k
SnQM
DE POLITIEKE VERWARRING IN
DUITSCHLAND.
MANIFESTATIES, RESOLUTIES EN
BLOEDIGE BOTSINGEN.
MANDSJOEKOEO NIET
ERKEND.
DINSDAG 7 FEBRUARI 1933
HET DERDE RIJK.
Hitier, bij de begrafenis aanwezig wordt
ga» den ingang van dam gegroet»
DE POLITIEK VAN HET CENTRUM.
BEIEREN EN HET RIJK.
DE BEPERKING DER VRIJHEID VAN
DRUKPERS EN VERGADEREN.
-
DE PRUISISCHE REGEERING
AFGEZET.
ALLE MACHT AAN VON PAPEN.
DE PRUISISCHE LANDDAG
ONTBONDEN
NIEUWE VERKIEZINGEN
5 MAART.
SPIONNAGE IN OOSTENRIJK.
EENSGEZINDHEID TE GENEVE.
HEVIGE EXPLOSIE TE PARIJS.
SPANJE'S KLOOSTERS
OPNIEUW BEDREIGD
ENGELANDS EERSTE WOLKENKRABBER.
ANARCHISTISCHE PLANNEN ONT-
DEKT IN BARCELONA.
NADOLNY BIJ BONCOUR.
DUITSCHLAND WENSCHT
EINDELIJK DADEN.
DE MINISTERLIJST VAN
ROOSEVELT.
DE SPOORWEGSTAKING IN IERLAND
DE „ATLANTIQUE"-BRAND DOOR
SABOTAGE VEROORZAAKT
GRAAF APPONYI ERNSTIG ZIEK.
isïsa HÉMfe.
Toen, de vorige week, het centrum door
rijkskanselier Hitier werd uitgenoodigd om de
nieuwe régeering te steunen en zelfs een zetel
in het ministerie te nemen, stelde de voorzit
ter der fractie mgr. Kaas een reeks vragen op,
welke eigenlijk slechts ten doel hadden om
constitutioneele waarborgen te eischen. De kern
van elke informatie was: houdt ge u aan de
grondwet En het antwoord van Hitler was
verbluffend eenvoudig: door zoo iets te dur
ven vragen toont het centrum, dat het niet met
de „nationale concentratie" wil samenwerken.
Nu heeft in de laatste maanden de grond
wet in Duitschland nergens meer voor gediend
dan om trucjes te vinden, hoe men haar zon
der al te formeele schending kan omzeilen. De
laatste regeeringen zijn er geheel op gericht
geweest om juridische spitsvondigheden te
vinden, welke het mogelijk maken tegen de
duidelijkste bedoelingen van de grondwet in
te handelen zonder zich aan een reprimande
van het staatsgerechtshof te Leipzig bloot te
stellen.
Het centrum rekende overigens op het ant
woord, dat het inderdaad ontvangen heeft.
Want het was voldoende bekend, dat als Hitier
aan het bewind zou komen, hij noodgedrongen
met of tegen zijn wil naar „het Derde
Rijk" zou moeten stevenen. Maar die koers is
onmogelijk, zoolang de grondwet van het
tweede rijk, de constitutie van Weimar, eer
lijk en loyaal zal nageleefd worden. Hitler had
geen keuze; een twee derden meerderheid op
parlementairen grondslag om de constitutie te
wijzigen kon hij zelfs van de voor hem denk
baar gunstigste uitslagen der aanstaande ver
kiezingen niet verwachten, en daarom staat
hem slechts één weg open, dien der geweld
dadige dictatuur, waarbij hij voorloopig den
dooden letter der grondwet nog pro forma zal
eerbiedigen om na den vijfden Maart het volle
en dan te interpreteeren, wat daaronder moet
gewicht op het begrip derde rijk af te leggen
worden verstaan, wat noodig is om het te
grondvesten.
Intusschen beleeft men reeds sterke staal
tjes van hetgeen in veel uitgebreider omvang
dan gebeuren zal. Er gaan op dit oogenblik
de wildste geruchten door Duitschland, waar
van men zelfs den ondergrond niet kan vast
stellen. Maar één ding blijkt daarbij toch on-
omstootelijk vast te staan: dat nu reeds het
nationaal-socialistische element in de regee
ring de sterke overhand gekregen heeft en
dat elke daad van Hugenberg of Von Papen er
slechts toe bijdraagt om de hegemonie van
Hitier te versterken, zoodat de twee juist ge
noemde mannen op hun beurt kans loopen
heel snel verdrongen te worden, op dezelfde
wijze als zij mede geholpen hebben om Bru-
ning en Braun van het politieke tooneel te
verdrijven.
Zelfs in Duitsch-nationale kringen wordt
die angst gekoesterd. Men schijnt het daar
niet geheel eens te zijn met de tactiek van den
leider Hugenberg en Zondag moest de plaats
vervangende voorzitter der fractie zelfs den
chef in bescherming nemen tegen 't nauwelijks
verholen verwijt, dat Hugenberg de natie aan
de nationaal-socialisten overleverde. „Onze
partijleider, zeide Winterfeld, is onder geheel
buitengewone moeilijkheden in dit kabinet
getreden. Er dreigde een chaos over Duitsch
land los te breken. Dat moet men goed voor
oogen houden, als men critiek op Hugenberg
■wil uitoefenen. Wij hopen, dat de anderen
eerlijke spelers zullen zijn; dat het socialis
tische immer meer uit de gedachtenwereld der
nationaal-socialisten zal verdwijnen en dat het
nationale steeds meer op den voorgrond zal
treden".
Een dergelijke, werkelijk wanhopige en
hopelooze verdediging van een man, die er
toch wel het meest heeft toe bijgedragen om
Hitier aan de macht en aan het bewind te
brengen is wel de beste demonstratie van de
thesis, -dat de nationaal-socialistische periode,
welke de vorige week Maandag is ingetreden,
allerminst als een intermezzo kan beschouwd,
worden, maar een ernstige, bitter-ernstige
zaak is, waarmede Duitschland en de geheele
wereld ter dege rekening zullen hebben te
houden.
„Wij hopen, dat de anderen eerlijke spelers
zullen zijn", verklaarde Winterfeld. Daaruit
spreekt de vrees, dat zij het niet zullen zijn;
dat zij in elk geval met de Duitsch-nationalen
hetzelfde spel zullen spelen, dat dezen met de
vorige regeeringen gespeeld hebben. En dat
wij op het oogenblik tegenover den Pruisi-
schen landdag zien voltrekken. Want dat dit
lichaam ook ontbonden zal worden, staat vast.
Het is nog slechts de moeilijkheid om de truc
te vinden, welke van de zijde van Leipzig geen
onoverkomelijke bezwaren zal ervaren. Want
de regeering-Braun houdt voet bij stuk en
staat zelfs Von Papen, die totdusverre op den
tegenstand van den landdag doodgeloopen is.
Dat de poging om een meerderheid in het
Pruisische regeercollege te verkrijgen door
Braun niet bij de beslissende stemming uit
te noodigen, zoodat Adenauer's tegenstem
geen efect heeft, aanvankelijk geslaagd is,
neemt niet weg, dat de protesten tegen deze
overweldiging van het recht voor de regeering
nog minder prettige gevolgen zullen hebben,
dat het op het oogenblik nog twijfelachtig is,
of men een dergelijke overweldiging van het
recht zal aandurven.
Men zal in dit opzicht echter ver kunnen
gaan, als eenmaal de persverordeningen in
werking zijn getreden. Elke vrije meenings-
uiting zal daarmede onderdrukt kunnen wor
den, onder voorwendsel dat aldus tegen de
regeering, die orde en rust wil scheppen, ge
ageerd wordt, en derhalve de algemeene
chaos slechts vergroot wordt.
Waar nog bij komt, dat ook de positie van
rijkspresident von Hindenburg hoe langer hoe
wankeler wordt. Er gaan steeds zonderlinger
geruchten over een zeer aanstaand aftreden
van den president, die zich niet meer tegen
de machinaties van zijn omgeving opgewassen
voelt, en zijn laatste dagen in teruggetrokken
heid en stilte zou wenschen door te brengen.
Reeds wordt de ex-kroonprins als zijn dicta
toriale opvolger genoemd, een gerucht, dat
eenigen steun vindt in de beweeglijkheid,
welk de „jonge" Wilhelm de laatste dagen ont
wikkelt, liefst in de onmiddellijke omgeving
van Hitier zelf.
Zoo is de situatie in Duitschland onoverzich
telijker dan ooit te voren geworden. Prelaat
Kaas spreekt van „het duistere heden", en
teekent den weg van het centrum als „onaf
hankelijk van de November- en Januari-
partijen". Het is wellicht de eenige weg, wel
ken het centrum kan opgaan. Maar hij her
innert sterk aan dien van de Aventijnsche
oppositie, welke ten slotte Mussolini opper
machtig aan het bewind deed komen.
Rede van mgr. Kaas.
BERLIJN, 5 Februari. (W.B.) De voorzitter
van het centrum, prelaat Kaas, hield heden
voor de partijcommissle van het centrum een
rede, over de politiek zijner partij, waarin hij
sprak over zijn briefwisseling met den rijks
kanselier, waaruit blijkt, dat het centrum be
reid was een zakelijken regeeringsarbeid mo
gelijk te maken.
Wij moesten natuurlijk eerst weten, aldus
Mgr. Kaas, wat de regeering wilde en hoe haar
koers zou zijn.
Het centrum wist, aan welke politieke krach
ten het arheidsmogelijkheid kon geven.
Thans hebben zich de hoofden van twee te
genstrijdige politieke partijen tot een regee
ring samengevoegd, die tot nu toe niets dan
woorden van agitatie lieten hooren.
Voor de Duitsche centrumpartij bestaat er
uit zelfrespect, geen vrede der onderwerping,
maar alleen een vrede van loyale samenwer
king.
Prelaat Kaas wees vervolgens de beschuldi
gingen af, welke de laatste dagen werden ge
daan over de politiek der afgeloopen 14 jaren.
Wie als regeering een vierjarenplan heeft, moet
dat aan het parlement voorleggen. Wij weten,
dat Duitschlands strijd om vrijheid en gelijk
berechtiging nog niet ten einde is en wij zul
len iedere regeering bij haar strijd daarvoor
steunen. Wij zullen ook steeds strijden voor
een werkelijk cbristelijkeconservatieve binnen-
landsche politiek. Wij willen, dat het par
lement controle zal uitoefenen op het staats
beleid.
De nadeelige gevolgen der economische crisis
te overwinnen, het kwaad der werkloosheid te
bestrijden blijft de voornaamste Duitsche taak.
Wij hopen, dat wij langzaamaan het tijdstip
bereikt hebben, waarop een heropleving mo
gelijk is.
Wij zien den nood der Duitsche boeren.
Snelle maatregelen om hen te helpen zijn
noodzakelijk.
Wij zijn ervan overtuigd, dat ingrijpende
maatregelen ter versterking van een zelfstan
digen middenstand noodig zijn.
De meest dringende taak is een effectieve
ontproletariseering van het bezitlooze volk.
Het gezin moet weer zijn eereplaats in het
economisch en maatschapelijk leven bekomen.
De centrumspartij heeft in haar houding
tegenover de nieuwe rijksregeering niet „voor
links geopteerd", niet voor het socialisme.
Het levensprinciep der Duitsche centrums
partij is het princiep van het opbouwende mid
den. Wij willen slechts één ding: een machtig
Duitschland.
„Bewuste anti-Katholieke politiek"
tegen centrum en Beiersche
volkspartij.
xMüNCHEN, 5 Februari (V.D.) Gisteren ver
gaderde de partijraad van de Beiersthe volks
partij, de partij-voorzitter staatsraad Sohaeffer,
verklaarde, dat sedert den zomer van 1932 alle
verwarring in de Duitsche binnenlandsche po
litiek het streven toonde, geen regeering tot
stand te laten komen, waarin het centrum en
de Beiersche volkspartij zitting hadden. Onge
twijfeld school achter dit alles een bewuste
anti-Katholieke politiek.
Prelaat Leicht gaf een overzicht van de ge
beurtenissen in het Rijk en verklaarde, dat een
staat er erg aan toe was, die niet vrij kon han
delen, doch de gevangene was geworden van
een groep, die zich aan de openbaarheid ont
trekt, maar de mogelijkheid heeft, beslissin
gen te beïnvloeden.
Minister-president Held sprak over de regee-
ringsvorming in Beieren, waarhij de Beiersche
volkspartij zou trachten, met de andere par
tijen in onderhandeling te treden om weder
om een regeeringsmeerderheid te vormen.
Tenslotte werd een uitvoerige resolutie aan
genomen, waarin o.a. verklaard wordt: „De
nieuwe rijksregeering Hitler-Hugenberg-Von
Papen heeft de ontbinding van den onlangs
gekozen rijksdag gelast met de motiveering,
dat in dezen rijksdag de vorming van een tot
werken in staat zijnde meerderheid onmogelijk
is gebleken. Deze motiveering is onwaar Juist
is het, dat de totstandbrengers van deze regee-
ringsvorming een werkelijk nationale aaneen
sluiting op breeder nationalen grondslag in het
geheel niet wilden-
Men heeft het centrum en de Beiersche
volkspartij opzettelijk uitgeschakeld, omdat
men daarin, hoewel zij steeds voor den confes-
sioneelen vrede en eenheid van alle Christelijke
richtingen in Duitschland hebben gewerkt,
slechts de „Katholieke politieke partijen" ziet,
en omdat men de gelijkgerechtigdheid der Duit
sche Katholieken en hun politieken invloed op
het staatsleven niet wil.
De bevolkingsgroepen, die goede Duitschers,
trouwe Beieren en Christelijk-geloovigen zijn
en trouw achter de Beiersche volkspartij staan,
hebben het recht, gehoord te worden en mede
te werken, wanneer het om het lot van Duitsch
land gaat".
BERLIJN, 5 Februari. (V. D.) Het Reichs-
verbaud der deutscben Presse, de Duitsche jour-
nalleten-orgaaiaatle, heeft heden In een ver-
Tijdens de beraadslagingen van het Prui
sische Huis van afgevaardigden over de
ontbinding van het Huis.
gadering te Berlijn de volgende resolutie aan
genomen, die telegrafisch ter kennis van den
rijkspresident is gebracht:
„Het Reichsverband der deutschen Presse
heeft de opheffing van de belangrijkste beper
kingen der persvrijheid begroet ais het begin
van het herstel van die voorwaarden, die van
levensbelang zijn voor het werk van een zich
van haar verantwoordelijkheid bewuste en het
staatsbelang dienende pers.
Met groote bevreemding heeft derhalve het
bestuur vernomen, dat gij, mijnheer de rijks-
president, eën nieuwe verordening voorstelt,
die de vroegere kneveling van de persvrijheid
herstelt en klaarblijkelijk nog verscherpen wil.
Het Reichsverband der deutschen Presse,
waarin journalisten uit alle deelen van Duitsch
land zonder onderscheid van politieke richting
zijn vereenigd, verheft zijn waarschuwende
stem tegen dergelijke pogingen, die de pers de
vervulling van haar in het staatsbelang zijnde
taak om te werken aan de vorming van
de publieke opinie onmogelijk maken en, blij
kens de ervaring van de laatste jaren, hun doel
geheel missen".
Afschriften van dit telegram zijn tevens ge
zonden aan den rijkskanselier, den rijks
minister van binnenlandsche zaken en den rijks
minister van justitie.
BERLIJN, 6 Februari (V.D.) De rijkspresi
dent heeft heden een noodverordening gepubli
ceerd, waarvan paragraaf 1 luidt: Door de
houding van het land Pruisen ten opzichte van
het vonnis van het staatsgerechtshof voor het
Duitsche Rijk van 25 October 1932 is een ver
warring in het staatsleven ingetreden, die het
welzijn van den staat in gevaar brengt.
Ik draag derhalve tot nadere aankondiging
den rijkscommissaris voor het land Pruisen en
zijn gevolmachtigden alle bevoegdheden over,
die volgens het genoemde vonnis het Pruisische
staatsministerie en zijn leden tot nog toe had
den.
Met de uitvoering van deze verordening
wordt de rijkscommissaris voor het land Prui
sen belast.
De verordening^ treedt heden, tegelijk met
haar afkondiging, in werking.
Berlijn, 6 Februari 1933.
w.g. VON HINDENBURG.
Voor den rijkskanselier is de verordening ge-
teekend door von Papen, plaatsvervangend rijks
kanselier.
Beroep op het staatsgerecht.
BERLIJN, 6 Februari (V. D.). In teen vrij-
uitvoerige mededeeling betreffende de opvat
ting van het Pruisische staatsministerie no
pens de verordening van den rijkspresident in
zake het herstellen van geordende toestanden
in Pruisen van 6 Februari wordt verklaard,
dat de nieuwe verordening tegen de rijksgrond
wet en tegen het principe der beslissing van
het staatsgerechtshof ingaat.
De Pruisische staatsregeering zal derhalve
onverwijld de beslissing van het staatsgerechts
hof inroepen.
BERLIJN, 6 Februari (W.B.) Maandagna
middag heeft het college van drie met de stem
men van von Papen en den landdag-president
Kerrl tegen die van Adenauer president van
den staatsraad, besloten, dat de Pruisische
landdag op 4 Maart a.s. ontbonden is en dat
den 5den Maart, tegelijk met de rijksdagver
kiezingen, een nieuwe Pruisische landdag ge
kozen zal worden.
BERLIJN, 6 Februari (W.B.) De president
van den Fruisischen landdag, Kerll, heeft de
permanente landdagcommissie tegen Dinsdag
avond bijeengeroepen, om haar gelegenheid te
geven, den datum voor de nieuwe Pruisische
landdagverkiezingen vast te stellen. Volgens de
Pruisische kieswet voor den landdag wordt n.l.
de dag der nieuwe verkiezingen in overleg met
genoemde commissie vastgesteld.
Het commissarische staatsministerie zal de
commissie, ais datum voor de a.s. verkiezingen,
5 Maart voorstellen. Zou de meerderheid der
commissie, wat, na de verwerping van het na
tionaal-socialistische ontbindingsvoorstel door
den landdag, waarschijnlijk is, dat voorstel van
het staatsministerie Verwerpen, dan zal, naar
Protest van Adenauer.
BERLIJN, 6 Februari (V.D.) De president
van den Pruisischen staatsraad dr. Adenauer,
heeft in de bijeenkomst der commissie van drie,
waarin besloten werd den landdag te ontbinden,
de volgende verklaring afgelegd: De verorde
ning van den rijkspresident is in strijd met
art. 17 van de rijksgrondwet en de door het
staatsgerechtshof in het arrest van 25 October
1932 daaruit getrokken conclusies. Ik ben dien
tengevolge niet in staat te erkennen, dat de
rijkscommissaris von Papen bevoegd is, het bij
art. 14 van de Pruisische grondwet den premier
toegekende recht uit te oefenen. Ik weiger daar
om aan de stemming deel te nemen en verwijs
voor wat het zakelijke betreft, naar mijn ver
klaring van 4 Februari.
Noodverordening „Tot bescher
ming van het Duitsche volk",
BERLIJN, 6 Februari (V.D.) Heden is de op
grond van artikel 4S van de rijksgrondwet door
den rijkspresident uitgevaardigde noodverorde
ning tot bescherming van 't Duitsche volk ge
publiceerd.
Het eerste hoofdstuk regelt de vergaderingen
en betoogingen,.
Openbare politieke vergaderingen en alle ver
gaderingen en betoogingen in de open lucht,
moeten minstens 48 uur van tevoren worden
aangemeld bij de plaatselijke politie-autoritei-
ten, zij kunnen verboden respectievelijk ont
bonden worden, wanneer zij door de omstan
digheden gevaar voor de publieke veiligheid
kuanen opleveren wanneer er tot ongehoor
zaamheid jegens de wet, of rechtsgeldige be
palingen, of tot verzet tegen, de bevoegde over
heden wordt aangezet, wanneer organen, in
stellingen, autoriteiten, of hooge ambtenaren
van den staat worden beschimpt of moedwillig
verachtelijk gemaakt of wanneer een erkende
kerkelijke gemeenschap of een van haar in
stellingen of onderwerpen van rellgieuse ver-
eenigingen worden beschimpt of verachtelijk
gemaakt.
De rijksminister van binnenlandsche zaken
kan in het algemeen of met beperkingen, voor
het geheele rijksgebied of voor bepaalde ge
deelten ervan, openlucht-vergaderingen en de
monstraties verbieden, evenals het dragen van
uniforme kleeding, waaruit het lidmaatschap
van een politieke organisatie blijkt en bij over
treding van deze verboden gevangenis- of geld
straffen toepassen.
Hoofdstuk II regelt de' bepalingen voor de
drukpers. Drukwerken, welker inhoud de open
bare orde en veiligheid in gevaar kan bren
gen, kunnen! door de politie in beslag genomen
en verbeurd verklaard worden. Periodieke
drukwerken kunnen verboden worden, wan
neer zij de bepalingen van het strafrechtboek,
of van de wet tegen het verraad van militaire
geheimen, overtreden, wanneer zij opzetten tot
ongehoorzaamheid jegens de wet of tot geweld
dadigheden én wanneer zij opzetten tot alge
meene staking of tot staking in een vitaal be
drijf. Voorts gelden dezelfde bepalingen als
voor vergaderingen.
De duur van bet verbod mag voor dagbladen
niet langer dan vier weken, in andere gevallen
ten hoogste zes maanden zijn.
Indien een in het buitenland verschijnend
blad of tijdschrift publicaties van bovengenoem-
den aard bevat, kan de rijksminister van bin
nenlandsche zaken hun verspreiding in Duitsch
land gedurende zes maanden verbieden.
Hoofdstuk III behandelt het verbod van col
lectes voor politieke doeleinden. De landsauto-
riteiten of hun vertegenwoordigers kunnen
verbieden, dat politieke organisaties in het
openhaar gelden, inzamelen voor politieke
doeleinden.
Hoofdstuk IV bevat de strafbepalingen voor
eventueele overtredingen van de in de vorige
hoofdstukken genoemde - bepalingen. Opruiing
bot geweld o.a. kan gestraft worden met ge
vangenisstraffen van minstens drie maanden.
Indien verzachtende omstandigheden aanwe
zig zijn, blijft de minimumstraf toch nog een
maand. Ook het doen van valscbe aangifte
omtrent te houden vergaderingen wordt met
gevangenis gestraft.
Hoofdstuk V bevat tenlslotte de voorschriften
voor de uitvoering van de verordening en in
structies aan de betrokken regeerings- en jus
titioneels ambtenaren. De verordening treedt
den dag na haar afkondiging in werking.
Hitler wil geen kanseliers
salaris,
MüNCHEN, 5 Februari (V.D.) Van de zijde
der nationaal-socialistische partij wordt mede
gedeeld, dat rijkskanselier Adolf Hitler heden
middag tegen het vallen van de duisternis pér
vliegtuig uit Berlijn te München is aangeko
men.
Het bezoek draagt een gedeeltelijk particu
lier karakter, doch houdt ook verband met de
voorbereiding van de rijksdagverkiezing.
De leiding 'der nationaal-socialistische be
weging blijft te München gevestigd.
Adolf Hitler, die ook persoonlijk groote voor-
kéur voor München heeft, behoudt zijn eigen
lijke woning te München- Als rijkskanselier zal
hij geen salaris toucheeren. Aangezien hij door
zijn journalistieken arbeid in zijn levensonder
houd kan voorzien, doet hij afstand van zijn
salaris als rijkskanselier.
De Hessische landdag.
Naar Wolff seint is het nationaal-socialis
tische voorstel tot ontbinding van den landdag
verworpen. Voor stemden de nationaal-socialis
ten, het landvolk en de Duitsche volkspartij. De
vereischte twee derden-meerderheid werd dus
niet bereikt
Door een telegrafist van het ministerie
van defensie.
WEENEN, 6 Februari (R.O.) De „Wiener
Sonn- und Montag&zeitung" bericht, dat ln hét
Oostenrijksche leger een belangrijk spionnage-
geval is geconstateerd, waarbij een telegrafist
van het ministerie van defensie was betrokken-
Verscheidene personen zijn gearresteerd.
De telegrafist heeft den code-sleutel, welke
voor het verkeer tusscben de legerleiding en
de verschillende garnizoenen wordt gebruikt,
aan een buitenlandsche mogendheid verraden.
WEENEN, 6 Februari (R.O.) De Weensche
Maandagochtendbladen bevatten sensationeele
berichten over de ontdekking van het geval van
spionnage in het ministerie van oorlog. In ver
hand hiermede wordt van officieele zijde mede
gedeeld, dat eenigen tijd geleden een leerling
der vakschool voor telegrafisten zich een uit
sluitend voor dienstgebruik bestemde code
sleutel heeft toegeëigeüd en deze door helpers
liet brengen naar Presburg in Tsjecho-Slowa-
kije. De man en zijn medeplichtigen zijn gear
resteerd.
GENèVE, 6 Februari (R.O.) De commissie
van 19 der buitengewone volken bondsvergade
ring heeft heden de beraadslagingen over de
practische voorstellen, die aan de assemblee
tot regeling van het Chineesch-Japansch con
flict zullen worden voorgelegd, voortgezet.
Uit betrouwbare bron verluidt, dat de leden
der commissie van negentien zich vrijwel al
gemeen hebben uitgesproken in dien zin, dat
het rapport aan de volkenbondsvergadering de
juridische en feitelijke niet-erkenning van
Mandsjoekwo moet behelzen en dat den staten
leden van den volkenbond zelfs zal worden ver
zocht, met den nieuwen staat niet samen te
werken.
Aan de staten, die geen lid zijn van den vol
kenbond, in het bijzonder aan de Vereenigde
Staten en sovjet-Rusland zal verzocht worden,
zich bij de houding van den volkenbond aan te
sluiten.
GENéVE, 6 Februari (V.D.) Een definitieve
beslissing, in welken vorm hooger vermelde
niet-erkenning van Mandsjoekoeo zal worden
gegoten, is nog niet gevallen. Morgen komt de
redactiecommissie bijeen, om het ontwerp uit
te werken in een groot rapport met aanbeve
lingen aan de volkenbonds-assemblee. Deze
komt waarschijnlijk voor het begin van de vol
gende week of in den loop van de volgende
week bijeen.
De Chineesche delegatie publiceert een offi
cieele mededeeling, waarin wordt verklaard, dat
China elke regeling afwijst, die niet onder an
dere Inhoudt de niet-erkenning van den staat
Mandsjoekoeo en de deelneming van Amerika
en de sovjet-regeering aan de definitieve rege
ling van het conflict.
GENèVE, 6 Februari (H.N.) De commissie
van negentien heeft haar besprekingen ten
einde gebracht over het rapport, dat bij de al
gemeene vergadering van den volkenbond zal
worden ingediend. De commissie komt daarin
tot de conclusie, dat de drie volgende beginse
len gehandhaafd moeten worden. Ten eerste:
handhaving van de algeheele souvereiniteit van
China, ten tweede: de onmogelijkheid om den
Mandsjoerljschen staat zoowel de iure als de
facto te erkennen en ten derde strikte naleving
van het Kellogg-pact en het negenmogendheden-
verdrag.
Tot dusver acht dooden en
honderd gewonden.
PARIJS, 6 Februari. (R. O.) In de electrici-
teitscentrale van een auto-fabriek op den
„Quai Billancourt" had hedenmorgen een zwa
re explosie plaats.
Tot nog toe telt men 8 dooden en 100 gewon
den.
Een V.D.-bericht uit Parijs meldt nader:
In de electrische centrale van de bekende
Fransche automobielfabriek Renault vond he
denmorgen te ruim elf uur een hevige ontplof
fing plaats. Een deel van het gebouw stortte in.
De terstond gealarmeerde en in grooten ge
tale aangerukte brandweer, slaagde er in kor
ten tijd in, ruim honderd gewonden te hergen,
waarvan vele in levensgevaar verkeerden. Acht
hunner stierven tijdens het vervoer naar het
ziekenhuis. De brandweer wist te voorkomen,
dat in het zwaar beschadigde gebouwencomplex
brand uitbrak.
Toen het geluid der ontploffingen en het ge
kraak van het instortende bouwwerk had op
gehouden, hoorde men van alle kanten onder
de puinhoopen het gesteun en gekerm der ge
wonden. Terstond nadat de ramp bekend werd,
hebben zich de minister van binnenlandsche
zaken, de Parijsche politieprefect Chiappe en
de prefect van het departement van de Seine
naar de plaats van het ongeluk begeven, om
persoonlijk het reddingswerk te leiden.
De oorzaak van de ramp is nog niet bekend.
De fabriek ligt in de banlieue van Parijs en er
werken 30.000 arbeiders. Nog onlangs is zij aan
zienlijk uitgebreid, en met de woningen der
Renault-arbeidérs wordt de geheele voorstad
Billancourt er door in beslag genomen.
Renault heeft vooral in Frankrijk, doch ook
in het buitenland een groote afzetmarkt voor
haar luxe en vrachtauto's. Zij voorziet het
Fransche leger voor een groot deel van de
door het leger gebruikte motortractie en werkt
ook voor het buitenland, in den laatsten tijd
o.a. veel voor Japan.
PARIJS, 6 Februari (R.O.) De reeds gemelde
catastrofe bij Renault ontstond door ex
plosie van een ketel in een electrische centrale
der autofabriek.
Het dak van het gebouw werd geheel ver
nield. Door het geweld der ontploffing vlogen
eenige zware stukken ijzer de lucht in en
kwamen terecht op het dak van een nabijzijnde
werkplaats, waar 'n honderd menschen aan het
werk waren. Het dak stortte in. zooals gemeld,
heeft de brandweer reeds zes lijken geborgen.
Nog meer dooden onder de
puinen?
PARIJS, 6 Februari (H.N.) Volgens de laat
ste berichten zijn er acht arbeiders gedood en
ongeveer 150 gewond, van wie er enkele in
levensgevaar verkeeren.
Volgens verklaringen van de arbeiders zou
het aantal dooden echter minstens 20 bedragen.
Het is de directie van de fabriek nog niet
mogelijk, een definitief overzicht van de ramp
te geven, aangezien het nog onbekend is of er
zich nog dooden en gewonden onder de puin
hoopen bevinden.
Opmerkelijk is dat twee jaar geleden op de
zelfde plaats een soortgelijk ongeluk heeft
plaats gehad, waarbij eveneens talrijke slacht
offers te betreuren waren. De minister van
arbeid Francois Albert heeft zich met den bur
gemeester van Boulogne-sur-Seine en andere
autoriteiten naar de plaats van het ongeluk
begeven.
Nader seint Reuter, dat er van de gewonden
zes en dertig zoo ernstig aan toe zijn. dat zij
naar het ziekenhuis moesten worden overge
bracht.
LONDEN, 6 Februari (V.D.) De eerste wol
kenkrabber in Engeland zal gebouwd worden
in de badplaats Blackpool. Het zal een reusach-
tnen in parlementaire kringen verwacht, den hotel naar Amerikaansch voorbeeld worden,
verkiezingsdatum door middel van een nood-tflf^iestaande uit 36 verdiepingen met een totaal-
verordening van den rijkspresident op 5 Maart I hoogte van 150 M. De bouwkosten worden ge
worden vastgesteld, schat og ongeveer een mlllloea pond sterling,
GROOTE STAKING IN ASTURIE.
27.000 mijnwerkers legden den
arbeid neer.
MADRID, 6 Februari (R.O.) Door de socia
listische organisaties is heden een algemeene
staking afgekondigd in de mijnen van Asturië
Zeven en twintig duizend arbeiders hebben
het werk neergelegd, slechts twee duizend ble
ven aan den arbeid. Ernstige incidenten hebben
zich tot dusver niet voorgedaan.
Naar de correspondent van „El Debate uit
Barcelona meldt, heeft de politie in een parti
culiere woning in de „calla Pallars" omvang
rijke documenten ontdekt, waaruit blijkt, aan
welke ontzaglijke gevaren Spanje van de zijde
der anarchisten blootstaan.
Tot dusver wisten wij, schrijft de corres
pondent van genoemd blad, dat de „Federa-
cion anarquica Ibérica" beschikte over een
groot aantal vermetele individuen, over over
vloedig strijdmateriaal en een groote dosis
enthousiasme, maar we wisten niet anders of
een organisatorisch vernuft, dat in staat is
een revolutie met kans op succes te organi-
seeren ontbrak in de anarchistische gelederen
te eenen male. Uit de gevonden documenten
blijkt echter, dat wel degelijk dit booze vernuft
in Spanje bestaat. Het ontdekte revolution-
naire plan is, we mogen het gerust zeggen,
perfect
De politie heeft vastgesteld, dat de revolu-
tionnairen volgens wijken, straten en gedeelten
van straten georganiseerd zijn in absoluut
geheime genootschappen. Van alle personen,
die bij deze organisaties zijn aangesloten,
heeft er tot dusver nog niet een iets verraden.
Onder de documenten bevinden zich uiterst
nauwkeurige platte gronden van Barcelona,
met allerlei karakteristieke aanwijzingen be
treffende openbare gebouwen, kloosters en
bureaux der civiele garde. Ook ontbreekt het
plan niet om zich meester te maken van de
benzlne-depóts van „la Campsa" en van de
auto's van de brandweer, die eventueel zou
den beladen worden met bussen benzine, om
daarmee de kloosters en kazernes der civiele
garde in brand te steken.
Een andere merkwaardige ontdekking is,
dat de anarchisten een eigen huls hebben
laten bouwen tegenover de gevangenis.
Ondanks deze nieuwe vondst is de politie
echter nog steeds de eigenlijke leiders der
anarchistische beweging niet op het spoor en
ondanks alle maatregelen der regeering gaan
de anarchistische federatie en het „Sindicato
Unico" voort met de revolutie voor te berei
den. Hun vertrouwen op de overwinning is
zelfs zoo groot, dat in de gevonden documen
ten een compleet program voorkomt van volks
feesten, bals, verlichtingen enz. om eventueel
den dag der sociale revolutie „op passende
wijze" te vieren.
GENèVE, 6 Februari (R.O.) De Fransche
minister van buitenlandsche zaken, Paul Bon
cour, heeft vanmorgen bezoek ontvangen van
den Duitschen vertegenwoordiger ter ontwar
peningsconferentie, Nadolny.
Tijdens dit onderhoud, dat drie kwartier
duurde, werd het werkprogram der ontwape
ningsconferentie besproken.
Naar vernomen wordt, heeft Nadolny den
Franschen minister van buitenlandsche zaken
een uiteenzetting gegeven van het Duitsche
standpunt en daarbij speciaal den nadruk erop
gelegd, dat de conferentie nu eindelijk tot con
crete en krachtdadige ontwapeningsmaatrege-
len moet geraken.
In den loop van den ochtend had Paul Bon
cour verder besprekingen met den Engelschen.
vertegenwoordiger, den onder-staatssecretaris
Eden en den vice-voorzitter der ontwapenings
conferentie Politls.
Waarschijnlijk zal Paul Boncour Dinsdag in.
de hoofdcommissie der ontwapeningsconferen
tie een groote politieke redevoering houden en
daarin antwoord geven op de scherpe kritiek,
welke het Fransche veiligheidsplan in de debat
ten tot dusver heeft ontmoet.
NEW-YORK, 5 FebruarL (V.D.) De „New.
York American" meldt, dat Roosevelt voor
zijn vertrek naar Jacksonville definitief be
sloten heeft tot het benoemen van de volgende
ministers:
Buitenlandsche zaken: senator Huil uit
Tennessey, democraat.
Financiën: senator Glass uit Virginia, de
mocraat.
Binnenlandsche zaken: senator Cutting uit
Nieuw Mexico, democraat.
Attorney general: senator Walsh uit Mon
tana, democraat.
Handel: bankier Strauss uit New-York.
Postmaster general: James A. Farley (lei
der der verkiezingspropaganda voor Roose
velt).
Arbeid: Miss Francis Perkins (commissaris
van arbeid in New-York).
Uitsluiting van alle spoorwegemployé's
BELFAST, 5 Februari. (V.D.) De Iersebe
spoorwegstaking heeft hedenavond een sen
sationeele wending genomen door het besluit
van de „Great Northern Railway Company'
om het bedrijf stop te zetten. Maandagmorgen
zal overal hekend worden gemaakt, dat de
dienstbetrekkingen van alle spoorwegemployé's
en lagere werkkrachten der maatschappij ge
ëindigd zijn. De maatschappij zegt tot dit be
sluit tot haar spijt te moeten overgaan, daar
haar door het staken van het werk door eea
groot gedeelte van het personeel geen andere
keus overbleef.
PARIJS. 6 Februari. (H. N.) De commissie
van onderzoek van den raaad van de scheep
vaart te Bordeaux is inzake dien brand van
de „Atlantique" tot de gevolgtrekking gekomen,
dat de brand aan een daad van sabotage te wij
ten moet zijn. De commissie leidt dit vooral at
uit het feit, dat op 2 afzónderlijke plaatsen
bijna gelijktijdig brand is uitgebroken.
De zaak is thans voor verder onderzoek naar
de justitie verwezen.
NEW YORK, 6 Februari. (V. D.) Tengevolge
van de ontploffing van een onder druk staande
tank met creosoot werden de werkplaatsen van
de „Union Pacific Railroad" te The Dalles in
den staat Oregon geheel door het vuur, dat na
de ontploffing snel om zich heen greep, ver
nield. De schade wordt geschat og 500.000 dollar
GENèVE, 6 Februari (H.N.) Daar graaf Ap-
ponyl, de vertegenwoordiger van Hongarije og
de ontwapeningsconferentie een dubbelè long
ontsteking heeft gekregen hij was reeds met
bronchitis te Genève aangekomen zal gene
raal Tanczos het standpunt van Hongarije ten
opzichte van het Fransche ontwapeningsplaa
uiteen zetten.
GENèVE, 6 Februari (R.O.) Volgens med»
deeling der artsen is de toestand van dea
hier ziek liggenden bejaarden Hongaarechea
politicus, Graaf Albert Appcmyi aanzienlijk
verergerd, zoodat men, vooral in verband met
zijn hoogen leeftijd (Appomyi ie 86 jaar), too®
