Na
DE CONGREGATIE DER ZUSTERS VAN
LIEFDE TE TILBURG.
SS™ in
t LÏ» "S""»"®»» a>rrSi
REORGANISATIE VAN DEN
R. K. VROUWENBOND?
©TUKKLn
VOOR HONDERD JAREN.
Van 13 cellen tot 100 kloosters.
t WAAR SOCIALISTEN
REGEEREN.
DE PAASCHKAARS.
De achtervolging.
OPENINGSREDE VAN MEJ.
TOOS POST
UITVOERING TUINBOUW.
STEUNWET.
F. V. Valstar regeeringscommissaris.
VOLKSDANS WEEK EN DRIE-
KONINGENFEEST.
VISCHUITVOER NAAR FRANKRIJK,
UITVOER VAN BOTER NAAR
DUITSCHLAND.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN.
De Congregatie der Zusters van°'aj
Moeder van Barmhartigheid, n Tnburg,.
bekend als „De Zusters van Lie""5
viert heden haar eeuwfeest nd er aan
Honderd jaar geleden dacht inannes
allerminst de süchter, de roemrufte Joanm*
Zwijsen, dat deze Congregatie door Godssoo,
(Ierland te worden Haar ontstaan was even
providentieel als haar bevestiging en snelle
opgang.
Norbertijner pastoor van het dorpje
Engelen bij 's-Hertogenbosch wilde een zuster
school voor zijn parochie oprichten. In het
Jaar 1826 gold die „stoutigheid" nog als een
hachelijke onderneming ook in het katholieke
Brabant, maar pastoor van Hooff waagde het
er op. Te Hoogstraten in de Vlaamsche Kern-
hen leefden in het begijnhof nog Zusters, die
zich beijverden om godsdienstig onderwijs te
geven en de pastoor van Engelen vroeg in ge-
hoemd jaar aan zijn confraters te Hoogstraten
om enkele begijnen voor zijn op te richten
school. In zijn voortvarendheid wachtte Enge-
len's herder het lang uitblijvend antwoord
niet af, maar opende zijn school met twee
„Soeurs" van de Pédagogie Chrétienne uit
Amersfoort.
Deze zaak had haar beslag gekregen, toen
onverwacht in 1S27 drie zusters van Hoog-
straten'a Begijnhof zich bij pastoor Hooff
kwamen aanmelden voor het verlangde werk.
Het waren zuster Michael. Leijsen met twee
harer nichten.
De twee Soeurs van Amersfoort, die wel
kloostergeloften hadden gedaan, doch die van
wege de opvatting omtrent „godsdienstvrij
heid" ook in het katholieke Brabant geen
kloosterkleed droegen, konden ruimschoots
voorzien in het godsdienstonderwijs van Enge-
len's jeugd. Daar pastoor van Hooff de begij-
nen had gevraagd en niet opgezegd, ging het
evenwel niet aan haar met een bedankje terug
to sturen, zoodat van den nood een deugd
'hoest worden gemaakt door de nieuwe zusters
biet de zorg voor een Liefdehuis te belasten.
Doch dit was in die jaren een weinig boven
den stand van 't onaanzienlijke Engelen en de
zusters zochten daarop ook in de omgeving
haar liefdadig werk als ziekenverpleegsters
Uit te oefenen.
Verschillende jaren gingen daarmee heen en
then schreef 1832.
Toen, vermeldt de kroniekschrijfster, wei
Joannes Zwijsen, de auctor van het 1 ars e
der Bisschoppelijke Hiërarchie in e<;'"
- tot pastoor der parochie Heike in Tilburg
benoemd. Deze hoogbegaafde, tac vo P
kwam daardoor in connectie me c
Willem, den toekomstigen tweeden vorst
het Oranjehuis, die tijdens den Belgischen op
stand als opperbevelhebber van het leger te
velde zijn hoofdkwartier te Tilburg had opge
slagen.
En wat nu de profane geschiedenis aan een
speling van het lot zou toeschrijven, durft het
geloovig gemoed te zien als de leiding Gods:
Het huis met de 13 cellen, in 1834
betrokken.
Kroonprins IV Ulem en pastoor Zwijsen zijn bü-
gebracht en werken samen om een reli
gieuze stichting van liefdadigheid in het leven
e roepen, die door de jaren heen onschatbare
diensten gaat bewijzen aan Nederland en ko
loniën en die ook in België, Engeland en de
euwe Wereld haar liefdehuizen en scholen
voor de armsten opricht.
reei°t° Werd door den oorlog met België on-
vr st-reeks in Noord-Nederland het groote
edesleger opgeroepen van liefdezusters, die
ahs in meer dan 60 zieken- en gasthuizen,
Waaronder de grootste van ons land, in 22
weeshuizen, in 3 voogdijgestichten en in hon
derden scholen haar gezegende taak verrich
ten.
Einde December 1931 dus bij het begin van
het eeuwtij, telde de met drie zusters begon
nen Congregatie 3750 leden. In het afgeloopen
jaar bezochten 56.235 kinderen de door zusters
van Tilburg bestuurde scholen; 3662 hulpbe
hoevenden werden in de gasthuizen der Con
gregatie verpleegd en haar ziekenhuizen na
men in den loop van 1931 22.505 patiënten 0p"
Wij liepen hier de geschiedenis der honderd
Jaren vooruit, wijl deze eerbiedwekkende. ge.
tallen meer dan woorden getuigen van den
heerlijken opbloei der Congregatie van de
zusters van Liefde en die daarom in deze
uiteraard zeer beknopte schets verdienen 0p
deu voorgrond te worden gesteld.
Keeren wij nu terug tot de komst van pas-
°°r Zwijsen in Tilburg en raadplegen wij de
tunieken, ,jan wijkt, dat zijn eerste zorg uit-'
f ns naar de godsdienstige opvoeding der
JeuSd- Katholieke bijzondere scholen waren
er echter in Tilburg niet en het gouvernement
dacht er niet aan om de oprichting in de hand
werken. De officieele onderwijswereld
achtte de bijzondere school onnoodig en min-
derWaardig, maar voor pastoor Zwijsen gold
als het eerst noodige om den godsdiensti-
Een geest in zijn uitgestrekte tparochie te ver-
8terken, Van een parochieschool met religieuze
uuderwjjszusters voor de kinderen der armen
jachtte hij veel goeds.
zusG® de nieuwe Tilburgsche pastoor nu met
Engl Michaei Leijsen en hare nichten uit
ken m 1)1 kennis kwam valt niet uit te ma-
voo har het staat vast, dat Heike's pastor
huisje bn, 0,1 Ouden Dijk te Tilburg een
waar z« e voor twee kwartjes m de week,
namen èn c°D 23 November 1832 haar intrek
den De ondp66 da«en later reeds school hiel-
het hoofd. micht met moeder Michael aan
Eenvoudiger e„ armoedlger kon het begin
van een der grootste katholieke stichtingen i*
ons land niet geweest zijn. 0ok hier springt
wederom de waarheid in het oog der onna
speurlijkheid van Gods wegen.
Nog slcc'1ts enkele maanden waren de drie
zusters te Tilburg gevestigd of er meldden
Bich di ie nieuwe leden aan, die ondanks de be
krompen behuizing door moeder overste met
open armen werden ontvangen. Meteen huurde
pastoor Zwijsen een nieuwe woning in de
Nieuwlandstraat, die in Mei 1833 kon worden
betrokken'.
Weer verliepen enkele maanden, waarin zich
nog drie nieuwe zusters bij de kleine communi
teit kwamen aansluiten. Pastoor Zwijsen zag
zijn ideaal vervuld. Hij beschikte over voldoen
de krachten voor zijn school, waarin al de arme
kinderen zijner parochie onderwijs konden ont
vangen in lezen en schrijven, naaien en breien.
Meer beoogde zijn stichting niet en wijl hij zijn
doel volkomen had bereikt, besloot hij voor de
zusters een bescheiden kloostertje te bouwen,
een huis met dertien cellen, omdat overeen
komstig de bepalingen nooit meer dan dertien
zusters aangenomen mochten worden.
Een milddadige parochiaan schonk 6000
voor den bouw, die reeds in de Meimaand van
1834 kon worden betrokken en, zoo getuigt de
kroniek met dankbaarheid: «onder dat er eem-
ge schuld op bleef rusten.
Zoo werd de kleine kloostergemeente, aldus
schrijft pater J. Kronenburg, C.ss.R. in zijn ge
schiedenis van de Congregatie der zusters van
Liefde te Tilburg, langzamerhand geschikt
voor het grootsche doel, den stichter nog on
bekend, maar van alle eeuwigheid beoogd door
God.
Die voorbeschikking treedt het sterkst aan
den dag bij hetgeen men den schoolstrijd mag^
noemen, dieu de Congregatie reeds in de eerste
jaren van haar bestaan heeft moeten voeren.
Voor het geven van godsdienstig onderricht
en elementair onderwijs in taal en nuttige
handwerken aan de vrouwelijke Jeugd, had
pastoor Zwijsen de zusters naar Tilburg ge
haald. Doch nauwelijks was het eerste school
tje geopend of het gouvernement wilde gein-
formeerd" worden, over alles, inzonderheid of
de te Tilburg gestichte vereemgmg van vrou
wen zich ook tot het geven van onderwijs en
dergelijke had toegewijd.
Wederom had zich even te voren in de ge
schiedenis der Congregatie een merkwaardig
feit voorgedaan. Een Belgisch edelman, die in
Tilburg uitgestrekte perceelen bezat grenzend
aan een tot het eigendom der kerk van het
Heike behoorenden tuin, kwam cijdens de roe
rigste dagen van den Belgischen opstand orde
op zijn zaken stellen in genoemde stad. Toen
hij naar België wilde terugkeeren, had hij geen
paspoort en stiet om dit te verkrijgen op schier
onoverkomelijke moeilijkheden. Hij klopte bij
pastoor Zwijsen aan, die gemakkelijk toegang
had tot den opperbevelhebber Prins Willem
van Oranje en van wien hij ook terstond het
gevraagde paspoort voor den Belgischen edel
man ontving, zoodat deze zonder eenige moeite
de grenzen kon overschrijden. Eenigen tijd
daarna ging pastoor Zwijsen zijn eerste school
bouwen. Gaarne kocht hij daarbij de gronden
aan van den Belgischen edelman, doch de geld
middelen waren uitgeput. Nu herinnerde zich
pastoor Zwijsen de belofte van den met het
paspoort gelukkig geniaakten Belg, die dank
baar een wederdienst wilde bewijzen en zoo
kwam de pastoor voor een spotprijs in het be
zit van het uitgestrekte terrein, waarop het
thans ontzagwekkende Moederhuis der Zusters
van Tilburg is gebouwd.
Een Belgische moeder overste en een Bel
gische grondschenker, kinderen van een volk,
waarmede wij in strijd lagen, werden in Gods
hand de werktuigen om aan Nederland een
onschatbare weldaad te bewijzen. Daarnaast
evenwel traden de emancipator van Nederlands
katholieken, de energieke Zwijsen en de edele
Prins, later Koning Willem II, op den voor
grond. Zwijsen toch, hoe doortastend en vin
dingrijk, zou ook in den aanvankelijk kleinen
opzet zijner stichting niet geslaagd zijn zonder
den steun van zijn vorstelijken vriend en wei-
willenden beschermer Prins Willem v. Oranje.
Meermalen is in den beginne, doch ook in
latere dagen de Congregatie der Liefdezusters
m haar bestaan bedreigd. Zorgvolle tijden
ïee zij doorleefd. In ontbering werd zij groot,
e lei ooze tegenwerking van den tijdgeest
had haar eerste sohnr>i
scuooi reeds doen sluiten, wan-
wfii n'verinf^ usschenkonist van kroonprins
Willem verlof was verleend tot het gratis geven
van onderwijs in lezen, schrijven en rekenen
aan kinderen van armen en onvermogenden
Daartoe was trouwens aan de school verbonden
niej. J. J. C. Verbunt, die een acte lager onder
wijs bezat.
dagen, weezen, half-weezen en verlaten kinderen,
aan het onderwijs in fröbel-, taal-, naai-, huis
houd- en industriescholen, aan het onderwijs
van blinden, doofstommen en achterlijke kinde
ren, terwijl in de latere jaren ook nog het mis
siewerk is opgenomen met de heldhaftige ver
pleging der leprozen in de melaatschen-kolonie
te Paramaribo.
Hebben de reeds genoemde algemeene over
sten vaak in benarde omstandigheden en met
bijna bovenmenschelijke zorg de Congregatie
uitgebouwdhebben Paus en koning haar con
stituties goedgekeurd en werd zij een „Instel
ling van de Algemeene Kerk" door ook als
Congregatie" door Christus' Stedehouder te
worden erkend een voorrecht, dat, zooals
pater Kronenburg aanteekent, behalve aan de
oude kloosterorden nog .slechts aan ééne an
dere vrouwelijke instelling in Nederland en
België is verleend door de opvolgende alge
meene oversten moeder Syncletica en moeder
Leocritia werd voornamelijk gewerkt aan de.
consolideering en innerlijke versterking. Ook
zij hebben intusschen nieuwe huizen gebouwd
eu het getal tot honderd opgevoerd, waarbij de
missiestaties in Oost- en West-Indië en de me
laatschen-kolonie in Suriname met diep respect
genoemd mogen worden. Doch ook de jongste
jaren der geschiedenis gaven aan de algemeene
moeder Theresinia en aan de thans aan het
hoofd der Congregatie staande moeder Marie
Christine nog een heerlijk arbeidsveld bij het
lenigen van den nood der oorlogsslachtoffers en
het ten top voeren der onderwijsinstellingen
en ziekenhuizen door de oprichting van lycea
voor meisjes, door nieuwbouw en modernisee
ring van hospitia en klinieken.
Wij hebben getracht in. een enkele vluchtige
schets den opgang en de beteekenis te belich
ten van deze honderdjarige Congregatie Wij
konden daarop slechts een zwak licht werpen,
doch het moge voldoende zijn om den uitdruk
kelijken wensch te verstaan, dien de hooge pro
tector der zusters van Tilburg, wijlen Z.- Em.
kardinaal van Rossum te kennen gaf aan moe
der overste en den raad van assistenten, twee
dagen voor zijn dood bij het afscheidsbezoek
aan het hem dierbare Moederhuis:
Gij behoort dit eeuwfeest luiterrijk te vieren
uit dankbaarheid aan God en als een eeretaak
voor de duizenden, die de Congiegatie heeft
verpleegd, onderwezen en geheiligd.
J. d. L.
Wij zouden in deze schets te kort schieten,
indiêf wij na het werk der eerste ure te hebben
gememoreerd, niet met een enkel woord spra
ken over de uitbreiding en bevestiging der lief
dewerken en stichtingen van de jubileerende
Congregate.
De aspii'atles van pastoor Zwijsen gingen,
zooals wij. reeds aanstipten, niet verder dan het
bezitten van een zusterschool met een liefde
huis voor eigen parochie. Voor „zijn" zusters
stelde de herder aanvankelijk een regel op,
die de goedkeuring verwierf van den Apostoli-
schen administrator van het voormalig bisdom
van 's-Hertogenbosch, mgr. Henricus den Dub
belden Korten tijd nadien had Tilburg's pas
toor een belangrijke zending te vervullen in
Den Haag en bezocht er de paters Jesuieten.
Bij dat bezoek werd over het Tilburgsche Lief
dehuis gesproken en als gevolg daarvan kwam
er een verzoek uit Delft om daar een gesticht
van liefdadigheid op te richten en voor dat
doel enkele zusters te willen zenden.
Pastoor Zwijsen wilde wel helpen, maar niet
door het afstaan van Zusters uit zijn klooster.
Bij vond de reeds genoemde mej. Verbunt be-
i'eir] de taak op zich te nemen, doch deze over
bed, voordat zij haar edelmoedig werk kor be
ginnen. Om de katholieken van Delft, waar
alles voor de opening van een liefdehuis gereed
Avas, niet teleur te stellen, besloot pastoor
Zwtisen in 's Heeren Naam na overleg met de
overste drie zusters uit Tilburg te zenden, die
ln het oude Delft zich aan liefdewerken gin-
Sen wijden en het oorspronkelijk plan van den
d Ichter: één huis met. dertien zusters, bleek
aardoor niet overeenkomstig de raadsbeslui
«n Gods.
Bij het geven van godsdienstig onderwijs was
gezegend werk der ziekenverpleging geko-
der*1 f'1 Sne' vo,gde n" 'n de komende jaren on-
6 v°°rtvarende leiding van de eerste al-
e, eene overste moeder Michaël de stichting
va" succursaalhuizen.
die 6 ,ede algemeene overste, moeder Begga,
getrfiA J°nge weduwe in de Congregatie was
gan<*-i-611.' S'ng voort op den door haar voor
de sti o', Zo° enei'giek ingeslagen weg en toen
srreB-ni-1 @r na 45 Jaren overleed, telde de Con-
FriJ,01*eeds 76 huizen in Nederland, België,
,m 1 en Amerika. Van deze huizen verre-
én p,-„c te Amsterdam met het prachtige
er 'ook w i*1, terwi->' de zusters van Tilburg
oude "Maagdenhuls" betrokken; 3 te
w wP t Sf met het groote ziekenhuis op
het Westemde; 3 te Utrecht w.o. het vermaar
de St.Antonius-z,ekenhuis; 2 te Arnhem met
het bekende „Insula Dei" en niet minder dan
8 succursaalhuizen te Tilburg, 0.a. het St. Elisa
beths Ziekenhuis en St. Joseph-gasthuis.
In deze gestichten en kloosters wijden de zus
ters zich aan de verpleging van zieken, aan de
Schrijvend over de Deensche politiek, ver
klaart de overzichtschrijver der sociaal-
dem. pers:
De urgente vraagstukken van het oogenblik
zijn geboren uit de crisis. De regeering moet
pogen, het economische leven te beschermen
tegen ineenstorting: zij moet zooveel moge
lijk de volkskracht in stand houden, zich ver
weren tegen en aanpassen aan de ingrijpen
de wijzigingen die de wereldhandel heeft on
dergaan, o.a. door den overgang van Groot-
Brittannië naar de protectie. Er zijn 150.000
werkloozen in dit land van drie en een half
millioen inwoners; de regeering staat voor de
taak. zoo veel zij kan de uitbreiding van de
werkloosheid te stuiten en voor de slachtof
fers van de crisis zoo goed zij kan te zorgen.
De conservatieve oppositie maakte zich ge
reed, alle crisis-maatregelen te saboteeren,
ten einde in '33, als het oogenblik voor de
algemeene verkiezingen was gekomen, uit de
machteloosheid van de regeering en de ellende
van het volk politiek profijt te slaan.
Men behoeft in dit stuk slechts 't woord
conservatieven" te veranderen in sociaal
democraten. Dan heeft men precies de situa
tie in ons land.
Modellen voor de versiering.
De Advent moet^nog beginnen en reeds wordt
onze aandacht gevraagd voor de paaschkaars!
Daar is echter een bijzondere reden voor.
Reeds eerder was er in de vaktijdschriften
sprake van, de paaschkaars te betrekken in
het streven naar liturgische vernieuwing en
zuivering, dat zich in alle onderdeelen van
den kerkelijken eeredienst doet gevoelen. De
paaschkaars is immers geen willekeurig voor
werp, maar niet meer of minder dan het sym
bool van den triomfeerenden Christus. Met de
versiering van deze groote kaars werd echter
nogal lichtvaardig omgesprongen en menig
maal was zij overgeleverd aan den smaak van
den koster met alle gevolgen van dien.
Nu behoeft de paaschkaars natuurlijk geen
voorwerp van verfijnde kunstnijverheid te wor
den. Maar wel verdient het aanbeveling de ver
siering te laten uitvoeren volgens goede mo
dellen, waarbij sober en met smaak gebruik
worde gemaakt van den schat der christelijke
symbolen. Zulke modellen zijn in „Ons Litur
gisch Tijdschrift" gepubliceerd geweest en
werden thans met vele andere vermeerderd
samengebracht in een brochure welke werd
uitgegeven, door de waskaarsenfabriek Gebr.
Bolsius te Schijndel. Men vindt daar een
groot aantal modellen van met de hand ge
schilderde paaschkaars-versieringen in kleuren
weergegeven.
Het streven om in de soberheid der liturgie,
die nochthans zóó grootech kan zijn ook de
schoonheid der toegepaste kunsten tot haar
recht te doen komen, verdient zeker toege
juicht te worden met alleen, maar ook met
terdaad gesteund.
De uitgave omvat een 12-tal ontwerpen met
toelichtingen. Ze zijn natuurlijk niet allemaal
evenzeer geslaagd, maar wel zijn ze stuk voor
stuk verre superieur aan hetgeen we op dit ge
bied tot dusver kennen. En er zijn ook werke
lijk zeer fraaie versieringen bij, die een vaar
dige hand en een vruchtbare fantdsie verra
den.
De uitgave is prachtig verzorgd.
Mogen de moeiten en kosten van de uitgeef
ster met succes beloond worden.
verzorging van hulpbehoevenden, ouden, van hoven.
R. K- WERKNEMERS IN HET SLAGERS-
BEDRIJF.
In het restaurant Brinkman te Haarlem
vond de 21ste jaarvergadering plaats van den
R. K. Bond van werknemers in het slagersbe-
drijf.
De voorzitter, de heer Schoeff, constateerde
den grooten vooruitgang van den bond. In het
afgeloopen jaar werd een vijftal nieuwe af dee
lingen gesticht.
Ook het slagersbedrijf ondervindt de moei
lijkheden en slagen van de crisis wel is in
de export een kleine opleving waar te nemen,
doch in het particulier bedrijf heerscht groote
slapte.
De aftredende bestuursleden werden herko-
kozen.
Op voorstel van 't Bondsbestuur besloot de
vergadering, na 'n aanmoedigend woord van
den geestelijken adviseur, een bedrag van
500 beschikbaar te stellen voor 't nieuwe sa
natorium „Herwonnen Levenskracht" te Bilt-
l
394. Verschrikt aanschouwt Petronella
wat er met haar drie vrienden gebeurt.
Maar daar bespeurt zij J. achter den boom.
„Hij is het! hij is het!" roept ze. „J. heeft
zeker iets met de stoelen gedaan."
395. J„ zich ontdekt ziende, gaat ijlings
aan den haal, De drie diep-beleedigde hon
den achtervolgen hem. „Snel, Jaap!" roept
Petroneila. „We moeten achter J. aan."
396. Jaap's naam begint ook met een J„
maar hij behoeft zich er niet voor te scha
men, Onmiddellijk neemt hij aan de achter
volging van den booswicht deel. En als gij
wist, hoe deze heet, dan zoudt gij zeggen.
„Hoe is het mogelijk! Een hond met zóó'n
naam,"
Het antwoord aan besturen van
Federatie en Dioc. bonden
In de vergadering van den Dioc. R. K. Vrou
wenbond in het bisdom Haarlem te Amsterdam
gehouden, heeft de voorzitster mej. Toos Post
'n openingsrede gehouden waarin zij den voor
uitgang en de reorganisatie in den R.K. Vrou
wenbond behandelde.
Tot onze vreugde, zoo ving spreekster aan,
vernamen we, dat in meerdere afdeelingen van
den Vrouwenbond het ledental beduidend stij
gende is, ondanks de crisis. Rotterdam won in
het laatste half jaar meer dan 500 nieuwe' leden;
Dordrecht 120; Den Haag mocht ook onlangs op
ledenvergaderingen een lijst vol nieuwe leden
noteeren.... Zoo zouden meer voorbeelden zijn
te noemen.
Uit verschillende afdeelingen vernamen we,
dat ook een crescendo ls te hespeuren in het vér-
gaderingbezoek en verschillende acties in het
vorige seizoen bijzonder slaagden. Ik denk hier
hijvoorbeeld aan de acties tot meer invoering
van de kerstkribbe in de gezinnen en hetgeen
ln meerdere afdeelingen voor werkloozen ge
daan werd. Het rapport daarover door dé Fe
deratie uitgegeven, waarin nog meerdere mo
gelijkheden tot hulpverleening zijn ontvouwd,
is u thans toegezonden.
Verdere memoreereu we dankbaar de steeds
bloeiende bakeropleiding en de uitzending van
den Vrouwenbond afd. Amsterdam, vervolgens
bet tot stand komen der nieuwe nijverheids
school voor meisjes van de afdeellng Rotterdam.
Sinds een jaar zijn de meeste congregaties
van vrouwelijke religieuzen bij de Federatie van
katholieke Vrouwenbonden aangesloten, onge
veer 18.000 religieuzen, die ook werkelijk actieve
belangstelling toonen voor ons Vrouwenbonds-
werk.
En mogen we niet verheugd eraan herinneren
hoe onze Internationale Vrouwenbond, waarhij
de zestigduizend leden van onzen Katholieken
Vrouwenbond door onze Federatie zijn aange
sloten, den goeden invloed van de Katholieke
vrouwenbeweging tot in Genève deed voelen.
Uit deze verschillende feiten mogen we toch
Wel de conclusie trekken, dat het er nog zoo
slecht niet uitziet in den Vrouwenbond als
buitenstaanders, die zoo luid om „spoedeischen-
de" reorganisatie roepen, wel meenen. En ik
vraag me dan ook af: zijn zij werkelijk vol
doende op de hoogte, ook wat ons Haarlemsche
Diocees betreft? Ik heb gegronde redenen dat
te betwijfelen.
Is ons Bondsleven dan zóó fleurig bloeiend
over de geheele linie, dat reorganisatie op een
of ander punt geheel overbodig zou zijn
Och, welke bond, of beweging, die opeens
als een macht uit den grond gestampt, toch
bijna twintig jaren lang heeft gearbeid, zal
zich niet eens gedeeltelijk moeten herzien om
in een sterk geëvolutioneerde maatschappij een
tweede jeugd kunnen beginnen.
Maar het misverstand rond den Vrouwen
bond is: dat door verschillenden de reorgani
satie en dan nogal in verband met de jeugd
beweging al te gewichtig wordt voorgesteld,
waardoor buitenstaanders wel eens den Indruk
zouden kunnen krijgen alsof alles duf is in
den Vrouwenhond, en eerst door de jeugdbewe
ging de Vrouwenhond wakker wordt geschud.
Het vraagstuk van een gedeeltelijke reorga
nisatie, die ik liever noemen zou: „verbree
ding en verdieping", was reeds meer dan vier
jaren geleden op verzoek van den Diocesanen
Vrouwenbond in het bisdom Haarlem in onder
zoek hij de studieclub „St. Paula", die daarover
toen het rapport omtrent groepsindeeling
maakte. Bij de groepsindeeling was rekening
gehouden met jonge leden, die de toenmalige
jeugdorganisatie met 21 jaar heetten ontgroeid.
De groepen voor geestelijke ontwikkeling
en sociale onderlinge hulp voor de leden, zijn
een uitvloeisel van dat rapport. Ik ben ervan
overtuigd, dat, zoo dat initiatief goed slaagt.,
ook later de jonge leden, die van de jeugdor
ganisatie naar ons overkomen, hierin een voor
treffelijke dadenclub zullen ontdekken, arbeid,
die liefde en persoonlijk offer vraagt.
Laat ons, wat de jeugdbeweging betreft,
nooit vergeten, dat deze voor een deel is „op
voeding" tot goede vrouwen, terwijl de Vrou
wenbond is levensverdieping in arbeid van vol
wassen vrouwen, gehuwden, zoowel als onge-
huwden, wier tijd van opvoeding voorbij heet
te zijn.
Maar daarom moet die organisatie van vrou
wen ook anders zijn en anders .werken, dan die
van de jeugd, al behoort ook het: „alles her
stellen in Christus", het leekenapostolaat tot
haar program.
„Moet er scheiding tusschen gehuwde en on
gehuwde leden in den Vrouwenbond?" Ook met
deze vraag werd en wordt vooral door buiten
staanders geschermd.
Maar ook hiervoor kunnen we wijzen op het
prachtige, rapport van de Studieclub „St Pau
la," die getoond heeft te begrijpen, dat be
langen en interesse van verschillende catego
rieën van vrouwen, op sommige punten wel
wat uiteen kunnen loopen, maar geestelijke
belangen, algemeene vrouwenbelangen, en zelfs
meerdere sociale, zoowel als huishoudelijke be
langen voor beide groepen van dezelfde betee
kenis zijn.
Daarom en, dat is nu juist de eigenaardig
heid van een vrouwenorganisatie behooren
allen in één hond. Wij zien haar ten eerste:
als christinne, en als vrouw, daarna als moe
der, of ongehuwde vrouw.
Het moeilijke ln ons Vrouwenbondsprobleem
ls: gelijktijdig de belangstelling te blijven be
hartigen van de vrouwen met soms ver uiteen-
wijkende ontwikkelingsraad. Eén organisatie
voor de vrouwen uit al de maatschappelijke
kringen.
Maar op dft terrein willen, noch mogen we
reorganisatie toelaten.
Het rapport van „St. Paula" heeft ook den
weg gewezen om de groote eenheid bewa
rend toch de belangstelling van de afzon
derlijke vrouwengroepen te boeien.
Het ware te wenschen, dat alle, hoewel goed
bedoelende, doch niet volkomen ter zake kun
dige vriendinnen en vrienden van den Vrou
wenbond de kwestie van reorganisatie (ver
breeding, en verdieping) overlieten aan be
sturen van Federatie en Diocesane Bonden.
Zoo zou veel misverstand worden voorkomen.
En misverstand kan tot schade worden.
Laat het verleden van onzen Bond ons blij
ven bezielen voor de toekomst, hier en daar,
waar zelfvertrouwen mocht verflauwd zijn, dit
verlevendigen.
We hebben dankbaar te zijn om het verleden
Als thans de jonge meisjes zoo fier en frank
met vliegende vlaggen over de openbare stra
ten trekken, en de vrouwelijke jeugd heel wat
meer bewegingsvrijheid en ontwikkelingsmoge
lijkheid geniet, dan die van een vijf en twin
tig jaar geleden, dan herinneren we ons met
vreugde, dat ook onze katholieke Vrouwenhon
den voor deze gezonde vrijmaking der vrouwen
en meisjes hebben gestreden, ja soms physiek
geleden. Wij hebben een kleine twintig jaar
geleden door onze deelname aan katholieke
optochten en meetings op de openbare straat
de baan vrij gemaakt voor de vrouwen en de
meisjes.
Thans zien we vreugdevol hoe de moderne
vrouw, ook de jeugd, oogst, wat door onze
pioniersters is gezaaid.
Wat door het dappere werk ln het verleden
is bereikt, moet in moeilijke uren moed ge
ven voor de toekomst.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie).
Woé socialisten missen, vrind?
De Liefde, die de Roomschen bindt.
Rood zoekt zijn kracht in veel gepraat
Waar Rome stelt een kloeke daad.
Zeer geachte Redactie!
Dezer dagen las ik in uw blad een artikel,
naar aanleiding van lasterpraatjes door „Het
Volk" rondgestrooid, betreffende een Roosen-
daalsch Pastoor en „St. Vincentius Vereemging
Hoewel deze onwaarheden voldoende door
Uw Roosendaalsqhen correspondent werden ont
zenuwd, is het mij een behoefte het volgende
onder de aandacht Uwer lezers te brengen,
overtuigd als ik ben, dat allen dezen aanval
als een „laagheid" zullen kwalificeeren.
De „St. Vincentius" en „St. Elizabeth vereem
ging" toch, vervullen een edele taak op zoo
schoone wijze, dat ieder, die uit eigen omge
ving met „crisisleed" te maken had, en verstaat
wat het zeggen wil waarachtige barmhartig
heid te betoonen, niet anders dan de grootst*
bewondering kan hebben voor het mooie werk
der „St. Vincentius" en „St. Elizabeth vereeni-
ging"
Ik ben niet-katholiek, maar wat ik zag cn
ondervond op het gebied van liefdadigheiddoor
genoemde instellingen, heeft een onvergetelijke!»
indruk op mij gemaakt en mijn levenlang zal
ik dan ook niet anders dan het grootste respect
hebben voor deze Roomsche, echt maatschappe
lijke hulpbetooning.
Hoog de Roomsche liefdadigheid, die m elk
geval het Licht der Liefde in de arme gezinnen
brengt, wat mij doeltreffender lijkt dan de
straatdemonstraties der S. D. A. P.
De „St. Vincentius" en „St. Elizabeth vereeni-
ging" zijn verheven voorbeelden van liefdadig
heid voor genootschappen die zich op dit ge
bied bewegen.
Handen af dus van „St. Vincentius en „St.
Elizabeth vereeniging", wat deze instellingen
reeds deden en nog doen, om het ergste leed
te verzachten, verdient de grootste achting, óók
van een NIET-KATHOLIEK.
HET GROOTE GEZIN IN DE KNEL.
Verhooging van defi suiker accijns.
Geachte redactie.
Naar aanleiding van de voorgestelde suiker-
accijnsverhooging verzoek ik U opname van het
V0lfi6TldG.
Met groote verwondering nam ik kennis van
het voorstel om den suikeraccijns met 20 e
verhoogen, welk voorstel bij aanneming tenge
volge zal hebben dat voortaan 1 K.G. suiker met
circa 0,30 zal zijn belast.
Het gevolg hiervan zal wezen dat juist de
groote gezinnen (vooral met kleine kinderen) als
de grootste verbruikers hierdoor het meest wor
den getroffen, zij brengen door invoering en ver
booging van al die indirecte belastingen zeep
zware offers.
B v. een gezin, bestaande uit 8 personen, dat
wekelijks 2 K.G. suiker verbruikt, wat werke
lijk niet overdreven mag worden genoemd, be
taalt dan wekelijks 2 X 30 60 ets. of jaarlijks
30 aan indirecte belasting.
Nu waardeer ik het zeer, dat men bij de directa
belasting rekening houdt met het groote gezin,
maar laat men nu niet door indirecte belastingen
deze gunstige bepalingen teniet doen.
Hopende, dat bij het vaststellen van indirecta
belastingen, zooals accijnzen op suiker, vet, enz.
het groote gezin niet de dupe wordt en ook hier
haar belangen niet uit het oog worden verloren,
verblijf ik,
U, geachte redactie dankzeggend voor dei ver
leende plaatsruimte, AVANZ.
Z. Exc. Minister Verschuur heeft gisteren
middag in de Tweede Kamer meegedeeld, dat
de heer F. V. Valstar zal worden benoemd tot
regeeringscommissaris van de Tuinbouwsteun-
wet.
Ofschoon deze benoeming eenigszins voor de
band lag, nu de heele steunregeling via de vei
lingen loopt, kan men haar overigens een zeer
gelukkige noemen. De heer Valstar, die een
selfmade man is, is een vlotte en energieke
werker. Geboren te Naaldwijk, waar hij de
lagere en de tuinbouwschool bezocht, was hij
lange jaren secretaris van den bctod „West-
land", werd voorzitter van den Centralen bond
van de veilingen en in 1917 van het geheele
georganiseerde veilingwezen. Hij is voorzitter
van den Nederlandschen Tuinbouwraad, lid van
den Hoogen Raad van Arbeid, lid van den
Spoorwegraad, lid van de commissie voor han
delsverdragen, lid van de commissieLovink.
Dait hij zijn lidmaatschappen niet als sinecu
res opvat, bewijst het feit, dat hij uit de com
missiede Vries trad, toen deze naar zijn zin
te lang wachtte met de oplossing der vracht
tarieven.
De heer Valstar, die ridder in de Orde van
Oranje Nassau is, is gereformeerd en lid van
de anti-rev. partij.
TUSSCHEN DRIJFRIEMEN GEDOOD.
Te Sluiskil is de werkman S. uit Sas van
Gent op de fabriek van de Compagny de
l'Azote tusschen twee drijfriemen bekneld ge
raakt es doodgedrukt.
Een volksclans-examen ingesteld.
Ter gelegenheid van de volksdansweek, die
het Nederl. Centr. Bureau v. Volksdansen te
Oosterbeek van 2—7 Januari 1933. zal houden,
heeft er Vrijdag 6 Januari a.s. een gecostu-
meerd Driekoningenavond-feest plaats, waar
aan alle cursisten zullen deelnemen in de rol
len hun door de boon in de boonenkoek en de
ouderwetsche „trekbrieven" toegewezen.
Op dit eerste in Nederland te houden gecos-
tumeerde volksdans-feest zullen groepen Meihof-
dansers tevens zwaard-, Morres- en contradan
sen uitvoeren. Ter voorbereiding zal de heer D.
J. van der Ven op 5 Januari een folkloristische
voordracht met lichtbeelden houden over „Keu-
ninkje speulen".
Woensdag 4 Januari zal prof. dr. G. van der
Leeuw, hoogleeraar te Groningen, op den dans-
deel van de Meihof een voordracht houden over
„De religieuze beteekenis van den dans", ter
wijl de cursus geopend en besloten wordt met
feestelijke volksdans-avonden. waarop het Arn-
hemsch Dubbel Mannenkwartet oude en nieu
we volksliederen zal zingen en onder leiding
van den heer A. Kettelary 16e eeuwsche lie
deren zullen worden uitgevoerd voor solostem
met begeleiding van strijkkwartet.
In de plaats van wijlen Sr. Röntgen, heeft
prof. dr. K. Gaulhofer rector der Academie
voor lichamelijke opvoeding te Amsterdam zit
ting genomen in de commissie van bijstand
van het N.C.B.V,
Waar op het gebied van den volksdans door
onbevoegden zooveel wordt geknoeid en bij het
N.C.B.V. vele vragen naar volksdansleiders
(sters) voor jeugdorganisaties binnenkomen, is
er nu een volksdans-examen ingesteld, dat te
Oosterbeek na de vacautie-cursussen zal wor
den afgenomen.
Het Ned. contingent voor fijne visch
en bokking uitgeput.
Blijkens van officieele zijde ontvangen mede-
deeling is het voor het tijdvak 1 October tot
31 December 1932 vastgestelde contingent fijne
visch uitgeput, terwijl het aan de rubriek
„antres pays étrangers", waaronder Nederland,
'toegestane contingent hokking, vallende onder
de rubriek „poissons secs, salés ou fumés", is
uitgeput voor het tijdvak, dat eindigt op 31
Maart 1933.
Derhalve mag de versche fijne zeevisch eerst
op 1 Januari 1933 weder uit ons land in Frank
rijk worden ingevoerd, en de bokking eerst op
1 April 1933.
Bij Kon. besluit is een wijziging gebracht in
het K.B. van 30 Mei j.l. tot regeling- van den
uitvoer van boter naar Duitschland.
Daarbij wordt het eerste lid van art. 2 van
dat besluit vervangen door een nieuw lid, dat
als volgt luidt:
„1. Voor den uitvoer van boter naar Duitscn-
land worden door of vanwege onzen Minister
certificaten verleend, zonder welke deze uit
voer niet is toegestaan".
Dit besluit treedt in werking op een nad
door onzen Minister te bepalen datum.
Donderdag a.s. zal het K.L.M.-vliegtuig de
„Pelikaan" van Amsterdam naar Batavia
vertrekken. De bemanning van ditvl,iegituig
zal bestaan uit de heeren J. B. Scbolte, F. M.
Stork, P. Dunk en P. H. Pestman die resp.
als eerste bestuurder, 2de bestuurder, werk-
tuigkundige en radiotelegrafist de reis zullen
maken. De post voor dit vliegtuig moet uiter
lijk hedenavond te Amsterdam zijn.
De „Kwartel", (heenreis) is gisteren te Bag
dad aangekomen. j
