KONINGIN EN PRINSES
IN HET BUITENLAND.
GRATIS VERZEKERD
WOENSDAG 29 JUNI 1932
UW ABONNEMENTSGELD
I
KRUISTOCHT VAN HELPENDE
LIEFDE.
OMMEGANG DOOR UTRECHT.
BETALINGSVERKEER DUITSCH-
LAND—NEDERLAND.
NEDERLANDSCHE PRIESTER
STUDENTEN IN ROME.
NEDERLAND OP DE KOLONIALE
TENTOONSTELLING TE
PARIJS.
BLOEDIG DRAMA.
KRACHTIG INGRIJPEN JN ROME'S
KERKEN,
TEGEN MISSTANDEN IN DEN
EEREDIENST,
GE ZIJT DAN EERST
bewaart uw kwitantiën
IN SPANJE.
DE J ESUIETENVERVOLGING
INTERN. TRAMCONGRES.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE.
t
Protest namens Nederlandsche
oud-leerlingen.
'Aan den president der Spaansche republiek
is het volgende telegram gezonden:
Mijnheer de President,
Uit naam van duizenden oud-leerlingen der
E.E.P.P. Jesuleten in Nederland die, uit eigen
ervaring, het zoo vruchtdragend jeugdwerk
kennen dezer uitmuntende Orde, welke in het
bijzonder op het gebied der wetenschap een
wereldreputatie bezit, geven ondergeteekenden
uiting aan hun diepe teleurstelling over de
miskenning dezer Orde, een miskenning welke
door haar uitzetting uit Uw land wordt bewe
zen.
Biddend en vertrouwend, dat in Uw land
spoedig de waardeering moge terugkeeren,
waarop de E.E. P.P. Jesuleten recht hebben,
teekenen wij met den eerbied, welke wij U als
Staatshoofd verschuldigd zijn,
Prof. dr. J. A. J. Barge.
L. W. A, Duynstee, cand.-notarls.
Jhr. dr. L. E. M. von Fisenne,
lid van Ged. Staten v. Zuid-Holland.
Dr. J. M. M. Hamers, burgemeester
van Jutphaas.
Dr. J. A. G. M. van Hellenberg-Hubar,
lid v. d. Tweede Kamer der St.-Gen.
Drs. H. J. Knaven, arts.
J. S. M. Koster, tandarts.
J. W. M. Peek, jur.-stud.
Dr. J. Th. Peters, directeur der
Marda-Stichting te Haarlem.
Dr. C. P. M. Romme, lid van den
Raad der gemeente Amsterdam.
Dr. M. A. W. Waszink, oud-Minister
van Onderwijs, K. en W.
Dr. A. J. M. G. baron van Wijnbergen.
0
„Voor dekking en kleeding",
In een dezer dagen gehouden persconferen
tie heeft de Weleerw. heer C.J. J. Terwisecha
van Scheltinga eenige nadere mededeelingen
gedaan omtrent den Kruistocht van helpende
liefde te Utrecht, waarover wij reeds eenige
dagen geleden schreven bij gelegenheid van de
oprichtingsvergadering, waar de Aartsbis
schop van Utrecht, Z. H. E. Mgr. J. H. G. Jan
sen zoo enthousiast- voor deze zaak had ge
pleit.
Deze kruistocht moet op de eerste plaats
beschouwd worden als eeh uiting van den
vasten wil om de scherp-gestelde richtlijnen,
die in de laatste drie encyclieken zijn aange
geven, ook werkelijk te gaan beleven, waar-
naast dan, mede in verband met Pauselijke
uitspraken, steun wordt gevraagd om in den
oogenbllkkelijken nood van dezen tijd te voor
zien.
Zooals dit met een enkelen zin op de af
fiches, die in grooten getale door de geheele
stad zijn of worden aangeplakt, is aangegeven,
is deze actie niet ontplooid, om door middel
van de liefdadigheid onrecht te bedekken,
maar wel degelijk om mede te werken aan het
wegnemen van de onrechtvaardige toestan
den.
Vrijdag a.s. aal de actie worden ingezet met
een optocht, waartoe alle Katholieke Utrech
ters worden uitgenood igd.
Deze ommegang zal een ernstig karakter
dragen. Geen muziek of kleurige vlaggen zul-
len luister bijzetten aan den stoet, zingen en
zelfs rooken la verboden. Slechts een aantal
trommelslagers zal het marschtempo aange
ven, terwijl de lange rij zal worden onderbro
ken door doeken, waarop aan de encyclieken
ontleende teksten de bedoeling der actie zul
len verduldelijken, of waarop door Charles
Eyck geteekende voorstellingen, deze teksten
zullen illustreeren.
Na den ommegang wordt op het Vooruit-ter-
rein bij de Willem Barentzstraat door Mgr.
Jansen, die zulks van uit Dublin telegrafisch
toezegde, een Pontificaal Lof gecelebreerd.
Gezamenlijk zullen de menschen tijdens dit
lof enkele Gregorlaansche gezajngen zingen,
waart usechen de litanie van het H. Hart en
een acte van eerherstel worden gebeden.
Op den eersten Vrijdag In Juli zal verder
in geen enkels kerk te Utrecht lof worden ge
houden
Mgr. Jansen collecteert.
Op Woensdagavond 6 Juli zal Z. H. E. Mgr.
J. H. G. Jansen, Aartsbisschop van Utrecht in
de Catharijnekerk de groote collecte openen
met een predikatie, waarna Mgr. zelt zal col
lecteeren.
Zaterdag da.v. zullen dan ongeveer 900 col
lectanten uit alle rangen en standen langs de
hulzen gaan coUecteeren onder het motto:
„Voor Meeding en dekking". Terecht meent
het comité, dat het gebrek aan voedsel zich
thans niet het ergste doet voelen, maar op
ander gebied veel meer nood en heerschen.
De collecte zal steeds onder een ander
motto herhaald worden in begin Augustus,
September en October.
De opbrengst van deze collectes zal geheel
in handen worden gesteld van het Utrechtsch
crisis-comité, dat het ontvangen bedrag over
alle charitatieve vereenigingen der stad zal
verdeelen.
Middagzitting.
In de mld-dagzlttlng van het Int. Tramoon-
g-res volgde een uiteenzetting van den heer
Patz (Boedapest) over de rationeele exploita
tie van tramwegen, een lezing welke met het
oog op de huidige economische moeilijkheden
bijzondere belangstelling genoot, en waarin
verscheidene nieuwe denkbeelden Inzake een
rationeel tarievenstelsel werden ontwikkeld.
De heer Commendatore Ir. d'Alo (Milaan)
gaf vervolgens een uiteenzetting van de ver
schillende ontvangstsystemen, welke in Milaan
zijn bestudeerd en van de bereikte resultaten.
Daarop volgde een rapport van den heer
Commiant over het voor en tegen van diverse
ontvangstsystemen. Hij gaf een overzicht van
de in verscheidene landen geldende stelsels en
deelde nauwkeurige bijzonderheden mede over
hetgeen men in Brussel in dit verband tot
stand heeft gebracht.
De heer Defoarquln, directeur der Tramweg
Bruxellols deelde eenige aanvullende details
mede betreffende de controle van onregelma
tigheden en bedrog, en het gebruik van de
door hem uitgevonden, zelf registreerende knip
tang.
De heer d'Alo nam vervolgens het woord
om de te Milaan ingevoerde controle nader te
schetsen.
De heer Weeier van de Tramways de Nan
tes zette uiteen op welke wijze dit vraagstuk
voor de verschillende maatschappijen, welke
onder zijn leiding staan nl. te le Havre, Duin
kerken en Nantes, is opgelost.
De zitting eindigde met een discussie bus-
sehen enkele sprekers en den vice-president,
De strijd tegen de verkeers
obstakels in groote steden.
In de middagzitting van het Int. Tramweg-
congres ln de Ridderzaal te 's-Gravenhage heeft
de heer L, Molle, onderdirecteur van de Electro-
mils te Brussel een exposé gegeven van het
door hem in samenwerking met den heer A.
de Barquln (Brussel) uitgebrachte rapport
over het probleem van de verkeerscirculatie
in groote stadsdeelen, waar zich vele obsta
kels bevinden.
Op grond van gegevens nlt 21 groote steden
ln Europa verkregen, werd aangetoond, dat
voor 30 van de meest obstakelrljke drukke stra
ten de trams gemiddeld 23 pCt. van de ruimte
van het totaal aan personenvervoermiddelen
innamen, terwijl zij plaats hadden voor 79
pCt. van het totale aantal personen, dat met
deze vervoermiddelen kon worden vervoerd.
Deze gegevens bewijzen, dat van alle midde
len van vervoer voor openbaar gebruik de
tram de meest doeltreffende is.
Wanneer de verschillende middelen van per.
sonenvervoer uit een oogpunt van doelmatig
heid worden vergeleken bij volledige dienst
regeling, maximum vervoereapacitelt en volgens
oppervlakte per beschikbare plaats, dan is de I
volgorde: metropolitanondergrondsche tram.
weg: tramweg op eigen baan; tramweg in de
bestrating; autobus, automobielen.
In deze volgorde dient h.i. de voorrang te
worden gegeven aan de onderscheidene midde
len van vervoer om met succes den stijd tegen
de verkeersobstakels in de groote steden aan
te binden.
Technische zitting.
In de gisteren gehouden technische zitting
van het Internationaal Tramwegcongres was
een deel ervan gewijd aan een bespreking van
de motoren met terugwinning van electrischen
stroom, over welk onderwerp de heeren
Bacqueyrisse, Parijs en Mattersdorff, Berlijn
rapport hebben uitgebracht.
Een ander punt van de agenda betrof de
constructie van metalen tramwagens.
Voorts Is besproken het vraagstuk van de
standaardiseering der tractlemotoren, dat een
speciale commissie heeft bestudeerd en dat zal
worden voorgelegd aan de algemeens vergade
ring, aangezien geen enkele opmerking betref
fende de aan te nemen voorschriften is ge
maakt.
Een vervolgens vertoonde film, maakt de
capaciteiten van de „Metterman"-buesen en
de beteekenis van dit vervoermiddel ln ge
accidenteerde terrein duidelijk.
De technische zitting eindigde met het rap
port van den heer Kayser over de wijze, waar
op het lawaai, dat wagens met twee assen
in de bochten maken, kan worden voorkomen.
De heer Castaing heeft uitvoerige inlichtagen
verstrekt over wat in dit opzicht te Parijs is
bereikt,
„Herfsttij der Middeleeuwen" in
het Fransch vertaald.
Het bekende boek van Prof. Dr. J. Hulzinga,
„Herfsttij der Middeleeuwen", is door J. Bas
tin ln het Fransch vertaald onder den titel
„Le Déclin du Moyen Age". Het is met een
inleiding van Gabriel Hanotaux bij Payot ver
schenen.
Henriette Sala naar Weenen.
Uit Weenen wordt gemeld dat de Haagsche
zangeres, mevrouw Henrlëtte Sala, is, ge
ëngageerd als soliste voor een Abonnements
concert van het bekende Symphonieorkest on
der leiding van Prof. Konrath te Weenen voor
't volgend seizoen.
De aandacht was op haar gevallen tijdens het
Concours te Weenen, waaraan zij buiten mede
dinging had deelgenomen.
Besprekingen tusschen de Nederlandsche
Bank en Duitsche Rijksbank.
Naar wij vernemen, zullen Donderdag te
Amsterdam besprekingen zullen plaats hebben
tusschen vertegenwoordigers van de Ned. Bank
en de Duitsche Rijksbank.
Deze besprekingen zullen betrekking hebben
op enkele onderdeelen van het betalingsver
keer tusschen beide landen.
Aan het Collegium Angelicum promoveerde
de weleerw. heer L. Smit uit 'het Diocees Bre
da in theologische faculteit (De Revlvis-
centia Sacramentorum) en de weleerw. heer
G. Nufjes uit het Diocees Haarlem deed het
lloentiaats examen in de theologische facul
teit.
Naar wij vernemen, is de Weleerw. heer
W. Grossouw uit Vught summa cum laude
geslaagd voor het licentiaatsexamen aan het
Bijbelinstituut te Rome.
De weleerw. beer Jules Janssens uit Til
burg slaagde cum laude voor het baccalaureaat
in de philosophie aan het Collegio Angelico.
NEDERL. BIOSCOOP TRUST-
In de algemeen© vergadering van aandeel
houders van de Nederlandsche Bioscoop Trust
werden de balans en verlies- en winstrekening
goedgekeurd (zie ons avondblad van 16 dezer).
Het dividend over het afgeloopen boekjaar
werd vastgesteld op 7 pet. (ouv.) voor de cum.
pref. wtnstdeelende aandeelen en op 5 pet.
(ouv.) voor de pref. aandeelen.
Het volgens rooster aan de beurt van af
treden zijnde lid van den raad van bestuur, de
heer mr. Chr. M. Pool werd als zoodanig her-
Fransche onderscheidingen.
Gistermiddag heeft de Fransche gezant, Ba-
ron de Vltrolles, tijdens de receptie, gevolgd
door een thee in de salons van het Legatiege
bouw namens de Fransche Regeering de vol
gende onderscheidingen uitgereikt, wélke zijn
verleend in verband met de te Vincennes ge
houden Internationale Koloniale Tentoonstel
ling: Het Grootkruis in de Orde van het Le
gioen van Eer is verleend aan mr. D. Fock,
minister van Staat, algemeen voorzitter belast
met de opperste leiding van de Nederlandsche
deelneming aan de Internationale Koloniale
Tentoonstelling, tot Grootofficiar in dezelfde
orde is benoemd de minister van Koloniën, de
heer S. de Graaff, tot commandant mr. A. G,
N. Swart, vice-president van het Uitvoerend
Comité met den titel van commissaris-generaal,
tot officier dr. L. J. van der Waals, secretaris
generaal van hot Uitvoerend comité, A. F.
Marmelstein, penningmeester, prof. dr. L. P.
Le Cosquino de Bussy, lid van bet Uitvoerend
comité, F. P. J. Vest er, voorzitter van het fi-
nantieel comité, R. Zuyderhoff, voorzitter van
het „Nationaal Comité" Tentoonstelling Pa
rijs", N. van Zalinge, voorzitter van het uit
voerend hoofdcomité in Nederlandsch-Indië;
tot ridder: dr. J. Stroomberg, secretaris-gene
raal van het Indische comité, W. J. G. Zwee
dijk, architect van het paviljoen te Vincennes.
J. H. A. de Voogt, chef de bureau bij het Uit
voerend comité, ir. Chr. Wegerif, ingenieur
voor de constructie-werken, W. A. Engel-
breoht, voorzitter van de Kamer van Koophan-
del te Rotterdam, mr. dr. P. Ch. Witte, refe
rendaris bij het Departement van Buitenland-
sohe Zaken, Ir. J. L. Moens, hoofdingenieur
B.O.W. te Djocjakarta, en ir. W. L. Utermark,
algemeen conservator van de afdeeling Han-
delsmuseum bij het Koloniaal Instituut te Am
sterdam.
Men zal zich herinneren, dat de gedelegeerde
van het Uitvoerend Comité, de heer Mooyen
ter gelegenheid van de opening van het tweede
Nederlandsohe paviljoen te Vincennes reeds is
benoemd tot Officier in het Legioen van Beo.',
EEN VROUW VAN 86 JAAR
VERMOORD,
it' §4M
Een treurige levensloop.
In een van de gemeente-woningen op
Ngaglik te Soerabaja werd op een morgen me
vrouw B. Weyntraub vermoord gevonden.
Een buurman vond het vreemd, dat zoowel
's morgens als 's middags het huisje gesloten
bleef. De bakker en ook een paar andere per
sonen, die de dame moesten spreken, gingen
onverrichterzake heen. Dit trof bedoelden
buurman, die het Inlandsch wijkhoofd van
den gemeentekampong waarschuwde. Deze
stelde de politie van het een en ander op de
hoogte.
Een onderzoek werd ingesteld, waarbij werd
opgemerkt, meldt de Ind. Crt. dat de achter
deur die van den straatweg niet te zien is.
open stond. In het keukentje, waartoe deze
deur toegang geeft, lag mevr. Weyntraub met
gekruiste handen op de borst op den grond.
Zij bleek reeds geruimen tijd dood te zijn.
Om haar hals was een gebruikte theedoek
gewikkeld, terwijl op een der wangen een
wond, waarschijnlijk ontstaan door een slag
met een vuist, zichtbaar was.
In een koffer werd een bedrag van onge
veer 100 aan baar geld en in een kast nog
enkele dubbeltjes, kwartjes en een paar losse
centen aangetroffen.
Waarschijnlijk was ook de borstkas van de
vrouw ingedrukt.
Bekend Is, dat mevr. Weyntraub, die in
haar laatste levensjaren in allerlei bedenke,
lijke zaken gewikkeld was, geld uitleende. Bo
vendien wist men, dat zij in het bezit was van
eenige vroeger waardevolle papieren, welke
thans echter weinig of niets meer waard zijn.
De moordenaar heeft haar waarschijnlijk
s nachts gewekt, daar het stoffelijk over
schot met weinig kleeren aan werd aangetrof
fen. Wellicht kwam de man een accept terug
vragen, of heeft hij de oude vrouw willen be
stelen. Toen zij om hulp wilde schreeuwen,
heeft hij den theedoek gegrepen en de oude
vrouw daarmee den mond gesnoerd. Nadat
hem gebleken was, dat mevrouw Weyntraub
overleden was, heeft hij haar lijk zoo luidt
namelijk de reconstructie van dit moordgeval
op den grond gelegd in den bovenbeschre
ven toestand.
Van den dader werd nog geen spoor ont
dekt en het is de politie niet mogen gelukken
eenig licht in deze zaak te brengen. De in-
landsche buurman der vermoorde vrouw, die,
als verdacht van den moord, was gearresteerd,
heeft men weer moeten vrijlaten bij gebrek
aan bewijs.
Mevrouw Weyntraub Is in 1846 te Weenen
geboren en huwde er met een dokter. Haar
man beeft als officier van gezondheid aan
den Boerenoorlog deelgenomen. Later trad hij
in dienst bij het gouvernement van Neder-
landsch-Indlë, dat hij 19 jaar trouw heeft ge
diend. Daarna vestigde hij zich als particulier
geneesheer.
In 1904 Is dr. Weyntraub overleden. Hij
liet zijn vrouw in goeden doen achter. Nog in
1921 deed mevrouw Weyntraub veel aan lief
dadigheid. Daarna is het met haar spoedig
bergafwaarts gegaan. Tengevolge van onge
lukkige speculaties, verloor zij het grootste
deel van haar vermogen. Zij liet zlch^ met
allerlei louche zaken in, met het gevolg, dat
zij eenige jaren geleden tot 3 maanden ge
vangenisstraf werd veroordeeld.
Toen mevrouw Weyntraub uit de gevange
nis kwam, was zij nagenoeg geheel berooid van
alle middelen van bestaan. Verschillende in
stellingen ondersteunden haar. Zoo bekwam
zij van de gemeentelijke Armenzorg een gra
tis woning in den kampong Ngaglik.
Mevrouw Weyntraub bereikte den leeftijd
van 86 jaar.
HET SLOT VAN HET EUCH. CONGRES. Na de plechtige Hoogmis in het Phoenixpark té Dublin trok een indruk
wekkende processie naar de O'Connellbrug. De groote menigte rond het altaar op de brug, waar de Zegen werd gegeven.
DE HEERLIJKHEID WERNIGERODE.
In de rust en natuurpracht van
het hooggebergte,
HARZ-REIZEN VAN GOETHE.
Vrijdag 24 Juni zijn H.M. de Koningin en
H.K.H. Prinses Juliana meit een gevolg van
zeven personen en verder dienstpersoneel voor
haar jaar-lijksohe reis naar het buitenland
vertrokken.
Den laats,ten tijd voelde H.M. zich vermoeid
van de vele beslommeringen, welke de Staats
zaken in deze ernstige tijdsomstandigheden
met zich mede brengen. Zelden heeft zij dan
ook zoo verlangend uitgezien naar een periode
rsfn rust.
Voor net vertrek werd, zooaüs gebruikelijk,
ten pal-eize te Soestdijk een afscheidsbezoek
gebracht aan H.M. de Koningin-Moeder.
Vrijdagmorgen tegen aoht uur vertrok het
gezelschap per auto naar Arnhem, waar de
reis met den D-trein, via Hildesheim, werd
voortgezet naar het Harzgebengte, dat in den
namiddag werd bereikt.
Te Wernigerode werd H.M. namens Rijks-
pTe6ident von Hindenburg verwelkomd door
Landrat von Stoch, die haar een ruiker rozen
overhandigde. Ook de burgemeester van
Schierke begroette H.M. met een bouquet
bloemen.
Het hooge gezeüschap nam zijn intrek in
het hotel Fürst au Stolberg.
De gevolgen van een schaakpartij.
Tijdens het schaakspel, dat de Bataks zoo
gaarne beoefenen, is in kampong Oedjoeng
Djawi, bij Arohemia, een twist ontstaan, die
tenslotte ontaardde in een hevige algemeene
vechtpartij, waarbij een oude Ratak genaamd
Si Pendjadjar met een mes is doodgestoken
en een jongere Batak, Djalap geheeten, zooda
nig gewond werd, dat hij in erastigen toe
stand naar het hospitaal te Medarn moest wor
den vervoerd.
De ruzie ontstond, meldt de Dell Crt., omdat
een der niet schakende Bataks in het zooge
naamde „gezelschapshuls" eenige opmerkin
gen plaatste over het sipel van een Batakschen
jongeman, die met een vriend in de edele
sohaaksport verdiept was.
De schaker „lustte" deze critlek niet en gaf
een onaangenaam antwoord, waar de toeschou
wer zich beleedigd door gevoelde. De woorden
strijd had al spoedig een handgemeen tot ge
volg, waarin zich ook andere aanwezige Ba
taks mengden en de messen werden gebruikt
met het bovengenoemde gevolg.
De politie die inmiddels gewaarschuwd was,
heeft drie der meaaenh.eld.ea gearresteerd.
Het jachtslot van Graaf
Ernst von Stolberg.
In de gemeente Wernigerode ligt het Jacht
slot van Graaf Ernst von Stolberg zu Wer
nigerode. Aan dezen behoort os. ook de heer-
lijkheid Godera in de provincie Hessen, een
deel van het graafschap Hohnsteiin in de pro
vincie Hannover, alsmede een deel van het
nabij gedegen amibt Elbingerodet.
Het slot, gelegen boven op een berg, biedt
een bijzonder fraai panorama over Wernige
rode, Nöschen-rode, Hasserode en omgeving.
Aan den voet van den berg bevindt zich een
tot het sdot behoorende orangerie, welke sinds
eenige tientallen jaren tot bibliotheek is in
gericht. Hierin bevinden zich circa 130.000
banden, waaronder beroemde bijbel- en hymno-
logisohe verzamelingen, voorts ca. 1200 hand
schriften, alsmede meer dan 10.000 kaarten.
Tot dit prachtig gelegen jachtslot behoort
het in vroeger jaren sterker beizette dieren
park, dat in zijn 4400 morgen oppervlakte
momenteed nog herbergt: ca. 50 wilde varkens,
90 herten, 50 damherten, 20 reeën, alsmede
eenige uit Japan geïmporteerde sikahertjes.
Op den Hartenberg, waar dit wildpark is ge
legen, bevindt zich tevens een herberg, welke
door den Jachtopziener wordt geadministreerd.
Tientallen vreemdelingen kan men lederen
avond tegen zessen met dezen jachtopziener
zien meewamdelen door de heerlijke bossohen
en welden naar den Klausberg, waar zij op
een twintig pas afstands kunnen gadeslaan,
hoe den wilden zwijnen met hun biggetjes
door den jachtopziener hun rantsoen mals
wordt uitgekeerd.
Wernigerode
Aan den voet van het gebergte, waarop het
slot Is gelegen, strekt zich het plaatsje e -
nigerode uit, het hoogstgelegen dorp
Midden-Dultscbland. Sinds Wemlserocm in
1929 met het nabijgelegen Nöschenrode ve-ra
verbonden, telt de gemeente 24.500 n
Het stadje is regelmatig gebouwd. &n e
oude omwalling is alleen nog de es' Ten
bewaard gebleven. Aardige huisjes me veel
houtsnijwerk geven dit vriendelijk plaatsje
een pltoresk uiterlijk. Bijzonder raa is het
uit de 15© eeuw stammende raadhuis. Uit
dienzelfden tijd dateert ook het beroemde
altaar in de St. Janskerk met haar Ro-
maanschen toren. B® dekenaatskerk moet
volgens geschiedkundigen reeds in de 13e
eeuw zijn gebouwd. Behalve het vreemde
lingenverkeer, dat vooral in het winterseizoen
zeer druk kan zijn, leeft de bevolking er van
zijn industrie. Men vindt er o.a. een ijzergie
terij, chocolade-, sigaren-, verf- meubel- en
machinefabrieken.
Als bezienswaardigheid moet zeer zeker
worden genoemd hiet huis, waar Goethe tijdens
zijn eerste Ha-rz-reis in 1777 verblijf hield.
Juist op den dag, dat de koninklijke gasten
hun plaats van -bestemming bereikten, wer
den er Goethe-feesten gevierd. Viermaal heeft
Goethe voor geologische studiën een reis door
den, Harz ondernomen^ waarvan men de resul
taten in zijn werken kan vinden. Maar behal
ve deze geognos-tisch© kennis, welke Goethe er
opdiepte, zijn deze Harz-redizen van grooten in
vloed geweest op zijn leven, denken en dich
ten. Meerdere malen besteeg hij het Broeken-
gebergte, dat sinds enkele jaren per trein met
Wernigerode is verbonden. Het is op dit ge
bergte, met zijn graniebrotsen en heksenkroch-
ten, dat Goethe geïnspireerd werd tot zijn
Walpurgisnacht in „Faus,t". Door de wijs-
geerlge ideeën van Herder over den ontwik
kelingsgang der mensohheid en de bestudee
ring van Button's opzienbarend werk „Epoques
de la Nature" kwam Goethe er toe In de hem
chaotlseh-schijnende gesteente-wereld orde
en ontwikkeling te ontdekken. Zoo meende
hij o.a. dat het graniet van den Harz, dat zich
te Iimenau onder de erts-lagen bevindt, het
moedergesteente was van het erts. Herhaal
delijk werden door zijn toedoen onderzoe-
Ttin-gspogtosen aangewend, wellte vele otters
eisohten, doch alle miiaVnlBten. Toen
flauwde Goethe's belangstelling voo-r Iimenau,
waar hij tijdens zijn tweede Harz-reis in een
klein plankenhuisje bij de Ki-okelbahn een
zijner beroemdste verzen schreef: „Uber allen
Gipfeln 1st Ruh.,.." En het is daar in het
hooggebergte, waar H.M. de Koningin de
rust zoekt, welke zij zoo zeer noodig heeft. In
deze boschrijke omgeving van een overweldi
gende natuurpracht brengt zij haar vacantie
door. De tijd wordt gekort met lange wande
lingen, jagen en schilderen. Want evenals
vorige jaren op haar bergrelzen in de Zuid-
Beiersche Alpen of door de Noonsch© Fjorden
zal zij ook thans weder trachten een beeld
van deze schoonheid op het doek te brengen.
Slechts enkele weken zal het Koninklijk ge
zelschap In dez© strekelvertoeven.
Het voornemen bestaat vervolgens een be
zoek te brengen aan Finland, indien de poli
tieke woelingen, welke er weder heerschen,
-haar hier niet van zullen weerhouden. Over
een maand zal de Koninklijke familie weder
dn Nederland zijn teruggekeerd. Vermoedelijk
zai Z.K.H. Prins Hendrik H.M. op de thuis
reis een eindsweegs tegemoet gaan.
DE ONUITROEIBARE GEHUWD®
AMBTENARES.
Huisvaders proheeren vergeefs aaö
werk te kotaen.
^tTbdfedS00P« ^rdient gSdhSd
bi lift terwijl haar man als Gouvernementsarts
le kl. reed0 een inkomen van meer dan 1000
per maand
zo-uden op alt geval geen aanmerking
maken, aldus het blad, indien ons niet
een geval ter oore was gekomen van ©en ge-
we®011 B.-artis^ die kostwinner is ©n te
Soerabaja als haven-arts moest afvloeien. Ook
vernamen wij, dat zich voor de functie van
ondernemings-arts kort geleden sollicitanten
aanmeldden, die genoegen wilden nemen met
©en salaris van slechts 350 per -maand.
Er bestaat dus ook wat artsen-voorziening
betreft, een duidelijk overcompleet, en dan is
het zeker geoorloofd aan te dringen op het
afvloeien van gehuwde ambtenaressen, die aan
een kostwinner d© gelegenheid ontnemen om
in eigen onderhoud e-n dat van zijn gezin te
voorzien.
Ben tweede geval bij den D. V. G. te Se-
marang is dat van ©en vrouwelijke commies
eerst© klasse, dl© 425 per maand verdient.
Zij is gehuwd met een techn. ambtenaar,
die het boven de 500 brengt! Wij gelooven,
dat er vel© sollicitanten voor commiezen-
baantjes zijn en dat deze gehuwde ambtenares
zeker niet onmisbaar is. Ofschoon het voor de
-betrokkenen onaangenaam ls? moeten we ook
hier de vraag stellen; heeft ©en werklooze
die ©en gezin moet onderhouden, niet moer
recht op dat haantje dan de dame, die wel
licht ook haar salaris uiterst nuttig besteedt
maar die ©en echtgenoot heeft, wiens taa
het is voor zijn gezin te zorgen?
Ten slotte nog een derde geval; kort g
den werd bij het belastingkantoor te bema-
ra-ng geplaatst een dame, wier ech genoo
onderdirecteur is van een der groote zal en te
Semarang De dam© heeft e011 salaris van
325- per maand
Ook dit is een onjuiste ophoopmg van in
komsten, want er zijn zeker wel geschikte
krachten te vinden voor commieizenbaantjes
o(p een belastingkantoor!,
Misbruik van kaarsen; verboden kaar
senverkoop; kunstbloemen ver
boden; fotografie-verbod.
Men meldt ons uit Rome!
De Romei-nsehe kardinaal-vicaris, Z.H. Enu
Marchetti-Selvaggianl beeft, zooals wij reeds
meldden, een belangrijk decreet uitgevaar
digd, wélks voorschriften vau 1 Juli a.s. af
in alle Romeinsehe basilieken, kerken en ka
pellen stipt opgevolgd moeten worden.
Het decreet ls een resultaat van de thans
gehouden wordende kerkvisitatie in het Ro
meinsehe diocees, waarbij vele mistoestan
den aan het licht zijn gekomen.
De kardinaal-vicaris merkt vooreerst op,
dat het voornaamste doel van de visitatie is
-do waardigheid van den katholieken gods-
«3-n. Ti-e-t "Wtxa-rxAlijzro ul-tcvrlijlc «i«r
van Rome te verhoogen en te handhaven.
Het Is daarom noodig, aldus de kardinaal
vicaris zekere te Rome tot misbruiken ge
werden gewoonten af te schaffen, waarvan,
de betrokken pastoors hun parochianen op
de hoogte moeten stellen, teneinde in alles
de strenge nakoming der kanonieke voor
schriften weder in te voeren.
Het decreet behandelt o.a. een Romeinsehe
gewoonte, welke de bevolking dezer stad zeer
dierbaar ls, doch den buitenlanders vaak on
aangenaam' heeft aangedaan. In de meeste
Romeinsehe kerken staan namelijk voor biina
elk heiligenbeeld groote kaarsenhouders in de
meest verscheidene en niet altqd stijlvolle
vormen waarvoor de geloovigen y ©t al
taar kaarsen kunne* koopen, welke z& op de
standaards plaatsen en ter eere van den be-
treffenden hei-ns© aansteken. Er zijn kerken,
waar het Sacrament-altaar geheel verlaten.
Ugt' terwijl daarentegen de aan de Moeder
en andere heiligen toegewijde altaren
zi-ch te meest drukke bezoek en' een
■prachtige kaarsen versier ing verheugen.
In het tweede punt van het decreet betoogt
de kaT-dinaajl-vicaris dat het al te groot ge
bruik van voot de 'heiligenbeelden brandende
kaarsen, die niet eens altijd van zuivere bijen
was -zijn, aooals dat' uitdrukkelijk is voorge
schreven' licht verwarmend kan werken.
Bovendien brengt een groot aantal kaarsen
een zeker gevaar voor brand mede en leidt
vaak tot verontreiniging van den vloer der
kerk.
Deze beele gewoonte dient nlt de Romein,-.
sche kerken te verdwijnen. Alle onnoodige kan
delaars en andere bizarre kaarsen standaards
moeten daarom uit alle Romeinsehe kerken
verwijderd worden.
Bovendien wordt bijzonder streng de ver
koop van kaarsen in de kerken en zelfs ln de
sacristieën of aan den ingang der kerken ver-
IxxIgh
De geestelijken moeten de redenen van dit
verbod aan de geloowigen bekend maken en
hen vermanen, in plaats van deze kaarsen
offers liever ijverig ter H. Tafel te naderen
en het H. Misoffer bij te wonen.
In punt drie van het decreet verbiedt de
vicaris-generaal het gebruik van alle kunst
bloemen, onverschillig uit welk materiaal zü
zijn vervaardigd-
Voor de versiering der altapen
slechts levende bloemen en planten. ganruiKi;
worden, welke in Italië het geheel© jaar dooi]
te krijgen zijn.
Tenslotte verbiedt de vtcariJ'Seneraal ten
strengste het fotografeeren- kerk> 800018
dat in Home tot nog to« yaak.bij groote fees
ten en eerste H. Oom»"111®8 S^nukelijk was.
