HOE
KAN DE WERELDWERKLOOSHEID
WORDEN VERBETERD?
fiBUERTEEREISI ZfllEB
ZATERDAG 15 OCTOBER
NATIONALE VEREEN. TEGEN DE
WERKLOOSHEID.
PLEIDOOI VOOR CONJUNCTUUR-
POLITIEK.
In ordening der wereldproductie
het heil.
DUREN HET LANGST
BRANDSTOFFENBIJSLAG AAN
KOSTWINNERS.
DE RIJKSNIJVERHEIDSDIENST
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
de tweede kamervacature-guit
K. J. VAN VEEN. f
EEN NATIONAAL KABINET?
garfntTeroon'blrterieret8^"1138^
UIT BODEGRAVEN
SLACHTOFFER AUTO-ONGELUK
VISSCHERIJ.
MARKTBERICHTEN.
Praeadvies van prof. dr.
J. AVeraart.
De Nationale VereMiiging tegen de Werk
loosheid heeft hedenmiddag om half twee ln
he Carltan-hotel te Amsterdam een vergade
ring belegd waar behandeld zouden worden
een tweetal praeadviezen over de vraag: „Geven
de tegenwoordige tijdsomstandigheden meer.
dan vroeger reden om ter verbetering van de
conjunctuurwerkloosheid tot bedrijfsorganisatie^
socialisatie of Planwirtschaft over te gaan? Zoo;
ja, welke dezer drie biedt hiervoor de meeste:
waarborgen?" Aan het praeadvies, dat door;
prof. dr. J. A. Veraart, hoogleeraar aan dej
Technische Hoogeschool, te Delft wordt uitge
bracht, ontleenen wij het volgende:
De groepen van ideeën, besloten in de hef-
vormingssystemen van eenigerlei Planwirt
schaft, socialisatie of de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie, zijn bij den huidigen stand
van economische wetenschap en economische
practijk niet zóó gescheiden, dat een scherpe
tegenstelling tusschen het een en het ander
kan worden gemaakt.
In publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie, die,
bijna volmaakt op nationalen grondslag kan
worden opgetrokken, blijft wel het zwaartepunt
der hervormingsbeweging liggen.
Intusschen is naast socialisatie en bedrijfs
organisatie ook de Planwirtschaft als een
eenigszins afzonderlijke hervormingsbeweging
te voorschijn gekomen. Voor het buitenland
valt natuurlijk vóór alles te noemen: het ga
tlreldig Jlussisch_systeem vanjjet Vijfjarermlou
Tusschen socialisatie en publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie eenerzijds en Planwirtschaft
anderzijds is van geen tegenstelling sprake. De
Planwirtschaft is in een aantal beproefde han
den de concrete toepassing der socialisatie-
gedachte en de welkome, immers noodzakelijke
aanvulling van een uitgewerkte publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie.
Ais concrete hervormingsbeweging komt in
eersten aanleg uitsluitend in aanmerking de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie. Deze heeft
evenwel van meet af aan volop te letten op
de verzorging der gemeenschapsbelangen,, die
vooral door de socialisatiegedachte zijn ge
ïnspireerd. Dc verdere doorvoering der publiek
rechtelijke bedrijfsorganisatie leidt dan telken
male tot Planwirtschaft, tot een regeling van
doelmatige economische voorziening in techni
sche bijzonderheden, waarvoor de uitgewerkte
arbeid van een groote verscheidenheid van op
verschillend gebied technisch-deskundigeni
noodzakelijk Is.
Leemten in de bestaande
sociaal economische orde.
Intusschen is nog altijd de vraag aan de
orde: is er ruimte voor een bewuste regeling
door de overheid? Het koor der tegenstanders
is nog machtig, vooral in ons land. Wat wij
economisch de laatste drie jaren en daar
voor, zij het in minder ernstige mate, van 1920
tot 1923 hebben beleefd, is niet in staat hen
in hun meening te doen wankelen.
Voorwaarde voor de hoogste volkswelvaart is
volgens hem: vrijheid, individualisme, interna
tionalisme. Natuurlijk kon tegen die norm geen
enkel bezwaar bestaan, wanneer zij niet meer
was dan uitgangspunt voor een bepaalde econo
mische politiek. Maar zij werd meer; zij werd
basis voor „de" economische theorie.
En daaronder zuchten wij heden ten dage
nog! Terwijl er al weer niets tegen is, dat een
bepaalde groep politici er naar streeft' het so
ciaal-economisch leven terug te osren naar in
dividualisme enz., is het volkomen onverdra-
gelijk:
le. dat deze groep haar verklaring van het
werkelijk economisch leven want dat moet
economische theorie naar haar wezen zijn
misvormt tot een schema met de genoemde
postulaten;
2e. dat deze groep het voorstelt, alsof er'
slagenen treden niet in een arbeidsreserve, ge
vormd voor en door de ondernemingen, waar
zij werkzaam waren.
III. Voor hen, die werkloos werden, zorgt
niet de productie, waaruit zij verdwenen, maar
zorgen bepaalde kassen der arbeiders, en spoe
dig (op zeer beperkte wijze!) de gemeente, de
Staat.en het armbestuur.
IV. Bij het bovenstaande sluit dit aan: van
nationaal overheidsstandpunt laat men de con-
junctuurlijn vrij loopen; niemand der verant
woordelijken denkt er aan, het nationaal-econo-
misch leven zoo te laten gaan, dat de bergen
en dalen uit die lijn zooveel mogelijk worden
weggenomen. Aan financieele en economische
conjunctuurpolitiek doet de Nederlarcdsche re
geering niets.
V. Men laat in het algemeen werkver
schaffing ter zijde gelaten de werkloozen
werkloos. De Staat onthoudt zich en zorgt er
o.a. voor, dat de gemeenten zich moeten onthou-
den van reserve-economische-werkzaamheid.
De ramp der werkloosheid woedt ongebreideld
voort.
M. Loonsverlaging wordt toegepast, voor 'n
deel nog geëischt. Geheel afgezien van de vraag
naar de noodzakelijkheid daarvan en in welke
mate, zoowel uit bedrijfsoogpunt als uit het oog
punt van het algemeen belang. De maatschap
pelijke -en bedrijfsschade is groot.
Orde door publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie.
Het hoofdgebrek in den bestaanden toestand,
dringt zich met elementair geweld aan ons op:
de arbeid, buiten den ondernemers-arbeid, is
zoo goed als geheel rechteloos.
Als voornaamste individueele rechten van
den arbeider noemt prof V.: recht op een gel
dige reden bij ontslag en recht op arbeid in de
onderneming van zijn dagelijksche werkzaam
heid; en als collectieve rechten van de arbei
ders: arbeidsrechtspraak door rechtscolleges met
arbeiders en medezeggenschap in onderneming,
maar vooral (de eigenlijke medezeggenschap!)
in bedrijf.
Hieraan moet worden toegevoegd: Recht op
een plaats in de arbeidsreserve van het bedrijf.
Aan het bedrijfsleven moet worden opgelegd
om, zoodra de bedrijfsconjunctuur dit maar even
toelaat, een belangrijk bedrag af te zonderen,
waaruit in tijden van laag-conjunctuur, althans
in de eerste plaats, de levenskosten der werk-
looze arbeiders kunnen worden bestreden.
Een behoorlijke loonpolitiek is onmogelijk
zonder een behoorlijke bedrijfspolitiek. Deze
laatste is dus niet te voeren zonder medezeg
genschap van de vertrouwensmannen der arbei
ders in het bedrijf.
De arbeiders moeten tot het bedrijf behooren,
zooals ondernemers en kapitalisten er toe be
hooren. Dit vereischt toezicht van de gemeen
schap ten bate van het algemeen belang
voor dit alles is in eersten aanleg noodig: de
wettelijke regeling der economische bedrijfsor
ganisatie.
Het bedrijf, het geheel van ondernemingen in
denzelfden tak van productie of distributie, is
de natuurlijke economische eenheid, die wij als
grondslag voor de wettelijke regeling noodig
hebben.
Bedrijfspolitiek wordt niet in een enkele on
derneming gevoerd, maar in het geheele com
plex.
De argumenten voor een wettelijke regeling,
die het bedrijf tot grondslag neemt, en dit tot
publiekrechtelijke lichaam verheft, zijn over
stelpend. Dit wetsontwerp zal de taak bij uit
stek van de nieuwe regeering zijn.
De zoogenaamde internationale bedrijven héb-
oen in verband met conjunctuur-werkloosheid
bedrijfspolitiek te voeren, en bedrijfspolitiek
is met identiek met collectieve prijspolitiek,
herder dan in anderebedrijven laat zich daar
gewoonlijk de conjunctuur-werkloosheid voelen
en beter dan elders moet men daar op haar ge-
j volgen zijn voorbereid..
Nationaal- en bedrijfsbelang eischen de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie voor die be
drijven, vooral om de conjunctuur-werkloos-
Praeadvies dr. F. M. Wibaut voor de
Nat. Ver. tegen de werkloosheid.
heid!
geen twijfel mogrirjk is, dat bij vervulling van
deze postulaten e hoogst mogelijke mensche-1
lijke .welvaart zou ontstaan.
De prae-adviseur behandelt vervolgens de be-1
Btaande ontwrichting der sociaal-economische
orde door de conjunctuurwerkloosheid en de
daarmee samenhangende verschijnselen op Ne-
derlandsch gebied.
Bij ontleding van den bestaanden toestand,
vanuit het gezichtspunt dèr conjunctuurwerk-'
loosheid, treffen hem de volgende verschijnse
len:
I. Bij de voor de hand liggende vergelijking
van het heden met den bedrijfstoestand van b.v.
het jaa# 1928, zien wij allereerst de eigenaardi
ge wijze, waarop de arbeiders (van elke cate
gorie!) uit het bedrijfsleven zijn losgeraakt.
De bepalingen van het Burgerlijk Wetboek j
let wel: van 1907! regeeren meestal onbe-;
perkt; de meeste collectieve arbeidsovereenkom-'
sten zijn er niet in geslaagd, den arbeiders op,'
dit ailesbeheerschende punt (geldigheid van re-;
den voor hun ontslag) een rechtspositie te ver-:
schaffen. Zoover reikte, ook in 1928, de econo
mische macht der arbeiders bijna nergens.
II. Wat vervolgens treft: niets verzekert aan
deze ontslagen arbeiders, dat zij, bij een om
slag in de conjunctuur, op de oude plaatsen te
rugkomen. Een band met de werkplaatsen en
fabrieken op deze wijze is er ook niet. De ont-
Financieele en economische
conjunctuurpolitiek.
Naast de wettelijke regeling moeten thans on
verwijld andere regelingen komen, zij het ook
in nauw verband met de publiekrechtelijke be
drijfsorganisatie.
De regeering moet volgen een financieele en
economische conjunctuurpolitiek. Nu het be
drijfsleven is geremd, moet zij voor werk zor
gen en werk financieren, om aanstonds, wan
neer de conjunctuur omhoog gaat, in zekere ma
te het bedrijfsleven te remmen.
Deze financieele en economische conjunc
tuurpolitiek behoeft niet voor alle bedrijven
gelijk te worden gevoerd. Onder de huidige
omstandigheden, ligt het werkterrein der con
junctuurpolitiek vooral op het gebied van
dat bedrijfsleven, dat binnenslands zijn taak
heeft. En onder die bedrijven moet dan vooral
worden gedacht aan het bouwbedrijf, dat, in
vollen omvang genomen, nog een geweldige col
lectieve taak heeft.
Prof. V. noemt o.a. voortzetting der Zuider
zeewerken, de andere droogleggingen, den voort-
gezetten bruggenbouw, de kanalisatie de werken
voor voortgezette electrificatie en niet het minst
den woningbouw! Hierdoor zou in allerlei
bedrijven meer werkgelegenheid geschapen
jworden.
Hieruit zou tevens voortvloeien, verhoogde
economische weerbaarheid van het Nederland-
sche volk bij zijn economischen strijd in de
naaste toekomst.
De bezwaren tegen deze conjunctuurpolitiek,
waarbij men nog altijd het spook der inflatie
oproept, worden in het prae-advies arbarmelijk
gefundeerd genoemd.
Wat de economische conjunctuurpolitiek aan
gaat, zou de Staat zich bij de uitvoering der
genoemde groote werken van het particulier
bedrijfsleven moeten bedienen. Dit sluit na
tuurlijk in, dat met de publiekrechtelijke orga
nisatie van het bouwbedrijf onverwijld moet
worden begonnen.
Zou deze financieele en economische con
junctuur-politiek vruchtbare taak in Genèvel
geleidelijk aan door de voornaamste volken
worden gevolgd, dan zou althans van één be
langrijke zijde het conjunctuur- en crisispro
bleem worden bedwongen. Er zou op een be
langrijk onderdeel voor worden gezorgd dat
de conjunctuur meer geleidelijk verloopt.
Tenslotte betoogt de prae-adviseur dat in een
maatschappij met doorgevoerde publiekrechte
lijke bedrijfsorganisatie, en dus, in de periode
van hoog-conjunctuur, ieder op zijn plaats, is
en geen reden meer is, voor vrees voor toene
mende arbeidssohuwheid.
Treedte de depressie als gevolg van een ern
stige cricis eenmaal in dan komt de regeering
met haar maatregelen in actie, dan worden de
arbeiders van de arbeidsreserve weer in het
verondersteld bedrijf getrokken en vervalt de
werkloosheidsuitkeering.
Hij wenscht een spoedige invoering van de
publiekrechtelijke bedrijfsorganisatie en in ver
band en in aansluiting daarmee van de con
junctuurpolitiek.
De heer dr .F. M. Wibaut heeft een prae-advies
samengesteld ten aanzien van de volgende vra
gen:
Geven de tegenwoordige tijdsomstandigheden
meer dan vroeger reden om ter verbetering van
d e conjunctuurwerkloosheid tot bedrijfsorgani
satie, socialisatie of Planwirtschaft over te gaan?
Zoo ja, welke dezer drié biedt daarvoor de
meeste waarborgen?
Volgens praeadviseur mag slechts een deel
der thans bestaande werkloosheid als „conjunc
tuurwerkloosheid" worden gezien.
Wie de werkloosheid in den omvang, dien
onze tijd kent, zonder meer als „conjunctuur
werkloosheid ziet, begaat twee fouten. Hij houdt
allereerst geen rekening met het feit dat het op
de spits gedreven nationalisme, dat de economi
sche gedragingen van het eene land na het
andere is gaan béheerschen, in veel sterkere
mate dan voor 1914, aan de werkloosheid sterke
uitbreiding geeft.
De tweede fout wordt begaan, door geen re
kening te houden met de financieele ontwrich
ting, die het gevolg is van de verplichting van
de overwonnenen om over de kosten van den
oorlog tientallen jaren rente en aflossing te be
talen.
Evenwel, nóch de economische oorlog, Hie door
den „Vrede van Versailles" is ingeluid, nóch de
absurde financiering van oorlogskosten en her
stelkosten, zonder vooraf voor deze doeleinden
een spaarfonds te hebben bijeengebracht, sprui
ten voort uit het wezen van het kapitalisme.
Het kapitalisme zou ook na 1919 nog zeer wel
hebben kunnen gedijen op den grondslag van,
tot zekere hoogte, vrij goederenverkeer en vrij
geldverkeer en vrij personenverkeer, in den nog
beperkten omvang, waarin die voor 1914 beston
den. Ook is het voeren van oorlog op afbetaling
en het aanbrengen van verwoesting op afbeta
ling voor het kapitalisme niet essentieel.
De eigenlijke„conjunctuurwerkloosheid" ech
ter is in het kapitalisme wel essentieel. De
werkloosheid die wij op dit oogenblik kennen,
zou bij een -ommekeer in de conjunctuur zonder
meer, zeker belangrijk verminderen.
Bij het beoordeelen van middelen ter „ver
betering", wil praeadv. de werkloosheid als ge
heel, ontstaan zoowel uit conjunctuurbeweging,
als veroorzaakt door economischen oorlog en
veroorzaakt door oneconomische financiering
van oorlogskosten beschouwen. Hij wil bij het
beantwoorden van de hem gestelde vraag het
woord „Planwirtschaft" vervangen door „plan
matige ordening der wereldproductie". En op
de vraag: „welke dezer drie", wil hij antwoor
den: slechts de samenvoeging van alle drie „be
drijfsorganisatie" en „socialisatie" en „ordening
der wereldproductie" kunnen in den toestand
waarin de wereld is geraakt, de grootst bereik
bare verbetering brengen.
Op zijn verder betoog vooruitloopend ver
meldt prae-adv., dat hij in „ordening der wereld
productie" het eenige middel ziet „ter verbe
tering der conjunctuurwerkloosheid", een ver
betering die tot hare opheffing moet naderen
en leiden.
Dus geen „bedrijfsorganisatie"? Geen „socia
lisatie"? Ja, zoowel „bedrijfsorganisatie" als
„socialisatie". Doch beide als onderdeel van
„ordening der wereldproductie".
De minister-president Julius van Goemboes
tijdens zijn openingsrede voor het nieuwe
Hongaarsche parlement.
Bedrijfsorganisatie.
Het begrip bedrijfsorganisatie is zeer ruim. Er
is een bedrijfsorganisatie die de samenwerking
beoogt tusschen bedrijfsleider en personeel tot
overleg en regeling in al de aangelegenheden,
waarbij het personeel is betrokken. Met Uitscha
keling van de overeenkomsten ten opzichte van
loon en andere arbeidsvoorwaarden die in een
collectief contract zijn geregeld.
Wij zijn bereid van deze organisatie, die thans
nog in wording is, allerlei goeds te verwachten
en reeds te zeggen. Doch wH vermogen niet te
zien hoe de beste toepassing een middel zou
kunnen zijn om de conjunctuurwerkloosheid te
verminderen. Er zijn ook vormen van bedrijfs
organisatie, bij welke de „samenwerking" tus
schen ondernemers en arbeiders inniger is. Zoo
innig, dat ze leidt tot vaststelling van tarieven
voor de leveringen van het bedrijf.
Een der grondslagen is, dat zoowel onderne
mers als arbeiders moeten zijn georganiseerd.
De vormen van samenwerking tusschen on
dernemers, op den voet van opheffing der con
currentie, kartellen, trutst enz., worden ook
onder het begrip van bedrijfsorganisatie gerang
schikt. Ook onder dien naam zijn zij onmach
tig om verbetering in de conjunctuurwerkloos
heid te brengen.
Socialisatie.
Hoe staat het op dit punt met socialisatie?
Socialisatie, aldus de heer Wibaut, zien wij
als onderdeel van planmatige ordening der we
reldproductie. Waarmede echter vooral niet
gezegd is, dat socialisatie enkel internationaal
tot stand moet komen en niet nationaal. Er is
geen ordening der wereldproductie denkbaar,
die niet zou berusten op socialisatie in verschil
lende landen, van de in elk land daartoe in
het bizonder aangewezen voortbrengingsgebie
den. In de meeste landen moet de socialisatie
worden begonnen op den grondslag van beper
king van den bizonderen eigendom van grond
en productiemiddelen, op den grondslag van
snelwerkend onteigeningsrecht.
Moet met zulke socialisatie worden gewacht
tot kan worden overgegaan tot ordening der
wereldproductie, volgens een tevoren beraamd
plan? Heel zeker niet!
In verscheidene landen maken de politieke
machtsverhoudingen het mogelijk zekere be
drijfstakken aan het individualistische particu
liere beheer te onttrekken en te brengen in
gemeenschapsbeheer. Naar gelang het orgaan
dat dezen overgang tot stand brengt de ver-
eischte .macht heeft in het geheele land, slechts
in een bepaalde provincie of slechts in een
bepaalde gemeente, wordt deze socialisatie na
tionaal, regionaal of gemeentelijk. Nationaal bij
voorbeeld voor het vervoerwezen. Gemeente
lijk bijvoorbeeld voor broodvoorziening en
melkdistributie.
Doch is er iemand die de verwachting heeft,
dat door zulke socialisatie de werkloosheid kan
wórden verminderd? De conjunctuurwerkloos
heid? De structureele werkloosheid? De seizoen
werkloosheid, of wellicht nog een andere soort
onder een anderen naam? Zoo ja, dan zal hij
worden teleurgesteld. Zulke socialisatie veroor
zaakt op zich zelve werkloosheid. De eerste
taak van socialisatie, een voorname beweegre
den tot socialisatie, is de opheffing der verspil
ling van krachten van geld, die het onvermij
delijk gevolg is van individualistische concur
rentie in het particuliere bedrijf. De socialisatie
van bijv. het nationale vervoerwezen, de doel
treffende organisatie van het geheele vervoer
bedrijf, zou zonder eenigen twijfel groote ver
spilling opheffen. Doch veel personen die nu
in het vervoer werkgelegenheid vinden, zouden
werkloos worden.
Staat het dan met de conjunctuurwerkloos
heid hopeloos? Bedrijfsorganisatie, socialisatie
en Planwirtschaft, zooals tot nu toe toegepast,
kunnen haar niet verminderen. Deze verbete
ringen in de/productie zullen in onze onvol-
komene wereld de werkloosheid, ook de con
junctuurwerkloosheid, inplaats van verminde
ren nog vermeerderen.
Wat moeten we dan?
Zooveel is ons reeds duidelijk geworden, dat
wij, om in de conjunctuurwerkloosheid ingrij
pende verbetering te brengen, ons van de
individualistische productiewijze zullen moeten
ontdoen.
Hoe ontkomt de menschheid als geheel aan
het productie-stelsel, dat de rampen, waarvan
de werkloosheid de scherpste uiting is, over de
wereld brengt
De menschheid kan er aan ontkomen door de
productie van levensbenoodigdheden collectief
te maken en deze collectieve productie te rich
ten op behoefte-bevrediging eveneens collectief.
Deze opzet veronderstelt, dat het mogelijk zou
zijn de productie van levensbenoodigdheden groot
genoeg te maken om in de behoefte aan levens
benoodigdheden voor de geheele menschheid te
kunnen voorzien.
In het individualistische productie-stelsel
waaronder wij leven, dient ieder die er in werk
zaam is zijn eigen belang.
Hier, in deze snel groeiende internationalisee-
ring van het leven der menschheid, ligt de aan
wijzing voor de noodzakelijkheid van inter
nationale ordening van de productie en de con
sumptie die de menschheid behoeft.
De opbouw der internationale economie, is er
op gericht, dat internationale productie en
internationale consumptie verrichtingen zijn die
elkander moeten aanvullen en dekken.
De nieuwe wereld-economie die voor het eerst
in werkelijkheid er op zal zijn gericht om aan
eik land der wereld de productie toe te wijzen
van die levensbenoodigdheden welke daar op
c!e meest doeltreffende wijze, dat is met de ge
ringste arbeidsaanwending, kunnen worden ver
kregen.
Conclusie.
De beste methode om de wereld te verlossen
van de conjunctuur-werkloosheid, ligt voor
praeadv. in een economie, die gericht is op de
uitschakeling van de conjunctuur. Indien het
gelukt de productie blijvend aan te passen aan
de consumptie, die inderdaad algemeene be
hoeftebevrediging is geworden, dan komen de
krachten buiten werking, die de conjunctuurgol
ven omhoog en omlaag doen bewegen.
Het gaat er dus om de wereldproductie van
levensbenoodigdheden ruim en regelmatig te
doen zijn. Ruim om aan de behoeftebevrediging,
de vereischte uitbreiding te geven. Regelmatig
door bij productie van voedingsartikelen, afhan
kelijk vdn oogsten, voorraden te vormen en te
beheeren, die bij de voorziening in het verbruik
bet evenwicht in stand houden tusschen ruime,
matige en slechte oogsten.
Bij zulke regeling van de aariwending van
oogsten van levensbenoodigdheden, van belang
rijke grondstoffen voor de industrie, is voor spe
culatie, in conjunctuur een element, geen plaats
meer. De productiestatistieken moeten andere
diensten gaan bewijzen dan thans. Hare samen
stelling moet onder leiding komen van gemeen
schapsorganen. Er moet een internationale orga
nisatie komen, voor regeling van de uitwisseling
van producten tusschen het eene land en het
andere. De internationale organisatie zal in elk
land een nationaal orgaan als zijn medewerker
hebben- Het nationale orgaan zal de voortbren
ging regelen in elk land van die producten die
daar met de minste arbeidsaanwending kun
nen worden verkregen. Hier ligt voor socialisatie
van elk land een taak. Het nationale orgaan zal
bestemmen, welk deel van deze productie zal
bestemd worden voor verbruik in eigen land,
welk deel ter beschikking van verbruikers in
andere landen zal worden gesteld. Alles onder
de opperste leiding van de internationale orga
nen. Op den duur zal worden bereikt, dat in elk
land de productie overwegend zal worden ge
richt op producten die voor de wereld-behoefte
bevrediging het meest begeerlijk zijn en die, in
verband met de economische gesteldheid van
het land en den aard van -zijn bevolking, voor
productie daar aangewezen zijn. Langs dien weg
wordt een doelmatige en doeltreffende wereld
productie verkregen.
Het ontbreekt in de wereld niet meer aan
hulpmiddelen om dit te bereiken.
De internationale beheersorganen voor de we
reldproductie zullen tot taak hebben, tot op
zekere hoogte gelijkheid van levensstandaard in
de verschillende landen te bevorderen. Uiteraard
in verband met uiteenloopende levensbehoeften
en levensgewoonten.
Het internationale produetiebeheer zal nog
over andere internationale en nationale organen
moeten beschikken. Er zullen organen moeten
zijn om in elk land de productieprijzen der voor
wereldconsumptie bestemde artikelen te regelen.
Samenwerking alweder tusschen een opperste
internationaal gemeenschapsorgaan en nationale
organen- Er zal een orgaan moeten zijn voor
regeling der verrekening van de wederzijds ge
leverde producten. Wij achten het waarschijnlijk
dat hier een internatnonale verrekeningseenheid
dienst zal moeten doen.
Er zullen internationale organen en nationale
organen moeten zijn voor regeling der arbeids
voorwaarden van hen die werkzaam zijn in het
productiebedrijf. Regeling ook van vergoedin
gen voor hen die werkzaam zijn in het interna
tionale distributiebedrijf.
Praeadv. verwacht van de internationale ar
beidersbeweging, van de samenwerking tusschen
de internationale politieke organisatie en die
der internationale vakbeweging, dat zij het ini
tiatief zal nemen om een plan tot voorbereiding
van planmatige ordening der wereldproductie
te doen uitwerken.
Komt dit plan in tastbaar aannemelij#en vorm
tot stand, dan staat de menschheid ten opzichte
van de ordening der wereldproductie niet aan
het eind, doch aan het begin. Immers het plan
op papier zal dan tot uitvoering moeten worden
gebracht.
Of er dan toch weer een tijd zal komen, dat
de productie-capaciteit veel grooter zal zijn dar
de behoeftenbevrediging vereischt? Wij achten
het zeer wel mogelijk. Zelfs waarschijnlijk. Doch
dat zal dan geen ramp meer zijn. Immers dan
zal er geen individualistische, kapitalistische pro
ductie meer zijn, die er automatisch heen drijft
om de verhouding tusschen productie en afzet
voor verbruik te verstoren. In dien tijd zal onze
zorg zijn om de productie over de geheele lijn,
op alle gebieden waar ze te groot wordt, te ver
minderen.
1-per gezin per week.
De Minister van Binnenlandsche Zaken heeft
de volgende circulaire aan de colleges van bur-
een brandstoffenbijslag van ten hoogste 1 per
richt:
Ik heb de eer uw college te berichten dat ik
heb besloten goed te keuren, dat over het tijd
vak 30 October 1932 t.m. 1 April 1933 aan onder
steunde gehuwden en ongehuwde kostwinners
een brandsaoffenbijslag van ten hoogste 1 per
gezin per week wordt verstrekt. Het verstrek
ken van den brandstoffenbijslag mag zoo noo
dig tot gevolg hebben, dat de maxima, vermeld
in de artikelen 8 en 19 mijner steunregeling
worden overschreden.
Ik ben bereid in de brandstoffenbijslagen, toe
te kennen aan werkloozen, die ingevolge de ge
subsidieerde Rijkssteunregeling worden ge
steund, eenzelfde Rijksbijdrage te verleenen, als
in de overige kosten van steunverleening.
Ten slotte deel ik u mede, dat de bovenge
noemde bijslag niet vóór 30 October mag wor
den verstrekt, terwijl, indien te zijner tijd de
noodzakelijkheid mocht blijken tot het verstrek
ken daarvan na 1 April 1933, vooraf mijn mach
tiging moet worden verkregen.
De „IJsvogel" (thuisreis) is gisteren te Boe
dapest aangekomen.
De „Pelikaan" (heenreis) is gisteren uit Boe
dapest vertrokken en te Athene aangekomen,
De „Oehoe" (thuisreis) en de „Kwartel" (uit
reis) zijn gisteren te Medan aangekomen.
De heer W. Steinmetz te Amsterdam, die als
opvolger in de vacature-Guit was aangewezen,
heeft thans kennis gegeven, dat hij als zoodanig
niet in aanmerking wenscht te komen, meldt
de „Volkskrant". Op de lijst is thans de volgorde
der" candidaten: mevr. Alb. Steenhoff-Smulders
te Baarn en mr. P. C. M. Romme te Amsterdam.
Op 51-jarigen leeftijd is te Leiden overleden
de heer K. J. van Veen, een in den lande alge
meen bekend bloemenkweeker. Vooral als kwee-
ker van rotsplanten was hij vermaard en jaren
lang had hij in keuringscommissies zitting. Als
inzender op tentoonstellingen zijn hem in den
loop der jaren ruim 100 onderscheidingen w.o.
ook buitenlandschë, ten deel gevallen.
MEETBRIEVEN VOOR BINNEN
VAARTUIGEN.
De Minister van Financiën brengt ter
van belanghebbenden, dat ingevolge ef"? Re_
wisseling met de Duitsche en de hp„ 1907
geeringen de hier te lande vóór 1 dieven voor
afgegeven en thans nog geldige meegeven vu 1
binnenvaartuigen, met uitbreiding
paling van artikel 7 van het Verdrag van Pa
rijs (Staatsblad 1927 no. 292), tot nader order
ook na 30 September 1932 in Du^S0C^"d,en
België nog worden erkend, voor zo v e des-
betreffende schepen geen omvang j herstel
lingen, belangrijke vertimmeringen of wijzigin
gen in de afmetingen buitenwerks of binnen
werks ondergaan of hebben ondergaan.
Omgekeerd zullen, onder hetzelfde voorbe
houd, de vóór 1 October 1927 in Duitschland of
België afgegeven en op 30 September 1932 nog
niet vervallen meetbrieven voor binnenvaar
tuigen tot nader order hier te lande als geldig
worden erkend,
Werk voor het kleinbedrijf.
Uit het dezer dagen verschenen jaarverslag
van de nijverheidsconsulenten blijkt, dat ook
in 1931 de meeste werkzaamheden betrekking
hebben gehad op de technische voorlichting
ten behoeve van kleine ondernemers. Bij de
ingetreden afneming van werkgelegenheid in
het grootbedrijf, zoowel door opheffing en in
krimping van ondernemingen ,als door steeds
verder voortschrijdende uitschakeling van han
denarbeid, begint de beteekenis van het klein
bedrijf meer op den voorgrond te treden. De
ontwikkeling van het groote meerendeel der
kleine ondernemingen wordt echter tegenge
houden voornamelijk door onvoldoende en ach
terlijke vakbekwaamheid, door gebrekkige ad
ministratie en ten slotte door te weinig bedrijfs
kapitaal.
In het eerstgenoemde tekort trachten de nij
verheidsconsulenten bij voortduring zooveel
mogelijk te voorzien, terwijl ook iedere gele
genheid wordt aangegrepen om de kleienere
ondernemers te brengen tot een meer geor
dend beheer van hun zaak en tot een doelma
tig gebruik van de beschikbare geldmiddelen.
Daarbij wordt steeds voor oogen gehouden,
eenerzijds de instandhouding' en ontwikkeling
van een zelfstandigen ondernemersstand, ander
zijds de beteekenis van het kleinbedrijf als voe
dingsbodem voor middel- en grootbedrijf.
Naast deze voorlichting ,die zoowel op aan
vrage van belanghebbenden als in den vorm
van onderzoekingen ten behoeve van verschil
lende takken van middenstandsbedrijf wordt
verstrekt, vervullen de nijverheidsconsulenten
een meer algemeene taak, eenerzijds als onder
deel van de staatszorg voor handel en nijver
heid, anderzijds als vertrouwenslieden van de
nijverheid, bij de voorbereiding van onderlinge
samenwerking, bij de oplossing van geschil
len enz.
Het verslag geeft een uitvoerig overzicht
van de werkzaamheden in 1931, gesplitst naar
de volgende onderwerpen: adviezen betreffende
oprichting van nieuwe ondernemingen, uitbrei
ding en verandering van bestaande onderne
mingen .bedrijfsregeling en kostprijsberekening,
warmte- en koudevoorziening, 'krachtwerktui-
gen en drijfwerk, andere werktuigen en toe
stellen, bedrijfsinrichting; onderzoek van
krachtwerktuigen en drijfwerk, andere werk
tuigen en toestellen .bedrijfsinrichting; onder
zoek van kracht werk tuigen; onderzoek van an
dere werktuigen, toestellen en materiaal: werk
wijzen en recepten; adressen van fabrikanten
en leveranciers; grondstoffen voorziening; afzet
der productie; wettelijke bepalingen; contrac
tei, aanbestedings- en leveringsvoorwaarden;
kapitaal- en credietvoorziening; bijstand als
«vertrouwensman; medewerking aan verwante
denstandsbedrijven; technische bijstand aan
instellingen; stelselmatige voorlichting aan mid-
Overheidsinstellingen; opdrachten van het De
partement van Arbeid, Handel en Nijverheid.
Een afzonderijk gedeelte van het verslag is
gewijd aan de werkzaamheden van den elec-
trotechnischen hoofdingenieur van den dienst,
waarbij inzonderheid de aandacht wordt geves
tigd op werkzaamheden ten behoeve van den
Rijksgebouwendienst, bemoeiingen met electri-
citeitstarieven en met voorschriften voor eiec-
trische inrichtingen.
Ten slotte bevat een aanhangsel van het ver
slag een drietal voorstellen van de nijver eius-
consulenten tot bevordering van den binnen-
landschen afzet van Nederlandsche iabiikuten.
Het „Handelsblad" komt nog even terug op
de kwestie van een nationaal kabinet, naar
aanleiding van hetgeen wij daarover schreven.
Intusschen heeft het „Volk" reeds erkend,
dat wij en anderen, die er op wezen: Een na
tionaal kabinet zal onmogelijk zijn, alleen
reeds doordat een der grootste partijen n.l. de
S.D.A.Pniet zal meedoen, groot gelijk hebben.
Dit is ongetwijfeld ook het standpunt van
de officieele partijleiding en daarmede ver
dwijnt een nationaal kabinet voor 1933 uit de
sfeer der praotische mogelijkheden
En„Het politiek en practisch bereikbare
houdt den liberaal steeds bezig", aldus het
„Handelsblad".
Wat er dan wel zal moeten gebeuren
Dat zal afhangen van den uitslag der ver
kiezingen en van andere omstandigheden: het
„Handelsblad" laat ons op dit punt méér be
weren, dan wij inderdaad hebben gezegd.
De positie der liberale partij, hier en elders,
in de tegenwoordige omstandigheden, wordt
door het Amsterdamsche blad geteekend als
„in wezen een centrum-groep". Deze zou ook
aan onderdeeien van het program onzer R.K.
Staatspartij haar medewerking kunnen geven.
STAKING VOORKOMEN.
Woensdag j.l.had te Utrecht een conferentia
plaats van den Rijksbemiddelaar in het 3e dis
trict, prof. mr. A. C. Josephus Jitta, met partijen,
betrokken bij de dreigende staking aan de stoel
en meubelmabriek v. h. Gebr. van Rooyen te
IJsselsteyn. Aan het slot der conferentie deed
de Rjjksbemiddelaar een voorstel, volgens het-
weite de aangekondigde verlaging van loonen
10 net «ïfa Z°1 worden teruggebracht van
ning van httP+ terwiJ1 de technische herzie-
ingevoerd. «weik weder zal worden
Beide partijen hebben dit voorstel
zoodat de staking is voorkomen. ard,
DRIEDAAGSCH INTERNATIONAAL
KAPPERSCONCOURS.
Men meldt ons:
Zondag, Maandag en Dinsdag zal m de zalen
van den Dierentuin te s-Gravenhage een drie-
daagsch kappersconcours gehouden worden.
Nooit te voren was de belangstelling
zoo groot als voor dit concours, waar niet min
der dan een veertigtal verschillende permanent
wave toestellen het slechtste kapsel om zullen
tooveren in de schoonste coiffure.
Het concours is internationaal. Er is deel
neming uit Italië, Frankrijk, Duitschland, Bels
en Engeland. .„Hing
Ook van officieele zijde is de belartes'
zeer groot. d e s h O w
Maandagavond heeft een groote id°^an de
plaats. Niet minder dan 150 costumes
fa. Lampe zullen de revue passeere
het groote aantal mannequins a's .rzjen.
kend van extra coiffures wordt ^°rodie
Onder meer wordt een P het v ,®e
ven op de mode met als sl°tf!n het'kaDiei
paar uit Lohengrin", waarbij van
de bruid de historie wordt ve
Tijdens de tentoonstelimg j» hcours
wordt een congres gehoude dagoch
tend om 10 uur begint.
DE FILM IN »ET 0NDERWIJS.
Het hoofdbestuur oprolt' Ver' voor cul"
tureele Films heef' P ®P aan alle Neder
landsche organl waarin eraren en onder
wijzers gezonden. Wordt medegedeeld,
dat het o.a. ^elling ™en heeft om over te
gaan tot da taak
sies, wexn.- fil ncucu net
geeren van als onderwijsmiddel, het
geven van omtrent geschikte films,
het aanmoe g an een eventueel behulpzaam
zijn bi) het vervaardigen van speciale films ten
dienste van het onderwijs.
Een ezer commissies zal zich meer in het
bijzond .hoen bezig te houden met films
v°or ddelbaar-, de andere met films voor
he' .f nderwijs en de derde met films voor
Ai 6 onderwijs.
tplfV zÜn voornemen gevolg te geven,
s Hoofdbestuur er prijs op, wenschen
n§ens welke terzake in onderwijskrin-
jL 7e.Ven> te leeren kennen. Hiertoe wordt nu
aterdagmiddag 19 November a.s. om 2.30
r ln het Carlton-hotel te Amsterdam een bij
enkomst belegd, waar deze aangelegenheid zal
worden besproken.
JULIUS RÖNTGEN HERDENKING.
Het plan om Dr. Julius Röntgen te herdenken
heeft thans vasten vorm aangenomen. Op Vrij
dag 21 October a.s. zal een kamermuziek-avond
worden gegeven in de Bachzaal van het Am-
sterdamsch Conservatorium.
Medewerking hiertoe zullen verleenen: Ferd.
Helmann, Marix Loevensohn, George van Re-
nesse, Hendr. Rijnbergen en .Alex Schmuller.
Uitgevoerd worden o.a. Sonata trilogica voor
viool en piano en piano-quintet. De opbrengst
van dezen avond zal als dr. Julius Röntgen-
fonds aan het Amsterdamsch Conservatorium
ten geschenke worden aangeboden.
CRISIS-COMITé
De collects ben bajte van het Nat. Crisiscomité
vorige week gehouden, heeft in onze gemeente
972.57 opgebracht.
GESLAAGD
Aan de Rijks-Universiteit te Utrecht slaagde
Woensdag j.l. voor het examen apotheker-asais-
temte mej. A. J. v. <L Boon, alhier.
Naar we vernemen is de toestand van het
slachtoffer van die autobotsing op de Markt,
mej. V. uit Zwammerdam, thans goed vooruit
gaande. Het aanvankelijk levensgevaar kan
thans worden beschouwd als geweken.
INVENTARIS OPGEBORGEN
Op vordering van den Waterstaat, d'ie eige
naresse is van de Rijnkade, te het huisraad van
den heer R. dat in de openlucht opgeslagen
was, door gemeentewerklieden op een vracht
auto geladen en overgebracht naar een der berg
plaatsen aohter het gemeentehuis. Waarschijn
lijk is het gezin, waarvan de kinderen reeds
dioor medelijdende memschen waren opgenomen,
thans geheel bij vrienden gehuisvest.
NED. FABRIKAATWEEK.
De Ned. fabrikaatsweek is opnieuw uitgesteld.
Ze wordt nu een week later gehouden en wel
van 29 Oct. tot en met 5 Nov. Dit uitstel houdt
verbcumd met «het verkrijgen van fllras. Het i3
de bedoeling tegelijk met deze N«J. rnbrikaibp
week, ook 4 filmavonden te houden. De eerste
op Maandag 31 Oct. voor de leden der vereeni-
g in gen en voorts op 2, 3 en 4 Nov, geheel
gratis voor het publiek. Toegangskaarten daar
voor zullen nog beschikbaar worden gesteld.
De winkelweekoommissie uit beide vereeni-
gingen samengesteld, bestaat dt de heeren H.
Timp, J. v. <i. Bosch, C. Groenendijk, C. Kraaij
«i L E. Huchshom, terwijl de heeren A. R.
v- d. Heijden en D. A de Jongih, ais advfeee-
rende leden daaraan toeSevoegid.
STATIONSCHEF
De nieuwbenoemde stationschef, de heer
Gouda te Den Helder, heeft voor deze benoe
ming bedankt- Ia,,7'!]n Plaate is thans benoemd
nis stiatiorscjmf a ucr d'e heer J. v. Veen, com
mies aan statioa 'e Hoorn.
R. K. VOLKSBOND
Door dm R. K. Volksbond werd besloten het
St. Wii r0,rdus£eest te houden voor de leden
op 6 Nov. en voor de woldoeners op 7 Nov.
Opgevoerd zal die avonden worden „Gij zult
niet dooden".
Door 25 spaarders van 4® brandstoffenspaar-
ltas is aangekocht 250 mud kolen. Deze spaar-
gelegeoheid verdient toch zeker wel aanbeve
ling. De minimum kosten zijn slechts 25 ct.
per week.
PATRONAAT OPENGESTELD
Maandag a.s. zal het patronaat weer open
gesteld worden voor de georganiseerde werk
loozen.
VLAARDINGEN, 14 October. Binnen van de
haringvisschery VL 195 met 41 last. Betaald
werd voor zoutevisch (stijve koon) 27.6029.50
per kantje.
ROTTERDAM, 14 October. (Coöp. Tuinbouw
veiling Rotterdam en Omstreken G. A.) Sla (Mei
koning) 1.60—3.80 per 100 krop, spinazie 12—21
ct per kg., peen 2.80—6.90 per 100 bos, postelein
7.10—9.30 per 100 kg., kassnyboonen 23—30 ct per
kg., pronkboonen 5.9010.30 per 100 kg., Duitsche
prinsesseboonen 1221 ct per kg., andijvie 0.40
—1.80 per 100 krop.
Bloemenveiling. Hadley ƒ1.804.60,
1.30—2.90, Columbia 1.50—3.40, e. g. hill f*-*-™'
kllham 1.70-4.60, rose hill l-f-^'S'rvLn'
noack ƒ1.304, rosalandia ƒ1.403.90,
then grootbloemlg 6—23 ct, tros 9—3?='' dahUa a
ƒ0.70—2, anjers ƒ1, asp. plumosa 16—za ct, asp.
sprengerie 1320 ct.
ROTTERDAM, 14 October. (Veilingsvereeniging
Vrije Aardbeienveiling Gharlols) Spruiten le srt
f 12—16 2e srt f 7—9, kroten z.z0—6, peen ƒ2.10
-2.80. 'uien 2 70-3.60, gele savoye kool f 2.s0
-4.20, witte kool 1-3?7n1-9Vonkh^0°1 f 2-4'30>
eigenheimers 1.30—f-60'... Pr°nkboonen 8—10,
snlboonen ƒ16119. kaf-«boonen fJ0
yJ.J., 6 x -to on wunperen j
sterappelen per loo kg., tomaten
1—5.90, chin, kooi j ó.zv, eieren 5—6 per 100
stuks, knolselderij 6--15, selderi! 0.40—1, kroten
1.70-2.10, peen 2.40-5.10, prei 1.50-3.40 per
100 bos, boerekool 18-22 ct per kist.
RODENRIJS 14 October. (Coöp. Groentenvei-
ling-Vereen. „Berkel en Rodenrijs" G.A.) Sla
0.8b-3.8d andyvxe ƒ0.50—1.10, meloenen ƒ12
14 LT" stuks, stokprincesseboonen 24, stam-
19 32, pronkboonen ƒ3.80—8.20, snyboonen ƒ18
30, spinazie 14.60Ï9 postelein 6.10, toma
ten A 10.80—23.20, B 12.40—16.20, C ƒ10.20
—21.60 per ICO kg„ peen 2.70—4.20 per 100 bos,
slavellen 2545 ct, per kist, druiven 1319 per
100 pond*
