moord in
FETriATüEB'
ENGELAND BIEDT ZIJN BEMIDDELING AAN.
Ï.S.Me"Eetelu- D»««*
v.»!.» -»« X'
^ï"'8rr -""TS
Z' SSiB" '»«rd- "i
'i. »•«-
SLiCi»J>°
ï1"-Sof,'" »»«-• te° ""VSiS
DE GELIJKBERECHTIGINGSEISCH VAN
DUITSCHLAND INOPPORTUUN
BRITSCHE REDDINGS
POGING.
DUITSCHE STANDPUNT
ONVERANDERD.
DE PAN-EUROPA IDEE.
Mijn neof'BTrSUr.'Ik dacht daar
DINSDAG 20 SEPTEMBER 1932
»>De Engelsche nota heeft aan de Duit-
sche zienswijze niets veranderd
en zal niet officieel worden
beantwoord"
3).
HENDERSON ANTWOORDT
VON NEURATH.
EEN EUROPEESCH CONGRES
TE BAZEL.
CONGRES VAN HET DUITSCHE
CHRISTELIJK VAKVERBOND.
TER BESTRIJDING VAN DEN
SMOKKELHANDEL.
Rede van dr. Stegerwald.
DE VIJANDELIJKHEDEN IN
BRAZILIË.
Het Eucharistisch congres
uitgesteld
HET CONFLICT IN MANCHESTER.
Onderhandelingen geopend.
NIEUWE PARTIJ IN CHINA
BOLIVIA—PARAGUAY.
BEIDE LANDEN BEREID TOT
WAPENSTILSTAND.
HET BROOD, DAT BIJNA EEN
OPSTAND VERWEKTE.
BOMAANSLAGEN IN AMERIKA.
GANDHI'S H0NGERPLAN.
Nog een bemiddelingspoging.
TTPnler tot PeSgie en vroeg:
barthorpe neemt de leiding.
Standpunt der Engelsche regeer ing
inzake Duitschlands pariteits
eisch.
LONDEN, 18 September (V. D.). De Engiell-
®che regeering heelt een uitvoerige verklaring
gepubliceerd, waarin zij, na te hebben verze
kerd, dat zij allies in bet ■werk stelt, teneinde
die ontwapening en 'het economisch herstel te
-bevorderen, haar standpunt ten opzichte van
den Duitschen eisoh van geli jik-gerechtl'gdheid
op het gebied der bewapening uiteenzet.
Met het oog oip die aan staan de economisch©
Wereldconferentie, de giroote concessies op het
gebied. dieir hiensteflikwestde en de huidige econo
mische behoeften adht zij het zeer ongelukkig,
^tgetegen en on'Veinsitandiigi, dat Du it&Cthland
thans zijn eisoh aan de ornde heeft gesteld.
I uridiiscii is de situatie aldus, dat Hoofdstuk
ten het verdrag mn Versailles nog bindend
i® ea sights door een algemeene overeenkomst
II tep werking kan worden gesteld. Duitsoh-
.Q^s ®tandpunt is onjuist, dat door het al of
0 tot 6tamd komen van een ontwapandngs-
oniventiie hoofdstuk V van het verdirag van
s!ISa®,s ®>u komen te verwallen, omdat de
nuere mogiendiMien lhaa,r beloften niet zouden
.nagekomen. Ook staat niet vast, dat de
m«thode, volgens welke die Duifeobe ontwape
ning is voltrokken, ook op de andere mogend
heden moet wondien toegepast.
Engelland is edhteir van mleendng, dat de
3>uitsahe e»is>c>h. weMsiwaan* mliet jan iiddsch nat die
wredeswsrdrageiti kan wonden afgeleid, doch in
die eerste plaats een eitsah moet zijn van op
het juiste peil brengen der bewapeningen,
aangezien de ontwapening van Duitsohlaimd een
tvoorloopen zou zijin voor de ontwapening der
saiidiere mogendheden. Engeland heeft reeds in
hooge mate ontwapend. De Engelsche regeerlng
komt dan ook tot hiet volgende vooristell
Een Britsch voorstel.
Zij niet als taak der ontwapent ngsc on-feran-
tle, het kadier van een ont wapen i n-gs- overeea-
komst te scheppen, gebaseerd op den grondslag
dat iedbre staat in overeenstemming met amdie-
116 staten een begrenzing aanvaardt, die hij zich-
Zelt vrijwillig oplegt, en wel als deel van
cen wederzijdlscihe overeenkomst met die ande-
Te Staten, die deze overeenkomst oniderteeke-
®eh. Het (resultaat van dleize overeenstemming
te in ieder geval geen verschil in „status
^Wh- Iedere bewapening ■zail door dezelfde
methode onder controle etaan.
D© reeds bestaande begrenzingen, zooals
de vredesverdragen en de vlootverdragen van
Washington en Lomdiem, zullen, voor zoover
ze niet door wedertzijiclis,ehe overeenkomsten
gewijiaiigd wonden, •wieer in de nieuwe, vrijwil-
Mge en aJUes^amrvattemde overeenkomst, waar
over men gaat onderhandelen, opgenomen wor
den. De laatstgenoemde overeenkomst zal het
document zijn, waarin de directe verplichtingen
Zijn vastgelegd voor allen.
Deze opvatting van doel en warUcTviJca© der
OntwapeningB-conterentie geeft, naar die mee-
Ming van de Engeflsdh© regeering een antwoord
op de 'kwestie van den .status", did im de me.de-
deeüing vaa de Dutttscihe regteering van 29 Aug.
JJL is omgeworpen.
De Bngedsdhe nota iheelludt met die opmerking,
dat het doel niet door een scherpe provocatie,
of door niet dieell te nemien aan de ontwape
ningsconferentie, doch slechte door geduldige
onderhandelingen tijdens hiet verloop eener
conferentie bereikt zal kunnen worden.
BERLIJN, 19 September. (WB.) In regee-
ringskringen te Berlijn ziet men in de Engel
sche nota, welke nogal contrasteert met de
uitingen der openbare opinie in Engeland de
laatste dagen, een zekere zwenking in de rich
ting van de Par ij sche opvattingen.
J Tin t^Tint?,Be^n een meer bemdd-
d ei en-den toon In de Engelsche nota verwacht
Mogelijk r>ubUeeehelln,s documenten,'
Welke Herriot te publlceeren dreigt eenteen
invloed te Londen uitgeoefend. In'werkelijk
heid kunnen deze geheime documenten niet
J°°r J- 8. FLETCHER.
Nadruk verbot™
anders beteekenen dan eenige door Herriot
weer uit Tar-dieu's lade gehaalde oude Papie-
ren, wie;r uitwerking Duitschland met volko
men kalmte tegemoet kan zien.
Het politieke doel van Engeland is klaarblij
kelijk om de ontwapeningsconferentie tot eiken
prijs voor volkomen mislukking te e
en om dat te bereiken moet Duitse a
tot medewerking overgehaald wor e
In het eerste deel der nota ^m-t Engeland
zoo ver mogelijk aan het Franse Ence-
tegemoet, maar in het tweede rechts-
land toch ook de nood zakelijkhe toe_
gelijkheid, vooropgesteld, dat daar
neming van bewapening zou on -q
Jammer genoeg bevat de g
voor-
gegevens, hoe de Engelsoh-e reg houdell.
stelt met dit standpunt rekeuiS e.gen nQta
Duitschland heeft destijds uiteenge-
inzake de rechtsgelijkheidnemelijk is, in
ze-t dat slechts een oplossingmaer voor.
welke geen uitzonderingsbepahIanda stand_
komen. Gezien het feit, dat D f aan Hender-
punt bovendien nog in dea ,1&che nota niets
son uiteengezet is, en de n d<j Duit_
aan dit standpunt ds nota geen of.
sche regeering ook op Eno»1
ficieel antwoord meer g«ve°" aangekondigd
Duitschland zal, zooals bureau der
heeft, de verhandelingen va tst6 aan.
conferentie te Genève met en gang van
dacht volgen en van afhankelijk maken,
zaken aldaar zi n fluiten a Dultschen
Dat de Engelsche nota de algemeene®
ontijdig noemt met het ooS weTeJd
eoonomJschen toestand ln,u,a dp.„ -
eigenaardig. In de eerste P*»** Bn«el-
sche vaststelling in tegeo9Praak ,f a
waarin de Engelsche regeering zelf toegeeft,
en waardigheid voor
uigneiu „uj^tingen van leiders der
maar voorts is uit uiUa meef,t uiUoo
eeonomische ^^Vgebleken, dat zij de vraag
m^st esseutièele voorwaarden voor het econo
mist essentia be.S(Chouwen.
mDe E?gÏÏSe gering geeft trouwens zelf
t s t nnitsohland niet anders heeft kunnen
^6' «tr^k niet met kwaad op-
land heeft al sinds jaren zijn standpunt op de
zet Het is thans tijd, 'dat in deze aangelegen
heid thans een beslissing getroffen wordt. Als
Engeland nu een laatste poging doet, om een
onderscheid te construeeren, onder verwijzing
naar art. 5 van het verdrag van Versailles, tus-
schen „Zweck en Ziel" van dit verdrag, dan
kan de Duitsche regeerlng daarin niet anders
dan een spitvondiige verklaring van genoemd
artikel zien.
Vit de Duitsche bladen.
BERLIJN, 19 September. (W.RDe meeste
Berlijnsohe avondbladen wijden natuurlijk uit
voerige beschouwingen aan het Britsche memo
randum.
De .Germania" schrijft, dat de Engelsche
regeering, als zij meent, met dergelijke metho
den Duitschland te kunnen dwingen, terug te
keeren naar de Geneefsche oonferentietafel,
enkel toont, geen juist idee te hebben van
den ernst van Duitschlands wil en elscht in
zake gelijkgerechtigdheid, van welken eisch het
verre blijven van Genève één consequentie is.
In stee van het compronisvoorstel, dat men
van Engeland verwacht had, heeft men uit
Londen de verklaring ontvangen, dat Enge
land volkomen instemt met het Fransohe stand
punt.
Het „Berl. TageM." verklaart achter de rijks-
regeering te staan, als deze erkenning eener
gelijkgerechtigdheid en een werkelijke effec
tieve algemeene ontwapening verlangt.
Met de tactiek van v. Papen kan het blad
zloh echter niet vereenigen en het waarschuwt
tegen verwachtingen, welke sommigen wellicht
bouwen op een Britsch-Fransche tweedracht
in deze aangelegenheid.
De ,Voss. Ztg." verwacht weinig van den
toegezegden steun van Italië. Duitschland,
meent het blad, wensch-t voor zich geen bewa
pening wèl echter wil het, dat de anderen met
hun ontwapening een aanvang maken.
De „Abend" verwijt de rijksregeering, dat
zij zich zelf in een geïsoleerde positie gedre
ven heeft. De Engelsche nota verzwijgt om
politieke redenen, dat de Fransöhe militaris
ten voor een groot deel de schuld zijn van de
hernieuwde aanspraken van hun Duitsche col
lega's. Duitschland kan Intussohen iedere hoop
laten varen, in den strijd om de wapening,
En,eland tegen Frankrijk uit te spelen.
De ,,Angrlff" meent, dat de brutale weige
ring van Engeland, hoe betreurenswaardig
deize voor Duitschland ook moge zijn, voor deze
regeering een verdiende les is. Zij moge daar
do onvermijdelijke consequenties uittrekken en
plaats maken voor een werkelijk nationale re
geering.
De „Deutsche Ailgem. Ztg." vindt den sobool-
meesterachtigen en spottenden toon der nota
ondraaglijk.
De „Börsenkurier" is van oordeel, dat hier
niets minder dan een Britsche oorlogsleugen
de wereld in geslingerd is. De eerste leugen
luidde destijds: Duitschland heeft de wereld
overvallen! Do tweee: Duitschland heeft met
inflatie en leeningen de wereld -bedrogen! Zal
de derde nu luiden: Duitschland heeft de ont
wapening gesaboteerd, de wereld op het meest
ongelegen oogemblik in onrust gebracht en den
economi-schen wederopbouw verhinderd?
Duitschland wensoht do hindernissen, die
de internationale samenwerking remmen, niet
te maskeeren, doch ze uit den weg te ruimen.
Het stelt daarom de vragen, die gesteld moe
ten worden. En het stelt ze te juister tijd.
Een exposé van de' „Osservatore".
Naar de Romein&che correspondent van de
Temps" meldt, publiceert de „Osservatore
Romano" onder den kop ,,Oonv-ergenze" ©en
artikel, waarin het standpunt van den H.
Stoel inzake -het ontwapemingsvraagstuk nog.
maals wordit uiteengezet.
Na achtereenvolgens den Duitschen èisch in.
zake gelijkberechtiging, het Fransche antwoord
op het Duitsche ai>de-mémaire en het bekende
artikel van Mussolini bestudeerd te hebben
toont het blad aan, dat in al deze documenten
iets van de politiek van het Vaticaan te vin
den is.
De „Osservatore" citeert in dit verband ver
schillende uitspraken -der laatste Pausen, van
de allocuties en apostolische brieven van Paus
Leo XIII, de beroemde nota van Paus Beneddc-
tus XV van 1 Augustus 1917 aan de oorlogvoe
rende landen tot d-e verschillende verklaringen
van den tegenwoordigen Paus toe. Het pause
lijk orgaan merkt dan op, dat ondanks de ver
schillende aspeoten, welke de internationale
conferenties en bijeenkomsten hebben kunnen
aannemen, de beginselen en de houding van
den H. Stoel niet veranderd zijn.
Telkenmale wanneer het in een partieele
resolutie een stap verder naar het doel zag
heeft het Vaticaan voortdurend er op aange
drongen, de begonnen pogingen voort te zetten,
daarbij telkens opnieuw zijn program betref
fende drie nauw met elkaar verbonden punten
bevestigend, n.l. de triomf van het recht, ont
wapening en arbitrage.
De „Osservatore" gaat daarna vluchtig na
wat in'den Duitschen eisch, het Fransche ant
woord en het artikel van Mussolini kan ,,con.
vergeeren" naar het doel van den H. Stoel. Met
de gebruikelijke voorzichtigheid wijst het Va-
ticaansche orgaan vervolgens erop, dat in het
Duitsche memorandum de gelijkheid van rech
ten niet geëlscht wordt los van de ontwape
ningskwestie en dat in het artikel van den
Duee de prejudicieel© bevestiging van het in
nig verband tusschen de algemeene veiligheid
en de minimum-grens der bewapening, ©ven
helder als logisch is.
Bij de Fransche nota, schrijft de „Osserva
tore", moet men zich afvragen, of de gematig
de taal ervan niiet op nobele wijze de pause
lijke nota van Benedictus XV parafraseert;
zóó nauw is de 'band -tusschen den triomf van
het recht, de algemeene en effectieve ontwape
ning en arbitrage daar waar het -document uit
eenzet, wat Frankrijk onder veiligheid verstaat.
GENEVE, 19 September (V.D.) De president
van de ontwapenimgsconfarentie, Henderson,
heeft heden -den Duitschen minister van bui-'
tenla-ndsche zaken, von N-eurath, door bemid
deling van den Duitschen consul-generaal te
Genève een antwoor-d-schrijven doen toekomen
op de Duitsche nota van 14 September waarin
de Duitsche regeering heeft medegedeeld, niet
te zullen deelnemen aan de zitting van het
bureau van de ontwapeningsconferentie.
De president van de ontwapeningsconferentie
Henderson is heden te Genève aangekomen
om -met den secretaris generaal van de,n vol
kenbond de noodige voorbesprekingen te hou
den over de tegen Woensdag bijeengeroepen
zitting van het bureau der ontwapeningscon
ferentie.
Volgens berichten van Fransche zijde is de
Fransche minister-president Henriol voorne
mens, aan de zitting van het bureau deel te
nemen. Hij is van meening, dat de werkzaam
heden van -de conferentie onafhankelijk van de
afwezigheid van Duitschland moeten worden
voortgezet. Er kan volgens hem geen rekening
worden gehouden met het ontbreken van
Duitschlan-d.
Verder zou Herriot voornemens 'zijn de kwes
tie van de Duitsche gelijkberecihtigheid in de
volkenbondsvergadering aan de orde te bren
gen. In het bijzonder wordt er van Fransche
zijde op gewezen, dat de groote mogendheden
geenszins het rech-t hebben inzake de gelijkbe-
rechtigdiheid van Duitschland alleen onderling
te onderhandelen, daar de kwestie ook recht
streeks van belang is voor de kleine mogend
heden.
Herriot is verder voornemens, deel t-e nemen
aan de zitting van den raad van den volkenbond
die Vrijdagavond wordt gehouden en oan de
zittingen van de volkenbondsvergaderingen ge-
durende de volgende week.
BAZEL, 19 September (R. 0.). Op initiatief
van graaf Coudenhove-Calergi, den leider der
Pan-Europa-beweging, zal van 1 tot 4 October
aanstaanden in Bazel, onder eere-voorzitter-
schap van den Franschen minister-president
Herriot, een Europeesch congres worden gehou
den, ten doel hebbend de noodzakelijkheid van
Europa's aaneensluiting voor oogen te houden.
Er zijn 19 commissies ingesteld, die zich
voornamelijk met economische en politiek-eco-
nomische vraagstukken zullen bezig houden.
Hiertoe hehooren o.a. de Donau-oommissie,
ter bestudeering van de mogelijkheid eener
aaneensluiting in het Donaugebied, de commis
sie voor Europeesch handelsrecht en de com
missie voor de samenwerking der Rijnstaten,
welke moet streven naar een politieke en eco
nomische toenadering tusschen Duitschland en
Frankrijk, en België en Nederland.
Verder is er een vredescommissie en een
oommissie voor de reorganisatie van den vol
kenbond.
De Pan-Europa-idee zal blijvend worden ge
propageerd door middel van voorlichting in de
pers, op de scholen, in films en door de radio.
EEN SPOOKBED.
Slapers met hun hoofd tegen
den muur geworpen.
Bedden, welke de personen, die er in slapen,
tegen den muur gooien en visioenen bij hen
verwekken, zijn uiterst zeldzaam natuurlijk.
Toch is, aldus meldt de „Daily Express" een
Engelsche dame, althans volgens haar beweren,
erin geslaagd, een dergelijk fenomenaal exem
plaar op te koopen in Frankrijk. Zij heeft hed,
een groot gevaarte van gebeeldhouwd eikenhout
uit de zestiende eeuw meegenomen naar En
geland en een poging gedaan, erin te slapen.
Volgens haar verklaring werd zij er echter
uitgeworpen en met haar hoofd hevig -tegen
den muur van haar slaapkamer gesmakt. Bo
vendien, aldus de dame, werd zij nacht op
nacht gekweld door een eigenaardig „visioen".
Zij beweert een rijk gekleeden man te hebben
gezien, die werd geworgd en vervolgens in het
jjed gelegd, terwijl de dekens zoodanig werden
gerangschikt, dat het geleek, of hij een na
tuurlijken dood gestorven was.
Ook andere personen hebben, naar dezelfde
dame verklaarde, getracht in het vreemdsoor.
tj,gie bed te slapen, doch met het eenige resul
taat was, dat de overmoedigen den volgenden
dag bibberend op den stoel naast het bed
werden gevonden, terwijl zij zeer onwillig wa
ren, nadere bijzonderheden over hun ervarin
gen met het bed mede te doelen.
Het gevaar, dat er voor de slapende mensch-
heid in gelegen Is, als alle bedden unaniem
besluiten dezelfde onwelwillendheid ten op
zichte van hun eigenaars te betoenen, Inziende,
heeft het Engelsche nationale laboratoria psy
chisch onderzoek besloten, een barer leden,
den heer Harry Price, een nader onderzoek
te laten instellen.
In gezelschap van een vertegenwoordiger van
de „Daily Express" en een bekend auteur heeft
genoemde heer dezer dagen een nacht in de
kamer, waar het recalcitrante bed stond, door-
gebracht.
Voorzien van het noodige fotomateriaal en
een riem papier, om er hun indrukken op vast
te leggen begaven de heeren zich in de kamer
en, na alle ramen en deuren verzegeld te heb
ben, stapten twee van hen in het bed, terwijl
de derde op den eenlgen stoel in het vertrek
Plaats nam, om den nacht wakende door te
brengen.
Het bed hield zich natuurlijk, zooals altijd
in dergelijke gevallen, muisstil en deed, of het
van den prins geen kwaad wist. Het eenige,
wat de ongelukkige waarnemer kon doen, was
een studie maken van het snurken zijner col
lega's.
Nieuwe instructies langs de
grenzen.
Naar wil vernemen heeft de „Zollfkhndung-
steUe Düsseldorf" nieuwe instructies van de
betrokken autoriteiten ontvangen ter bestrij
ding van den smokkelhandel langs de Neder.
ÜSl. gr».
ïblekendat de smokkelaars in de industrie-
centra te het Boven-Rijn-gebied voor het groot-
ste gedeelte hun gesmokkelde producten afzet
ten.
HET SPOORWEGONGELUK IN ALGIERS.
PARTTS 19 September. (H. N.) Het aantal
slachtoffers van het spoorwegongeluk bij Tlem-
t„j 70 gestegen, daar nog eenige
lijken geborgen zijn.
DÜSSELDORF, 19 September. (W. B.) In
de stedelijke concertzaal begon heden het der
tiende congres van het Duitsche christelijk
vakverbond.
De voorzitter van het verbond, Otte, schil
derde de ontwikkeling der vakbeweging in de
laatste drie jaren. De christelijke vakvereeni-
gingen erkennen, aldus Otte, dat niet alles
wat op sociaaipolitiek gebied bereikt is, in de
ze ontzettende crisis behouden is kunnen
worden. Dit beteekent echter niet, dat zij met
de regeeringsmaatregelen in alle opzichten
accóord gaan. Een daling der productiekosten
kan niet door een verlaging der loonen be
reikt worden, maar alleen door vermindering
der hooge belastingen, renten en te hoog be
taalde administratieve bureaucratie.
In het verder verloop van het congres werd
ook het woord gevoerd door den vroegeren
rijksminister van arbeid, dr. Stegerwald. De
tegenwoordige minister van arbeid, Schasffer,
zeid-e dr. Stegerwald o.m., heeft mij nog voor
zijn vertrek naar het Roergebied gezegd, dat
wij als het Duitsche volk in de eerstvolgende
maanden niet aaneengesloten «iaat, ais de
kans van het economisch program der rijksre
geering niet slaagt, In een onmogelijken toe
stand zullen geraken. Ik sta met hem op het
zelfde standpunt.
Ik weiger uitdrukkelijk, ging dr. Stegerwald
voort, het geheele economisch program der
rijksregeering te becriticeeren maar toch dient
men wel te begrijpen, dat de uitwerkingsmo
gelijkheden van het regeerings-program aan
den eenen kant en de rijksdagontbinding met
haar feilen verkiezingsstrijd aan den anderen
kant twee begrippen zijn, welke elkaar uit
sluiten. In drie vier maanden zullen wij
daarover verder spreken.
Na scherpe aanvallen -tegen de rijksregee
ring zeide dr. Stegerwald verder, dat het
raadzaam zijn zou, als tijdens den verkiezings
strijd een objectievere regeerlng in functie
was. Tenslotte verklaarde de oud-minister
nog, dat de rijkspreslden-t niet blootge
steld mag worden aan het gevaar, dat dezelf
de krachten, die zich tegen de regeerlng von
Papen richten, ook in oppositie tegen hem ge
bracht worden.
Volgens een Klpa-bericbt uit Rio de Janeiro
is het groote nationale Eucharistische congres,
dat in de eerste helft van Ootober in Baia zou
moeten plaats vinden, in verband met de poli
tieke verwarring in het land en den burgeroor.
log, welke er een gevolg van is, voor onbepaal-
den tijd uitgesteld.
Voor dit congres, waaraan alle bisschoppen
des lands, zouden deelnemen, waren reeds
sinds geruimen tijd uitgebreide toebereidselen
getroffen en het beloofde een grootsche ma
nifestatie te zullen worden van Braziliaansch
geloofsleven.
Ook de kardinaal-patriarch van Lissabon, Z.
H. Em. Cerejelra ie momenteel in Brazilië
vertoeft, zou er aan hebben deelgenomen.
LONDEN, 19 September. (V.D.)) De onder
handelingen tot oplossing van het oonflict in
de katoenindustrie te Manchester zijn heden
morgen begonen.
De gemengde sub-oommissie van twaalf is
vanmorgen bijeen gekomen ter bestudeering
van de kwestie der loonsverlaging en andere
kwesties, waaronder die of de wevers meer
weefgetouwen zullen moeten bedienen.
MANCHESTER, 19 September (R.O.) De ge
mengde conferentie ter beraadslaging over de
loonen in de textielindustrie is voor onbepaal-
dentijd verdaagd. Intusschen zal de federatie
der patroonsbonden zijn leden 'n aantal voor
steliep, welke bij de tot dusver gevoerde onder-
handelingen zijn ingediend, voorleggen.
Fascistisch geaard en toenadering
zoekend tot Japan.
SHANGHAI, 19 September. (V.D.) Volgens
een nog niet van andere zijde bevestigd bericht
van de „Kanton Daily News" zou maarschalk
Tsjang Kai Shek besloten hebben, een nieuwe
partij te stichten.
De nieuwe partij zou een program krijgen,
dat gebaseerd is op de beginselen van het
Italiaansche fascisme.
De partij zou streven naar toenadering tot
Japan.
GENèVE, 19 September. (V.D.) De secretaris
generaal van den volkenbond heeft, op verzoek
van den president van den volkenbondsraad,
een dringend telegram gezonden aan de regee
ringen van Bolivia en Paraguay, waarin er op
aangedrongen wordt, de vijandelijkheden te 6ta.
ken.
Van heide regeeringen heeft hij thans ant
woord ontvangen.
Paraguay verklaart, dat het niet verantwoor
delijk is voor het huidige oonflict en dat het
geen bezwaar heeft tegen het sluiten van een
wapenstilstand-
Do regeering van Bolivia stelt in haar ant
woord den volkenbond in kennis van de schen
ding van de conventie van Den Haag en be
schuldigt Paraguay van de aanvallen op het
fort Bouqueron.
PARIJS, 19 September. (H.N.) De Bollviaan-
sche regeering beeft aan de neutrale Ameri-
kaansche staten een nota doen toekomen, waar
in zij zich bereid verklaart, de vijandelijkheden
in den Gran Ghaoo te staken, mits ook Para
guay zich daartoe bereid verklaart.
Voorts stelt Bolivia de benoeming van een
neutrale niet-militaire oommissie voor, die zal
toezien op de naleving van de voorwaarden van
de regeling, waardoor de grensgevechten ge
staakt zullen worden.
Een woedende menigte bedreigt
een coöperatieven winkel
te Moskou.
Een 'Moskousche huismoeder, aldus meldS
de „Daily Express" die, na urenlang in de rij
voor een der officleele coöperatieve winkels te
hebben gestaan, erin geslaagd was, een brood
machtig te worden, kwam thuis hij het aan
snijden van het kostelijk voedsel tot de ont
dekking, dat er behalve meel en melk nog een
andere, meer harde substantie tn verborgen,
zat.
Zij stelde een nader onderzoek in en dolf met
haar mea een voorwerp op, dat de mensch ge
woon is aan zijn voeten te dragen, n.l. een
schoen en niet eens een nieuwen sohoen, doch
een oud, afgedragen exemplaar, dat haar bo
vendien niet paste, omdat het waarschijnlijk
toebehoord had aan een op grooten voet leven
den sovjet-werkman.
Hevig verbolgen, begaf zich de huismoeder,
die met dergelijk materiaal het hongerig gezin
niet op krachten kon houden, op weg naar den
coöperatieven winkel waar zij 't corpus dilictie
toonde aan de lange menscherij, welke nog
steeds geduldig te wachten stond, tot het haar
beurt was.
De rij ondersteunde terstond den eisch der
huismoeder, die verlangde, dat het brood geruild
zou worden, wat echter door den leider van
een winkel werd geweigerd onder voorgeven,
dat „het" een ongelukje was.
De menigte nam echter zulk een houding aan
en uitte zulke bedreigingen, dat het brood ten
slotte werd geruild voor een ander.
De woede der nenigte was vooral te wijten
aan haar geloof, dat de schoen wees op een te
rugkeer naar de vroegere praktijken van de
.saboteerders", die spijkers g-laa, stukken van
ou<i« kleeren e® papier in liet brood mengden,
om de regeering onder de arbeiders in discre
dit te brengen.
In verband met mijnwerkersactie.
NEW-YORK, 19 September. (V.D.) In den
nacht van Zondag op Maandag werden ln de
stad Taylorville in den etaait Illinois twee
bommen geworpen, waarvan er één een kran
tengebouw en de andere het gebouw van de
Amerikaansche mijnwerkersvakvereeniging be
schadigde.
Sinds den opmarsch van de stakende mijn
werkers naar de Country Christian Mijnen ia
de vorige maand heeft een aantal bomaansla
gen plaats gehad.
De gemeenteraad der stad heeft den gouver
neur verzocht, troepen te zenden om verdere
terreur te voorkomen.
Deze terreur wordt topgesch-reven aan het
verzet dor mijnwerkers tegen de loonsverla
ging.
POONA, 19 September. (R.O.) De voorzitter
van den Indischen bond tegen de „onaanraak
baarheid" te Poona heeft Gandhi ultgenoodigd,
zijn voorgenomen vasten door te brengen in het
zendingshuis aldaar voor de verdrukte Wassen
De bedoeling is te trachten, tusschen Gandhl
en de verdrukte klassen bemiddelend W w
treden.
W Et iag ^iver vlok
r^nd. Er was een schot uit en dit
vfcsu:aa dicölthij. Ik geloof,a hetzelfde
^eeSrv"11 me&nlne' da: dat is alles,
Wat k gestorven ls. Me dunk
Pp,,1, voor het moment ze&Sen v
"«at ea* geluisterd met on naar de
t^T' nu onwillekeurig e&n gaan kij-
ken, IkSg^nde. Laten wij naar h
t ^aar e^ondl0r6tel. df ^ldeazich Seiwood
U8®chen onwillekeurig stelde
hij, CV" öour en de jonge dame. N^. J
r-i«s 0r niet heen gaan
1*9 dokhZJ' het is beter nog wat te
Gchien aj 18 nog met hem bezig. La e
Zij a„ deze heeren er met mij ge wees
Zij zich af n°g een oogenhlik, dan we
Nu 6,1 ging zitten.
dunkt. e°6d dan. doe, zooals u het he
ren j!nsi>ec'eur wenkte zwijgend de beide bee-
han'd te Tolgen- Toen Seiwood reeds de
zich den knop der deur had, keerde hu
WotT \toch wel hier blijven en niet pro-
°ns daarheen te volgen?
daard Maar hler bliJven. antwoordde zij he-
hlen heeft hem reeds een boodschap ge-
Hi/'lai jUf!rouw' antwoordde de inspecteur,
heeft heiT6 dadelijk hier zijn. De concierge
HU 2?eb6li Komt nu. heeren.
■"ij Sing ben voor doni.
vertrek, dat Seiwood u!,k i gang naar een
een ruime kamer dil d r WaS' Het WaS
als prlvékantoor Uitbuitend JL**? Herapa^
secretaris werd gebruikt Als hii V 611 ZiJn
niemand h-et gewaagd hebben er binnen te tre"
den, tenzij men ontboden was Nu w^n
vreemden aanwezig, niet door hem geroepen
en Herapath lag in hun midden, voor altUd
strno. Zij hadden 't levenlooze lichaam h
divan gelegd, Seiwood en TerttesTgenM^
een oogenhlik over hem heen. eer zü l
wendde tot de andere mannen in het vertrek
er was geen spoor van plotselingen schrik'
ge-en toeken van verrassing, van toorn of hevige
opwinding.
Wilt u even hierheen komen, heeren, zei
de inspecteur naar den haard gaande. Kijk' zóó
hebben wij hem gevonden: niets is van zijn
plaats genomen, terwijl wij hier waren. Hij
lag zóó... van hier naar daar. Blijkbaar is hij
zijdelings uit zijn fauteuil gegleden en over het
kleed gevallen. De revolver lag een paar centi
meters verwijderd van zijn rechter hand. Hier
is zij.
Hij trok een lade van het bureau open en
haalde er een revolver uit, die hij behoedzaam
vasthield, terwijl hij ze aan Seiwood en Ter-
tius toonde.
Heeft een van U dit wapen ooit te voren
gezien, heeren? vroeg hij. Ik bedoelher
kent u het als behoorende aan... hem? Neen?
Nooit gezien? Wel, het is mogelijk, dat hij een
revolver in zijn lessenaar bewaarde of wel in
zijn brandkast, zoo, dat niemand er eenig ver
moeden van had. Wij moeten alles ter dege
onderzoeken ©n probeeiren of wij bier patronen
kunnen vinden. In alle geval, wij hebben dit
wapen gevonden en aooaJs ik wi, ia er, slechts
één schot uit gelost. De dokter beweert, dat
het k bout portant is afgevuurd.
Tertius, die met groote aandacht geluisterd
had, wendde zich tot den dokter en vroeg:
Hij zou zich die wond zelf hebben kunnen
toebrengen, niet waar?
Te oordeelen naar de houding, waarin
wij het lijk vonden, benevens de plaats, waar
de revolver lag, is er zeer groote waarschijn
lijkheid voor zelfmoord, antwoordde de dokter.
Maar zou het ook niet anders kunnen
zijn? bemerkte Tertius zachtjes.
D-e dokter haalde de schouders op. Het was
gemakkelijk te zien, welke opinie hij koesterde-
Mogelijk! Maar als hij door iemand
anders dood geschoten wasvermoord, dau
zou de moordenaar vlak naast hem hebben
moeten staan, of wel onmiddellijk achter hem-
Ik ben er zeker van, dat hij in den stoel zat
aan zijn bureau, toen hij het doodelijk schot
loste.
En hoe stelt u zich dan het vervolg
voor? vroeg Tertius.
M aarschijnlijk zal hij een beweging heb
ben gemaakt, daarna voorover tegen den lesse
naar zijn gevallen en geleidelijk maar toch
snel, op den grond zijn gegleden... juist in de
houding, waarin wij hem vonden. Terwijl hij
viel, zal hij dan de revolver hebben losgela
ten hoewel, in zulke gevallen houdt de hand
stevig vast. Het wapen is blijkbaar neerge
vallen, waar wij het vonden.
Is er dan niets, dat bewijzen kan, dat de
revolver daar is neergelegd, zei Tertius.
0, zeker, dat kan gedaan zijn, maar dan
door een koel berekenenden moordenaar.
Juist, zei Tertius. Hij bleef een poos zwij
gend naar het haardkleedje kijken en wendde
zich toen weer naar den dokter met de vraag:
Hoe lang -kan mijnheer Herapath dood
zijn geweest, toen u hier geroepen werd?
Zeker acht uren, antwoordde deze snel en
beslist.
Acht uren? riep Tertius uit. En u heeft
het liik pas gezien om
Kwart over achten, antwoordde de dokter.
Ik weet zeker, dat hij omstreeks middernacht
gestorven is.
Middernacht?" mompelde de oude heer,
dan
Eer hij er iets bij kon voegen, opende de
agent, die in de gang de wacht had gehouden,
de -deur en met een blik op zijn chef, kondigde
hij den heer Barthorpe Herapath aan.
HOOFDSTUK 3.
De heer, die de kamer binnentrad, toen de
agent de deur voor hem opende, maakte een
geheel verschillenden indruk op den inspec
teur en op den dokter, die hem geen van beiden
ooit gezien hadden. De indruk van den eerste
was, dat hij blijk gaf van een groote koelbloe
digheid en zelfbeheersching; van den tweede,
dat, het verschil in leeftijd in aanmerking ge-
homen, hij buitengewoon leek op den man, die
dood op den divan lag. Beiden waren groot,
flink van gestalte, beiden waren glad gescho
ten en zoowel wat gelaatstrekken als verder
teorkomen betreft, waren zij, om zoo te zeg-
£eQ, eender. Behalve het feit, dat Jacob Hera-
path een zestigjarige man was en grijs haar
had, en zijn neef om en nabij de vijf en dertig
en donker van haar was. geleken zij sprekend
°P eikaar. Dezelfde vorm van neus, mond en
hin, dezelfde breedte van schouders. Die gelij
kenis viel den dokter bijzonder op en onwille
keurig vergeleek hij den doode met den le
vende.
Bat'horpe Herapath boog zich slechts even
over het lijk van zijn oom. Zijn gelaat bleef
onbewogen, bijna streng, toen hij zich tot de
anderen wendde. Hij knikte even de heeren
Tertius en Seiwood tee, da# wijdde hji s^n
aandacht aan de ambtenaren van politie.
Komaan, zei hij vragend, maar op beve
lenden toon, vertel mij nu alles, wat u weet.
Zwijgend, met groote aandacht, luisterde hij,
terwijl de inspecteur hem de feiten mededeel
de, die wij reeds kennen. Hij maakte geen op
merking, stelde geen vrag, tot deen inspecteur
geëindigd had. Dan wendde hij zich tot Sei
wood, daarbij bijna opzettelijk den heer Tertius
over het hoofd ziende, en vroeg:
Wat weet men hiervan in Portman
Square, mijnheer Seiwood? Vertel het mij in
het kort.
De secretaris, die slechts enkele malen met
Barfihope Harapath in aanraking was geko
men en toen een instinctmatigen afkeer, dien
hij zich niet verklaren kon, van hem had op
gevat, nam de uitnoodiging om kort te zijn aan.
In enkele woorden vertelde hij, wat er dien
morgen gebeurd was in het huis van Jacob
Herapath.
Is mijn nicht hier? riep Barthorpe ver
wonderd uit.
Juffrouw Wynne wilde absoluut meeko
men en bevindt zich ln de groote wachtkamer
beneden, antwoordde Seiwood.
Ik zal aanstonds naar haar toe gaan, zei
Barthorpe. Inspecteur, er dienen hier eenige
dingen gedaan te worden. Natuurlijk zal
onderzoek moeten word-en ingesteld
rechter van instructie moet ervan in kennis
worden gesteld. Dan het stoffelijk over
schot daar moet voor gezorgd worden.
Wilt u zoo goed zijn u daarmede te belasten
Ee-r u heengaat, zou ik graag hebben, dat u
alle bewijzen, die op de plaats van den moord
zijn gevonden, bijeenbrengt. Heeft u hier
iemand van de recherche? Goed! Heeft u
hem gefouilleerd?
De inspecteur trok een Iade open van het
groote bureau, dat midden in de kamer stond
en wees naar eenige voorwrpen, die daarin
lagen. -
Allee, wat wij gevonden hebben, ie daar
bijeen verklaarde hij. U ziet, dat het niet veel
is horloge en ketting, beurs, wat loe
geld, een notitieboekje, een sigarenkoker
dat is alles. Ik had verwacht nog iets andera
te vinden, maar dat is er niet.
Wat dan? vroeg Barthorpe snel.
Een bos sleutels, antwoordde de inspec
teur Wij hebben geen sleutels in zijn zakken
gevonden niet eens een huissleutel. Toch
mot hij zelf hier de voordeur hebben open ge
maakt en volgens den concierge ook deze deur,
toen hij door de andere was binnen gekomen.
Barthorpe antwoordde met een soort gemout-
Del dat verbijstering kon aanduiden. Vreemd,
zei' hij na een poos, terwijl hij zich 'boog over
de open lade. In alle geval, dat is een der ge.
gevens, waarmede rekening zal moeten gehou
den worden, luit die Iade en bewaar voorloo-
pig den sleutel van het bureau, mijnheer de
inspecteur Later zullen wij den verderen
inhoud samen nazien. Nu, wat het voorloopige
onderzoek 'betreft, mijnbeer Seiwood, wilt u
zoo goed zijn naar Portdam Square te telefo-
neexen en Kitteridge te zeggen, dat hij Moun
tain, den Chauffeur, dadelijk hierheen zendt.
Zeg hem dat hij zelf ook mee moet komen.
Mijnheer'de inspecteur, wilt u nu voor het
bureau zorgen en den concierge zeggen, dat
wij hem aanstonds noodig hebben? I-k zal in
tusschen naar mijn nicht gaan.
Hij ging de kamer uit, vlug, maar toch be
daard en begaf zich naar de wachtkamer, waar
Peggie was gebleven. Seiwood die hem door de
gang gevolgd was zag hem daar binnengaan,
hij sloot de deur achter zich dicht. En de se
cretaris schold zichzelf uit voor dwaas, dat
hij het zoo hatelijk vond, dat die tiwee daar
te zamen waren, dat Barthorpe Heraipaih de
neef was van Peggie Wynne en nu waar.
achijnlijk haar eenige beschermer en bloedvat*
wiaat, .(Wofndit,
I