RIJKSDAG ZONDER MEERDERHEID.
,wT«»"sr™ ™;ht"h»Ms
DE POLITIEKE TOESTAND VERWARDER
DAN OOIT,
GEEN PERSPECTIEF.
DINSDAG 8 NOVEMBER 1932
5
4
7.12.24
14
131
45
69
103
19
51
32
4
17
4
459
79.2
472
77.4
493
78.8
6.11.32
195
121
100
70
51
18
11
2
5
1
2
3
582
79
WAT DE RIJKSREGEERING
ERVAN DENKT.
ZAL VON PAPEN HANDHAVEN?
SPRINGSTOFFEN-PROCES
ALTONA.
TE
RUSSISCH—JAPANSCH MODUS
VIVENDI
VREDESKLANKEN UIT
TOULOUSE.
Herriot over Frankrijks betrekkingen
met het buitenland.
ANTI-FASCISTISCHE DEMONSTRATIE
TE LYON.
DE A.S. AMNESTIE IN ITALIë.
DE 300STE STERFDAG VAN
GUSTAAF ADOLF
Te Stockholm plechtig herdacht.
DE D-TREIN PARIJS-AMSTERDAM
ONTSPOORD
HEVIGE ORKAAN BOVEN
COLUMBIA.
Groote schade in de bananen
plantages.
ZUID-SLAVIE VOOR 'T GEVAAR.
Koningin in stilte vertrokken-
VERDUISTERINGEN AAN
MINISTERIE VAN FINANCIEN.
WERKLOOZEN WEER NAAR
WASHINGTON.
AMERIKA VOOR DEN START.
HET BERLIJNSCHE VERKEER
VRIJWEL HERVAT.
ANTA DOOR JAPANNERS
GEBOMBARDEERD.
CIRCUS GLEICH.
CURTIS OP VRIJE VOETEN GESTELD
^.5-FTETcWej
kerkelijk belangrijke wijzigingen heeft de
▼erkiezings-Zondag in Duitschland niet ge
bracht.
Van eenige opklaring in den binnenland-
schen politieken toestand is absoluut geen
sprake. De regeering-von Papen staat in het
Parlement practisch nog even geisoleerd als
voor de volksraadpleging; slechts een groote
tien procent der rijksdagleden is op haar hand,
en nog niet in alle opzichten onvoorwaarde
lijk; de kleine negentig procent, welke resten,
wijzen haar radicaal af, zelfs al zijn er onder
hen natuurlijk wel enkele, die met bepaalde
maatregelen instemmen.
Blijkens de cijfers, welke ons op het oogen-
blik, dat we dit schrijven, ten dienste staan,
doch welke nog slechts minimale veranderin
gen zonder beteekenis voor het geheel kunnen
ondergaan, zou de nieuwe rijksdag uit 582
leden bestaan tegen 608 in dien van 31 Juli j.l.
Er is dus ditmaal belangrijk minder gestemd
dan enkele maanden geleden, ongetwijfeld een
gevolg van de verkiezingsmatheid, en evenzeer
van de gedachte, dat alle inspanning toch nut
teloos is. Daarenboven is de campagne lang
niet zoo fel en verwoed gevoerd als in Juli,
waardoor vele lauwe elementen hun stemplicht
nu eenvoudig verwaarloosd hebben.
Overziet men de eindcijfers der afzonder
lijke partijen, dan valt onmiddellijk op, dat
nationaal-socialisten en socialisten tamelijk
zware verliezen hebben geleden; dat centrum
«ra Bsierache volkspartij samen zich, bij het
verlies van de velen, die niet tot de prlnci-
pieele partij behoorend in Juli toch om prac-
tische en tactische redenen voor haar gestemd
hadden, flink hebben weten te handhaven; dat
communisten, Duitsch-nationalen en Duitsche
volkspartij een flink aantal zetels zijn vooruit
gegaan; dat de kleine partijtjes het schrompel-
Droces voortzetten en ook in den nieuwen
rijksdag niet de geringste beteekenis hebben.
Wederom zijn er vijf duidelijk afgeteekende
Sroepen naar voren gekomen: de nationaal-
®0r'a.llsten, de socialisten, de katholieke par
tijen
centrum en Beiersche volkspartij samen,
e COthmunisten en de Duitsch-nationalen, de
uitsche volkspartij en enkele heel kleine par
tijtjes wederom samen. Ook in dit opzicht
heeft de verkiezing weinig wijziging gebracht
®h ziet de rijksregeering zich voor dezelfde
hansen en moeilijkheden geplaatst als op het
tfonient der ontbinding.
Bat de nationaal-socialisten een achterui
£nng zouden moeten boeken, stond te voren
reeds vast Deze is grooter, dan wel verwac
werd, maar nog allerminst catastrofaal. Een
partij, welke zoo'n snellen opgang gemaakt
heeft en vooral van agitatie leefde, moest er
op rekenen, dat, zoodra een andere partij
in easu de Duitsch-nationale haar op het
punt van teugellooze agitatie zou overtreffeu,
zij aan die andere groep vele stemmen zou
verliezen. Zij heeft waarschijnlijk op den lin
kervleugel zetels ingeboekt aan de nog extre
mere partij, de communistische. Het verlies
kan dan ook voor Hitier als een soort zuive
ring geïnterpreteerd worden, welke tot een
®tratlere organisatie kan leiden. Daarbij blii-
Vfin de nationaal-socialisten ook in den nieu-
^'6Q rijksdag verreweg de sterkste groep, zoo-
dat in een nabije of verre toekomst voor hen
het mooiste perspectief geopend blijft Aan dit
- feit kan zelfs het beruchte optimisme van von
Papen niets veranderen.
Buitengewoon verontrustend is de gestage
Partijen. Nat. Verg. Rijksd. Rijksd.
r 19.1.19 6.6.20 4.5.24
N. S. D. A. P32
D- p163 102 10°
Comm. Partij 2
Centrum 91 64 65
Duitsch-Nation. ..44 71 95
Beiersche Volksp. 21 16
Duitsche Volksp. 19 (55 45
Staatspartij 75 39 28
19
„j 75
Chr. Soc. Volksd.
Buitsch Hannover 1
Econom. Partij 4
Duitsche Boerenp.
Landbond
Landvolk
Volksrechtpartij'
Onafh. Soc. Partii 22
Duitsche Sociale P
Conserv. Partij
Volksn. Rijksver*.
Andere partijen 2
Totaal aantal
zetels 421
Percentage ver
kiezingsopkomst 83.0
84
5
10
10
aanwas der communisten, die nu voor het
eerst de drie cijfers halen. Zelfs ais men de
droeve ellende, welke in breede kringen in
Duitschland heerscht, mederekent, zal men
niet kunnen loochenen, dat juist de politiek
van het huidige kabinet tot dit extreme stel
sel moet drijven. Het communistische cijfer
wordt nog beangstigender als men ziet, dat het
juist in de gróote centra den sterksten groei
toont; dat het bijv. in Berlijn van 121.983 in
Juli tot 860.579 gisteren kon oploopen. En hij
revolutionnaire pogingen geven gemeenlijk de
hoofdsteden den doorslag.
Het verlies, dat de socialisten geleden heb
ben, moet wederom door de verschuiving naar
links verklaard worden. Men krijgt echter den
indruk, als men de cijfers van vele verkiezin
gen en van de partijen ditmaal verge U a
de thuisblijvers juist bij de socialisten te zoe
ken zijn; een overigens voor de pai 13 zeer on
gunstig verschijnsel, want er zou ui ij ten,
dat de aanwas uit de nieuwe kiezel s s opgeze
is, terwijl uit de oudere velen socialis
tische idealen prijsgeven of er geen
de stembus voor over heMem
Centrum en Beierscne
zich op hun normale peil gehee ge c,
wat te opmerkelijker is, daar eze par
tijen de felste oppositie tegen ton ge
voerd hebben. Men kan er u c°nc"
dat de bevolkingskringen, we e
j zijn, onvoorwaarde-
tijen vertegenwoordigd zo
va^thoudölli G6R I6lt, Q9,t,
lijk aan hun leiders vasinuu
uHcke ontwikkeling van
voor de verdere politie»-»
T-> 1^vprschatbare beteekenis is.
Duitschland van onoverscu»
De winsten, welke de pai je-
huidige kabinet steunt, ^maakt hebben, zijn
ongetwijfeld belangrijk, maar n
veraeliikimr met de activiteit, welke de kran-
vergelijking met a berg> nlet de voUe
ten- en ilmmagnaat H g ontwikkel(1 h
instemming r r gte
Von Papen het kabinet blijft
het parlement door v gehee! van het yer.
trouwenS van rijkspresident von Hindenburg
afwï de toekomst-mogelijkheden betreft, valt
allereerst op te merken, dat de bestaande meer
derheid van nationaal-socialisten, centrum en
Beiersche volkspartij in <ien nieuwen rijksdag
verdwenen is; samen hebben zij 283 zetels,
terwijl er voor de meerderheid 292 vereischt
worden. Als complementen zouden eventueel
ln aanmerking kunnen komen de Duitsch-na
tionalen, maar ook een mogelijkheid welke
men voorhands liefst stil houdt de socialis
ten. Een ander, zeer belangrijk moment is, dat
nationaal-socialisten en communisten samen
wel een zelfstandige meerderheid vormen,
welke echter nooit opbouwend zal werken, doch
in staat is alle maatregelen van een onge-
wenschte regeering af te stemmen.
Hoe uit deze rijksdag een constructief orga
nisme kan opgebouwd worden, is allerminst
duidelijk. Voor de regeering-von Papen een
vacuum, voor een andere combinatie voor-
loopig volkomen duisternis. Daarom zal er wel
heel weinig in de verhouding rijksdag-rijksre-
geering veranderen. Of echter in de regeering
zelf geen wijzigingen zullen komen, is een
andere vraag, en het zou niet behoeven te ver
wonderen, als de dagen van Von Papen heel
spoedig geteld waren. De conflicten in het
kabinet kunnen daartoe een gereede aanleiding
geven, maar de diepere oorzaak zal zijn -de
volkomen mislukking om voor zijn politiek een
grondslag in het volk te vinden.
Rijksd. Rijksd. Rijksd. Rijksd. Rijksd.
20.5.28
14.9.30
31.7.32
12
107
230
153
143
133
54
77
89
62
68
75
73
41
37
16
19
22
45
30
7
25
14
4
14
3
3
3
23
23
2
8
6
2
3
3
2
12
19
1
2
1
--
4
6
491
577
608
75.6
82.0
84.0
BERLIJN, 7 November. (V.D.) In kringen
der rijksregeering is men zeer tevreden over
den uitslag der rijksdagverkiezing. Wat de
verschuivingen de verhoudingen betreft, wordt
allereerst vastgesteld, dat de nat. soc. beweging
niet alleen tot staan is gekomen, maar verlie
zen heeft geleden, die grooter zijn dan door de
geringere deelneming aan de verkiezingen kan
worden verklaard. Het belangrijkste gedeelte
van de verliezen der nat. socialisten is volgens
de meeuing van toonaangevende kringen bij de
burgerlijke partijen opgenomen.
Men meent deze stemmen zoowel als die der
thuisblijvers op rekening te kunnen zetten van
de regeering-Von Papen. Binnen bet z.g. marxis
tische fropt heeft een ruil van stemmen plaats
gevonden, zoodat van een overgaan van nat.
socialisten tot dit front niet kan worden ge
sproken. De winst der communisten is iets
grooter dan de verliezen der sociaal-democraten,
de verliezen van liet Centrum worden geweten
aan de onderhandelingen dezer partij met de
nationaal-socialisten.
De uitwerking van dit resultaat op den bin-
nenlandsch-politieken toestand is volgens toon
aangevende politieke kringen afhankelijk van
de vraag, of in den nieuwen rijksdag een tot
werken in staat zijnde meerderheid tot stand
komt en tevens van de kwestie, hoe de nieuwe
rijksdag staat tegenover het probleem der
grondwetshervorming.
In goed ingelichte kringen te Berlijn acht
men het .intusschen vrij zeker, dat er een wijzi
ging in de rijksregeering zal komen. De natio
naal-socialisten kunnen met het Centrum alleen
geen coalitie vormen, zooals dit bij de samen
stelling van den vorigen rijksdag mogelijk was.
Rijkspresident von Hindenburg zal thans
minder dan ooit geneigd zijn aan Hitler of een
van zijn medewerkers de leiding van de regee
ring in handen te geven. Het wordt waarschijn
lijk geacht, dat getracht zal worden de basis
van de huidige rijksregeering te versterken
door vertegenwoordigers van de nationaal-
socialisten en het Centrum uit te noodigen in
de regeering zitting te nemen. Von Papen zou
in dit geval de leiding aan een ander moeten
overdragen, vooral ook omdat zijn positie ten
gevolge van de contingenteeringspolitiek zeer
verzwakt is.
Wanneer geen samenwerking met eenige par
tijen mogelijk blijkt, dan zal de rijksregeering,
ook na een motie van wantrouwen, waarschijn
lijk met den steun van den rijkspresident blij.
ven regeeren.
Vast staat echter, dat wanneer de nieuwe
rijksdag zou trachten de noodverordeningen van
den rijkspresident op te heffen, het nieuwe
parlement, dat gisteren gekozen is, even vlug
zal worden ontbonden als de rijksdag van 31
Juli.
Opzienbarende bekentenis.
ALTONA, 7 November. (W.B.) Het verhoor
van den leider der S.S.-förmaties van Elms-
horn Grezesch, in het springstofproces te Al-
tona heeft veel sensatie verwekt.
Grezesch gaf toe, het bevel tot het plegen
van handgranatenaanslagen te hebben ont
vangen. Van wien dit bevel uitging, zeide hij
niet. Hij heeft ongeveer dertig leden der S.S.
hijeen laten roepen, hen van het hevel op de
hoogte gebracht, het benoodigde aantal uit
gekozen, hen van handgranaten voorzien en
de betreffende huizen nauwkeurig aangege
ven.
Den leden, die voor 't plegen van den aan
slag waren uitgezocht, werd geboden te zwij
gen.
Kort voor het einde der zitting gaf beklaag
de Grezesch toe, het bevel tot het plegen van
den aanslag te hebben ontvangen van den
medebeklaagde, het rijksdaglid en standaard-
voerder der N.S.D.A.P. Paul Muder. Het be
vel had betrekking op het neerschieten van
den S.A.-man, Peter Köln in Itzehö.
SHANGHAI, 7 November. (R.O.) Naar ver
luidt, is het mogelijk, dat een Russisch-Ja-
pansch modus vivendi het resultaat zal zijn
van de besprekingen, welke op het oogenblik
in Rusland over Mandsjoerije gevoerd worden
tusschen den Japanschen gedelegeerde bij den
volkenbond, die op weg is naar Geneve, en
Karakhan, den adjunct-commissaris van bui-
tenlandsche zaken.
Rusland zou de vrijlating pogen te verkrij
gen van zijn onderdanen, die in Mandsjoerije
gevangen zitten, door aan te bieden tusschen-
beide te komen voor het doen in vrijheid stel
len van Japansche onderdanen, die in Man-
sjoeli gevangen zitten.
De Chineesche pers beweert, dat de bespre-
ingen de isolatie van China ten doel hebben,
u tenlanders zijn van meening, dat Japan
vung wenscht tot overeenstemming te komen
e de sovjet-regeering betreffend Noord-
Mandsjoertje, waar de toestand op het oogen
blik ernstig is.
TOULOUSE, 6 November. (HAVAS). Tijdens
het debat over de buitenlandsche politiek der
regeering, op het radicaal-socialistisch con
gres te Toulouse, heeft minister-president Her
riot een belangwekkende rede gehouden over
Frankrijks betrekkingen met het buitenland.
Herriot begon met de mededeeling, dat hij
enkele bijzondere punten nader wilde toelich
ten en allereerst eenige legenden ontzenuwen
met betrekking tot de opstelling van het jong
ste constructieve ontwapeningsvoorstel der
Fransche regeering.
De geraadpleegde deskundigen, aldus. Her
riot, hebben vrijelijk hun meening geuit, maar
daarnevens een volmaakt-loyale houding je
gens de regeering aan den dag gelegd.
Sprekende over Frankrijks betrekkingen met
andere landen, zeide Herriot; Wij zijn gerech
tigd blijk te geven van onze speciale genegen
heid voor vrienden, die, zooals de Spanjaar
den, in hun land denkbeelden verdedigen,
welke ons dierbaar zijn, maar dit beteekeut
geenszins een aantasting van het beginsel, dat
alle volken vrij zijn, om hun eigen binnen-
landsch regime te kiezen. Zoo kan men zich
niets pijnlijkers denken dan het voortduren
van het misverstand, dat ons tegenover het
groote Italiaansche volk heeft kunnen stellen,
dat met ons ten oorlog trok en jegens hetwelk
wij in gevoelskwesties wellicht niet rechtvaar
dig zijn geweest.
De oorsprong van dit misverstand ligt mis
schien in zekere onvoorzichtige uitlatingen,
welke men niet gerechtigd is te bezigen ten
aanzien van een volk, welks oorlogsmonumen
ten even talrijk zijn als de onze.
Wat Rusland aangaat, wij onderhandelen
met dat land over een non-agressie-pact en zijn
het over de hoofdzaken reeds eens. Ik spreek
den wensch uit, dat wij ons vredeswerk kun
nen voortzetten in een sfeer van wedcrzijd-
schen eerbied voor de vrijheid der volken.
Vervolgens sprekend over het Duitsche ver
zoek om rechtsgelijkheid zeide Herriot met
klem: „Rechtsgelijkheid, best; maar als deze
formule de bedoeling insla;:, tot herbewape
ning en toeneming der aanvalsmiddelen over
te gaan, dan: neen!", „Inderdaad, roept een ge
delegeerde, heel het land staat hierin achter
u", waarop het congres Herriot langdurig toe
juichte.
In zijn peroratie verklaarde Herriot met
pathos: „Frankrijk heeft vrijelijk een plan ont
worpen en voorgesteld, dat rust kan brengen
aan allen. Wee dengenen, die ons van imperia
lisme zullen beschuldigen! Ik zal hen achter
volgen en allerwegen bewijzen, dat zij dienaren
zijn van de leugen.
Wie wil de hegemonie? Is dat soms ons volk?
Zijn het militaristen, die arbeiders, beambten
en boeren, die vier jaar in het bloed der loop
graven hebben doorgebracht? Frankrijk staat
hoven laster. Een keer te meer biedt ons volk,
zijn traditie getrouw, aan de wereld dei} vrede.
Frankrijk heeft geen andere eerzucht dan zijn
kinderen op te voeden in een sfeer van arbeid,
vrede en vrijheid!
Na afloop van het congres, vereenigden de
leden zich aan een feestdiner, waar Herriot
nogmaals het woord voerde en het werk der
partij zoowel wat de binnen- als de buitenland
sche politiek betreft schetste. Na afloop ver
trok hij naar Parijs.
Een Italiaan doodgeschoten.
LYON, 6 November (R.O.) De politie heeft
een aantal communisten en anti-fascisten die
aan het station Brotteaux demonstreerden
tegen een Italiaansch kamerlid, uiteengedre
ven. Twee personen werden gearresteerd.
De Italiaan Di Mauro werd met een revol
ver doodgeschoten door zes individuen, die
daarna de wijk namen.
Niet voor de politieke verbannenen
van Lipari.
ROME, 7 November. (V.D.) Naar tbans
Wijkt, zal de afgekondigde amnestie voor
wegens politieke delicten gestraften, niet gel
den voor die personen, die wegens hun strijd
tegen het fascisme zijn verbannen naar de
Liparische eilanden.
Naar men weet, zijn alle anti-fascisten van
eenige beteekenis naar deze eilanden verban
nen, zoodat de voornaamste tegenstanders van
het regime geen voordeelen van het amnestie-
besluit zullen hebben.
ROME, 7 November. (R.O.) Naar Stefani
meldt, bedraagt het aantal veroordeelden, aan
wie op 4 November amnestie werd verleend
voor anti-fascistische misdaden, duizend zes-
en-vijftig.
Het aantal gedetineerden voor gewone mis
daden, dat amnestie heeft gekregen, kon nog
niet nauwkeurig worden vastgesteld, doch het
betreft hier vijftien- tot twintigduizend per
sonen.
STOCKHOLM, 6 November (R. O.) Heden
was het 300 jaar geleden, dat de Zweedsche
koning Gustaaf Adolf den dood vond in den
slag bij Lützen.
Ter gelegenheid daarvan hebben vandaag in
geheel Zweden groote herdenkingsplechtig
heden plaats gehad, die bijgewoond werden
door vertegenwoordigers uit Duitschland. Dene
marken, Estland, Finland, Frankrijk, Engeland,
Letland en Noorwegen.
Vanmorgen om 8 uur is een krans neergelegd
voor het standbeeld van Gustaaf Adolf door den
gouverneur van Stockholm, terwijl de klokken
van alle kerken der hoofdstad luidden.
Vervolgens hadden de eerste plechtigheden
plaats in het Zweedsche Pantheon, de z.g. „Rid-
darholmskyrkan", waar zich de sarcofaag met
het stoffelijk overschot van Gustaaf Adolf be
vindt. Na een plechtigen dienst defileerde een
groot aantal binnen- en buitenlandsche depu
taties langs het graf en legde kransen neer.
Vanmiddag te 5 uur had op het binnenplein
van het koninklijk paleis een half religieuse,
half militaire plechtigheid plaats, waarbij de
koning een herdenkingsrede op Gustaaf Adolf
uitsprak.
Daarna had het meest populaire en meest
schilderachtige gedeelte der feestelijkheden
plaats, n.l. een reusachtige fakkeloptocht, die
langs het standbeeld van Gustaaf Adolf trok,
op bet plein dat zijn naam draagt.
Plein en standbeeld stonden in het volle licht
en ook de gevel van het koninklijk paleis was
geïllumineerd.
Prachtig was de aanblik van de rivier Norr-
stroem, die door de stad stroomt tusschen het
Gustaaf Adolf-plein en het koninklijk paleis en
het licht van de 20.000 toortsen weerkaatste.
Des avonds had in de Opera een gala-voor
stelling plaats, waarbij de geheele koninklijke
familie aanwezig was.
Volgens een Reuter bericht uit Brussel is
hedeenon orgiën de internationale D-trein Parijs
Amsterdam 16 K.M. ten Zuiden van Brussel
ontspoord.
Er 'is alleen materieele schade.
BOGOTA, 7 November. (R.O.) Een hevige
orkaan heeft in de streek der bananenplanta
ges een ontzaglijke schade aangericht.
Verschillende huizen, de dokken en Santa
Martha werden ernstig beschadigd. De verbin
dingen met het bananengebied zijn verbroken.
Naar de „Daily Herald" uit Weenen ver
neemt, heeft koningin Maria van Joego-Slavië
Donderdagavond J.l. haar land in het geheim
verlaten om via Boedapest naar de Tsjecho-
Slowakische hadplaats Carlsbad te reizen.
Het plotselinge vertrek der koningin was
niet aangekondigd, en zou niet bekend zijn
geworden, indien het koninklijk salonrijtuig
niet door het publiek op het station van Boe
dapest was herkend.
De geruchten, dat zij het land had verlaten,
in verband met de regeeringserisis en de mo
gelijkheid van een revolutie in Joego-Slavië
werden officieel tegengesproken.
In Boedapest echter leidt men, naar Reuter
meldt, uit het plotselinge vertrek der konin
gin af, dat de Joego-SIavische koninklijke fa
milie zoo spoedig mogelijk het land ontvlucht.
In verband hiermede wordt erop gewezen,
dat het op het oogenblik een zeer ongewone
tijd van het jaar is voor een reis naar een
badplaats en dat Joego-Slavië in ieder geval
toch zelf voldoende heilbaden heeft, om een
kuur te volgen.
BELGRADO, 7 November. (R.O.) Het blad
„Politika" bevat berichten uit Tirana over ver
duisteringen aan het Albaansche ministerie
van financiën, ten bedrage van vier mlllioen
goud-francs.
De Albaansche minister van financiën. Ka-
rezzo, zou hierbij betrokken zijn.
NEW-YORK, 7 November. (H.N.) Ameri-
kaansche werkloozen zijn van plan, in Decem
ber naar Washington te marcheeren. Het zijn
werklooze boeren en zeelieden, benevens com
munisten, die in afzonderlijke groepen naar
Washington op marsch willen gaan, om daar
hun eischen aan het Amerikaansche parle
ment voor te leggen, dat op 5 December we
der bijeenkomt.
7 tegen 1 voor Roosevelt.
NEW-YORK, 7 November. (H. N.) Morgen
vinden, zooals men weet, de verkiezingen plaats,
waarbij, behalve de president, ook de vice-presi
dent, de senatoren van 33 en de afgevaardigden
van 47 staten, voorts de gouverneurs van 34
staten en verschillende ambtenaren van 39
staten gekozen worden. Voorts wordt in 11
staten een stemming gehouden over het alcohol
verbod. De beurs blijft morgen gesloten.
Algemeen wordt een groote overwinning van
Roosevelt verwacht, daar de ontstemming over
het tegenwoordige kabinet in het geheele land
zeer groot is.
De Hearstbladen zullen den uitslag te New-
York met schijnwerpers van verschillende kleu
ren aan den hemel bekend maken.
De verkiezingspropaganda is tot het laatste
oogenblik gevoerd. President Hoover heeft te
Palo Alto, vanwaar hij afkomstig is, een een
zaam station in het Rotsgebergte, uit zijn salon
wagen per radio voor de laatste maal een beroep
op de kiezers gedaan.
Oud-president Coolidge, Smith en Garner heb
ben voorts voor de radio nog redevoeringen
gehouden over het prohibitievraagstuk, het
vraagstuk der beschermende rechten en dat
van den wederopbouw van het economische
leven.
In verband met de groote werkloosheid ver
wacht men ook een belangrijke toeneming van
het aantal socialistische stemmen.
Voor het eerst in de geschiedenis hebben
blanke studenten in de negerwijk Harlem een
grooten propagandatocht voor den sociaal-demo-
cratischen candidaat voor het huls van afge
vaardigden, Crosswaythe, georganiseerd.
NEW-YORK, 7 November. (V. D.) De Ameri
kaansche verkiezingsstrijd, welke met ongeken
de bitterheid gevoerd wordt, heeft tot nu toe
geen dooden of gewonden geëlschL
De vooruitzichten van Roosevelt zijn nog gun
stiger geworden, aangezien de meeste progres
sieve republikeinen en een groot aantal indus-
trieelen en bankiers zich thans aan zijn zijde
hebben geschaard.
In Wallstreet wordt zeven tegen één gewed
op Roosevelt
BERLIJN, 7 November. (W.B.) Inzake de
verkeersstaking wordt gemeld, dat gisteren
morgen 16 van de 18 verkeersstations hun be
drijf weer in gang hebben gezet. Op 30 lijnen
werd weer gereden.
Meer dan 5.000 werkwilligen hadden zich
aangemeld, zoodat gisterenmorgen 140 treinen
konden gaan loopen.
Ook het ondergrondsch verkeer is gedeelte
lijk hervat
BERLIJN, 7 November. (H.N.) De verkeers
staking schijnt over het hoogste punt heen te
zijn. Vanmorgen om half 8 werd het verkeer
op 40 van de 73 lijnen met 125 wagens hervat.
Voorts zijn ruim 100 bussen weer in het ver
keer gebracht, terwijl op den ondergrondschen
spoorweg 3 lijnen in bedrijf zijn genomen.
In het stakingscomité moet een scheuring
zijn ontstaan. De nationaal-socialistlsche lei
ders moeten zich weer voor den dienst willen
aanmelden, terwijl de communisten de staking
onder alle omstandigheden willen volhouden.
Eenige daden van sabotage zijn weer ge
pleegd. Een transformatorenhuisje in de buurt
van Tempelhof is in brand gestoken.
Een hevige strijd verwacht.
CHARBIN, 6 November. (R.O.) Japansche
vliegtuigen uit Tsitsikar hebben hommen ge
worpen op Anta, zeventig mijlen ten noord
westen van Charbin waar een groote anti-
Mandsjoerijsche troepenmacht verzameld was.
Een gecombineerde Mandsjoe-Japansche troe
penmacht rukt naar Anta op.
Naar verwacht wordt, zal aldaar een hevige
strijd geleverd worden.
De reuzentent te Triest door een
wervelwind vernield.
UDINE, 7 November. (R.O.) Naar de directie
van het circus Glelch meldt, is haar reuzen-
tent in Triest door een hijzonder heftigen wer
velwind hedennacht verwoest. De storm had
een snelheid van 10 tot 15 meter per seconde
en richtte groote schade aan den circusbouw
aan.
Menschenlevens zijn echter niet te betreu
ren.
FLEMINGTON, (New-Jersey), 7 November.
(R.O.) Curtis, die wegens het verstrekken van
valsche inlichtingen betreffende den ontvoer
den baby van Lindbergh indertijd was veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf, heeft ver
zachting van straf gekregen. Hij is terstond
op vrije voeten gesteld.
HOOFDSTUK I
Bel Kruis van den Tsaar.
iJfLmarkies van Scraye opende op dien Oc-
- trouwenl?611 ZiJn °°gen en keek in het ver
volgens kamerdienaar, die.
precies om zeven ««bruin, zUn meester
bracht. Hij bemerkte thee met 'besollu!f
man, keek, zooals alle 0^ld<ieUiik, dat de
nieuws willen meedeelen, kijken, die
efad, begrijpende dat er iets aan ?proug om*'
Zoo, Bee vers, wat voor nienw, han<i was-
De bediende kuchte en keek n«a Troes kU-
Viner, mijnheer bij wilde n de .c,"eur-
zoo spoedig mogelijk. Hij ie enfin, kyleken'
in de gang, mijnbeer. wacht
1 De markies gleed langzaam uit bed en trok
de ochtendjas, die Beevers ophield, aan.
Ik veronderstel, dat er vannacht iets niet
in orde was, mompelde bij.
Ik weet het niet, mijnheer. Ik heb ner
gens vam gehoord, maar
Miaar? vroeg de markies.
Ik meende, dat Viner er wat ontdaan
uitzag, mijnheer, antwocrdde Beevers rustig.
Min of meer statig liep hij dan naar de ven-
eters, trok de gordijnen open en ging naar de
deur. Zal ik hein nu binnen laten, mijn
heer? vroeg hij.
De markies schoof zijn voeten in een paar
muilen en n£fm, terwijl hij bevestigend knikte
op de vraag van zijn bediende, een beschuit;
dan schuifelde hij door de kamer, om zich op
de hoogte te stellen van den aard van het weer.
Een oogenblik later rukte hij Bieb los uit zijn
beschouwing over den praohtigen ochtend en
keerde zich naar zijn huismeester, een for-
sohen, ernstigen. man van middelbaren leeftijd,
wiens gezicht da't zag men onmiddellijk
een uitdrukking had van angst en verslagen
heid. Hij wierp een snellen blik naar de deur,
toen de bediende deze aan de andere zijde
sloot en een oplettend beschouwer zou er tien
togen én om kunnen verwedden, dat, als hij
spreken zou, het zou zijn met een fluisterende
stem.
Wel, Viner. wa* ds er aan de hand? vroeg
de markies, langzaam een kopje thee drin
kend. Staat het huis in brand, of hebben we
bezoek gebad van inbrekers, of wat is er?
Be huismeester kwam dichter hij zijn heer
staan en schudde het hoofd. Zijn stem trilde.
Mijnheer! hebt u hebt u iets weg
genomen uit de koninginnezaal, vannacht?
vroeg hij opgewonden.
Iets uit de koninginnezaal? vannacht?
riep de markies uit. Nee, beslist niet, Viner.
De huismeester kreunde en wrong zijn grove
handen.
Dan, mijnheer, hen ik bang moe
eisenltjk ben ik er zeker van, dat het kruis
ton <jen Tsaar verdwenen is. Weg, mijnheer
verdwenen! Het Tsarenkruis, mijnheer!!
aan^ nia,rkies zette het theekopje, dat hij juist
lmismZUn ®°nd hracht, neer. Hij keek zijn
dat heTSfr a,sot deze hem bericht had,
genaderd6 Va" de werekl ov«r een uur zou
Het kru^k'UlS Van den Tsaar! rieP hij uit.
*■«»-
Ik zelf aag het gisteravond nog. mijn
heer, antwoordde hij bedrukt. En Petera oolc.
U weet het misschien niet, mijnheer, maar
Peters en ik we maken eiken avond een
rondgang dooT de statie-zalen. Alles was- in
orde, mijnheer, gisteravond om half elf. Maar.
het kruis van den Tsaar is er nu niet meer.
De markies dronk dm gedachten zij-n thee.
Dan ait hij de rest.van de 'beschuit, die hij
verkruimeld had toen Viner binnentrad, op.
Inbrekers? zei hij opeens.
Ik denk het niet, mijnheer. Omdat, ant
woordde de huismeester, kalmer wordend on
der den invloed van 's meesters onverstoor
baarheid, als het inbrekers waren geweest,
zouden zij ook wel andere dingen meegeno
men hebben. Mijnheer weet immers hoeveel
waardevolle stukken bewaard worden in de
kabinetkast van de koninginnezaal. Maar er
wordt, behalve het kruis, niets vermist.
De markies knikte. Peinzend staarde hij
voor zich uit. Opeens wendde hij zich met
een scherp speurenden blik tot den huismees
ter.
Je hebt toch aan niemand iets hiervan
gezegd, Viner?
Geen woord, mijnheer ik ben regel
recht naar u gekomen. Ik heb het zelfs niet
aan Peters verteld nee ik heb hem zelfs
nog niet gezien vanmorgen.
In oTde sipreek er met geen sterveling
over, zei de markies. Kom mee ik wil eens
gaan kijken in het kabinet.
Hij gaf den huismeester een teeken, om hem
voor te gaan; in de gang wenkte hij den be
diende, die daar wachtte.
Beevers, zei hij, laat niemand nie
mand! merken, dat Viner zoo vroeg bij mij
is geweest. Begrepen?
Uitstekend, mijnheer, antwoordde Bee
vers.
Be markies en de huismeester liepen zwij
gend door den corridor tot zij aan een deur
kwamen, die diep in den muur was gebouwd.
Viner nam een sleutel; toen de deur openviel,
stonden zij voor een oude steenén trap. Een
muff© lucht sloeg hen uit het schemerduister
tegemoet. De markies daalde af met het ver
trouwen van iemand, die het gewoon is; aan
den. voet de twintig treden duwde hij een
zijdeur open, die verborgen was achter dikke
gordijnen en bevond zich in de anti-chambre
ton de voorname statie-zalen, waarin meet
dun. één zijner voorvaderen op verschillende
tijden koningen en koninginnen, ambassadeurs
en Prinsen hadden ontvangen. Een prachtige
suite van zeventiende eeuwsche kamers lag
aan de eene zijde van het huis en keek uit
op den Hollandschen tuin, waarom Scraye be
roemd was. De statiezalen waren opgenomen
iu de lijst van bzienswaardige gebouwen van
ingeland en waren te beziohtigen op bepaal
de dagen in de week door iedereen, die een
shilling wilde offeren voor de armen van het
naburige dorp. Van heinde en ver kwamen de
meuschen, om door deze zalen te wandelen,
de oude meubelen te bewonderen en de greo-
to, dikke tapijten, de schilderijen, het porse
lein en de kunstvoorwerpen, verzameld door
de markiezen van Scraye sedert de dagen der
Tudors. Maar in het bijzonder kwamen zij, om
de koninginnezaal te zien en te bewonderen,
waarin het bed met de kanten lakens en
onveranderd gebleven spreien stond, dat
eens gediend had tot rustplaats van de ver
moeide, vorstelijke ledematen van koningin
Elisabeth en om de kussens, waarmee zij
waarschijnlijk eens haar kamermeisje bad
weggejaagd. Alles in deze zaal was gebleven,
zooals het was, toen de groote koningin er
verbleef en zoo was alles «r blijven staan, tot
het viel onder de voorwerpen, die alle een
eeuwenoude herinnering terugriepen.
De markies en zijn huismeester liepen snel
naar dit beroemde apartement en zonder te
letten op andere dingen richtten zij zich on
middellijk ijaar de kabinetskast, die twee groo
te glazen deuren had, en die in de zwaar hou
ten lambrizeering was ingebouwd, naast de
gebeeldhouwde schouw. De kast 'bevatte vier
liggende planken, overtrokken met fluweel,
waarop schitterende en kostbare curiositeiten
lagen. In hun tijd hadden de markiezen van
Scraye een voorname plaats bekleed in de po-
liieke en diplomatieke wereld; eenige van hen
waren ambassadeur geweest aan de voorname
vreemde hoven; deze kast, klein, maar goed
verzorgd, bevatte geschenken van onderschei
dene monarchen en aanzienlijken. Hier lag een
met juweelen versierd relikwie uit de twaalf
de eeuw, aan den zesden markies geschonken
dorr Paus O'emens de Veertiende; daar een
miniatuur, in diamanten gevat, geschonken
door Louis Philippe aan den achtsten markies,
als blijk; van zijn koninklijke erkentelijkheid
voor een bewezen dienst. Er lagen ringen, ge
graveerde edelsteenen, arm tonden, snijwerk,
miniaturen, oude snuifdoozen, alle geschenken
aan de famile van koningen en keizers, groot
hertogen en voorname gezagsdragers. En daar
had ook moeten liggen he was zeker, dat
het er nu niet meer lag het prachtige
diamanten kruis, een geschenk van den Tsaar
aller Russen aan den markies van Scraye, die
met tact en onderscheiding de diplomatieke
had gedaan, welke leidden tot den vrede van
Tilsit in 1814.
Een enkele blik in het kabinet was voldoen
de voor den tegenwoordigen drager van den
historischen titel, om ervan overtuigd te zijn,
dat zij ft huismeester de waarheid gezegd bBd,
Hij keerde zich naar zijn dienaar met een Mik
van pijnlijke verassing in zijn oogen.
Inderdaad, Viner, het is eir ndet! riep
hij uit.
De diepe trek van verslagenheid op het ern
stig gezicht van de huismeester teekende zich
nog scherper.
Nu is het er zeker niet meer, mijnheer
bevestigde hij; maar gisterenavond was het
er nog. Vannacht werd het weggenomen, mijn
heer. En daar ben ik zeker van niet door
inbrekers.
De markies trok de glazen deur open.
Natuurlijk, zei hij, ln gedachten verzonken,
we hebben de kast nooit gesloten, Viner. is t
wel?
Nooit, mijnheer, antwoordde Viner, wiens
stemming steeds gedrukter werd. Mijnheer za
het zich misschien nog herinneren, dat ik dik
wijls gezegd heb, dat dit kabinet zekei een
goed veiligheidsslot moest hebben, al lang ge
leden.
Zij werd nooit gesloten, zei de markies.
Mijn vader deed het nooit. Trouwens, als in
brekers het hadden willen hebben, Vloer, zou
een veiligheidsslot hen niet tegengehouden heb
ben. Maar wie ter wereld had dit kruis kunnen
verlangen? Ik geloof niet, dat het gestolen is
om zijn eigenlijke waarde, Viner, hoewel het
zeker eenige duizenden aan goud en diamant
is
Zeker mijnheer, gaf Viner toe, U denkt.,
Ik weet niet, wat ik er van denken moet,
zei de markies. Ja, enne.dat stuk had zijn
historische beteekenis. Nee er zijn toch
waardevoller dinger in deze kast ongetwij
feld Deze relikwie, bijvoorbeeld, is zeker twee-
maal zooveel waard. Ik veronderstel, dat je al
naar de ramen gekeken hebt, iner? Het i#
nu niet zoo'n moeilijk werk om hier binnea
te komen, vooral niet van het balkon af.
(Wordt vervolgd).
i
