GANDHI'S VASTEN
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1932
yERDERE INPOLDERING
ZUIDERZEE,
DE EXPLOITATIE DER R. E. T,
WISSELKOERSEN.
DE VOORSTELLEN TOT
WIJZIGING.
,HIJ ZAL ZIJN HUIDIGE HONGER
STAKING GLORIERIJK
OVERLEVEN."
H. H. WIJDINGEN
MISSIONARISSEN VAN HET
H. HART BIJ DEN PAUS.
Een aanwinst van 44000 H.A
grond.
GEEN POST VOOR VERDERE
INPOLDERING OPGE-
NOMEN.
STOOMVAARTLIJNEN
VERBETERINGEN IN DE VERSCHIL
LENDE PROVINCIES.
BRUG OVER DEN MOERDIJK.
IN 1933 WORDT MET DEN BOUW
BEGONNEN.
AGENT BAAS f
SITUATIE IN HET SPOORWEG
BEDRIJF.
FIETSENDE TASSCHENDIEF.
INBRAAK IN EEN PASTORIE,
VOOR DE ZANDVOORTSCHE
WEDUWEN.
AMSTERDAM 24 Sept. 23Sept 22 Sept pariteit
Londen., per 8.62% 8.62% 8.60% 12.10
Berlijn p. lOOMk. 59.20 59.26 59.25 59-26
Parijs p. 100 frs 9.76 9.76 9.76 9.74
Brusselp.lOObelg 34.54 34.52% 34.56 34.59
Zwitserl.p.lOüfrs 48.U2 48.01 48.02 48.—
Weenenp.lüOsch 35.—
Kopenlj.p. lOOkr 44 80 44.80 44.65 66.67
Stockh. p. lOOkr 4430 44.30 44.35 66.671
Oslo p. 100 kr. 43.40 43.40 43.25 66.677
New-York per u.49 2.49 2.48# 2.48
Droogmaking Noord-Oostelijken polder
vordert 144 millioen.
Een twee lijnen-plan met 5 minuten-
frequentie.
De jongste voorstellen der directie van de
R. E. T. tot wijziging van het tramnet ten
behoeve van een meer economische exploitatie
hebben wed de aandacht der Rotterdamsche
gemeenschap getrokken. Het „regent" op
enkele redaotiebureaux alhier ingezonden stuk
ken met noodige commentaren. Vele van derge
lijke toezendingen blijken persoonlijk te zijn
ingesteld, of beoogen een vasthouden aan ver
kregen voordeelen voor een bepaalde straat,
maar er zijn ook inzendingen, die de tram-
aangelegenheid van meer algemgen standpunt
bezien.
Zoo ontvingen we van geachte zijde een heel
uitvoerig dossier, waaraan de getuigenis van
een karakteristieken opzet niet mag onthouden
worden.
Wij ontdeenen aan dit omvangrijke stuk de
volgende gegevens:
Er bestaat nog altijd een rapport van den
directeur over tram- en autobusdiensten te
Rotterdam, dateerend van September 1928,
waarin o.a. uitvoerig is betoogd, met statistie
ken versterkt, dat er behoefte bestaat aan be-
hoorlijike verbindingen tussehen verschillende
stadswijken. Zoo lezen we op blz. 8:
Daarbij is gebleken, dat de volgende directe
verbindingen in een groote behoefte zullen
voorzien:
lo. Linker-Maasoever Kruiskade Mathe-
nesserbrug;
2o. Linker-MaasoeverNieuwe Binnenweg
Schxedamscheweg
3o. Linker-MaasoeverKralingen;
4o. Linker-MaasoeverNoorden.
Van deze noodzakelijke verbindingen zijn
alleen 1 en 4 ten uitvoer gebracht. Verbinding
4 werd gemotiveerd met de statistiek, dat
4000 personen van een overstapje gebruik
maakten. Eigenaardig echter is, dat de onder
3 genoemde verbinding werd gemotiveerd
wegens 4000 overstapjes, terwijl bovendien nog
drie drukke busdiensten die verbinding onder
hielden. Was dus 4 een behoefte, dan de niet
uitgevoerde 3 toch zeker.
Voor wat verbinding 2 betreft, deze werd
beargumenteerd met 7000 overstapjes (Schie-
damschewegL.-M.) Bovendien nog een door
7000 overstapjes (Hooge Boo men—L.-M.),
Waarom is dan aan de uitvoering van die
verbindingen niet gewerkt
In het algemeen zouden' we de volgende
grondgedachten willen vastleggen:
lo. de lijnen moeten zoo geprojecteerd wor
den, dat het publiek hiervan het grootst moge
lijk voordeel heeft, nl. door elke woonwijk te
verbinden
2e. moet er hierbij op gelet worden, dat
elke lijn en elk lijngedeelte zoo effectief moge
lijk bezet is;
3e. voor afstanden minder dan een half uur
moet op elk lijngedeelte een frequentie van vijf
minuten aanwezig zijn, voor afstanden langer
dan een half uur kan in de meeste gevallen
met een tien minutendienst worden volstaan;
4o. om dat doei te bereiken moet worden
getracht van elk beginpunt twee lijnen te
doen vertrekken, elk met tien min. frequentie.
Op het traject wordt dan een 5 minutendienst
onderhouden.
De indeeling van het tramnet zouden we dan
als volgt krijgen:
Lijnen 1 en 2 ongewijzigd.
Lijn 3 niet meer naar Heer Vrankestraat,
doch naar Crooswijk, zulks gebaseerd op de
overstapkaartjes-statistiek van het directeurs-
rapport.
Lijnen 4 en 5 ongewijzigd.
Lijn 6. Uit de gegevens van bet directeurs-
rapport blijkt een gedeelte van de op deze lijn
vervoerde passagiers over te stappen voor
Westelijik-Noorden, Daarom lijn 6 van Heer
Vrankestraat beginnen met als verder traject
Bergweg. Noordsingel, Hofplein, Coolsingel
Beursplein en als einde Oranjeboomstraat bij
de gasfabriek. Zulks omdat de Feijenoorders
de wagens der Zuidelijke lijnen al „vol" vin
den en het passagiersvervoer voor het Noorder
eiland gering is.
Lijn 7 opheffen in verband met plan voor
lijn 25.
Lijn 8 doortrekken naar Maasstation.
Lijnen 9, 10, 11 en 12 ongewijzigd.
Lijn 13 (niet bestaand). De lijn projecteeren
van eindpunt lijn 2 naar Hillevliet en aan den
Groene Hilledijk overgaan op lijn 12. Hierdoor
wordt bereikt een rechtstreeksche verbinding
tussehen Vreewijk, Bloemhof, Charlois en
Waalhaven.
Lijn 14. Eindpunt verleggen van Willems
plein naar Parkkade, beginpunt lijn 1.
Lijnen 15 en 16 ongewijzigd.
Lijn 17. Uit de gegevens van bovengenoemd
rapport (blz. 18) valt af te leiden een over-
stapjesverkeer in twee richtingen: Kruiskade
- Spangen (5 en 15) en omtrek Mathenesser-
laan (10 en 11). Door lijn 9 is aan eerstgenoem
de verbinding voldaan; verbinding Spangen
L.-M. ontbreekt^ echter geheel. Daarom begin
punt van lijn 17 verleggen naar Groene Hille
dijk (beginpunt lijn 3) met als traject Olden-
'barneveldstraat, Mathenesserbrug, Hooge Boo-
men. (Het rapport wijst immers op 1000 over
stapjes van lijn. 11 en 4500 overstapikaarten
op 15)
Lijn IS ongewijzigd.
Lijn 19 (niet bestaand) met beginpunt van
lijn 9 via Reederijstraat, Beurs, Groenendaal,
Oostplein, Gedempte Slaak, Lusthofstraat
Voorschoterlaan, Korte Kade. (Zie rapport over
drukke busdiensten).
Lijnen 20, 21 en 22 ongewijzigd.
Lijn 23 in verband met de T.O.D.-bussen-
concurrentie het beginpunt maken aan de
Lefèvre de Montignielaan, vervolgens via Berg
weg, Goudschesingel, Hofplein, Bijenkorf. De
verbinding, door lijn 3 verbroken, wordt mede
hersteld. Lijn 6 vervangt op het traject Berg
wegNoordsingel lijn 23.
Lij.n 24 ongewijzigd.
Lijn 25. In verband met de gegevens uit het
rapport terzake van de overstapjes Linker-
Maasoever—N. Binnenweg—Sohiedamscheweg
zou juist bij opheffing van lijn 7 lijn 25 kun
nen worden doorgetrokken naar de Hooge
Boomen.
Bus A ongewijzigd laten voor behoud ver
binding D.P. en gezien de volte reeds aan
den Stationsweg en den Coolsingel.
Bus B weer invoeren want volgens voorlig
gend plan wordt lijn 6 aan de Proveniers-
buurt onttrokken. Als traject zouden we wil
len aangeven: vanaf tunnel langs beginpunt
lijn 22, Spoorsingel, Provenierssingel, Schie-
kade, Coolsingel, Visahmarkt, Keizersbrug,
Reederijstraat, Boompjes. Naast verbinding
met de Provenierswijk wordt ook een verbin
ding gebracht met aan de Boompjes gelegen
kantoren.
Aan de hand van bovengenoemde voorstellen
meenen wij te kunnen concludeeren, dat voor
de lijnen 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 15,
16 en 17 een fien-minutendienst zou kunnen
worden ingevoerd.
Immers bij de beginpunten hebben we bijna
steeds twee lijnen, zoodat practisch gesproken
Gep. naar Brussel: RE IN A II, Teignmouth.
Gep. naar Gent: BEECHFIELD, St. Malo.
Gep. van Antwerpen: BELGIA, Gothenburg;
COLUMBA, Stavanger; FORTHLEVEN, Perth;
SUNDANCE, Rotterdam; OREGON, Havre;
KONSUL SCHULTE, Einden.
Gep. van Gent: TADORNA, Belfast- JULES
HAUZEUR, Zeebrugge.
Gep. van Terneuzen: CLANWOOD, Newcastle.
IJMUIDEN aangekomen. 23 September. NIEU-
WENDAM, Gaen, ledigASK, Londen, stukg.
NEREO, Leningrad naar'zaandam, hout; ANTJE,
Memel naar Zaandam, hout.
Vertrokken 23 September. KOLLSKEGG, Ar
changel COSTA RICA. ColonBRITISH PLUCK,
Hamburg; THE VICEROY. DelfzHl; BOSKOOP,
Chili; THESEUS, Kopenhagen; THORNLEA,
Rotterdam; BRUNLA, Oslo.
ZAANDAM aangekomen, 23 September. NEREO
Leningrad, hout, Vinke Co.ANTJE, Memel,
hout, Amons Co.
in het bisdom Haarlem,
Ingediend is de begrooting van het Zuider-
zeefonds voor 1933.
Aan de Memorie van Toelichting is het vol
gende ontleend:
Mede in verband met den financieelen toe
stand is, waar dat zonder bezwaar mogelijk
werd geacht, door de uitvoering van sommige
werkzaamheden te vertragen, de raming voor
1933 laag gehouden.
De Minister moet zich 'voorbehouden, wan
neer tot indijking en droomaking van den
Noordoostelijken polder zou worden besloten,
dat uit voortgezet onderzoek wyziging van het
plan zou kunnen volgen, ook van min of meer
belangrijke onderdeelen als richting van den
ringdijk, aansluiting daarvan aan den vasten
wal en dergelijke.
In de betreffende nota is uiteengezet, dat
het vormen van den Noordoostelijken polder
volgens het in die nota opgestelde werkplan
in achttien jaar tijds een uitgave zal vorderen
van 144 millioen.
Tegenover deze uitgaven van 144 millioen
staat de waarde van 44.000 ha. grond, welke
als behuisd land door de uitvoering van deze
werken zullen zijn verkregen. De gemiddelde
kosten bedragen alzoo 3275 per ha- en het
is wel duidelijk, dat deze kosten niet door de
- waarde van den grond gedekt zullen kunnen
worden.
Aan. het inpolderlngswerk is derhalve ver
lies verbonden. Voor dekking van dit verlies
zou, volgens de nota, door het Rijk ongeveer
66 millioen moeten worden verschaft. Naar de
meening van den Minister kan dat tekort niet
in betrouwbare cijfers tot uitdrukking worden
gebracht, omdat en zulks geldt in het bij
zonder voor de thans heerschende onzekere
omstandigheden niemand er voor kun in
staan, dat de ramingscijfers voor het werk van
■heden ook zullen gelden in de jaren, dat het
werk wordt uitgevoerd en evenmin dat de
grondwaarde, na de vorming van het behuisde
land, het thans geschatte bedrag zal bereiken.
Zoover met de voorhanden gegevens op het
oogenbMk kan geoordeeld worden, geeft de
vorenvermelde becijfering uit de nota derhalve
alleen, eenig inzicht in de orde van grootheid
van het financieele risico, dat aan het onder
nemen van deze inpoldering is verbonden.
De regeering heeft zich ernstig afgevraagd
of het verantwoord is, nu in den laatsten tijd
zoo duidelijk spreekt, dat beperking van de
Staatsuitgaven dringend noodzakelijk Is, zich
nieuwe lasten van dezen omvang op te leggen.
Zij meent, dat het niet in overeenstemming
°ioü zijn met de gedragslijn, welke bij het sa
menstellen van deze RijkSbegrooting allerwegen
"is gevolgd, Indien thans reeds in beginsel zou
worden besloten tot het ondernemen van een
werk, dat het Staatsbudget zeer aanzienlijk zou
bezwaren en daardoor verderen voortgang van
openbare werken zou belemmeren.
Op grond van deze overweging heeft zij be
sloten in deze begrooting geen post voor voort
zetting van de verdere inpoldering In de af
gesloten Zuiderzee op te nemen, en zulks hoe
wel niet kan worden ontkend, dat indijking
van den Noordoostelijken polder aan de be
strijding van de werkloosheid ten goede zou
komen.
De burgerlijke ongehoor
zaamheidsbeweging.
LONDEN, 23 September (V.D.). Ofschoon in
Bengalen en in de Vereenigde Provincies in
den laatsten tijd weeir een kleine verslechte
ring is ingetreden, wat betreft den toestand
inzake de burgerlijke ongehoanzaamheldsbewe-
'ging, is in Augustus in het algemeen een ver
betering -waargenomen. Het totaal aantal
slachtoffers der botsingen bedroeg 3046, waar
onder 73 vrouwen, hetgeen aanzienlijk minder
is dan in Juld.
Het aantal slachtoffers sedert den aanvang
der beweging 4 Januari 1.1. bedraagt
58.774.
Het aantal personen, dat eind Augustus
gevangenisstraffen onderging, bedroeg 21.422,
waaronder 843 vrouwen, hetgeen een verminde
ring beteekent van 3.310, In vergelijking met
de voorafgaande maand.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
DINTELDIJK Vancouver n. Rott. 23 te Liverpool
LOCHMONAR Vancouver n. Rott. 22 v. Fort-
land (O.)
KON. NED. STOOMBOOT MLL
AJAX 23 van Rotterdam naar Huelva,
tBENK 23 van Rotterdam naar Vigo.
23 van Bourgas te Varna.
MEROPE 1 o Plata n. Amst. 23 (11 v.m.) van
-Iavu
VT'JUS 23 van Tarragona te Barcelona.
FAUNA Malaga n. Huelva p. 23 Gib.altar,
BERENICE 23 van Vigo te Lissabon.
COSTA RICA 23 v. Amsterdam naar Colon.
BOSKOOP 23 van Amsterdam naar Chili.
THESEUS 23 van Amsterdam n. Kopenhagen-
KON. HOLLANDSOHE LLOYD.
O RANIA (thuisr.) 23 (8 v.m.) van Montevideo,
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
TABIAN (uitr.) 23 te Genua.
P. C. HOOFT Amst. n. Batavia 22 te Colombo,
TARAKAN (thuisr.) 23 van Havre,
Een Hindoekbediende, die besloten had tot
een vrijwillige hongerstaking, uit sympathie
voor Gandhi's actie, 'beging na 24 uren zelf
moord.
De verbindingen van Rotterdam
met het Zuiden.
In de toelichting op de begrooting voor het
Wegenfonds 1933 wordt o.m. het volgende
medegedeeld inzake bruggenbouw:
De houw van de brug te Zaitbommel zal
vermoedelijk in 1933 worden voltooid, die van
de bruggen te Nijmegen, Arnhem en Vianen
zal in dit jaar krachtig worden voortgezet,
terwijl een post is uitgetrokken om met 'den
bouw van de brug te Moerdijk een aanvang te
maken als eerste van de reeks overbruggingen
in de verbinding van Rotterdam met het Zuiden
van ons land. Het ligt in de bedoeling, de werk
zaamheden zoodanig te vefdeelen, dat alle brug
gen in deze reeks ongeveer tegen hetzelfde tijd
stip gereed zijn. Aangezien de brug te Moerdijk
het meeste werk vordert, zal daarmee het eerst
worden begonnen.
Rijkswerken.
Het feit, dat de eigenlijke afslultwerken in
1932 met de sluiting van de Vlieter hun beslag
hebben gekregen, brengt mede, dat op dit ar
tikel thans belangrijk minder behoeft te wor
den aangevraagd en nog slechts gelden worden
vereisoht voor enkele'bijkomende werken, welke
nog noodzakelijk zijn.
Rouwbezoek namens H. JM. de
Koningin.
Naar wij vernemen, heeft de hoofdcommis
saris van politie, de heer F. van 't Sant, giste
renmiddag een bezoek van rouwbeklag ge
bracht namens H.M. de Koningin aan de
weduwe van den tengevolge van den Dins
dag j.l. gepleegden aanslag overleden agent
van politie H. Baas, te dezer stede..
Wier ingermeer polder.
Er zijn ongeveer 17.500 ha. cultuurland be
schikbaar. Wanneer voor Staatsexploitatie hier
van 3000 ha. w-orden gereserveerd, blijven 14.500
ha. voor den particulieren landbouw over.
Wat do Staatsexploitatie betreft, eischt de
Vorm, waarin deze zou behooren te worden ge
goten, nadere bestudeering, omdat de vraag
rijst of ook hierbij aan het groote bedrijf een
kans moet worden gegeven.
Wat de uitgifte aan particulieren betreft,
dienen naar de Minister voorshands meent,
al'le stelsels toepassing te vinden en dan op
een zoodanige wijze, dat de verschillende vor
men, waaronder deze in de praktijk voorkomen
ook hier toegepast worden.
Voorshands kan van een definitieve uitgifte
van grond aan particulieren nog geen sprake
zijn, wijl deze eerst aan de orde gesteld kan
worden, wanneer de toestanden in de Meer ge
consolideerd zijn en de gronden hun normale
cultuurrijpheid hebben gekregen- Het spreekt
van zelf, dat ook de algemeene economische
conjunctuur hierbij van invloed is.
Voor de naaste toekomst schijnt mitsdien
alleen gedacht te kunnen worden aan een voor-
loopige uitgifte van gronden in tijdpacht, die
te zijner tijd gevolgd kan worden door de ge
noemde definitieve stelsels.
Teneinde de periode, waarin de gronden door
den nood gedwongen, bij den Staat in exploi
tatie moeten blijven, zoo klein mogelijk te ma
ken, is het gewenscht, dat de landbouwers ge
legenheid krijgen, om zich in de Meer te vesti
gen. Het stichten van boerderijen c.q. het ge
ven van voorschottea zal een en ander bevor
deren. Aangenomen kan worden, dat de gelden
in dezen bouw vastgelegd, weer bij de baten
zullen worden teruggevonden.
In den loop van dit jaar is de afsluiting van
de Zuiderzee een feit geworden en daarmede
is de visscherij zooals deze tot nog toe kon wor
den uitgeoefend, vrijwel beëindigd.
Door deze omstandigheden is het aantal aan
vragen om steun in het bijzonder wegens waar
devermindering en wegens de tegemoetkoming
uit art. 13 der wet zeer toegenomen. De post:
tegemoetkoming wegens waardevermindering,
die'verleden jaar pro memorie was uitgetrok
ken, is thans geraamd op 635.000, terwijl de
ipost, tegemoetkoming uit art. 13 der wet
700.000 hooger moest worden geraamd dan
dn 1932 het geval was. Een en ander kou niet
zonder invloed blijven op de bezetting van den
Rijksdienst ter uitvoering van de Zuiderzee-
steunwet te Amsterdam. De verhooging van de
koeten van dezen dienst is echter nauwkeurig
overwogen en tot geen lager bedrag toelaat-
|baar.
Het eindcijfer van deze begrooting bedraagt
g 13.320.000.
Besturencongres van den Personeel-
raad.
Ten einde de huidige situatie in het spoor
wegbedrijf en den toestand van het spoorweg
personeel te bespreken, heeft de Personeelraad
besloten in den loop der maand October a.s.
te Den Haag een besturenoongres van de vijf
bij den Raad aangesloten organisaties te hem
den.
Op dit congres zal een drietal inleiders het
woord voeren. De daarvoor in aanmerking
komende autoriteiten zullen tot bijwoning van
dit congres worden uitgenoodigd.
Dame te Bilthoven het slachtoffer.
Gisterenavond heeft een jonge man, toen
hij haar op de fiets passeerde, een dame in de
Prins Hendrikiaan te Bilthoven haar tasch
ontrukt. Op het hulpgeroep van de bestolene
zette een loopjongen, den dief, die zoo hard
hij kon wegreed in de richting Utrecht, even
eens per fiets na, doch zonder resultaat. De
politie, die terstond alle pogingen in bet werk
heeft gesteld om den man te vangen, zag haar
moeite ook nog niet beloond. Hedenmiddag
was zij er nog niet in geslaagd den dader te
ontdekken.
De tasch bevatte voor enkele honderden gul
dens aan Nederlandsch en Duitsch geld.
Alleen huishoudgeld gestolen.
In den afgeloopen nacht hebben ongewenschte
gasten een bezoek gebracht aan de R. K. pas
torie te Velsen Driehuis. Vermoedelijk zijn de
inbrekers binnengekomen door opschuiving van
een rolluik. Drie benedenvertrekken, huiska
mer, spreekkamer en keuken waren geheel
overhoop gehaald. Er worden geen waardevolle
voorwerpen vermist, hoewel b.v. het tafelzilver
voor het grijpen lag. Het was den dieven blijk
baar alleen om geld te doen.
Uit de keuken is tachtig gulden huishoud
geld en een kruideniersboekje gestolen.
De inbraak werd hedenmorgen door de dienst
bode ontdekt.
Inzameling op de Effectenbeurs.
Een heden op de Amsterdamsche Effecten
beurs gehouden inzameling ten behoeve van de
nagelatenen van de gisterennacht om het le
ven gekomen Zandvoortsche visschers Loos en
Visser heeft in totaal een bedrag van 850.
opgebracht.
OVER DEN KOP GESLAGEN BIJ EEN
NACHTVLUCHT.
Het mar ine-vliegtuig Z 20 is gisternacht bij
het nachtvliegen tijdens de landing op het
vliegveld de Kooii te Den Helder over den kop
geslagen.
De matorieele schade is aanzienlijk. Persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor.
een 5 minutendienst ontstaat op elk wille
keurig weggedeelte.
We krijgen: Centraal Station 2 en 12; Vlas
kade 2 en 13; Spangen 15 en 5; Groene Hille
dijk 3 en 17; Schiedam 4 en 8; Maasstation
4 en 8; 's-Gravenhof 5 en 22; Heer Vranke
straat 6, daar passeeren ook 23 en 14; Oranje-
boomstraat 6, passeeren ook 23, 12 en 9;
Hooge Boomen (Schiedamscheweg) 25, 18 en
8; Hooge Boomen (Mathenesserweg) 17 en 4;
Aelbrechtsplein 9 en 21; Lange Hilleweg 9 en
19; Groene Zoom 12 en 13; Hillegersberg 14
en 23; Honingerdijk 1 en 21; Parkkade 1
en 14.
STIJGING VAN GEBOORTECIJFER
IN ENGELAND.
LONDEN, 23 September. (H.N.) Voor het
eerst sedert 12 jaar geeft het geboortecijfer in
Engeland een stijging te zien. In het eerste
half jaar 1932 zijn 165.000 kinderen geboren,
zijnde 1700 meer dan in het overeenkomstige
tijdvak van 1931, 1
