DE DROOGLEGGING VAN DE
FRISCHE HAFF.
DE RAKET ALS VERVOERMIDDEL
VOOR POSTSTUKKEN.
nc.
ZATERDAG 12 NOVEMBER 1932
UITVOER VAN LANDBOUW-
PRODUCTEN.
f HERDENKING VAN UGO DA CARPI.
'A-A. V
BELANGWEKKENDE PROEF
NEMINGEN IN OOSTENRIJK.
OPLICHTING TEN NADEELE DER
STAD KREFELD.
ONRUST IN ZUID-OOST
EUROPA.
„BURGEROORLOG IN KROATIË
EEN SOMBERE PROFETIE
WERKVERSCHAFFING
IN DUITSCHLAND.
financieele plannen en
POLITIEKE BEZWAREN.
BELASTINGONTDUIKING1 IN
FRANKRIJK.
Interpellatie van den socialist
Albertin.
VRACHT-AUTO TEGEN EEN CAFé.
October over het algemeen beter
dan September.
Aan het statistisch overzicht van den uit
voer van landbouwproducten over de maand
October 1932, zooals dat is samengesteld door
het Centraal Bureau voor de Statistiek zijn
de volgende gegevens ontleend:
De uitvoer van paarden was in de afgeloopen
maand belangrijk grooter dan de maand tevo
ren. Frankrijk (28) en Zwitserland (42) betrok
ken elk een grooter aantal oudere paarden.
Duitschland (117), België (35) en Frankrijk
(10) namen van jongere een belangrijk grooter
aantal at. Van oudere paarden verlieten in Oc
tober 1S6 stuks (Sept. 152) en van jongere
paarden 162 stuks (Sept. 51) ons land.
Van slachtvee verlieten 31 stuks jongvee ons
land.
Stieren en stierkalveren vonden een goed
afzetgebied in Frankrijk (49), Italië (19) en
Spanje (23). Totaal verlieten hiervan 93 stuks
ons land (Sept. 19). Van melk- en kalfkoeien
bedroeg de totale uitvoer 582 stuks (Sept. 383).
Vooral naar België (351) en Spanje (139) ging
een grooter aantal dan de maand te voren.
Jongvee verliet ten getale van 751 stuks ons
land (Sept. 406). België 85), Italië (134) en
Spanje (345) betrokken alle grootere aantal
len.
Van varkens werden 2.827 stuks uitgevoerd.
België (1.711) is hiervan de grootste afne
mer.
Van schapen werden 1.496 stuks naar Frank
rijk uitgevoerd (Totaal uitgevoerd 1.638).
De export van pluimvee was iets geringer
dan in Sept. (Oct. 768.758 stuks Sept. 839.460
stuks). Duitschland (532.666), België (72.359)
Italië (47.130) en Zwitserland (107.885) wa
ren de grootste afnemers. Van geslacht pluim
vee werd 213 ton geexporteerd, waarvan naar
Duitschland 103 en naar Engeland 102 ton.
De uitvoer van versch vleescli nam iets toe
vergeleken met September, vooral wat be
treft den export van versch varkensvleesch. To
taal verliet hiervan 1.968 ton ons land (Sept
1.345).
Eveneens nam de uitvoer van bacon belang
rijk toe (Oct. 7.734 ton ter waarde van ruim
3% millioen gulden, Sept. 5.740 ton). Engeland
betrok hiervan 7.716 ton. de uitvoer van an
der gezouten varkensvleesch en spek nam
iets af.
De uitvoer van boter in October nam iets
toe en bedroeg 2.074 ton ter waarde van
1.741.000 (Sept. 1.587). Duitschland (1.193),
België (346) en Frankrijk (278) betrokken
alle grootere hoeveelheden dan in September.
De uitvoer van Goudsche volvette kaas en
Edammerkaas was geringer dan in Sptember.
De overige soorten vohden een grooter afzet
gebied in het buitenland. Ondanks den groote
ren uitvoer van deze soorten bedroeg de totale
export van kaas in October slechts 7.804 ton
ter waarde van 3.796.000 (Sept. 8.103).
Duitschland (3.489) betrok iets minder, even
als België (1.739), en Engeland (7.43) Frank
rijk (949) Spanje (162) en de Ver Staten (109)
betrokken iets meer.
De export van gecondenseerde, gesuikerde
volle melk nam iets toe. Van ondermelk daar
entegen bleef de export bij dien van Sept. ten
achter. De uitvoer van magere melkpoeder was
eveneens geringer dan in September. Eieren
ontmoetten een minder groote belangstelling
in Duitschland (2.745). Totaal verlieten 3.195
ton ter waarde van bijna 2 millioen gulden ons
land (Sept. 4.558 ton). Van koelhuiseieren wer
den 657 ton geexporteerd, terwijl kalkeieren
in een hoeveelheid van 181 ton ons land ver
lieten!
De uitvoer van zaaigranen was gering. De
uitvoer van erwten en boon en nam iets toe.
Van ongesplitte andere erwten waren Groot
Britannië en Frankrijk de belangrijkste afne
mers. Terwijl bruine boonen vooral naar Zwe
den werden uitgevoerd. Van de fijne zaden
vond maanzaad een grooter afzetgebied in
het buitenland, evenals bruin mosterdzaad. De
oveiige soorten worden minder gevraagd dan
de vorige maand.
t ien en sjalotten vonden een goed afzetge
bied in Engeland (9.306). De totale export be
droeg 1- 093 ton (Stept. 11.354).
e,XP°rL Van kleiaardappelen bedroeg
26.0,8 ton (Sept. 15.384 Oct. 1931 33.027 ton).
Belgie betrok hiervan 14.045 ton en was verre
weg de grootste afnemer. De uitvoer van veen-
aardappelen bedroeg slechts 640 ton (Sept
246, 0 1 f*13"338 ton), van zandaardappelen
verheten 3.282 ton ons land (Sept 596- Oct
J931 17.756 ton) België betrok hiervan 2.120 ton
Pootaardappelen werden in gelijke hoeveel
heden geexporteerd als in October van het vo
rige jaar. Van den totalen uitvoer groot 38385
ton ter waarde van bijna 1^ millioen n
Jbetrok Belgie 11.551 en Frankrijk 21 586 ton
Van stroo werd 5.323 ton uitgevoerd waar-
Van 5050 ton naar België. Totaal verlieten in
October 6.337 ton aardappelmeel ons land
(Sept. 5.444 ton). Italië betrok hiervan 1 139
ton, België 926 en de Ver. Staten 950 ton. Even
eens nam de export van stroocarton toe (Oct
19180 ton Sept. 16.964 ton) Groot Britannië
was hiervan de belangrijkste afnemer (16.818
ton). De uitvoer van suiker bedroeg slechts
76S ton (Sept. 1.182 ton). Irak nam 430 ton af
In Carpi, nabij Modena, herdenkt men met
veel plechtigheden, den 400sten sterfdag van
Ugo da Panico, bijgenaamd Ugo da Carpi, een
befaamd houtsnijder en uitvinder van het xylo-
grafisch driekleuren-procedé.
Ugo da Carpi werd in 1480 geboren en stierf
Jn 1532. Men vindt hier en daar in zijn arbeid
de sporen van zijn vereering voor Raphael
terug. Deze groote bewondering was ook oor
zaak, dat Da Carpi zich te Rome vestigde. Tot
zijn belangrijkste werken behooren o.a.„De
Vlucht van Aeneas"; „Badende Nymphen" en
„De Wonderbare Vischvangst" driekleurige
houtsneden van zeer bijzonderen stijl.
De frankeering van een brief, di e met een postrahet werd verzonden.
(Van een medewerker.)
Wij herinneren ons allen nog de eerste vlieg-
post per vliegtuig en per Zeppelin! Wat was
dat toen reeds een vooruitgang en hoe heeft
zich dit alles ontwikkeld tot een uitgebreid
net van luchtverbindingen over de geheele
wereld. Thans staan wij aan het begin van een
nieuw tijdperk en wel door de uitvinding van
een jongen Oostenrijkschen ingenieur uit Graz,
Fritz Schmiedl geheeten, die eenigen tijd ge
leden proefondervindelijk de mogelijkheid
heeft aangetoond briefpost per raket te ver
voeren, hetgeen voor de toekomst natuurlijk
geheel nieuwe perspectieven opent.
Zooals bij alle uitvindingen is ook aan deze
eerste postraketvlucht een reeks van proefne
mingen voorafgegaan en zullen er nog vele
moeten volgen, voordat wij zoover zijn, dat wij
een geregeld postverkeer hiermede hebben be
reikt. De moeilijkheden, welke moeten over
wonnen worden, zoowel van technischen als
financieelen aard, zijn natuurlijk vele, en hoe
wel ook in andere landen reeds proefnemingen
met raketten hebben plaats gevonden, is tot
op heden de Oostenrijker Schmiedl, degene, die
op dit gebied het meest heeft bereikt.
Zijne eerste proefnemingen vonden reeds
einde 1930, begin 1931 plaats, doch met deze
raketten werd geen post vervoerd. Op 2 Febr.
werd de proefraket V 7 (V Versuchsrakete)
afgeschoten van Schöckel naar Radegund, op
21 April 1931 door het afschieten van een re-
gistreerraket gevolgd. Dit zijn echter niet of-
ficieele vluchten geweest; de V 7 heeft welis
waar post medegenomen, doch de verdere be
handeling en bezorging heeft niet door de pos
terijen plaats gevonden.
Hierna volgt dan de eerste officieele post-
raket R 1, welke 9 September 1931 van de 1284
Meter hooge Hochtrötsch in het Schöckelge-
bied naar Semriach is afgeschoten. Deze ra
ket had een gewicht van 9 K.G. en hiermede
J werden 333 poststukken vervoerd, waarvan 36
aangeteekendeen speciale postzegel van 10
Groschen (oplage 500 stuks) werd hiervoor af
gegeven. Na aankomst te Semriach werd de
inhoud door de post overgenomen en verder
naar bestemming doorgezonden.
De landing van een raket geschiedt door
middel van een parachute, die zich in den kop
van de raket bevindt en opengaat, zoodra de
raket begint te vallen.
Na deze zeer geslaagde postvlucht (alles was
precies volgens de berekeningen uitgekomen)
had op 28 October 1931 een nachtvlucht plaats
op het Grazer Feld, alwaar de V 8 werd afge
schoten; deze vlucht behoort nog tot de niet-
officieele.
De eerste vluchten, welke dan volgen, zijn
met de postraketten V 9 en V 10, welke beide
op 28 Mei 1932 van Schöckel naar Radeguna
werden afgeschoten; hiermede werden resp.
228 en 192 poststukken vervoerd. Deze vluch
ten werden gevolgd door de twee postvluchten
van Schöckel naar Kumberg, op 23 Juli 1932
met de V 12 en V 13, waarmede resp. 231 en
200 poststukken werden medegegeven. Voor
deze beide laatste vluchten werden speciale ra
ketpostzegels uitgegeven van 3 Gr., 10 Gr. en 1
Schilling.
Met deze postvluchten opende Ir. Schmiedl
een snelle aansluitende postverbinding tus-
schen een moeilijk toegankelijke bergstreek en
het postnet in het dal.
Wij staan hier natuurlijk nog slechts aan het
begin, maar de resultaten welke thans in het
tijdsverloop van één jaar zijn bereikt wijzen er
op, dat het niet lag meer zal duren, of de eerste
postraket zal reeds naar het buitenland wor
den afgeschoten, eerst naar de dichtbij gelegen
landen, en daarna verder en verder. Wellicht
beleven wij over een paar jaar reeds de eerste
postraketvlucht Europa-Amerika, welke vlucht
volgens de thans opgedane ervaringen steents
c.a. 2 uur zou duren en indien de vlucht door
de stratosfeer zou geschieden slechts c.a. 15
minuten. In dit verband zijn natuurlijk de on
derzoekingen van prof. Piccard van belang.
In het voorjaar 1933 hoopt ir. Schmiedl de
proefnemingen weer voort te zetten.
BRUTALE ROOFOVERVAL IN HET
SOLOSCHE
In de omgeving van Sawit (Tegalgondo) in
het Solosche heeft een brutale roofoverval
plaats gehad, waarvan de daders door de acti
viteit der politie gelukkig geknipt zijn. Een
drietal Chineezen en twee Javanen kwamen in
een auto de desa binnengereden en stopten
voor een rijken hadji. De "Chineezen drongen de
woning binnen en eischten van den hadji een
som gelds.
De hadji had juist een Inlandsch ambtenaar
op visite. Deze vloog op de roovers in en wist
naar buiten te komen en de desabewoners te
alarmeeren.
Toen maakte het gezelschap zich in de auto
snel uit de voeten.
De veldpolitie te Bojolali werd onmiddellijk
gewaarschuwd, aldus lezen wij verder in de
Loc. De detachements-commandant, de heer
Stocks, belde direct alle politiebureaux in de
omgeving op. Men had gezien, dat de auto de
letters A.A. voerde, het nummer was echter
onbekend. Daarom telefoneerde de heer Stocks
speciaal naar Magelang en verzocht aanhouding
van elke A.A.-auto, komende uit de richting
Jogja of Salatiga. De detachementscommandant
begaf zich nog in den nacht naar Magelang.
Daar aangekomen vernam hij, dat reeds een
verdachte auto was aangehouden met twee
Chineezen erin.
Deze werden gearresteerd. De derde werd
spoedig daarna te Moentilan van zijn bed ge
licht en eveneens gearresteerd. Van de twee
Javanen, die voortvluchtig waren, werd er één
al spoedig geknipt. De roovers werden gecon
fronteerd met den hadji en den Inlandschen
ambtenaar, die hen onmiddellijk als de bedrij
vers van den roofoverval herkenden.
FOSSIELEN VAN OLIFANTEN.
Bij den aanleg van een nieuw kanaal heeft
men te Palermo fossiele overblijfselen van oli
fanten gevonden. De geoloog Prof. Fabiani neemt
aan, dat hier sprake is van een olifantenkerk
hof en dat de resten niet minder dan 30.000 jaar
oud zijn. Men heeft besloten, deze vondst over
te brengen naar het Geologisch Museum te Pa
lermo. waar zich reeds een belangrijke collectie
van documenten bevindt, welke in het bijzonder
betrekking heeft op de praehistorische dieren
wereld van Cicilië.
KREFELD, 11 November. (H.N.) Voor de
rechtbank te Krefeld heeft zich op het oogen-
blik de vroegere leider van de Raab-Katzen-
stein-vliegtuigfabrieken, de 35-jarige kunst
vlieger Antonius Raab, te verantwoorden we
gens oplichting ten nadeele van de stad Kre
feld.
Raab, die aanvankelijk bij de grenswacht in
Opper Silezië had gediend, is later in de lucht
vaartindustrie gekomen, die destijds nog sterk
gesubsidieerd werd. Op deze wijze gelukte het
hem, te Kassei een failliet gegane vliegtuig
fabriek te koopen. Hij wist voortdurend geld
gevers te vinden, terwijl ook de stad Kassei
op groote schaal financieele hulp verleende.
Een en ander belette niet, dat de fabriek
toch voortdurend in financieele moeilijkheden
verkeerde, zoodat tenslotte de grond te Kassei
te warm onder Raab's voeten werd. Daarom
zag hij naar een andere gemeente om, waar
men hem verder zou steunen.
Dit gelukte hem te Krefeld, waar men al zijn
voorspiegelingen als zoete koek slikte. De stad
Krefeld verstrekte een leening van Mk. 40.000
en betaalde bovendien de verhuiskosten van
Kassei naar Krefeld tot een bedrag van Mk.
20.000. Raab gaf daarvoor onderpanden, die in
werkelijkheid niets waard waren, aangezien zij
reeds anderen behooren. Dit bracht den vlie
ger op de beklaagdenbank.
BURGEMEESTER STOFFREGEN.
Uit Eutin meldt V.D.: Donderdagmiddag-
heeft burgemeester Stoffregen van het staats-
ministerie van Oldenburg telegrafisch bevesti
ging ontvangen, dat zijn ter beschikkingstelling,
die op last van den regeeringspresident was
bevolen, opgeheven is. Hiermede is de burge
meester onvoorwaardelijk in zijn functie her
steld. Even later werd den burgemeester een
beschikking van den regeeringspresident ge
bracht, waarbij hij tot nader order verlof
krijgt en waarbij hem opgedragen wordt, zich
te onthouden van iedere ambtshandeling.
Burgemeester Stoffregen heeft ook tegen
deze laatste beschikking van den regeerings
president telegrafisch geprotesteerd bij het
staatsministerie.
■&&m. v::*;*
Hoe de luchtpostraket wordt afgeschoten en op de berekende plaats „landt". Van links naar rechts: de baan van een proef
raket de start; het raket verdwijnt in onweersivolken; de landing aan het valscherm.
door Dr. FRIEDRICH FUNDER
(hoofdredacteur van de „Reichspost.")
De geruchten en berichten uit Joego-Slavië
zijn somber en onheilspellend.
In Oostenrijk terugkeerende kooplieden, man
nen der wetenschap, die de laatste maanden in
de archieven van Dalmatië, of als geologen in
Slavonië en Kroatië gewerkt hebben, de schrij
vers van brieven, die heimelijk over de grens
gesmokkeld worden, allen stemmen in de schil
dering van de zorgwekkende verschijnselen,
welke zich de laatste maanden in den Zuid
Oostelijken buurstaat van Oostenrijk open
baren, overeen.
Een Duitsche onderzoeker, die onlangs een
studiereis van verscheidene maanden in de
Kroatische landstreken beëindigde, vatte zijn
waarnemingen in de volgende woorden samen:
„Ik had steeds het gevoel, alsof in dat land een
aanhoudend licht beven van de aarde een op
handen zijnde groote vulkanische uitbarsting
aankondigde."
Als de bekende Engelsche, Edith Durham,
die de toestanden op den Balkan beter kent
dan wie ook, in een door de „Manchester
Guardian" gepubliceerden brief aan den uitge
ver van genoemd blad de verklaring van een
harer uit de Kroatische hoofdstad Zagreb te
ruggekeerde kennissen aanhaalt: „Het land
bevindt zich in een toestand van burgeroorlog.
De strijd is echter nog niet begonnen. Spoe
dig evenwel zal dat wel het geval zijn" en
verklaart, dat dit „niet alleen voor Kroatië,
doch voor geheel Joego-Slavië" geldt, dan valt
daarin nauwelijks meer eenige overdrijving
te zien. En dat is zeer ernstig, niet alleen van
het standpunt van den bezorgden Oostenrijk
schen nabuur, die maar al te licht door geweld
dadige gebeurtenissen aan gene zijde van zijn
Zuid-Oostelijke grens mee in den afgrond ge
sleurd zou kunnen worden. Want ook thans,
achttien jaren nadat de wereld-oorlog na den
moord van Serajewo is losgeborsten, ligt tus-
schen den Balkan en het Westen het gevaar
lijkste kruitmagazijn van geheel Europa.
Nadat de schoten in de Skupschtina van
Belgrado den Kroatischen boerenleider Stje-
pan Radic en eenige zijner vrienden neervel
den, had de wereld de latere dictatuur van
Belgrado niet meer noodig, om den verbitter
den strijd te zien, welke gevoerd wordt tus-
schen Kroaten en Serven. Sedert jaar en dag
heeft deze zone van hevige, ook me| bloedig
geweld gepaard gaande, nationale twisten
rond de grondwet zich echter tot Slavonië uit
gebreid. dat zich geruimen tijd verheugd heeft
in een lijdelijke autonomie. Dalmatië heeft
zich bij de ontevredenen aangesloten en ook
in Bosnië en Hercegovina laait de vlam der
groeiende ontevredenheid op, die daar ook de
groote massa der Servische boerenbevolking
heeft aangetast.
De poging, om de drie stamverwante naties
van den staat der Serven, Kroaten en Slove-
nen met terzijde stelling van alle nationale,
cultureele, economische en politieke verschil
len onder één centraal bestuur te Belgrado
samen te smeden, moet op het oogenblik defi
nitief mislukt beschouwd worden Degenen,
die deze poging hebben ondernomen, hebben
de onvergeeflijke fout begaan, de taalverwant
schap der Zuid-Slavische volken voor meer
doorslaggevend te houden dan de scheidsmu
ren, welke eeuwen van cultuurgemeenschap
pen tusschen hen hebben opgetrokken Niet al
leen den Kroaat en Sloveen, die reeds met het
Westen en zijn ethiek door hun katholiek ge
loof, verbonden waren, doch ook den ortho
doxen Servischen burger en boer verleende
de oude Habsburger monarchie het burger
recht in de geestelijke wereld van Europa.
Aan den anderen kant stond en staat nog
steeds Byzantium, zijn verstarde orthodoxie,
zijn Oostersche politieke romantiek en zijn
anders geaarde opvatting van recht en zeden.
Hier staan twee vreemde zielen tegenover el
kander.
Welke de sterkste is, toont het landsgebied
van Bosnië-Hercegovina, waar veertig jaren
gedurende welke dit gebied tot Oostenrijk-
Hongarije behoorde, voldoende waren, om het,
zonder tegenstand van de zijde van zijn voor
45 procent Servisch-orthodoxe bevolking, te
openen voor het Westen, een verandering wel
ke ook thans deze bevolking tegenover Oud-
Servië plaatst.
De overeenkomst van Korfoe, waarbij in 1918
de Servische onderhandelaars aan de Kroaten
nationaal zelfbestuur beloofden, is men niet
nagekomen. De tegenstand der Kroaten tegen
deze wijze van handelen werd door Belgrado
beantwoord met de splitsing der historische
landseenheden der nieuwe gebieden en de wet
telijke onderdrukking van alle nationale par
tijverbanden en cultureele organisaties.
Daar de nationale oppositie voor het
grootste gedeelte is samengesteld uit de katho
lieke lagen der bevolking, meende Belgrado de
Katholieke Kerk verantwoordelijk te mogen
stellen voor de ontstane conflicten. In de
plaats van het concordaat, dat bij het ontstaan
van den nieuwen staat was ontworpen, doch
nooit werd afgesloten, trad de openlijke vijand
schap tegen alle uitingen en organismen van
het katholieke leven. De wettelijke subsidie,
welke aan den katholieken godsdienst wordt
verleend, staat bij die der orthodoxe kerkge
meenschap ver ten achter en doet de katholie
ken, die tweederde der staatsbelastingen op
brengen, in alle opzichten te kort. Met behulp
van de schatkist worden in groote, geheel ka
tholieke gebieden orthodoxe kerken gebouwd
met het openlijke doel proselieten te maken.
Op deze wijze zijn orthodoxe kerken gesticht
in de vroegere Zuid-Stiermarkensche steden
Marburg, Cilli en Rohitsch, in Ljubljana, de
hoofdstad van Slavonië, in de havenstad Sussak
en op het eiland Lissa.
De katholieke schoolorganisaties en de ka'
tholieke turnvereenigingen „Orel" („Adelaars
werden onderdrukt. Katholieke beambten e"-
onderwijzers worden bij geheele groepen
lijk uit den dienst gejaagd, of naar de ha S
civiliseerde streken van Macedonië 0V6ver.
plaatst. Zonder de wettelijk V0°r8esc'ir®ven ,0_
standhouding met de bisschoppen wore en
cheten uit hun ambt ontzet en als zij. z'
roepend op hun aanstelling door
pen en de wet, weigeren het gou.
richt te staken, worden zij niet geve c
scholen verwijderd. Juist op het oogen
de opgewonden katholieke bevo mg a-
vonië zich bezig met verscheidene van zulke
diep kwetsende voorvallen.
Aldus wordt op noodlottige wijze de lont
steeds dichter bij het kruit gebracht. Inderdaad,
de crisis is gevaarlijk geworden In het Kroa
tische bergland, het Lika-district, het vroegere
militaire bolwerk tegen de Turken, van waar
weleer het oude keizerlijke leger zijn beste sol
daten betrok zij waren eens ook de schrik
van den Pruisischen koning Friedrich II en
hebben hem in den Silezischen oorlog in een
handomdraai Berlijn ontnomen ontstaat
reeds gewapende en welgeorganiseerde tegen
stand. Militaire transporten en gendarmerie-
posten worden door geüniformeerde, met de
modernste wapens uitgeruste oproerlingen over
vallen, kazernen worden verwoest, onzichtbare
handen schakelen plotseling groote landsge-
lUt het telegrafische verkeer uit. Ieder.,
(Van onzen correspondent).
BERLIJN, November 1932
Om de werkloosheid te remmen zijn de
Duitschers naaistig aan het zoeken naar om
vangrijke werken, in welker uitvoering de
factor, „materiaal-onkosten" een ZQ0 klein eQ
die van arbeidsloonen en zoo groot-mogelijke
rol speelt. Zulke werken zijn o.a. ontdekt door
het „Kuratorium für Technik in der Land
wirtschaft". Dit instituut is naar de mogelijk
heid gaan zoeken tot droogleggingen over te
gaan en heeft er verscheidene gevonden.
De Duitsche Noordzeekust komt voor der
gelijke experimenten niet goed in aanmer
king, wijl de kosten van zulke werken hier om
dverse redenen te hoog op zouden loopen
Daarentegen bestaat de Oostzeekust als het
ware uit een aaneenschakeling van droogleg
gingsmogelijkheden. Van lensburg af tot Me
mel toe ziet het er voor waterbouwkundige in
genieurs overal zeer verleidelijk uit en Is, vol
gens deze heeren overal de kans daar om
met weinig onkosten duizenden H. A. goeden
grond aan de reeds bestaande landbouw-opper-
vlakte van de republiek toe te voegen. Het
meest geschikt voor een onder-handen-neming
is het Koersche Haff, in het barre Noorden. On
gelukkigerwijze gaat de grens dwars door dit
Haff heen en zou men, alvorens het werk te
entameeren, zich eerst met de regeering van
het Memelgebied moeten verstaan. Vermits
de kans hierop niet bijzonder groot is, kan de
drooglegging van dit Koersche Half voorloopig
van de agenda afgevoerd worden.
Het Frische Haff behoort evenmin geheel
tot Duitschland. Ook hier heeft een geraffi
neerd vredesverdrag der landsgrenzen dwars
door het water heengetrokken met de kenne
lijke bedoeling den toestand aan de Duitsche
Oostgrenzen zoo balkanachtig te maken, als
slechts mogelijk zou wezen. Duitschland heeft
hier echter den vrijstaat Danzig tot gebuur
en daarmede zal het niet moeilijk zijn een ar
rangement te treffen, zoolang de Polen hun
vingers maar uit de brei houden. Hetgeen na
tuurlijk ondenkbaar is behalve voor argelooze,
waterbouwkundige ingenieurs.
Gesteund door het bovengenoemde Kurato
rium hebben dezen hun plannen dan ook reeds
in bijzonderheden uitgewerkt. Bestudeert men
deze plannen met een landkaart er neven, dan
ziet men allereerst dat het Frische Haff bij
na een meer is. De Frische Nehrung sluit het
van de Oostzee af met openlating slechts van
een smalle geul bij Pillau. De diepte van het
haff is drie meter, de bodem is vruchtbaar en
het water, dat er in staat, is zoet. Hier heeft
men dus al dadelijk een paar factoren, welke
ten gunste van de drooglegging spreken. Een
strop daarentegen vormen de rivieren, welke
in het haff uitmonden. Langs Koningsbergen
en Pillau spoelt de Pregel zijn baren naar de
zee. In het Zuiden heeft men met den Nogat,
een der Weichselmonden te doen. En in het
midden wijst de kaart de Passarge aan om van
de kleinere stroompjes maar te zwijgen.
Deze wateraanvoer maakt den bouw van een
dijk noodzakelijk, welke de gansche vaste
landskust volgt, van het uiterste Zuiden af tot
het uiterste Noorden toe. Tusschen dezen dijk
en de kust moet een kunstmatige rivier ge
schapen worden, welke eenige scheepvaart
toelaat. Wijders moest voor een goede vaar
geul van Koningsbergen naar Pillau gezorgd
worden. Een onderdeel van het plan bestaat
uit een doorsteek van de Nehrung, zoodat er
een korte verbinding van de Nogat naar de
open zee ontstaat en de Polen aldus minder
mogelijkheid tot chicaneeren krijgen.
Op deze eerste werken volgen de tweede, die
in hoofdzaak uit dijken bestaan, welke de droog
gelegde oppervlakte in vier polders verdeelen.
Eenige korte afwateringskanalen zijn noodig
en natuurlijk de noodige wegen.
Wanneer alles klaar zal wezen, zou Duitse''
land verrijkt zijn met een stuk grond van
kwadraat K.M. grootte. Trekt men ll,er^an
rond 10 pet. voor wegen, kanalen, enz. ar'ucllt_
blijven er rond 264.000 morgen zeer
bare bodem over. Met inbegrip van due.tbetaa]d
loosstelling, welke aan de visscüer»^ w
moet worden, schat men de kosten v
op „,cht, ,0 millioen m.rtn I
millioen voor het leegpompen g> be
rekening klopt, zou elke H>- J zijn
geboorte, met een last van 1 waard
wezen. Van deze kosten va '°en op
uitgaven voor materiaal en 0b 'oonen
en het is deze verhoudt"g' v e entamee
ren van het groote wer e'delijk doet
schijnen. De uitvoert 1 jaar Hjds
eischen, gedurende *e phhen nian constante-
eens 100 millioen geëischt, zoodat alles samen
op een uitgave van ïeo millioen mark komt te
staan. Maakt men van den bodem weiland, dan
is er plaats voor 60.000 koeien, die jaarlijks
250 millioen liter melk behooren te leveren. Dat
beteekent, gerekend naar de huidige boter- en
melkprijzen, een opbrengst van 20 millioen Mrk.
Beplant men den bodem daarentegen met
tarwe, dan kan men er 30 millioen uitslaan.
Altijd volgens de berekeningen van de water
bouwkundigen. Volgens inzichten van sommige
agrarische specialiteiten doen we echter ver
standig ons maar bij het inzicht neer te leggen,
dat elke aanbouw van koren in Westelijk-Europa
onproductief is en vele jaren zal blijven op den
koop toe. In dat geval zou het met de droog
legging van het Frische Haff natuurlijk wat
minder blijmoedig uitzien.
Wat van het Frische Haff geldt, geldt ook
van het Stettlner Haff. Zonder eenige moeite
kan men hier de eilanden Usedom en Wollin
met elkaar en met het vasteland door dijken
verbinden. Een vaargeul van de zee naar Stet
tin behoort natuurlijk open te blijven, maar
wanneer in die condities voorzien is, staat niets
een leegpompen van de aldus geschapen binnen
zee in den weg. De Kieler Bocht, de Lübecker
1 J,a zel£s de Mecklenburger Bocht, bieden
kleinen en °m t0t drooSleSSingen van zeer
ad zeer srooten omvang over t8
gaan. Technisch zou het niet eens zoo moeilik
vallen de heele Danziger Bocht af te sluiten en
leeg te pompen, een operatie, waardoor van zelf
het Frische Haff ook droog zou loopen. Dit laat
ste plan komt echter om voor de hand liggende
politieke moeilijkheden niet in overweging.
DE MAN VAN 40 MISDRIJVEN.
Het onderzoek naar de „expedities" ram-
pok, inbraak, overvalling, enz. van den on
langs door de politie te Toeren gearresteerden
beruchten boef Pariman alias „Bawoek", is,
voor wat het Malangsche betreft, afgeloopen,
aldus de „N.I. Crt.' Hem zullen straks ten last®
worden gelegd, niet minder dan 40 misdrijven,
waaronder 4 zware mishandelingen.
Deze misdrijven bekende hij vlot.
Daarna is de nog betrekkelijk jonge man
eeuigszins onder den indruk gekomen van de
zich opstapelende feiten en meer „ingetogen"
geworden in zijn verklaringen.
De gevreesde rampokker, die kans heeft ge
zien, ruim 6 jaren de politie aan het lijntje te
houden, is een tenger kereltje met een vlot
ten oogopslag.
Indrukwekkend is hij niet en toch vreesde
men hem als den duivel in persoon. Als blij
vende herinnering aan zijn veelbewogen leven,
draagt hij een groot litteeken op den rug, mo
gelijk afkomstig van een zware wonde bij één
zijner „expedities" opgeloopen.
Hij zal om verder te worden gehoord naar
Loemadjang worden overgebracht.
In die streken moet hij n.l. meer misdrijven
w.o. een moord hebben gepleegd, dan hij
thans jaren telt.
voor werkloozen-ondersteuning m aanmerkjng
komen. Zelfs wanneerde berekeningen een
weinig optimjs eerd zijn, zou droog
legging betrekkelijk maar weinig extra-uitga-
ven veroorzaken.
Om den ]r°°^eponiPten bodem echter be
woon-
en bebouwbaar te maken, worden nog
kind tusschen Sau en Drina kent reeds den
naam
„Ustasa1
nvm- 1 n naam der organisatie, die
zich in ai verspreide manifesten voorstelt
alS, v,'t rof sche revolutionnaire organisatie"
1 L- espr°ken doel „door gewapenden
opstand Kroat:
den."
le van het vreemde juk te bevrij-
m°p01 111 d l'ggen een aantal fotografische op-
van >an gevechten en militaire formaties
Seinaskeerde soldaten met machinegewe
ren en machinepistolen. Hun veldteeken is een
'randende bom, welke het Kroatische wapen
raagt. Van waar zij hun uniformen en wapens
rekken, is bij de strenge bewaking van de
grenzen en de kustgebieden even geheimzinnig
als hnn Sp00ri0os verdwijnen, toen eind Sep
tember een heele brigade naar het Lika-district
werd gezonden, om tegen hen op te treden. Dat
is geen kinderspel meer, dat is reeds bloedige
ernst.
Zal men in Belgrado nog te reclitertijd van
het verkeerde pad terugkeeren Tot nog toe ver
genoegt men zich met gewelddaden tegen de
leiders der Kroatische en Slavonische oppositie,
gewelddaden, welke herinneren aan de metho
den van de Russische Tsjeka.
Men zal daarmede de kloof nog verdiepen.
Een zeer gezien, loyaal gezinde persoonlijk
heid van Joego-Slavië, een man, die als minister
tot het kabinet van Belgrado heeft behoord,
zeide mij twee jaar geleden het volgende:
„Schrijft u thans op, wat ik 11 vandaag ver
klaar: Deze staat kan niet bestaan, er is teveel
ongelijkheid en onrecht in hem opgehoopt."
Een sombere profetie. Wat echter, als zij waar
zou worden Men zou haast vreezen, dat zij in
vervulling zal gaan.
PARIJS, 10 November (B.T.A.) De kamer
hechtte haar goedkeuring aan de onverwijlde
interpellatie van den socialist Albertin over de
maatregelen, die de regeering denkt te treffen
tot bet onderdrukken van bepaalde belasting
ontduikingen.
De regeerinS aanvaardde het besluit van de
kamer en dat deze daarvoor de volle ver
antwoorde u meid droeg. Albertin beweerde,
dat de aanteekenboekjes die in beslag waren
genomen, namen bevatten van de cliënten
en dnLr,t bekend was, dat zich onder dezen
biBS=:rbrar,nien dl£e Politici, Vieilard, Jourdain
öBanaue n ®n anderen bevonden. De
ni„. °mmerciale de Suisse" was niet de
e® bank' die deze fraude in de hand had
ha-Ti er waren 00k andere Zwitsersche
banken bij betrokken.
Verscheidene andere sprekers eischten daar-
"a publicatie van de namen der belastingont
duikers. Vervolgens verklaarde Germain Mar-
'h, de minister van financiën, dat de regee-
rin,g met de grootste waakzaamheid te werk
ëing en gaf vervolgens maatregelen aan, die
de regeering denkt te treffen tot het vervolgen
van de wetsovertreders.
De kamer nam ten slotte met algemeene
stemmen op vier na een dagorde aan, waariu
wordt gezegd dat de kamer acte neemt van de
verklaringen der regeering en waarin het ver
trouwen wordt uitgesproken dat zij zal over
gaan tot het publiceeren van alle namen.
LEIPZIG, 11 November. (H. N.) Te Greiz is
gisteren een vracht-auto uit Leipzig, die met
zware machines beladen was, in volle vaart
tegen het café „Silberloch" opgereden. Er volg
de eep ontploffing van de benzine, waardoor
de auto in brand geraakte. De vlammen sloe
gen ook over op het café en op een anderen
auto. De chauffeur van den vracht-auto kem
niet tijdig uit den auto komen en is Verbrand-
Zijn begeleider liep zulke ernstige brandwon
den op, dat hij kort daarop overleed. De bei
de auto's werden geheel vernield. De brand in
het café kon spoedig worden gebluscht.
MOTOR TE MIDDEN VAN KOORZANGERS
GEREDEN.
MiiHLHETM am Rhein, 11 November. (W.B.)
In de Krn,y pst rasse werd gisterenavond een
uit achttien personen bestaand koor van de
katholieke jongemannenvereeniging door een
motor met zijspan bij het passeeren aange
reden, waardoor vijf jongelui van het koor
min of meer ernstig werden gewond.
De bestuurder van het motorrijwiel gaf vol
gas en reed in razende vaart weg. Hij had
echter .schade aan een zijner banden gekre
gen. zoodat hü na korten tijd bij een herstel
plaats moest stoppen. Daar kon hij door de
politie worde» gearresteerd.
Het betreft hier een koopman uit Dort
mund.
MUITERIJ in GEVANGENIS.
BIELEFELD, 11 Nov. (H.N.) Onder de tot
vestingstraf veroordeelde gevangenen in de
gevangenis te Etielefeld kwam het gisteren tot
een muiterij, nadat een deel der gevangenen
Woensdag reeds tot hongerstaking was over
gegaan, om te protesteeren tegen de verscher
ping van de bepalingen.
Onder leiding van den vroegeren luitenant
Scheringer pleegden de gevangenen verzet en
sloegen alles kort en klein, terwijl ook voor
werpen naar buiten op straat werden geworpen.
Het personeel van de gevangenis slaagde et
na veel moeite in, de muiterij te onderdrukke»
