DUITSCHE GRONDWETSBEPALINGEN
OPGESCHORT.
NIEUWE ONTHULLINGEN OMTRENT
DE COMMUNISTEN.
DE GODSDIENSTSTRIJD
IN JOEGO-SLAVIE.
WOENSDAG MAART 1933
NIEUW BEZOEK AAN HET RIJKSDAG
GEBOUW.
MUSSOLINI—HITLEL.
NIEUWE AANVAL OP HET
EPISCOPAAT.
DE ONTVOERING VAN DEN JONGEN
BOETTGHER.
FORD S SECRETARIS ONTVOERD.
OVEREENKOMST IN DE TEXTIEL
INDUSTRIE.
45 MINUTEN-LESSEN IN PRUISEN.
DE EERSTE GELUIDSFILM
OPNAME VAN DEN PAUS.
HET NIET-GEBRUIKEN VAN
GEWELD.
DE BELGISCHE SENAAT.
Als middel van nationale politiek.
ZUID-AMERIKA EN DE VOLKEN.
BOND.
Naar een verzoening tusschen
Columbia en Peru?
ALS CERMAK KOMT TE STERVEN..
ROOSEVELT'S KABINET.
Een overzicht van de verwoestingen.
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) Tegen den
middag heeft de dienstdoende commandant der
politie den persvertegenwoordigers, die voor
het rijksdaggebouw aanwezig waren, zonder
echter toegelaten te worden, eenige mede-
deelingen gedaan omtrent 't onderzoeK, waarna
de pers een rondgang door het gebouw mocht
maken.
De groote voor de plenaire zittingszaal gele
gen wandelhal met het standbeeld van keizer
Wilhelm I is zoo goed als onbeschadigd, doch in
de plaats van de gang, die van de hal naar de
zaal leidt, ziet men een groot geblakerd gat.
De muur, die de zaal van de hal scheidt, is
door het vuur vernield.
Men ziet in de zaal zelf slechts de kale
wanden met meters hoog het verbrande hout,
en niets herinnert eraan, dat op deze plaats de
monumentale zaal, waarin de Duitsche rijks
dag bijeenkwam, is geweest.
Op de plaatsen, waar de banken der afge
vaardigden, het spreekgestoelte, het verhoog
de podium voor het presidium en de regee-
rings-estrade hebben gestaan, ziet men niets
meer van dit alles. De geheele grond is bedekt
door een verkoolde houtmassa en gebogen
ijzeren stangen, die uit de overkapping naar
beneden zijn gevallen.
Er moet in de zaal een reusachtige hitte
hebben geheerscht, want ook op de plaatsen,
die de vlammen niet konden bereiken, is de
kostbare houtbetimmering verkoold of weg
brand. Een zware ijzeren draagstang boven het
presidium is geheel verbogen en dreigt naar
beneden te storten, en zelfs tal van steenen in
de muren zijn gesprongen.
Op de plaatsen van de regeering en de leden
van den rijksraad stijgt nog rook uit de puin-
hoopen. Alle tribunes zijn uitgebrand. Aan
den kant van de groote publieke tribune hangt
een groot deel van de geheel verbogen ijzer
constructie van de glazen overkapping naar
beneden. Ook de ongeveer dertig meter boven
de vernielde overkapping uitstekende koepel
van het rijksdaggebouw is beschadigd. De
ijzeren draagstangen zijn verbogen of zwart
gebrand en nauwelijks een ruit is heel gebleven.
Ook rondom de zittingszaal heeft het vuur
groote schade aangericht. Vooral de wandel
gang met de lichtpartijen is ernstig bescha
digd. Men bemerkt hier nog duidelijk de spo
ren van twee brandhaarden, waarvan één in
de voorhal van de. zaal van den rijksraad lag.
De zware tapijten in de wandelgangen zijn
voor het grootste gedeelte een prooi der vlam
men geworden.
In het rijksdag-restaurant kan men, eveneens
nog de sporen der vlammen waarnemen. Hier
is een portière in brand gestoken. Het vuur
sloeg over naar de er achter gelegen deur en
tastte de houtbetimmering aan, doch kon nog
tijdig gebluscht worden.
Verscheidene werkkamers van de pers, die
achter de perstribune zijn gelegen, zijn geheel
uitgebrand. Behalve tafels, stoelen en kasten,
zijn ook schrijfmachines en cyclostyles ver
nield.
Bij het rijksdaggebouw blijft nog den ge-
heelen dag een politie- en brandweer-post,
omdat het niet uitgesloten is, dat het vuur,
vooral in de puinhoopen van de plenaire zit
tingzaal, opnieuw gaat oplaaien.
De noodverordening ter
bescherming van den staat
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) De rijksregee-
ring heeft Dinsdagavond een direct van kracht
wordende noodverordening uitgevaardigd tot
bescherming van volk en staat, welke de rijks-
regeering verregaande volmachten geeft.
Bij par. 1 worden tot verweer tegen com
munistische daden van terreur de artikelen van
de rijksgrondwet, welke betrekking hebben
op de waarborging der persoonlijke vrijheid,
de persvrijheid, de vrijheid van vergadering,
huiszoekingen en inbeslagnemingen, buiten
werking gesteld.
Par. 2 bepaalt, dat de rijksregeering de be
voegdheden der opperste landsautoriteiten in
zooverre tijdelijk kan waarnemen, als in een
land niet de maatregelen getroffen zijn tot her
stel van de openbare veiligheid en orde.
Op grond van deze bepaling kan de rijks
regeering de uitvoerende macht in de landen
op zich nemen.
In verdere artikelen van de verordening
wordt bedreigd met gevangenisstraffen, subs,
hooge geldboeten, degene die geen gevolg geeft
aan sommaties, de rust en orde te hersteilen.
Met den dood wordt degene gestraft, die
hoogverraad pleegt, gift mengt, brand sticht,
aanslagen op spoorlijnen e.d. pleegt.
Met den dood of tuchthuisstraf wordt bestraft
j, Je opwekt tot het dooden van den rijks-
president of leden der regeering, eveneens de
gene, die zulk een daad zou bedrijven.
Voorts degene, die tot ernstig oproer opruit,
m j wapen in de hand wordt gearresteerd,
vryheidsberooving pleegt, om zich politieke gij
zelaars te verschaffen.
De regeering verklaart, dat door deze veror
dening de verkiezingsstrijd niet zal worden be
lemmerd, doch met het oog op het groote ge
vaar, dat bestaat, met alle middelen moet
worden opgetreden.
De slangenchaos in 't. groote. trappenhuis
van het Rijksdaggebouw.
Arrestaties en andere
maatregelen.
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) In verband
met den brand in het rijksdaggebouw is ook
de bekende pacifist en schrijver Karl von
Ossietzki gearresteerd. Ossietzki is redacteur
van de „Weltbühne", een links-socialistisch
pacifistisch tijdschrift. Eenige maanden gele
den werd hij wegens het verraden van mili
taire geheimen naar aanleiding van een door
hem gepubliceerd artikel over het gebruik
van gelden uit openbare kassen voor de lucht
vaart, gearresteerd en tot anderhalf jaar ge
vangenisstraf veroordeeld. Op grond van het
amnestiebesluit werd hij echter op 1 Decem
ber 1932 weer uit de gevangenis ontslagen.
ALTONA, 28 Februari. (V.D.) De partijbu-
reaux van K. P. D. en S. P. D„ het sociaal
democratische volksgebouw en de redactie van
de te Altona verschijnende „Hamburger Volks-
zeitung" zijn in den loop van den ochtend door
hulppolitie bezet.
OLDENBURG, 28 Februari. (V.D.) De regee
ring van Oldenburg heeft voor een deel de
maatregelen die in Pruisen tegen K. P. D. en
S. P. D. zijn genomen of aangekondigd, over
genomen. Zoo zijn alle periodieke drukwerken
en al het gedrukt materiaal van K. P. D. en S.
P. D. in beslag genomen, terwijl een soortge
lijk verbod van de communistische en sociaal
democratische pers als in Pruisen zal worden
uitgevaardigd.
STUTTGART, 28 Februari, (V.D.) Naar aan
leiding van incidenten bij communistische be
toogingen en beleedigingen van rijks- en lands
autoriteiten, heeftde politiepresident van
Stuttgart besloten, alle betoogingen van de
K. P. D. en de daarmee verwante organisaties
voor de komende dagen te verbieden.
SCHWERIN, 28 Februari. (V.D.) Het staats-
ministerie van Mecklenburg Schwerin heeft
na een langdurige kabinetszitting in verband
met het dreigende communistische gevaar be
sloten tot tijdelijke aanstelling van hulppolitie,
bestaande uit de nationale organisaties S. A.,
S. S. en Stahlhelm. Tegen de communistische
partij zijn de scherpste maatregelen in voor
bereiding.
BREMEN, 28 Februari. (V.D.) Dinsdagmid
dag om vijf uur werden in opdracht van de
justitie de machines dehr „Arbeiterzeitung" te
Bremen voor de tweede maal verzegeld. Een
detachement politie was aanwezig. Aanleiding
tot de inbeslagneming zou zijn, dat een redac
teur van het blad „hochverrat" voorbereidde.
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) De „B.Z. am
Mittag" meldt, dat onder de talrijke communis
tische rijksdag- en landdag-afgevaardigden en
leden van het partijbestuur der K.P.D., die
gearresteerd zijn, zich o.a. bevinden de als
verdediger van Max Hoelz bekend geworden
advocaat dr. Apfel, de stadsdokter uit Reini-
gendorf dr. Max Hodan en dr. Schminke, onder
wiens leiding de ziekenhuizen te Neukölln
staan, de leider der communistische onderwij
zersorganisatie dr. Auslander en Arnold Vieth
von Golsenau, beter bekend ender den naam
Ludwig Renn als schrijver van o.a. de romans
„Krieg" en „Frieden".
BERLIJN, 28 Februari. (W.B.) De politiepre
sident heeft in het belang der openbare veilig
heid en orde het begin van het sluitingsuur
(politie-uur) tot nader order op 12 uur vast
gesteld. Deze maatregel treedt onmiddellijk in
werking.
STETTIN, 28 Februari. (W.B.) In de voor
steden van Stettin en in Stettin zelf werden
heden in de partij-secretariaten der K.P.D. en
S.P.D. huiszoekingen verricht.
Er werd een groote hoeveelheid drukwerken
en ander materiaal in beslag genomen, dat
nog doorgezien moet worden.
Arrestaties zijn, voor zoo ver tot nu toe be
kend, niet uitgevoerd.
De voor hedenavond aangekondigde ver
kiezingsvergadering der S.P.D.,-waarin afgev.
Loebe zou spreken, is eveneens verboden.
BERLIJN, 28 Februari. (W.B.) Van welinge
lichte zijde werd bevestigd, dat veiligheids
maatregelen der politie zich niet alleen uit
strekten tot de arrestatie van de leden der
communistische rijksdagfractie, maar dat ook
de landdagafgevaardigden der communistische
partij, voorzoover zij niet in verband met den
verkiezingsstrijd uit Berlijn afwezig zijn, in
hechtenis genomen werden.
Den leider der communisten in den Pruisi-
schen landdag Kasper, zou de politie uit zijn
bed gehaald hebben.
De politie verrichtte verder huiszoekingen bij
vooraanstaande communistische ambtenaren.
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) De pers-
afdeeling van het politie-presidium deelt
mede, dat Dinsdag in den loop van den mid
dag op bevel van de politie-president alle
lokalen der K.P.D. in het district Berlijn zijn
gesloten.
BERLIJN, 28 Februari. (H.N.) De aanhou
dingen van communisten in verschillende ge
meenten van hest rijk duren nog steeds voort.
Te Rostock zijn o.a. 21 communistische be
stuursleden in hechtenis genomen.
De maatregelen, welke door de regeering ge
nomen worden, zullen zich niet uitstrekken tot
een verbod van de communistische partij, aan
gezien de regeering overtuigd is, dat in dat
geval de communistische stemmen op de socia
listen zullen overgaan.
MüNCHEN, 28 Februari (H.N.) Het rijksge
rechtshof te Leipzig heeft het verbod van de
„Münchener Neueste Nachrichten" voor den
tijd van drie dagen niet goedgekeurd. Zooals
bekend, had de rijksregeering een desbetref
fend verzoek tot de Beiersche regeering ge
richt, die het verbod echter niet wilde uitspre
ken en daarom een beroep op het rijksgerechts
hof deed.
JT elke middelen de com
munisten gebruiken.
BERLIJN, 28 Februari. (W.B.) Bij het
materiaal honderden centenaars wegend
dat in het Karl Liebknecht-huis ontdekt is,
bevinden zich, gelijk uit het voortgezet onder
zoek gebleken is, ongelooflijke dingen.
Zoo zijn vervalschte bevelen van politie
officieren in beslag genomen, die b.v. betrek
king hebben op het laten aanrukken van
ijl-auto's en dergelijke.
Eveneens werden vervalschte bevelen van
S.A.- en S.S.-leiders ontdekt.
Er is in het materiaal zelfs sprake van het
vergiftigen van spijzen en waterbronnen. Het
is vastgesteld, dat de afgevaardigde Münzen-
berg de geestelijke leider van deze terreur
actie was. Hij is niet te vinden en kon daarom
nog niet gearresteerd worden.
Ten slotte wordt van wel-ingelichte zijde
nog meegedeeld, dat gisterenavond twee lie
den aan de „Vorwarts" getelefoneerd hebben,
dat de rijksdagbrand door rijksminister Goe-
ring was gesticht.
Zij hebben bij hun verhoor verklaard, dat
de aanwijzing om zulk een gerucht te ver
spreiden, hd l/>or de „Vorwarts" zelf is ge
geven.
De facade van het Rijksdaggebouw, groote rookzuilen stijgen op uit het midden
gedeelte, waar de brand het felst woedde-
BERLIJN, 28 Februari. (W.B.) Naar door
het politie-presidium wordt meegedeeld, is
aan de politieke politie bekend geworden, dat
de K.P.D. van plan was, op den dag der ver
kiezingen, resp. de dagen daarvóór, of daarna,
stelselmatig opgezette overvallen op leden der
nationale korpsen, inzonderheid van de S.A.
en de S.S. te ondernemen en hierbij even-
tueele bewapende leden dezer organisaties
zonder pardon met toepassing van wapen
geweld onschadelijk te maken.
De gezamenlijke actie zou op zoodanige
wijze doorgevoerd worden, dat dé daders zoo
veel mogelijk als communisten onherkend
zouden blijven.
Op surveillance zijnde politiebeambten zou
den door het voorhouden van pistolen tot
overgave der wapenen gedwongen worden.
Van de zijde der politie zijn de noodige
tegenmaatregelen getroffen.
Het politie-optreden te Berlijn
BERLIJN, 28 Februari. (W.B.) De politie
actie, die hedennacht onder leiding van Ober-
regierungsrat Diels, den nieuwen leider der
af deeling I van het Berlijnsche politie-presi
dium doorgevoerd werd, is de grootste spe
ciale actie der crimineele politie in Duitschland
sinds vele jaren.
In Berlijn alleen werden, behalve de beamb
ten der politieke politie, alle crimineele be
ambten van het politie-presidium en van de
politiebureaux 's nachts gewekt en op de snelste
wijze naar het politie-presidium vervoerd. Daar
werden de beambten ingedeeld en onder ge
leide van politie in uniform per auto naar de
verschillende stadsdeelen gebracht, waar dan
huis voor huis volgens de opgestelde lijsten de
arrestaties der verdachte K.P.D.-leiders plaats
hadden.
Evenals te Berlijn werden in Pruisen de
maatregelen doorgevoerd, nadat per politie-
radio alle politiebureaux waren ingelicht.
Een deel der communistische parlementsle
den heeft zich weliswaar door de vlucht aan
arrestatie onttrokken, doch alle grenzen wor
den scherp bewaakt, zoodat het den vluchtelin
gen nauwelijks zal gelukken, Duitschland te
verlaten.
De politie-actie in het „Vorwarts"-gebouw
was, naar wij van wel-ingelichte zijde verne
men, uitgelokt, doordat het de politie ter oore
was gekomen, dat de „Vorwarts" de schuld aan
de brandstichting in het rijksdaggebouw aan de
nationaal-socialisten wilde toeschrijven, ter
wijl het tegendeel reeds officieel was vast
gesteld.
Bij de doorzoeking van het ,,Vorwarts"-ge-
bouw en de in beslagneming der ter perse
zijnde nummers van de „Vorwarts" werden
verder nog in beslag genomen: 125.000 exem
plaren van een propagandanummer, 90.000 ex.
van een vlugschrift, 20.000 naamopgaven van
nieuwe leden, 3500 ex. van de „Wochenschau".
14.000 ex. van het tijdschrift „Der Kommunal-
beambte" en 17.000 ex. van het tijdschrift
„Einigkeit".
Een verhoor der gearresteerden is nog steeds
aan den gang. Het heeft tot nu toe reeds zeer
interessant materiaal opgeleverd, waarover
echter in het belang van het verder onderzoek
voorloopig nog het stilzwijgen moet worden
bewaard.
De uitgevoerde huiszoekingen hebben even
eens een rijk materiaal opgeleverd.
Hitler a.s. Donderdag voor
de radio.
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) De rijkspropa-
gandaleiding der N. S. D. A. P. deelt mede, dat,
in verband met de brandstichting in het rijks
daggebouw, en de ontdekte omwentelingsplan
nen d erK. P. D. rijkskanselier Hitier Don
derdagavond om half negen voor de microfoon
zal spreken over: „Het wereldgevaar van het
bolsjewisme."
Naar een H.N.-bericht nog meldt zal Hitier
Donderdagavond zijn rede houden om half 9
Duitschen tijd, dus 10 minuten voor 8 uur Am-
sterdamschen tijd. Een ander bericht spreekt
van 7 u. 20 A.T.
Marinus van der Lubbe, de
brandstichter.
Onze Leidsche correspondent meldt ons:
Zooals de politie te Leiden ons mededeelde,
is Marinus van der Lubbe op 13 Januari 1909 te
Leiden geboren. Dat hij te Leiden geboren is,
is aan toevalligheid te wijten, want zijn ouders
waren reizende kooplieden.
Reeds op jeugdigen leeftijd was hij met revo-
lutionnaire ideeën bezieiid.
Een tijd lang was hij piccolo in de stations
wachtkamer te Leiden, waar hij zich al dade
lijk liet kennen als iemand, met wien weinig te
beginnen is. Daarna is hij geruimen tijd z.g-
directeur geweest van het Lenin-huis in de
Enkele jaren is hij lid geweest van de com
munistische partij Holland doch trad later daar
uit en sloot zich aan bij de internationale com
munisten.
In 1927 heeft hij nog eenigen tijd te Oegst-
geest vertoefd, waar hij in een der krotwonin
gen was gehuisvest.
In 1928 kwam hij weer naar Leiden, waar hij
het de politie aanhoudend zeer lastig maakte
bij betoogingen. Meermalen is hij onder hevig
verzet naar het politiebureau overgebracht.
Bij maatschappelijk hulpbetoon heeft hij her
haaldelijk den boel op stelten gezet, omdat,
naar zijn meening, de uitkeering, welke hij ont
ving, niet hoog genoeg was. Zelfs heeft hij daar
eenige malen een ruit vernield.
Zijn inkomsten bestonden verder uit een uit
keering van de rijksverzekeringsbank, welke
hem was toegekend wegens een ongeluk, hem
als metselaar overkomen.
In de laatste jaren werkte hij ook des zomers
op de bloembollenvelden.
In 1931 kreeg hij een paspoort voor Europa
en Rusland. Om te kunnen reizen verkocht hij
kaarten, waarop hij en een vriend van hem,
zekere H. Holwerda, stonden afgebeeld en waar
op verder gedrukt was: Arbeiders sport- en stu
diereis van M. v. d. Lubbe en H. Holwerda door
Europa en sovjet-Rusland. Vertrek uit Leiden 14
April 1931.
Deze Holwerda heeft, evenals v. d. Lubbe,
reeds verschillende veroordeelingen achter den
rug. Genoemde H. vertoeft bovendien op het
oogenblik nog in een der gevangenissen tot het
ondergaan van een vrijheidsstraf.
De opbrengst van den kaartenverkoop was
bestemd, om een reis naar Berlijn te bekosti
gen. Eenige maanden geleden is hij echter door
de Berlijnsche politie uitgewezen en over de
Nederlandsche grens gezet. Hij blijkt echter na
dien tijd te zijn teruggekeerd en daar onopge
merkt te hebben vertoefd.
Tot voor ongeveer drie weken werd hij ver
pleegd in het Academisch Ziekenhuis te Leiden
wegens een oogziekte. Na dien heeft de politie
hem in Leiden niet meer gezien.
Van der Lubbe is vrij slank en heeft blond
en zeer verwilderd uitziend haar.
De voorzitter der communistische partij Hol
land, het tweede kamerlid L. de Visser, ver
klaarde ons heden, dat hij den Nederlandschen
communist v. d. Lubbe, die bekend heeft den
brand in het rijksdaggebouw te Berlijn te heb
ben gesticht, niet kent en nooit ontmoet heeft.
Zelfs heeft hij den naam in communistische
kringen nooit hooren noemen.
In de gisteren gehouden zitting van den
Leidschen gemeenteraad heeft dr. Knuttel
(communist) gemeend, uitvoerig zijn politiek
standpunt te moeten uiteen zetten met betrek
king tot het gebeurde te Berlijn. Zoo wordt de
brandstichting in het gebouw van den rijks
dag toegeschreven aan een partijgenoot van
spreker, die echter volgens onorganisatorisch
optreden als communist is geroyeerd en de
laatste jaren een der felste tegenstanders van
het communisme was. k
In' een communiqué deelt de C.P.H. voorts
mede, dat een zekere van der Lubbe een tijd
lang lid is geweest van den communistischen
jeugdbond en van de C.P.H. te Leiden. Bijna
twee jaar geleden onttrok hij zich door be
danken aan een royement, dat door zijn op
treden onvermijdelijk was geworden. 'Sedert
dien heeft hij de C.P.H. op allerlei wijzen door
verwarring stichtend optreden bestreden.
Eind 1931 heeft hij nog in Enschedé gedu
rende de textielstaking de C.P.H. en de sta
kingsleiding bestreden.
In verband met de publicatie van een foto
van v. d. Lubbe zij er op gewezen, dat de beel
tenis v. d. L. voorstelt op 17-jarigen leeftijd.
Het zeer verwilderd uitziend haar, waar
over v. d. L. op zijn tegenwoordigen leeftijd
beschikt is op deze foto uit zijn jeugdjaren
niet te zien.
De rijksraad.
BERLIJN, 28 Februari. (W.B.) Naar verno
men wordt, zal de voor Donderdag 2 Maart bij
eengeroepen zitting van den rijksraad wegens
de brandcatastrophe plaats hebben op het rijks-
ministerie van binnenlandsche zaken of in den
„Reichswirtschaftsrat". Een definitief besluit
hieromtrent is spoedig te verwachten.
Hakenkruisvlag op Lieb.
knecht-huis.
BERLIJN, 28 Februari. (V.D.) De „Angriff"
meldt: Vanavond tegen half zeven werd op
het Karl Liebknechthuis de hakenkruisvlag
geheschen. Een S.A.-stormtroep stond aange
treden voor het gebouw. De stormleider wees
in een korte toespraak op de beteekenis van
dezen dag en verklaarde, dat met het hijschen
van de hakenkruisvlag op het Karl Liebknecht
huis het werk van Horst Wessel in vervulling
is gegaan.
PARIJS, 28 Februari (R. O.). Volgens de Ge-
necfsche correspondent van de Pet.it Parisien"
zal Hitier tusschen 20 en 25'Maart te Rome een
onderhoud hebben met Mussolini."
Het plaats hebben van de bijeenkomst zal
natuurlijk afhangen van den uitslag der komen
de rijksdagverkiezingen.
Uit buitenlandsche bron verneemt verder de
„Echo de Paris", dat het zeker is, dat gedurende
de laatste zes maanden 195 ton gifgas van Italië
naar Oostenrijk is gezonden.
Naar de Joegoslavische regeeringspers meldt,
is de wet betreffende de stichting van den
„Sokol van het koninkrijk Joegoslavië" van 5
December 1930 met de volgende bepaling aan
gevuld:
„In alle staatsdiensten genieten leden der
Sokolorganisaties den voorrang boven alle an
dere sollicitanten In alle boeren bedrijven
van den staat moeten in de eerste plaats de le
den der boeren-sokolafdeelingen in dienst
worden genomen. Den boeren-sokolafdeelingen
wordt het karakter toegekend van economische
organisaties. De minister van landbouw wordt
gemachtigd, haar subsidie te verleenen uit de
middelen van het agrarische staatsfonds."
Deze aanvullende wet is een antwoord op
het herderlijk schrijven van het episcopaat,
dat de Katholieke bevolking' voor de sokols
als atheistische organisaties waarschuwde. Om
het toetreden tot de boeren-sokolorganisaties
te bevorderen, heeft de regeering bovendien
nog premies uitgeloofd.
Het briefgeheim tegenover de bisschoppen
is opgeheven. De voor hen bestemde post
stukken worden tevoren door staatsambtena
ren geopend.
Naar de „Tagepost" uit Agram meldt, heeft
de vorige week Zaterdag aldaar een buitenge
wone bisschopsconferentie plaats gehad onder
voorzitterschap van den aartsbisschop van
Zagreb, dr. Bauer. Onderwerp van de bespre
kingen vormde het conflict met de regeering
wegens het herderlijk schrijven en de door het
wetsontwerp over de uitwijzing der Jesuieten
geschapen toestand.
Tenslotte meldt de „Tagepost" nog uit Zag
reb, dat de leider der vroegere Kroatische boe
renpartij, dr. Matsjek, die onlangs in het Zui
den van Joegoslavië geïnterneerd was, weer in
de Kroatische hoofdstad is teruggekeerd.
De anti-Jesuietenwet.
In tegenstelling met de eerste berichten over
het wetsontwerp betreffende de verbanning
der Jesuieten uit Joego-Slavië blijkt thans
dat de tekst van het ontwerp nog aanmerke
lijk scherper is dan aanvankelijk gemeld werd.
Niet alleen de orde als zoodanig zal worden
verbannen maar ook ieder lid afzonderlijk zal,
zoodra de wet in werking treed, het recht
verliezen, om zich nog langer in het konink
rijk op te houden.
De op het eiland Lissa geïnterneerde Jesuie
ten zullen niet in gemeenschap mogen leven.
Ieder hunner afzonderlijk zal in zijn levens
onderhoud moeten voorzien. De uitoefening
van kerkelijke functies zal streng gestraft
worden. Den geïnterneerden zal daarom niets
anders overblijven dan door het beoefenen
van den landbouw hun brood te verdienen.
NEW YORK, 28 Februari. (V. D.) Uit Denver
in Colorado wordt gemeld, dat Charles Boett-
cher een nieuwen brief heeft ontvangen van de
ontvoerders van zijn zoon, waarin hem wordt
medegedeeld, dat hij binnenkort de laatste in
structies zal ontvangen omtrent de wijze; waar
op hij de zestigduizend dollar losgeld voor zijn
zoon zal moeten deponeeren.
Boettcher heeft na het ontvangen van dezen
brief geweigerd, verdere inlichtingen te ver
strekken aan het hoofd der politie Albert Clark,
uit vrees dat de ontvoerders zich op zijn zoon
zullen wreken.
DETROIT, 28 Februari. (V.D.) Sinds Maan
dagmiddag wordt de secretaris van Henry
Ford, de heer Liebold, vermist. Men vreest,
dat hij ontvoerd is. Hij was den laatsten tijd
met Edsel Ford bezig met de saneering van
het bankwezen te Detroit.
Het geheele politie-apparaat is in werking
gesteld om den vermiste op te sporen.
Liebold is sedert ongeveer 20 jaren bij Ford
in dienst.
BERLIJN, 27 Februari. (V. D.) De leden der
verschillende werkgevers- en werknemers
organisaties in de textielindustrie zijn tot over
eenstemming gekomen, om in het belang van
een rustige ontwikkeling van het bedrijf voor
een vrij langdurige periode de huidige arbeids
voorwaarden te stabiliseeren.
In de getroffen overeenkomst werden de
loontarieven en overeenkomsten op zijn minst
tot 31 Januari 1934, de andere overeenkom
sten tot 30 April 1934 verlengd.
In die districten waar thans nog geen tarie
ven zijn ingevoerd, zullen de geldende arbeids
voorwaarden worden verheven tot overeen
komst.
De overeenkomst regelt de arbeidsvoorwaar
den voor ongeveer 600.000 werknemers.
DEENSCH STOOMSCHIP DOOR
CHINEESCHE PIRATEN OVERVALLEN
Naar Reuter uit Hongkong meldt, hebben
Chineesche piraten het Deensche stoomschip
„Gustav Diedericksen" (1350 tons netto), op
twee uur afstand van Hongkong overvallen.
Onder bedreiging met revolvers dwongen zij
de officieren koers te zetten naar Biasbaai, waar
zij het schip plunderden. Daarna namen zij de
vlucht op Chineesch grondgebied, drie passa
giers eerste klas als gijzelaars met zich mee
voerend.
Neilsen, de eerste officier aan boord van de
„Gustav Diedericksen" werd ernstig, echter niet
levensgevaarlijk in den buik gewond.
Het schip is thans op terugweg naar Hong
kong.
BERLIJN, 27 Februari. (W.B.) De 50 minu
ten-lessen hebben, vooral in de groote steden
en plaatsen met vele „rijdende" scholieren tot
het opstellen van lesroosters geleid, die ten
aeele de scholieren op ondraaglijke wijze
overbelasten.
Naar de officieele Pruisische persdienst
meedeelt, heeft de rijkscommissaris voor het
Pruisische ministerie van onderwijs daarom
door een beschikking den duur der lessen
weer algemeen op 45 minuten vastgesteld.
Hij heeft tegelijkertijd richtlijnen voor een
organische inrichting der lesroosters gegeven,
opdat de misstanden (overmatige duur van het
voormiddag-onderricht, verkorting der pauzen,
beperking van het turnspel en zoo meer) uit
den weg worden geruimd.
REVOLUTIONAIR COMPLOT IN CHILI.
LONDEN, 27 Februari (H. N.). Volgens een
bericht uit Santiago de Chile is in Chili een
uitgebreid revolutionnair complot door de po
litie ontdekt. Het complot moet uitgegaan zijn
van communisten te Montevideo.
ROME, 28 Februari. (V.D.) De H. Vader
heeft gisteren voor het eerst een geluidsfilm
gezien en gehoord en wel de opname, die van
hem zelf is gemaakt bij de inwijding van het
ultra-kortegolf-station van de Vaticaanstad op
11 Februari j.l.
De geheele rede, die de Paus toen voor de
microfoon heeft uitgesproken, is op de film
strook vastgelegd. Na deze opname zag de
Paus nog eenige geluidsopnamen van taf reel en
uit het dagelij ksch leven in de Vereent góe
Staten. De Paus sprak zijn groote waardeering
uit voor de perfecte geluidsweergave.
BRUSSEL, 28 Februari. (R.O.) In het ver
loop van de debatten over het wetsontwerp
betreffende invoerrechten en accijnzen heeft
de senaat met 78 tegen 59 stemmen een socia
listisch amendement, waardoor de „taxe" op
koffie en suiker werd afgewezen, verworpen.
De regeering had tevoren de vertrouwens
kwestie gesteld.
GENèVE, 28 Februari. (R.O.) Hedenochtend
is een comité uit de politieke commissie van de
ontwapeningsconferentie bijeengekomen, ten
einde te spreken over de formuleering van de
clausule, welke betrekking heeft op het niet-
gebruiken van geweld.
De door het comité aangenomen formule,
welke thans aan de politieke commissie zal
worden voorgelegd, luidt als volgt:
Teneinde de ontwapening te bevorderen en
den geest van vertrouwen onder de volkeren
te versterken en nadrukkelijk het gebruik
maken van geweld onder alle omstandigheden
te verbieden, zooals het verdrag van Parijs
den oorlog verbiedt, bevestigen de regeerin-
gen opnieuw, dat zij in geen geval naar ge
weld zullen grijpen, als werktuig van de na
tionale politiek.
Deze verklaring komt overeen met de over
eenkomst van de vijf groote mogendheden,
welke deze op 11 December hebben gesloten.
De verplichtingen van het Kellogg-pact worden
in zooverre vergroot, dat thans nadrukkelijk
wordt verklaard, dat geweld ook als middel van
de nationale politiek wordt verboden.
De luchtvaartcommissie.
GENèVE, 28 Februari. (W.B.) De luchtvaart
commissie der ontwapeningsconferentie kon
hedenmorgen op het vastgestelde uur niet bij
een komen, daar het meeningsverschil, dat gis
teren ontstond tusschen den voorzitter der com
missie, Madariaga en den Duitschen vertegen
woordiger Brandenburg, nog niet kon worden
bijgelegd.
Madariaga heeft uit eigen beweging het con
tact met den Duitschen vertegenwoordiger
weer hervat en tracht thans tenminste gedeel
telijk de medewerking van den Duitschen ver
tegenwoordiger aan de werkzaamheden der
commissie weder te verkrijgen.
Een nieuwe zitting der luchtvaartcommissie
is tot dusver nog niet vastgesteld.
GENèVE, 27 Februari (V.D.) Op uitnoodiging
van den volkenbond heeft Peru geantwoord,
bereid te zijn de vijandelijkheden In de streek
rond Leticia op te schorten. De voorwaarden
voor een dergelijken wapenstilstand moeten
thans mag worden geregeld. Intusschen ver
wacht men dat de thans loopende onderhande
lingen ten zeerste zal begunstigen. De commissie
v. d. raad heeft besloten heden nogmaals bijeen
te komen om den toestand te bespreken. Mor
genmiddag komt de raad bijeen.
GENèVE, 27 Februari (V.D.) Het secretariaat
van den volkenbond deelde hedenavond mede
dat de commissie van drie heden bijeengeko
men is en een mededeeling in ontvangst heeft
genomen van den vertegenwoordiger van Co-
lubia, waarin deze mededeelt, dat, ondanks de
voortdurende actie van Peru, Columbia in
overeenstemming met de aanbevelingen van
den Volkenbond al zijn troepen order heeft ge
geven geen enkelen maatregel te nemen die als
provocatie jegens de Peruaansche troepen zou
kunnen worden opgevat.
De vertegenwoordiger van Peru deelde mede,
dat zijn regeering opdracht gegeven had on
middellijk iedere vijandige actie te staken.
AANKLACHT TEGEN MELLON.
NEW-YORK, 28 Februari. (H. N.). Davida Ol
son, een vroegere ambtenaar van de onderzoe
kingscommissie van den senaat, heeft een aan
klacht tegen den vroegeren minister van de
schatkist, Mellon en twee vroegere ambtenaren
van het ministerie ingediend, waarin hij uit
naam van het Amerikaansche volk een schade
vergoeding van 400 millioen vraagt wegens
geknoei bij de belastingen ten gunste van de
Amerikaansche scheepvaartmaatschappijen in
de jaren 1916 tot 1920.
MIAMI, 28 Februari. (R.O.) Ingeval de bur
gemeester van Chicago, Cermak, die bij den
aanslag op president Roosevelt ernstig gewond
werd, komt te sterven, zal de bedrijver van
den aanslag, de Italiaan Zangara, onverwijld
gevonnist worden, en zal de beschuldiging
luiden: moord in den eersten graad, waarop
in den staat Florida de doodstraf staat.
MIAMI, 28 Februari. (V. D.). Hoewel het ge
vaar nog steeds niet geweken is, achten de ge-
neesheeren, die burgemeester Cermak van Chi
cago behandelen, zijn toestand toch zoodanig,
dat de hoop op herstel sterker is geworden.
De patiënt heeft gisteren een rustigen dag
doorgebracht en toont een verrassend weer
standsvermogen tegen de longontsteking, waar
door hij was aangetast.
EEN COSMOPOLITISCH PROCES-
SHANGHAI. 27 Februari (R. O.). De Recht
bank alhier behandelt een zeer cosmopolitische
moordzaak.
Een jonge Russische bokser wordt beschul
digd van moord op een Perzischen kruidkundi
ge in de Fransche concessie. De rechter is een
Chinees en beklaagde's advocaat een Oosten
rijker. De getuigen zijn Engelschen, Schotten
en Ieren.
Als getuigen a décharge treden op Egypte-
naren.
NEW YORK, 28 Februari. (V. D.) President
Roosevelt heeft gisteren zijn ministerlijst aange
vuld door mede te deelen, dat tot staatssecreta
ris voor Marine in zijn nieuwe kabinet zal we
den benoemd senator Claude Swanson van Vir
ginia en tot staatssecretaris voor Binnenlandsel-e
Zaken Harold Ickes uit Chicago, terwijl ver
wacht wordt, dat vandaag of morgen officieel
wordt medegedeeld, dat aan deze lijst zullen
worden toegevoegd Francis Perkins als staats
secretaris van Arbeid. Daniël C. Roper als staats
secretaris van Handel en Thomas J. Walsh als
attorney-generaal.
Swanson, die deel uitmaakt van de Ameri
kaansche ontwapeningsdelegatie te Geneva^
wordt beschouwd als een aanhanger ran de z.j,
„Big Navy"-groep, die voortdurende versterking
van de Amerikaansche vloot propageert. Ickat
is reeds verscheidene jaren een zeer goede pt*
soonlijke vriend van president Roossvd*,
