NAGEROMMEL DE
HOOGERE SFEREN.
KABOUTER
WOENSDAG 21 SEPTEMBER 1932
ACTIE VAN KATH. BOEREN EN
TUINDERS.
DE UITVOER VAN BLOEMBOLLEN
NAAR TSJ ECHO-SLOWAKIJE..
ALGEM. ONDERSTEUNINGSFONDS
VOOR TOONKUNSTENAARS.
CHARLOTTE BOERNER.
DE VERDUISTERINGEN BIJ HET
LIMBURGSCHE GROENE
KRUIS.
NEDERLANDSCHE BANK,
NEDERLANDSCHE VEREENIGING VOOR
DEN VOLKSZANG.
MAX EN ZIJN VRIENDEN.
Gasten van den koning.
HOOGE RAAD.
PROF. DR. J. H. ZAAIJER ONGESTELD.
MANHAFTIGHEID OF BIBBE
RENDE RADELOOSHEID.
brieven en blunders.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
HET LOSSEN VAN VREEMDE VIS
SCHERSVAARTUIGEN TE IJ MUIDEN.
De
13
Voor meer rechtstreeksche vertegen
woordiging in de Staten-
Generaal.
Binnen het verband van de
R, K. Staatspartij.
Sinds eenigen tijd had zich te Leiden en om
geving een voorloopig comité van personen uit
den Kath. Ned. Boeren- en Tuindersbond ge
vormd, om te trachten te komen tot een meer
rechtstreeksche vertegenwoordiging in de Sta
ten Generaal.
In verschillende circulaires werd dit idee
nader uiteengezet en in een daarvan heette
het, dat de zoo abnormale tijdsomstandigheden
dezen wenseh nog levendiger hadden doen wor
den. Daarom waren deze personen bijeen geko
men om de vraag te bespreken Is het wensche-
lijk, dat bij de verkiezingen in 1933 meer prac-
tische landbouwcandidaten worden gesteld
En zoo deze vraag bevestigend werd beantwoord
daaraan de volgende toe te voegen Hoe daar
toe te geraken
De eerste vraag werd door deze personen
unaniem bevestigend beantwoord en wel in
hoofdzaak op deze gronden.
Ten eerste, omdat zij, ofschoon ten volle ap-
precieeren-d hetgeen de katholieke landbouw
candidaten in het belang van den landbouw de
den, toch meenen, dat ze toch meer zouden heb
ben kunnen bereiken, indien ze bij hun pogen
in de Tweede Kamer den steun hadden van
mannen uit de practijk.
Ten tweede, omdat waar de nood der tijden
zeer dringt, het gevaar ook groot is, dat, in
dien niet aan de gerechtvaardigde wenschen
der boeren en tuinders zou worden tegemoet ge
komen, velen op andere partijen zouden gaan
stemmen, welke wel aan hunne wenschen te
gemoet kwamen. Daardoor zou dan groot ge
vaar bestaan, dat zulks ernstige afbreuk zou
doen aan de Katholieke Staatspartij zelve.
In het bovenstaande ligt het antwoord op de
tweede vraag reeds opgesloten, dat de actie
slechts gevoerd mag worden in 't verband met
de R.-K. Staatspartij.
Het voorloopig comité van actie had nu tegen
gisterenavond in café „Zomerlust" te Leiden
een vergadering uitgeschreven, teneinde ver
dere plannen voor deze actie te bespreken.
De opkomst voor deze vergadering was op
merkelijk. Niet alleen uit Leiden en onmidde-
lïjke omgeving, maar ook uit Rotterdam waren
boeren en tuinders aanwezig.
De vergadering werd gepresideerd door den
heer J. B. Wesselingh uit Leiden, die mede
deelde, dat deze actie niet was gericht aan de
organisatie van den L. T. B. of den Tuinders-
bond, doch tot de personen, die van deze or
ganisaties deel uitmaken. De vraag wordt hun
gesteld, of het gewensckt is, dat de boeren
naast of ter vervanging van zittende Kamer-y
leden zitting krijgen in de Kamer als manneg
van de practijk.
Het is eigenaardig, aldus spr., dat de Katho
lieke Staatspartij met ruim dertig afgevaardig
den geen enkelen practischen boer <je Ka
mer heeft, terwijl de A.-Rev. met IJ; leden v. d.
Heuvel en de Ckr.-Hist. met 7 lefien den heer
Weitkamp hebben.
Spr. deelt dan mede, dat hem uit verschil
lende plaatsen o.a. uit Gjvjenk), 's-Heerenhoek,
Gouda, Nieuwerkerk e. adheesie-betuigingen
gewerden voor deze berjcmnen actie. Voorts, dat
het absoluut niet ia de bedoeling van het co
mité ligt te agef^en tegen de afgevaardigden,
die den landbot/w tn de Kamer vertegenwoordi
gen, maar me't een variatie op een bekend ge
zegde, zou spr. willen zeggen: het is een bur
ger nu Eenmaal niet wijs te maken hoe een
boer a"^ den kost komt. De afgevaardigden, die
men zi0h dan wel wenscbt, behoeven natuurlijk
Bfe.* de eerste de besten te wezen, maar men-
'jchen met heldere koppen en gezond verstand,
in ieder geval geen ik-zuohtigen.
Het ligt voorts in de bedoeling deze actie te
ontplooien in overleg met de R.-K. Staatspartij.
Het streven is dan ook alleen de katholieke boe
ren en tuinders over het geheele land wakker
te roepen, hun handteekeningen te verzamelen
en vergezeld van een request, op te zenden of
te overhandigen aan de R.-K. Staatspartij. In
dat request zal tot uitdrukking komen, hetgeen
er leeft onder de boeren.
Na dezo inleiding gaf de voorzitter het woord
iaan de vergadering en er werd gedurende
eenige uren van gedachten gewisseld.
De voorzitter beantwoordde hierna de ver
schillende sprekers nogmaals, dat het er juist
om te doen is de menschen warm te maken
om zich straks in de kiesvereeniging te laten
gelden. Wat het optreden der regeering betreft,
betoogde spr. nog, dat zij te laat heeft inge
zien, dat er steunmaatregelen moesten worden
genomen. Zoover had men het niet moeten la
ten komen. Men had geen crisispachtwet moe
ten noodig maken, de contingenteering van
vleesch en boter had veel eerder at moeten
komen.
Hierna weidde hij uit over de vraag, hoe men
Zich den gang van zaken gedacht had en na
uitvoerige discussies kwam men tot het besluit
een manifest op te stellen, waarin gewezen
wordt op hetgeen zal moeten geschieden en dit
door het geheele land te verspreiden, handtee
keningen te verzamelen en de wenschen bekend
te maken bij de R.-K. Staatspartij. De moge
lijkheid werd nog overwogen de actie via de
Boeren- en Tuindersbonden te doen loopen,
doch hiervan werd om principieels redenen af
gezien. Aan belanghebbenden zal voor de te
voeren actie een minimum-bijdrage van tien
cents worden gevraagd. Mocht er ev. geld over
blijven, dan zal dit worden gegeven aan den
pastoor der eerste katholieke kerk in de droog
gelegde Zuiderzee.
Nadat het voorloopige comité nog met enkele
personen was uitgebreid en tot 'n definitief co
mité omgevormd, werd de vergadering onder
dank met den christelijken groet gesloten.
Limiteering van den invoer.
Vanwege de Algemeene Vereeniging voor
Bloembollen-cnltuur te Haarlem wordt plaat
sing verzocht van het onderstaande:
In de eerste helft van Augustus heeft
Tsjecho-Slowakije een contingenteering van
den invoer van bloembollen ingesteld, met als
doel: bescherming van de Tsjecho-Slo waak-
sche valuta.
Deze belemmering van den handel was ge
goten in den vorm van een invoerverbod, waar
van ontheffing verleend kon worden door de
valuta-commissie te Praag. Deze ontheffing
moest echter worden gevraagd door de Tsje
cho-Slowaaksche afnemers, wat groote be
zwaren opleverde voor den particulieren han
del naar dit land, daar particulieren de hier
aan verbonden moeite ontzien. Bovendien werd
uitbreiding van den afzet naar dit land op
deze wijze practisch zeer moeilijk gemaakt,
daar wel oude, groote afemers ontheffing zou
den vragen, wijl deze voor hun bedrijf moei
lijk de bloembollen kunnen missen, doch daar
nieuw te werken afnemers de moeite en romp
slomp van bet vragen van een ontheffing van
het invoerverbod im bet algemeen zullen ont
zien.
Getracht is toen, om een gunstiger regeling
te bereiken, doch met deze pogingen is geen
succes bereikt. Integendeel, want de Tsjecho-
Slowaaksche regeering heeft den invoer van
bloembollen nu beperkt tot een bedrag van een
millioen kronen, wat een aanmerkelijke achter
uitgang van den export naar dit land zal betee-
kenen.
Dit is een tegenvaller voor de exporteurs
naar dit land, te meer, daar deze maatregel
midden in den verzendtijd is afgekondigd,
waardoor ook de mogelijkheid van nabestellin
gen is uitgesloten.
Het is zeer te betreuren, dat een land als
Tsjecho-Slowakije, dat voor zijn industrieele
luxe-artikelen, waarbij wij vooral aan schoe
nen en aardewerk denken, in Nederland een
flink afzetgebied vindt, tot dezen maatregel is
overgegaan.
Tsjecho-Slowakije voert toch naar ons land
veel meer uit, .dan wij naar Tsjecho-Skwakije,
wat uit onderstaande cijfers voor 1$30 en 1931
duidelijk blijkt:
(iü duizend gulden)
1930 1931
Invoer uit Tsj. SI.: 25.820 23.338
uitvoer naar Tsj. SI A 13.241 14.103
Tsjecho-Slowakije, waarheen in 1931 239.980
K.G. bloembollen zijn uitgevoerd, is een land,
dat nog nier Mo ernstig van de economische
depressie Jfiseft te lijden als andere landen, en
zeker Haat als andere cent raai- Europeesche
lander,,
D/ r land bood dan ook nog een kans tot ver-
S7\x>ting van den export erheen, en het is te
bejammeren dat diit op deze wijze verhinderd
is.
De handelsbetrekkingen, die Nederland met
Tsjecho-Slowakije onderhoudt, worden wel op
zeer eenzijdige manier getroffen.
Dit spreekt te sterker daar het hier een in-
voerbelemmeriug geldt, voor een specifiek Ne-
derlandsch product als bloembollen.
Een groote verloting georganiseerd.
Na langen tijd van voorbereiding is door de
Federatie van Toonkunstenaarsvereenigingen
een Algemeen Ondersteuningsfonds voor Toon-
kunstenaars gesticht en om dit fonds goed te
fundeeren werd reglementair in de Stichtings
akte vastgelegd, dat eerst tot uitkeering mocht
worden overgegaan, indien een stamkapitaal
van 20.000 aanwezig was.
Reeds brachten de toonkunstenaars zelf een
groot deel van het kapitaal bijeen.
Teneinde echter het ontbrekende kapitaal
aan te vullen verkreeg de Hoofd-Commissie van
het fonds toestemming van den Minister tot
het organiseeren van een groote verloting van
25000 loten één gulden het stuk. De prijzen,
lijst vermeldt waardevolle schilderstukken, et
sen, lytho's, enz. van bekende kunstenaars:
o.m. schonk de firma Bender een nieuwen
vleugel.
Men kan o.a. loten bekomen, door storting
van één of meer guldens op de Ikustrekening
van het A.O.V.T. 162670. Het secretariaat is
gevestigd: Prinsengracht 708, Amsterdam C.
Tournee door Amerika en Nederland.
Charlotte Boerner, de bekende zangeres van
de Staatsopera te Berlijn, werd voor een groote
ooncert-tournée door de Vereenigde Staten van
Amerika, Canada, Mexico en Cuba geëngageerd
en zal na terugkomst van deze tournée een
tournée door Nederland maken.
Uitspraak der Maastrichtsche
rechtbank.
De Maastrichtsche Rechtbank veroordeelde
den voormaligen secretaris-penningmeester van
het Limburgsche Groene Kruis tot één jaar
gevangenisstraf. De eisch was 1 jaar en zes
maanden. Het voorarrest wordt in minde
ring gebracht.
Het totaal verduisterde bedrag bedraagt
i 68.585.81.
LOUIS DE VRIES ALS GIJSBRECHT?
Naar wij vernemen zal de heer Louis de
Vries de gemeente Amsterdam verzoeken, hem
op 1 Januari a.s. den Stadsschouwburg te
verhuren. Het ligt in de bedoeling van den
heer De Vries een ensemble samen te stellen,
bestaande uit verschillende vooraanstaande
acteurs van onderscheidene gezelschappen,
om daarmede de „Gijsbreckt" op te voeren.
De voorraad van de Bank onderging in over
eenstemming met de tendens op de „vrije" goud-
markt deze week geen verdere uitbreiding.
In overeenstemming met de tendens, welke in
vorige weekstaten tot uitdrukking kwam, blijkt
de contractie der binnenlandsche credietverlee-
ning ook deze week te zijn voortgezet. De
Nederlandsche Bank, die de effectenmarkt, nu
juist een jaar geleden te hulp kwam met het
overnemen van een aantal prolongatieposities,
gaf aan hare debiteuren te kennen, dat zij
aflossing van het prolongatiecrediet op prijs
zou stellen. De vermindering der beleeningen
met circa 1,2 millioen gulden zal voor een deel
aan deze afleveringen moeten worden toege
schreven.
De rekenlng-courantsaldi naderden deze week
wederom het record door een toename tot 279
milioen gulden van de voor particuliere reke-
ping bij de Bank gedeponeerde gelden.
ACTIE TEGEN HET KOOPEN VAN
DUITSCHE INDUSTRIE-ARTIKELEN.
Men meldt ons uit Broek op Langendijk:
In de Maandag gehouden vergadering van
de Langedijker Groentecentrale werd besloten
om actie te voeren teneinde medewerking te
verkrijgen van de geheele Nederlandsche be
volking om de Duitsche industrie-artikelen
niet meer te koopen. Dit besluit werd tele
grafisch verzonden naar het Centraal Bureau
van de Veilingen in Nederland, waar het zeker
een punt van bespreking zal uitmaken. Het
besluit houdt verband met het feit, dat op 1
Januari 1933 de met Duitschland gesloten
overeenkomst afloopt en de uitvoer naar
Duitschland in sterke mate zal worden belem
merd. Wordt geen nieuwe overeenkomst ge
sloten, dan zal Nederland in de slechtste po
sitie tegenover Duitschland komeu. Men hoopt
evenwel, door dit dwangmiddel bij de In het
najaar te openen onderhandelingen gunstige
voorwaarden te kunnen bedingen, wetende,
dat de Duitsche Industrie door een dergelijke
maatregel zeer zal worden getroffen en zich
zeker heftig zal verzetten tegen Duitsche maat.
regelen, die het plaatsen van haar artikelen
op de Nederlandsche markt onmogelijk maken.
De algemeene vergadering van deze vereeni
ging werd te Assen gehouden.
Aan het jaarverslag van den secretaris Jac.
Weber te Arnhem is het volgende ontleend:
In 'het middelpunt onzer belangstelling stond
dit jaar de herdenking van het 25-jarig bestaan
onzer vereeniging, dat samen viel met de alge
meene vergadering. Deze vergadering werd in
Utrecht gehouden en het jubileum aldaar fees
telijk herdacht: een zangavond in „Tivoli",
onder leiding van den heer Joh. Oostveen, slaag
de uitstekend.
In de plaats van den heer Joh. Oostveen, die
als hoofdbestuurslid bedankt had, werd de heer
J. Weber uit Arnhem gekozen.
Door het energiek optreden van de afd. As
sen werden nieuwe afdeelingen gesticht te
Bellen en Borger- Het aantal afdeelingen be
draagt thans 17 met 2400 leden.
Volgens het financieel verslag van den pen
ningmeester de heer J. P. L. Brouwer te Breda,
bedroegen de inkomsten en uitgaven 2582, met
een voordeelig saldo van 515.01. Tot leden
van het hoofdbestuur werden herkozen de hee-
ren E. A. Klngma te 's Gravenhage en J. P.
L. Brouwer te Breda.
In plaats van mej. Gantvoort, die als hoofd
bestuurslid bedankt had, werd gekozen de beer
J. F. Nyssen te Assen.
232. Jaap stelt zijn beide reisgenooten aan
zijn vader, den koning, voor. Max zien wij nog
juist een diepe eerbiedige buiging maken. De
koning is zeer beminnelijk, en noodlgt hen ten
eten uit.
233. Het gaat nogal eenvoudig toe aan
het hof van den Apenkoning, maar de monarch
is gul en gastvrij. Hij zelf eet macaroni; Pe-
tronella heeft hij een visch, en Max een scho
tel heerlijke beenen laten voorzetten.
234. Na den maaltijd gaat de koning weer
op zijn troon zitten, met Kroonsprins Jaap
naast zich, en Max en Petronella aan weers
zijden. De hovelingen komen één voor één
hulde brengen aan den vorst en diens gasten.
AAN DE GEVOLGEN BEZWEKEN
In den afgeloopen nacht Is de heer P. J- te
Tilburg, die gisteren aldaar onder een vracht
auto was geraakt, aan de gevolgen overleden.
De man was gehuwd en vader van acht kin-
jderen.
BOND VAN NED. ONDERWIJZERS
EN HET PLAN WELTER.
De Bond van Ned. Onderwijzers hield Zon
dag in Artis, te Amsterdam, een algemeene ver
gadering teT bespreking van de plannen der
commissie-Weiter, en de actie, welke tegen
deze plannen dient te worden gevoerd.
Nadat eenige organisatorische aangelegenbe
den waren afgehandeld, was het woord aan den
heer Theo Tyssen, hoofdbestuurder, die het
doel van het congres nader toelichtte.
Na eenige discussies werd een tweetal moties,
voorgesteld door het H. B., aangenomen. In
de eerste wordt geprotesteerd tegen de in
het rapport-Weiter voorgestelde stelselmatige
afbraak van bet Nederlandsche onderwijs in
het algemeen en van het onderwijs der groote
massa nog zeer in het hij zonder gevraagd van
de Volksvertegenwoordiging, dat zij het onder
wijs zal verdedigen tegen eventueele Regee-
ringsplannen in den geest van het rapport-Wel-
ter. In de tweede motie doet de bond, kennen
de de verschrikkelijke omstandigheden, waar
onder ten gevolge der heerschende werkloos
heid een groot gedeelte der schoolgaande jeugd
opgroeit, een ernstig beroep op Regeering,
Volksvertegenwoordiging en gemeentebesturen
om lo. niet over te gaan tot verlaging van
den steun aan de werkloozen en de reeds toege
paste verslechtering in de steunverleening on
gedaan te maken 2o. al die maatregelen te
treffen, welke kunnen dienen om te zorgen
dat ln de dreigende zware wintermaanden alle
kinderen voldoende gekleed en gevoed ter
school komen.
Het Tweede Kamerlid mr. Bierema spreekt
voor den microfoon.
VERRICHT DE NUTSSPAARBANK
BANKIERSHANDELINGEN?
Mr. J. H. Andries, voorzitter van de spaar
bank van het departement 's-Gravenhage der
Maatschappij tot Nut van 't Algemeen is door
den kantonrechter te "s-Gravenhage veroor
deeld tot 1 boete subs. 1 dag hechtenis we
gens overtreding van de handelsregisterwet
doordat bij n.l. geweigerd heeft de spaarbank,
waarvan hij voorzitter is te doen inschrijven
als bankiers-kantoor in het Handelsregister.
De rechtbank sprak mr. A. in hooger beroep
vrij en was van meening, dat deze spaarbank,
geen winst beoogende, geen gewone bankiers
handelingen verricht.
De Officier van Justitie, die een bedekt ont
slag van rechtsvervolging aanwezig achtte,
ging van deze uitspraak in cassatie.
Dit beroep werd Maandag tegengesproken
door mr. H. W. C. J. de Jong te 's-Gravenhage,
die concludeerde tot niet-ontvanketijkverkla-
ring omdat hier een zuivere vrijspraak gege
ven is aangezien deze beslissing alleen door
feitelijke omstandigheden wordt gedragen.
De advocaat-generaal, mr. Wijnveldt, zal 3
October oonclusie nemen.
Het versche broodje bij het ontbijt.
De Hooge Raad heeft Maandag behandeld 'n
cassatieberoep van J F. S., directeur van Ho
tel Suisse te Amsterdam, die in de hotelkeuken
'soebtens vroeg brood had doen bakken en dit
vóór 10 uur weer had afgeleverd aan de hotel
gasten.
Het O.M. bij het Kantongerecht te Amster
dam achtte dit in strijd met de arbeidswet, doch
de Kantonrechter gaf ontslag van rechtsver
volging omdat z.i. men hier niet te doen had
meit een broodibakkerij-onderneming. In hoo
ger beroep heeft de rechtbank dit vonnis be
krachtigd, waarop de officier van Justitie cas
satie aanteekende.
Mr. N. Herziberg uit Amsterdam heeft voor
den Hoogen Raad het beroep tegengesproken.
Hij zette uiteen, dat deze zaak van principieele
beteekenis is en daarom door de organisatie,
waartoe de beer S. behoort, is opgezet. Nog
nimmer is het mogen gelukken in deze kwestie
een uitspraak te verkrijgen door ons hoogste
rechtscollege. Pi. betoogde voorts, dat de ar
beidswet onder „arbeid" verstaat arbeid in
ondernemingen en dat met „onderneming"
in art. 35. 6e lid is bedoeld „bakkerij-onderne
ming". Elders wordt immers gezegd, dat be
paalde artikelen ook van toepassing zijn op
andero dan bakkerij-ondernemingen. Ware
pleiters standpunt niet juist, dan zou deze be
paling zonder beteekenis zijn. Pi. concludeer
de tot verwerping van het beroep.
De advocaat-generaal, mr. Wijnveldt, zal op
3 October oonclusie nemen.
Prof. dr. J. H. Zaaijer, de nieuwe rector-
magnificus der Leidsche Universiteit en hoog
leeraar in de heelkunde is, naar wij vernemen,
plotseling ongesteld geworden. Hem is vol
strekte rust voorgeschreven. Prof. dr. L. van
Itallie, de oudste assessor, zal tijdelijk het rec
toraat waarnemen.
DE GRAAL.
Het Nationale Graalhuis ln Den Haag Is <le
laatste maanden een zeer belangrijk punt in de
Graalbeweging geworden.
Ruim meer dan honderd leden, leidsters, ka-
detten of Graalwachtleidsters hebben daar bij
eenkomsten, driedaagsche cursussen of week
ends gevolgd. Deze worden hoofdzakelijk gege
ven door mej. L. v. Kersbergen, mej. Van
Zeist en mej. Bouwman.
De leiding meent, dat men, als men een cur
sus gevolgd heeft, frisscher en beter toegerust
het Graal-winterplan zal kunnen uitvoeren.
In de eerstvolgende 14 dagen is er weer een
drietal van die cursussen vastgesteld: 1 voor
aspirantleidsters 'n weekend van Zaterdagmid
dag, 24 September, om 3 uur tot Zondagavond
25 September 2 voor Graalwachtleidsters, dus
alle leidsters van kleine steden en dorpen, een
cursus van 27 September, 's avonds 7 uur, tot
30 September, 's avonds 7 uur en 3 'een weekend
voor ingewijde Graalleidsters van Amsterdam en
Haarlem. Dit begint weer 's Zaterdagsmiddags,
1 October tot Zondagavond.
(Van onzen correspondent).
HET VOORSTEL TOT LOONSVERLAGING
IN HET BOEKBINDERSBEDRIJF.
In eene buitengewone ledenvergadering van
de vakgroep boekbinders, aangesloten bij de
afdeeling 's-Gravenhage van den Algemeenen
Neder la nds chen Typografenbond, werd met
bijna algemeene stemmen een motie aangeno
men, waarin het hoofdbestuur wordt opgedra
gen om zich in de centrale commissie met
kracht te verzetten tegen elke loonsverlaging
en het voorstel der werkgevers af te wijzen.
Donderdagmorgen 22 September a.s. vertrekt
liet K.L.M.-vliegtuig de ,,IJ»vogel" van Amster
dam naar Batavia. De bemanning bestaat uit
de heeren L. Sillevis, F. van Breemen, Buiten
huis en H. Dene, die reep. als ls>te bestuurder,
2de bestuurder, werktuigkundige en radio-te
legrafist de reis zullen meemaken. De post voor
dit vliegtuig moet uiterlijk heden Woensdag
avond, te Amsterdam zijn-
Do „Havik", (thuisreis), is te Djask aange
komen.
De „Duif", (uitgaand), landde gisteren in
Jodhpur.
De eiscben der vakbonden te IJmuiden ten
opzichte van het lossen der vreemde visschers-
vaairtuigen zijn niet ingewilligd, zoodat met
ingang van gisteren eene staking voor die
schepen is afgekondigd.
Dien dag kwamen er drie Deensche motor-
kotters aan den afslag; van één weneohte de
factor de nieuwe loonbepalingen in te voeren
De factor der beide andere schepen weigerde,
waarop de vangsten dezer vaartuigen door de
eigen bemanning gelost en in de markt ge
bracht werden.
OPRUIING.
De Hooge Raad verwierp het beroep van
den vakvereenigingsbestuurdeT D. S., die we
gens opruiing tijdens de staking bij de firma
Jannink ln hooger beroep door het Gerechts
hof te Arnhem is veroordeeld tot een maand
gevangenisstraf.
PER KANO OVER DE NOORDZEE.
Frau Müller is met haar kano Hamburg van
Amsterdam in de Binnenhaven te IJmuiden
aangekomen en zal heden (Woensdag) bij gun
stig weer haren tocht langs onze kust naar
het einddoel voortzetten.
AAN DE VERWONDINGEN OVERLEDEN-
De arbeider W. K. te Sellingerbeetse (Gr.)
die, zooals we meldden, het ongeluk had zich
zelf met een jachtgeweer te verwonden, is in
het ziekenhuis aan de bekomen verwondingen
overleden.
Berlijn, 14 September 1932.
Wat voelt in het algemeen genomen prettiger
aan door Hitler den kat, gebeten te worden
of door het hondje von Papen? Deze vraag
is van doorslaggevende beteekenis tegenwoor
dig in Duitschland, want het volk ziet zich
voor de keus tusschen deze beide onaangenaam
heden geplaatst en heeft zijn decisie eigenlijk
ai genomen: bet prefereert von Papen.
Hoe was de loop der dingen gisteren ook weer
in den rijksdag? Op een gegeven oogenblik ver
klaarde de voorzitter, dat bet parlement op niet-
grondwettelijke wijze ontbonden was door een
regeering, welke zoo pas uit den zadel was ge
wipt. Waarop de beer Göring, zeer consequent
een nieuwe zitting op den volgenden dag belegde
Daarmede was de keus tusschen het hondje en
den kater gesteld. Göring ging nog een schrede
verder, sloot de zitting en riep het seniorencon
vent dadelijk bij elkaar.
Maar toen kon Löbe het niet meer uithouden.
Löbe verklaarde, dat het parlement wel wettig
ontbonden was en dat er dus geen seniorencon
vent meer bestond. Deze verklaring van Genosse
Löbe was minstens genomen voorbarig, want
de verwarring was op het oogenblik, dat hij het
woord nam, zóó groot, dat niemand precies wist
waar hij aan toe wa,s. En dat zal men ook ln
de volgende dagen ook nog niet weten, want
alle gegevens wellte voor de beoordeeling van
de aangelegenheid onmisbaar zijn, zijn nog niet
geheel opgeklaard en wanneer dat eindelijk 't
geval zal wezen, zullen de schriftgeleerden er
nog lang aan te duimelen hebben, vóór zij een
uitspraak kunnen doen.
Maar daarom bekreunde Löbe zich niet en een
groot deel des volks staat met hem op hetzelfde
standpunt. Immers, dacht men anders over de
zaak, dan was er maar één ding mogelijk: achter
Göring aan naar de kaatsbaan te trekken en
daar naar bét woord van Mirabean te handelen.
Maar hierin hebben Löbe en zijn volgelingen
niet den minsten lust, want zij willen liever
sterven dan zich onder leiding te stellen van
een naziman. Het centrum en de Beiersche
volkspartij dachten ook zoo over het geval en
daarmede vervloog de laatste kans op een in
drukwekkende geste.
De socialisten hebben zich dus bij monde
van een hunner voornaamste mannen op de
grondwettelijke ontbinding vastgelegd en, zoo
ze daarover nu al spijt ontwaren, zoo is daar
toch niets meer aan te veranderen. De andere
partijen zijn wat voorzichtiger geweest, maar
dat is eigenlijk nog erger. In momenten, ge
lijk Duitschland ze nu doorleeft, kan men a
leen met vastberadenheid en zelfvertrouwen
iets bereiken. Deze schoone eigenschappen
bloeien hier echter alleen^ op schrift en in
verkiezingsvergaderingen Komt de n°° aan
den man, dan smelt de manhaftig"®™ als
sneeuw voor de zon weg en blijft er s
bibberende radeloosheid over.
Hoe dikwijls hebben we daar 1» de laatste
maanden niet frappante voorbe&Men van ge
zien. De nazis bijvoorbeeld loopen van forsche
manhaftigheid eenvoudigweg «ver en hebben
een heele dlctionnaire van scheldwoorden sa
mengesteld om slappeling611 en zulk 8°a
.Untermenschen" naar waarheid te d111®®
ven. Ze zijn nog verder gegaan en ze brac en
een leger van viermaal honderdduizen man
op de been. Maar Brtining hoefde zijn vinger
slechts op te lichten en drie politieagen en te
mobiliseeren en heel ,het naziheir stoof als
zand voor den wind uit elkaar.
Later waren we getuige van een nog veel
krasser staaltje van slapheid in Pruisen. Hier
was slechts een luitenant met één man noodig
om de wettige regeering uit bet zadel te wip
pen. Braun en genooten hadden buiten twijfel
de meerderheid der bevolking achter zich.
Zij stelden zich bovendien «P "et standpunt,
dat de geste van den rijkskanselier te bunnen
opzichte ongrondwetetlijh waa-
Maar van handelen was geen sprake. Om
zijn figuur te redden men naar den kadi
en dat was al. Voor de rest was men bang voor
onbestemde dingen, die komen konden. Men
wilde geen soesah hebben; men durfde geen
gezanik aan. Dan in 's hemelsnaam maar lie
ver toegeven.
Het buitenland ifl trouwens met deze bijzon
dere Duitsche eigenschap door en door be
kend. Zij is op dozijnen internationale confe
renties aan den dag getreden. Dozijnen malen
teekende Duitschland daar allerlei onzinnige
overeenkomsten, wijl bet den moed niet kon
vinden voor een moedig en oprecht Neen!
De verschillende partijen hebben nu reso
luties bekend gemaak, waarin zij haar kie
zers over den gan,g van zaken inlichten. Deze
bekendmakingen zijn alweer ware staaltjes
van halfslachtigheid. Het centrum, om er maar
één te citeeren verklaart, dat de ontbinding
tegen den geest van de grondwet indruischt"
Het zegt niet, dat de maatregel ongrondwettig
iSi want daaruit zou het zeer lastige konsc-
lcwenties moeten trekken, zooals bijvoorbeeld
onthouding bij de eerst-volgende rijksdagver-
kiezing. En dat liever niet! In des hemels
naam, niet meer soesah dan strikt noodig.
Daarom bepaalt het zich maar tot dat in-
druischen tegen de grondwet. Daarmee kan
het alles aanvangen. Daarmede kan het de re
geering te lijf gaan en blijven tegelijk ook alle
deurtjes open.
Aan von Papen kam men het niet kwalijk
nemen, dat bij de heerschende halfslachtigheid
in zijn handelingen betrekt. Indertijd bebbem
wij een inval van een Venezuelaanschen avontu
rier op Curasao moeten dulden. Wij hebben
dien man korterhand een schavuit genoemd,
maar dat was hij heelemaal niet, want hij
heeft zich eigenlijk zeer netjes gedragen. De
schuldigen in dit drama zaten elders. De
schuldigen waren de mannen, die in een wil
den wereldhoek als de Venezuelaansche kust
er een is, geweren en ammunutie als 't ware
op straat lieten slingeren, zonder er ook maar
een diender naast te zetten om een beetje toe
zicht te houden.
In Duitschland gaat dat evenzoo. Hier maken
de gekozen volksvertegenwoordigers zeer sterk
den indruk, dat zij de rechten des volks op
straat laten slingeren en dat ze zich beslist
niet druk zullen maken, wanneer iemand aan
komt wandelen en ze vertreedt. Wij hebben
dat in Pruisen gezien, waar de regeering niets
beters wist te doen dan naar den rechter
te loopen en zich aldus aan het moeilijk geval
te onttrekken. Heden, in deze rijksdag-aange
legenheid, probeert men zoo niet de zaak dan
toch zijn figuur door het schrijven van brieven
te redden.
Göring, de geweldenaar van gisteren, scürijit
brieven. Enorm veel. Den heelen nacht door is
hij aan het correspondeecen geweest. De rest
van Duitschland kijkt daarop met de handen
in den schoot toe en von Papen heeft vrij spel.
Dit alles is te verklaren en tot op zekere
hoogte ook wel goed te praten, maar het doet
toch een beetje verbluffend aan in een land,
waar de vereering van het brutale geweld tot
zulke duizelingwekkende hoogten opgevoerd is
als hier.
Voor de rest probeert mem den eenen blun
der met een anderen uit den weg te ruimen.
Toen Löbe, gelijk hooger omschreven, Göring
den voet dwars zette door de grondwettelijkheid
van de parleinentsontbdnding te erkennen, her
innerde hij er meteen aan, dat een ontbonden
parlement in twee commissies verder leeft. De
commissie voor buitenlandsche aangelegenhe
den blijft n.l. bestaan. Bovendien is er een
tweede commissie, weiteer taak het is bij afwe
zigheid van den rijksdag over grondwet, volks
rechten, enz. te waken. Deze commissies heb
ben uitgebreide bevoegdheden. Zij kunnen reke
ning en verantwoording van de regeering ver
langen; zij kunnen het verschijnen van getui
gen eischen; zij kunnen onderzoekingen instel
len, waarbij zij de macht van een gerechtshof
bezitten.
Deze beide commissies zijn gisteravond nog
in allerijl bij elkaar gekomen en beide hebben
bet verschijnen van de regeering geëischt. Toen
von Papen den eersten keer een rijksdag ont
bond, wist Göring, welke president van de
grondwetcommissie was, het bijeenroepen er
van langen tijd te verijdelen, want hij lag toen
nog met von Papen onder één deken. Later
stelde von Papen zijn verschijnen voor dezen
vierschaar van condities afhankelijk. Maar
tegen alle gewoonten en gebruikelijkheden in
ontwikkelde de commissie eensklaps eenige
vastberadenheid, waarop de kanselier dadelijk
bakzeil haalde en voor de vierschaar verscheen.
eeenaneleianellenttzlrrDenedz anls.ijhteJe eta
Op bet oogenblik heeft von Papen weer con
dities gesteld. In de veie,' vele brieven, waarin
Göring zijn drang naar forsche daden bot
viert, heeft hij ook gezegd, dat de regeering
ten val is gebracht. Deze volzin is nu door von
Papen opgenomen en hij verlangt, dat Göring
hem eerst in zal trekken. Schriftelijk. Wanneer
dat gedaan is, zal von Papen verschijnen. Deze
houding munt niet uit door logica, maar dat
is bijzaak. De hoofdzaak is, dat er een conflict
ontstaan is over het al of niet verschijnen van
von Papen voor de twee commissies. Gevraagd
mag echter worden, of dit meenlngsverschil
werkeüjk bestaat dan wel of bet door een goed
regisseur slechts uitgedacht werd om de aan
dacht van de hoofdzaak af te leiden en op een
zijspoor te rangeeren.
De houding van Göring doet overigens bijna
als een anecdote aan. Hij heeft zijn eerste
uitingen ingetrokken en verklaart nu, dat de
rijksdag inderdaad wettelijk ontbonden is.
Maar hij verklaart tevens dat de regeering ook
wettelijk omvergeworpen is. In de worsteling
van gisteren zijn volgens zijn opvattingen twee
dooden gevallen; zoowel rijksregeering als
rijksdag zijn gesneefd en geen van beiden be
staat nog. Hoe paradoxaal dit standpunt ook
aandoet, zoo is er toch wel wat voor te zeggen
Zooals trouwens voor elke opvatting over
gebeurtenissen van gisteren, hoe ongerijmd ze
op bet eerste oogenblik ook moge kil e
Maar, heeft Göring gelijk, dan -
binet von Papen toch in demis9lonaa'len vorm
verder. Een demlssionnair kab n hoeft eda-
ter geen rekening en verantwoording aan
twee commissies van toezicht af te leggen en
hier staat de rijksdagpre&1^€nt dus in tegen
spraak met de twee voorzitters van de com
missies. Maar dat is slechts één tegenspraak.
Er loopen er honderd door het geval heen en
er zijn er nog zooveel te verwachten, dat ze
allemaal te zamen onschadelijk worden.
In
erkei
een i
Duit
lm
het
aan
nemi
pen
De
te vi
het
Duit
het
derh
Er
inza!
lijk
lijki:
van
In
de I
zake
het
L'
mee
ste
geei
gegi
D
Eng
Eur
bezi
Fra
Fra;
andi
Duil
trip:
der
D
dat
•tel!
lijk!
moe
is 1
Uit
thee
Wor
Waa
Bchi
een
D
Dui
bew
dat
een
geb
nat
llci
I
der
nie
VOORZIET U VAN GOEDE
HULP. HOUDT STEEDS EEN
BIJ DE HAND
