n
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
MffiTWÈER
KABOUTER
56ste JA \RGANG
VRIJDAG 24 FEBRUARI 1933
No. 16576
■r
BUREAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
R. K. STAATSPARTIJ
bijzonder vrijw. landstorm
Propaganda-avond
TENTOONSTELLING SCHILDE
RIJEN H. M. DE KONINGIN.
Gisteren te Batavia geopend
REDE VAN DEN G. G.
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
BIJ EEN HERDENKING
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCH1EDAMSUHE COURANT bedraagt, franco
bv) vooruitbetaling
Per drie maanden 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bi) bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bjj
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN ztjn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
SCHIEDAMSCHE COURA
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt
Voor 1—6 regels 1.55 elke regel meer 25 et*
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooglng voor den Zaterdagavond»
Reclames tusschen den tekst dubbel adv tarief,
Liefdadigheidsadv half tarief. Voor Liefdadig*
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter advertenties; 5 regels 0.50; 10
regels f 1.15 regels f 1.60, bjj vooruit»
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevalleuverzekering: 500.bij overlijden door een ongevai; 500.bij verlies van beide handen, voeten of oogen; 250.bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.bij verlies van een duim; 75.bij verlies van
wijsvinger; 50.bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt.
een
Gisteravond hield de aid. Schiedam der
R. K. Staatspartij haar jaarvergadering in den
R. K. Volksbond.
In zijn openingswoord wees de voorzitter de
heer Th. Mouwens er op, dat het juist zeer
goed trof, dat deze vergadering op dit tijdstip
werd gehouden, en wel in verband met de
vervroegde verkiezingen. Er is nu heel wat
werk te doen, want op Zondag 5 Maart moet
al de stemming over de groslijst gehouden
worden.
Na de goedkeuring der notulen zei de heer
Hakkert het merkwaardig te vinden, dat de
afgevaardigde van Schiedam niet óver de can
didaten van deze afdeeling heeft gesproken.
Van bestuurszijde werd hierop geantwoord,
dat de kring niet voor een politiek advies zorgt
maar de combinatie der kringen, welke Zon
dag ji. in Amsterdam heeft vergaderd. Daarom
had het wéinig zin over de eigen candidaten te
spreken; bovendien is het geen gewoonte.
In het jaarverslag van den secretaris, den
heer H. Steens, werd met voldoening terug
gezien op den verrichten arbeid en aller mede
werking gevraagd voor het vele werk dat thans
wacht.
Uit het verslag van den penningmeester den
heer C. A. M. Jansen bleek, dat het ledental
in de Frankelandsche-, de Haven-, de Singel-
en de Gorzenparochie in 1932 resp. 757 (v.j.
1088), 275 (v.j. 167), 170 (v.j. 222) en 120 (v.j.
150) bedroeg. Het nadeelig kassaldo is 751.16.
De heer Etman drong er bij het bestuur op
aan, dat men om aan geld te komen, bij de
beter gesitueerden zou aankloppen, want er is
voor de verkiezingsactie toch geld noodig.
Namens de controle-commissie deelde het be
stuurslid, de heer W. Janse mede, dat de boe
ken van den penningmeester in orde waren be
vonden.
Dan kregen de propagandisten een compli- j
xnentje voor het keurige innen der kwitanties.
Voorts werd meegedeeld, dat aan de beurt
van aftreden waren de bestuursleden Com-
brink van Dorp en Maagdenberg. Van dezen
had de heer Maagdenberg bedankt. De heer
v d Vaart, een bestuurslid dat niet aan de
beurt van aftreden was, had eveneens als zoo
danig bedankt. Er waren dus vier vacatures en
hiervoor werd een vijftal candidaten gesteld
n.l. buiten de twee eerstgenoemde heeren nog
de heeren W. Janse, voorzitter der Alg. Pro-
pagandaclub. Hoek en Hakkaart. De vier vaca
tures werden met deze heeren aangevuld: Com-
brink, v. Dorp, W. Janse en Hakkaart, voor
zitter van den R. K. Bond voor Groote Ge
zinnen.
Hierna deelde de voorzitter mede, dat op 30
Maart en op 18 April een vergadering zal
worden gehouden, waartoe mr. G. Kropman uit
Amsterdam en de heer Henri Hermans als
spreker zullen worden uitgenoodigd.
Met betrekking tot de stemming over de gros
lijst op 5 Maart zou er wat opgevonden wor
den, dat personen,, die wel lid van de afdee
ling wenschen te blijven maar hun contributie
niet konden betalen, toch aan de stemming
zullen kunnen deelnemen. Hierover zal over
leg met de Algem. R. K. Propaganda club ge
pleegd worden.
Voorlichtende politieke brochures zijn bij den
secretaris te verkrijgen.
DE ST. LIDUINA-HERDENKING
Naar wij vernemen, zullen op Tweeden
Paaschdag de Nederlandsche St. Josephsgezel-
len een beevaart naar Schiedam ondernemen.
Op 14 Mei zal een Delftsche pelgrimstocht
plaats vinden. In verband met de verkiezingen
voor de Tweede Khmer zal het bezoek der
Haarlemmers, bij wie Z. H. Exc. Mgr. J. D.
J. Aengenent zich zou aansluiten, niet door
gaan; dien dag echter zullen de meisjescon
gregaties in het Bisdom, onder leiding van de
Graal, naar Schiedam komen.
Verder kan worden gemeld, dat de zeereerw.
zeergeleerde heer J. v. d. Wiel gratis aan het
St. Liduinacomité een lied heeft afgestaan,
waarvan hij tekst en muziek ontworpen heeft.
De Ned. Gregoriusvereeniging zal een prijs-
vraag uitschrijven voor een compositie op een
tekst van pastoor N. Huybers,
R. K. S. V. EXCELSIOR
Voetbal
Voor Zondag Is vastgesteld: Wilhelmus 1-
Excelsior 1, 2 uur, W. Schimmel; Excelsior 2—
Donk 2, 2 uur, A. Zom; TOG 3-Excelsior 3,
12 uur, Th. Jansen; Excelsior 5—Unitas 2, 12
uur, J. Lubken.
Het programma voor Zaterdag luidt: Excel
sior 6—Aeolus a, 3 uur, H. Bijvoets; VGM c—
Excelsior 8, 3 uur, F. v. Kessel.
Hockey
Zaterdag speelt Excelsior tegen Caland.
ALGEM. R. K. PROPAGANDACLUB
Met ingang van 1 MaArt a.s. wordt het
secretariaat van de Algem. R. K. Propaganda-
club verplaatst van Prof. Kamerl. Onneslaan
162a naar St. Liduinastraat 7b.
DE HANZE
Zooals gemeld, zal de R- K. Middenstands-
vereeniging alhier haar jaarvergadering hou
den op Woensdag 1 Maart. De bijeenkomst
vindt des avonds te half 9 in den R. K. Volks
bond plaats, en de agenda vermeldt o.a. de vol
gende punten: verkiezing bestuursleden (pe
riodiek aftredend de heeren Joh. Brounts, G.
A. de Winter en K. G. Brugger); benoeming
lid Permanente commissie (periodiek aftredend
de heer W. Jansen) en benoeming afgevaardig
de naar de voorjaarsvergadering van den Cen-
tralen Raad.
DE VOCALE KUNST
Op verzoek van het Wester Mannenkoor zal
de heer H. B. van Zijll, dirigent van dat koor,
Maandagavond a.s. in de achterzaal van café
„Centraal" aan de Broersvest een lezing hou
den over: de vocale kunst van dfe oudheid tot
en met de middeleeuwen.
De lezing, die voor alle belangstellenden gra
tis toegankelijk is, zal verduidelijkt worden
met gramofoonmuziek.
De afdeeling Schiedam van den Bijzondere
Vrijwillige Landstorm belegde gisteravond in
gebouw Musis Sacrum een propaganda-samen-
komst. Toen de voorzitter van de Plaatselijke
Commissie, de res. kapitein P. Mak, den avond
opende, was er in de zaal geen plaatsje meer
onbezet. Onder de aanwezigen merkten wij
o.m. op: de leden van de Plaatselijke commis
sie, kapt. J. Kruis, vertegenwoordiger van
majoor Boots, leider van het Gewest Zuid-
Holland van den B. V. L., die tot zijn spijt
verhinderd was, kapt. Dekker, de le luit., de
heeren D. J. Karres, secr. van het Gewest
Zuid-Holland van den B.V.L., I'.. Innemee, J.
de Jong, J. Knippenberg en de 2e luit. de
heeren J. Sihrama, W. F. Dirboe en C. P.
van Poortvliet, terwijl tevens enkele raads
leden aanwezig waren.
Kapitein Mak dan deed het een groot ge
noegen, zulk een volle zaal welkom te mogen
heeten. Het is noodig, dat de landstormers
en hun vrouwen elkaar goed leeren kennen,
het is evenzeer noodig, dat allen, die voor den
B.V.L. voelen, met de leden daarvan in eigen
kring' verkeeren en het is goed en noodig, dat
zulk een avond gehouden wordt voor het natio
naal besef en voor het saamhoorigheidsgevoel.
Sinds de vorige bijeenkomst, vervolgt spr.,
is er groote ontroering door ons land gegaan
door de gebeurtenissen in Indië. Door het ge
beurde aan boord van de Zeven Provinciën
ging er door het Nederlandsche volk een ril
ling, maar tevens werd het besef wakker, dat
wij moeten aanpakken, dat wij moeten zuive
ren. Gebleken is, vervolgt spr., van hoe groot
nut het is, dat er een orgaan is, waarop de
Regeering kan rekenen, een orgaan, zooals de
B.V.L. is. Spr. is er over verheugd, dat de Re
geering zulk een orgaan van trouwe mannen
nog heeft (applaus). Dat wij samen komen, is
in dezen tijd vooral nuttig, omdat er wèl eens
een oogenblik twijfel is, of de B. V. L. wel
preventief kan blijven. De B. V. L. kan inder
daad preventief blijven, als er is innige saam-
hoorigheid, als er is een krachtige propaganda
naar binnen en naar buiten.
Spr. deelt dan mede, dat de burgemeester,
de heer H. Stulemeijer, eere-voorzitter van den
B. V. L. zeer tot zijn spijt door een lichte
ongesteldheid niet tegenwoordig kan zijn. Spr.
wenscht den burgervader een spoedig herstel,
waarmede de vergadering luide instemt. Dan
heette spr. de heeren officieren welkom, waar
na de aanwezigen begeleid dooi* het Hakkert-
strijkje twee coupletten van het Wilhelmus
zongen.
Luitenant Karres Weid hierna een korte pro-
paganda-rede. Spr. was verheugd óver de pret
tige samenkomst, want wij moeten,, zeide spr.,
eens van aangezicht tot aangezicht staan, in
een enthousiast gezelschap. Wij moeten elkaar
in dezen tijd extra goed leeren kennen. De
landstorm is een machtig orgaan, waarop het
wettig gezag drijft. De B. V. L. is, als achter
grond van politie, militaire politie en maré-
chaussée de laatste knock out (applaus). Met
de gedachte alleen aan preventieve werking
komen wij er niet. De gedachte moet een vorm
aannemen en die vorm is de Bijzondere Vrij
willige Landstorm, welke vooral te Schiedam
bijzonder krachtig is en overal haantje de voor
ste. Het vaandel van den B.V.L. ontbreekt op
geen enkelen landdag en was kort geleden ook
te Overschie, toen daar een vaandelonthulling
plaats vond. In den B.V.L., vervolgde spr.,
speelt de plaatselijke commissie, de propagan-
da-commissie en de plaatselijke leider vooral
een belangrijke rol. Spr. wil hulde brengen
aan den plaatselijken leider van Schiedam, den
beer J. van Katwijk Jzn., die de stuwkracht is
van den B. V. L. hier ter stede (applaus). De
preventieve kracht van den B.V.L. is buiten
gemeen groot, maar niet minder groot is zijn
saneering. De werking van de saneering vooral
moet krachtig doorgevoerd worden. De S. D.
A- p- en ook de communisten zitten, zei spr.
in hun maag niet den B.V.L. en hieruit blijkt
wel duidelijk de groote kracht, welke er van
L- uif;gaat, de preventieve werking
bij de gedachte, dat er, als het moet, 74.000 man
gereed staan om het wettig gezag te hand
haven De B.V.L. is niet tegen de S.D.A.P.
en niet tegen de communisten, maar is ervoor
om eventueele opstanden te beteugelen niet
alleen, maar om die den kop in te drukken
En in onze dagen eindigt spr., zijn luide toe
gejuichte rede, komt ons voor den geest een
oude held, Michiel de Ruyter, die, voordat de
strijd een aanvang nam, uitriep: „op, mannen.
op, voor het lieve vaderland 1"
De verdere avond werd op genoeglijke wijze
gevuld. Allereerst zong de heer C J A de
Bruyn het lied: „Merck toch hoe sterek", een
lied uit den Geuzentijd, over het beleg van
Bergen op Zoom. Later zong de heer de Bruvn
nog: „In 't Voorhout".
De heer A. R. de Lange, ook een landstor-
mer, declameerde: „Getrouw tot in den dood"
Een dubbel mannenkwartet van landstormers
zong: „Wilhelmus en „Wilt heden nu treden",
een dameskoor, bestaande uit landstormvrou
wen zong, in nationale kleederdracht ,,'t Is
Neerland, dst ons toebehoort een eenige land
stormers met hun dames voerden het tooneel-
stukje „De luitenant en zijn oppasser" op.
GESLAAGD
Bij het op 14 Februari te Utrecht gehouden
examen voor het Pont-diploma kantoorsteno
graaf slaagden o.a. de heeren L. W. Weeland,
A. Scheepmaker, en de dames N. Velderman,
N. v. Maris, en- E. Pinkster.
OPENBARE VERKOOPING
Ten overstaan van notaris Blaisse weijd he
denmorgen de openbare verkooping bij afslag
gehouden van het heerenhuis met overdekte
plaats en tuin, Dam 8. Opgehouden op 400
boven den veilingsprijs (Inzet 12.000).
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 23 Febr. Aangekomen: Franscb
s.s. Adrar, met stukgoed van Pointe Noire via
Bremen in de Wilhelminahaven.
SCHIEDAM, 24 Febr. Aangekomen: s.s.
Sancta Rita van Havre om kolen te bunkeren
in de Wilhelminahaven.
SCHIEDAM, 24 Febr. Vertrokken: Joego-
Slavisch s.s. Zvir, ledig naar Rotterdam.
De toekomstige medewerkers van pres. Roosevelt. V. I. n. r. senator Huil buiten
land). Swanson (marine), Woodin (financiën) en Walsh (justitie).
Bij of krachtens wetten of verordeningen
voorgeschreven en andere officiëele
af- en aankondigingen van het
Gemeentebestuur
DRANKWET
Burgemeester en Wethouders van Schiedam
brengen ter openbare kennis, dat bij hen is
ingekomen een verzoek van R. J. Jentzema, al
hier, om een verlof B voor den verkoop uit
sluitend van alcoholvrijen drank voor gebruik
ter plaatse van verkoop in de benedenlocali-
teit (winkel) van het perceel, gelegen aan de
Passage 3, alhier; en herinneren er aan, dat
binnen 2 weken na deze bekendmaking tegen
het verleenen van het verlof bij hun College
schriftelijk bezwaren kunnen worden inge
bracht.
SCHIEDAM, 24 Februari 1933.
PULLMAN-WASCHMACHINE
De firma Ingelse alhier heeft thans een bij
zonder groote waschmachine voor transport
naar de opdrachtgeefster gereed staan. Vroe
ger werden dergelijke apparaten voorname
lijk in Duitschland vervaardigd, doch het
blijkt nu, dat Nederland ook in dit opzicht
zich zelf kan helper.
Men heeft aan de waschmachirie den naam
Pullman gegeven, en het type. dat wij bij
Ingelse bezichtigden, werkt op de drijfriem.
Dergelijke machines kunnen echter ook voor
den electromotor gebouwd worden.
Het geheel heeft een lengte van drie meter
en is verdeeld in-20 vakken, terwijl het een
diameter van 1 meter heeft. De vakken die in
twee rijen in den trommel zijn aangebracht,
zijn niet te groot genomen, daar de gezins-
waschjes hoe langer hoe kleiner worden! De
trommel is hier op de fabriek uit rood ko
peren platen vervaardigd. Heel gemakkelijk
is de wasch uit de machine te hal%n, terwiil
de bediening overigens comfort aan veilig
heid paart.
Ingelse zal nu weer een dergelijk apparaat
voor een marine-vaartuig maken.
PAEDAGOGISCH JEUGDCONCERT
Zooals wij reeds eerder berichtten, heeft de
wethouder van onderwijs, de heer J. Dinke-
laar pogingen in het werk gesteld om hier ter
stede in navolging van Rotterdam en Den Haag
te komen tot paedagogische jeugdconcerten,
waarvan de bedoeling is, leerlingen van open
bare en bijzondere scholen, gymnasium en H.
B. S. te laten leeren en genieten van concer
ten, (kwartetten, solozang, declamatie en kleine
orkesten).
Naar wij vernemen, zal het eerste paedago
gische concert hier ter stede gegeven worden
in gebouw Musis Sacrum op Zaterdag 25 Maart
a.s., 's middags om 2 uur.
HERMES-D. V. S.-R. C. H.
Het elftal waarmede Heirmes-D.V.S. Zondag
a.s. tegen R.C.H. zal uitkomen, is samengesteld
als volgt: doel: Beun; achter: B. Pettinga, J.
de Bruin; midden: P. Scheffers, J. den Hoed,
A. v. d. Enden; voor: J. v. d. Griend, A. v. d.
Tuijn, J. van Oort, N. de Jong, A. Bergkotte.
Dit is dus ongeveer dezelfde opstelling als
in het begin der competitie.
De verkoop van plaatsbewijzen voor werk-
loozen zal uitsluitend plaats hebben van 1 uur
tot half twee. Na half twee zullen geen goed-
koope kaarten voor werkloozen meer worden
verkocht.
NATTE BROEK GESTOLEN
Mej. v. d. W. van hier deed bij de politie
aangifte van vermissing van een lichtgrijzen
fantasiebroek, welke zij gisteren voor haar
woning te drogen gehangen had.
DIEFSTAL
Mej. H. van hier deed bij de politie aan
gifte van vermissing van een dekentje en een
lakentje uit een kinderwagen, welke zij in den
gang van het Doelegebouw neergezet had.
BATAVIA, 23 Februari (ANETA)
Hedenmiddag is onder zeer groote belang
stelling de tentoonstelling van schilderen van
H. M. de Koningin geopend met een rede van
den Gouverneur-Generaal van Ned. Indië. Jhr.
Mr. B. C. de Jonge.
De Gouverneur-Generaal zeide in zijn rede
het onjuist te achten in den huidigen tijd en
omstandigheden de vraag te stellen of er nog
wel ruimte blijft om van kunst te genieten,
aangezien daardoor de beteekenis van deze
tentoonstelling zou worden miskend.
Spr. merkte op dat thans wel mag worden
gewezen op de groote innigheid der belang
stelling van H.M. de Koningin voor dennood
der crisisslachtoffers. „H.M. de Koningin heeft
in haar drang om te helpen er niet tegen op
gezien iets van haar innerlijk leven bloot t"
leggen en als het ware ten offer te brengen,
daarmede in de maatschappelijke verhoudin
gen een element leggend van onschatbare
waarde".
Spreker eindigde met dank te brengen aan
allen, die tot de totstandkoming dezer ten
toonstelling hebben medegewerkt.
Zitting van 23 Februari.
Uitspraken.
De rechtbank heeft veroordeeld:
M. E. de K. 57 jaar controleur, wegens ver
duistering verdachte had twee geldsbedragen
van 5, die hij in opdracht van den Dienst voor
Maatschappelijk Hulpbetoon, als nooduitkeering
aan twee ondersteunden moest ter hand stel
len, te eigen bate aangewend tot 2 maanden
gevangenisstraf.
J. D. 30 jaar, betonwerker te Cappelle a.d
IJssel, die terechtgestaan had ter zake van het
veroorzaken van lichamelijk letsel door schuld
verdachte zou bij het doen vervaardigen van
betonnen balcons aan in aanbouw zijnde pan
den aan den Zuidhoek niet voldoende voor
zorgsmaatregelen hebben doen nemen, om ge
vaar voor instorting te voorkomen, door onder
de bekisting niet op de juiste wijze een onder
steuning te doen aanbrengen: waardoor een
der bekistingen was ingestort, waarbij de lood
gieter G. J. Cieremans van een hoogte van
zes meter was gevallen, tengevolge waarvan
hij ernstige kneuzingen aan rug en borst had
bekomen en geruimen tijd in het ziekenhuis
verpleegd is moeten worden werd vrijgespro
ken.
L. M. P., 25 jaar, advertentiereiziger te Den
Haag, wegens oplichting van verschillende
winkeliers, wien hij door een valsche voor
spiegeling van de belangrijkheid en de oplage
van een Duitsch weekblad had bewogen tot
het afsluiten van advertentiecontracten tot
75 boete subs. 10 dagen hechtenis.
H.V. 37 jaar vertegenwoordiger te 's Graven-
hage, die terechtgestaan had terzake van het
aan zijn schuld te wijten hebben, dat mej. G.
T. A. M. Bosboom in Schiedam door de door
verdachte bestuurde auto werd aan- en omver
gereden, tengevolge waarvan zij kneuzingen
had bekomen, werd vrijgesproken.
A. v. R., 39 jaar, havenarbeider, gedetineerd,
wegens een schriftelijke bedreiging met een
misdrijf tegen het leven van M. C. Robijn, di
recteur van de Havenarbeidsreserve, gericht,
tot 9 maanden gevangenisstraf met aftrek der
preventieve hechtenis, waarvan 6 maanden
voorwaardelijk met een proeftijd van 3 jaren.
OPGELICHT
A. v. d. B. van hier deed bij de politie aan
gifte, dat hij voor 25 opgelicht is door een
hem onbekend gebleven koopman. De koopman
had hem, tegen betaling van dit bedrag, een
betrekking aangeboden.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 22—23 Febr.
GEBOREN; Martina, dochter van M. Janse
en C. J. Ossewaarde, Havendijk 40.
ONDERTROUWD: R. Schippers 25 j. en M.
S. Kling, 27 jaar.
GEHUWD: A. Bos, 47 jaar en J. J. Verveen
43 jaar C. van der Lee 32 jaar en H. M. A.
Groenendijk 26 jaar J. van de Vooren 21
jaar en A. Bogerd 19 jaar.
OVERLEDEN: J. J. J. M. Elshof, 5 uren,
Dr. Noletstraat 1.
De eerste politie-afdeeling met haken-
kruisvlag bij de komst van Hitler
te Keulen,
Waar de natuurlijke coulissen van
Wagner's Opera's staan
Ter huldiging van de nagedachtenis van
Richard Wagner zal het geruisch in den eersten
tijd niet van de lucht zijn in Germanje. Van zijn
bijna onbekend „Liebesverbot" af tot zijn „Parsi
fal" toe worden al zijn composities in alle thea
ters van heel het Rijk ten gehoore gebracht. In
het middelpunt van de Wagnerfeesten staan
natuurlijk de uitvoeringen in het door den mees
ter zelf geschapen muziekpaleis van Bayreuih.
alwaar het met het oog op het vreemdelingen
verkeer in het climatisch aangenamere tijds
bestek tusschen 21 Juli en 19 Augustus bijzonde-
feestelijk toe zal gaan.
Wagner's muzikale visioenen zijn rijkelijk ge
drenkt met herinneringen, welke hij hier en
daar verzameld heeft en het valt niet moeilijk
de plaatsen aan te wijzen, welke hem "bij de
vervaardiging van zijn kunstgewrochten voot
oogen zweefden.
Eerstens is daar b.v. de Wartburg, het tooneel
van zijn „Sangerkrieg auf der Wartburg". In zijr.
beroemde opera aanschouwt de kunstenaar deze
sterkte omgetooverd in „Venusberg", hetgeen
niet wegneemt, dat zij er nog is. Het slot werd
in 1080 gebouwd en sedertdien beheerscht het
van af zijn boschrijke hoogte de gansche omge
ving, en vervult 't landzaat en vreemde steeds
met versche verrukking. Sommige stukken var
het kasteel dateeren uit latere jaren maar de
totaalindruk, welken het verwekt, is nog steeds
die van een romantische heerlijkheid uit de Mid
deleeuwen. Op de eerste etage van de midden
moot bevindt zich de z.g. „Zangerzaal" en het
is in dit vertrek, dat in 1207 die wedstrijd plaats
vond, welke Wagner tot "t schrijven van zijn opera
inspireerde. Dank zij de aansporing van kunst
zinnige landgraven namen bij die gelegenheid de
beste Duitsche minnedichters, als Wolfram von
Eschenbach, Heinrich von Ofterdingen. Klingsor
von Ungarland en waarschijnlijk ook Walter von
der Vogelweide, onderling de maat hunner
krachten.. Een schilderij van Schind aan der
wand van de zaal, stelt dezen edelen wedstrijc
naar Wagner's opera voor.
Een paar eeuwen later zat in een vertrek var
hetzelfde slot de groote revolutionnair, dr. Mar
tin Luther, onder den schuilnaam Junker Jorg,
aan de voltooiing van zijn levenswerk, den Duit
schen bijbel, te werken. Van de tinnen des kas-
teels uit kan men het oog op een heerlijk pano
rama van beboschte heuvels laten weiden met
de stad Eisenach diep beneden in het dal. Vlak
bij ligt de Hörselberg met de Venusgrot. Volgens
een oude sage heerschte hier eenmaal vrouwe
Venus, de godin der liefde, en het was alweer
in haar boeien, dat Tannhauser verzuchtte vóór
hij den weg naar de bevrijding vond. Wartburg
en Hörselberg, die beide polen uit de Wag-
neriaansche opera's, begroeten elkaar hier over
de eeuwen heen, en vangen den bezoeker heden
nog in den toover hunner romantische sagen en
legenden.
De geschiedenis van den geheimzinnigen
Zwaanridder is waarschijnlijk vodr de eerste
maal op den Wartburg bezongen geworden. Vóór
deze legende algemeen volksbezit werd, is zij
vaak van vorm veranderd. Wagner laat het ge
val op de Schelde spelen, voor Antwerpen. Maar
in het Duitsche bewustzijn hoorde de Rijn na
tuurlijk een rol in de aangelegenheid te spelen
en aldus laat dit de handeling plaats vinden in
het oeroude Kleef, waar de Zwanenburcht op
den dag van heden nog van den Zwaanridder
en deszelfs watertochtje getuigenis aflegt.
Het oude Kleefsche gravengeslacht voerde zijn
stamboom zelfs tot Lohengrin op, die in de
nederrijnsche versie overigens ook Eliss Grai.
heet. Boven op de spits van den slottoren prijkt
heden nog een zwaan, die allé stormen der tijden
getrotseerd heeft en de bewoners van de wijde
vlakte onophoudelijk de dingen in herinnering
brengt, welke zich hier eens afspeelden. De
schoone slothof biedt met zijn kunstvolle, roman
tische portalen een waardige omlijsting voor de
dramatische middelakte van de opera De
Kleefsche kinderen toonen op verzoek nog trouw
den weg aan, dien Lohengrin insloeg, toen hij
met zijn zwaan den dooden Rijnarm ingevaren
kwam en aan den voet van het slot aan land
stapte om op die manier zijn weg te vervolgen
Niet ver van hier, in Xanten, is volgens het
Nibelungeniied, Siegfried, de groote held, ter
wereld gekomen. De plek waar het slot zijner
geboorte eenmaal stond, wordt nog nauwkeurig
aangewezen. Van hier uit ondernam de jonge
man een Rijnvaart naar het Hof der Bourgon
diërs in Worms, om de daar vertoevende en zee
lieflijke koningsdochter Krimhilde, te vertellen
wat hij van haar dacht. Worms zelf staat nog
altijd in het teeken van dat heldentijdvak. De
strenge architectuur van den romaanschen dom
schijnt steengeworden heldensage. In den Rozen
tuin wordt de herinnering aan de Bourgondische
sagen bewaard, welke bij Wagner in anderen
vorm weer nieuw leven krijgen. De Rijn. die
zoowel langs Worms als langs Xanten stroomt,
gaf met 'zijn sage van den Nibelungenschat, de
stof voor den „Ring". De melodie zijner golven
is weer hoorbaar in het geheimzinnige Es dur
akkoord in den aanvang van Wagner's „Rhein-
gold". Vlak aan den Rijn staat in Worms hei
standbeeld van den grimmigen Hagen, Sieg
frieds moordenaar. Men ziet hem bezig de Nibe-
lungen in den vloed te slingeren. Geen sterve
ling weet, waar de schat in werkelijkheid berust
maar de openbare meening wil, dat de Rijn
dochters hem op de meest romantische plek van
den heelen stroom, bij de Loreleyrotsen, tegen
over Goax, bewaren.
De bekendste gestalten uit de „Meistersinger"
worden levend wanneer men door de straten van
Neurenberg schrijdt. De vroolijke hemel van
Frankenland, de gotische gevels der hiizen, het
gewoel in de oud-Neurenbergsche straatjes, rond
om de burcht, kortom de heele atmosfeer van de
stad, werkt als een levend coulisser beeld voor
de beroemde opera. Het huis van den schoen
maker-dichter Hans Sachs staat nog overeind.
Men kan op de binnenplaats de werkplaats zien
waar hij zijn arbeid verrichtte en het stoeltje, dat
hem daarbij diende en dat tevens zijn Pegasus
was, alsook het steegje voor zijn woning, waar
in zich de derde akte van de „Meistersinger" af
speelt. Ook de tegenwoordig als zanger-museuir
dienende Katharinekerk, waarin de eerste akte
van de „Meistersinger" speelt, en het schoone
landschap voor de stadspoorten met zijn groene
weiden en schilderachtige boomgroepen ziet er
nog precies uit als de Feestwei uit Wagner's
schepping.
Zelfs de Graalburcht uit de „Parsifal" werd
deels door een Duitschen burcht geïnspireerd
Het woud, waardoor Parsifal en zijn ridders oiïl-
hoog streven is in stemming gelijk aan de bos-
schen van Frankenland in de omgeving van
Bayreuth. En de idee van de Graalburcht heeft
bij Wagner gestalte aangenomen toen hij tegen
over het kasteel Gösweinstein stond, dat, op een
steilen bergtop gelegen, de bosch- en rotswerel.i
'van Frankenland als een onbereikbaar kleinood
overheerscht. Het verscheen den dichter-eompo-
nist plotseling tijdens eene wandeling toén het
in de avondzon hoog boven de dennen oplichtte,
gelijk de verblijfplaats van den Graal uit de sage
van den Montsalvat.
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen. Zuidelijke tot Ooste
lijken wind, gedeeltelijk bewolkt, waarschijn
lijk weinig of geen sneeuw, lichte tot matige
vorst des nachts, overdag om het vriespunt.
Lichten op van 's avonds 5.35 tot 's mor
gens 6.28,
I
lederen Maandagavond repetitie Harmonie-
gezelschap St. Ambrosius R K Volksbond,
8 uur Aanmelding nieuwe leden Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half 11
repetitie van het gemengd koor van den K K.
Gorzen In het Parochiehuis.
lederen Dinsdagavond van 67 uur repetitie
van het kinderkoor van den K K. Gorzen in
het Parochiehuis.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R FL
Metaalbewerkersbond ,,St. Eloy". gebouw R EC.
Volksbond
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L. v Beethoven
(dir J C- M Feltzer) in Musis Sacrum
lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade
ring van het afdeelingsbestuur van den Ned.
R K Volksbond
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v d.
Putten) Groote zaal van den R K Volksbond.
lederen Woensdagavond half 9 verplichte
bijeenkomst St Jos Gezellen Schiedam 1 Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70 Conferentie
over Populair Godsdienstige onderwerpen door
den praeses.
lederen Donderdagavond van 8—10 uur repe
titie Polyhymnia. R. K. Volksbond.
lederen Vriidaa om 8 uur repetitie R K.
Gem Tooneelvereeniging „Alberdingk Thorn",
Gebouw R K Volksbond
lederen Vrijdag te 8 uur cursusavond der R K»
EHBO in het gymnastieklokaal der Eerw.
Broeders. Nieuwe Haven.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half II
repetitie Koninkl Zangvereeniging Schiedam»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed,
Flipse Gebouw R. K. Volksbond.
lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs
vergadering van de afd Schiedam van den Ned.
R K Bond van Overheidspersoneel „St Paulus".
Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden
lederen Zaterdagavond; Ned R K Bond van
Houtbewerkers. Meubelmakers, Behangers en
aanverwante vakken ,.St. Antonius" Van half 8
tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenheid
tot aanmelding van leden.
Maandag 27 Februari
Lezing van H. B. van Zijll over: „de vocale
kunst van de oudheid tot en met de middel
eeuwen", met gramofoonplaten. Café „Centraal",
Broersvest.
Woensdag 1 Maart
Jaarlijksche algemeene ledenvergadering van
„De Hanze". R. K. Volksbond, half 9 uur.
24 Febr.: Groote Schouwburg, Tropenadel
(Schouwtooneel) 8 uur.
25 Feb r.: Groote Schouwburg, Spectacle
coupé (Ital. Opera) 8 uur.
27 Febr.: Geb. v. K. en W., Rott. Philh. Or
kest en Koor (met medewerking van Marinus
Flipse, 8 uur.
28 Feb r.: Tivoli-schouwburg, cabaretavond
Jan van Riemsdijk, 8 uur.
U a g e I li k s Ft volt-Schouwburg. Dat 's goed
bekeken (Bouwmeester-revue) 8 uur. Zondag
ook 2 uur (tot en met 27 dezer).
Tentoonstellingen: Unger van
Mens. Eendrachtsweg 27b. werken door Anton
Thieme (tot 6 Maart) - Toonkamer Ad Dooxer
teekeningen Zuid-Frankrijk 1932. door Jos H.
Gosschalk (tot 7 Maart) - Rotterdamsche
Kring, werk van Edgar Fernhout (tot 8 Maart).
De Bijenkorf, teekeningen van Jo Spier.
SCHIEDAM, 24 Februari. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 8.—.
Spoeling
Spoeling 1 0.80 a 1 0.90.
VOORZIET U VAN GOEDE
HULP. HOUDT S) EEDS EEN
S3 BIJ DE HAND e
