DE PRINS VAN WALES IN NEDERLAND.
als men in handen van
VRIJDAG 14 OCTOBER 1932
HET BEZOEK AAN DEN HAAG.
Maar eerst naar de golflinks.
IN AFWACHTING VOOR DE
BRITSCHE LEGATIE.
Prins van Wales.
WAARAAN DE PRINS ZIJN
POPULARITEIT DANKT.
DE ENGELSCHE PRINSEN IN
ZWEDEN.
UITLOKKING VAN MISDRIJF.
HET GEHEIM VAN HET GARNALEN-
SCHIP.
BRUTALE CHAUFFEUR.
BRAND TE EINDHOVEN.
Een redder zwaar gewond.
GEHEIME DISTILLEERDERIJ ONTDEKT.
IJMUIDER VISSCHERSVAARTUIG
VERONGELUKT.
DOODELIJKE VAL.
BRANDSTICHTING IN EEN BANANEN-
PAKHUIS.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
ENGELMAN OVER DIEPeNBR0CK.
UITGEVERIJ «DE GEMEENSCHAP".
PASTOOR A. VALLEN t
BEZOEK AAN DE MAASBODE.
WOEKERAARS VALT.
Het leed niet te overzien.
HET OMSLAAN VAN DE KRAKATAU,
NEDERLANDSCH KAMERORKEST.
Het zeer voorloopig programma vermeldde
de aankomst om 3 .uur van den Prins van Wales
op de Britsehe legatie aan het Westeinde te
's-Gravenhage. Op dat tijdstip stonden dan ook
talrijke personen te wachten. Doch de hooge
gast bleek vertraging te hebben en spoedig
kwam de heer Roberts, de secretaris der Brit
sehe legatie, aanrijden met de mededeeling, dat
het wel kwart voor vier uur zou worden.
De tijd verstrijkt.
De wachtende menigte groeit voortdurend
aan. Een erentfest publiek rijst boven den
trottoirband op.
Uit een taxi stijgt een niet meer jeugdige
miss van een vrij opvallende figuur. Zij plant
zich vlak voor het legatiegebouw, maar een
Haagsche bobby dirigeert haar met een „on
the other side" tusschen de menigte.
Als de Haagsche toren vier uur heeft ge
slagen, verwekt een auto van het corps diplo
matique, welke plotseling het Westeinde inslaat,
eenige beweging, maar het is loos alarm. Men
gaat gelaten het tweede uur van wachten in.
Half vijf levert een auto met drie personen.
Tien minuten later komt een tweede personen
auto, gevolgd door een Ford met de bagage van
den Prins, tal van zwaar leeren koffers met
onderscheiden hotel-etiketten. Dat van „Atlantic"
Hamburg is nog ongeschonden. Een dubbele hoe
veelheid golfsticks ontbreekt niet.
Hij komt.
Om twintig minuten over vier stuiven de van
Schiphol komende auto's met den Prins en zijn
gevolg bij het viaduct aan den Leidschen straat
weg de grens der gemeente over. Ze rijden
echter door met zoo'n snelheid, dat zij reeds ver
weg zijn als enkele misses haar pochetjes in de
Engelsche kleuren tot wuiven hebben gebracht.
De drie auto's gaan de Waalsdorperlaan op,
regelrecht naar de terreinen van de Haagsche
Golfclub.
Inmiddels zijn bij het paleis in het Noord
einde, waar ook weer volgens het voor
loopig programma de Prins van Wales om
vijf uur een bezoek zou brengen aan Z. K. H.
Prins Hendrik der Nederlanden, honderden
menschen samengekomen. De dames uit de
betere kringen zijn er goed vertegenwoordigd
en willen zich de kans om Prince Charming
te zien, niet laten ontglippen. Doch ook hier
is het wachten.
De geduldigen in het Westeinde kregen er voor
een deel genoeg van en langzaam begon de
dichte menschenhaag te slinken. Dit gold maar
betrekkelijk voor het contingent schoolkinderen,
dat er de levendigheid in hield.
Naar de golflinks.
Het bleek dat Z. K. H. van plan was ver
anderd en zich naar de banen van de Haagsche
golfclub aan den Waalsdorper weg had begeven,
alwaar hij zich gedurende eenigen tijd opge
houden had.
Aanvankelijk lag het in de bedoeling dat de
Prins een partij zou spelen tegen den Engel-
schen militairen attaché Majoor Fraser. De
Prins gevoelde hier echter weinig lust voor en
gaf er de voorkeur aan eenvoudig zich een
weinig te oefenen en, wat in golfkringen ge
noemd wordt „een balletje te slaan
De Prins had van Hamburg naar Amsterdam
een zeer kwaden overtocht gehad en was er
zeer op gesteld zich eenige oogenblikken in de
frissche lucht te kunnen bewegen. Het was
reeds na half zes, toen hij de golfbanen ver
liet en zich naar het gebouw der legatie aan
het Westeinde begaf.
Aankomst aan het gezant-
schapsgebouw.
Precies kwart voor zes draaien de drie auto's
het Westeinde in.
Er wordt gejuicht. „Hij" is er. Nog een draai
en de auto met zijn vorstelijken inhoud staat
onder de poort voor de oude Spanjerskerk. De
„miss" uit de taxi is toegeschoten en staat zelfs
voor de persmannen. Een fiksche agent houdt
haar op een afstand voor de poort.
't Is reeds donker geworden en in het licht,
dat door de geopende legatiedeur schijnt, is de
Prins nauwelijks uit de andere heeren te her
kennen. Het publiek loopt toe maar er valt
niets meer te zien.
In de particuliere woning van den gezant
werd de Prins ontvangen door Lady Russell en
mrs. Fraser, de echtgenoote van den Engelschen
militairen attaché.
De Prins begaf zich dadelijk naar de voor
hem ingerichte vertrekken, waar hij zich
kleedde voor de ontvangst door Prins Hendrik.
Bezoek aan Prins Hendrik
Te kwart over zes rijdt de auto voor en be
geeft de Prins van Wales zich naar het Paleis
Noordeinde, vergezeld van de heeren Colonel
Pears Lagh en sir Gotfrey Thomas.
Ook hier wordt gejuicht, al is Prins Char
ming in den donkeren auto niet te onder
scheiden.
Met groote stappen gaat hij de treden van
het paleis op. Hij wordt in de hall van het
paleis hartelijk ontvangen door Z. K. H. Prins
Hendrik, die zijn adjudanten, luitenant-kolonel
jhr. W. Laman Trip en luitenant ter zee le kl.
J. W. Termijtelen aan den Prins voorstelt.
5f
Voorts is aanwezig de hofmaarschalk van H. M.
de Koningin, baron de Smeth.
Na de begroeting in den crème salon, begeeft
de Prins van Wales zich met Prins Hendrik
naar diens kamer, waar de thee gebruikt wordt.
De ontvangst duurde ongeveer een half uur.
Diner in de Legatie
Om 8 uur was er in het legatiegebouw een
diner, gegeven door den Engelschen gezant ter
eere van het bezoek van den Prins van Wales.
Het was in het Westeinde een ongewone
drukte: het af- en aanrijden van auto's, de po-
litie-afzetting, de looper, welke van uit de poort
gelegd was, dit alles trok veel publiek.
Aan de tuinzijde van het gezantschapsgebouw
is de eetzaal; daar was de tafel volgens Engelsch
gebruik gerankschikt. Roode rozen sierden de
tafel.
De Prins van Wales had ter eenerzijde Lady
Russell tot tafeldame, ter andere zijde mevrouw
Snouck Hurgronje, de echtgenoote van den
secretaris-generaal van Buitenlandsche zaken.
De Engelsche gezant zat naast mevrouw Bee-
laerts van Blokland, de echtgenoote van den
Minister van Buitenlandsche Zaken.
Hef diner werd gevolgd door een soiree in de
fraaie balzaal, welke aan de voorzijde van het
legatiegebouw is gelegen.
Ongeveer 150 personen waren hiervoor uitge-
noodigd.
Om half elf verscheen Prins Hendrik, die ge-
ruimen tijd zich met den Prins van Wales onder
hield.
Het bal duurde tot zeer laat.
Een en ander uit zijn leven
Prins Edward Albert, die zijn eerste bezoek
aan ons land brengt, werd den 23sten Juni 1894
in White Lodge, Richmond Park, als oudste
zoon van koning George V van Engeland, toen
nog hertog van York, geboren. De prins is dus
thans 38 jaar oud. Eerst op zijn zestienden ver
jaardag ontving hij den titel van „Prince of
Wales" en drie jaar later werd hem het slot
Carnarvon in Wales als residentie toegewezen.
Weinig vorstelijke personen wisten zich groo-
ter populariteit te verwerven dan prins Edward.
In de heele wereld heeft hij zijn kennissen en
vrienden, in alle landen heeft hij zich door
zijn gemoedelijk innemend optreden een
grooter^ kring van bewonderaars verworven.
Reeds in zijn jeugd legde hij een typische „de
mocratische" levensopvatting aan den dag, de
vrucht van een door gezonde beginselen ge
leide opvoeding. In Ostborne en Dartmouth
leidde hij het leven van een doodgewonen
cadet en 1912 verrichtte hij gedurende drie
maanden de eenvoudigste diensten van Eng.
matroos op het stoomschip „Hindoestan".
In het Magdalen College te Oxford, waar hij
staatsrecht en geschiedenis studeerde, deelde
hij in alles het gewone leven der overige stu
denten.
Volop leefde hij vooral met zijn volk mede,
toen het in de ellende van den wereldoorlog
werd geworpen. Booze tongen fluisterden wel
eens, dat de prins zich voor niets anders in
teresseert dan voor sport en dat hij voor de
rest de diepere belangen van zijn volk vergeet.
Toen
brak.
de wereldoorlog uit-
Zijn houding in den wereldoorlog toonde ech
ter aan, dat zijn democratische levensbeschou
wing zich ook in daden wist om te zetten.
Nauwelijks was de oorlog uitgebroken, of er
deed zich een wrijving gevoelen, tusschen den
prins, *ie met alle geweld naar het front wilde
en den chef van den Britschen generalen staf,
lord Kitchener, die het leven van den kroon
prins niet in gevaar gébracht wilde zien.
Ik wil naar Frankrijk gaan, riep de prins
in die dagen uit. Heb ik te Carnarvon niet be
loofd te leven en te sterven in den strijd tegen
de vijanden van mijn land?" Heb ik geen voor
beeld te geven?
Van gehoorzaamheid, antwoordde de oude
generaal, Uw militaire vorming is nog niet
beëindigd: men zou niets aan u hebben.
Maar wat hindert het, als ik gedood word?
Ik heb vier broers
En Kitchener: Als ik zeker was, dat u sneu
velde, zou ik u niet weerhouden, maar u kunt
gevangen genomen worden, en dit zou ik nooit
dulden.
In November 1917 wordt de prins benoemd
tot adjudant van generaal French en twee da
gen later gaat hij scheep naar Frankrijk.
Ondanks alle tegenkanting wilde hij dienen
als een gewoon officier van zijn rang. De sol
daten zien hem de wacht betrekken in de loop
graven, zij zien hem in de vuurlinie of op een
motor, nu eens hier nu eens daar. De schild
wachten schreeuwen hem toe, halt te houden
of door te rijden. De hoogere officieren snau
wen hem als anderen een bevel, een order toe.
De „tommies" houden van den jovialen luite
nant. Ze schrijven over hem in hun brieven
naar huis: Wij hebben een krijgsgevangene, een
Duitsch officier, schrijft een hunner, de prins
van Wales heeft hem gevangen genomen. En
een ander: gisteren regenden de granaten op
ons neer. De prins van Wales was met ons.
Wij zijn allen trotsch op hem.
Begin 1919 kon de prins dan ook terecht zeg
gen tijdens een receptie in Guidhall, dat hij
gedurende den tijd, dat hij aan het Fransche
front gediend had de menschen had leeren ken
nen. „In vier jaar ben ik een man geworden",
zeide hij.
De Prins over de cowboys
en de Indianen.
Ook na den oorlog heeft de prins niet stil
gezeten. Geleidelijk heeft hij alle Dominions van
het Britsehe r(jk bezocht. Geen koninklijke
vertegenwoordiger oogstte ooit grooter succes
en genoot grooter sympathie, een sympathie,
welke nog meer uitging naar den mensch' dan
naar den prins. Hij begint met Canada. Te
Quebec houdt hij een rede in perfect Fransch,
te Edmondton galoppeert hij met de cow-boys,
te Bariff kampeert hij met een Indianenstam,
rookt de vredespijp en ontvangt den naam van
„Eerste morgenster".
Te Winnipeg moet hij onder een ondragelijke
hitte aan zooveel menschen de hand drukken,
dat hij den volgenden dag met zijn arm in een
doek loopt, maar hij gaat door met zijn linker
hand
De staatsman.
Hij keert naar Engeland terug, niet alleen
met indrukken maar vooral met ideeën. De be
woners van ons oude land, verklaart hij in het
openbaar, moeten begrijpen, dat het patrio
tisme der Dominions een nationaal patriotisme
is, dat zich richt tot het geheele Britsehe rijk,
waarvan groot-Brittannië evenals de Dominions
slechts een deel is.
Hier ontpopt zich de staatsman. Onder zijn
jeugdig zorgeloos gelaat verbergt hij een die
pen zin voor de werkelijkheid. Bij zijn reizen
door Nieuw-Zeeland en Australië beweegt hij
zich onder de boeren, en mijnwerkers, onder
vraagt hen, bestudeert politieke en economische
vraagstukken, trekt er zijn conclusies uit.
Zijn koelbloediheid bij een
trein ontsporing.
In Australië ontspoort zijn trein, de wagon,
waarin hij reisde, stort van den spoordijk, Alge-
meene paniek en verwarring. Maar ziet, lang
zaam klautert hij omhoog en aan het portier
raam verschijnt zijn gelaat stil glimlachend.
Stond dat ook op het program? vraagt hij met
een schalkschen lach.
Prins Edward doet met plezier wat voor
andere staatslieden een vervelend karwei zou
zijn. Of hij nu een tentoonstelling, een zieken
huis, een kazerne of een school opent, steeds
tracht hij zich te ontwikkelen. Ik mag graag
iets leeren, zei hl] eens,
Bij de typografen op de
„Times".
Zoo bracht hij ook eens een bezoek aan de
„Times". Hij wilde weten, hoe een groot dag
bladbedrijf nu eigenlijk in elkaar zit. Men had
verwacht, dat hij op zijn hoogst veertig minu
ten zou blijven, hij bleef er twee uur.
Terwijl hij de zetmachines bezichtigde, be
merkte hij, dat een der zetters een verminkt
been had. Een oorlogswonde, vroeg de prins.
Waar werd ge gewond en in welk land?
De zetter gaf den prins daarop een kort relaas
van het gevecht, waarbij hij verminkt werd.
Ah, riep prins Edward uit, maar dan-waart ge
van mijn regiment, een schitterend regiment. Ik
was op dat oogenblik in uw nabijheid. Wat een
aanval was dat
De dialoog wordt steeds meer geanimeerd. De
andere zetters scharen zich rond den prins en
zijn kameraad en als hij heengaat, fluisteren ze
elkaar toe „Een prachtkerel
De prins als sportliefhebber
Onnoodig is het feitelijk, aan deze korte bio
grafie nog toe te voegen, dat de prins een ver
woed sportliefhebber is. Hij speelt tennis, polo,
golfis een uitstekend jager maar bovenal een
gepassioneerd ruiterzonder het laatste zou hij
geen Engelschman zijn. Verscheidene malen
maakte hij zoo vermetele sprongen en maakte
hij zulke ongewone buitelingen, dat men voor
zijn leven vreesde. Bij de paardenrennen ver
wierf hij zich den populairen bijnaam van den
„Dare-Devilprince" (den prins die den duivel
tart). Niet alleen op het land echter is de prins
in zijn element, maar ook en vooral in de lucht,
anders zou hij niet per vliegtuig naar ons land
gekomen zijn.
Op het gebied van de heerenmode tenslotte
heeft de „Prince charming" de erfenis van zijn
grootvader, koning Eduard VII, aanvaard, die
ook als prins van Wales wereldberoemd was om
de nieuwe modes, welke hij in zijn tijd lan
ceerde.
Prins Eduard is, zooals bekend, ongehuwd. In
1926 gingen er geruchten in de pers, dat hij
zich zou verloven met de Spaansche Infanta,
prinses Beatrix, maar deze bleken al spoedig
onwaar te zijn. Bij zijn laatste bezoek aan Zwe
den wilden de bladen weten, dat prinses Ingrid
zijn uitverkorene worden zou. Ook deze ge
ruchten echter zijn tegengesproken.
Een anecdote
Tot slot nog een aardige anecdote.
Tijdens een bezoek van den prins aan Pa
rijs, werd het hotel, waar de prins verbleef, te
gen zes uur opgebeld door een Engelschen jour
nalist.
„Kunt U mij ook zeggen" klonk het door de
telefoon, „wat de prins vanmorgen gedaan heeft?"
„Hij heeft polo gespeeld."
„En de lunch
,Hij heeft de lunch gebruikt op de Britsehe
ambassade en de thee in het Bois de Boulogne."
„En wat denkt hij vanavond te doen
Een oogenblik stilte, daarna een gulle lach
„Neem me niet kwalijk, maar Joost mag weten,
wat ik vanavond nog zou kunnen uitvoeren I"
Een eenvoudige anecdote, maar zij bewijst be
ter dan wat ook, de minachting van den prins
voor sommige „protocolaire voorschriften" en bo
venal zijn charme.
De „prince charming" is de modernste van
alle prinsen en de meest democratische.
Z. K. H. de Prins van Wales en zijn broer
prins George, die zich zooals bekend zeer voor
de luchtvaart interesseeren, toonden die be
langstelling ook tijdens hun bezoek aan Stock
holm, waar zij per vliegtuig een tocht maak
ten naar Korsnas en Sandviken, ter bezichti
ging van de houtzagerijen en staalfabrieken.
De tocht werd gemaakt met een 3-motorig,
vliegtuig, de „Södermanland" van het type
Junkers J U 52 van de AB Aerotransport,'t?e
Zweedsche luchtvaartmaatschappij, welke in
samenwerking met de K. L. M. de verbinding
Nederland-Scandinavië onderhoudt.
Ernst Roll, de piloot, die dagelijks met dit
vliegtuig op de Helsingfoursroute vliegt, was
opgedragen, de machine met de koninklijke be
zoekers te besturen. De bemanning bestond
voorts uit een mecanicien en een radio-tele
grafist.
De Engelsche prinsen werden vergezeld door
den Zweedschen kroonprins Gustaaf Adolph,
hun adjudanten en Capt. C. Florman, directeur
van de AB Aerotransport, in totaal 16 pas
sagiers.
De tocht werd gemaakt met slagregens en
hevige sneeuwbuien. De piloot zoowel als het
vliegtuig kregen een mooie gelegenheid hun
hoedanigheden te toonen. Een half uur na
den start werd het volgende telegram van uit
het vliegtuig verzonden naar de „Stockholm
News Exchange":
„Södermanland vliegt thans op 1500 voet
hoogte. Hebben te kampen met sterken tegen
wind. Desniettegenstaande nauwelijks stooten
voelbaar, vliegen kalm verder. Prins van Wa
les naast pilot in cockpit, bestudeerde instru
menten met groote belangstelling."
Geruimen tijd was de horizon voor het oog
onzichtbaar en moest er uitsluitend „blind"
gevlogen worden, dat wil zeggen met behulp
van de instrumenten. Vanuit het vliegtuig zon
den de prinsen hun groeten aan Koning Geor
ge van Engeland.
De terugvlucht van Sandviken naar Stock
holm nam slechts 45 minuten, terwijl de ma
chine tot op een hoogte van 3000 voet steeg om
boven de sneeuwwolken uit te komen.
Een sensationeel gezicht was het, toen de
„Södermanland" Stockholm bereikte, met een
grooten boog over de hoofdstad vloog en 5 mi
litaire vliegtuigen opstegen om in V-vorm de
bezoekers naar het landingsterrein voor te
gaan. Gedurende het laatste half uur had prins
George plaats genomen naast den bestuurder.
Ondanks het koude weer was de temperatuur
in de cabine zoodanig, dat de bezoekers hun
zware pelsjassen hadden uitgetrokken.
Na de landing in Stockholm gaven de Engel
sche prinsen evenals de Zweedsche kroonprins
uiting aan hun enthousiasme over den tocht,
het toestel en het gemak aan boord, om daarna
met een hartelijken handdruk afscheid te ne
men van piloot Roll.
Bevestiging van het vrijsprekend vonnis
verzocht.
De 50-jarige koopman A. L. de G., te Voor
burg, is op 31 Maart j.l. door de Haagsche recht
bank vrijgesproken van de hem ten laste gelegde
„uitlokking van misdrijf" van welk vonnis het
O. M., dat tegen verdachte 1 jaar gevangenisstraf
had geëischt, in hooger beroep is gekomen.
Thans diende deze zaak voor het gerechtshof
te 's-Gravenhage.
Verdachte zou in Augustus 1930 getracht heb
ben zekeren de Br. te bewegen om opzettelijk
brand te stichten in het buiten „Angelbeck" te
Afferden (L.) waardoor gemeen gevaar voor
goederen was te duchten.
Door den procureur-generaal waren 8 getuigen
gedagvaard, waarvan de Br. niet verschenen was.
Mr. Brants wees in zijn requisitoir op het
zonderlinge van het feit dat deze verdachte zoo
ongelukkig is bij het koopen van huizen. Niet
zoodra heeft de G. een verzekerd huis in eigen
dom, of er breekt brand uit. Bovendien wijzen
de verklaringen van den get. J. op opzet. Niette
min heeft spr. geen overtuigend bewijs kunnen
constateeren, zoodat hij, afgezien van al het
andere, bevestiging van het vonnis verzoekt.
De verdediger, mr. Weijl, sloot zich hierbij aan
en pleitte mede op juridische gronden vrijspraak.
Alcoholsmokkelarij opgehelderd.
Men zal zich herinneren, dat het te Den Hel
der gestationneerde douanevaartuig „Zeemeeuw"
onder leiding van den belastinginspecteur Ples-
man vijftig bussen van twintig liter alcohol
heeft in beslag genomen. De waar zat ver
borgen in het in de haven liggend schip
„Chemica". De eigenaar wist tijdens den over
val niet op te helderen, hoe die bussen daar in
het schip gekomen waren.
Naar het „Handelsblad" bericht, is deze zaak
thans tot klaarheid gebracht.
Uit de verhooren, die den vermoedelijken
smokkelaars en verschillenden getuigen zijn
afgenomen, is het vervoer van den alcohol van
den uitvoer uit IJmuiden tot den heimelijken
wederinvoer met een Helderschen botter langs
Den Helder en de berging in de „Chemica", tot
in bijzonderheden geconstrueerd. Zoowel de
eigenaar van de „Chemica", als de schipper van
den botter en een te Amsterdam wonende mede
plichtige zullen inzake de door hen bij het ver
hoor afgelegde verklaringen te zijner tijd te
recht moeten staan.
De inspecteur heeft althans meer dan vol
doende gegevens verkregen, om tegen deze drie
personen proces-verbaal te kunnen opmaken.
Is het blad juist ingelicht, dan bedroeg, de
geheele gesmokkelde voorraad indertijd twee
duizend liter, waarvan men voor den overval
door de „Zeemeeuw" kans zag om des nachts
duizend liter naar Amsterdam te vervoeren en
clandestien te verhandelen.
WAARSCHUWING.
In het Algemeen Politieblad vestigt de burge
meester van Renkum, te Oosterbeek, de aan
dacht van belanghebbenden op den Duitscher
Varl Vieth, geboren 26 November 1898 te Solin
gen, voorheen wonende Hoogstraat 49 te Wage-
ningen, thans verblijvende villa Unita, Utrecht-
scheweg 13 te Heelsum, gemeente Renkum.
Alvorens met genoemde Vieth, die in staat
van faillissement verkeert, of met de door hem
gedreven handelsvennootschap „Rasonia" (spe
ciale fabriek van scheermesjes, merken Rasonia
en Orient) in relatie te treden, wordt in over
weging gegeven inlichtingen in te winnen bij
voornoemden burgemeester.
Het koplieht en de ontbrekende
nummerplaat.
Een 'driest staaltje van overmoed demon
streerde dezer dagen een chauffeur tegenover
een politieagent zoo schrijft men uit Roosen
daal aan de Bossche Crt. Op den Wouwschen
weg werd door een agent des avonds een
vrachtauto tot staan gebracht, welke met
slechts één koplieht reed. De agent wilde ver
baal opmaken, waarop de chauffeur langs z'n
neus weg vroeg: Geen koplieht? Moet u me
daarvoor laten stoppen? Nou, kijkt u dan maar
'ns aan den achterkant van m'n wagen, dan
zult u zien, dat ik niet eens 'n nummerbord
heb!
De agent ging zich overtuigen en inderdaad,
het nummerbord ontbrak. Maar terwijl hij nog
bezig was dit te constateeren, sloeg de motor
aan en met vol gas tufte de auto weg
Woensdagavond brak brand uit in de woning
van den heer K. in de Franklinstraat te Eind
hoven. De familie was afwezig. De 31-jarige
heer R., die passeerde, meende kindergeschrei
in het brandende huis te hooren en stormde,
naar boven. Hier kreeg hij vallend vuur van
"het plafond op het lichaam, zoodat hij zich
voor een der vensters vertoonde en om hulp
riep, De ongelukkige werd langs ladders gered,
maar was zoo met brandwonden overdekt, dat
men voor zijn leven vreest. Hij is naar het
R. K. Gasthuis overgebracht. Het huis is afge
brand. Later bleek, dat er geen kind in huis
was, maar een hondje, dat men verbrand onder
het puin gevonden heeft.
Gisterennacht is door de rijks- en gemeente
politie, in samenwerking met de rijksambte
naren, een volledige geheime distilleerderij ont
dekt in een schuur staande op het erf van den
landbouwer H. K. te Lettelbert bij Leek.
In beslag werden genomen 150 liter gestookte
vloeistof en ongeveer 30 liter zuivere alcohol.
Aangehouden zijn de 35-jarige A. V., ont
slagen machinist aan een fabriek te Oostwolde,
en zijn mede-plichtige, de 37-jarige winkelier
J. B. De aangehoudenen zouden deel uitmaken
van een groot complot.
BEEN VERSPLINTERD.
De werkman M. V. had het ongeluk in de
kunstmestloods derfirma Eggink te Doesburg
een zak kunstmest tegen zijn been te krijgen,
waardoor het onderbeen versplinterd werd.
De man is opgenomen in het St. Elisabeth-
gesticht aldaar.
Door het onklaar raken van den motor is het
kustvisschersvaartuig IJ. M. 376 van schipper
van Slooten, bij het binnenkomen van de haven
van IJmuiden op drift geslagen en op de blok
ken van de Zuidpier terecht gekomen. Het vaar
tuig stootte spoedig lek en kwam in zinkenden
toestand, zoodat de beide opvarenden met be
hulp van een op de blokken vastgezette lijn,
het scheepje moesten verlaten. Later is het
vaartuig omgeslagen en gezonken. Naar wij
vernemen was de motorboot niet verzekerd.
Ook berging is vermoedelijk uitgesloten.
Te Oostburg is een 63-jarige man in zijn wo
ning van den trap gevallen en na enkele oogen
blikken overleden.
Te Groningen is, naar Vas Diaz meldt, ge
arresteerd de directeur van de Groninger-West-
Indische bananencompagnie von G. met twee
broers, als verdacht van brandstichting in het
pakhuis van de compagnie.
VALSCHE RIJKSDAALDERS.
Dinsdag tegen den avond heeft een Duitsch
sprekend persoon te Kerkrade in een 4-tal win
keltjes een valschen rijksdaalder in betaling ge
geven. De valsche geldstukken, die ten politie-
bureele werden gedeponeerd, dragen het jaartal
1929, den beeldenaar der Koningin en missen
het randschift. Al meermalen werden den Jaat-
sten tijd in Kerkrade valsche rijksdaalders in
circulatie gebracht. Vermoed wordt, dat het val
sche geld in de mijnstreek wordt vervaardigd.
VERDRONKEN,
■Een 31-jarige suikerbietenvaarder uit Bedum
-is bij het vervoeren van bieten in een sloot
nabij Winsum van de schuit gegleden en yer-
'dronkeri.
De ongelukkige was gehuwd en vader van 2
kinderen.
RAUWE REUZEL EN RUNDVET.
Welke oorzaken leidden tot stijging
van de prijzen.
De R. K. Slachterspatroonsvereeniging „St.
Petrus" te Amsterdam deelt ons mede:
Naar aanleiding van de door den regeerings-
commissaris voor de hulpverleening aan de
melkveehouderij ter algemeene kennis ge
brachte mededeeling, waarin wij moeilijk an
ders kunnen zien dan een onverantwoordelijke
poging tot het verwekken van ontstemming
bij het publiek, moeten wij met kracht opko
men tegen de daarin neergelegde opvatting als
zouden de slagers verantwoordelijk te stellen
zijn voor de plotselinge stijging van de prij
zen voor rauw vet en rauwe reuzel.
De slager heeft van al de tot nu toe geno
men crisismaatregelen nog niet anders dan
groot nadeel ondervonden, terwijl ook de thans
ingetreden stijging der vetprijzen hem geen
enkel voordeel oplevert.
De hoofdoorzaak van de plotselinge stijging
van de prijzen voor rauw vet en reuzel is
gelegen in het uitermate ongunstige tijdstip,
hetwelk voor de inwerkingtreding van den
nieuwsten crisismaatregel is gekozen.
In het najaar is altijd, ook onder normale
omstandigheden, een vrij sterke stijging te
constateeren voor de vetprijzen, gedeeltelijk
voortkomend uit de verhoogde vraag gedeel
telijk voortkomend uit het feit, dat de in dit
jaargetijde geslachte koeien belangrijk minder
vet opleveren dan anders, hetwelk vooral dit
jaar bijzonder sterk tot uiting komt.
Een tweede factor, welke op de thans inge
treden prijsstijging van geweldigen invloed is
geweest is de, tengevolge van de crisisvarkens-
wet, daling van het aantal geslachte varkens
met, volgens officieele berichten, minstens 25
pet.. Het is begrijpelijk dat, hoe minder var
kens worden geslacht, hoe minder reuzel en
spek aan de markt komt met als gevolg prijs
stijging voor reuzel en spek, gepaard met ver
hoogde vraag en prijsstijging voor ossenvet.
Tenslotte nog een derde factor. Door de be
richten in de bladen werd bij een gedeelte
van het publiek de idee gewekt, dat na den
15den October geen rauw vet meer zou mo
gen worden verkocht. Als gevolg hiervan ont
stond een groote vraag naar rauw vet, be
stemd om door het publiek zelve in voorraad
te worden gesmolten.
Door al deze omstandigheden samen stegen
de prijzen voor vet en reuzel in den groothan
del met honderd procent en meer.
De slager moet dus voor zijn vet, indien hij
tenminste kans ziet dit te verk®gen, c.a. twee
maal zooveel betalen als een dag of tien gele
den. Er is echter te Amsterdam geen enkele
slager aan te wijzen welke, in overeenstem
ming daarmede, zijn verkoopprijzen eveneens
met 100 procent heeft verhoogd.
Hoe men den slager, die van den prijsstijging
in het geheel geen voordeel, eerder nadeel on
dervindt, hiervoor verantwoordelijk wil stel
len, is dan ook ten eenenmale onbegrijpelijk.
Mocht bij den betrokken heer Regeerlngs-
commissaris nog eenige twijfel aan de juistheid
van het boven uiteengezette blijven bestaan,
dan is de vereeniging gaarne bereid een en
ander volledig te bewijzen.
Van andere belanghebbende zijde meldt men
ons nog, dat de heffing op vetten reeds eenigen
tijd in de lucht hing en het publiek, dat over
eenig geld kon beschikken, dan ook al eenigen
tijd bezig is meer vet bij den slager te koopen,
dan voor direct gebruik noodig is. Daardoor
zijn er zeer vele slagers verplicht vetten bij te
koopen en door dezen grooteren vraag worden
de prijzen williger. Op de groote abattoirs
wordt betaald voor runderslachtvet 1 tot 1.10
per K.g. en voor bladreuzel ƒ0.65 per Kg.
Van deze opmerkingen is de Regeeringscom-
missaris in kennis gesteld. Hij bleef echter van
meening, dat voor prijsverhoogingen van rauw
rund- en varkensvet geen enkele redelijke
grond bestaat. De heffing betreft alleen gesmol
ten vetten. Rauwe vetten zijn onbelast en blijven
onbelast. Voor prijsverhooging is dus geen
enkele reden.
De „Pelikaan" vertrokken.
Gistermoirgen te 5.35 uur is 't K.L.M.-vlieg-
tuig „Pelikaan" naar Indië vertrokken.
Ir. Damme, Directeur-generaal der P.T.T.
maakt als passagier de reis tot Weenen mee.
Aan boord is 248,635 K.G. post 1,650 K.G.
pakketpost en .53,900 K.G. lading
Te 8.16 uur is het toestel in Leipzig geland,
vanwaar het te 8.47 uur weer vertrok.
In Leipzig zijn twee passagiers aan boord ge
komen, die de reis meemaken tot Karachi. Te
vens werd nog 19 K.G. post, 39 K.G. lading en
34 K.G. passagiersgoed ingeladen.
De „Kwartel" (heenreis) is te Rangoon aan
gekomen.
De „Pelikaan" is aangekomen te Budapest en
de „Ijsvogel" te Merzamatruh.
JUBILEUM SPEENHOFF-
In verband met het 30-jarig jubiim»m0 ^an
Koos Speenhoff als zanger, heeft de N-v-
Profilti filmfabriek een soundopname
kunstenaar gemaakt. Gezongen werd 'r Ko
men de schutters".
In het bericht over de HnrfchWM het Co"
mité der Volksconcerten te zie 12
Oct.) is, zooals men wel ®e zal hebben,
een regel weggevallen. die aan
vangt: „In November sp«"ee*, ™oet verder lui
den: „Jan Engelman over iphons Diepenbrock
(met muzikae demonstra
De datum van de lezing IS 14 November.
Naar wij vernemen heeft de heer L. Kuiten
brouwer (Albert f"u7Tle> zijn ontslag genomen
als directeur van de Uitgevers Maatschappij „De
Gemeenschap te Utrecht. In zijn plaats is be
noemd de heer u. Vos, die vroeger reeds eenigen
tijd deel uitmaakte der redactie van „De Ge
meenschap en die als redacteur verbonden is
aan de Utr. Courant.
Nader vernemen wij, dat de heer Kuitenbrou
wer zieh uit de zaken van de uitgeverij heeft
willen terugtrekken, teneinde meer vrijheid te
vinden om zich aan zijn letterkundig werk te
kunnen wijden.
Lt den ouderdom van 76 jaren is gisteren in
het ziekenhuis Calvariënberg te Maastricht, waar
hij een ernstige operatie had ondergaan, over*
leden de Zeereerw. heer A. Vallen, pastoor van
Rreust-Eysden.
Gisterenmiddag bracht Zijne Exc. Josélgnacio
Cérdenas, gezant van Venezuela, vergezeld van
den heer J. M. Clemente, gezantschapsraad, een
bezoek aan onze, courant.
Met levendige belangstelling werd door de
heeren van ons bedrijf kennis genomen.
COMMISSIE SEYFFARDT ONTBONDEN.
De eerstkomende Legerorders bevatten een
ministerieele kennisgeving, Waarbij wordt me
degedeeld, dat onder dankbetuiging is ontbon
den de z.g. commissie-Seyffardt, aan welke
was opgedragen den minister van voorlichting
te dienen nopens mogelijke versobering in de
verdessamenstellingen van de onderdeelen
der infanterie- en artilleriebrigade,
Positieve bestrijding van de Ned. Vereen,
voor Volkscredietuiezen en woeker
bestrijding.
Vanwege de Ned. Vereeniging voor Vólkscfe-
dietwezen en Woekerbestrijding wordt plaatsing
verzocht o.m. van het volgende
Iemand is door een ongelukkigen samenloop van
omstandigheden in geldnood gekomen en heeft
een bedrag van laten wij zeggen 200 noodig om
uit de moeilijkheden te geraken. Door adverten
ties in bepaalde blaadjes of door inlichtingen van
welmeenende vrienden, is hij al gauw in het bezit
van een of meer adressen, waar een dergelijk
bedrag is te krijgen, en weldra zit hij op het
kantoor van den geldschieter. De rente, die hij
moet betalen lijkt hem nogal hoog, maar hij
heeft het geld nu eenmaal noodig, en dus ac
cepteert hij maar. Zoodat hij een bedrag van
ƒ200 leent, met 5 per week terug te betalen
25 rente moet betalen (het risico van den geld
schieter is immers groot), die vooruit wordt af
gehouden en 10 administratiekosten, waarna hij
nog onder enkele stukken, zoo maar als formali
teit, zijn handteekening moet zetten. Zoodoende
komt hij thuis met ƒ140 op zak. Nadat hij ƒ100
heeft terugbetaald, is het hem onmogelijk een
termijn te voldoen. En dan blijkt, dat hij door
het teekenen van de zoo onschuldig uitziende
stukken zijn loon- aan den geldschieter heeft ge
cedeerd, en, doodsbang, dat de geldschieter zich
patl'°,on zal wenden, wat hem ongetwij-
meuwe ieenfriD? w kosten' stemt h« toe in een
nieuwe leenmg Weer teekent hij voor ƒ200
weer ontvangt hij hiervan 140 maar meteen
moet h(j hiervan de ƒ100, die hij nog aan den
geldschieter schuldig is, voldoen, zoodat hij ƒ40
(waarvan hij een schuldbekentenis van ƒ200 tee
kent!) in handen krijgt. Nu zit hij pas goed in
de macht van den geldschieter, een groote kans
heeft hij, dat hij er zijn leven lang niet meer
uitkomt, en ditzelfde spelletje zich steeds weer
herhaalt.
Een ander geval: een afbetalingsmagazijn van
kleeding levert iemand voor 150, af te betalen
in wekelijksche termijnen van ƒ3. Lang voordat
de schuld is afbetaald, is de kleeding, die mis
schien 60 waard was, versleten. De bedrogen
kooper weigert verder te betalen, maar ook nu
blijkt, dat hij in zijn onbedachtzaamheid inder
tijd al zijn rechten op zijn loon aan den houder
van het afbetallngsmagazijn heeft overgedragen.
Verder betalen of beslag op zijn loon is de
keuze, waarvoor de kooper wordt gesteld, die
nog blij mag zijn als hij het eerste kan doen.
Nog een vaak voorkomend gevalIemand ad
verteert dat hij geld uitleent tegen elk bedrag,
zonder borg. Gaat men informeeren, dan blijkt
dat men beginnen moet ƒ5 te betalen, waarna
dan informaties naar den aspirant-geldleener zul
len worden Ingewonnen, die dan wel verder zal
hooren. Na verloop van tijd komt het bericht,
dat de inlichtingen ongunstig waren, en de lee
ning dus niet doorgaat. Onnoodig te zeggen, dat
deze geldschieter ongeveer nooit een leening laat
doorgaan en een aardig inkomen geniet uit al
deze informatiekosten. die hem door de gedu
peerden worden betaald.
Dit woeker- en afbetalingsbedrijf bestaat reeds
sedert tientallen van jaren, en op tal van wijzen
heeft men reeds getracht het te bestrijden. Deze
bestrijding is onlangs in een nieuwe periode
gekomen door het tot stand komen in het be
gin van dit jaar van de Geldschieterswet, waar
van de inwerkingtreding binnenkort te verwach
ten is.
Is deze Wet nu een voldoend middel tot be
strijding van den woeker Het antwoord op deze
vraag moet ontkennend luiden.
De Wet zal prachtig werk doen in het onder
drukken van de misstanden, die op dit gebied
bestaan, maar dit is niet voldoende om den woe
ker te bestrijden. De behoefte aan klein credtet
büjft bestaan én het woekerbedrijf zal, niettegen
staande alle wettelijke maatregelen blijven be
staan, als niet wordt zorg gedragen voor het
het leven roepen van bona flde-instellingen. waar
men klein crediet kan krijgen. De Wet spreekt er
niet over, en vandaar dat in het beg'n v®n dit
jaar werd opgericht de Nederlandsche Vereeni
ging voor Volkscredietwezen en Woekerbestrij
ding.
Doel van de vereeniging is' als Positieve aan
vulling van de Geldschieterswet deze organisatie
van het bona fide-volkscredietwezen ter hand te
nemen. Het middel tot woekerbestrijding bij uit
nemendheid als het publiek immers weet, d»t
het op behoorlijke wt)2e aan wat geld kan ko
men dat het werkelijk: noodig heeft (een onder
zoek zal natuurlijk steeds moeten worden inge
steld) dan loopt het niet meer naar een woeke
raar om zich yel over de ooren te laten
trékken*
De z.g-n- "Positieve" woekerbestrijding Is in
ons land rlog Jna niet ontwikkeld, slechts in en
kele plafon zijn er instellingen, die in die
richting werkzaam zijn. Taak van de vereeniging
is het om een centraal punt te vormen en de
verbrokkeling, die er op het oogenblik bestaat
(iedere gemeente werkt op zich zelf) tegen te
gaan.
Voor alles heeft de vereeniging, waarvan secre
taris is mr. Th. J. Eskens, Van Eeghenstraat 12,
Amsterdam, echter niet alleen de sympathie,
f^ar ook den geldelijken steun van het publiek
haar werk noodig. Hoe grooter het aantal
leden, hoe krachtiger de woekerbestrijding kan
Worden ter hand genomen.
De oorzaak van het ongeval.
BATAVIA, 13 Octobeir (ANffiTA)
Volgens een communiqué van het departe
ment dei' marine Is de oorzaak vermoedelijk
gelegen in de hevige zuig'ug van het water
achteruit na het passeeren van den drempel
ten Noorden van de Witte gasboel met groen
licht, waardoor het water in het mijnendek is
geloopen.
De mlj'nenrails waren na de inspectie van
den mljnenlegger nog niet afgetuigd. Daardoor
stond de deur van het waterdichte schot van
het mijnendek nog open.
DE VERDUISTERING VAN 72-000
TE HAARLEM
De 49-jairige boekhouder V. chef van
effectenafdeeling van de Robaver te Haarlem,
die 14 dagen geleden voor de Haarlemsen® recht
bank terecht stond omdat hij s'n "8 de
somma van 72.000 ain effecten heeft Verduis
terd, doordat hij buiten medeweten van zijn
patroons speculeerde, is d0°l Haarlemsche
rechtbank heden veroordeeld tot een jaar ge
vangenisstraf waarvan vier maanden voorwaar
delijk met een proeftijd van 2 jaar. De officier
van justitie had twee jaar geëischt.
Het Nederlandsch Kamerorkest, onder leiding
van Otto Glastra van Loon is, behalve voor zes
abonnementsconcerten in Den Haag, geënga
geerd o.a. te Haarlem (Kunst aan het Volk), Hil
versum (Kunstkring), Leiden (M. t. b. d. T.),
Arnhem (Ver. v. Kamermuziek), Hengelo (Con-
certvereeniging), Amsterdam. (Kunstkring voor
Allen), en door dr. G. de Koos ter begeleiding
van den pianist Góldenberg (Den Haag en Am
sterdam).
Verder verzorgt het Nederl. Kamerorkest de
avonden van de Vereeniging „Paedagogische
Jeugdconcerten" te Rotterdam en zijh er onder
handelingen geopend voor het geven van een
cyclus jeugdconcerten te Amersfoort,
