ALGEMEEN OVERZICHT.
HET RADICAAL CONGRES VAN TOULOUSE.
MAANDAG 7 NOVEMBER 1932
HERRIOT en de jonge
oeneratie.
AANSLAG OP HOOVER
VERIJDELD.
DE VERKEERSSTAKING
TE BERLIJN.
ENGELAND EN INDIE.
Biemv te houden conferentie.
engelands oorlogsschuld aan
AMERIKA.
BELANGRIJKE arrestatie.
ACHT-URIGE arbeidsdag in
BRAZILIË.
de gregoriana.
DE WER-
DE NAZIS VERLIEZEN 35 ZETELS
DE ONDERGANG VAN DE
„PROMETHEE".
TWEE NEGERS GEARRESTEERD
DE FRANSCHE RADICALEN EISCHEN
OPENLEGGING VAN BOEKEN.
ONGEWONE ONTDEKKING IN EEN
KATHEDRAAL.
TREBITSCH-LINCOLN IN ARREST
GESTELD.
AMNESTIE IN ITALIË.
Voor anti-fascistische vergrijpen.
DUITSCHE COMMUNISTEN MOGEN
NIET NAAR RUSLAND.
HERIROT VOL LOF OVER SPANJE
En over den koelbloedigen Azana, „die
rustig zijn pijpje rookt".
NIEUWE HEVIGE GEVECHTEN IN
MANDSJOERIJE.
COMPLOT TE TOKIO?
HUISZOEKING BIJ REACTIONNAIREN
EINDE DER STAKING IN
LANCASHIRE.
RELIEKSCHRIJN VAN ALBERTUS
MAGNUS.
VERBITTERING TEGEN DE COM
MUNISTEN EN NAZIS.
DE ZEPPELIN VAART DIT JAAR
NIET MEER UIT.
JAPAN EN RUSLAND.
Uncle Sam op de springplank
'er-en-üertig millioen Amerikaansche kie-
eers gaan Dinsdag aanstaanden ter stembus
en ongetwijfeld zal het meerendeel van hen
z!c V°1 verwondering afvragen, wat zij nu
•gtnlijij gaan doen: stemmen op candidaten
00r het presidentschap, of op mannen, die blij
tllogen zijn, dat zij niet in de gevangenis te-
recht gekomen zijn.
Beschuldigingen en tegenbeschuldigingen
inefficiency, bedrog en onjuiste voorstei-
Bhg van zaken nemen namelijk met het uur in
bitterheid toe, naarmate de dag der stemming
Dader komt.
Bijtende uitvallen naar de tegenpartij hebben
steeds deel uitgemaakt van het Amerikaansch
"verkiezingssysteem, doch de verkiezingsstrijd
van 1932 overtreft al zijn voorgangers.
Als de kiezers goedgeloovig genoeg zijn, om
maar alles aan te nemen, wat zij hooren. zul
len zij moeilijk een keuze kunnen doen tus
schen de twee partijen. Beide candidaten zijn
het slachtoffer geworden van de meest heftige
beschuldigingen.
De heer Roosevelt heeft er over het alge
meen van afgezien, in persoonlijkheden te tre
den. Hij laat dit noodzakelijk onderdeel van
den Amerikaansehen verkiezingen over aan
zijn aanhangers. President Hoover heeft echter
in een reeks verkiezingsredevoeringen het noo-
dige over zijn tegenstander gezegd en beschul
digde hem o.a. van „onnauwkeurigheid uit
eitenbelang", wat volgens de „Daily Express"
in minder parlementaire termen zooveel betee-
kent als leugen uit eigen belang.
De democratische senator Carter Glass van
Virginië heeft de zaak der democraten op schit
terende wijze gediend door den heer Hurley,
staatssecretaris van oorlog, uit te maken voor
een „deftig rondstappenden kraanvogel" en
president Hoover ervan te beschuldigen „de
Amerikaansche schatkist te hebben veranderd
in een bank van leening en de centrale regee
ring te hebben geïnfecteerd met de noodlottige
bacillen van een financieel socialisme".
Wat de verkiezingsredevoeringen van presi
dent Hoover betreft, was hij van meening, dat
de fabels van Esopus er historische waarheden
bij waren.
4 November. (V.D.) De Britsche
JfoY f re ^legatie ter a.s. Indische ronde-
T entle' *elke te Londen zal worden
ou en is thans samengesteld.
De labour partij was uitgenoodigd vertegen
woordigers aan te wijzen, doch zij weigerde deel
te nemen aan de besprekingen.
De Britsche delegatie is waarschijnlijk de
krachtigste welke ooit voor een Indische aange
legenheid is samengesteld. Sir John Simon be
hoort er ook toe. Dit is van bizonder belang,
omdat hij een der ministers is, die de meeste
kennis hebben van Indië.
Hij was voorzitter der Indische statutaire
commissie, welke benoemd was om een onder
zoek in te stellen naar de constitutioneele her
vormingen en was de schrijver van het rapport,
dat algemeen naar hem wordt genoemd.
De taak der a.s. conferentie is, den aspira
ties en ideeën van haar voorgangsters vaste
v°rrnen te geven met inachtneming der reali
st van het Indische politieke leven en de Brit-
8che parlementaire verantwoordelijkheid.
kracht der delegatie wijst er op, dat de
re«eering haar beraadslagingen van zeer groot
belang acht. De regeering is van meening, dat
Wet goeden wil en geduld en met wederzijdsch
begrip vorderingen kunnen worden gemaakt
voor de tot stand koming van een mate van
o\ ereenstemming welke noodzakelijk is om
besluiten te kunnen nemen.
LONDEN, 5 November. (H.N.) De „Daily
Tel. deelt mede, dat de Engelsche regeering
na afloop van de presidentsverkiezingen in
Amerika zich bereid zal verklaren, het bedrag,
dat de volgende maand voor de betaling van de
oorlogsschuld vervalt, te voldoen, doch daar-
'J tevens zal wijzen op de gewijzigde toestan
den, die thans ingetreden zijn, daar Engeland
zelf geen betalingen voor de schadevergoeding
meer ontvangt.
MOORD om een duif
avond Sn "gember Donderdag
manski met den lers en Johan" Schi-
een duif. Walzak arb®lder Walzak twist over
en stak daarmee na^r de°b?oer? J^hann'^hT
zoodat de^ood 'spoedig iiUrad^Zij^b
zóó ernstig gewond, dat hij naar een
huis moest worden gebracht. Zijn tn en"
hopeloos. Walzak heeft zichzelf bij d^ a"d 'S
aangemeld. Politie
President Hoover heeft deze redevoering be
antwoord met een rede waarin hij Roosevelt
schilderde als een „kameleon op een Schot-
sche plaid". Hij beschuldigde hem openlijk van
deelname in de uitgifte van buitenlandsche
obligaties, welke de heer Roosevelt zelf thans
veroordeelt. Tevens beweerde hij, dat Roosevelt
speculeert in Duitsche marken.
De heer Roosevelt op zijn beurt beschrijft
de redevoeringen van Hoover als „praatjes,
tirades en schimpscheuten" en doet een aanval
op de „vier republikeinsche koetsiers: vernie
tiging, uitstel, bedrog en wanhoop".
De vrouwen van de Vereenigde Staten be
spreken thans reeds met de grootste spanning,
welke nieuwigheden mevrouw Roosevelt op het
Witte Huis zal invoeren, als haar man tot pre
sident is gekozen.
Mevrouw Roosevelt heeft alle eigenschappen,
om de rol van eerste vrouw van het land te
vervullen. Zij zal de eerste vrouw, van een
president zijn. die zoo geëmancipeerd is, dat
zij in haar eigen levensonderhoud voorziet en
niet ^afhankelijk is van haar man. Van het
begin van haar huwelijk af heeft zij haar on
afhankelijkheid gehandhaafd en haar deel bij
gedragen tot de huishoudelijke uitgaven. Zij
is onderwijzeres en houdt zich bovendien bezig
met literair werk. Zij heeft ee° vast inkomen
als redactrice van een magazijn „Babies
Just Babies", terwijl zij als bijverdienste eenige
dagen per week les geeft aan een school voor
den beteren fetand te New "Vork.
Mevrouw Roosevelt vat haar werk ernstig
op en is niet van plan, ermede op te houden,
als haar man naar het Witte Huis gaat. Inte
gendeel, zij heeft geconstateerd, dat haar sala
ris zal worden verhoogd, als haar echtgenoot
tot president zal worden gekozen.
Eén van de meest besproken vraagstukken
is, of mevrouw Roosevelt likeur zal schenken
in het Witte Huis ingeval de prohibitie wordt
afgeschaft. Zij is geheelonthoudster en heeft
jaren lang gestreden voor de prohibitie.
Toen men haar hieromtrent haar meening
vroeg, verklaarde zij. dat zij ofschoon zij per
soonlijk „droog" was, het met haar man eens
is, dat het nationaal belang eischt, dat de wet
wordt veranderd.
Dader van den roofmoord te Keulen
DUISBURG, 5 November. (W.B.) Gisteren
heeft hier een arrestatie plaats gehad, welke
van verschillende zijden in verband gebracht
wordt met den dubbelen roofmoord te Keulen,
waarbij, zooals men weet, een postbode en een
vrouw in hun woning werden omgebracht.
Naar echter van de zijde der politie wordt
medegedeeld, kan daarvan op het oogenblik
nog geen sprake zijn. Toch zijn, naar de po
litie meldt, de omstandigheden zeer verdacht,
daar de laatste weken verscheidene personen
in Duisburg pakketten onder rembours kregen
toegestuurd, welker afzender steeds gefingeerd
was, respectievelijk niets met de zending te
maken had.
Remboursementenzwendel nu komt hier niet
in aanmerking en het vermoeden rees dan ook,
dat men met een persoon te doen had, die het
voorzien had op de berooving van den beamb
te, die de remboursementsgelden inde.
Het onderzoek leidde tot de arrestatie van
den 21-jarigen Wilhelm Elberth, zonder vaste
woonplaats.
De arrestant was In het bezit van de schrijf
machine, waarmede een deel der rembourse-
mentskaarten was getypt en van een aktetasch,
waarin zich een in papier gewikkelde bijl be
vond. Bewezen werd, dat de arrestant in één
geval een beambte is een huis gevolgd was.
waarheen hij een gefingeerd pakket onder
rembours gezonden had. Hij had daar den be
ambte ook aangesproken.
Ongetwijfeld heeft men hier te doen met
een persoon, die van plan was, een overval te
Plegen op een inner der remboursementsgel-
vo?rettgezentderZ°ek WOnU d°°r de po,itie b0S
RIO DE JANEIRO, 5 November. (R o De
regeering heeft gisteren een decreet ondertee
lcend, waarbij in geheel Brazilië de achturige
arbeidsdag wordt ingevoerd.
In den staat Rlo de Janeiro wordt deze maat
regel terstond van kracht, terwijl in de overige
deelen van Brazilië de 8-uren dag binnen een
half jaar m°et ZÜ" Ingevoerd.
Men seint ons uit Rome d.d. 5 dezer:
Heden had de opening plaats van het aca
demisch jaar der Gregoriana.
Pater Tromp S.J. hield een schitterende toe-
snraak De plechtigheid werd ook bijgewoond
door mgr- Smit en mgr. Eras.
De, politiek gesproken^5' N°VeDlber'
houdt haar jaarcongres te Toulo^d^ale parti'i
Tan die spelingen van het toeval,^.- Uoor een
zonder humor zijn, heeft het congiese "Immer
het Théatre des Nouveauté's. Maar het r»a,S in
congres is juist de verzameling der ,>v;elcaal
barbes", van de mannen, die evengoed van
1789 als van 1848, als van lSil als van nu kUn
"en zijn, niettegenstaande de paitij eerst aan
haar 29ste congres is.
Op elk keerpunt van de geschiedenis zijn er
fan die hevige revolutionnairen geweest, die
"iets wilden verliezen van wat ze hadden en
liefst iets meer willen ontvangen. Voor wie de
revolutie slechts het middel was „om den boel
te pakken te krijgen" en die dan ook verschrik
kelijk conservatief zijn als het werkelijk op
deelen aankomt Als zij zich den naam ge
schonken hebben van radicaal-socialisten, dan
is het niet zonder redenen en is het heel sym
boliek: vastgeworteld in het verlangen den
baas te spelen en socialistisch om haas te blij
ven. Als de partij dus het théatre des nouveau
té's gekozen heeft, dan is het op denzeifden
grond, waarop zij zich socialistisch noemt,
namelijk om de massa zand in de oogen te
gtrooien.
Natuurliik heeft het radicalisme een pro
gram is het anti-clerikaal. 2o. is het soma
lerig en in de 3de maar niet in de laatste pla<
is het radicaal. Leo XIII placht reeds te zeggen.
..la France n'aime pas les curés"! Onder
•des curés" moeten niet juist de pastoors ver
staan worden, maar de clerus in het algemeen,
of juister de inmenging van den cler"s n
wereldsche, speciaal-politieke aangelegenheden.
We hebben dat te wijten aan de historisc e
„sociétés de pensée", die nooit van denken nee
hebben gehad en alleen slechts van napraten
wisten, wat niet belet heeft, dat ze gemakke U
werden geloofd en nog gemakkelijker narignei
over het volk konden uitzaaien. Als het die e
doen ware geweest om te denken, dan had en
ze kunnen bedenken, dat de „curés" niet een
overblijfsel waren van het „ancien regime
maar juist hadden meegewerkt aan den nieu
yen stand van zaken; die om zeer humane
ledenen en uit respect voor eiken mensch, en
derde" stand hielpen bevrijden en liefst hadden
voorkomen, dat de bevrijde derde stand, weer
en fe°daliteit ging worden en dezelfde sociale
fBf!aeC,htVaar(iishe,;d ging begaan, die men de
feodaliteit had verweten.
Het radicalisme is ook hevig socialerig, maar
aneen op het moment, dat het de sociale massa
noodig heeft. Als het er op aankomt de sociale
rechten van die massa te erkennen, dan hangt
het van de omstandigheden af, wat de heeren
zeggen. Loopt 't tegen de verkiezingen, dan
zeggen ze: aap wat heb je mooie jongen. Zijn
de verkiezingen voorbij en vraagt de massa
eenige bescherming of rechtvaardigheid, dan
zijn ze niet thuis, en zeggen dus niets: want
dan kost iets te zeggen ook iets van hun geld
Geen meerderheid van Hitier en
Centrum
De Duitsche verkiezingen van den afgeloopen
Zondag zijn over het algemeen zeer rustig ver-
loopen. De verkiezingsdeelname was ditmaal
aanmerkelijk minder dian bij de opkomst van
31 Juli, Toen werd door 84 pet. der kiezers
gestemd, terwijl thans het percentage slechts
70 pet. bedroeg.
Wanneer men hiermede rekening houdt, bren
gen de uitslagen weinig verrassingen. De Nazis
verliezen weliswaar 35 zetels maar hun ver
liezen zijn toch veel minder dan men verwacht
had.
De communieten hebben opnieuw profijt ge
trokken van de rad-icallseering van de ma sea
en wisten hun aantal mandaten van 89 tot 100
op te voeren, ten koste van de sociaal-demo
craten, die twaalf zetels verloren.
De geringere opkomst in aanmerking geno
men, hebben het Centrum en de Beiersche
Volkspartij zich vrijwel weten te handhaven
De Duitsche Volkspartij ging vooruit van 7
op 11 zetels.
Naar verhouding zijn de Duitsch-Nationalen.
de regeeringspartij, het sterkst vooruitgegaan,
zij wonnen dertien zeels.
Niettemin bestaat er geen schijn van kans,
dat Von Papen een meerderheid in den Rijks,
óag zal verkrijgen, hoewel hij er in een op-
ziciht gunstiger voor staat dan bij den vorigen
Rijksdag. Terwijl Nazie en Centrum de vorige
maal over 327 van de 610 stemmen beschikten
en dus een volstrekte meerderheid konden vor
men, is hiervan ditmaal geen sprake.
De oude coalitie tusschen Centrum en Soci
aaldemocraten is natuurlijk uitgesloten en een
samengaan van socialisten met de nationaal-
socilisten, door het centrum verbonden, lijkt
voorloopig nog onmogelijk. Het meest waar
schijnlijk is dus, dat de oplossing gezocht zal
worden in een reorganisatie van het kabinet.
De nieuwe Rijksdag zal 582 zetels tellen
welke als volgt verdeeld zijn:
Nat. socialisten 194 (230).
Soc. democraten 121 (133).
Communisten 100 (89).
Centrum 70 (75).
Duitsch-nationaleu 51 (37).
Beiersche Volkspartij 19 (22).
D. Volkspartij II (7).
Staatspartij 2 (4).
Chr Soc. Volksdienst 5 (3).
Duitsche Hamnoveranen 1 (0).
Economische partij 2 (2).
D. Boerenpartij. Landvolk, Landbond 3 (5)
Andere partijen 3 (2).
Een fout in de constructie van het
schip.
Onze Parijsche correspondent meldt, in ver
band met de uitspraak in het z.g. Prométhée-
proces:
Zooals te verwachten was, is de luitenant
ter zee, Gouespel du Mesnil, commandant van
den onderzeeër „Prométhee", die op reede van
Cherbourg met 6 der opvarenden in de diepte
zonk, door den krijgsraad vrijgesproken.
De ramp ligt nog te versch in het geheugen,
dan dat de bijzonderheden ervan in herinne-
ring behoeven gebracht. De commandant en
een zevental opvarenden dankten het behoud
van hun leven aan het feit, dat zij op bet
oogenblik van de ramp in zee geworpen wer
den.
Het onderzoek heeft met de grootste ge
strengheid plaats gehad en evenzeer het ver
hoor bij het proces. Het is echter gebleken,
dat in de constructie van de onderzeeërs van
de klasse der Prométhée een fout school, waar
door de mechanische opening der balast-toe-
laatkleppen gepaard kon gaan met de opening
van sommige olietoevoerkanalen en omgekeerd.
Dit euvel was op twee andere onderzeeërs ont
dekt en 't feit was wel gesignaleerd en ook wa
ren daar wijzigingen aangebracht, doch óe
krijgsraad was wel genoodzaakt aan te nemen,
dat de mededeelingen daaromtrent begraven
hebben gelegen in de papperasserie, waarmee
de administratie de officieren overstelpt. I"
elk geval is op onvoldoende manier tegen bet
gevaar gewaarschuwd en de commandant
Gouespel du Mesnil kon dan ook, zonder nala
tigheid zijnerzijds, van den toestand onkundig
zijn.
Bovendien, het schip stond op het oogenblik
van de ramp wel onder zijn commando, maar
de technische installaties werden nog bediend
door de technici van de werf en de installe
rende firma s, die hem verzekerd hadden, dat
alle voorzorgen waren genomen.
De ramp heeft absoluut plotseling plaats ge
had, terwijl geen duikmanomivres in het uit
zicht waren. Door het noodlottig openen der
waterballasttoevoerkleppen, hoe en waar
door kon niet worden vastgesteld werd de
met open luiken varende boot onmiddellijk
zoodanig balast, dat het zinken slechts eenige
seconden vorderde. Het resultaat daarvan is
ook geweest, dat de bemanning onmiddellijk
moet zijn verdronken.
BELOIT (Wisconsin), 5 November. (R. O.)
De spoorwegpolitie arresteerde hedenmorgen
twee negers, die ervan verdacht werden, een
aanslag te beramen op den president Hoover's
specialen trein.
De politie was ervan in kennis gesteld, dat
een dergelijk aanvalsplan inderdaad bestond
en liet den ganschen nacht het traject, waar
op de rails zouden worden losgeschroefd,
zorgvuldig bewaken.
Toen dan ook de beide negers nabij de
spoorlijn aankwamen, werden zij onmiddellijk
gearresteerd.
NEW YORK, 5 November. (R. O.) Het hoog
tepunt der electorale campagne zal vanavond
de groote democratische slotvergadering vor
men en Madison Square Garden, waar een
enorme menschenmenigte wordt verwacht en
alles zal worden gedaan, om de meeting, welke
er dezer dagen werd georganiseerd door de
aanhangers van Hoover, te overtreffen.
Hoover zal nog a.s. Maandag, den vooravond
der. verkiezingen, een laatste beroep doen op de
kiezers en Colidge zal eveneens dien dag een
laatste pleidooi voor Hoover houden.
TOULOUSE, 4 November. (R.O.) Het con
gres der radicaal-socialisten te Toulouse heeft
een resolutie aangenomen, waarin de publi
catie geëischt wordt van een overzicht van den
financieelen toestand, welke aan de tegenwoor
dige regeering is nagelaten door de vorige re
geeringen.
In de oude kathedraal van Wilna heeft men
heel toevallig een ongewone ontdekking ge
daan. Enkele arbeiders, die bezig waren om
den vloer te repareeren, verdwenen plotseling
in een put, die later bleek toegang te geven
tot een onderaardsche crypte, waarin tal van
kostbare grafmonumenten aanwezig waren.
Bij nader onderzoek bleek, dat deze graven
het gebeente bevatten van koning Alexander
uit het geslacht van Jagellonen en van de
koninginnen Elisabeth en Barbara, eerste eu
tweede echtgenoote van koning Sigismund.
I-Iet lijk van koningin Barbara was nog zeer
goed bewaard gebleven en dit feit schijnt de
legende te bevestigen, dat zij het slachtoffer
geworden is van een giftmoord. Immers, zooals
bekend, behoeden sommige vergiften de orga
nische weefsels voor ontbinding.
Koningin Barbara was de tweede gemalin
van koning Sigismund. Zij werd ziek en de
geneesheeren en sterrewichelaars hadden te
vergeefs getracht, haar te genezen. Na haar
dood liep het gerucht, dat men de koningin
langzaam vergiftigd had, hetgeen thans door
deze ontdekking bevestigd schijnt te worden.
KEULEN, 4 November. (V.D.) De interna
tionale avonturier Trebitsch Lincoln die Don
derdagavond te Guerzenich een voordracht
heeft gehouden over „Mijn weg tot Boeddha"
werd na afloop der bijeenkomst door recher
cheurs gearresteerd.
Naar wij vernemen, is deze maatregel ge
nomen op grond van een vordering van een
Nederlandschen crediteur, die van Trebitsch
Lincoln 6000 zou te 'innen hebben.
De justitie verstrekt, daar het een civiel
rechtelijke zaak betreft, geen nadere inlich
tingen.
ROME, 5 November. (R.O.) De ministerraad
heeft het decreet inzake de amnestie goedge-
keurd. Het zal onverwijld naar SanRossore
vvorden gezonden, om den koning, die daar
vertoeft, ter onderteekening te worden voorge
legd.
De annestie betreft vooral antifascistische
delicten en misdrijven, houdt echter enkele
noodzakelijke beperkingen in met betrekking
tot recidivisten en bij verstek veroordeelden.
De amnestie, aldus meldt een desbetreffend
communiqué, is de uitgebreidste, welke sedert
de proclamatie van het Italiaansch koninkrijk,
ooit werd afgekondigd.
Op last van Berlijn tegengehouden,
BERLIJN, 4 November. (V.D.) Naar uit
Tilsit wordt gemeld, zijn Vrijdagmorgen zes
tien Duitsche arbeidersvertegenwoordigers,
die zich op weg naar Moskou bevonden, in
den trein gearresteerd en overgebracht naar
het politiebureau.
Daar werd hun medegedeeld, dat op last van
Berlijn hun het vertrek uit Duitschland moest
worden verhinderd.
Allen gearresteerden die, naar het schijnt,
voor een studiereis naar Rusland waren uit
genoodigd werden de paspoorten afgenomen.
TOULOUSE, 5 November. (R.O.) In ant
woord op een rede van den Spaanschen afge
vaardigde Saleron, die het radicaal-socialis
tisch congres bijwoonde en den groet der
Spaansche radicaal-socialisten overbracht,
verklaarde Herriot, dat, toen bekend werd.
dat hij voornemens was een bezoek te brengen
aan de jonge Spaansche republiek, de kwade
trouw en gewelddadigheid van bepaalde krin
gen zich eens te meer openbaarden.
Men trachtte het Spaansche volk te overtui
gen, zeide Herriot, dat men het wilde meesleu
ren in weet ik wat voor avontuur.
Het Spaansche volk echter is hiertegen in
opstand gekomen en heeft niets geloofd van
dé leugens, die men aldus verspreidde. Zoo
ben ik dan bij mijn vertrek uit Madrid ge
tuige geweest van een ontzaglijke manifesta
tie zooals ik nog nooit in mijn leven gezien
heb, waarbij een ontzaglijke menigte den ver
tegenwoordiger van Frankrijk bij het weer
klinken van de Marseillaise toejuichte.
Tijdens mijn reis heb ik kunnen constatee-
ren, dat de Spaansche republiek volkomen ge
consolideerd is. Zij wordt bestuurd door ijve
rige en moedige staatslieden zooals minister
president Azana, die onder de oogen der op
standelingen rustig op het balcon van zijn
ambtswoning zijn pijpje rookte.
Aan deze mannen, aan minister-president
Azana, aan het Spaansche parlement en volk,
zoo besloot Herriot, wil ik onzen groet bren
gen. Zij kunnen rekenen op den vasten steun
der Fransche republiek, niet om een of andere
van die combinaties tot stand te brengen, die
de ervaring ons reeds meenigmaal 'heeft lee-
ren veroordeelen maar om de broederlijke
vriendschap te verwezenlijken, welke ons sa
men moet geleiden op de wegen van de vrij
heid en van den vrede.
Herriot en Salberon gaven elkaar hierna de
accolade onder luide toejuichingen van het
congres.
CHARBIN, 5 November. (V.B.) Te Antach,
120 K.M. ten Noord-Westen van Charbin, kwam
het gisteren tot hevige gevechten tusschen Ja-
pansche troepen en Chineesche vrijscharen.
De vrijscharen werden versterkt door eenige
duizenden soldaten van het Mandsjoerijsche
staatsleger, die tegen de Mandsjoerijsche re
geering in opstand waren gekomen.
Na een langdurig en Verbitterd gevecht kon
den de Japanners den Chineeschen aanval af
slaan.
Volgens mededeelingen van Japansche zijde
zouden de Chineezen 14.000 man hebben ver
loren.
Ook in de omgeving van Tsitsikar vonden op
nieuw gevechten plaats.
TOKIO, 5 November. (R. O.) De politie heeft
een huiszoeking gedaan bij een zoon van den
ouden leider der reactionnairen, Mitsoeroe To-
jama, en in het hoofdkwartier van een zijner
vaderlandslievende organisaties. Er hebben
verscheiden arrestaties plaats gehad, o.a. van
den derden zoon van Tojama. De huiszoeking
werd uitgevoerd naar aanleiding van ernstige
geruchten over een samenzwering. Tojama
stond op zoo goeden voet bij de voorname pa
triotten, dat de autoriteiten zich er totnogtoe
van onthielden hem aan te raken.
De gearresteerden worden ervan verdacht,
deel te hebben genomen, aan een complot,
waarvan het doel was de electrische centrale
te vernielen, ten einde Tokio in het donker te
zetten en van de dan volgende verwarring ge
bruik te maken om een aantal hooge regee-
ringsambtenaren te vermoorden. Onder de ge
arresteerden bevinden zich zes leden van den
onafhankelijken jeugdbond.
De politie is er zeker van, een samenzwering
ontdekt te hebben.
Tot nu toe zijn reeds 20 personen gearres
teerd, die allen lid zijn van geheime Japansche
organisaties.
MANCHESTER, 5 November. (R. O.) De
staking in de katoen-industrie is geëindigd.
Het werk wordt Maandag hervat.
Het resultaat van de stemming onder de bij
het textielconflict betrokken arbeiders was, dat
41.701 zich uitspraken voor hervatting van den
arbeid en 35.102 voor voortzetting van de
staking.
BRUSSEL, 5 November. (V. D.). Hedenmid
dag is het reliekschrijn van den heiligen Al-
bertus Magnus van Keulen naar Brussel over
gebracht en daar plechtig door paters Domini
canen in ontvangst genomen. In optocht werd
het schrijn overgebracht naar de Dominicaner
kerk, waar groote plechtigheden ter eere van
den Heilige plaats vonden.
Dooden en gewonden.
BERLIJN, 5 November. (V.D.) Bij de bot
singen in verband met de verkeersstaking al
hier, die gisteren in Schoeneberg en in het
Noorden van Berlijn plaats hadden, zijn, naar
de „Vorwaerts" meldt, 3 personen gedood,
twee mannen en een vrouw. Acht personen,
waaronder 3 vrouwen werden zwaar gewond.
De „Vossische Zeitung" constateert, dat bij
de ongeregeldheden door de vrouwen een rol
is gespeeld, gelijk tot dusverre in Berlijn nog
niet gezien was.
Onder de gearresteerden bevinden zich ver
scheidene demonstranten, waarvan kan wor
den aangetoond, dat zij hebben deelgenomen
aan overvallen op autobussen en werkwilli
gen hebben aangevallen.
Geleidelijk herstel der orde.
Men seinde ons d.d. gisterenavond uit Berlijn:
In de verkeersstaking bij de B.V.G. kwam
heden niet veel verandering, nieuwe ongere
geldheden hebben zich vandaag niet voorge
daan.
Wel werd door de maatschappij getracht het
verkeer op verschillende lijnen zooveel moge
lijk voort te zetten, hetgeen tevens getracht
werd met de ondergrondsche, maar spoedig
moest men de meeste dezer pogingen opgeven.
Ook 't Wolff-bureau meldt, dat geen nieuwe
daden van sabotage Zaterdag hebben plaats
gehad. Van de 72 tramlijnen zijn er 32 weer in
bedrijf genomen. Tusschen Spettelmarkt eu
Ferbeliinerplatz reed ook de ondergrondsche.
Het auto-busverkeer werd nog niet hervat.
In verband met den inspannenden arbeid van
het personeel, alsmede van de politie (deze
was reeds om vier uur op de been, om het ver
keer te surveilleeren) wordt ook heden het
verkeer om 8 uur reeds stop gezet.
Morgen op den verkiezingsdag zal men
trachten, een dienst van den zelfden omvang
als heden te onderhouden.
De centrale stakingsleiding, waarin leden
der communistische partij en van de N.S.D.
A.P. zitting hebben, eischt voortzetting der
staking.
De politie blijft uitgebreide maatregelen
treffen tot bescherming van het personeel en
het bedrijf.
De staking had vandaag een.eerste naspel
voor den rechter. Een nationaal-socialist is
door den snelrechter tot een maand gevangenis
straf en een week hechtenis veroordeeld we
gens het niet opvolgen van de bevelen der
politie en wegens verzet.
Drie leden van het geheime stakingscomité
zijn heden in hechtenis genomen.
Wegens het niet opvolgen van de scheids
rechterlijke uitspraak, nadat deze bindend was
verklaard, zijn heden 1000 ontslagen uitgedeeld.
Sympathiestaking in Wupperthal?
WUPPERTHAL, 5 November. (V. D.). In een
vergadering van de verkeersarbeiders te Wup
perthal werd besloten tot het zenden van een
telegram naar Von Papen, waarin de onwuS-
dellijke intrekking van alle maatregelen tegen
de verkeersarbeiders te Berlijn wordt geëischt.
Indien dit niet geschiedt, zullen de arbeiders
te Wupperthal een sympathiestaking beginnen.
FRIEDERICHSHAFEN, 4 November. (V.D.)
Dr. Eckener heeft heden eenigen journalisten
een interview toegestaan, waarin hij, nu da
tochten van den Zeppelin voor dit jaar beëin
digd zijn, eenige getallen noemde. Het lucht
schip heeft in totaal 290 tochten gemaakt van
in totaal 503.600 K.M., waarvan in dit jaar 58
tochten met 180.780 K.M.. Gemiddelde snelheid
100 K.M. per uur. Totaal werden vervoerd 7495
passagiers, 2745 K.G. post en 2021 K.G. vracht
goederen.
GEVANGENIS-BRANDSTICHTING EN
OPROER.
ST. VINCENT DE PAUL (QUEBEC), 4 No
vember. (R.O.) In de kleermakerij van de ge
vangenis alhier heeft een gevangene brand
gesticht.
Vijftien gedetineerden in de zaal trachtten te
ontsnappen en er ontstond een worsteling tus
schen de bewakers en de gevangenen. Twee
bewakers werden gewond, voordat de rust kon
worden hersteld.
Een andere lezing luidt, dat vijf gedetineer
den de oppassers aanvielen met messen en bij
len en de timmermanswerkplaats ln brand sta
ken. Het gelukte de wacht, de muiters te over
weldigen en in hun cellen op te sluiten. Diie
oppassers hebben ernstige brandwonden opge-
loopen.
BERLIJN, 5 November (H.N.) Volgens een
bericht uit Moskou worden daar onderhande
lingen tusschen Rusland en Japan gevoerd over
het sluiten van een pact van non agressie.
zit dat w f 8 h6t V00ral hua elSen be'
dan onk hl Vig ls vastgeworteld. 't Is
van °°kt h"e' merkwaardig, dat de geschiedenis
van de n 1Ca ISme vooral de geschiedenis ls
anderen Pt0egi^eenhetLnietS
in^e Jadika,e van lie heeren bestaat vooral
overal TG' waarop zii zich hebben ingeworteld
deeid Dat^-i Iakens moeten worden uitge-
lerig wetprTt Zeggen: de wiJze waarop ze socia-
anticl doen om de massa te lokken, en
behoeven ^e te 2ij'n om niet socialerig
stellen Mee/a" 6n t0Ch de massa tevreden te
dan een eeuw lang heeft het de
en meer Ze baar bonSer moet stillen
hnn^r Lt •eeQ eeUW lang heeft men dien
oefeneVln ZW,1Jge11 «PSelegd door die massa te
oefenen >n het „manger du curé".
u ïee t die schotel dit eigenaardige, dat
men wel geestelijk van den „curé" kan leven,
maar met lichamelijk. Dat laatste is maar een
tijdlang mogehjk als de „curé" wat in zijn kel
der of brandkast heeft en het schijnt, dat som
mige uitverkorenen zich daar ook stevig aan
hebben tegoed gedaan. Verschillende keeren
heeft men den clerus ontlicht van wat van hem
toehoorde en van andere dingen, welke hij
alleen onder zijn berusting had en toen zelfs
het vermaarde milliard der congregaties werd
aangesproken, is er niets van in de schatkist
gekomen. In elk geval heeft het arme volk. dat
men het water in den mond had gebracht,
nimmer kunnen ervaren, dat „manger du curé"
een voedzame onderneming was.
Een tegenvaller te meer voor die stakkerds,
die in hun teleurstelling nu èn den „curé" èn
den radicaal willen opeten, wat dien radicaal er
dan toe brengt maar voor te wenden, dat hij
even teleurgesteld is als zij en dat ze daarom
samen inaar revolutie moeten maken. Totdat
dan de verkiezingen weer voorbij zijn en er
voor het samengaan geen reden meer is, omdat
de radicaal wat kwjjt te rakea heeft sa de
massa wel eens zoo onnoozel zou kunnen zijn
om ook dat te willen deelen. Hij doet dan niet
meer mee. Niettemin blijft hij radicaal.
Er zijn dus radicalen, die meedoen en er zijn
er, die niet meedoen. En wat hij van die twee
Is, hangt van de omstandigheden af. Hij doet
mee, zoolang er nog iets te veroveren valt, voor
hem zelf natuurlijk. En hij doet niet meer mee.
a's hij veroverd heeft. In het laatste geval doet
hij wel mee, maar met anderen: met de men-
schen die willen behouden wat ze hebben, ook
al is daar iets van den clerus bij.
Nu zijn de radicalen natuurlijk heel mensche-
"jk en is niets menschelijks hun vreemd. Dat
wil zeggen, dat zij bezitters zijn ofwel niet be
zitters. In de partij zijn er dus altijd die kun-
nen zeggen: ik bezit, of wat hetzelfde is, ik zit;
en er zijn anderen, die moeten bekennen, dat
ze nog niet bezitten, ofwel er nog moeten
konien. En dat nog wel ten aanzien van het
beste wat een radicaal kan verlangen, dat wil
zeggen den boom te dragen, den baas te zijn,
dus te regeeren.
Er zijn aldus tweeërlei radicalen. Ten minste
sinds de verkiezingen van 8 Mei j.l. Radicalen
die in de regeering zitten en radicalen, die er
"iet inzitten, en het dwaze is, dat die op het
zelfde congres bijeenkomen. Een congres is iets,
waarop je het gemeenschappelijke zoekt en een
"adicaal congres móet dus een baantje zijn voor
wie het inrichten. Je moet twee soorten ,men-
schen bij elkaar brengen, wièr sociaal bestaan
diametraal tegenovergesteld is. Maar daar zijn
a'tijd opofferende zielen, zelfs bij de radicalen
6" zoo heeft men een Yvon Delbos gevonden
°m radicale tegenstellingen weer op den zelf
den wortel te .plaatsen.
Voor het verleden was dat niet moeilijk. Nog
in een jong verledenvóór den 8sten Mei
waren er geen radicalen-bezitters. Hij heeft dus
gerustelijk een toast kunnen instellen op de
gemeenschappelijke overwinning, die althans
,esa deel der radicalen on het kussen had ge
bracht. Dat is geen kleinigheid en de heer
Delbos was dan ook een wijsgeer, toen hij zeide,
dat je een partij niet moet onderschatten, die
zoo iets weet te leveren. Een conclusie die sluit
als een bus! Dat de partij het 'm niet alleen
geleverd had, welke kniesoor zou daaraan wil
len herinneren?
Zulke kniesooren waren er. De partij is wel
geweldig sterk, maar er is nog iets sterker dan
de partij, en dat zijn de omstandigheden. De
omstandigheden zijn er zelfs naar, dat men om
te regeeren de heele natie noodig heeft. Te meer
waar het overgroote deel der natie niet radicaal
is. De menschen, die moeten regeeren, voelen
dat, want men mag met nog zulke radicale ge
voelens zich op een ministerszetel plaatsen, je
voelt daar ook een zekere verantwoordelijkheid.
Nu zat juist het heele podium vol met radi
calen, die ook elders hun zetel hebben, want
als links regeert en er is een radicaal congres,
dan is er natuurlijk geen regeering in Parijs,
maar bevindt zich het ministerie in het „théü-
tre des nouveauté's". Men kan zich voorstellen,
hoe die oogen uitstaken aan hen, die niet in
de regeering hun zetel hebben, te meer waar ze
evengoed overwinnaar van 8 Mei zijn geweest.
De tweede soort radicalen, die niet-bezitters,
kwamen dus om hun bezit. Om zoo iets te dur
ven vragen moet je nog jong zijn en durven,
't Is dus een wedloopje voor de „jonge veulens"
„Onze plicht", zei d e heer Jules Kayser,
secretaris van de partij, de secretarissen
schijnen de dienaren van de oppositie, men
denke maar aan de rol van Faure bij de S. F.
I. O. is trouw te zijn aan de verkiezingen.
Voor een linksche overwinning, linksche meer
derheid en linksche regeering". Niet bepaald
een ontdekking, maar niettegenstaande dat,
werden de oude rotten van het congres woe
dend. En een generatie, die nog jonger is, maar
de oppositie leidt, de heer de Bergery, kwam
den heer Herriot toeroepen; „terwijl anderen
achter a char men hw plaats jaakea Ja ts
nemen, kom ik u in 't gezicht zeggen, dat er
stembusbeloften zijn gedaanwat je de
idee geeft, dat 't dan toch waar is, dat kinderen
en gekken de waarheid zeggen. Hij vroeg zelfs:
aanvaarding van het plan-Hoover, ontwapening,
herziening van het verdrag van Versailles, enz.,
enz., alsof de waarheid mag gezegd worden.
't Spektakel was dan ook hevig. Het congres
stond overeind en de storm scheen opgestoken.
Alle debatpunten, alle zaken waarop de radi
cale partij, juist omdat ze overwinnaar is, niets
meer te vertellen heeft, omdat er ten slotte ook
nog het land ls, schenen gelijktijdig ontketend.
Maar als gezegd, heeft het congres ook zijn
„verantwordelijken" en men zag dan ook den
stuurman het woord nemen. Uitstekend rooker
als hij is. zal men wel willen gelooven, dat des
heeren Herriot's pijp niet was uitgegaan, ter
wijl de storm over zijn nog door een stevigen
haardos beschermden schedel streek. Hij stak,
voor het glas en de watercarafe radicaal van
wal met de verklaring „ik ben de man, die een
gat van 8 milliard moet stoppen. Nu mag je
een radicaal zijn, maar zonder radicale midde
len schijnt zoo iets een onmogelijk probleem,
als niet ieder iets van 't zijne opoffert. Als het
gouvernement dan ook met zijn plan komt om
een ieder naar zijn kracht te laten meewerken
om het gat te stoppen, zal hij het voortbestaan
van zijn gouvernement laten afhangen van de
wijze, waarop hij gevolgd wordt. Zulk een ant
woord was natuurlijk niet naar den zin van die
radicalen, die liever de „anderen willen laten
opdokken.
En wat de ontwapening betreft, was de heer
Herriot zelfs tot de ontdekking gekomen
men ziet wel hoe het bewind de oogen opent!
dat het niet aangaat iemand oorlogszuchtig
te noemen, omdat hij het een of ander stelsel
van ontwapening gevaarlijk acht.
