UIT BIADEN EH
TIJDSCHRIFTEN
nGEzonDtn
m
mm
©TUKKEN
kabouter
W[^
c.
DONDERDAG Ï1 AUGUSTUS 1932
DE TAAK VAN DEN RIJKS
BEMIDDELAAR.
Een tegenstander van verpliclite
arbitrage.
DE GEVAREN VAN DEN WEG.
DOODSLAG.
NIJVERHEIDSRAAD.
GESPANNEN TOESTAND IN HET
STUCADOORSBEDRUF.
MONUMENT JAN HAMDORFF.
8
POLITIEK EN VAKBEWEGING.
BIJ DE PADVINDERS TE
WASSENAAR.
bakkersoorlog.
M
r'l
t
Een onderhoud met Professor
A. C. Josephus Jitta.
Een verslaggever van het Nederlandsche Cor
respondentiebureau heeft een onderhoud gehad
met mr. A. C. Josephus Jitta naar aanleiding
van zijn benoeming tot rijksbemiddelaar en tot
hoogleeraar in het staatsrecht aan de techni
sche hoogeschool.
Naar zijn opvatting over de taak van den rijks-
bemiddelaar gevraagd, verwees prof. Josephus
Jitta naar het in 1929 verschenen werkje van
zijn hand over „De practijk van de arbeidsge-
BChillenwet."
Mr. Jitta verklaarde zich te verheugen over
de goede voorbereiding welke hij voor de functie
van rijksbemiddelaar had gehad door het secre
tariaat van den hoogen raad van arbeid, dat hij
gedurende twaalf jaren heeft bekleed. Als secre
taris van dit collegej merkte prof. Jitta op
moet men objectief de meening van de beide
partijen weergeven en dit is een uitstekend mid
del om de wederzijdsche standpunten tot in de
kern te leeren kennen en ook om zich een
heldere voorstelling te vormen van de moeilijk
heden, waarmede het tot elkander brengen van
partijen gepaard gaat.
Ook als secretaris van de rijksbemiddelaars,
vervolgde mr. Jitta, heb ik in dit opzicht veel
geleerd Het is een zeer goede methode van de
rijksbemiddelaars om eerst de partijen afzon
derlijk en daarna gezamenlijk te hooren. Toen
het instituut van den rijksbemiddelaar pas was
ingevoerd, gebeurde het wel eens, dat een
andere methode werd gevolgd, maar de erva
ring leerde al spoedig, welke werkwijze de
grootste kans op een beslechting van het ge
schil opleverde, en deze werkwijze passen tegen
woordig dan ook alle rijksbemiddelaars toe.
Mr. Jitta zeide een zeer pertinent tegen-
ietander te zijn van verplichte arbitrage als
algemeen principe en als wettelijke® dwang.
Verwerpelijk acht hij de verplichte arbitrage,
welke bestaat in Australië, Noorwegen en Ca
nada en eenigemnate en voor enkele groepen,
in Engeland.
Hij juichte het toe, dat de arbeids-geschil-
lenwet in ons land zich ertoe bepaalt recht
toe te kennen aan den bemiddelaar om zich
in een Arbeidsgeschil te mengen en een ver
plichting te scheppen voor de partijen om voor
den bemiddelaar te verschijnen. Wel kent de
•wet de mogelijkheid van een boekenonderzoek
naar den bedrijfstoestand. Dit middel, aldus
prof. Jitta, kan misehien nuttig, maar het
moet zuinig worden gehanteerd en daarbij
moet men bedenken dat, als men door een
onderzoek gegevens heeft verzameld, daarmede
nog geen beslissing is genomen, 'welke aan
het geschil een eind maakt.
j ov Een die de waarschuwingen
ter harte nam,
tÜt üu.
Het gebeurde op een warmen middag,
dezer dagen, dat een automobilist, alleen geze
ten in zijn vier-persoonswagen, op een onbe-
sehaduwd landwegje in de nabijheid van Apel
doorn. gedreven door de goedheid zijns harten
een moeizaam voortstrompelend oud Veluwsch'
vrouwtje vroeg, of zij nog ver moest, dat hij
haar anders wel even ter bestemde plaats wilde
brengen.
Het vrouwtje keek verschrikt op, mompelde
In het dialect van die streek „Ach Heer, te
genwoordig is zelfs een oud mensch op 'den
weg niet meer veilig voor die kerels met
auto's en liep, zoo vlug haar beenen het toe-
jlieten naar een dichtbij staande boerderij.
De automobilist gaf vol gas
Voor het Gerechtshof te 's-Gravenhage stond
gisteren in hooger beroep terecht de 26-jarige
L. van 't Z., uit Rotterdam, verdacht van dood
slag. De rechtbank te Rotterdam had hem des
wege veroordeeld tot acht jaar gevangenisstraf
met aftrek der preventieve hechtenis.
Verdachte, die kennis had aan Jopie v. d, Z.,
Ewarte Jopie, heeft deze, toen hij haar met een
ander in een café op den Schiedamschen Dijk
te Rotterdam aantrof, na een korte woorden
wisseling o.a. met haar begeleider, IJzeren
Dirk, met een mes gestoken met het bekende
noodlottig gevolg.
Verd. bekende. Een der getuigen, een agent
van politie, verklaarde dat verd. gezegd bad,
'Jopie later te zullen doodsteken, indien hem nu
dit. niet mocht gelukken.
Da procureur-generaal eischte, in aanmerking
nemend dat hier een menschenleven is teloor
gegaan, bekrachtiging van het vonnis der Rot-
terdamsche rechtbank.
Da verdediger, mr? C. W. da Visser pleitte
een lichtere straf.
Uitspraak hedenochtend tien uur.
Postaangelegenheden
De Nijverheidsraad heeft in zijn laatste ver
gadering uitvoerig van gedachten gewisseld
over een rapport, hetwelk zijn Postcommissie
had uitgebracht naar aanleiding van eenige
concrete klachten over door het hoofdbestuur
der Posterijen, Telegrafie en Telefonie inge
voerde en bij dat hoofdbestuur in overweging
zijnde bezuinigingsmaatregelen. Uit dat rap
port bleek o.a., dat met gegronde klachten van
bet bedrijfsleven zooveel mogelijk rekening
wordt gehouden. Bij de besprekingen zijn ver
schillende nieuwe punten te berde gebracht,
die de commissie niet had onderzocht, omdat
deze haar onbekend waren. Deze punten heb
ben den raad aanleiding gegeven de commis
sie te verzoeken, het in behandeling zijnde on
derwerp opnieuw en wel op breeder basis te
bestudeeren, daarbij echter uitgaande van het
standpunt, dat onder de huidige tijdsomstan
digheden versobering van en bezuiniging op
het staatshuishouden, dus ook te® opzichte
van het staatsbedrijf der P.T.T. geboden is,
ook al zou het bedrijfsleven zich daarvoor
eenige opofferingen moeten getroosten.
Uitstel van betaling.
Aan den Minister van Econ. Zaken en Ar
beid heeft de Nijverheidsraad een rapport uit
gebracht over wettelijke maatregelen ten aan
zien van uitstel van betaling. Daarin is de
raad tot de conclusie gekomen, dat er geen
aanleiding bestaat, om de mogelijkheden" tot
het verkrijgen van een wettelijk uitstel van
betaling, zooals deze in den tweeden titel van
de Paillissementswet „Van de surséance van-
betaling zijn geregeld, ten behoeve van door
de crisis in moeilijkheden geraakte debiteuren
te verruimen.
Federatie belemmert de werkwilligen-
Men meldt ons uit Amsterdam:
Het conflict in het stucadoorsbedrijf is thans
officieel gëeindigd en de laatste drie dagen zijn
tientallen stueadoors en opperlieden weer aan
het werk gegaan.
De Federatie echter, die verklaard heeft, dat
zij tot iederen prijs de staking wil doorzetten,
maakt thans misbruik van baar positie en
tracht desnoods met geweld de leden van den
modernen bond, die den arbeid willen hervat
ten, daarvan af te houden. Aangezien zij ech
ter slechts 49 leden nder de Amsterdamsche
stueadoors telt, is de Federatie zelf tamelijk
machteloos. Dat is echter voor haar geen be
zwaar om haar terreur te blijven uitoefenen.
De 49 stakende Federatie-leden zijn daartoe
uiteraard niet voldoende. Daarom heeft de Fe
deratie, zooals bij gelegenheden als deze wel
meer pleegt te geschieden, een soort knokploeg
gerequireerd uit werkloozen, waarmee ze over
al, waar stueadoors aan het werk durven gaan,
opereert op de beruchte manier. Deze wijze van
strijdvoeren met krachten die geheel buiten het
bedrijf staan en niets met het conflict te ma
ken hebben, is volstrekt ongeoorloofd. De bon
den schijnen echter weinig daartegen te kun
nen uitrichten. Op het oogenblik worden over
al in de stad de werkende stueadoors, ook die
van de Kath. en Christ, bonden, weer lastig
gevallen en voortdurend moet de politie scherp
toezien om ernstige ongeregeldheden te voor
komen.
De plechtigheid der onthulling.
Onder groote belangstelling van de zijde van
vrienden en kennissen en in tegenwoordigheid
van tal va® autoriteiten werd Dinsdag op zijn
sterfdag onthuld bet monument voor wijlen
Jan Hamdorff, dat in opdracht van het stich-
tingsoomité vervaardigd werd door architect
Wouter Hamdorff, in samenwerking met den
beeldhouwer A. Remiëns.
De voorzitter van het stichtingsoomlté, de
heer G. Korthals Altes, leidde de 'onthulling in
net een rede.
Het kleindochtertje van Jan Hamdorff, Mar
tha Ruizendaal, onthulde daarop het monu
ment, dat aan de eene zijde den beeldenaar
van Jan Hamdorff vertoornt en aan de keer
zijde het wapen van Laren en de inscriptie:
„tan dorpsgenooten en vrienden zijn burger
deugd gedenkend".
In een toespraak zeide de burgemeester
gaaine dit gedenkteeken te aanvaarden en zeg
de hij toe het te zullen onderhouden, zooals
het comité dit heeft voorgesteld.
In opdracht van het gemeentebestuur, als
een eerbiedige hulde aa® zij® burgerzin, legde
spr. een lauwerkrans aan den voet van het
monument.
Namens de Vereenigimg van Beeldende Kun
stenaars „Laren-Blaricum" bevestigde de kunst
schilder David SohuLman een krans aan het
monument.-
Mr. Quo Tai Chi, de nieuwe Chineesche
gezant te Londen, verlaat het Chineesche
delegatie'gebouw ,om den Engelschen ho
ning zijn geloofsbrieven te overhandigen.
AFSCHAFFING OF GEHEEL-
ONTHOUDING.
Sobriëtas en de „nieuwe richting".
Men schrijft ons:
Tusschien de hier te lande bestaande drank-
bestrIjiderevereenigimgen neemt Sobriëtas een
geheel eigen positie in, omdat zij alileen kent
het 2ddassenstel®el barer leden van afschaf
fers en geheelonthouders. Geheel in overeen
stemming met de Katholieke besohouwiingen
omtrent de inneTilijike waarde van de stoffelijke
goederen, stelde de Katholieke drankbestrijding
in bare statuten reeds bij hare oprichting vast:
Er moet gestreefd worden naar een herstel der
Christelijke matigheid, speciaal voor wat be
treft in het gebruik van alcoholhoudende dran
ken, waardoor bet alcoholisme de algemeen-
verbreide vorm van onmatigheid in alcoholica
wordt bestreden. Niet aan allen is het matig
gebruik van alcoholhoudende dranken verbo
den. Geheelonthouding kan en moet worden
geëischt slechts van bepaalde oategoriën van
personen, zooals van de jeugd tot ten minste
18 jaar, van hen voor wie om redenen van
'drankzucht de alcohol een bijzonder gevaar be-
teekent, e.a.
Uit dit standpunt volgde vanzelf, dat Sobrië
tas oök 2 klassen voor haar leden invoerde
-de klasse der afschaffers, der matigen, die zich
verplichten uiterst matig te zijn in het gebruik
van z.g. zwak-alcohoMsohe dranken en die van
het gebruik van sterken drank geheel afzien.
De geheelonthouders verplichten zich geen
alcohol te gebruiken.
Zooaila bij iedere beweging is er ook in
Sobriëtas altijd eenig meeningsverschil geweest
over de waarde van afschaffing en geheelont
houding. Ook hier vindt men voorstanders van
een meer radicale propaganda, die geheelont
houding eisohen als een strijdmiddel. Tooh
beeft Sobriëtas altijd haar 2 klassen gehand
haafd en waar de afschaffing door de boven
genoemde formuleering opnieuw in de belang
stelling der geheel© beweging werd geplaatst,
meent Sobriëtas goed te doen met baar jaar-
lijiksohiem studiedag op 15 Augustus dit jaar
te wijden aan een bestrijding van geheelont
houding en afschaffing.
Deze Sdbniëtasdag wordt gehouden in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te
Utrecht, en vangt aan om 11.15 uur. De Zeer
Eerw. Pater F. Otten van Huissen, zal er de
volgende stellingen verdedigen:
le. Sobriëtas had steeds het bwee-klassestel-
sefl: geheelonthouding en afschaffing:
2e. Haar houding in dezen werd beïnvloed
door de toestanden welke heersohten bij biet
ontstaan der- Katholieke drankbestrijding, zij
steunde 'daarenboven ook op positieve gronden,
ontleend aan den aard der afschaffing.
3e. Sobriëtas achtte steeds, en acht nu in
het bijzonder, om 'haar grootere waarde, de ge
heelonthouding voor sommigen noodzakelijk,
voor velen om sociale motieven wenschelijk,
en voor allen beter. Dit temeer in verband
met de „nieuwe richting".
4e. Toch handhaaft Sobriëtas de afschaffing,
maar dan in de sterenge en ideëeile opvatting,
neergelegd in haar rapport van 1931.
5e. Zij doet dit om de positieve en propa
gandistische waande der afschaffing, om de
meer massale werking, en om redenen van op
portuniteit.
6e. Sobriëtas Is van meening, dat omzetting
van het twee-klaasestedstel in enkel geheelont
houding aan de beweging meer nadeel dan
voordeel zou brengen.
7e. Sobriëtas wil ook in de toekomst het
twee-kla®sestelseil van geheelonthouding en af
schaffing behouden.
Na de pauze van 1 tot 2 uur is er gelegenheid
tot gedachtenwisseling.
I3MU1
De Scandinaafsohe correspondent van het
„Handelsblad" schrijft:
De Zweedsche landelijke vakorganisatie
heeft onlangs aan een comité de herziening
opgedragen van de algemeene richtlijnen der
organisatie. Dat comité heeft rapport uitge
bracht en komt o.i. met twee opzienbarende
wijzigingsvoorstellen. Het eene wenschit een
scherpere scheiding tusscben vakbeweging en
politieke beweging. Daartoe zou in die richt
lijnen de passus geschrapt moéten worden,
welke zegt, dat de vakorganisatie arbeidt
voor de doorvoering van de socialistische sa
menleving.
Heit tweede voorstel wil de arbeiders be
schermen tegen de overrompelingspoging van
onruststokers en wil daarom den eiscb stel
len dat een staking slechts dan zal plaats
vinden als twee-derde van de arbeiders, welke
zij zou omvatten, er vóór stemmen.
Het eerste voorstel is vooral zoo belangrijk
omdat het wil verwerkelijken wat in Neder
land, dank zij bisschoppelijk voorschrift practijk
Is in de katholieke sociale organisaties. Meer
en meer blijkt, hoe scherp gezien het van onze
bisschoppen was om de politieke en sociale actie
gescheiden te houden. Met professor Bonger ziet
nu oök de Zweedsche vakbeweging de fout der
socialisten in, die politiek en vakbeweging ver
mengen. Vroeg of laat zullen ook S.D.A.P. en
N.V.V. hun unie betreuren.
SLECHT VOORBEELD.
Aldus noemt de „Vrijheid" de weigering van
de Sociaal-democratische Kamerleden om vrij
willig een korting op hun schadeloosstelling te
aanvaarden, en het blad vraagt;
Is het nu niet merkwaardig, dat juist de
dames en heer en, die zich arbeid ersafge-
vaardigden noemen, weigeren 200 van hun
5000 prijs te geven? En hoevelen zijn daar
niet onder, die, behalve de 5000, inkomens
genieten, waarvan de meest bevoorrechte ar
beider zou watertanden? De ambtenaren mo-,
gen eenige aderlatingen hebben ondergaan,
de hyper-democraten staan nog op hun volle
5000!
Dé meerderheid der Kamer heeft ingezien
wat rechtvaardigheid eischte, heeft ook inge
zien, dat het aanzien der Kamer er onder
zou lijden als haar leden alléén buiten schot
bleven. De rose-roode dames en heeren zien
dit niet in. Ook niet b.v. Lr. Cramer, die
blijkens een recent krantenbericht maande
lijks een wachtgeld van 750 ontvangt, dat
mede opgebracht wordt door de Inlanders,
wier nooden hij zoo dramatisch beschrijft;
ook niet afgevaardigden met npn-activiteits-
t ra totement en wethouderspensioen gelijk de
heeren Duys en J ter Laan. Zij blijven de
Volle 100 eisohen, alsof de sc-hatklst niet
in stijgenden, nood verkeerde. In plaats van
nier het goede voorbeeld te geven doen zij
niet voor het eerst precies wat het
volk kan opzetten tegen het Parlement. Het
zijn de Heden der fascistische sympathieën
in woorden fel door de sociaal-democra
ten bestreden die meer zullen gnuiven
over de anti-nationale houding van de rood-
rose groepen.
„SCHOONHEIDS"-WEDSTRIJD.
Henri Borel schrijft in de
Lelie":
„Hollandsche
Indertijd heb ik reeds mijn afkeer uitge
sproken over het z.g.: Concours Mondial de
Beauté, dat ieder jaar wordt gehouden, en
waarbij vrouwen, of juister jonge meisjes uit
alle landen der wereld zich laten keuren als
vee. Ik wist toen echter nog niet eens, dat
zulk een Concours niet alleen „blague" en
„fumisterie", maar doodeenvoudig boeren
bedrog is
Ik ben nu in Oostende, iederen dag in de
gelegenheid de zoogenaamde schoonheidsko
ninginnen van vlak nabij te zien en ik kan
u verzekeren, dat het meerendeel eerder lee-
lijk en grof dan mooi is. Vroeger heb ik ook
nooit geweten, waar zoo'n Concours eigenlijk
wel voor dient, maa,r nu ben ik er achter. Het
dient, tout simplement, om een of andere
badplaats of groote stad toeloop van vreem
delingen te 'bezorgen en om de amusements-
gelegenheden vol te doen loopen. Op jam
merlijke wijze worden die meisjes schijn
baar als koninginnen gefêteerd geëxploi
teerd om als „attracties" (en dan nog wélke)!
te dienen voor Kurzalen, Dancings, Concours
d'Elégance voor Automobielen, Courses, enz.
Ze hebben avondtoiletten en avondmantels
aan van wereldbekende „maisons de couture"
en zijn eigenlijk wandelende mannequins.
Er is geen enkel meisje onder met haar na
tuurlijke kleur, onopgemaakt, ongeverfd mht
de blos der jeugd en der gezondheid alle
achttien, die ik tot nu toe zag zijn geverfd
en zwaar gepoederd en bijgewerkt, op een
onhandige manier, zoodat het veel te zicht
baar is. Van den „Hauch der Jugend" de
poëzie van maagdelijke jeugd en onschuld is
geen spoor te bekennen, al het dichterlijke
blijft ver van deze opgemaakte juffrouwen.
Dat zijn dan de „schoonheden".
WAARHEID EN ONWAARHEID
WISSELEN STUIVERTJE
Ter gelegenheid van een roode demonstratie
tegen het rapport-Weiter liet de vakvereeni-
gingsleider v. d. Walle zich volgens zijn eigen
pers als volgt gaan:
Aan de makers van het rapport zegt spr.,
dat zij bewust een valsche voorstelling van
zaken hebben gegeven, toen zij schreven, dat
de werkloozen soms 26 per week aan onder
steuning ontvangen. Zij weten wel degelijk,
dat de uitkeeringen de 21 niet te boven
mogen gaan. De gemeentebesturen wijzen
de heeren op het maximum van 21. In hun
rapport schrijven zij echter 26. Dat is het
vuile, dat ln dit rapport is gelegen Daarmee
is het rapport ook veroordeeld.
De waarheid is, dat in de groote plaatsen
13.50 wordt gegeven aan man en vrouw
met 1.75 of ƒ150 toeslag voor elk kind.
Eén maal in de veertien dagen wordt een
kolenbon van 1 gegeven.
De waarheid is, dat de inkomsten van de
kinderen afgetrokken worden van het steun
bedrag!
De waarheid is dat, wat de vrouw boven 5
verdient, wordt afgetrokken!
De waarheid is, dat de 5 ouderdomspen
sioen van de bejaarde ouders, die bij hun
werklooze zoon of dochter inwonen, wordt
afgetrokken. (Gefluit).
Er zijn gezinnen, die met drie, vier kin
deren tot 10 a 11 ontvangen.
Er zijn duizenden jonge vrouwen, tegen
wie men zegt, dat zij geschikt zijn voor huise
lijke diensten. Daarom krijgen zij niets! Maar
zij kunnen geen betrekking vinden. Het ka
pitalisme bedoelt, dat onze proletarische jon
ge vrouwen haar lichaam verkoopen. Dat is
immoreel, doch men antwoordt, dat het niet
anders kan
Wat van al deze „waarheid" waar is, somt
op haar beurt de a.r. „Rotterdammer" op:
Het schandelijke in deze taal kwalificeeren
we slechts; het onjuiste zullen we met een
paar opmerkingen aantoonen.
Het is waar, dat de Commissie eerst de
steunnormen aangeeft, zooals die in de groote
steden gelden en dat daarnaast op bid. 185
te lezen is: „Een ondersteuning van 65 pet.
van het loon in zijn vroeger vak van b v.
40, dus 26, moet den wil dooven om werk
te aanvaarden."
Deze zin lokt critiek uit, dat geven wij
toe. Hoewel het voorkomt, dat aan zuivere
armensteun zelfs in enk.ele gevallen.
tot 27.50 wordt uitgekeerd.
Doch goed, laat de heer v. d Walle dezen
zin uitfoeteren; we zouden er niets tegen
zeggen. Maar wat de Vooruit hem daarna
op de lippen legt, raakt eenvoudig kant noch
wal. De waarheid is, dat de steun aan geor-
ganiseerden in de groote steden als maximum
22.50 bedraagt en dat dus het getal f 21
onjuist is.
De waarheid is, dat niet de inkomsten doch
twee derde van de inkomsten der kinderen
van het steunbedrag worden afgetrokken, en
bovendien, althans in Den Haag waar deze
spreker optrad, van het eerste kind twee
derde op één gulden na; van het tweede op
0.50 na.
De waarheid is, dat, van hetgeen da vrouw
boven de 5 verdient, twee derde, en met
alles wordt afgetrokken.
De waarheid is, dat van de ouderdomsrente
niet alles, doch een gedeelte wordt afgetrok
ken.
De waarheid is, dat aan gezinnen met twee
kinderen soms 17 wordt uitgekeerd.
De waarheid is, dat ook sociaal-democra
tische voormannen tegen jonge vrouwen laten
zeggen: ge moet uw best doen om huiselijk®
diensten te vinden. f
De waarheid is, dat óf de heer v. d. Walle or
de roode pers de menschen niet naar «aal"
beid inlicht.
Kampvaardigheidsprijs.
De prijs voor kampvaardigheid welke <3^
den kampleider was uitgeloo ,eW|orine'n
door de dr. Egidiusgroep Leici6r
van deze groep is hopman
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie).
Dezer dagen stand in uw blad een ingezonden
stukje, getiteld „Bakkersoorlog".
Als de geachte inzender met dien titel eerï
soort verzamelnaam tracht te geven voor het
complex wantoestanden die op 't moment in de
bakkerswereld bestaan dan is h(j daarin vrij
goed geslaagd.
Of de inhoud van het stukje echter eenigen
byval verdient is buitengewoon twijfelachtig.
In ljjnrechten strijd met de bewering van „Op.
merker" zjjn de toestanden in de bakkerij zoo
danig, dat de mannen die voor een ander het
brood bakken hun eigen brood niet meer kunnen
verdienen. Het is op grond van diepgaande en
alleszins deskundige onderzoekingen gebleken,,
dat er op 't moment flinke gezonde en econo
misch goed werkende bedrijven zjjn, met flinke
actieve mannen aan 't hoofd, wier uitkomsten
zoodanig zijn, dat er praetisch van zeer ernstige
verliezen moet worden gesproken.
Het is bekend van verschillende z.g.
awergbedrijven, bedrijven dus die mede door
h F fit^F?0 exPloitatiekosten, in 't algemeen als
oetrekkelyk zeer rendabel golden, waarvan de
patroons die van '3 morgens tot 's avonds hard
werken nog niet eens de voornaamste verplich
tingen tegenover hun huisgezinnen (schoolgeld,
huishuur, enz. enz.) kunnen nakomen, om van
't betalen hunner crediteuren nog maar niet te
spreken.
Wanneer die zeer ruime winstmarge, die „Op-
merker" ontdekt heeft, nog even aanhoudt, dam
zal de „Stille sensatie die de gemeenten thans
beleven, m.ï. spoedig overslaan in een gerucht
makende sensatie, die echter niet door de ge
meenten, maar door het personeel (die worden
immers ook bet slachtoffer) en door crediteuren
zal beleefd worden. Maar ja, prysdaUmg is im
mers tegenwoordig een volksbelang 1 Of echter
een prijsdaling, die in eersten aanleg veroorzaakt
wordt door steeds grooter winstbejag, werkelijk
het volksbelang eerljjk en oprecht dienen wil,
zal niet iedereen zoo grif toestemmen.
Eèn ding moet mjj echter nog van 't hart, en
wel een goede raad dien ik gaarne aan „Op
merker" zou willen geven, n.I. deze: Als hy met
bepaalde toestanden in een bedrijf op de hoogte
wil komen, met de bedoeling hieraan publiciteit
te geven, laat hy dan met de betrokkenen gaan
praten en trachten hun vertrouwen te winnen,
zoodanig dat zy open kaart met hem spelen.'
Wellicht dat hy er dan in 't vervolg feestelijk
voor zal bedanken in 't openbaar dingen te
bespreken, waarvan hy by voorbaat zelf zegt,
er ondeskundig ln te zjjn.
U dankend voor de plaatsruimte,,
Hoogachtend
Ook een opmerker.
SHAW'S JONGSTE WERK.
Wij meldden dezer dagen, dat Bernard Shaw
zijn laatste tooneelproduct heeft bestemd voor
de sovjet-planken.
Naar wij thans In bet Alg. Hbl. lezen, oor
deelt de Engelsche pers niet onverdeeld gun
stig over „Too true to be good."
De „Daily Telegraaph" zegt, dat het op lange
na Shaw's beste stuk niet is. Men kan bet ver
gelijken met „Back to Methuselah" en met
„Heartbreak House" waarvan het in zeke
ren zin een aanvulling is maar het blijft bif
genoemde werken ver ten achter. „De tooneel-
critious" schrijft de beoordeelaar van de
„O. t." „is er huiverig voor om te zeggen:,
"dit is geen tooneelstuk", omdat zijn dogmati
sche voorgangers zich belachelijk hebben ge
maakt met dit te vaak te beweren. Maar hier
kan ik mij steunen op de getuigenis van den
schrijver zelf. Shaw laat het scherm aan het
einde van het eerste bedrijf vallen roet do oix.
meriting": „Het stuk fs nu feitelijk geëindigd",
en hij kenschetst de laatste acte als „een
stroom van zedepreeken".
Volgens dezen beoordeelaar heeft Shaw
nooit veel anders gedaan dan zedepreeken.
laneeeren, maar tot dusverre heeft hij toch
min of meer de dramatische vormen ontzien.
Ook dit is thans achterwege gebleven.
Er is in dit stuk een amusante satire op het
leger, maar de handeling loopt weldra dood in
gepraat, in de sermoenen waarin Shaw vaak
sterk en ook ditmaal zeer sterk is; zijn grap
jes zijn echter hier en daar wel wat erg goed.
koop. En hoewel die gedachten niet zonder
kracht en beteekenis zijn, mist men er lijn in.
Zij zijn niet helder uiteengezet. Er wordt ge
praat, gepraat en nog eens gepraat, en men
vraagt zich af, of de sprekers eigenlijk wel ieta
te zeggen hebben."
Volgens de „Observer" maakt Shaw met zijn
nieuwe werk in zekeren zin front tegen zijn
eigen leer. Shaw heeft bijna een halve eeuw
hard gewerkt om de menschen van allerlei
dwaze en romantische illusies te berooven.
Thans keert hij zich tegen de wereld die zijn
raadgevingen ter harte genomen heeft en die
door den oorlog den Shawschen staat
van ontgoocheling heeft bereikt. „Shaw berispt
met zijn werk die tijdgenooten, welke zijn spot
aanvaard hebben, zonder het constructieve in
zijn leer ter harte te nemen."
VOORZIET U VAN GOEDE
HULP. HOUDT STEEDS EEN
s BIJ DE HAND c
v*,
ZON LüCBT EN SPEL. Te Charlois aan dan Zuidrand van Rotterdam, is een vacantlekindersohool geopend, waarvan het materiaal vervaardigd werd door de broeders uit de pastorie der Papers Oaptwljneu, Links: de draaimolen. mef"
^enyaajlS - -
