DE „NORMANDIE".
HET VONNIS VAN LEIPZIG.
.STitSE
ZATERDAG 29 OCTOBER 1932
PUNCH'
SIR OWEN SEAMEN GAAT HEEN.
WEDSTRIJD DER ZEEKASTEELEN.
4000 MENSCHEN AAN BOORD.
(Van onzen Correspondent.)
«Star. Menig Ph".
m» 'i* Een
WEL EN WEE VAN ONZE POOL-
onderzoekers.
Magnetische registreer'n°en' Sterk
Poollicht waargenomen.
NOBELPRIJZEN
DE directeur der berlijnsche
staatsopera.
„EVOE" ZIJN OPVOLGER.
(Van onzen Correspondent.)
IN MEMORIAM A. M. HENS.
een beetje gelijk voor
ALLEN.
HET IN ZICH VERDEELDE
RIJK.
(Van onzen Correspondent.)
Tst verder begrig van taken diene men nog
COMMUNISTISCHE AGITATIE IN
BELGIE.
jgfyKKBft
Parijs, 27 October 1932.
Toen schepen werden gebouwd van meer dan
40.000 ton, waarschuwde men al, dat men niet
straffeloos de wetten der proportie kon over-
treden, maar de grootste boot te hebben schijnt
ook al een nationale eer te zijn geworden en
men is blijven voortbouwen: steeds grooter
schepen voor steeds sneller vaart, 't Is moge
lijk, dat iemand, die van Europa naar Amerika
moet, niet meer dan vijf dagen voor den over
tocht kan missen, maar 't is toch twijfelachtig,
of er in den winter bijvoorbeeld voor een en
kel schip 2500 passagiers te vinden zullen zijn
om in de nieuwe wereld te gaan kijken, of
op de terugreis een dergelijk aantal belangstel
lenden voor de oude wereld te vinden.
De Franschen, die de nieuwe boot moeten
betalen, want de 80 millioen, die het nieuwe
schip gaat kosten, komen voor het overgroote
deel uit de staatskas, dus uit de zakken der
belastingbetalers, natuurlijk op rekening van de
nationale eer, hebben zich met dergelijke over
wegingen niet het hoofd gebroken, want een
belastingbetaler vraagt hier nu eenmaal niet,
waar het geld voor besteed wordt. En de bou
wers van deze nieuwe zeesteden hebben een
buitengewone handigheid om hun plannen niet
bloot te leggen, zoodat men plotseling ver
neemt, dat een schip van 73.000 ton te water
zal worden gelaten. Op die manier hoopt men
tenminste voor eenige jaren het grootste schip
te hebben, want dat de concurrenten grooter
gaan bouwen, daar is men bij voorbaat van
overtuigd.
wij gewone stervelingen, hebben het gevoel,
dat men ons met die groote schepen niet een
boot maar een rad voor de oogen draait.
We lezen van cijfers, waar we toch geen be
grip van hebben. Als men ons vertelt dat de
„Normandië" over
eind gezet nog bó
ven den Eiffelto-
ren uitsteekt, dan U
Is de eenige ge- "A
dachte die bij ons
opkomt de wensch
dat hij nooit een
dergelijke k pic
zal maken. Maar
't jonge geslacht
denkt slechts re
cordcijfers en moet
wel in de handen
klappen. Wij oude
ren hebben nog al
tijd een nare her- I
jnnering van de -p~j
„Titanic". Boven- j tól|ggj
dien zijn we zui- 7 V1ÖB
jiiger aangelegd j V
en rekenen er niet «Va WH
op, dat vadertje- hr mB
staat wel alles zal M
betalen. Wij zien
in die groote boo- Jj^
ten ook speelgoed
dat niet lang
duurt. De „Beren-
garia", de „Olympic", de „Aquitania" en de
„Mauretania" moeten al bijna uit de vaart,
want zelfs voor die reuzenbooten rekent men
op geen hooger ouderdom dan een vijf en twin-
den. De ingenieurs beweren
grooter men bouwt, hoe voordee ïg gng
komt. En die zullen het wel weten.
op het stuk van econonrfe begrijpt n
meer iets.
't Tastbare resultaat is nu eenmaal de s
beid, wat zoo langzamerhand de eenige maa
is, waarmee de dingen op aarde worden ge
meten. En in dat opzicht worden we goed be
diend, want men belooft ons, dat de „Norman
dië" 30 knoopen zal loopen, dus zoo'n 55 kilo
meter per uur, waardoor de 5000 K.M. die tus-
schen Le Havre en New-York liggen, ondanks
't oponthoud te Plymouth in nog geen vier-en-
-een-halven dag kunnen worden afgelegd. Al
tijd als de stokers het goed vinden, want men
weet, dat die op de Fransche lijnen nog wispel
turiger dan heu weer zijn. Het weer schijnt
op zoo'n kolos niet veel vat te hebben en men
kan zich voorstellen, dat zoo'n gevaarte rus
tig op het sop ligt en zich door geen golfje
laat plagen.
De reis op zoo'n schip moet dan ook bijzon
der aangenaam zijn voor hen, die niet van de
Bee houden.
Het schijnt dat men op de „Normandië"
_elf8 den oceaan kan negeeren. Het schijnt
dat als men de „Normandië" in de rue Royale
.ou exposeeren, met den steven tot voor de
Madeleine, het roer nog de beroemde 0belisU
de Place de la Concorde zou kunnen we,-
kwispelen- X>e oppervlakte van het schip is n
grooter dan die van de heele Avenue de i'0péra5
Tn cijfers uitgedrukt is de nieuwe boot 313
meter lang, 37 meter breed. Het roer, het eenige
van een schip, dat de doorsnee-passagiers feen.
„en, is maar liefst 18 meter hoog en 't schijnt,
dat voor de constructie van het schip nig(.
minder dan 11 millioen bouten zijn ^lonken,
terwijl de Eiffeltoren het met miiiioen
moest stellen. Maar het nieuwe 8chip^eegt
dan ook zeven maal zoo zwaar als die oude
t0Men heeft lang geaarzeld die boot een naam
te geven. Toen hij op stapel werd £ez®U had
taen volstaan met den naam „T 6"- Op die ma-
jjjer vroeg niemand zich af, wat het worden
Zou Maar naarmate de werkzaamheden vorder
den' werd iedereen, die van uit welke richting
ook' St Nazaire naderde, overtuigd, dat men
daar wel een enorm werk had ondernomen. De
huizen van Penhoët leken op speelgoed uit
een spaandersdoos. versnerde een
Het geweldige gevaarte Versierde ^een
groot stuk van den horizon tmM
hooger opgestapeld dan een ig voor
verdiepingen. Zooals de romp nu g
de tewaterlating, weegt hij al 3
kan zkh dus voorstellen hoe nieuwsgi
Frankrijk naar die tewaterlating is,
niet minder dan 6000 werklieden
helpen.
Die te waterlating zal Zaterdagmid ag
drie uur, bij hoogen vloed plaats he ie
Extra treinen loopen uit alle richtingen naar
St. Nazaire om duizenden en duizenden in
staat, te stellen dat schouwspel gade te slaan.
En eenmaal te water, moet de kolos opgevan
gen en naar het dok, dat men expres voor dit
schip heeft moeten vervaardigen. De kamer
van koophandel van St. Nazaire heeft daarvoor
,een dok doen bouwen van 350 meter lengte
en 50 meter breedte.
Daar moet de „Normandie" de vier motoren
ontvangen die tezamen 160.000 P.K. beweeg
kracht aan dit zeekasteel kunnen meedeelen
en bij normalen dienst den overtocht in 107 uur
tnoeten verzekeren. Daar moet ook de inrich-
tlnx van het schip plaats hebben, die grandioos
belooft te worden, doch waarvan men e ij
zonderheden nog niet meedeelt. Alleen za e
geheele inrichting plaats hebben in ian vrij
materiaal, wat wel noodzakelijk is na ae
rust, die de ramp van de „George
heeft verwekt. De inrichting moet e
luxe geven aan 800 eerste-klasse passagieis^^
het meest moderne comfort aan e
De boot wordt
sagiers der andere klassen, u
meer dan een drijvend hotel, wan ee bi
hall zal over de geheele lengte *aP breede
loopen, zoodat de boot iets va
straat, met vele verdiepingen krijg' snort
tertuinen en cinema's en concertzalen, sport
terreinen en kinderspeelplaatsen, Qon.
bij den voorsteven, overeenko nrach-
te van de Cie des Transatlantiques, P
te van ciecie aes i deCoratie een beroep
tige kapel, voor welker Qec d
is gedaan op de besten der beoefenaars der re
ligieuse kunst in Frankrijk. vraagt patuur.
De bediening van zoo n a _gl het scheep.
stad dus.
Berichten uit het lloUandsche Poolstation
in Angmagssalik (Oost-Groenland)
..„Hebt (1 October 1.1.) is
Sedert het laatste De ,n dat bevicht
geen blief meer Mikkelsen is meege-
genoemde brief, die eykjavik op het
andere
geven, blijkt met to gn maakt dus
waar-
schip overgebracht te gökollg naar West_
schijnlijk de rel& Dit schip kan pas half
Secembenr in°Ëenemarken terug zijn en als de
December in ben u]et zoek geraakt is,
W°rdf7,.ODchen hebben onze Nederlandsche
gelijksche dienst van de magnetische registree
ringen begonnen. Wel v,as lee<^3 één set vaij
de magnetische regisUeermstrumenten langer
aan hetwerk, en waren er reeds een reeks
absolute bepalingen gedaan; maar nu zijn de
beide andere sets (snelloopende en ongevoelige)
ook opgesteld en loopt de registreering naar
wensch. Alleen blijken de afwijkingsbepalingen
door een sterk gestoord veld nog bezwaren
te geven. De 150 kleine lampjes komen nu goed
te pas (deze worden bij de magnetische registra
tie gebruikt).
Ook het andere werk loopt regelmatig. Al
blijken er nog wel onverwachte moeilijkheden
te overwinnen te zijn. Zoo is er bijvoorbeeld
voor het vullen van de pilootballons, die, zooals
bekend, dienen voor het onderzoek der hoogere
luchtlagen, een waterstoftoestel meegenomen,
waarin uit ferrossilicium en etsnatorn waterstof
ontwikkeld wordt. Nu blijkt dit toestel van het
goede te veel te geven en niet geschikt te zijn
voor het leveren van kleinere hoeveelheden vja-
terstof, die voor zulke pilootballons noodig zijn.
Vandaar dat tot nu toe de oplating van deze
ballons nog niet regelmatig kan gaan.
Meldde de laatste brief, dat na 1 en 2 Sep
tember tot 13 September geen belangrijk pool
licht was te zien en alleen met de spectroscoop
de bekende groene poollichtlijn 5577 A. E. kon
worden waargenomen; het telegram van 24
October bericht „Sterk poollicht, veel corona's"
In verband met de andere werkzaamheden, die
er te doen zijn, worden deze poollichten wel
zooveel mogelijk waargenomen, maar de regel
matige waarneming wordt slechts mogelijk op
de internationale dagen van de derde orde
(d.w.z. de eerste en derde Woensdag en Don
derdag van elke maand). De internationale
dagen van de eerste en tweede orde eischen van
de vier waarnemers zooveel van hun tijd dat
op die dagen een regelmatig poollichtprogram-
ma er niet bij is in te schakelen.
Het huis is nu geheel ingericht en van elec-
trisch licht voorzien, zoodat gemeld kon wor
den, dat „aan onze eerste gezelschappelijke
plichten is voldaan."
Het heeft er reeds eenige malen flink ge
sneeuwd, maar door de foehnwinden is alles
weer verdwenen. Alles gaat zich nu op den
winter voorbereiden; de zeehonden vangst be-
gint.
Het menu bestaat nu op het oogenblik hoofd
zakelijk uit sneeuwhoenders, zeehond en versche
kabeljauw, waarvan gemeld wordt, dat zij deze
laatste gedeeltelijk zelf gevangen hebben. Er
schijnt dus op sommige dagen nog wel tijd te
zijn voor deze spoit.
Ook eenige minder prettige berichten bevat
het telegram. Br heerscht onder de bewoners
van de "nederzetting een ernstige influenza-
epidemie. Tot nu toe bleven de expeditieleden
er vrij van.
Voorts meldt het telegram, dat er op 19
October in het motorhuisje, dat afzonderlijk
voor den motor is gebouwd, een brandje is
uitgebroken als gevolg van het slecht isoleeren
van de kachelpijp, bij den doorvoer naar buiten.
De brand werd gelukkig snel gebluscht, zoo
dat er slechts geringe materieele schade was
veroorzaakt. Het werk heeft er niet onder
geleden.
Het telegram eindigt met de vermelding dat
de dagen daar al erg kort worden en dat de zon
des middags om 1 uur al achter de bergen
verdwijnt.
is dus wegeus de breedte van Angmagssalik
(65 gr. 36' N.B.) daar theoretisch geen dag te
verwachten dat de zon niet opkomt, toch zullen
e hooge bergen, waardoor het omgeven is,
^vel vaak weinig van dit korte verschijnen van
e zon doen bemerken.
De winnaars voor physiologic en
medicijnen.
di5„T0(lKR0LM, 27 November (V. D.). De Me-
aCUlteit te Stockholm heeft besloten dit
i i ®n Nobelprijs voor Physiologie en Medi-
6 verdeelen tusschen de beide Engelsche
fm-n' 0n' prof- ®ir Charles Cherrington (Ox
bridge)613 Pr0f' Edsar Douglas Adrian (Cam-
Deoverige Nobelprijzen zullen op zijn vroegst
en en ovember worden bekend gemaakt.
BERLIJN, 28 October. (W.B.) De Oosten-
rijksche gezant, dr. Frank, ontving den muziek
directeur dei Berlijnsche Staatsopera, Erich
Kleiber, aan wien hij het door den Oostenrijk-
schen bondspresident verleende groote zilve
ren eereteeken voor verdiensten voor de
republiek Oostenrijk overhandigde.
„Meer nog dan in wat hij persoonlijk
schreef, lag zijn beteekenis in de
wijze waarop hij het humo
ristisch orkest dirigeerde
Londen, 20 October 1932.
Sir Owen Seaman, de hoofdredacteur van
„Punch", heeft thans, op 71-jarigen leeftijd,
besloten rust te nemen. Vijf-en-dertig jaren
lang heeft hij gewerkt aan het befaamdste aller
humoristische bladen, en sinds 1906 Is hij
hoofdredacteur geweest, een functie die hij ge
durende den oorlog tijdelijk opgaf om op 53
jarigen leeftijd als luitenant dienst te nemen
hij de troepen die voor de verdediging van het
binnenland hadden te zorgen.
Aldus gaf hij op een leeftijd welke hem, zelfs
na de invoering van den dienstplicht, vrijstelde
van alle militaire verplichtingen, blijk van het
patriottisme dat hem steeds onderscheidde, eu
waarvan „Punch" vaak getuigde in zijn weke-
lijksche politieke „cartoon", die vaak eenigs-
zins uit den geest van het blad valt door ge
brek aan onpartijdigheid en, in sommige ge-
vallen, door een zeker hoera-patriottisme dat
met humor zelden vereenigbaar is.
Toen sir Owen met de hoofdredactie belast
werd, was „Punch" reeds lang het toonaange
vende humoristische blad, dat in geen land ter
wereld zijn weerga vond. Toch valt een verge
lijking tusschen den hedendaagschen „Punch"
en die van omstreeks 1900 onvoorwaardelijk
ten gunste van eerstgenoemde uit, evenals trou
wens de „Punch" van de laatste jaren der
Mr. Punch drinkt het heil van zijn vroege.
re medewerkers.
vorige eeuw verreweg de meerdere is van diep
uit het derde kwartaal. „Punch" heeft zich ont-
wikkeld en blijft zich ontwikkelen volgens de
wet van den vooruitgang en de verbetering,
op welker schending de doodstraf staat. HÜ
Is ook steeds geweest een spiegel der oogeu-
blikkelijke beschaving. Doorbladert men een
„Puneh"-jaargang van 1S60 of 1870, dan zal
men, geheel afgezien van den fel-po'lemischen
toon vooral tegen het Pausdom veel
van den humor, die toen als voortreffelijk gold,
niet waardeeren, hetzij doordat de „clou" voor
hedendaagsche begrippen, maar zóó-zóó was,
hetzij doordat de stijl, de verteltrant ons niet
bevredigt. Eenige geslachten geleden verstond
men minder goed dan thans de kunst gees
tige invallen op geestige wijze te verwerken.
Zelfs „Punch" ging zich herhaaldelijk te buiten
aan overbodige uiteenzettingen, als vreesde hij
dat de meesten zijner lezers niet snugger ge
noeg waren om de „mop" te begrijpen wanneer
met speciaal vermeld werd waarin deze eigen
lijk bestond.
Maar ofschoon „Punch", behalve op politiek
en religieus gebied, ook toen nooit grof of
stuitend was, en zich door zijn gehalte ver
boven de humoristische bladen van het conti
nent verhief, weerspiegelde hij toch een alge-
meene beschaving van minder allooi dan de
huidige.
Wie de beschaving yan het publiek eener
stad beoordeelen wil, moet de opvoering van
een blijspel of een geestige film bijwonen.
Lachen de mensehen op het juiste oogenblik,
blijken zij den humor in zijn verschillende scha
keeringen te waardeeren, dan kan men er zeker
van zijn dat zij een hooge beschaving bezitten.
Maar het zou nutteloos zijn hen te beoordeelen
naar den indruk, dien een treurspel of een
draak op hen maakte. Huilen kan iedereen.
Een hedendaagsch Engelsch lezerspubliek
zou om de invallen van „Punch" uit het jaar
1860 of 1870 zelden meer lachen
De verdienste voor den vooruitgang in den
loop der jaren gemaakt, moet zeker niet alleen
hij Sir Owen Seaman gezocht worden De tij
den veranderden en „Punch" veranderde met
hen. Maar „Punch" invloed in het Rijk van
den Humor is te groot, dan dat zijn hoofdre
dacteur niet eenig aandeel zou hebben op de
geestelijke vorming der natie.
Sir Owen's bijdragen bestonden de laatste
jaren vooral uit verzen, ingegeven door
actueele gebeurtenissen of door de omstandig
heden van den tijd. Er is geen dichtgenre,
waarin men lichter ontaardt tot het vulgaire,
het revue-achtige, het valsch-populaire en het
schaamtelooze. Er is geen dichtgenre, dat zoo
licht in den smaak valt van het grof-aangelegde
en smakelooze deel van het publiek, en welks
beoefenaars zoozeer aan de verleiding bloot
staan bij dit deel van het publiek in het gevlei
te komen. Sir Owen's verzen waren steeds in
getogen en beschaafd; zij waren ongeschikt
om op muziek gezet, en dan door Jan en alle
man uitgebruld te worden, maar zij waren hier
om niet minder geestig en pakkend.
Gelijk er menscken zijn die niet weten hoe
zij op fatsoenlijke wijze geld kunnen verdienen,
zoo zijn er humoristen die niet weten hoe zij
op fatsoenlijke wijze geestig kunnen zijn.
Als zijn opvolger wordt genoemd mr. E. V.
Knox, die onder den pennenaam „Evoe" waar
schijnlijk de meest-beminde schrijver in
„Punch is. Mr. Knox komt bijna elke week
met twee schetsen uit, en zijn werk heeft den
Engelscae humor in de laatste jaren merk
baar beinvloed. Hij heeft een groot aantal na
volgers, maar tot nu toe geen evenknie ge
vonden.
Hij is een zoon van den vroegeren Anglicaan-
schen bisschop van Birmingham, en een broe
der van den beroemden bekeerling, Father
Ronald Knox. Deze is eveneens een humorist
van naam, en bezit de zeldzame gave zijn ku-
moristischen aanleg dienstbaar te maken aan
zijn priesterlijken arbeid. Met „Evoe" kan bij
evenwel niet op één lijn gesteld worden; hij
mist vooral wat iedere medewerker van
„Punch" bezitten moet de techniek van den
humor, zonder wence de geestigste invallen
een deel hunner waarde Inboeten.
WEDSTRIJU IN BEWAPENINGEen in. „Die Woche" verschenen teekeniug, die de verhoudingen der bewapening in de staten van
Europa weergeeft. Hoewed enkele getallen foutief zijn - Nederland heeft, om een klein voorbeeld te noemen, maar één oefentank -
is deze teekening qua overzicht interessant enwaarschuwend!
Een opmerkelijke figuur.
B e r 1 ij n, 26 October 1932.
Wat is er op 20 Juli j.l. in Berlijn ook al
weer gebeurd? De Pruisische regeering werd
op dien merkwaardigen datum uitgenoodigd
bij den rijkskanselier te komen om eenige
vraagstukken te hespreken. De Pruisische
regeering verscheen en liep daarmee in een
muizenval. Want weliswaar schijnt men pro
forma inderdaad even over aardappelen gepraat
te hebben, maar na enkele minuten kwam de
aap al uit de mouw: de Pruisische regeering
kreeg de mededeeling dat zij afgezet was.
Redenen werden niet opgegeven. Maar toen
gezegde regeering neigingen tot zwak tegen
stribbelen vertoonde, werd de staat van beleg
afgekondigd. Als uiterlijk symbool van de
nieuwe orde van zaken, welke op gezegden
datum ingetreden was, werden een luitenant
en twee met handgranaten bewapende fusiliers
gemobiliseerd en daarmede nam bet verzet
van Pruisen een einde. Pruisen, het soldaten-
land par excellence, kroop voor een luitenant
en twee soldaten in zijn schulp. Maar dat is
een andere zaak.
Daar het zich niet met de wapenen in de
vuist tegen zijn overweldiging kon of wilde ver-
dedigenr bleef er voor Pruisen nog maar één
manier over om zijn figuur te redden en dat
was een wandeling naar den kadi. In bet
onderhavige geval woont deze in Leipzig, waar
het hoogste gerechtshof van den lande zetelt.
Maar toen het daar te Leipzig tegenover
dat hooge gerechtshof stond, voelde Pruisen z'n
moed opnieuw In de schoenen zakken en zag
bet qr van af zijn klacht scherp en klaar te
formuleeren. Had het dat wèl gedaan, dan zou
het ongeveer als volgt gesproken hebben. Hin
denburg, die niets hoegenaamd in Pruisen te
Maken heeft, is dit land met geweld binnen
gerukt, heeft het overrompeld, verkracht er
eiken dag de bestaande wetten en verontschul
digt zich daarbij met valsche drogredenen.
Moge het hooge hof vaststellen, dat Hinden
burg ongelijk heeft en hem uitnoodigen Prui
sen direct weer te verlaten om zich alleen met
de rijkszaken bezig te houden.
Gelijk gezegd heeft Pruisen zijn aanklacht
biet in dezen vorm, zij het dan wat zachter
uitgedrukt, durven formuleeren. Het heeft
eenige juridische spitsvondigheden op den
voorgrond geschoven en het hof uitgenoodigd
daarover te beraadslagen waarbij men echter
'h aanmerking moet nemen, dat het hooge
hof zich waarschijnlijk niet competent ver
klaard zou hebben, wanneer men de soep wat
al te heet opgediend hadde.
Maar hoe dat zij, in de oogen van de groote
massa heeft het rechtsgeding, dat in Leipzig
uitgevochten werd, den boven aangegeven pri
mitieven vorm. Voor de groote massa was het
geval in de ééne vraag samen te vatten: wie
zal de sterkste zijn, HindenburgVon Papen
°f Otto Braun; het rijk of Pruisen?
Deze vraag is beantwoordhet hooge hof
heeft vonnis geveld. Men kan echter niet zeg-
geu, dat dit vonnis met groote spanning tege
moet gezien werd. Volop bewust van de be
teekenis van den dag stond de massa er on
verschillig of in alle gevallen schouderopha-
iend tegenover. Want één ding meende men
hij voorbaat reeds zeker te weten, het hooge
bof zal HindenburgVon Papen toch niet in
het ongelijk stellen. Daarmede was de room
van de melk en wat het hof verder in het mid
den brengen zou, was een aangelegenheid van
ondergeschikt belang.
Nu moet men erkennen, dat het Leipziger hof
tegenover een bijna onvervulbare taak stond.
Stelde het 't rijk in 't ongelijk, dan ontketende
bet een orkaan, waarvan de gevolgen niet te
overzien waren. Een orkaan, welke Hinden
burg en de tegenwoordige rijksregeering zou
ontwortelen en tabula rasa maken in de in
dustrie, op de beurs, in den handel, enz. enz.
Anderzijds kon het echter ook Pruisen niet in
bet ongelijk stellen, want de pleidooien welke
tijdens het geding gehouden werden, maakten
eene veroordeeling van dat land onmogelijk.
Om politieke redenen moest het hof dus het
rijk, om juridische redenen Pruisen sparen.
Uit zulk een dilemma kan men zich het
gevoeglijkst met een compromis redden en dat
heeft het hof dan ook maar gedaan. Het heeft
een vonnis geveld, dat er kennelijk minder op
uit is gerechtigheid te bedeelen dan de geit
en tegelijk de kool te sparen. Het rijk krijgt
een beetje gelijk en Pruisen ook over het even-
tueele ongelijk van beide of van een der beide
partijen zweeft het Hof met de lichtheid van
een elf henen.
PRINSES INGRID VAN ZWEDEN
TE LONDEN.
te weten, dat er een artikel 48 Weimar be
staat, dat den rijkspresident in twee gevallen
het recht toekent in de innerlijke aangelegen
heden van een vrijstaat in te grijpen. Eerstens
wanneer zulk een vrijstaat zijn plichten ern
stig verzuimt en ten tweede wanneer de rust
en de orde in bet rijk ernstig bedreigd worden.
Het hoofd van staat beweerde nu, dat hij
zoowel om de eene als om de andere reden
in Pruisen ingegrepen had. Voor de regeering
Braun was dat zeer grievend want zij werd
door deze argumenteering van ernstig plichts
verzuim beschuldigd. Het Hof is Pruisen hier
echter ten volle tegemoet gekomen. Het heeft
uitdrukkelijk verklaard, dat er van plichtsver
zuim geen sprake is geweest. Maar tegelijker
tijd verklaart het, dat de rust en de orde ge
durende den zomer ernstig bedreigd waren
en dat de rijksregeering uit dien hoofde ge
rechtigd was in deze inwendige aangelegen
heden van Pruisen in te grijpen en een
rijkscommissaris te benoemen. Al wie geduren
de den zomer in Duitschland vertoefd heeft,
zal verbaasd opkijken bij het lezen over die
bedreigde rust en van oordeel zijn, dat het
hof naar een fictie gegrepen heeft om zich
uit een moeilijk parket te redden. Maar dat
is weer een zaak op zich zelf.
Hoofdzaak is, dat de benoeming van een
rijkscommissaris wettig verklaard wordt en
dat het hof daardoor een buiging voor het
rijk maakt. Maar om Pruisen tegelijkertijd
toch ook een eind weegs tegemoet te komen
worden de rechten van dien rijkscommissaris
een heel stuk ingeperkt. Echter geschiedt
dat alweer zóó, dat hij toch nagenoeg alles
doen kan, wat hij wil. Tegelijkertijd echter
wordt de afgezette Pruisische regeering als
wettig erkend en mag deze ook nagenoeg alles
doen wat zij maar wil. Met name mag alléén
zij het land vertegenwoordigen tegenover den
landdag, in den rijksraad, tegenover bet rijk
en de andere vrijstaten.
Zoo er nu ooit in deze wereld een rijk be
staan heeft, dat in zich zelf verdeeld is dan is
dit rijk Pruisen na het Leipziger vonnis. Im
mers is dit land nu met twee regeeringen ge
zegend die elkaar zoo vijandig mogelijk beje
genen. De vroegere regeering Braun wordt
weer op het kussen terug gezet, maar tegelij
kertijd mag de heer Von Papen in zijn kwali
teit van rijkscommissaris ook regeeren. Het
bof noodigt deze beide machten, die diametraal
tegenover elkaar staan uit, tezamen vriend
schap te sluiten en daarna op een of andere
manier verder te scharrelen. De heer Von
Papen heeft deze uitnoodiging reeds bereids
aangenomen. Maar óp zijn manier natuurlijk.
Hij heeft laten verklaren, dat het hof hem
over de geheele linie gelijk gegeven heeft en
dat alles dus bij het oude geval zal blijven.
Dat met name geen enkele van de maatrege
len, welke hij getroffen heeft, teruggenomen
zal worden. Hierbij werd wel hoofdzakelijk ge
dacht aan de ongeveer zeventig hooge ambte
naren, die door Von Papen de woestijn werden
ingestuurd om plaats voor anderen te maken.
Onze Brusselscbe correspondent meldt ons:
Communistische drijverijen hebben de mijn
streek van Charleroi de "laatste dagen weer
onrustig gemaakt. Arbeiders, die reeds sinds
vorige week loonsverhooging eischten, trokken
in optocht naar Charleroi, om aan de mijn
werkerscentrale hun geval voor te leggen.
Deze verwees hen naar den werkrechtersraad.
De politiemacht werd op enkele punten ver
sterkt. doch incidenten den zich tot nu toe
niet voor.
De heer C. J. van Kempen, oud-gouverneur
van Sumatra's Oostkust, schrijft in het „Hbd.":
Tot voor eenige maanden geleden zou nie
mand gedacht hebben, dat die forsche breedge
schouderde, zich met snellen pas verplaatsende
figuur, die er sinds jaar en dag als ,,'s Lands
welvaren" uitzag en wiens levendige arbeidzame
geest nimmer van rusten had willen weten, be
laagd werd door een vijand die hem snel onder
mijnen en sloopen zou.
Helaas het is toch zoo geschied; de eik is
geveld.
Woensdag kwam, na manmoedig gedragen
lijden, het einde.
Hens is van het begin van zijn Indische loop
baan af een opmerkelijke figuur in het bestuurs-
corps aldaar geweest.
Buitengewone ijver, voortvarendheid, groote
toewijding en een sterk uitgesproken plichts
besef deden den met een uitnemend verstand
begaafde, wiens drift zich zoo kostelijk in een
breeden lach ontspannen kon, voorbeschikt zijn
om op moeilijke en belangrijke posten geroepen
te worden.
In 1901 werd deze moedige man tijdens de
Djambische onlusten bij 'n bende-overval zwaar
gewond, enkele jaren daarna ontving de jonge
controleur voor zijn voortreffelijken bestuurs-
arbeid het ridderkruis der Oranje Nassau-orde.
Tijdens het hem kort daarop verleend buiten-
landsch verlof, trok hij op de Bestuursacademie
door zijn scherpzinnige gedachtenuitingen de
aandacht.
In 1909 in Indië teruggekeerd, werd hij, nog
als controleur, belast met het bestuur over het
groote zeer achterlijke eiland Flores, een afdee-
ling van de residentie Timor. DéAr bleef hij
ongeveer zeven jaren en daar heeft „Flores-
Hens", zooals hij in dien tijd bekend stond,
prachtig werk verricht. Met al zijn energie en
groote voortvarendheid zette hij zijn schouders
onder het werk om dit in vele opzichten ontoe
gankelijke eiland van behoorlijke verbindingen
te voorzien, terwijl hij tevens alle krachten in
spande om het land te pacificeeren en de achter
lijke bevolking vooruit te brengen.
Hij electriseerde allen die met hem te maken
hadden en hoewel hij wel eens erg driftig kon
zijn, dat was weer gauw vergeten en de breei 1
lach en het zonder eenige rancune rustig vooi t-
spinnen van het werk deed de „oneffenheden
spoedig verdwijnen.
Bovendien, er viel met hem te praten en hp,
die stipte gehoorzaamheid eischte van zijn
ondergeschikten, wist zich eveneens gehoorzaam
naar de leiding van zijn chef te gedragen.
Na zijn prachtige Flores-taak met leedwezen
te hebben neergelegd (1916) werd hij, na buiten-
landsch verlof genoten te hebben, in 't volgend
jaar benoemd tot resident der Zuider- en Oos-
ter-afdeeling van Borneo. Dat uit een bestuurs-
oogpunt zoo onhandzame gewest stond om
streeks vier jaren onder zijn beproefde leiding
en ook ddér beijverde hij zich zéér om land en
volk tot ontwikkeling te brengen.
Hetzelfde doel trachtte hij na te streven, ener
giek en forsch, in zijn daarop gevolgd bestuur
van Pal em bang (tijdens hetwelk hij benoemd
werd tot ridder in de orde van den Nederland-
schen Leeuw) en eindelijk ook in zijn arbeid m
Atjeh.
Dat dezen bestuurder ten slotte niet alles
lukte (Atjeh), wie zal naast bet vele goede be-
stuurswerk dat zijn hand overigens wrocht, daar
thans bij stil blijven staan?
Van Atjeh werd hij in 1926 tot het hoogste
ambtelijke college, den Raad van Indië,
pen, waarvan hij tot in 1930 deel uitmaakte, o
daarin heeft hij zich met onverflauwden ijver
en toewijding aan zijn taak; de behartiging van
's lands zaken, gegeven. En steeds gold 's lands
belang met terzijdestelling van alle persoon ij
en eigenbelang als de basis van zjjR streven.
Was het wonder dat hij ook na zijn pensionnee-
ring in dien geest voortwerkte? Zijn belangstel
ling voor de openbare, inzonderheid de Indische
zaak, bleef onverflauwd. Daarvan getuigen ook
zijn ijver en toewijding in het werk der Veree-
niging IndiëNederland. Ja zelfs op zijn ziek
bed bleef zijn geest tot kort voor zijn verschei
den daarmede bezig. Zoo was hij een die werkte
zoo lang het dag was.
En nu heengegaan.
Maar hij laat een lichtende herinnering na,
een goed dat blijft en niet vergaat.
Zoo is dan weder een trouw, onkreukbaar
dienaar van koningin en vaderland ons ontval
len.
Hij moge in vrede rusten.
„BERLINGSKE TIDENDE"
„Daar sta je nu al een half uur aan de tele
foon, zonder een woord te zeg£eol"
«Set, set, ik Hlefonw-r «et nt'a wrouwl"
LONDEN, 27 October (V.D.) Prinses Ingrid
van Zweden is hedenmiddag te Londen aange
komen. Uit België, waar zij eenige dagen heeft
vertoefd, was zij per vliegtuig naar Croydon
gekomen. De prinses brengt gewoonlijk eens
per jaar een bezoek aan haar grootvader, dea
hertog van Connaught.
17 j
