1 MgflBBi RECTORAATSOVERDRACHTEN AAN UNIVERSITEITEN EN HOOGESCHOLEN. mm DINSDAG 20 SEPTEMBER 1932 R. K. UNIVERSITEIT. Prof. mr. J. Gimbrère. R.K. HANDELSHOOGESCHOOL EEN GUNSTIG JAAR. A* pi, 1* I 11 Ij De voorgevel van de nieuwe aula der Carolina TECHNISCHE HOOGESCHOOL Ongemotiveerde royaliteit ten koste van den belasting betaler. MOEDELOOSHEID BIJ DE STUDEN- TEN. TECHNIEK OORZAAK VAN DE CRISIS NED. HANDELSHOOGESCHOOL Kilometersjagende, pierewaaiende modepop heeft afgedaan. DE STUDENT WORDT DEGELIJKER. OPVOEDENDE AMBTENAREN AAN RIJKSOPVOEDINGS GESTICHTEN. De plannen tot ontslagverleening. Vragen aan den minister. DE TOESTAND IN DE MIJNINDUSTRIE DE V.A.R.A.-FILM. P. DE GRUYTER ZOON. Winst 1931-'32 2.213.563 (v.j. 2.482.770) Dividend gew. aand. 8 pet. (v.j. 10 pet.). Stilaan heeft de Keizer Karei-universiteit haar plaats bezet in de weten schappelijke wereld. Prof. DrR. Jansen VERHEUGENDE OPGANG VAN HET STUDENTENLEVEN. In de nieuwe Aula der R. K. Universiteit aan den Bijleveidsingeil had gisterenmiddag onder vrij groot© belangstelling de rectoraats- overdracht plaats, die aan de opening van bet nieuwe studiejaar voorafgaat. De aftredende Rector-Magnificus der Keizer Karei Universiteit, prof. dr. R. L. Jansen O.P. sprak daarbij een rede uit, waarin bij een overzicht gaf over de lotgevallen der Katho lieke Universiteit in 19311932. Rust der orde- In tegenstelling met een vroeger aftredend Rector-Magnificus, kan spr. de getuigenis af leggen, dat zijn rectoraat hem slechts weinig zorgen en moeilijkheden heeft gebracht. De oorzaak hiervan ligt vooral in de geleidelijke vor ming eener vaste traditie, waardoor een heilzame „tranquülliitas or- dinis" is ont staan. Er is grooter stabiliteit geko men in de ver houding tussöhen Universiteit en de verschillende or ganen van haar bestuur. Er was een groote eens gezindheid en collegiale samen werking tnsschen de docenten, terwijl de be trekkingen tussöhen professoren en studenten dit jaar inniger en levendiger geworden zijn. Aan den anderen kamt was deze tranquilli- itas ordinis toch het onderpand van rustelooze werkzaamheid en gestadigen vooruitgang, zoo dat de R. K. Universiteit langzamerhand aan de rechtmatige verwachtingen van katholiek Jfederland beantwoorden kan. Toch bleven de beproevingen dit Jaar onze Alma Mater niet bespaard. Spr. momoreert Shet overlijden van den president-curator, den heer P. M. A van SohaeckMattoon, van het bestuurslid der St. Radboudstdchtlng, Mgr. Schrijnen, bisschop van Roermond, van den pedel, den heer H. M. B. Christen en van den hoogen beschermheer Z, Emin. Kardinaal van Rossum, rMedische faculteit. Werden reeds In 1930 voorioopige besprekin gen gevoerd tussohen onze Universiteit en de R. K. Artsenvereeniging over de weten- Bohapf$ftjke en financieel© mogelijkheid eener medische faculteit, dit jaar heeft de R, K. Artseij-vereeniging op haar jaarvergadering te Nijmegen, zich categorisch uitgesproken over de wenschelijkheid en noodzakelijkheid dezer faculteit en zelfs de overtuiging geuit, dat er periculum in mora bestaat. Spr. hoopt op Vervulling, maar blijft ook doordrongen van de moeilijke tijdsomstandigheden, waarin de groote offers van katholiek Nederland duibbel gewaardeerd moeten worden. De leerstoelen voor ItaliaanscbSpaansch en. voor de Semitische taal- en letterkunde en de vergelijkende Liturgie-geschiedenis zijn thans onbezet. Vooral bezetting van den laat- Bten leerstoel acht spr. voor de theologische faculteit een noodzakelijkheid. Wat den li.ttera.ireo arbeid der professoren betreft, wijst spr. allereerst op bet belangrijke Berie-werk van mgr. prof. Schrijnen, de „Lati- m it as Christ ianoruro primaeva", verder op de redactie van verschillende tijdschriften, o.a. van „Onze Taaltuin" door prof. yan Glnneken en van de „Vondelkroniek" door dr. Molkem- Sboer. Spr. herinnert aan de belangrijke prestaties bp internationaal gebied van prof. d© Waele en mgr. prof. Schrijnen, aan vertegenwoordi gingen van prof. Drerup en prof. Hermies- jdorf en constateert met vreugde, dat door den onvennoeidem arbeid der professoren en hun veelzijdige bemoeiingen de R.K. Universiteit Stilaan haar plaats heeft bezet in de weten schappelijke wereld en in de belangrijke sociale en economische kringen, waar de wetenschap wordt dienstbaar gemaakt aan de practijk van £iet loven. JJit de studentenwereld. L In zijn beschouwingen overgaande naar de stu(lontenwereld, acht spr. zich gelukkig veel goeds te kunnen vermelden: godsdienstige ver dieping en hooger streven hebben zich in de Studentenwereld baan gebroken, mede door de tactvolle leiding van Pater C. Hoogeweegen S.J., den kloeken durf van den afgetreden senaat en het moedige initiatief van verschil lende studenten. Het getal der studenten ging voor het eerst «Ie 500 te boven en klom tot 505. Hiervan Waren ingeschreven in de Theol. Fac. met de ItheoL manisch, sectie 54 (v. j. 54), in de Litteraire Faculteit 249 (v. j. 241) en in de Juridische Faculteit 203 (v. j. 187). Het aantal afgelegde examens bedroeg in de Theol. Fac. 12, terwijl 1 dipl. in de Theol. maatsoh. afd. iwerd uitgereikt. In de Litt. Fac. werden 36 examens afgelegd (22 cand. en 14 doet.), in de Jurid. Fac. 52 (30 cand. en 22 doet.). In totaal hadden 7 promoties plaats (v. j. 9). Het is ook een verheugend feit, dat onze studenten tot steeds levendiger besef zijn ge komen, dat zij aan de studie der wijsbegeerte een dringende behoefte hebben. De energieke ^penaat van „Carolus Magnus" heeft een P'hilo- 'sophische Week georganiseerd, die boven alle (verwachting geslaagd is en door 260 deel- pemers en talrijke invlté's werd bijgewoond. Dit jaar kwam ook door initiatief der stu denten een langgekoesterde wensch In vervul ling: de eerste Nljmeegsche Reunlstendag moet als een bescheiden begin van groote verwaoh- flngen voor de toekomst worden begroet. Naast deze activiteit op wetenschappelijk gebied mag ook het godsdienstig leven der 'studenten bevredigend worden genoemd. Een speciale Zondagsmis voor studenten werd in gevoerd, waar een der hoogleeraren Gods (woord verkondigt. De scheidende Rector durft dan ook, bij het (vele goede werk, door „Carolus Magnus" ver- (richt, met een gerust hart de belangen van het studentencorps aanbevelen bij het hoogste (bestuur der Universiteit. Hij zou het be treuren, wanneer financieel© moeilijkheden Oorzaak werden, dat in de dringende behoeft© Sn een waardig en ruim Oorpsgebouw niet a worden voorzien en dat daardoor hot hooger streven en het idealisme onzer studen ten zou gehandicapt worden. Spr. gaat ver volgens over tot een beschouwing van d en toe stand der Universiteits-bibliotheek, die onder de kundige leiding van dr. A. J. M. Cornelissen steeds aan belangrijkheid wint. Het boeken bezit is thans de 150.000 genaderd, terwijl het aantal tijdschriften, waarop de bibliotheek een abonnement heeft, van 490 tot 528 steeg. Het aantal schenkingen bedroog dit jaar 8939, Zich tenslotte richtende tot zijn opvolger, prof. dr. T. Brandsma O.Carm., uit spr. den wensch, dat het tweede lustrum der Nijmeeg- sche Alma Mater, dat zijn opvolger uit de verte zal hebben voor te bereiden, een feest zal kunnen worden van innerlijke kracht en van wetensohappelijken invloed naar buiten. Op de gebruikelijke wijze beeft daarna de overdracht van het Rectoraat op prof. dr. Titus Brandsma O.Carm. plaats. Opbloei zette zich op verblijdende wijze voort. In de aula der R. K. Handelshoogeschool te Tilburg had gistermiddag de plechtige over dracht plaats van het rectoraat. De aftredende reotor-magnificus, prof. mr. J. Gimbrère, heeft daarbij een red© gehouden, waarin hij allereerst wees op den verheugen- den opbloei der hoogeschool, die thans haar eerste lustrum afsluit. Als bewijs daarvan gaf spr. eenige cijfers. Het eerste studiejaar bracht 28 volledige Inschrijvingen. Het jaar daarop steeg dit aan tal tot 53. Het derde studiejaar kon worden afgesloten met 80, het vierde met 91 en in het thans beëindigde vijfde jaar kon een totaal van 121 worden geboekt. Bij deze 121 volledige in schrijvingen komt dan nog een zes tal, die recht ge ven op het vol gen van enkele cursussen, zoodat het totaal der aan de R. K. Handels hoogeschool stu deerenden gedu rende het vijfde studiejaar 127 be dragen heeft. Het aantal nieuwe in schrijvingen was dit jaar niet min der dan 44, voor de voorafgaande Jaren bedroeg het resp. 28, 27, 32 en 22. Bedenkt men nu, dat bij de op richting der hoogeschool op een gemiddelde van 15 nieuwe Inschrijvingen jaarlijks werd gerekend, dan mag dankbaar worden getuigd, dat de zegen des hemels overvloedig heeft ge rust ap het werk van hen, die hun krachten hebben gegeven aan den opbouw dezer in stelling. Examens. Doctorale examens werden ook dit jaar nog niet afgenomen, doch verscheidene oand'idaten zijn er thans na aan toe. Voor het eandidaats- examen slaagden 24 studenten, waarvan 2 cum laude; voor het propaedeutisch 17, voor het aanvullend examen boekhouden en handels- rekenen 6; voor het examen voortgezet boek houden en voor de examens aanvullende Fran- sche en Spaansche handelscorrespondentie reep. 6 en 2. Spr. herinnerde dan aan de pogingen ln samenwerking met de Ned. Handelshooge school te Rotterdam en de faculteit der han delswetenschappen te Amsterdam bij den minis ter aangewend, dat aan de examens van het baudels-hoogeronderwijs de wettelijke bevoegd heden der gewone universitaire examens zou den worden toegekend. Een wettelijke afdoe ning dezer aangelegenheid op korten termijn sohi.fr.t nog niet te mogen worden verwacht. Journalisten-opleiding. Voorts besloot de Senaat zich in verbinding te stellen met de journalistenwereld ten einde zich te oriënteeren omtrent de vraag in hoe verre en op welke wijze de academische vor ming van den journalist in bet program der R. K. Handelshoogeschool zouvkunnen worden opgenomen. Het resultaat der eerste bespre kingen mag zeer bemoedigend worden ge noemd. Er werd een commissie gevormd uit vertegenwoordigers van de R. K. Journalis- tenvereeniging, van de Katholieke Nederland- sche Dagbladpers en van den Senaat der Hoo geschool, die tot taak heeft de vraag verder te bestudeeren en zoo mogelijk definitieve voorstellen te doen. Ten slotte werd op voorstel van den Senaat door het Curatorium besloten tot het instellen van een dogmatisch-apologetischen cursus. Na vervolgens te hebben gememoreerd de excursies van de studenten naar verschillende industrieën en de voordrachten in het ^fge- loopen jaar gehouden door dr. H. Hirsctoteld, J. G. van Neerven, Mgr. Verriet en ir. Hijmans/ bracht spr. in herinnering de inzegening van het nieuwe oollegegebouw en de bibliotheek op 11 October 1931 en gewaagde vervolgens van de belangrijke aanwinsten der bibliotheek, welke niet minder dan 2204 deeien omvatten, waaronder 1306 uit de schenking van Mgr. Nolens z.g. Het Economiscto-Tectonologisch Instituut publiceerde zijn eerste uitgave, welk© algemeen met lof en waardeering werd ontvan gen. Studenten en studenten leven. Wat de verhouding tot de studenten betreft, ook deze was uitstekend. Het vereenigingsle- ven der studenten bloeit zelfs bij het ontbreken van het door hen zoo zeer gewenschte eigen thuis. Wanneer hier één opmerking zou mogen worden gemaakt, dan zou het, aldus spr., deze kunnen zijn, dat in hunne officieele uitingen, de zwaarwichtigheid en diepzinnigheid te veel op den voorgrond worden geplaatst. Behalve dat daardoor tegenover de buitenwereld bun overtuiging niet aan waarschijnlijkheid wint, zou daardoor tevens bet gevaar kunnen ont staan van een al te vroegtijdige energiever spilling en het blasé worden van dikke woor den en hoogdravende theorieën reeds vóór den tijd, dat de inhoud daarvan moet worden be leefd in werkelijkheid. Ook de zin voor de nuchtere praktijk des levens zou kunnen ver stoord worden. Niet de operette.carlcatuur van den fuiven- den losbol moet den studenten als voorbeeld voor oogen staan, maar evenmin de caricatuur "i'V Hl', y - f-:- van den wereldtoervormenden bleeken jonge ling met den bril op, zich verlustigend in het aaneenrijen van hoogdravende zinnen, waar mede hij onmiddellijk de wereld wil bestormen. Hierna droeg prof. Gimbrère op de gebruike lijke wijze zijn waardigheid over aan den nieu wen rector magnificus prof. dr. Cobbenhagen. Gistermiddag heeft in de aula der Technische Hoogeschool de reotoiraats-overdracht plaats ge had. De aftredend rector-magnificus, prof. dr. ir. H. ter Meulen, heeft daarbij een rede gehouden over: Geschiedenis der Technische Hoogeschool Het aantal studenten bedroeg ia het afge- loopen jaar 1891, tegen 1766 in den cursus 1930- 1931dat der nieuw ingeschrevenen was echter lager, n.l. 394 tegen 448 het jaar te voren. Dit verschijnsel vindt zijn verklaring hierin, dat een aantal gediplomeerden, die niet slaagden in het vinden van een betrekking, hun studie hebben voortgezet, terwijl de ongunstige voor uitzichten voor afgestudeerde ingenieurs het tempo der nog studeerenden hebbeu vertraagd. Vrijstelling van college gelden, Van de studenten waren er 28 ingeschreven voor enkele, 1863 voor alle lessen. Van deze Iaatsfen waren er 473 reeds 4 of meermalen ingeschreven geweest, hetzij aan de T. H., bet zij aan een andere hoogeschool of universiteit, en uit dien hoofde van betaling van collegegeld vrijgesteld. Naar aanleiding hiervan zou men de vraag kunnen stellen, welke overwegingen ten grondslag liggen aan de vrijgevigheid van bet Rijk, die het 141.900 aan collegegeld deed derven. Men kan toch waarlijk niet zeggen, dat het collegegeld te hoog is, wanneer men het vergelijkt met het schoolgeld bij bet voorbe reidend ouderwijs; een tegemoetkoming voor financieel minder krachtige studeerenden kan men er ook niet in zien, daar de vrijstelling van betaling voor allen geldt en bovendien voor de uitblinkenden de Rijksbeurzen niet onbe reikbaar zijn. Ook verlieze men niet uit het oog, dat wat het Rijk cadeau geeft, altijd door een ander betaald wordt, n.l. door den belasting schuldige. Te veel studenten. De getallen der studenten en der nieuw in geschrevenen gaven spr. aanleiding tot het stel len der vraag of zij niet te groot zijn. Naar zijn meening moet die vraag bevestigend worden beantwoord. In het belang van de toekomstige studenten zelf is het noodig, dat maatregelen getroffen worden 't daarheen te leiden, dat de ingenieurs- Studie en eveneens de studie aan de univer siteiten alleen gekozen worden door Jongelie den voor wie zij geschikt is. Op voorstel van den Senaat der T. H. is in den loop van dit jaar, in samenwerking me<t de wis- en natuur kundige faculteiten der universiteiten en met de Landbouwhoogeschool een commissie ge vormd, die dat onderwerp zal bestudeeren en zoo mogelijk voorstellen tot verbetering van den toestand aan de Regeering zal aanbieden. Moedeloosheid bij de stu denten. Na een en ander te hebben medegedeeld no pens de mutaties, de gebouwen en hulpmiddelen en de bibliotheek der T. H. kwam spr. terug op een in het begin van zijn rede gemaakte op merking. In het vertraagde tempo van de studie ziet prof. ter Meulen een symptoom van moe deloosheid; men redeneert aldus: „als ik afge studeerd ben, krijg ik vooreerst toch geen be trekking; waarom zal ik mij dus haasten met mijn studie?" Daar moet spr. tegen op komen. Ten eerste is moedeloosheid geen geestesge steldheid, die men op den studentenleeftijd mag hebben. Waar moet het heen als de jeugd geen illusies meer heeft? Moedeloosheid leidt tot een gedeprimeerde stemming, die verderfelijk werkt op onze prestaties; als de zorgen komen is het tijd genoeg ze onder de oogen te zien. Het is waar dat wij een ernstigen tijd beleven; het aantal beschikbare plaatsen is verminderd, maar de goede krachten komen toch ln elk geval het eerst voor plaatsing in aanmerking. Sprekers raad is:. Tracht daar ook toe te be- booren, spant u in een moeilijken tijd meer in dan anders. Als spr. zich niet vergist, heeft die stem ming van ontmoediging ook nog een andere oorzaak en wel door een vermindering van het enthousiasme voor de techniek. Velen zien in de ontwikkeling van de techniek de schuldige voor het ontstaan van de crisis. Men bedenke echter, dat bij de invoering van elke groote technische vinding dergelijke redeneeringen werden vernomen. De moeilijkheden worden alleen veroorzaakt door de traagheid vat» de maatschappij om zich aan te passen aan nieuwe toestanden, door haar onmacht om de snelle vlucht der techniek bij te houden. De toepassing der natuurwetenschappen in het dagelijksch leven is een zegen voor de menschheid, hetzij door beter of gemakkelijker produceeren, hetzij door hot scheppen van nieuwe zaken, die het leven der menschen aan genamer maken. Dat er thans vaak onverstandig voortge bracht wordt, is helaas een feit, maar dat is geen reden om nu voor de techniek minder waardeering te hebben dan vroeger. Met een kort woord droeg prof. ter Meulen het rectoraat over aan prof. Grutterimk, Ter gelegenheid van de overdracht van het rectoraat der Nederl. Handelshoogeschool te Rotterdam, heeft gister de aftredend© reetor- magnificus prof. dr. N. J. Polak verslag uit gebracht van de lotgevallen dier Hoogeschool gedurende het studiejaar 19311932. Daaraan is het volgende ontleend: In dezen moeilijkenn tijd, waarin de pers den toestand der samenleving in sombere tin ten schetst en de omroep hem in mineurklan ken parafraseert, zijn wij gretig ontvankelijk voor teekenen, die betere vooruitzichten ope nen. Zulk een teeken komt tot ons uit de stu dentenwereld, het representatieve beeld van het komende geslacht. De studeerende jeugd is anders dan eenige jaren geleden, degelijker, belangstellender, werkzamer. De collectiviteit der jeugd wordt getypeerd door hen. die doordat velen hun voorbeeld als voorloopig doel voor oogen houden, naar on geschreven kieswetten tot leiders zijn uitver koren. Dat waren tot voor kort de kilometers- jagende, vuistvechtende of pierewaaiende modepop, de ongeschoren, zwartgenagelde kan keraar en de gargonne. Dat wordt thans meer en meer het nationaal en sociaal voelende, religieus© en ethische type, dat zich niet met uiterlijke stands- of groepsdistinctieven siert, maar werkelijke distinctie toont, opgewekt tot beoefening van kunst, kennis en lichamelijke oefening, en zelfs de meest dwaze vroolijkheld met oorspronkelijke geestigheid kruidt. Deze voor hoogeschool en maatschappij ver heugende reactie uit zich in tal van kleine symptomen, die tezamen voldoende zijn om de kentering waar te nemen. De veelzijdige keur van dissertatie», op eco nomisch, historisch, sociaal, publiek- en pri vaatrechtelijk, statistisch gebied toont over duidelijk, zoo vervolgde spr., dat de hoogeschool meer, veel meer omvat dan haar naam doet veronderstellen. Dit blijkt ook uit het groote aantal doctoren en doctorandi, werkzaam in leidende economische en sociale functies, niet slechts in allerlei takken van het bedrijfsleven, maar ook aan departementen, gemeenten, ka mers van koophandel, vak- en standsvereeni- gingen en bij het middelbaar onderwijs Een verzoek om de regeling der onderwijs bevoegdheid, welker urgentie een ieder gevoelt, los te maken van de veel omstreden reorgani satie van het voorbereidend hooger en algemeen vormend middelbaar onderwijs en een afzon derlijke wetswijziging voor die aangelegenheid te ontwerpbn, heeft de minister weliswaar in overweging genomen, maar hij sprak de vrees uit, dat formeele bezwaren de inwilliging van dat verzoek in den weg zouden staan. Het aantal voor de eerte maal ingeschreven studenten bedroeg dit jaar 136 tegenover 132 in 1930'31, Het aantal totaal ingeschrevenen bedroeg 368, tegenover 315 In 1930'31. Ontstellend groot was bet aantal aanvragen om vrijstelling van collegegeld. Nog ontstel lender was in enkele gevallen de bij onderzoek gebleken vrijmoedigheid, waarmede die vrijstel ling was gevraagd- Van de 75 studenten, die zich volgens de tentamenregeling aan het candidaatsexamen onderwierpen, slaagden er 49, of 65 pet. (vorig jaar van hetzelfde aantal 50 of 67 pet.) Na eenmaal het examen te hebben afgelegd slaag den er van genoemde 76 candidaten 34; bij tweeden aanloop 15 (vorig jaar waren deze cij fers resp. 34 en 16). Van de 69 studenten die het candidaatsexamen nog ln 2 gedeelten afleg den, slaagden er 21 of 30 pet. Aan het doctoraal examen namen deel 43 cand idaten, van wie er 31 of 72 pot. slaagden (vorig jaar waren deze cijfers: totaal aantal 41, geslaagd 31 of 76 pet.) Van de 31 geslaag den legden 2 het doctoraal examen staatkundig- economische richting af. Het examen in de rekeningwetenschap (ac countancy) werd aan 5 candldaten afgenomen: één candidaat moest worden afgewezen, zoodat 4 diploma's konden worden uitgereikt. Het vorig jaar waren er voor dit examen 8 candi dates waarvan .6 slaagden. Het aantal promoties bedroeg dit jaair 10, tegen 6 in 1930'31. Ondanks de economische malaise leverde het Bureau voor plaatsing van afgestudeerden in het afgeloopen jaar vrij gunstige resultaten op; een vijftiental jongelui vond door bemiddeling van het bureau plaatsing. Van deze 15 hadden 11 het getuigschrift van met goed gevolg af gelegd doctoraal examen verworven. Na zijn medewerkers dank te hebben gebracht droeg spr. met een korte toespraak hert recto raat over aan prof. dr.- Z. W. Sneller. VECHTPARTIJ. Een der vechtenden met een mes ernstig gewond. Zondagavond omstreeks half twaalf js jn Waardstraat te Helmond voor het café van v. B. een vechtpartij ontstaan tusschen enkele personen, waarbij van messen gebruik werd ge maakt. De 23-jarige zoon van v. B. kreeg twee diepe sneden in bet gezicht, terwijl hij eveneens in den rug werd gestoken Een der longen van den getroffene schijnt te zijn .geraakt. Per brancard werd hij naar het ziekenhuis overgebracht. Zijn toestand is ernstig. De poli tie heeft reeds verschillende arrestaties ver richt. I J Door den heer van Braambeek zijn aan den minister van Justitie de volgende vragen ge steld: 1. Is de minister bereid mede te deeien, of hij ook van oordeel is, dat de voorgenomen op heffing van het instituut der opvoedende amb tenaren aan de Rijksopvoedingsgestichten voor jongens, 'met ingang van 1 Januari 1933, en het terugkeeren tot de personeelsformatie van vóór 1910 van onderwijzer, werkmeester en beambte in algemeenen dienst, het peil van de verpleging van minderjarigen in de Rijks opvoedingsgestichten moet doen dalen, en zoo dit laatste zijns inziens niet is te vreezen, op welke gronden dit oordeel berust? 2. Acht de minister het niet in strijd met de bedoeling van art. 96 van bet Rijksambtena renreglement, regelend de rangorde van af vloeiing van o. m. ten gevolge van verande ring in de inrichting van het dienstvak over^ compleet geacht personeel, dat, om plaats te maken voor de opvoedende ambtenaren, die ontslagen zullen worden, ontslag zal worden verleend aan ambtenaren in lageren rang, met name de beambten in algemeenen dienst, in wier plaatsen de opvoedende ambtenaren, voor zoover dit te vereenigen is met de eischen van den dienst, zullen kunnen treden, en zij, die deze plaatsen zullen moeten inruimen, even eens ontslagen zullen worden om als beambte voor huishoudelijke diensten te kunnen wor den aangesteld en de tegenwoordige beambten voor huishoudelijke diensten, onder wie er zijn in vasten dienst met 15 20 dienstjaren, na verleend ontslag en voor zoover herplaat sing mogelijk is, een dienstverband op ar beidscontract kunnen aangaan? 3. Is de minister bereid de plannen tot ont slagverleening aan het personeel bovenbe doeld, en voorts aan het hoofd van admini stratie en den commies aan het Rijksopvoe dingsgesticht te Amersfoort, alsmede aan de klerken, zoowel die te Amersfoort als te Doe- tinchem, wien eveneens de gelegenheid gebo den wordt in lageren rang te worden aange steld, op te schorten, totdat de Bijzondere Commissie en de Centrale Commissie voor Georganiseerd Overleg over de voorgenomen plannen zijn gehoprd, en zoo neen, waarom niet? 4. Is de minister bereid om althans de aan vankelijk gestelde termijnen van een week, later, op aandrang van ambtenaren-organlsa- ties verlengd tot 14 dagen, binnen welke be langhebbenden schriftelijk moesten kenbaar maken, of zij er voorkeur aan geven niet in den lageren rang herplaatst te worden en dus op wachtgeld te worden gesteld, te verlengen, opdat belanghebbenden ruimer gelegenheid zullen hebben hun belangen ai te wegen en te dier zake overleg te plegen met de besturen van bun organisaties? 5. Is de minister bereid een definitieve be slissing omtrent de voorgenomen plannen uit te stellen, totdat de Tweede Kamer de gelegen heid zal hebben gehad mede in verband met do eventueel© beteekenis van do wijze, waarop de minister de verandering in het dienstvak wil doen voltrekken, ook voor andere rijks diensten over het voornemen van den mi nister zioh uit te spreken? Ambtenaren verklaren zich incompetent. Zaterdag 17 September 11. liep de officieele termijn af, waarin de ambtenaren bij het Rijks tucht- en opvoedingswezen moesten te kennen geven, of zij bewaarder wilden worden dan wel geheel afvloeien. Het grootste deel van het personeel heeft zich schriftelijk Incompetent verklaard deze kwestie, wegens gebrek aan gegevens, te beoordeelen. Buitengewoon congres Alg. Ned. Mijnwerkersbond. Te Heerlen ia Zondag 'n buitengewoon conl" gres gehouden van den Alg. Ned. Mijnwerk®1® Bond, dat zeer druk bezocht was. Het voorz schap berustte bij den heer Chr. v. d. B1ve'rl:)an(j Het congres was bijeengeroepen in v „rki_ met den noodtoestand, waarin d© rs yerkeeren. Besloten werd het hoof op te dragen maatregelen te tref©" p<ye' digste tot verbetering der locxa0'11 200 noodig door opzegging ^^verkrijgen en verder den strijd voor fc -'b van verlaging der woningburen e zetten. Scherp werd stelling gen®™ t 11 de regee ring, welke niets of we n .,°,m de mijn werkers ter zijde te sta^L', H aantal arbelders<$ontroleWs Waar<1«or veiligheid in de mÜnen arns»S Wordt bedreigd- Het hoofdbestuur werd opgedragen zioh tot de regeering t© wenden met het verzoek om daar zij ook i» an,er door <i© crisis getroffen industrieën helP©nd optreedt, dit ook voor de mijnwerkers te doen c.a. door de bijdragen voor bet mijnwerkersfonds voor haar rekening te nemen- Helsloten wiem tvoarts te ijveren voor beëindiging van de massa-ontslagen en voor een b©tére indeeling Tla dea arbeid. ERNSTIGE AANRIJDING. Bij het kruispunt Vaartkant en z.g. Bokkea- straatje te Leur reden een tweetal fietsers met zoodanig© vaart tegen elkaar, dat beide rijwielen nagenoeg geheel vernield werden. De berijder o. kwam zoodanig te vallen, dat hij bewusteloos bleef liggen. Dr. Giesbers van Leur die spoedig ter plantse was, constateerde e6h zware hersenschudding en oordeelde over brenging naar bet gasthuis te Leur noodza kelijk. GOED AFGELOOPEN. In een onbewaakt oogenblik geraakte een tweejarig kind der familie W. in de Piet Hein- straat t.e IJmuiden in een met water gevulde put. In bedenkelijken toestand werd de kleine naar bet ziekenhuis overgebracht. Men hoopt het nog in leven te kunnen houden. Technisch zwak, maar met veel goede filmische momenten. In het Grand Theatre te Rotterdam heeft Zondagochtend de eerste vertooning plaats gehad van de V.A.R.A.-film en wel voor de vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs. Deze film, de eerste groote film van de nog jonge Nederlandsche geluidsfilm-industrie is vervaardigd in de ateliers der filmmaatschap pij „Electra" aan de Scboonderloostraat. Het Scenario is vervaardigd en uitgewerkt door een filmcommissie uit bet V.A.R.A.-hoofdbe- stuur met medewerking van enkele anderen, terwijl de begeleidende muziek, die gecompo neerd werd door Jac, Jansen, in eigen studio's door het V.A.R.A.-orkest onder leiding van Hugo de Groot is uitgevoerd. De film, die een zuiver propagandistiseha strekking heeft, is In een drietal deeien te on derscheiden en brengt achtereenvolgens het ontstaan, den groei en den tegenwoordigen bloei van het V.A.R.A.-instituut in beeld. Hieraan gaat een imposante inleiding vooraf, enkel© meters film, die o.i. bet beste deel van bet werk zijn en op suggestieve wijze da menschelijke stuwkracht en drift tot het stel len van daden uitbeelden. In denzelfden geest! zijn de inleidingen tot elk deel vervaardigd. Deze opnamen en die van enkele massa-be. toogipgen. en straat-demonstraties, grootsch van opzet en knap geënsceneerd, geven aan da V.A.R.A.-fiim Ihaar beteekenis en zij alleen zouden de propagandistische tendenz, waarom bet in hoofdzaak toch te doen Is geweest, vol doende geaccentueerd hebben. Men heeft de propaganda er echter nog dik ker willen opleggen en met dit doel enkele dialogen ingelascht, die niet alleen in hel; artistiek© milieu van het overige gedeelte der film ernstig detoneeren doch tevens het tem po op onverantwoorde wijze breken. Een scène als die van het gezin uit den „beteren" stand waar de heer des huize», jenever zwelgend, i> een entbourage van protserige kruiken, fleö- schen en sigaren met onwaarschijnlijk bandjes, zijn misnoegen over de V.A.R.A. ken baar maakt, is zoo banaal dat we ons niet kun, nen voorstellen, dat ze uit hetzelfde hrein ont sproten is ais andere gedeelten van de film, die wij den cijns van onze waardeering niet onthielden. En deze scène is niet de eenige van dit allooi. Technisch is de film zwak, maar daarvoor bestaat een verontschuldiging. Om te beginnen beschikte men niet over die middelen waar mee de buitenlandsche groote filmmaatschap pijen hun producten weten samen te stellen en voorts heeft men nog al wat tegenslag gehad. Zoowel het beeld als het gesproken woord zijn op sommige plaatsen weifelend of onduidelijk. Dit alles neemt niet weg dat met de ver vaardiging van deze film een daad is gesteld die waard is in de geschiedenis van de Ne derlandsche filmindustrie te worden opgetee- kend. Het applaus van tallooze enthousiast© V.A.R.A.-getrouwen die de voorstelling hij woonden was zeker op zijn plaats. BEDRIEGSTER BEDROGEN. De politie te Vlissingen heeft proces-verbael opgemaakt tegen een vrouw die een bankbiljet van 25 in twee stukken scheurde en beide helften netjes opgevouwen als ongeschonden Je betaling gaf. Aan het jaarverslag der N.V. P. de Gruyter Zoon te 's-Hertogenbosch over het boekjaar 1931—1932 ©ntleenen wij het volgende: Het afgeloopen boekjaar kenmerkte zich door velerlei moeilijkheden in verband met de on gunst der tijden. De steeds dalende verkoopprijzen hadden een natuurlijken teruggang van het geldbedrag van den omzet ten gevolge. Onder dieOmstandig heden kon de regelmatige uitbreiding onzer jaar-omzetten voor het eerst sinds een reeks van jaren niet worden bereikt- Het spreekt van zelf-, dat deze vermindering van omzet op de financieele uitkomst onzer on derneming invloed heeft gehad. Onze dochterondernemingen hebben wederom op bevredigennde wijze tot den bloei onzer Ven nootschap bÜ6ed''ag®.n' De winst- en verliesrekening geeft als eind resultaat een batig saldo aan van ƒ2.213.562. Behalve normale afschrijvingen zijn dit jaar ook eenige extra afschrijvingen gedaan. Inclusief 12.865, voor Waardevermindering van goederen werd in totaal 652.546 afgeschreven. Na aftrek van dit bedrag en onder bijvoeging van het onverdeelde saldo van het vorige jaar, blijft er dan een saldo winst van ƒ2.059.102, ter verdeeling over. Hiervan kan allereerst worden uitgekeerd een dividend van 6 pet. op de beide soorten van pre ferente aandeelen en op de gewone- en priori- t ei ts-aan deeien. Hoewel de daarna overblijvende winst, alsmede oe krachtige financieele positie onzer Vennoot schap, een extra dividend van 4 pet. op de ge wone aandeelen en 1 pet. op de preferente winst- deelende aandeelen, alleszins zouden rechtvaar digen, meenen wij, in verband met de groote onzekerheid der tijdsomstandigheden, een meer conservatieve dividend-politiek te mogen aanbe velen. Wij stellen daarom voor uit de overwinst, na aftrek van 175.353 voor tantièmes, een bedrag van 300.000 te storten in het reservefonds en ook dit jaar wederom een bedrag van ƒ200.000 af te zonderen als reserve voor bijzondere voor zieningen en om vervolgens een extra dividend van 2 pet. op de gewone aandeelen en pet. op de preferente winstdeelende aandeelen uit te keeren. Als dividend zal dan in het geheel worden uitgekeerd 8 pet. op de gewone aandee len, 6 pet. op de preferente aandeelen, 6% pet. op de preferente wi nstdeelenede aandeelen en 6 pet. op de prioriteits-aandeelen. Van deze divi denden werd op de beide soorten preferente aan deelen reeds 3 pet. als interim-dividend be taald. Naar nieuwe rekening kan dan nog een bedrag van ƒ489.217 worden overgebracht. De winst- en verliesrekening staat debet voor: afschrijvingsrekening voor afschrijving ge bouwen 206.254 (135.236), voor afschrijving In stallaties ƒ433.426 (372.175), goederen voor waar devermindering 12.865 (27.944) saldo Winst 2.059.102 (2.482.770); en credit voor: sald0 winst 1931 ƒ498.086 (482.031), exploitatiereke ningen, winst uit andere ondernemingen, enz. ƒ2.213.562 (2.536.895). CONTINGENTEERING VAN TAPIJTEN Uitzonderingsbepalingen voor België Zaterdag kwamen in Krasnapolsky te A'dam agenten van buitenlandsohe tapijtfabrieken bij. een ter bespreking van maatregelen, die geno. men zouden kunnen Worden In verband met moeilijkheden ontstaan door contingenteering van den invoer van tapijten, karpetten etc. Be sloten werd den Nederlandschen bond van han delsagenten te verzoeken een vakafdeeling tapijt®11 te stichten en alle geïnteresseerden bij een te roepen in een vergadering op Zaterdag 24 September 's middags half drie in Krasna- polsky te Amsterdam. Door eenige aanwezigen werd medegedeeld, dat het in de -bedoeling van de Nederlandscba regeering ligt, ten aanzien van den invoer van -karpetten e.d. uit Belgie een meer soepel© toepassing van de bepalingen in te voeren, c d* den invoer van enkele artikelen uit dat land niet te oontingenteeren.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1932 | | pagina 10