POSTZEGEL D. K. VOS EEN JAAR NATIONALE POLITIEK. AANVANG B. J. DE HEER, Nieuwe Clublessen INSTITUUT PONT KLEIDE» AMMOMCE KUNSTTANDEN TELEFUNKEN - RADIO. ANTI-CRISISACTIE. DE TACTIEK VAN HET VRAGEN. 21 TROUWEN 29 DONDERDAG 1 SEPTEMBER 1932 DE ONMISKENBARE TEEKENEN VAN HERSTEL OPTIMISME OF DEFAITISME. „MAC DONALD DE VERPERSOON LIJKING DER PARTIJ- LOOSHEID." KAPELAAN FAULHABER. EEN MARTELAAR VAN HET BIECHTGEHEIM. SAMUEL EN HERRIOT OP JERSEY De ontmoeting een nieuw bewijs voor de entente cordiale. BLASCO IBANEZ. Met de Kerk verzoend gestorven staatslieden Ir, C BLANKEVOORT, c.i. en H. M. SICKLER. De Heer en Mevrouw BLANKEVOORT—SICKLER bedanken hiermede voor de vele blijken van belangstelling bi) hun huwelijk ondervonden. J. J. HOLTZAPFEL middelen bedrijf N.Y. De Beukelaar De Jonge's Houthandel KRUISKADE 4 bij den Coolsingel ROTTERDAM TELEF. 56950 Privé-Secretaresse Steno-Typist(e) Typen f 7.50 het geheel Een Kabouter-annonce, geregeld geplaatst, ver groot den omzet, maakt de winst vet JOH. JONGSTEN Wat is „AUTO-SELECTIE" Als de advertentie het best Is is de redding het meest nabij KANTOORBOEKHANDEL RUBENSPLEIN No. 16 LEESBIBLIOTHEEK VLAARDINGSCHEDIJK No. 169 N.V. SCHIEDAMSCHE STEENKOLENHANDEL R. K. HOOFDACTE CURSUS GEVRAAGD J. J. TH. PENNING 1 ST. LIDUINASTR. 33 HEDEN HERVAT. (Van onzen correspondent.) Londen, 26 Augustus 1932. "Wanneer "wij beweren, dat het wereldherstel van weinig factoren meer afhankelijk is dan van Engelands herstel, en dat de economische depressie in dit land een van de voornaamste oorzaken geweest is van de verscherping der •werelddepressie, dan beoogen wij hiermede geenszins Engelands beteekenis onder de naties te overschatten. De Vereenigde Staten, als de grootste verbruiker van eenige der voornaam ste „commodities", spelen zeker geen minder toonaangevende rol. Een algemeen herstel kan niet intreden, indien niet in Amerika de toe stand aanmerkelijk verbetert. Maar een duur zame verbetering in Amerika is uitgesloten tenzij ook Engeland den weg der genezing uit gaat. Het zal heel moeilijk zijn na te gaan, in hoeverre verschillende landen eikaars ontwik keling in de richting van economisch herstel beinvloeden. Maar zoo wij mogen aannemen dat alle landen van elkaar afhankelijk en op elkaar aangewezen zijn, dan moet ons dit niet verleiden tot de valsche gevolgtrekking, dat het herstel van Monaco voor Europa van even veel belang is als dat van G-root-Brittannië. Er zijn zeer aanzienlijke gradueele verschil len, en voor ons werelddeel is Engelands her stel ongetwijfeld van grooter gewicht dan dat van een tg ander land. Niet alleen om zijn over wegende financieels en groote conwnercieele (beteekenis, maar ook omdat Engeland voor zijn eigen herstel tot de laatste penny toe be taalt, en niet anderen ervoor betalen laat en er dus te allen tijde 'belang bij kan hebben een nieuw herstel, en dus nieuwe betalingen en concessies uit te lokken. Jarenlang heeft Europa, met- inbegrip van Engeland, de fout gemaakt dat het 't zwaarte punt van het herstel zocht op een plaats, waar het niet was. Op die fout is Engeland in ieder geval terug gekomen, zoo men oordeelen mag naar het merkwaardige feit dat sinds weken en weken alle „crises" in midden-Europa nalaten eeni- gen indruk te maken op de Londensche beurs. Een goed jaar geleden nog meende men, dat dergelijke crises alle kansen op herstel bedier ven. Hiervan werd door de crises-fabrikanten naarstig gebruik gemaakt. Thans neemt men van crises zoolang zij tot een bepaald land gelocaliseerd blijven, weinig nota. Men maakt er zich niet meer zenuwachtig over aan de beurs. Een groot deel van de bluf, die Europa jaren lang van streek gebracht heeft, wordt thans doorzien. Of misschien is het juister te zeggen, dat zij afstuit op het veldwinnende optimisme. De anti-crisismaatregelen der regeering zijn reeds beloond met resultaten, welke een alge heels verandering in de stemming teweegge bracht hebben. Deze laat zich niet meer zoo licht beinvloeden door nationale gebeurtenis sen op het vasteland. Terwijl zij zelf het gevolg is van een gunstiger beoordeeling der commer- cieele vooruitzichten, bezit zij op haar beurt de opbouwende kracht tot verbetering van den economischen toestand bij te dragen. Het conversie-aanbod der regeering gaf den kraohtigsten stoot aan een optimisme, dat even wel reeds daarvoor was begonnen te ontluiken. Millioenen aan bonussen zijn uitbetaald gewor den, en grootendeels belegd in industrieele en andere aandeelen. Britsehe beleggers hebben de gelijktijdige opleving aan de New-Yorksche beurs juist en scherp beoordeeld, en millioenen in Wall street verdiend. Het succes der conver sie-operatie heeft een nieuw élan gegeven aan de meeste afdeelingen der beurs. Optimisme kweekt optimisme. De industrieele vooruitzich ten worden, ook onder den invloed van de te Ottawa genomen besluiten, gunstiger beoor deeld. De prijzen van industrieele aandeelen gaan gestadig omhoog. Ofschoon Augustus de stilste maand van het jaar pleegt te zijn, is de afgeloopen account de drukste sinds den herfst 1929 geweest. Het oploopen der oommodity-prijzen stimu leert de aandeelen van ondernemingen., die bij de rijzende markten betrokken zijn. Zij laten de laagste noteeringen van het jaar ver achter zich. Imperial Chemicals en Calico Printers worden bijna 100 proc. hooger genoteerd, Dun- lop Rubber 140 proc., Cables and Wireless 110 proc., Ford Motors 90 proc. Grooter nog zijn, in verband met de verbeterde positie op de metaalmarkten, de prijsverbeteringen op de mijnsecties. Rhodesiaansche koperaandeelen staan in sommige gevallen 150 en meer procent boven de laagste noteering van het jaar. Bwana M'Kuba's zijn met niet mimdeir dan 300 proc. opgeloopen. Binnenlandsche spoorwegaandeelen zijn, ofschoon de weekstaten onbevredigend blij ven, minder flauw dan zij sinds maanden ge weest waren; rubberaandeelen hebben hun ein deloos geslonken marktwaarde weer met meer dan 100 proc. verbeterd; petroleumaandeelen staan over bijna de geheele linie ver boven de noteeringen van het begin des jaars. Rbyal Dutch vingen het jaar op 13 aan, zij zijn thans boven de 18; Shells zijn 1 meer waard; An glo-Ecuadorians zijn van 5 s. 6 d. tot 12 s., Lo- bitos van 16 s. 10% d. tot 43 s. 9 d., Phoenix van 3s. 10% d. tot 8 s. 6 d., V.O.C. (Venezuelan Oil) van 16 s. 10% d. tot 33 s. 1% d. gestegen. Ik zou kolommen met vergelijkende cijfers kunnen vullen, en in hun dorheid zouden zij welsprekender zijn dan lange vertoogen. Giste ren brokkelden op de Londensche fondsen-markt binneplandsche leeningen af, niet doordat zij noemenswaardig aangeboden werden, maar doordat er geen vraag naar was. Het is in bijna drie jaren tijds niet voorgekomen, behalve on middellijk na een opzienbarende gebeurtenis zooals president Hoovers moratorium-voorstel, dat binnenlandsche fondsen uit de gunst waren omdat beleggers industrie- en andere aandee len kochten. Het gebrek aan vertrouwen in andere machten is drie jaren lang een stumu- lans geweest voor de fondsenmarkt. Vertrouwen keert terug. Wanneer voor in dustrieele aandeelen aanzienlijk meer gegeven wordt dan eenige maanden geleden, dan komt dit door dat men vertrouwen stelt in de toe komst der ondernemingen. Aan een oorlog kan een plotseling einde ge maakt worden door een wapenstilstand. Een groote economische crisis ka-n niet anders dan geleidelijk wijken. Weken en weken lang reeds doen zich onmiskenbare teekenen voor die er op wijzen, dat de groote terugtocht een aan vang genomen heeft. Evenals een terugtrekkend leger richt de terugtrekkende crisis veel kwaad aan. Zij laat een spoor van vernieling achter o-p haar weg. Wij konden niet anders verwachten. Een terugtrekkenden vijand moet men ach tervolgen. Anders verzamelt hij nieuwe krach ten, en valt opnieuw aan. Dit is het groote ge vaar van het oogemblik. Dit is het groote ge vaar van een crisiis-politiek. Alleen een an-ti- crisis-politiek kan de overwinning verzekeren. Engeland voert thans een jaar lang zonder voorbehoud een anti-orisispolitiek, die gesteund wordt door het optimisme van het volk. De onmiddellijke economische oorzaken van den verbeterden toestand liggen gedeeltelijk bulten Engeland, maar onder de gebeurtenissen, welke culmineerden op 24 Augustus 1931 had de toestand zich onmogelijk kunnen verbeteren. Het optimisme is in deze crisis de groote kracht van het Engelsche volk geweest; het zal zijn groote kracht blijven. Aan den anderen kant frijn er groepen, en zelfs heele volken, die pessimisme propagee- ren, omdat het geloof aan een wereldherstel ondanks de bestaande internationale verhou dingen hun niet past. Het heeft maanden en maanden geduurd alvorens het vertrouwen zich marsohvaardig maakte, en zelfs thans wordt nog gepoogd zijn opmarsoh te fnuiken. Ieder lan-d zal verstandig doen zich te zuiveren van die noodlottige invloeden, die binnensluipen ge lijk défaitis-ten In een oorlogvoerend land. Tot een jaar geleden hebben wij die invloe den, die propagandisten van de paniek, waarbij andere landen voordeel hoopten te hebben, ook in Engeland gekend. De eerste minister zelf nam ze au sérieux. Die tijd schijnt reeds on eindig ver achter ons te liggen. Engeland heeft opgehouden zich te laten beïnvloeden door alarmblazers; het is, zonder zich aan iets of iemand te storen, zijn eigen moeilijken weg gegaan. Zoo moeilijk is die weg geweest dat, indien Engeland zich ook maar één oogemblik had laten afleiden door de défaitisten der we reldcrisis, het zelf in den afgrond gestort zou zijn. Inplaats daarvan heeft het de wereld een voorbeeld van optimisme gegeven. Eergisteren was het een jaar geleden, dat mr. MacDonal-d den koning het ontslag van het labour kabinet aangeboden had, en dat hem opdracht verleend was tot het vormen van een nationaal, dat wil zeggen boven de partijen staand kabinet, welks taak het zou zijn de begrootlng in evenwicht te brengen, het por. lemen-t te ontbinden en verkiezingen uit te schrijven. Een jaar geleden k-wam er schijnbaar slechts een einde aan -het labour regiem, waarvan het volk in twee-en-een-half jaar tijds genoeg ge kregen had. In werkelijkheid maar dit zou men eerst later Inzien kwam er een einde aan heel het regiem, dat geheerecht had sinds tegen ^het einde van 1922 Lloyd George's coalitie verpletterd was. Het labourkabinet had, met steun der libe ralen, veel kwaad gedaan; hiertegenover staat, dat de conservatieve regeeringen weinig goed gedaan hadden. Labour was onpopulair gewor den door haar fouten; de conservatieven wa ren het geworden door hun nalatigheden. Wa ren zij minder nalatig geweest, dan zouden zij ook fouten gemaakt hefbben. De schuld moest niet gezocht worden bij de mannen, doch bij de stelsels, welke de per sonen 'boven de partijen en de partijen boven de natie verhieven. Er was op 24 Augustus 1931 eenige teleur stelling merkbaar, omdat aan mr. MacDonald en niet aan mr. Baldwin opdracht gegeven was tot vorming van een kabinet. Op sentimenteels gronden had de overgroote meerderheid der kiezers er toen de voorkeur aangegeven, indien een zuiver-conservatieve regeering aan het be. wind gekomen was. Achteraf bezien, mag men getuigen dat zelden op een kritiek oogenblik in de geschiedenis van een volk een verstandiger beslissing genomen is dan in Augustus van het vorige jaar. Door de vorming van een conser vatief kabinet zou het oude stelsel, dat bijna tien jaren lang zijn ondeugdelijkheid in dit overgangistijd-perk bewezen had, gehandhaafd zijn gebleven. Thans werd het in één slag weg gevaagd. Zelfs diegenen die meenen dat mr. MacDonald's bekwaamheden niet opwegen te gen zijn ijver en zijn eerzucht, zullen erken, nen, dat niemand betêr dan hij had kunnen staan aan het hoofd eeneir nat;male regeering. Als Labour,man staat hij ver van de con servatieve partij, die thans de machtigste in den lande is; zijn eerste ministerschap was dus een zedelijke waarborg tegen een feite lijke conservatieve partijregeering. Uit zijn eigen partij gestooten, genoot hij plotseling een benijdenswaardige onafhankelijkheid van elke politieke fractie. Het partijstelsel, dat zichzelf gecompromitteerd had, werd gewantrouwd. De eerste minister was de verpersoonlijking der partij loosheid geworden. Alleen onder leiding van zulk een man zou een nationale regeering zich aan de gevaarlijke, doch noodzakelijke operaties kunnen wagen, welke zij in den loop van twaalf maanden uitgevoerd heeft. 24 Augustus 1931 is een groote datum in de geschiedenis der wereld. Wie de gebeurtenis sen in de verschillende landen gedurende de laatste tien jaren de revue laat passeeren, zal opmerken, dat zich nergens iets heeft voorge daan, dat op den gang van zaken zulk een Ingrijpenden invloed uitgeoefend heeft als de vorming van een nationale regeering in Enge land. In vergelijking hiermede is het aftreden van het laibour-kabinet hoe geweldig ons dit een jaar geleden ook mocht toeschijnen niets meer dan een incident. Het labour-kabinet stuurde aan op een catastrophe, en die cata strophe werd ter elfderure voorkomen, dank zij zijn aftreden. Dit was slechts een negatief feit. Met de positieve noodzakelijkheid van Engelands verheffing nit de diepe economi sche depressie en het voortdurend industrieel verval, had het weinig uit te staan. In de wereldcrisis is Engeland uit den aard der zaak een der grootste factoren. Wat men vócir Augustus 1931 niet inzag of niet wilde inzien was, dat de verscherping dier crisis niet veroorzaakt werd door hardnekkige poli tieke en economische beroering in de 'borgende landen van Midden-Europa, doch door de toe nemende moeilijkheden der geld-leenende sta ten. De crisis in Engeland werd beschouwd als een gevolg van de wereldcrisis. In werke lijkheid was zij er in nog hoogeir mate een der allervoornaamste oorzaken van. In den loop der jaren hebben wij ontelbare malen beweerd, dat niet alleen in Engelands belang, doch in het belang der heele wereld, dit land niet andere volken, doch zichzelf op de been moest helpen. t Van h«t oogenblik af, waarop het bewind hier in handen kwam van een nationale regeering, stond het vast, dat voor het eerst alles gericht zou worden op het op-de-been-helpen van En geland. En vergissen wij ons niet, dan zal men binnen kotrter of langer tijd algemeen erkennen, dat aldus tevens de grondslagen gelegd werden voor een Europeesch herstel. Het in evenwicht brengen der begrooting, noodzakelijk voor het herstel van het Engel sche cire-diet, welks ineenstorting een groot deel van Europa niet lang overleefd zou heb ben, was een gebeurtenis van groot belang. Maa.r toch was haar beteekenis vooral hierin gelegen, dat een dreigende catastrophe afge wend werd. De economische crisis bleef voort bestaan, en zou niet onbepaal-den tijd kunnen aanhouden zonder dat zij een nieuwe finan cieels ramp met zich sleepte. Alleen een nationale regeering kon het pres tige genieten, dat noodig was voor het pro- clameeren eener fiscale revolutie. Buitenlandsche bladen hebben het helrstel van Engeland als een mirakel" voorgesteld. Het is niets van dien aard. Op 'het vasteland heeft de loop der gebeur tenissen in Engeland hier en daar een verba zing veroorzaakt, welke doet vreezen, dat ve len in volmaakte onwetendheid veirkeeren ten aanzien van de methodes, welke bier toegepast zijn. In kranten uit andere landen nu leest men veel over crisismaatregelen, welke daar geno men worden, over crisis-oomité's, welke ge vormd worden, over een crislspolitiek, welke gevoerd wordt. Wil men begrijpen, hoe het mogelijk is dat Engeland er thans zoo onvergelijkelijk veel beter aan toe is dan een jaar geleden, en dat het waarschijnlijk het voorspoedigste land van Europa is, dan moet men het volgende voor oogen honden; In Engeland heersdht geen crisisstemming, dooh een anti-crisisstemming; er wordt geen erisispolitiek gevoerd, doch een anti-crisiepoli- tiek; er worden geen crisismaatregelen geno men, doch anti-crisismaatregelen. MILLIOENEN CIJFERS DER CARITAS. (Van onzen correspondent.) B e r 1 ij n20 Augustus 1932. Atgaande op de lessen van verleden winter wordt nu in overweging gegeven, of er uit het systeem van het peetschap niet een extia* slaatje geslagen kan worden. Het is natuur lijk onmogelijk aan eiken werklooze een peet te bezorgen, die meer in het bijzonder voor hem opkomt, maar wanneer men in die rich ting gaat zoeken en proeven nemen, zal men buiten twijfel toch wel op buitenkansjes stoo- ten, welke tot heden toe braak gelegen hebben. Hetzelfde geldt van het tot stand brengen eener verbinding tusschen de gaven in natura en het oude begrip der agapen. Verleden jaar werden de Elisabeth-feesten gevierd en hieruit werd eenige munt geslagen. Het voorstel gaat nu daarheen voor de komende Winterhilfe den H. Vincentius meer in het bijzonder te „acti- veeren", zooals de uitdrukking gaat. Meer in de tails tredend behandelt het tijdschrift „Caritas' hier allerlei bijzonderheden, welke slechts even aangeraakt worden om aan te toonen, hoe fel men er hier te lande, nood gedrongen, reeds op uit is de geheele parochiemachinerie in dienst van dé Winterhilfe te spannen. De preeken en in het hijzonder de vastenpreeken, de retraites, bijzondere religieuse feesten en plechtigheden enz., enz., zij kunnen alle geheel of gedeelte lijk 'op de Winterhilfe ingesteld worden en dus behulpzaam zijn in de oplossing van het hoofd probleem van den dag. Bij dit alles moet men van psychologische ge zichtspunten uitgaan. Niets is schadelijker dan maar raakweg en in den blinde er op los bede len. Daarom wordt met klem aangedrongen op een onmisbare rustpauze in.den zomer en op de noodzakelijkheid, de gevers even op adem te laten komen. Evenmin mogen de wetten der afwisseling en van de climax uit het oog verlo ren worden. Men kan de menschen niet den ganschen winter door met dezelfde vormen van gezanik lastig vallen. Telkens moeten hun nieuwe beelden voor het oog gevoerd worden om hun milddadigheid opnieuw te prikkelen. Hierbij moet het zwaarste geschut tot het laatst in reserve blijven. Tegen het einde van den winter zijn de menschen eenvoudig moe van geven. Wil men het front van verzet, dat zich alsdan vormt, doorbreken, dan is het nood zakelijk de zwaarste artillerie te la-tem opruk ken en dat gaat natuurlijk niet, wanneer deze bij het begin van den veldtocht haar kruit al vermorst heeft. Langs deze lijnen doorden kend springt het in het oog, hoe onmisbaar een centrale leiding is, berustend in handen van mannen, die veel van de ziel verstaan, zoowel van de massa als van het individu. In het bijzonder wordt hier ook gewezen op de nuttigheid van pakkende leuzen, vooral van zulke, die er op uit zijn kleine beetjes tot groote massa's te laten aanzwellen. Verleden jaar heeft men veel succes gehad met „Eiken dag één aardappel en één briket". Eveneens ook met liet z.g. pondpakket". Deze dingen spre ken voor zich zelf. Zij zullen den eenen leeg en onbeduidend voorkomen, maar hij, d-ie er mee weet te jongleeren, haalt er honderdduizenden kilos levensmiddelen uit. Om geheel met den tijd mede te gaan laat „Caritas" niet na in dit verband ook aan de opleving van krachten te herinneren, welke men al lang dood waande, maar die nu ineens weer van zich laten spreken em die zeer zeker in dienst van de liefdadigheid te stellen zijn, meer in het bijzonder in de oplossing van de werkloozen-mieère. Het Duitscihe ideaal, dat door het woord „eigene Scholle" vertolkt wordt, is in zijn onstoffelijke 'beteekenis mis schien het best door het woord „eigengeërfd- heid" weer te geven. Het werkt zich momenteel uit door ,,Liedlung'', een woord, dat ook al moeilijk te vertalen is, maar dat praktisch en voor het oogenblik op het uitstekken van werkloozen neerkomt op kleine stukjes grond, die zij desgewenscht hun „eigene Scholle" kun nen noemen. Die verbondenheid met -bodem, welke weer op begint te leveren, resulteert in een veel sterker gevoel van rassen, en van bloedver wantschap dan zulks in de alUes-versipl-inte- rende fabriek het geval is. In een positieve rassengemeenschap, die er niet op uit is zich op hatelijke manier van andere groepen der volken te scheiden, maar die het gevoel van familiebanden met alle lagen der omlevende bevolking verlevendigt eri daardoor een bron wordt, waaruit vele goede gaven voor de ge meenschap en de Winterhilfe kunnen opborre len. Het is wel aardig, dat liet bewustzijn van .ras-saam-hoorigheid, waarover het de gewoonte geworden is zoo bedenkelijk het hoofd te schud den, hier verjongd wordt, veredeld en in dienst van de liefdadigheid gesteld. De prestaties van de Katholieke Winter hilfe van verleden jaar waren deels van stof- felijken, deels van onstoffelijken, deels van gemengden aard. Tot de laatste kan het In standhouden van 450 verwarmde kamers ge. rekend worden, waar soms een kop koffie of iets dergelijks werd geschonken, maar welke toch hoofdzakelijk dienden voor lectuur en voor 't houden van lezingen en andenzins. Hierbij wordt vooral het oog op de jeugd gehouden, die moreel immers zoo zwaar door de ledigheid gehavend wordt. Voor meisjes had men 254 verwarmde naaikamers ingericht, welker doel het was om ook een schijn van bezigheid te verschaffen Later werd hier echter met vollen stoom gewerkt, want er werden niet minder dan 293.392 stuks oude kleeren verzameld en deze hadden meestal eenige reparatie wel van noode. De Winterhilfe is er vooral op uit gaven in natura te verzamelen en deze te distribueeren. Desniettemin werden er 2,2 millioen mark cash ingezameld en ook nog eenige bedragen met een bepaald doel. B.v. 45.000 mark voor den aankoop van kleeren, 31.000 mark voor brand stoffen, enz. Maar de hoofdgaven kwamen toch in natura binnen. Had men ze allemaal tegelijk willen vervoeren in spoorwagens van 5000 K.G. ca paciteit, dan had men een trein van 50 K.M. lengte noodig gehad. In geld omgerekend wordt de totale prestatie van de katholieke Winter hilfe op rond 100 millioen mark geschat. Daar de rijkss-poorwegen onder bepaalde condities vrij vervoer aan de Winterhilfe toestaan, werd alleen op dit hoofd 'n uitsparing van 167.510.23 R.M. bereikt. Het gaat hier dan ook om reus achtige getallen. Aan aardappelen werden b.v. 430.898 centenaars geïncasseerd; aan vruchten 31.000 centenaars; aan groenten 22.000 cente naars; aan brandstoffen 168.721 centenaars; (Van onzen Berlijnschen correspondent.) In deze lokalen werd overigens zoowel aan het materieele als aan het religieuse gedacht. Er werden allerlei cursussen gegeven op ge bied van landbouw, van techniek, enz. Hoe zeer de Katholieken zich hier geweerd hebben, springt in het oog, wanneer men hun prestaties naast die van de algemeene Winter hilfe legt. Van de verzamelde kleedingstukken werd 32% door de Katholieken opgebracht; van de levensmiddelen bijna 50%, enz. Alleen op het gebied van brandstoffen sitaan zij bij de rest der -bevolking wat ten achter. De levens- middelem werden deels direct uitgereikt deels door middel van gaarkeukens. Afgescheiden biervan staat het spijzen, dat door kloosters en andere inrichtingen op eigen vuist bedreven werd. Erge nauwkeurige statistieken werden hierover niet allerwegen gehouden, maar wan neer we ons aan de gegevens van het bisdom Miinster houden, dan wordt het klaar hoe door het uitdeelen van tientallen miilliioenen van maaltijden de blaasjes voonloopig nog onder de huid van de Duitsc.hers weggehouden wor den. In Miinster werden 2.498.911 maaltijden verstrekt deels door de Winterhilfe, deels door kloosters, deels door speciale gaarkeukens, deels door kindertuinen, enz. Bovendien wer den er 271.759 maaltijden verstrekt, waar een kleinigheid voor in rekening werd gebracht. De stad Keulen heeft een aanzienlijken om vang. Zij had echter met al haar bewoners twee volle maanden van de katholieke Winter hilfe leven kunnen! Voor den komenden win ter hoopt men deze prestaties nog zeer aan zienlijk te overtreffen en dat is ook noodig. Honderd vijf en zeventig .jaar geleden zag het er in Duitschland nog een beetje zwarter uit dan tegenwoordig, want toen was het land het schouwtooneel van den zevenjarigen oor log. Er was toen ook een vesting Glatz en uit deze vesting deserteerden op een goeden dag twee soldaten, hetgeen misschien begrijpelijk is, wanneer men weet, op welke wijze soldaten in die dagen soms geronseld werden. Glatz schijnt overigens een weinig beminnenswaar dig garnizoen geweest te zijn, want de fusi liers liepen er met bosjes tegelijk weg, het geen de militaire autoriteiten er alweer toe bracht uiterst zware straffen tegen het weg- loopen als remedie voor te schrijven. De- twee bovengenoemde soldaten waren dom genoeg zich weer te laten vangen en een van beiden werd zonder meer afgemaakt. Maar de andere voerde voor den krijgsraad tot zijn ver ontschuldiging aan, dat de slotkapelaan, de eerwaarde heer Faulhaber, hem in de biecht uitgelegd had, dat deserteeren volstrekt niet zulk een zware zonde is. De woede van de militaire bevelhebbers verplaatste zich nu van den soldaat op den slotkapelaan en eerstge noemde kwam met wat spitsroeden loopen vrij. Maar nu moest de priester er aan gelooven. Er werd een proces tegen hem van stapel ge laten, dat aanvankelijk nog al goed afliep. Ka pelaan Faulhaber werd door de burgerlijke overheid uit zijn ambt ontzet en voor den verderen loop van den oorlog in de gevangenis gestopt. Maar hiermeede was de vestingcommandant, de heer generaal Fouqué, niet tevreden. Gezeg de generaal beriep een krijsgraad en hiervoor werd de kapelaan Faulhaber nu gedaagd. Evenals te voren, bij het burgerlijke geding, weigerde de priester ook nu weer het biecht geheim te schenden en hierin vonden de mili taire rechters aanleiding hem ter dood te ver- oordeelen. Het vonnis werd aan koning Fre- derik II voorgelegd en door dezen bekrach tigd. Op 30 December 1757 volgde de voltrekking. Men liet het lijk aan den -galg hangen en daar werd het twee jaar later door de Oostenrijkers gevonden, toen dezen Glatz in hun bezit na men Er volgde nu een behoorlijke begrafenis van 'den martelaar in de parochiekerk van da stad. De herinnering aan dit offer van het biecht geheim is in Glatz levendig gebleven en nu zal er in December a.s. een kapelletje ter ver heerlijking van zijn nagedachtenis igewijd wor den. Maar men wil ook nog wat verder gaan en kapelaan Faulhaber te derden male een proces aandoen. Ditmaal echter niet voor een burgerlijken noch ook voor een militairen rechter, maar voor de geestelijke vierschaar in Rome en zulks met de bedoeling hem zalig ge sproken te krijgen. PARIJS, 30 Augustus (V.D.) Herriot heeft op het Fransche consulaat te Saint "Heller de leiden van de Fransche kolonie op het Kanaal eiland Jersey ontvangen. Het dejeuner, dat Herriot aanbood, vond plaats aan boord van het Fransche oorlogschip „Mtnotaure". Onder de aanwezigen bevonden zich de ministers en talrijke Engelsche autoriteiten van het Kanaal eiland. Des middags organiseerde de Britsehe gou verneur een tuinfeest. De Parijsche bladen citeeren uit de Engel sche pers, dat de ontmoeting der ministers een nieuw, bewijs is voor entente cordiale. LONDEN, 31 Augustus. (V. D.). De „Daily Herald" weet mede te deelen, dat de besprekin gen tusschen Herriot en Sir Herbert Samuel op het eiland Jersey tot onderwerp zouden heb ben gehad uiterst belangrijke flnancieele en politieke voorbereidingen van de economische wereldconferentie. Sir Herbert Samuel zou bepaalde opdrachten van Mac Donald hebben gehad en misschien ■zelfs een overeenkomst moeten voorbereiden tusschen Engeland en Frankrijk voor de econo mische wereldconferentie. In flnancieele kringen maakt men zich ern stig bezorgd over deze geheime diplomatie en den mogelijken invloed ervan op de overige deelnemers aan de economische wereldconfe-' rentie. Aanvullend kan hierover worden gemeld, dat men in politieke kringen deze reis van Sir Herbert Samuel, die zich, zooalg hekend is, geruimen tijd met het ontwapenfngsvraagstuk heeft bezig gehouden, speciaal in verband brengt met de onderhandelingen <>ver het vlootvraagstuk. Engeland heeft er op het oogenblik een- hij zonder belang bij, met Frankrijk tot overeen stemming te komen over de Amerikaansche voorstellen en over de toetreding van Frank rijk tot de Londensche vlootovereenkomst. Het zijn niet alleen staatslieden, die de we reld verrassen met hun bekeeriug op liet sterf bed, want naar de „Irieh Catholic" van 28 Mei 1932 meedeelde, is hetzelfde geschied meï Blasoo I-banez, den bekenden Spaanschen ro manschrijver, die zoo hevig anti-kerkelijk was en als patroon der Spaansche republiek kan worden beschouwd. Ibanez was jarenlang balling te Mentone iaj de Fransche Rirviera, waar hij wel leefde maar niet stierf als een verklaard godloochenaar. Dit laatste is aan het licht gekomen, toen de re volution nairen te Valencia Ibanez' lijk v. Men- tone wilden overbrengen en ostentatief zonder kerkelijk ritueel te Valencia wilden begraven- Toen kwam uit, dat Ibanez al® katholiek was gestorven! De weduwe van Ibanez ver klaarde, dat haar man met de Kerk verzoend! en van de Sacramenten der Stervenden voor zien, overleden was. Het bericht klonk zóó ongelooflijk, dat dd anti-kerkelijke bewonderaars op infonmatifr gingen bij Siegfried Blasco Ibanez, een zoon/ van den overledene. Deze, zelf vurig republi- klein en lid der Cortes voor Valencia 'bevestigde de mededeelingen van zijn moeder en vroeg de vertegenwoordiging van alle parochie kerken van Valencia als het stoffelijk over schot van zijn vader 20(1 komen. De anti-cleni-calen hebben nu maar afgezien van de huldiging van den man, wiens graf met kruis en verzoek om gebed, een stil getuigenis aflegt van het geloof waarin hij wilde sterven^ het geloof van Spanje. VERLOOFD: MARIA STOLK en HAN VONK. Eaftlevenstraat 36, Rotterdam. Dorpsstraat 33, Bergschenhoek. 37388 6 ONDERTROUWD: MIEP GANZEBOOM en TONY CASPANNI. Zwolle, Nieuwe Markt 23. Tilburg, Leostraat 7, 31 Augustus 1932. Huwelijksvoltrekking Dinsdag 20 Sept. a.s. om half tien in de paro chiekerk van O. L. Vr. ten Hemel opneming. Ossenmarkt, Zwolle. Receptie 20 Sept. a.s. Zwolle, Nieu we Markt 23, van 1.30 tot 2.30 uur. Toekomstig adres: Tilburg, Leo straat 9. 37401 15 Eenige en algemeene kennisgeving. GETROUWD: Haarlem. 31 Augustus 1932. nprapark 3, 87398 12 GETROUWD: MARTIEN VAN DRIEL en RIET SAVENIJE die, mede namens wederzijdsche familie, dank zeggen voor de be langstelling bij hun huwelijk on dervonden. 11519S 8 De Heer en Mevrouw H. VAN THIEL—DRIESSEN geven met genoegen kennis van de geboorte van hun Zoon RAYMOND. Helmond, 29 Augustus 1932. 37406 6 TEGEN FONDSTARIEF. Spreekuur 's morgens van 911% Tandheelkundige KRUISKADE 130, ROTTERDAM. 607 DGVS 8 VRIJDAG Z SEPTEMBER Lunchkaasjcs, volvet, per stuk30 ct. 1 hoog blik Zalm... 22 ct. 1 flacon Mayonnaise 35 ct. 3 kroppen Sla10 ct. 1 flesch Azijn8 ct. Vorsche dikke Bakschol per kilo 28 ct. ACHTERSINGEL. SCHIEDAM. Oproeping van aandeelhouders voor de gewone Jaarltfksehe Vergadering te houden op 20 September 1932 om 11 uren ten kantore der Ven nootschap. Goedkeuring der Balans en der Winst- en Verliesrekening. 11516S.14 verzameling tegen hoogen prijs te koop gevraagd 2.50 per maand STENO 1 Sept. NEDERL1 ENGELSCH 1 HAND VERBETEREN.. 1 BOEKH HANDELSR6 FRANSCH 16 DUITSCH 21 Dagcursus Avondcursus 3 MND. 6 MND. Boekhouden voor de Pr a c tijk 6 maanden 30.het geheel. KRUISKADE 128, TEL. 15394 Na opleiding plaatsing in goede betrekking. Vraagt prospectus. Uitsluitend gevestigd te R'dam ROTTERDAMSCHKDIJK No. 245 TELEFOON No. 68538 Laat U vrijblijvend door ons, naast bet toestel wat U denkt aan te schaffen, een TELEFUNKEN-toestel demonstreeren, wij komen met een pracht serie voor Iedere beurs. 11518S 26 TELEFOON 69513 TELEFOON 69767. NOORDWEST 13-15 17-15 TELEF. 68208-68531 PRIMA ANTHRACIET-SOORTEN VAR Ie KLAS MIJNEN 6 regel» 0-59 10 regels ƒ1.— 16 regels ƒ1.50 Leerameublem., moquette stellen, tafels, bedstellen, divans, karpetten, vloerzeilen, dressoirs. Spotkoopjes- Slmonstr. 57-55-44 bij Schiek. R'dam 3316 (Aert v. Nesstraat 29) R'dam. Aan gifte bij J. H. M. Lent, Proveniers singel 21b schriftelijk met opgave van naam, voornamen (voluit), ge boortedatum, jaar v. acte behalen, al of niet vrij v. wisk., volledig adres. Cursusgeld 60.Opening 6 Sept. 6% uur, 34795 net eenv. Meisje, leeft. 1718 g. k. w. en v.g.g.v. Aanm. na 8 uur 's avonds of 's morg. 1012 uur. Bevr. onder no. 29G8S Bur. v.d. BI, (gediplomeerd) Piano- en Orgellessen 39698

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1932 | | pagina 8