IN PODKARPATSKA RUS.
cUtAj^i
len bon
LEVERTRAAN
F.J.I.LMÜZL
LEVERTRAAN
ADVERTEERDERS,
DENKTDAARAAN!
DE NIEUWE
SCHIEDAMSCHE
t
f
f
f
Voor lijdenden
Banketletters c<
Firma Rijnbende en Hoek
Behangerij-Stoffeerderij
HOOGSTRAAT 32, SCHIEDAM
Linoleums
Vloerzeilen
Karpetten
Haardzeilen
P. J. v. d, SMAN Co,
Onze Kabouters.
geeft U voor
een kwartje
behalve een half pond
Haarvloerkarpetfen
Gutha tafelkleeden
Cocos tapijt en loopers
CONCURREERENDE PRIJZEN
:im
ADVERTEEREN
ZONNESCHIJN
ADVERTENTIEN
KUNSTTANDEN
BRAND EN INBRAAK
NIEUWE HAVBAN
H.H. BOUWONDERNEMERS.
EEN ADVERTENTIE
DOET GEDENKEN
y Amandelspeculaaspoppen
De kleinste voeten vragen
de grootste zorg.
DONDERDAG 13 OCTOBER 1932
r MOEKACEVOBEREHOVO.
ROETHENEN, SLOWAKEN,
HONGAREN, JODEN EN
ZIGEUNERS.
FRANS EDUARD v. d. BERG
en
RIET BAKEN.
HENDRIKUS J0SEPHUS
HUBERTUS VAN DER K00Y
WILHELMINA ELISABETH
MANDIGERS, geb. Rijnders
H. N. 0UWERLING.
Dr. CLEMENS MEULEMAN
J. J. HOLTZAPFEL
TELEF. 69085-69086
Herstellenden
VAN DAM Co.
voor 12 bons 24 bons 36 bons
48 bons
72 bons een schemerlamp met wekkerklokje
Buitengewone Aanbieding:
5P00R6ANKET 23 et p. bi» pond
ounne Speculaas i5ct.p) pd.
BOTERSPECUL.AAS25ot.ob-
j Speculaas is lekker,
Amandelen zijn lekker!
zijn dubbel zoo lekker 20 ct. p. hall pd.
Borstplaat, Vruchtenborstplaat Suikerbeesten
cent per 4 ons
Ja» t5°°
Bloem
ieter lean het niet!
ff
Ruime sorteering in s
aan (wee kanten te gebruiken
ENZ. ENZ. ENZ.
NIEUWE MEDICINALE
VANGST 1932
HOOGSTRAAT 115, Tel. 68241-66243
GROERELAAn 30, TELEFOOH £8561
N.V. SCHIEDAMSCHE STEENKOLENHANDEL
KOOPT BIJ ONZE
ADVERTEERDERS
NIEUWE MEDICINALE
VANGST 1932
HOOGSTRAAT 115 Tel, 68241-68243
GROENELAAN 30. TELEFOON 68561
DE COURANT,
DIE HIER TER
STEDE HET
MEEST GELE
ZEN WORDT IS
KOEMARKT 4 TELEFOON 68085
II KOMI II
GEM. BETALING!!
MOOI BOVENHUIS
(Van onzen H-correspondent.)
Een half opgedroogde modderpoel. Een troepje
menschen er omheen. Een bedelaar iigt ei in.
Is hij 'dood, of leeft hij nog? Zijn bloote voeten
steken krampachtig omhoog. De voe-zolen zijn
grijs van stof en modder, van het vuil der we
gen. Een paar politieagenten banen zich een
weg door de kakelende kijkers. Terzelfdertijd
komt 'n gammele ziekenwagen aan. Er draaft
een oud, afgeleefd paard voor.
De twee politiemannen nemen 'den bedelaar
boven den rand uit. De grijze voetzolen schud
den grotesk heen en weer, als het paard den wa
gen wegtrekt. Weg gaat de bedelaar. Is hij
dood? Leeft hij nog? Niemand weet het en nie
mand bekommert er zich om.
Een verfomfaaide figuur kijkt de grijze
voetzolen verachtelijk na. „Weg, weg, goed
zoo," zegt de schorre stem van den man, die
kennelijk ook een bedelaar is. Hij schijnt bang
te zijn voor de twee politieagenten, die zooeven
hun werk van barmhartigheid met zooveel pië
teit hebben volbracht. Vermoedelijk had hij iets
met den halven of heelen doo'de uit te staan.
Waarom zou hij zich anders zoo druk maken,
zich verontschuldigen tegenover de twee politie
agenten?
„Goed zoo," zegt hij nog eens en maakt zich
dan kruiperig uit de voeten. Zijn naakte beenen
stappen in modderpoelen, zijn oogen kijken
schuw in het rond. En ver weg 'dansen op het
rythme van den hobbelenden wagen de grijze
voetzolen van den bedelaar, van wien men niet
wist, of hij dood of levend was.
De vrouwen schikken hun hoofddoeken recht,
de mannen 'doen een haal aan hun pijp. Schou
derophalend gaat een ieder zijns weegs. En Be-
rehovo is weer hetzelfde doodsche, onaanzien
lijke afgeleefde stadje als altijd.
Peinzend wandelen de joden er in het rond,
schreeuwend dribbelen de boerenvrouwtjes af
en aan en op het verwaarloosde marktplein
staat in een reeks modderpoelen de autobus die
het eenigste middel van verkeer vormt met
Moekacevo, 'dat met Oeshorod het drietal ste
den, of liever stadjes vormt, waarop het agra
rische Karpathen-Rusland groot gaat.
Podkarpatska Rus, Karpa.then Rusland, is als
het ware de blinde darm van Tsjecho-Slowakië.
Het is aan de republiek der Tsjechen en Slo-
waken slechts voorloopig toegewezen en heeft
recht op autonomie, maar de toestand, waarin
het verkeert, doet de mogelijkheid hiertoe nog
verder, veel verder verwijderd zijn dan zulks
met Slowakië het geval is.
Een merkwaardig gewest, dit Karpathen-Rus
land. Er is in den winter heel wat over te doen
geweest. Men heeft de wereld overeind gezet
met aangrijpende berichten over een hongers
nood in een Russischen winter, over onmetelij
ke ellende.
Deze ellende schijnt nu, in den nazomer, nog
steeds het ueel van Karpathen-Rusland te zijn
en het ziet er naar uit, dat het land en 'de men-
schen er nooit beter aan toe zijn geweest. Er
heerscht de bittere en nauwelijks te beseffen
armoede van het Oost-Europa, dat zijn kinderen
bij millioenen naar de Vereenigde Staten heeft
gestuurd, om daar te zwoegen in de kolenmij
nen of in de werkplaatsen 'der staalmagnaten.
De bedelaar, die daar. als oud vuil van de
straat werd weggewerkt, was een treffende
'illustratie van Karpathen-Rusland en van
Oost-Europa in het algemeen. Hier zijn de men-
schen bijna geen menschen meer, tenminste, als
men hen beoordeelt van den gezichtshoek van
een wel'doorvoeden West-Europeaan uit.
Dit land is schier Aziatisch. Rusland is trou
wens niet verre. En menigmaal weerklinken
Russische klanken. Roethenen wonen hier sa
men met Galicische Joden, Hongaren en Slo-
waken. En de Joden hebben den handel in han
den. Overal ziet men Duitsch-klinkende namen
en dat zijn dan onmiskenbaar Joodsche namen.
Al beheerschen 'de Joden den handel, men
vindt ze ook onder de boeren en deze landbou
wende Joden zijn even arm als de Roetheensche
en Slowaaksche boeren, of als de Hongaarsché
arbeiders, die in de zoutmijnen werken. Ze leven
van aardappelen knoflook en haring. Haring
vervult hier blijkbaar de rol van vleesch. En
het is vaak matjes, haring. „Matjes Her
ring" ttaat ergens in een winkel tusschen on
begrijpelijke Roetheensche en Hebreeuwsche op
schriften.
Karpathen Rusland is ondanks zijn liefelijke
natuur geen paradijs voor den toerist. Het is
trouwens Oost-Europa. Het is de Heimat van
een zwoegend, verworpen, geknecht en uitge
buit volk, dat de eeuwen door niets anders
geken'd heeft dan overheersching, zoodat de
ruggen der menschen uit gewoonte krom zijn
gaan staan.
De West-Europeaan staat er met zijn zelf
bewustheid van vrijgevochten wezen tegenover
zooveel haast hondsche onderworpenheid even
verbijsterd. Het is een onderworpenheid, die
zich thans nog het meest manifesteert in de ge
latenheid, waarmede een elk verwaarloozing,
vuil, armoede en gebrek over zich heen laat
gaan.
Dat baggert door modderpoelen, strompelt op
ongeschoeide voeten, kromt zich onder de
zwaarste lasten en klaagt niet. Slechts aan een
paar dingen wordt halsstarrig en tegelijk met
een ontroerende toewijding vastgehouden, aan
den godsdienst en de moedertaal. Aldus hoort
men in Karpathen-Rusland Slowaaksch en
Roetheensch. Hongaarsch en Jiddisch of He-
breeuwsch. En aldus kon er de vraag om auto
nomie verstommen bij het misbaar, dat twee
rabbi's maakten over de vraag, wie de kudde
regeeren mocht. Oost-Europa heeft den twist
tusschen de rabbijnen in de grootste spanning
gevolgd, maar het bekommert er zich niet om,
of Praag ooit zijn greep om Karpathen-Rusland
zal verzachten.
Oost-Europa. De autobus heeft me naar Moe
kacevo gebracht, dat in het hart van Karpathen-
Rusland ligt. Daar zit voor een smerig cafétje
een Tsjechisch generaal met zijn staf. En in
eenbiedig ontzag gapen leegloopers naar de
schittering van goud en zilver. De generaal
drinkt zijn koffie, neemt de hulde in ontvangst.
Oost-Europa. Er valt in de oogen der starende
bewonderaars slechts ontzag te lezen, eerbied
en bewondering. Straks zou de generaal zijn
voet op de nekken dezer lieden kunnen zetten.
Ze zouden hem daarna misschien de voetzolen
kussen. De doode of half doo'de bedelaar in Be-
rehovo werd om zijn grijze, stukgeloopen voet
zolen bespot. De Tsjechische generaal hoort een
hymne van eerbiedig gefluister naar zich op
stijgen. Oost-Europa
Een tocht door Podkarpatska Rusland stemt
den mensch tot nadenken. Dit gewest is intus-
chen nog maar 't voorportaal van dat geweldige
Oost-Europa, dat hier reeds een andere wereld
blijkt en, nog zoover ligt van het eigenlijke
Rusland en van Azië.
In Podkarpatska Rus begint het Oosten, de
Orient, waar de mensch zoo iets heel anders
is als wij ons voorstellen, dat hij moet zijn.
Ik versta ze niet, die Roethenen, Joden, Slo-
waken en Hongaren. Ze kunnen me dus niets
vertellen en ik kam me alleen verwonderen,
dat de bedelaars onder hen blijven leven en
zelfs de zigeuners in hun naargeestige dorpen
niet verkommeren.
Thans is bet nog zomer. Hier en daar ge
ven de wijngaarden hun vruchten. Akkers
staan hun oogsten af. Schapen leveren wol.
Maar in de bosschen en op de bergen leven de
wolven. En de winter is meedoogenloos hard.
Dan worden de modderwegen met een blank
kleed bedekt. En dit kleed wordt menigmaal
het lijkkleed voor zoo'n bedelaar, voor zoo'n
Zigeuner, die zich nu in het warme zonnetje
koestert, alsof er nooit een winter komen zal.
Oost-Europa
In de Orient voltrekken de gebeurtenissen
zich op de lijken der menschen. En hier in
Podkarpatska Rus begint de Orient. Het draagt
zijn deel bij en het is met groote moeite, dat
de Tsjechen er in 6lagen. dit deel niet al te
groot te doen zijn. Ze bemoederen Podkar
patska Rus, zooals ze Slowakië bemoederen»
maar met heel wat meer reden. En de men
schen van Podkarpatska Rus beginnen een
beetje mensch te worden.
MoekacevoBerehovo. Ze zijn een klein stuk
van Podkarpatska Rus. Maar ze vertellen er
meer dan genoeg van. En ik heb gauw meer
dan genoeg van het pittoreske van langharige,
bleeke Jodenjongetjes in kaftans en met bak
kebaardjes als pijpekrulletjes, aan het pitto
reske van wanstaltige bedelaaTs en havelooze
Zigeuners. Ik val haast over het touw, waar
aan een Joodsche boer zijn lievelingsvarken
heeft. Hij biedt bet me te koop aan en het
beest rent van schrik tusschen zijn beenen
door, gilt alsof het al gekeeld wordt. Er Is
niemand, die den boer een handje helpt, om
het varken uit den knoop te halen, dien. het
rond zijn beenen heeft gelegd. Oost-Europa..'..
Oost-Europa leeft ook in de bedden en de
kussenstoelen der hotels. Neen, het leeft er
niet. Het krioelt er. Het dringt zich het meest
op, net als de geur van de paprika en het
knoflook.
Er gaat een trein naar Kosice, de oude
hoofdstad van Oostelijk Slowakië. Zonder spijt
keer ik Podkarpatska Rus den rug toe, trek
door de poeszta s. Hier Is het land van de
ooievaars. Ze zijn er de heilige dieren en de
koningen der dorpen. Slowakië komt langzaam
aangegolfd. Aan weerszijden van de spoorbaan
strekken zich groote velden uit van statige
zonnebloemen. De pitten der bloemen dienen
den menschen tot voedsel. Oost-Europa.
Aldus is de hoofdstad van Oostelijk Slowa
kië een waardig besluit van een reize door
Oost-Europa, dat een mensch zich doet afvra
gen wat een wonderlijk land dat West-Europa
toch eigenlijk is.
VERLOOFD
RIET DE ROOIJ
en
JOH. BLOMJOUS.
Goirkestraat 183
Tilburg.
Spoorlaan 42
Ontvangdag 23 October a.s. van
12—1.30 uur. 40111 9
GETROUWD
De Heer en Mevrouw
VAN DEN BERG—BAKEN
betuigen, mede namens hun weder-
zijdsche familie, hun oprechten
dank voor de belangstelling bij hun
huwelijk ondervonden.
40106 11
De Heer en Mevrouw
C. H. J. VAN MOORS EL-
WITKAM
geven met genoegen kennis van de
geboorte van hun Dochter
INEKE.
Den Haag, 12 October 1932.
40135 7
Tot onze groote droefheid
overleed heden in het SC
Franciscus-Gasthuis te Rot
terdam, na een smartelijk,
doch geduldig gedragen lijden,
voorzien van de H.H. Sacra
menten der Stervenden, onze
goede, zorgzame Man, Vader,
Behuwd- en Grootvader, de
Heer
in den ouderdom van 72 jaren.
Uit aller naam
Wed. M. H. VAN DER KOOY-
Geerders.
Rotterdam, 12 October 1932.
Van der Sluyssiraat 83b.
De Uitvaartdiensten zullen ge
houden worden in de Paro
chiekerk van O. L. Vrouw v
d. H. Rozenkrans (Proveniers
singel), op Zaterdag 15 Octo
ber a.s. De H.H. Missen zijn
te 7% en 8% uur de stille en
te 9*4 uur de gezongen H.
Mis van Requiem, waarna de
t^grafenis van uit de kerk op
het R. K. Kerkhof te Croos-
wiik.
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, na een langdurig
lijden, meermalen voorzien
van de H.H- Sacramenten der
Stervenden, onze innig gelief
de Echtgenoote, Moeder, Ee-
huwd- en Grootmoeder
in den ouderdom van bijna 80
jaar.
Namens allen
C. C. MANDIGERS.
Eindhoven, 11 October 1932.
Haviklaan 4.
De Uitvaart, waarna begrafe
nis, zal gehouden worden op
Vrijdag 14 October a.s. te 10
uur in de Parochiekerk van
den H. Antonius, Villapark.
40132 24
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, voorzien van da
H.H. Sacramenten der Star-
venden, te Deume, onze innig
geliefde Broeder en Zwager,
de Heer
Tilburg, 12 October 1932.
F. H. M. OUWERLING
J. P. OUWERLING
geb. Baronesse V. Heeckeren
van Brandsenburg.
40129 16
40110 34
Heden overleed tot onze diepe
droefheid, onze geliefde Broe
der, Zwager en Oom
in den ouderdom van 61 jaar.
Hij ruste in vrede.
Uit aller naam
J. MEULEMAN.
Wychen, 10 October 1932.
40136 13
TEGEN FONDSTARIEF.
Spreekuur 's morgens van 9—11%
Tandheelkundige
KRUISKADE 130, ROTTERDAM.
607 DG VS 8
VERZEKERT U TEGEN
BIJ DE
SCHIEDAM
11702S 30
die verzwakt zijn door koortsen, typhus, influënza, of derge
lijke ondermijnende ziekten, is da SANGUINOSB het middel,
dat het éérst de levensopgewektheid terugbrengt.
voor wie het er op aan komt, de verloren krachten spoedig
te heroveren; wier eetlust moet worden opgewekt; die aan
diepen en verkwikkenden slaap behoefte hebben:
het middel dat u snel en zeker daaraan helpt is DE
SANGUINOSE.
Tweemaal per dag een eetlepel is voldoende.
Bü alle Apothekers en goede Drogisten.
De SANGUINOSB kost per flacon f2; 6 fl. fll; 12 fl. f2L
De Riemerstraat 2c/4 Den Haag
NBDERLAXDSCH FABRIKAAT.
Uiterst gunstig gelegen GROND TE KOOP bestemd vóór den
bouw van VRI.JE BENEDEN. EN BOVENWONINGEN, nabu
het POMPSTATION, op de grens van Rotterdam en Schiedam.
Gelden voor bouwcredieteii en hypotheken op billijke voor
waarden beschikbaar. Te bevragen bij H. GABEL, Burgem.
Knappertlaan 34, Schiedam, Tel. 68245. 11704S 20
Koffie Sprits, FroO-Frou Milka, Caramel Coco's,
Moeco Carré's, Rumco's, Chocolade Toffee,
Haagsch Banket, Fondant Amandelen, Fruit
Glacé, Gevulde Milano's, Peppermint Choco's
of het nieuwste biscuitje Chocolade Marietje
I Zwitser,ch Klokje of
I Golf pol „f
t Tafeltennis of
Ilikeurstel 1 luxe Klokje 0f I Electriseh Theelicht of
1 Brood kort I PencMeklokje
I moderne bouwdoos
in doozen verpakt pl.m. 1 pond P-
Zeer veel voetgebreken komen voort uit
het dragen van verkeerd schoeisel in da
kinderjaren. Later kunnen die gebreken
dan dikwijls of alleen met veel pijn en
moeite óf heelemaal niet meer genezen
worden.
Door een twintig-jarige ervaring zijn de
Nimco-fabrieken er in geslaagd een ideale
kinderschoen te vervaardigen. De voeten
van leder kind, dat Nimco-schoenen
draagt, worden in den winkel vakkundig
onderzocht om op deze manier de juiste
schoen voor ieder voetje te verkrijgen.
En mocht de voet reeds een kleine afwij
king vertoonen, dan is er een schoentje
met een speciaal Ingebouwde steunzool,
waardoor de voet langzamerhand, zonder
pijn, weer in den normalen stand wordt
gebracht.
Nimco-schoentjes hebben een alleraardigst
model, zijn buitengewoon solide, .ten volle
gegarandeerd en laag in prijs.
Natuurboter
Amandelen
Suiker en
Eieren
>JléVrt
Nimco.
LEEST-
plastiek
Met goud bekroond.
fi.V. S. VERSCHUUR CO. SCHOENFABRIEK NIJMEGEN
11701S 113
Wij garandeeren elk jaar verscbe
levertraan. Let daar op bij het koopen
DROGISTEN SEDERT 1891
108S 2b
NOORDWEST 13-15 17-19 t£LEF. 68208-68831
PRIMA ANTHRACIET-SOOBfE>l V*N Ie KLAS WIJNEN
Wii garandeer en elk jaar versilie
levertraan. Let daar op bü het
koopen.
DROGISTEN SEDERT 1891.
11703S 20
Leerameublem., moquette a tellen,
tafel3. bedstellen, divans, karpetten,
vloerzeilen, dressoirs. Spotkoopjes
Simonstr. 57-55-44 bij Schiek. R'dam
3393
te huur. bevattende 7 kamers, vasts'
wa-schtafels, erker, terras, 36.
per maand. Te bevr.: Hoogstr. 115,
beneden. 3087#
