I -
i
5*S
*9
I nm
DE FRANSCHE KATHOLIEKE SOCIALE
WEEK.
VROUWELIJK LEEKENAPOSTOLAAT
IN HET AARTSBISDOM.
-<-1 v-
ZATERDAG 6 AUGUSTUS 1932
LOUIS RENAULT GEHULDIGD.
EEN DER GRONDLEGGERS VAN
DE INTERN. ARBITRAGE-
GEDACHTE.
Plechtigheid in het Vredespaleis.
-
.'v.:.
- imm m
DE CHRISTELIJKE LEER EN DE
WANORDE IN DE INTERN.
ECONOMIE.
ONDER LEIDING DER BENEDICTI
NESSEN VAN SCHOOTENHOF.
CENTRAAL OBLATENHUIS TE
UTRECHT.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE.
EEN NIEUWE ABDIJ.
INTERN. ESPERANTISTEN
CONGRES.
's Werelds nationaliteiten bijeen
en geen taalverwarring.
NIEUW NOODWEER BOVEN POLEN.
NOODWEER BOVEN HET MOEZEL
GEBIED.
DAT BELOOFT WAT
twaalf personen door den
bliksem gedood.
1: ipll'
-
RUSSISCHE INGENIEURS NAAR
TURKIJE,
Gisterenmiddag om 3 uur bad in bet Vredes
paleis te den Haag de onthulling plaats van
bet monument, opgericht tot huldiging van
de nagedachtenis van prof. Louis Renault, den
grooten Franschen rechtsgeleerde, een der
grondleggers van de internationale arbitrage
gedachte, die in 1918 overleed.
Een groot aantal vrienden, medewerkers en
oud-leerlingan, van wie verschillende tot de
hoogste posities in hun land gekomen zijn,
had een comité gevormd teneinde tot de op
richting van dit monument te komen.
Het monument, een horstbeeld, is geplaatst
dn de hoven-hall terzijde van den ingang van
de Japansohe zaal en vormt op die plaats een
waardig pendant van de buste van mr. Tobias
Asser, den grooten Hollandsohen internatio-
naal-recbtsgeleerde, tevens een trouw vriend
en medewerker van Renault.
In de groote rechtszaal van het Vredes
paleis had zich gisterenmiddag een uitgelezen
gezelschap vereen igd om hij de hulde aan den
overleden jurist tegenwoordig te zijn.
Nadat baron Van Zuylen van Nijevelt de
bijeenkomst had geopend, gaf hij het woord
aan mr. Lyon Caen uit Parijs.
Dit monument zoo zeide de heer Lyon Caen
o.m., is opgericht ter nagedachtenis van een
der mannen, die in het laatste kwart der 19e
en in de eerste 14 jaren van de 29ste eeuw het
meest hebben bijgedragen om de kennis van
het internationale recht te verbreiden en die
zich de meeste moeite heeft getroost om de
regelen van dit recht te vervolmaken, om deze
een juiste toepassing te verzekeren en om te
helpen aan de vervanging van het geweld door
het recht bij het regelen van de geschillen
tusschen de staten.
Een zeer belangrijke rol heeft hij gespeeld
op de diplomatieke conferenties die van 1881
tot 1914 gehouden zijn om overeenkomsten over
de meest verschillende onderwerpen te slui
ten.
In geen enkele conferentie echter, heeft zijn
bijzondere en weldadige werkzaamheid zich zoo
duidelijk gedemonstreerd en is zijn invloed zoo
vruchtbaar geweest als in de Vredesconferen
ties, welke in 1899 en in 1907 te 's-Graven-
hage gehouden zijn.
In 1908 kende bet Noorsche parlement hem
den Nobelprijs voor den vrede toe, welke er
kenning algemeene instemming vond.
De oorlog van 1914 en alles wat daarmee
samenhing, trof hem diep_ Hij is geen slacht
offer van den oorlog geweest, maar het diepe
leed, dat hem de verloochening van de begin
selen, waarvoor hij steeds met groote toewij
ding gestreden had, bezorgde heeft zijn weer
standsvermogen verzwakt. Hij is 8 Februari
1918 plotseling gestorven.
Niemand zal ontkennen, dat Louis Renault
het verdiende, dat zijn herinnering in dit pa
leis bewaard zal blijven en dat hem een mo
nument werd opgericht.
Namens het comité bood spr. ten slottte aan
den Raad van Bestuur van het Vredespaleis
het monument aan.
Na de rede van den hoogbejaarden vriend
van Louis Renault sprak namens de Carnegie-
stichting prof. James Brown Scott. Deze spre
ker verklaarde dat Renault een onvergetelijk
meester was in de dubbele kunst van het op
stellen van internationale conventies en van
de inleidingen, welke daaraan voorafgaan.
Wereldburger als hij was, behoort hij inder
daad tot Den Haag en daarom is het goed
dat dit monument tot een getuigenis van zijn
werken, wordt onthuld in het Vredespaleis,
waar drie instellingen zijn gevestigd, waar
aan men zijn naam altijd met eerbied en dank
baarheid zal verbinden: het permanente hof
van arbitrage van de eerste vredesconferentie
te 's-Gravenhage, het permanente hof van in
ternationaal recht..
Prof. Gilbert Gidel, van de Universiteit van
Parijs, huldigde daarop de nagedachtenis van
Louis Renault namens de Rechtsgeleerde fa
culteit van die Universiteit.
Prof. Politis, gezant van Griekenland te Pa
rijs sprak vervolgens namens de vreemde oud
leerlingen van Louis Renault
Uit naam van de Franscbe oud-leerlingen
sprak daarna professor A. de la Pradelle, ter
wijl vervolgens namens de Fransche regeering
minister-president Herriot had een telegram
van verhindering gezonden de heer Ch.
Alphand de nagedachtenis van zijn grooten
landgenoot heeft gëeerd.
Tenslotte werd het woord gevoerd door den
if.n. president der Carnegle-stichting, baron v.
Zuylen van Nijevelt, die den voorzitter van het
Huldigingsoomité dankte voor het initiatief,
om de ledige plaats naast Assez te bezetten met
het standbeeld van een zoo eminent jurist als
Renault Daarna sprak hij enkele woorden tot
mevrouw Renault en zeide, dat het voorbeeld
van haar echtgenoot zijn opvolgers zal inspl-
reeren.
Tenslotte sprak baron Van Zuylen van Nije
velt nog den Franschen gezant toe, hem dan
kende voor zijn tegenwoordigheid en besloot
zijn rede met uit naam van den Raad van Be
stuur der Carnegie-stichting het monument te
aanvaarden.
Mevrouw Renault en de overige aanwezigen
begaven zich vervolgens naar de boven-hali,
waar de heer LyonCaen het doek verwijder
de en het bronzen horstbeeld onthulde.
Een groote krans werd aan den voet gelegd:
een geschenk van „de internationale gemeen
schap".
De aanwezigen waren daarna nog eenigen
tijd de gasten van de Carnegie-stichting, op een
thee.
'TT1
r~z&tE
De nieuwe Waalbrug aan de Nijmeegsche zijde in haar beginstadium. Het opge.
spoten land is gereed voor bruggehoofd- en pijlerbouw.
RECHTVAARDIGHEID EN
NAASTENLIEFDE.
Van onzen correspondent).
Geestelijke en sociale vorming der
toekomstige Oblaten.
Z. H. Exc. Mgr. J. H. G. Jansen Aartsbisschop
van Utrecht doet de volgende mededeelingen
aan de Geestelijkheid en geloovdgen van het
Aartsbisdom
Dr. Julius Röntgen naar Barcelona.
Dr. Julius Röntgen is uitgenoodigd door het
Symphonie Orkest te Barcelona om in October
a.s. aldaar als componist en pianist op te treden
onder leiding van Pablo Casals.
Er zullen werken van dr. Röntgen worden
uitgevoerd en de componist zal zijn beide
pianoconcerten, die kortgeleden te Amsterdam
onder dr. W. Mengelberg door den componist
werden gespeeld, ook te Barcelona ten gehoore
brengen.
Onze Brusselscbe correspondent meldt ons:
Het heiligdom van O. L. Vrouw van Lour des
ite Bombay (Luik), dat door reguliere kanun
niken van Lateranen wordt bediend heeft den
titel van abbatiale kerk gekregen, terwijl de
priorij tot abdij werd verheven en tot eersten
jam Bouhay. werd, benoemd Dom. Js Dj Boy.
,,Aan Onze Geestelijkheid en Geloovigen kun
nen "Wij mededeelen, dat voor het vrouwelijk
leeken-apostolaat in Ons Aartsbisdom een de
finitieve beslissing is genomen.
Door de hooge medewerking van Zijne Emi
nentie Kardinaal van Roey, Aartsbisschop van
Meobelen en onder volle goedkeuring van den
Hoogeerwaarden heer Dom Luigi M. Perego
O.S.B., Abt-Generaal der Zusters Benedictines
sen van de Priory „Regina-Pacis" te Schoo-
tenhof bij Antwerpen, heeft, op Ons verzoek,
het Kapittel deizer Benedictinessen te Schoo-
tenhof er gaarne in toegestemd zijn klooster
en zijn leden in dienst te stellen van het vrou
welijk jeugdwerk en verderen vrouwelijken
charitatieven en socialen arbeid in het Aarts
bisdom.
Met volledige toestemming van den Hoog
eerwaarden heer Abt van Affllghem is Dom
Constant!nus J- M. Bosschaerts O.S.B. door
Ons reeds belast met de uitvoering van maat
regelen, verbonden aan de nederzetting van
bedoelde Stichting in Ons Aartsbisdom-
Tengevolge daarvan zal Ons Aartsbisdom
met een dubbele Stichting verrijkt worden,
daar dit klooster bestaat: lo. uit Contempla
tieve Benedictinessen, die naast haar streng
beschouwend leven zich wijden aan de geeste
lijke en sociale vorming der toekomstige Obla
ten; 2o. uit leden, Oblaten genaamd, die, na
hare Opdracht en liet verlaten der Vormschool,
zich geheel wijden aan het veelzijdig leeken-
apostolaat.
Voorloopig blijft de Prlory-zelf der Benedic
tinessen, met de daaraan verbonden Vorm
school, nog te Schootenhof, totdat In Ons
Aartsbisdom een geschikte plaats voor huis
vesting van de Priory is gevonden.
De thans reeds gevormde Oblaten zullen haar
Centraal Oblatenhiuis openen te Utrecht, Malie
baan 16. De voorbereidende maatregelen zijn
reeds in die mate gevorderd, dat Wij binnen
zeer korten tijd d.en datum van opening kun
nen mededeelen. Rector B. H. de Groot van
Amersfoort hebben Wij opgedragen de zorg
voor het Oblatenhuis te Utrecht en het toe
komstig apostolaat der Oblaten in het Aarts
bisdom.
Ofschoon binnenkort een volledige brochure
zal verschijnen over de Stichting en hare wer
king zal het U aangenaam zijn, thans reeds en
kele bijzonderheden te vernemen over de PrioTy
„Regina-Pacis" van Schootenhof.
De stichting werd begonnen te Rouaan (Nor-
mandië) in 1825, met autorisatie-brieven van
Rome door Z. Km. Kardinaal de Croye. De
Constituties werden goedgekeurd In 1876 door
Z. E. Kardinaal de Ronneohose, Aartsbisschop
van Ronaan en Primaat van Normandië. In
1878 werd de Stichting tot Priory verheven
door Z. H. Pans Leo XIII.
Tengevolge der Franscbe Wetgeving op de
kloosterorden weken de Monialen In 1901 uit
naar Engeland, waar de congregatie door ar
moede begon te kwijnen. In 1921 was zij op
enkele Zusters na uitgeput.
Na deze periode van Inzinking wist de Com
muniteit zich echter te herstellen en zich on
der leiding van den Benedictijn Dom Constan-
tinus Bosschaerts met enthousiasme te bezie
len voor het groote Ideaal: de hernieuwing van
het Christendom door middel van het leeken-
apostolaat d.wz..: de deelname aan de katho
lieke actie in hiërarchisch verband, waartoe de
kerkelijke autoriteiten herhaaldelijk de katho
lieke mannen en vrouwen oproepen, en waar
van de H. Vader Paus Pius XI zegt, dat deze
actie niet willekeurig gevoerd worde, doch „dat
men zich daartoe voorbereide door eene dege
lijke, godsdienstige, zedelijke en tntellectueele
vorming". (Brief aan Jeugdcongres te Luik).
Dom Bossohaerts bereidde de Monialen voor
tot verwezenlijking van dit Ideaal, en richtte
voor de communauteit een nieuw klooster in te
Schootenhof bij Antwerpen, waar deze zich in
1926 vestigde. De definitieve autorisatiehrieven
tot vestiging werden gegeven den 15 Juni 1925
door Z. Em. Kardinaal Mercier, en den 22
Januari 1930 door Z. Em. Kardinaal van Roey,
Aartsbisschoppen van Mechelen.
In 't begin van 1927 werd aan de Priory te
Schooterhof een Vormschool voor vrouwelijke
leekenapostelen verbonden.
De Benedictinessen, hoewel zelf een streng
contemplatief leven leidend, aarzelden niet,
om, na zich zelf degelijk daartoe te hebben be
kwaamd, de poorten van haar schola-dei wijd
te openen voor de katholieke jonge vrouwen,
die zich aanmeldden, om ze te onderrichten in
alle godsdienstige en sociale vakken, noodig
voor haar apostolaat in de wereld. En zij ga
ven daardoor 't bewijs, dat men een intens
inwendig leven kan leiden en tevens een open
oog hebben voor de tijdnooden en een sterk
verlangen om daarin te voorzien.
De Vormingstijd duurt een half jaar postu
laat en een jaar noviciaat, dat zoo noodig
wordt verlengd. De aspiranten worden als in
ternen behandeld, worden na bovengenoemden
proeftijd als Oblaten opgenomen in de Orde en
hebben dus deed aan ad de geestelijke voordee-
lea der Benedictinessen. Deze band blijft later
de groote moreeJe kracht als zij haar werk
kring hebben in de wereld, want steeds blijft
het Tehuis der Oblaten, dat aan het klooster
verbonden is, voor haar geopend, om nienwe
geestelijke kracht te verzamelen. En niet al
leen geestelijken en moreelen steun, ook licha
melijke verzorging zullen zij hier vinden,
wanneer zij zich, door ziekte of ouderdom, uit
het actieve leven moeten terugtrekken.
Waarom, alvorens het actieve leven in te
gaan, eerst een vorming bij contemplatieve
kloosterlingen?
Omdat het onmogelijk is eene Martha te zijn,
indien de ziel niet geleerd heeft tijdens het
werk aan de voeten van Jesus te verwijlen:
Omdat het onmogelijk is: llchtdraagsters te
zijn en van eigen genadeschat voortdurend aan
anderen mee te deelen, als de vlam van het
zieleleven niet wordt gevoed.
Een vormingstijd, besteed aan studie van:
Liturgie, Latijn, Schriftunrkennis, Dogmatiek,
Gregoriaanschen zang, Kunst, Kerkgeschiede
nis, Maatschappijleer, Opvoedkunde, enz., mag
niet overbodig genoemd worden voor haar,
wier streven het is: hulp te verleenen overal
waar tekort aan priesters of teveel aan pries
terlijken arbeid het apostolaat van daartoe
gevormde leeken noodzakelijk maakt.
De Oblaten zijn de strijdkracht van Koning
Christus: gedisciplineerd in de Koninklijke
Vormschool, waar zij geadeld door een har
monisch leven en verwarmd door 't hartelijk
communauteitsleven der Monialen toegerust
worden om de lasten te dragen van 't vol
bedrijvig modern-maatschappelijk le-ven.
Hier worden zij ten volle bedreven in de
Christelijke Krijgskunst, wier grondslag is:
Zelfverloochening.
De Oblaat is noch een halve kloosterling,
noch een halve wereldling. Zij hebben een
heel aparte door de Kerk erkende en gewijde
Roeping. Zij hebben eèn eigen schoone en be
langrijke taak in het groote Lichaam der Kerk.
Zij zijn als het warme bloed, dat 't hart
uitstuwt naar alle organen, drijvend geheel het
organisme.
De Oblaten zijn het, die uit gestuwd door
de Centrale, mee willen helpen om de maat
schappij te hernieuwen in Christus. Zij zijn
het, die in dit groot organisme alle vertak
kingen voeden met den waarachtigen Christen
geest, de oude, uitgewerkte denkbeelden uit
wisselend tegen nieuwe door frlsch-opbloelend
Kerkelijk en artistiek leven.
Trouw aan haar naam Oblaat, d.i. Opgedra-
gene aan God, offeren zijn alles op: tehuis,
Vrienden, bezit, om alles in dienst te stellen
van Koning Christus.
De oblaten, die in de Benedictijner Orde zijn
opgenomen (als leeken) en ermee verbroederd
zijn, willen de intensiteit van het godsdienstig
leven in het klooster naar buiten uitdragen,
zooals dat ook geschiedde in de Middeleeuwen,
toen het Oblatenwezen sterk en bloeiend was.
De geheele stichting van Monialen en Obla
ten is Diocesaan, en staat rechtstreeks onder
juridictle van den Aartsbisschop.
Als volgt is het kloostercomplex ingesteld:
Aan het hoofd: de Priorin der Benedictines
sen met haar Kapittel. Verder twee Monialen:
Novicenmeesteres, voor de vorming van Novl.
een der Contemplatieven, en de Oblaten-Moe
der, voor de vorming van Aspirant-Oblaten, die
bijgestaan worden door de verscheidene Monia-
len-professoren.
Aan het Klooster der Contemplatieven is
verbonden:
De Centrale der Oblaten bestaande uit:
1. De Schola-Dei (Vormschool Oblaten)
2. Het geestelijk Tehuis voor de Oblaten in
het apostolaat.
3. Het Rusthuis der Oblaten;
4. Een Gastenkwartier voor eenieder, die
den Liturgischen Cyclus wenscht mee te vie
ren, of Liturgische studiedagen wil volgen.
Het Aartsbisdom heeft een Centraal Oblaten-
huis van gevormde Oblaten, die onder Onze
leiding zich beschikbaar hebben gesteld voor
het leekenapostolaat onder de vrouwelijke
jeugd, en eventueel andere vrouwelijke instel
lingen, die haar door ons zullen worden toe
gewezen.
In dit Centraal-huis, onder leiding van den
algemeen bestuurder Rector B. H. de Groot,
zal het Secretariaat gevestigd zijn en zullen
alle diensten worden ondergebracht, die be
trekking hebben op het Diocesane vrouwelijke
jeugdwerk.
Een plan is in studie, om indien mogelijk,
bij verdere uitbreiding van het werk, ook ge
westelijke cellen te vormen van Oblaten, die
rechtstreeks onder leiding van het Centraal-
huls werken en voeling houden met de plaat
selijke directeuren van het vrouwelijk jeugd
werk
Voor verdere gegevens verwijzen we naar
de reeds boven aangekondigde brochure.
Deze omvangrijke opzet bevelen Wij onder,
tusschen in de vurige gebeden en sympathie
van Onze Geestelijkheid en Geloovigen aan.'
P a r ij s, 3 Augustus.
De 24ste Fransche Katholieke Sociale Week
ligt achter ons. Haar „lessen" hebben plaats
gehad in de kapel van de Katholieke Universi
teit van Rijssel, waarin meer dan 200 vertegen
woordigers van de Katholieke Sociale Actie in
Frankrijk de invloedrijkste van hun voorman
nen en geestelijke leiders hebben aanhoord.
Bijeenkomst in het Noor-den dus, waar de Pau
selijke onderrichtingen en richtsnoeren het
best door het patronaat zijn verstaan, en de
belangrijkste opbloei van sociale werken in
Frankrijk voortgaat den vrede tusschen kapi
taal en arbeid te herstellen.
De Katholieke c-ongressen hebben in Noord-
Frankrijk altijd een bijzondere belangrijkheid.
Het is niet toevallig, dat Rijssel de bakermat
is geweest der Internationale Eucharistische
congressen. De „sociale weken" hebben ook
daar steeds de belangrijkste stuwkracht ont
vangen. Het geheim ligt in het gelukkig ver
schijnsel, dat de katholieken in 't Noordelijk in
dustriegebied zich uimmer van de openbare
vraagstukken hebb enafgekeerd en in bet bij
zonder wat het sociale vraagstuk aangaat,
vroegtijdig hun daden in overeenstemming met
hun beginselen hebben gebracht. In geen an
der Franscb gewest zijn zulke bloelende so
ciale weken aan te wijzen, en een merkwaar
dige tentoonstelling in een der recreatiezalen
van het conges wijst op de enorme beteekenis,
die bijvoorbeeld de kassen voor familieloon er
hebben genomen.
Beloofde de „Week" van dit jaar reeds om
de plaatskeuze haar voorgangers in de scha
duw te laten, de keuze van het onderwerp was
er niet minder, op gericht de belangstelling van
alle sociale werkers op dit congres te ves
tigen. Ze was ingegeven door de ontzettende
moeilijkheden, waarin de economische wereld
op dit gebied verkeert. De president van het
congres, de bekende industrieel en socioloog
Eugène Duthoit zelf uit Rijssel, heeft de taak
dezer bijeenkomsten onmiddellijk aangewezen,
door op de ongelooflijke wanorde te wijzen in
de feiten en denkbeelden op economisch gebied,
die door de crisiste voorschijn werden gehaald
op de onmacht van personen en de regeeringen
zoowel op practisoh terrein als ten aanzien der
doctrines om de nooden van het oogenblik te
verhelpen, toestand die geen verwondering kan
baren aan wie ziet hoe bij de crisisoplossingen
steeds in verkeerde richting wordt gezocht,
omdat men weigeren blijft naar de onderrich
tingen der Kerk te luisteren, omdat men niet
J. - 1 „4^ n -I /JA+
roclltva.ar-d.ig he la
naastenliefde doet "bin-
neiwlrlngen in de organen van het internatio
nale economische leven.
De heer Duthoit constateerde dat wei pogin
gen gedaan worden tot het organiseeren van
het economische leven maar dat door het
egoïsme de pogingen vruchteloos blijven. De
handelsovereenkomsten tusschen staten, de uit
bouw der nationale productieovereenkomsten
tot internationale regelingen, de pogingen tot
het neerhalen der douane-muren, zij blijven
Stuiten op een concurrentie zonder rem, op den
economischen oorlog, op de politiek van ge
sloten economie, met steeds nieuwe verhoo
ging der tarieven. 1500 millioen menschen ter
wereld mbezitten bijna niets, kunnen bijna niets
verbruiken, en toch blijft -men de egoïstische
oplossing zoeken in vertraging der productie.
Hij herinnerde aan alle miserie, die van de
credict-inflatie 'is gekomen, en aan de noodza
kelijkheid van een georganiseerd crediet, meer
gedisciplineerd en vooral meer gemoraliseerd
Br wordt wel weerstand geboden aan het
economische nationalisme, en het beginsel van
de samenwerking tusschen de staten op eco
nomisch terrein is reeds op menig gebied een
levenwekkend beginsel geworden, zoodat het
stelsel van „laisser aller" begint plaats te ma
ken voor een geleide economie, maar te mid
den van den algemeenen chaos zijn het nog
slechts zwakke pogingen, die ondernomen wor
den, ook al vèrdienen ze met vreugde begroet
te worden,
Voor de oplossing der crisis moet ook de
Kerk geraadpleegd, of juister: naar Haar ge
luisterd worden. Want buiten de Christelijke
beginselen, ook op economisch gebied, is geen
duurzame oplossing te verwachten.
De huidige crisis heeft een absoluut nieuw
karakter. Het is onjuist haar nog met de vroe
gere, betrekkelijk snel voorbijgaande crisissen
te vergelijken. Een der professoren van de Ka
tholieke Faculteiten van Rijssel ,prof. Joseph
Danel, heeft dat uitvoerig aangetoond in de
studie, die hij met de congressisten ondernam,
van de crisissen uit het verleden en de vergelij
ting met de tegenwoordige, die in de eerste
plaats universeel is, verder uitgebreid is tot
alle vormen van productie en tot alle produc
ten, oen werkloosheid heeft verwekt zoo ont
zaglijk veel omvangrijker dan ooit te voren,
en naast zich heeft de enorme stocks, die niet
verbruikt worden.
Tegenover deze crisis zijn twee houdingen
mogelijk: of die, welke de belemmeringen van
de vrije werking van 't prijsmechanisme weg
neemt, hetzij door de overheid, hetzij door de
beroepsgroepen, -hetzij door de economische
machthebbers, en in den regel zonder contróle,
uitgeoefend. Of wel men geeft de schuld aan 'n
exces van i-ndivldueele vrijheid, beletsel voor
een georganiseerde productie, die de eisohen
van het algemeen 'belang in het oog houdt en
een discipline der krachten in den weg staat.
Evenwel aan de vrije uitwerking der economi
sche wetten het oplossen der crisis te vragen,
is niet meer voldoende en is ook niet meer
toelaatbaar.
Men verkeert in een paradoxalen toestand,
zooals prof. de Menthon, van de rechtsfaculteit
uit Nancy, aantoonde, toen hij er nadruk op
heeft gelegd, dat men zich voor bet oogenblik
voor een toestand bevindt, waarin ©enerzijds
de produceerende naties haar wederzijdse ie eco
nomische afhankelijkheid met de internationale
economie erkennen, terwijl zij van den anderen
kant zich met een hevigheid in haar eigen
economie opsluiten, die tot de meest bittere
economische gevechten leidt.
De economische solidariteit der volken
eischt een taakverdeeling ,en een verdeeling
der hulpbronnen, terwijl juist de evolutie van
de techniek en vooral de evolutie der geesten
naar egoïstische bevrediging daar lijnrecht
tegenin gaat. De nationale economieën, ieder
uiterst gecompliceerd, in plaats van elkander
•te completeeren, werpen zich op als antagonis
ten. De internationale samenwerking om dit
antagonisme te overwinnen, heeft tot nu toe
•nog geen belangrijke resultaten opgeleverd. Die
resultaten zullen eerst te wachten zijn, wan
neer staten en individuen de noodzakelijkheid
zullen willen erkennen, dat zij zich aan een
doctrine van matiging hebben te onderwerpen
in het gebruik van de rijkdommen.
Het kapitalisme schiet in de rechtvaardige
verdeeling der rijkdommen te kort. Pater
Desbuquois S.J. heeft dat te kort schieten
van het kapitalisme in de huidige crisis aldus
verklaard: „Het kapitalistisch regiem, krach
tens zijn leidend beginsel: het vrije streven
naar de individueels opbrengst, leidt er toe
■door vervalsching der waarden, de harmonie
der uitwisselingen te verhinderen, het even
wicht tusschen productie en verbruik te ver
storen en dus tenslotte de crisissen te voor
schijn te roepen. Het heeft niet begrepen, dat
de harmonie tusschen de prijzen en 't evenwicht
tusschen verkoopsprijs en koopkracht 'n ander
beginsel veronderstellen dan het zijne, te
weten, het beginsel van eenheid, het leven
te behouden en te ontwikkelen door het ver
bruik, maar het georganiseerde leven van een
menschheid, die een gemeenschap is door de
naastenliefde vereend".
Het kapitalisme heeft daarom zich zelf te
herzien, zoo het zich zelf redden wil. Het moet
niet gelooven een einde te kunnen maken aan
de crisis, die het doodelijk kan worden, door
opnieuw terug te keeren naar de volle vrijheid.
Wat als noodig moet erkend, is, dat de vrij
heid in het voordeel zoeken, gedisciplineerd
worde; dat het rekening gaat houden met de
rechtvaardige eisehen van de menschelijke
persoonlijkheid, dat het de noodzakelijke offers
wil brengen. Het kapitalisme kan dat slechts
doen, naarmate het de zedelijke overwegingen
in aanmerking doet komen en dus de moraal
zal eerbiedigen.
Ook het socialisme staat machteloos tegen
over de crisis. Het kamerlid Lerolle, die tevens
professor in sociale wetenschappen is, weer
legde na een objectieve uiteenzetting van de
socialistische economie, op schitterende wijze
een groot aantal socialistische misvattingen,
o.a. die, volgens welke de Winst de essentieel©
oorzaak van crisissen zou zijn. Ook de collecti
vistisch© staat is niet te zien zonder zijn mis
bruiken en excessen, die hem spoedig ondrage
lijk doen zijn. Het socialisme, waarvan de
kapitale zwakheid zijn geestelijke armoede is,
een dwalend vertrouwen in een steriel mate
rialisme, kan in plaats van het lot der mensch
heid te verbeteren, het slechts ondragelijker
maken, en inplaats van de orde te herstellen
kan het slechts de wanorde, waaronder de
wereld gebukt gaat, vergrooten.
Onze correspondent te Parijs schrijft ons dt.
2 dezer
Het prachtige mutualiteitspalais te Parijs,
achter het Quartier-Latin, heeft in deze dagen
iets van datgene, wat de reputatie van Babel
heeft gemaakt. Maar de honderd nationaliteiten
we hebben ze niet precies geteld die op
dit oogenblik dit paleis bewonen, schijnen
elkander opperbest te verstaan. Men spreekt
nog wel met zijn eigen accent, want de natio
naliteiten zijn niet zoo heel moeilijk te onder
kennen in deze schijnbaar polyglottische wereld,
maar ieder spreekt toch de taal van Zamenhoff,
al is 't ook met de intonaties van zijn moeder
taal. Men blijkt elkaar te verstaan, en dat is
in deze wereld heel wat.
Dit 24ste internationaal esperantistencongres
heeft blijkbaar ook de andere verwarringen,
dan die welke uit de veeltalighe'i'd voortvloeien,
willen vermijden en zoo biedt het een program
amicale bijeenkomsten en gezellige uit
stapjes, van plechtige ontvangsten en belang
wekkende bezoeken.
Na de algemeene kennismaking van Zaterdag
middag, waarop Chineezen en Scandinaviërs,
Chineezen uit het Westen en kleurlingen uit
het Zuiden, elkander niet vreemd behoefden
aan te kijken, zijn er Zondagochtend diensten
geweest voor verschillende gezindten en een
H. Mis in de Notre Dame voor de katholieke
deelnemers aan dit congres.
Een plechtigheid in de Sorbonne bracht 'daar
na de officieele opening van het congres, waar-
voor uit ons land alleen 300 congressisten per
trein, per auto, zelfs per vliegtuig, naar Parijs
zijn gekomen.
In diezelfde Sorbonne werden 's middags de
universiteitscursussen in esperanto geopend
door prof. Bujwid, terwijl in het congresgebouw
zelf voor de -niet aan de unjversitaire cursussen
deelnemende congressisten een voordracht werd
gehouden In esperanto natuurlijk over de
ontwikkeling van filmkunst. En *s avonds ging
men naar den schouwburg, want 'n Antwerpsch
gezelschap had „Knock" of de „Victorie van
de geneeskunst" van Jules Remains ingestu
deerd, dat dr. Oorret in esperanto had over
gezet. De zaal bewees dat het esperanto het
lachen niet in den weg staat.
Maandag zijn de congressisten wezen dejeu-
neeren op het terras van een der groote maga
zijnen de Galeries Lafayette, het eerste Parij-
sche 'dak, waarop een vliegtuig is neergestreken,
zonder stukken te maken. De esperantisten
voelden zich thuis bij dat symbool van de toe
komst. Trouwens dien dag kwam de ond-presi-
dent van de Parijsdhe kamer van koophandel,
de heer Baudet, een feitelijke aanmoediging
geen door den weg te schilderen, dien de handel
in honderd jaar heeft afgelegd, en het beeld
van den handel over honderd jaar te schetsen,
In esperanto natuurlijk en met esperanto alleen,
zoo wij hem mogen gelooven.
De Parijsche kamer van koophandel is altijd
voor de „wereldtaal" geweest. Zij heeft In haar
prachtig paleis een zeer uitgebreide bibliotheek
•van in esperanto geschreven of vertaalde wer
ken. En de door haar gesubsidieerde cursussen
hebben heel wat adepten van deze hulptaal op
geleverd. Bij de ontvangst, die zij er heden den
congressisten bereid had, heeft de in functie
zijnde vice-president in esperanto er aan her
innerd, dat de Parijsche kamer de Fransche
kamers van koophandel op het congres harer
voorzitters er toe gebracht had, den wensch
uit te spreken, dat het internationaal handels
verkeer zich van het esperanto als hulptaal zou
bedienen.
De congressisten zijn thans ook hun uitstapjes
begonnen in de mooie omstreken van Parijs en
vandaag zijn ze naar Versailles geweest, en
morgen gaan ze maar Fontainebleau en ze zijn
van plan de geheele rondreis te maken, wat bij
de cosmopolitische samenstelling van het gezel
schap een unieke gelegenheid is het esperanto
te beproeven.
een groepje
Vier dooden, 21 zwaar gewonden.
WARSCHAU, 5 Augustus. (V.D.) In
lende deelen van Polen (hebben hevig© °n ange.
buien gisteren opnieuw groote sc,had'®-h°c>f(er6
richt, terwijl bovendien een viertal sla©
door den bliksem werd gedood en -
zwaar gewond werden.
Te KieJoe sloeg de bliksem In
kinderen waarvan vier werden gedoo
WARSCHAU, 4 Augustus (VJ>-> ^othyÏÏë
bijiheid van het dorp Powurs^1<]+pin die van
werd een afdeel-ing PoolsChe
een oefening terugkeerden, door e
onweder verrast.
De bliksem sloeg in het Sloepje,
zes soldaten op slag werden S n zes
zwaar werden gewond.
DUITSCH VRACHTSCHIP IN BRAND.
HAMBURG, 5 Augustus. (H-N.)(Uit-South-
port is bericht ontvadem, dat het Dnitsche
vrachtschip Ronald daar met biand in het
•ruim is aangekomen. De brand werd gisteren
ontdekt, toen het schip zich in de buurt van
de kust van Noord Carolina bevond. Bij de aan
komst ln de haven van Southport was het
vuur nog niet gebluscht.
Wijnbergen en velden overstroomd.
BERNCASTEL, 4 Augustus (V.D.) Heden
middag is 'boven het Midden-Moezelgebied een
hevig noodweer losgebarsten, dat even groote
schade heeft aangericht als het noodweer van.
eenige weken geleden. In buitengewoon korten
tijd waren wijnbergen en velden overstroomd.
Mijn stokken werden door het water wegge
sleurd. De wijnoogst is op vele plaatsen voor
de helft vernield. De schade is nog niet te
overzien.
Volgens een mededeeling van de rijksspoor.
wegdirectie te Trier is de spoorbaan bij Lieser
Mueihlheim tijdens het noodweer overstroomd,
zoodat het treinverkeer moest worden stopge
zet. De baan kon echter spoedig weer worden
Voor de eerste bijeenkomst
den nieuwen rijksdag.
van
MUNCHEN, 5 Augustus. (V.D.) Naar aanlei
ding van de berekening, dat als oudste lid van
den rijksdag de communistische afgevaardigde
Clara Zetkim de eerste bijeenkomst van den
nieuwen rijksdag zal -moeten presideeren
schrijft de nationaal-social'iBtieohe „Völkiseho
Beobachter", dat een reglement van orde, dat
zooiets toelaat ten spoedigste door een beter
moet worden vervangen.
Het Duttsche volk kan er verzekerd van zijn,
dat zijn vertegenwoordigers zidh op die juiste
wijze tegenover een diergelijke onwaardigheid
zullen weten te gedragen.
'I
DIEFSTALLEN IN WARENHUIZEN.
BERLIJN, 4 Augustus (V.D.) Naar thans
gebleken-is, is den aanvang n de groote
sei,zK>ensuitverkoopen In de groote Berlijnsche
warenhuizen een geheele reeks van interna
tionale dieven te dezer stede aangekomen. Tot
dusver is bet de politie gelukt 15 van de®e
dieven te arresteeren, waarbij aan het licht
kwam, dat zij speciaal met het doe' hun slag
te slaan bij deze seizoensuitverkoopen, uit
Europeesche hoofdsteden, zooals Warschau,
Boedapest, Praag, Stockholm en zelfs uit Hel.
slngfors naar Berlijn waren gekomen.
-arfïl
WARSCHAU, 4 Augustus (V.D.) Gistermid
dag is Warschau en omgeving geteisterd door
een hevig onweer, dat vooral boven bet district
Lutoow woedde.
Door het inslaan van den bliksem werden in
totaal 5 personen gedood en 12 ernstig gewond.
In het dorp Gronzowka sloeg de bliksem in
©en groep van aobt kinderen, waardoor één
werd gedood en zeven andere ernstig gewond
werden.
BERLIJN, 5 Augüstus. (H.N.) Volgens een
bericht uit Moskou u-tnoodiging van
de Turksche regeering verscheidene Russische
deskundigen naar Turkije gegaan, om daar de
plannen voor de oprichting van verschillende
fabrieken en electriciteitswerken te hespreken.
Rusland zal voor de oprichting zorgdragen
op grond van het crediet, dat de Russische
regeering onlangs aan Turkije heeft toegestaan.
De voorbereiding van het Maria-congres.Het altaar, waar de plechtige kroning van
het Mariabeeld zal plaats hebben wordt opgebouwd.
DE BERGING VAN DE „NIOBE".
KIEL, 5 Augustus (H. N.). Omtrent het
bergingswerk van de „Niobe" deelt het marine-
station te Kiel mede, dat dit normaal verloopt.
Het is gelukt de masten te verwijderen. Zoo
dra het weer het toelaat, zal men beginnen de
trossen onder het wrak door te brengen.
