DE REGEERING HITLER
TRIOMFEERT
ROOSEVELT AANVAARDT ZIJN AMBT
™%Z0^To*TUekeï -
HET CENTRUM HANDHAAFT ZICH
SCHITTEREND.
PROGRAM VAN DEN NIEUWEN PRESIDENT
MAANDAG 6 MAART 1933
CONSTRUCTIEVE ARBEID
EINDELIJK MOGELIJK.
WEIGERING VAN SOVJET-
PASPOORTEN.
BOLIVIA EN PARAGUAY.
DE TOESTAND VAN CERMAK.
DE OFFICIEUSE UITSLAG VAN DE VERKIEZINGEN
v°OR DEN RIJKSDAG
384.116
333.487
114.231
83.828
47.723
3.909
1.118
CHINEESCHE EXODUS UIT
JEHOL.
DE LINKOU.PAS DOOR DE
JAPANNERS BEZET.
20 JONGELUI VOOR 'T GERECHT OM
EEN MEISJE.
DOOR HUMOR VRIJSPRAAK.
DE RIJKE BEDELAARS VAN PRAAG.
HET KERNPUNT VAN HET
FRANSCHE PLAN.
Voortzetting der Geneefsclie
besprekingen.
DE A.S. ZALIG- EN HEILIG.
VERKLARINGEN.
DE ZONDERLINGE GOUDVONDST
TE ROME.
DE INAUGURATIE.
KORTE MAAR INDRUKWEKKENDE
PLECHTIGHEID.
EEN WAARSCHUWING TEGEN
VREES.
ROOSEVELT'S PLANNEN.
HOE HET DAMRAK REAGEERT
De regeering Hitler-Hugenberg-Von Papen-
Seldte heeft de overwinning behaald.
De volksstemming heeft haar 340 zetels (283
nationaal-soclialisten en 52 afgevaardigden van
het strijdfront zwart-wit-rood) op de 647, welke
de nieuwe rijksdag zal tellen, toegewezen.
Met centrum en Beiersche volkspartij samen
heeft zij bovendien de benoodigde, zij het ook
de allerkleinst-mogelijke twee derden-meerder
heid 432 om eventueele grondwetsherzie
ningen door te voeren; een meerderheid, welke
met de 9 stemmen van burgerlijk blok en land
volk nog opgevoerd kan worden.
In absolute oppositie tegen de regeering staan
slechts de socialisten met 125 en de communis
ten met 81 zetels, met minder dus dan een der
de van den nieuwen rijksdag.
Dit zijn in enkele korte zinnen de resultaten
van de gisteren in Duitschland gehouden ver
kiezingen; feiten, waarmede men minstens vier
jaar lang rekening zal moeten houden; feiten,
welke hun invloed op het gebeuren, nationaal
zoowel als internationaal ten volle zullen uit
oefenen.
Toch is de uitslag niet zoo simplistisch als bij
een vluchtig overschouwen der drie bovenver
melde onomstootelijk vaststaande feiten zou
kunnen blijken. Om den nu geschapen toestand
in vollen omvang te realiseeren, moet men er
nog twee aan toevoegen, n.l.
Xo. Dat nationaal-socialisten met centrum en
Beiersche volkspartij een nog overweldigender
meerderheid kunnen vormen, n.l. van 380 op de
647 en
2o. Dat een eventueele ontbinding der com
munistische partij, met de noodzakelijk daaraan
verbonden verbeurdverklaring der communis
tische mandaten in den rijksdag, den nationaal-
socialisten een eigen, zelfstandige meerderheid
zou doen verkrijgen. Er zouden dan toch 566
rijksdagafgevaardigden komen, met 288 natio
naal-socialisten.
We zullen ons echter voorloopig niet al te
zeer met verkiezingsmathematica bezighouden.
Vaststaat immers, dat de Duitsche rijksregee-
ring in haar huidige samenstelling, ten minste
voorloopig, aanblijft, en dat eerst in de toekomst
een nadere aanduiding, of dit morgen, over
een week, een maand of een jaar zal zijn, moe
ten wij achterwege laten de kwestie accuut
kan en zal worden, of en hoe een ander getint
bewind aan het hoofd van het rijk zal komen.
Vestigt men den blik uitsluitend op de cijfers,
zooals die voorloopig officieel zijn vastgesteld,
dan is het eerste, waardoor de aandacht getrok
ken wordt, dat er in de Duitsche republiek nog
nooit zoo druk gestemd is als gisteren; in het
geheele Duitsche rijk treft men voor de deel
neming aan de verkiezingen een percentsgewijs
cijfer van 88,5, in Pruisen zelfs van 88.9. We
hebben de tegengestelde verwachtingen, welke
algemeen gekoesterd werden, steeds in twijfel
getrokken, want alles wees er op, dat het Duit
sche volk ten volle de beteekenis der verkie
zingen besefte; alleen bestond het gevaar, dat
de ,.oppositie"-partijen. ontmoedigd zouden
thuisblijven, wat intusschen blijkens de cijfers
alleen voor de communisten het geval geweest
kan zijn, in zooverre dezen niet voor een deel
naar de nationaal-socialisten zijn overgegaan.
Van die overweldigende deelneming hebben
practisch uitsluitend de nationaal-socialisten
geprofiteerd. Dezen zagen hun percentage van
33,1 tot 44, hun aantal zetels van 196 tot 288 om
hoogvliegen. Wij hebben hier wederom met een
feit te doen, verklaarbaar ongetwijfeld, doordat
de Hitlerianen een bijna exclusieve verkiezings
campagne hebben kunnen voeren, maar dat toch
de mentaliteit van het huidige Duitschland
scherp karakteriseert.
De nationaal-socialisten zullen, als men alle
omstandigheden voor oogen houdt, vooral pro
fijt getrokken hebben van hun onverbiddelijken
strijd tegen het communisme. Elk weldenkend
mensch zal juist dien strijd toejuichen, en zelfs
als men zich bezorgd maakt, of de methode,
waarop hij gevoerd wordt, wel tot 't gewensch-
te resultaat kan leiden, moet men toch instem
men met de inderdaad juiste gedachte, welke
bij die campagne voorzit; dat er geen staats-
gemeenschap mogelijk is, die den ondermijnen
den krachten vrij spel laat. Dat de nationaal-
socialisten den strijd tegen de vernietigers van
staat, kerk en gezin aangebonden hebben, zal
een breede massa onverschilligen, die anders
van de stembus verre blijven, meegesleurd
hebben.
Dat de Hitlerianen onder dergelijke gunstige
omstandigheden geen eigen fiksche meerder
heid gehaald hebben, moet wel vooral hieraan
worden toegeschreven, dat de overige partijen
of partij groepeeringen merkwaardig tegen den
aanval uit het nationaal-socialistische kamp
hebben stand gehouden. De verliezen, welke
haar, in absolute cijfers geleden zijn, zijn ab
soluut onbeteekenen; dat zij naar het percen
tage iets moesten prijsgeven, is alleen het ge
volg hiervan, dat bij de veel grootere deel
neming het saldo op de cijfers tegenover de
orige verkiezing bijna geheel naar de Hit-
Als 5S gegaar>-
??en van de communisten, die meer dan
f, '"'oen stemmen verloren hebben, afziet,
L-lavpn^Tj11 partii zich over den uitslag te be-
e SOcialistische partij niet, welke merk-
Dipt 2h(i hield: het strijdfront zwart-wit-
niet te veel aan Hitier moest af-
hnnrièrrirtiiif111^1 het centrum, dat bijna twee-
tegenstaand^ de stemmen is vooruitgegaan, niet-
prlkpip vnnra ongebreidelde actie, welke door
volgelingen teberooven Part'J Va" ha3r
h*TaLnBeo1f om* pW°rdt dit feit erkend, al is
-R prsrhp vnlksnarH-'1 trap te Seven naar de
Beiersche volkspartij, welke een 23.000 stem
men heeft ingeboet, welke, het kan niet be
twijfeld worden, geheel aan'
socialisten ten goede zijn gekomen. Dezen laten
dan ook niet na om hierop heel sterk den
nadruk te leggen, met de verklaring, dat hier
uit overtuigend blijkt, dat het Duitsche volk
van particularisme en Main-linie niets wil
weten. Dit oordeel is wellicht wat voorbarig en
overdreven, in Berlijn zal er tegen Müncben
mede geschermd worden, en de Beiersche regee
ring staat zeker iets zwakker in haar strijd-
positie tegenover Berlijn. Voor triomfkreten als
welke minister Goering geslaakt heeft, is echter
nog allerminst reden.
Wel echter kan het geheele Duitsche volk er
zich over verheugen, dat deze bloedige, terro
ristische verkiezingscampagne eindelijk tot het
verleden behoort. Of men zich over den uitslag
verblijdt, of deze met bezorgdheid aanvaardt,
men heeft nu de zekerheid, dat er in elk geval
een meerderheid gevonden kan worden, welke,
indien zij den ernstigen wil daartoe bezit, con
structieven arbeid kan verrichten. Dat de Hit-
Ier-regeering, als zij opbouwend wil werken, op
den steun van centrum en Beiersche volkspartij
mag rekenen, is door alle leiders loyaal erkend.
Dat is het groote belang van den verkiezings
dag van gisteren; de mogelijkheid is geschapen,
dat alle „aufbauwillige" krachten, eendrachtig
aaneengesloten, tegen de ontwrichting van liet
leven te richten. Dit eenheidsfront is wellicht
zelfs breeder, dan uit den feilen en onverkwik-
kelijken verkiezingsstrijd wel gebleken is.
Als middel tegen niet.proletariers.
MOSKOU, 4 Maart. (R.O.) Het onlangs door
de sovjet-autoriteiten ingevoerde nieuwe pas
poortstelsel voor alle burgers, dat ten doel
heeft, elke maatschappelijke positie te leeren
kennen en de anti-sociale elementen uit de
groote steden te verdrijven, is thans in volle
kracht in werking getreden.
In Moskou en omliggende plaatsen hebben
duizenden burgers reeds bericht ontvangen,
dat hun geen pas zal worden verstrekt en dat
zij binnen 10 dagen hun woonplaats moeten
verlaten om naar het platteland te vertrekken.
Vaak hebben zij geen geld voor de verhuiskos
ten en aangekomen in de nieuwe veelal dicht
bevolkte streek ondervinden zij groote moei
lijkheden bij het zoeken naar een woning en
werk.
Oorspronkelijk was het paspoortdecreet be
doeld om misdadigers en oproerige elementen
uit de steden te verwijderen, doch het wordt
nu op veel ruimer schaal toegepast.
Vele jongelieden krijgen een uitwijzingsbe
vel alleen omdat zij van aristocratische fami
lies afstammen en andere moeten vertrekken,
omdat zij verwant zijn aan vroegere groote
land- en fabriekseigenaren.
De arbeidersbevolking wordt over het alge
meen met rust gelaten, behalve degenen, die
schuldig bevonden worden aan misdadige han
delingen.
De a.s. oorlogsverklaring.
ASSUNCION, 4 Maart (V.D.) De senaat van
Paraguay heeft Vrijdag zooals gemeld, de oor
logsverklaring aan Bolivia goedgekeurd. Deze
goedkeuring beteekent, dat president Ayala
thans volmacht heeft, den oorlog te verklaren.
De goedkeuring moet echter nog bevestigd wor
den door de kamer van afgevaardigden, doch
het staat reeds vast, dat dit zal geschieden.
De goedkeuring door den senaat geschiedde
met algemeene stemmen zonder voorafgaand
debat, na een geheime zitting van de senaats
commissie, die de resolutie, om oorlog te ver
klaren, vaststelde.
De resolutie bevat de volgende twee belang
rijkste artikelen;
„De hoogste macht wordt hierbij gemach
tigd, te verklaren, dat de staat van oorlog be
staat tusschen Paraguay en Bolivia. Deze ver
klaring moet worden medegedeeld aan de be
voegde Boliviaansche autoriteiten".
Na goedkeuring door de kamer wordt onmid
dellijk onderteekening door den president ver
wacht.
Deze oorlogsverklaring is het uitvloeisel van
den maandenlangen strijd tusschen Paraguay
en Bolivia over het grensgeschil in den Gran
Chaco, zooals men weet.
DE AARDBEVING IN JAPAN.
56.000 menschen dakloos.
TOKIO, 4 Maart. (V. D.) Het Japansche mi
nisterie van binnenlandsche zaken deelt mede,
dat de officieele telling van het aantal slacht
offers der aardbevings- en stormcatastrophe nog
niet beëindigd is.
56.000 menschen zijn volkomen dakloos. De
materieele schade bedraagt ongeveer 14.000.000
yen. Naar verluidt, zijn tot nu toe reeds meer
dan 2000 lijken geborgen. Met inbegrip van de
vermisten bedraagt het aantal slachtoffers dus
ongeveer 3000. Negen duizend huizen zijn zwaar
beschadigd. De Japansche keizer heeft een mil-
lioen yen ter beschikking gesteld, voor de leni
ging van den nood.
MIAMI, 4 Maart (V.D.) De toestand van bur
gemeester Cermak blijft van dien aard, dat
hoop op herstel blijft bestaan. De wonde van
mevr. J. Gill, een ander slachtoffer van de
schoten van Zangara, is, naar gemeld wordt,
geïnfecteerd.
Uitgebracht
Stemmen
39.316.873
(35.471.745)
Zetels
647 584)
N. S. D. A. 17-265.823 (11.737.010) 288 +92)
Socialisten 7.176.505 7.247.956) 125 4)
Communisten 4.845.379 5 980.162) 81 19)
Centrum 4.423.161 4.230.640) 73
Zwart Wit Rood 3.132.595 3.019-099) 52
Beier. Volkspartij 1.072.893 1.095.427) 19
Duitsche Volkspartij 432.105 661.796) 8
Chr. Soc. Vd
Staatspartij
D. Boerenpartij
Landvolk
Hannoveranen
Soc. strijdfront
Strijdhond Axb. Boer en.
661.796)
403.674)
336.451)
149.002)
46.378)
(-
TOKIO, 4 Maart. (R.O.) De terugtocht der
Chineezen uit Jehol naar Noord-China door
de verschillende passen van den grooten muur
is in vollen gang. De Japanners doen geen
enkele poging hen te achtervolgen tot voorbij
den muur, doch zij bereiden zich er wel op
voor deze passen in bezit te nemen, ten einde
te voorkomen, dat de Chineezen terugkeeren.
De Linkou-pas is reeds door de Japanners ge
nomen.
Naar verluidt, zouden de Chineezen een te
genaanval voorbereiden.
NANKING, 4 Maart. (R.O.) De gemeente
ambtenaren alhier zijn bezig met het inzame
len van gelden, welke bestemd zijn voor het
aankoopen van een oorlogsvliegtuig, dat aan
de nationale regeering zal worden overhandigd.
De machine die „Nanking" wordt genoemd,
zal volledig uitgerust worden met machinege
weren en een bommen-uitwerpinstallatie.
Deze actie van de gemeente-ambtenaren van
Nanking is een onderdeel van de groote cam
pagne, die in verscheidene Chineesche steden
is begonnen om het volk van de noodzakelijk
heid te overtuigen, dat de Chineesche lucht
strijdkrachten moeten worden versterkt en
uitgebreid.
De stad Jehol nog niet
gevallen
PEKING, 4 Maart. (V.D.) Het Chineesche
ministerie van oorlog deelt mede, dat alle ge
ruchten volgens welke de hoofdstad van de
provincie Jehol in den nacht van 3 op 4 Maart
zou zijn bezet, niet in overeenstemming met
de feiten zijn.
TOKIO, 4 Maart. (R.O.) De Chineesche ge
zant zal morgen naar Nanking vertrekken, om
deel te nemen aan de vergadering van den
Koeomintang, waarop de Chineesch-Japansche
betrekkingen zullen worden besproken. Men
gelooft niet, dat China de bedoeling heeft, de
diplomatieke betrekkingen met Japan te ver
breken, daar de Chineesche zaakgelastigden te
Tokio blijven.
LONDEN, 4 Maart. (R.O.) Voor de derde
maal deze week heeft de Chineesche zaakgelas
tigde een bezoek gebracht aan het ministerie
van buitenlandsche zaken in verband met het
Britsche verbod van den uitvoer van wapenen
naar het Verre Oosten.
De desertie van Tang Yoe Lin.
PEKING, 4 Maart. (R.O.) Het vertrek van
Tang Yoe Lin heeft hier groote verontwaardi
ging gewekt en zijn arrestatie is bevolen. Als
hij gearresteerd wordt, zal hij waarschijnlijk
worden terechtgesteld.
Tsjang Hsoe Liang heeft 30.000 man opge
steld bij den Koepeiloepas, om Tang Yoe Lin
te verhinderen de grens over te steken.
1800 Chineezen gevangen
genomen.
TOKIO, 4 Maart. (V.D.) Volgens een bericht
uit Moekden bevestigt het Japansche opper
commando het bericht van hedenmorgen, dat
de voorhoede der Japansche cavalerie in den
nacht van 3 op 4 Maart in de hoofdstad van
Jehol, Tsjende, is binnengedrongen. Er
speelden zich heftige straatgevechten af, waar
bij de Japanners door de Chineezen vanuit
de huizen werden beschoten. Achttienhonderd
gevangenen werden gemaakt, w.o. zes gene
raals en een aantal andere hooge officieren
van 't Chineesche leger. Op het commandants
gebouw van Tsjende waait de Japansche oor-
logsvlag. Voor hun aftocht hebben de Chinee
zen alle militaire magazijnen, munitie- en
levensmiddelenvoorraden vernietigd. Boven
dien hebben zij drie bruggen opgeblazen.
Het hoofd der Japansche troepen in Jehol,
generaal Mogi, heeft aan het Japansche mini
sterie van oorlog getelegrafeerd, dat met de
bezetting van Tsjende de geheele provincie
Jehol zich in Japansche handen bevindt. De
Japanners zuiveren nu de provincie van de
overblijfselen van het Chineesche leger en
hebben in Tsjende een ontwapening op groote
schaal georganiseerd.
Vele Chineesche soldaten werpen tijdens de
vlucht wapenen en uitrusting weg. De vrij-
scharen vluchten naar Charchar. Naar verluidt,
zou de Chineesche generaal Tang Yoe Li naar
Peking zijn gevlucht. In Peking is men zeer
bevreesd voor Japansche luchtaanvallen.
BELGRADO, 4 Maart. (R.O.) Voor het ge
rechtshof van Novi Pazar in Servië staan 20
jongelieden terecht, die tot een bloedig ge
vecht waren gekomen om een meisje, tenge
volge waarvan twee mannen werden gedood
en een tiental anderen gewond.
De onbewuste oorzaak hiervan was de 17-
jarige zeer knappe dochter van een welge
steld landbouwer, wier schoonheid de jonge
lieden van het district zoo het hoofd op hol
deed slaan, dat een troep jongemannen van
een naburig dorp besloot haar te ontvoeren en
te laten trouwen met hun leider, Abana Sjets-
jowitsj.
Toen zij hun plan echter wilden uitvoeren
en het huis van de schoone binnendrongen,
grepen haar vader en broeders naar de wa
penen, wekten hun huurlieden en weldra
waren alle mannen op de been om hun dorps-
schoonhfeid te verdedigen.
Er ontstond een gevecht, waarbij zoowel
geweren als pannen als wapens werden ge
bruikt.
De aanvallers kregen versterking en uren
lang duurde de strijd, totdat een aanval in den
rug door een met bijlen gewapenden troep
de aanvallers verraste.
Hun leider Sjetsjowitsj en een tweede man
werden gedood en de indringers werden naar,
hun dorp teruggedreven.
BELGRADO, 4 Maart (R. O.). De behande
ling van een strafzaak tegen 9 Russische zi
geuners, beschuldigd van diefstal en bedrog,
werd door de rechtbank te Subotitza gestaakt
en de strafzaak geannuleerd tengevolge van de
vele grappige gebaren en bewoordingen van de
aangeklaagden, waardoor de geheele rechtszaal
voortdurend zat te schateren van het lachen.
De zigeuners hadden er hun werk van ge
maakt, om van huis tot huis gaande, te bede
len en teekeningen te maken. Terwijl de eene
helft dan de bewoners van het huis bezig
hield, sloeg de andere helft zijn slag en nam
mee wat voor het grijpen lag.
De humor heeft hun nu de vrijheid bezorgd.
PRAAG, 4 Maart. (R.O.) De politie heeft
opnieuw een aantal personen gearresteerd, die
zich aan bedelarij schuldig maakten, niet
tegenstaande zij rijk waren. Eén der gearres
teerden gebruikte eiken dag in een eerste klas
restaurant drie maaltijden, elk van drie gul
den.
Een andere bedelaar, die overdag vrij veel
ophaalde, gaf dit 's avonds en 's nachts uit in
zijn clubs.
Tot deze arrestanten behoort ook een echt
paar, dat van rijkswege pensioen kreeg en
bovendien nog eigen kapitaal had.
De gearresteerde bedelaars zullen voor de
rechtbank worden gedas-cd en streng gestraft
worden, daar de pointe oc bepalingen op
bedelarij verscherpt heeft
De medewerkers van Roosevelt v. o. n. h.
Hull, Wallace, Dern, Ickes, Swanson,
Bachman, W oodin.
GENèVE, 4 Maart (R.O.) De politieke com
missie der ontwapeningsconferentie is heden
overgegaan tot de behandeling van het kern
punt van het Fransche veiligheidsplan, volgens
hetwelk de staten van het vasteland van Euro
pa zich moeten verplichten tot wederzij dsche
hulpverleening bij verstoring van den vrede.
Paul-Boncour ontwikkelde het Fransche plan
nog eens in groote trekken en sprak den wensch
uit, dat de hoofdcommissie zich thans over
het beginsel van dit plan zou uitspreken. Nog
maals wees hij erop, dat Frankrijk op veilig
heidsgebied drie eischen stelt, n.l. unificatie
der legertypes, ontwapeningscontröle en weder
zij dsche hulpverleening. Het komt er thans op
aan, zoo zeide Boncour, beslissingen te nemen.
Op de verklaringen van Paul Boncour volgde
een debat, waarbij de Spaansche gedelegeerde
en de vertegenwoordigers der kleine entente
zich voor het Fransche plan uitspraken.
De Duitsche gezant Nadolny oefende in den
vorm van algemeene bemerkingen, critiek uit
op het Fransche plan. Hïj ging daarna uitvoe
rig in op de kwestie van de vorming van sta-
tengroepen. i
Ieder systeem van wederzij dsche hulpverlee
ning moet zoo georganiseerd zijn, dat de natio
nale belangen van een bepaalden staat of sta-
tengroep niet den doorslag geven.
Na de rede van Nadolny werden de verdere
beraadslagingen tot Dinsdag verdaagd.
Von Papen naar Genève.
BERLIJN, 4 Maart. (H.N.) Naar verluidt zul
len von Neurath en von Papen binnenkort
naar Genève vertrekken ter bijwoning van de
ontwapeningsconferentie, nu daar ook de ove
rige toonaangevende staatslieden van Europa
bijeenkomen. Hitier wil het voorbeeld van
Mussolini volgen en aan geen enkele buiten
landsche conferentie deelnemen. De stemming
ten opzichte van de ontwapeningsconferentie is
in Duitschland zeer pessimistisch.
Men meldt ons uit Rome;
Behoudens de allerlaatste, thans wel moreel-
zekere goedkeuring van de Congregatie en van
Z. H. den Paus, zullen de zalig- en heiligver
klaringen dit jaar plaats hebben op:
Zondag 30 April de Zaligverklaring van de
Eerbiedwaardige Pelletier,.
Zondag 7 Mei de Zaligverklaring van de
Eerbiedwaardige Gerosa.
Zondag 14 Mei de Zaligverklaring van de
eerbiedwaardige Gemma Galgani.
Zonag 21 Mei de Zaligverklaring van den
eerbiedwaardigen Pater Pignatelli S.J.
Zondag 28 Mei de Zaligverklaring van de
eerbiedwaardige Labouret.
Op 4 Juni de heiligverklaring van den Zali
gen Fournet.
ROME, 4 Maart. (V.D.) Zooals reeds ge
meld, werd dezer dagen, bij de afbraak van
een oud huisje, in het centrum van Rome, een
even zonderlinge als belangrijke vondst ge
daan. n.L 15 K.G. gouden munten, waarvan
een deel zelfs van groote archeologische waar
de bleek te zijn. Een en ander was verpakt in
couranten uit het jaar 1888.
Intusschen heeft men bij de verdere werk
zaamheden ter plaatse wederom een aantal
gouden munten gevonden en er begint een
beetje licht te komen in deze raadselachtige
Een vroegere buurman, de thans bejaarde
dichter Jandolo, wist omtrent den antiquair
Martinetti, die destijds het huisje bewoonde,
mede te deelen, dat défee in hooge mate wan
trouwend was, een misant.hroop en een vrek
van het klassieke type. Hij hield er een zon
derlinge leefwijze op na; het geld was zijn
eenige passie, en omdat hij zijn, vermogen
niet, aan de bank toevertrouwde, had hij van
verschillende gipsfiguren afgietsels van
bekende beeldhouwers geheime spaarpotten
gemaakt, hetgeen op onverwachte wijze, na
zijn plotselingen dood, aan het licht is ge
komen.
Zoo werd in een copie van den bekenden
„Discuswerper" een hoeveelheid goud en
èdelsteenen ter waarde van ruim 400.000 Lire
gevonden. Ook vonden de erfgenamen een
klein, oorspronkelijk beeldhouwwerk van Mi
chel Angelo, een Orpheus", welke onmiddel
lijk door prof. von Bode, den toenmaligen
directeur van het Kaiser Friedrich Museum te
Berlijn, werd aangekocht.
Het is overigens zeer wel mogelijk, dat ver
schillende gipsafgietsels, verkocht na Marti-
netti's dood, goudstukken e.d. bevatten.
Men vraagt zich intusschen af, wien de
thans gevdliden schatten toekomen. Dit is een
vrij gecompliceerde kwestie. Volgens de wet,
komen er verschillende personen en onder
nemingen in aanmerking, en het is zoo goed
als zeker, dat den arbeider, die de ontdekking
4eed, de helft ervan toduxat.
WASHINGTON, 4 Maart. (R. O.) „Ik zweer
plechtig, dat ik op eerlijke wijze het ambt van
president der Vereenigde Staten zal uitoefenen
en dat ik naar mijn beste vermogen de grond
wet der Vereenigde Staten zal handhaven, be
schermen en verdedigen".
Door deze woorden, uitgesproken met opge
heven rechterhand voor den „chief justice", is
Franklin D. Roosevelt heden de 32ste president
der Vereenigde Staten geworden.
De inaugurale plechtigheid was kort, maar
indrukwekkend. Eerst werd de nieuwe vice-
president John Garner uit Texas, vroeger
speaker in het huis van afgevaardigden, be-
eedigd in den senaat.
Vervolgens ging het heele gezelschap door
het Capitool naar het podium, dat opgericht
was boven aan de steenen trappen van den
OostAijken gevel.
De aftredende president Hoover en zijn op
volger Roosevelt gingen tezamen de treden op
naar het podium, waar zij werden verwelkomd
door den „chief justice", Charles Evens Hughes,
die gekleed was in zijn zwierige zwarte ambts
kleed.
Hierna legde Roosevelt den eed af op de
grondwet.
Na korte gelukwenschen hield de nieuwe
president zijn inaugurale rede voor de micro
foon.
Inplaats van, zooals zijn voorgangers, drie
kwartier of zelfs twee uur te spreken, zette
Roosevelt in een rede van slechts 15 minuten
zijn programma uiteen.
Na het uitspreken van zijn rede, reed Roose
velt, geëscorteerd door een afdeeling cavalerie,
naar het Witte Huis, waar de plechtigheid een
oogenblik werd onderbroken voor de lunch.
President Roosevelt nam daarop plaats in het
midden van het „court of honour", dat opge
richt is op de Pennsylvania Avenue, tegenover
het Witte Huis, vanwaar hij de groote parade
afnam.
Aan het hoofd der parade reed als „grand
marshall" generaal Pershing, de opperbevelheb
ber der Amerikaansche troepen gedurende den
wereldoorlog, gevolgd door vier divisies van
het leger.
Achter deze troepen kwamen de leden van
het democratische nationale comité en de gou
verneurs der verschillende staten met hun
gevolg.
In den stoet liepen verder de veteranen uit
den burgeroorlog, uit den Spaansch-Amerikaan-
schen oorlog, den Indischen oorlog en den
wereldoorlog en daarachter de leden van mili
taire orden en vaderlandsche organisaties.
De inaugureele plechtigheid werd besloten
met een groot vuurwerk en een bal in het
Washington Auditorium, dat niet ver van het
Witte Huis af ligt.
WASHINGTON, 4 Maart. (R.O.) In zijn
inaugurale rede verklaarde de nieuwe presi
dent Roosevelt o.a. het volgende:
Wij moeten den toestand eerlijk en openhar
tig onder de oogen zien en slechts voor één
ding vreezen: de ongegronde, naamloos onver
standige vrees.
De oprechtheid èn energie der leiders zal
ons echter zooals steeds, ter overwinning voe
ren. Waarden, prijzen en betalingscapaciteit
zijn gedaald. De betalingsmiddelen zijn in de
banken vastgevroren. De spaargelden van dui
zenden families zijn verloren gegaan, maar
onze nood is niet van substantieelen aard, wij
worden noch door oorlog, noch door sprinkha
nen geteisterd, wij hebben alles rijkelijk, ja
zelfs in overvloed en alleen aan de machinaties
van gewetenlooze speculanten hebben wij de
zen kommer te danken.
De mogelijkheid tot arbeid
Geldbezit is echter niet zoo belangrijk als de
mogelijkheid tot arbeid en de daaruit voort
vloeiende wederopleving van moed en levens
vreugde.
Het is thans de ure, om de waarheid te zeg
gen, en wel de geheele waarheid openlijk en
zonder schroom; wij zullen niet terugschrik
ken voor erkenning van den noodtoestand van
ons land. Van nu af zal ons groote volk her
boren worden en zal ons land opnieuw tot
welvaart geraken.
Onze eerste groote taak is het volk aan werk
te helpen. Dit kan gebeuren door rechtstreek -
sche recruteering door de regeering zelf. Wij
zullen deze taak afhandelen, zooals wij dat
in geval van oorlog zouden doen, maar tevens
zullen wij door het in dienst stellen van arbei
ders de plannen verwezenlijken, waaraan groo
te behoefte is, om onze natuurlijke hulpbron
nen te reorganiseeren en te benutten.
Wij moeten ook openhartig het gebrek aan
evenwicht in onze groote industriecentra er
kennen en trachten een beter gebruik te maken
van het land.
Wij zullen de banken controleeren en aan
de speculatie een einde trachten te maken.
Wij zullen onze valuta handhaven. Weldra
zullen wij het nieuwe congres in een speciale
zitting verzoeken, om gedetailleerde maatre
gelen te nemen en ik zal dan van het congres
de noodige volmachten krijgen. Wij zullen
eerst ons eigen huis in orde moeten brengen,
voor dat wij tot de gewenschte internationale
onderhandelingen overgaan.
Ik zal geen enkele poging nalaten, om den
wereldhandel te herstellen door een wederop
bouw van de internationale economie.
Op het gebied der buitenlandsche politiek
ziin wij voor een goede verstandhouding met
alie volken en hen, die de verdragen eerbie
digen. Met vertrouwen zullen wij deze crisis
bestrijden ep overwinnen.
In het vervolg van zijn rede Zeide Roosevelt
nog: Wij geven ons meer dan ooit tevoren re
kenschap van onze wederzijdsche afhankelijk
heid, wij begrijpen, dat wij niet alleen kunnen
nemen, maar dat wij ook moeten geven en
dat wij indien wij voorwaarts willen gaan,
moeten optrekken als een geestdriftig leger,
loyaal en tot offers bereid, in het belang dei-
gemeenschappelijke discipline.
Wij zullen hopen, dat het moreele evenwicht
van de uitvoerende erf wetgevende macht ge
heel en al berekend is voor een onmiddellijk
ingrijpen, hetwelk vereischt wordt door een
tijdelijke afwijking van dit moreele evenwicht.
Bijzondere maatregelen.
Ik ben bereid, bij de uitoefening van mijn
constitutioneele taak maatregelen aan te be
velen, welke een beproefd volk temidden van
een beproefde wereld mag eischen.
Binnen het kader van mijn constitutioneele
rechten zal ik mijn best doen, deze of gene
maatregelen, die het congres eventueel zal uit
werken, spoedig te doen aannemen.
Maar ingeval het congres niet een van de
door mij aangewezen wegen volgen zou en de
toestand kritiek zou blijven, zal ik geen weg
vermijden, welke mijn plicht mij duidelijk zou
uitteekenen. Ik zal dan het congres verzoeken
om het eenige middel, dat dan nog overblijft,
om de crisis af te weren, n.l. uitvoerige execu
tieve volmachten, om aan den uitzonderings
toestand het hoofd te bieden, even' groote vol
machten als men mij zou kunnen geven als
wij door een vreemden vijand overrompeld
werden.
WASHINGTON, 6 Maart 1933. (R.O.) Presi
dent Roosevelt heeft een proclamatie uitgevaar
digd, waarbij een embargo op goud- en zilver-
export wordt afgekondigd en earmarking van
goud door buitenlandsche staten verboden. Te
vens wordt de nationale bankholiday tot Don
derdag verlengd.
Deze verordening is Zondagnacht 1 uur in
werking getreden.
Wat zal a.s. Donderdag
geschieden
WASHINGTON, 6 Maart 1933. (V.D.) De
staatssecretaris van Financiën, Woodin heeft
ter aanvulling van het decreet van Roosevelt
verklaard, dat de „beursvacantie" geen perma
nent prijsgeven van den gouden standaard door
Amerika beteekent. Hij gelooft, dat het hoogte
punt van de crisis thans bereikt is.
Voor het geval het Amerikaansche volk in
zijn nieuwen president vertrouwen zal hebben,
zou het land de crisis snel kunnen overwinnen.
In antwoord op een vraag verklaarde Woodin
nog. dat het voorloopig nog onzeker is, wat
Donderdag zal geschieden. Aan de beantwoor
ding dezer kwestie wordt evenwel met volle
energie gewerkt.
Machtiging tot het uit.
geven van noodgeld.
NEW-YORK, 6 Maart 1933. (V.D.) President
Roosevelt kondigde zijn proclamatie af op grond
van een in het jaar 1917 uitgevaardigde wet,
waarbij den president dictatoriale volmachten
inzake alle bankaangelegenheden worden ge
geven, en welke indertijd werd gepubliceerd
onder den titel: „Wet met betrekking tot het
verkeer met den vijand".
De Minister van Financiën is gemachtigd,
clearinghouses of andere credietwaardige instel
lingen toe te staan, noodgeld uit te geven. Voorts
mogen de banken voor nieuwe deposito's
nieuwe rekeningen openen, welke niet aan be
perkende bepalingen voor wat betreft, de uitbe
taling, zullen onderhevig zijn. Deze maatregelen
beoogen het hamsteren van geld tegen te gaan.
Roosevelt heeft over alle radiozenders der
Vereenigde Staten een oproep gericht tot alle
frontsoldaten en goede burgers van de Ver. Sta
ten, die hij aanspoort tot bestrijding van de
economische depresie. Deze strijd zal offers
eischen. De opwekking tot dezen strijd in vre
destijd is niet minder groot en ernstig dan de
sommaties tijdens den oorlog.
Men moet niet gelooven, dat de „oorlogsdeug-
den" zich onderscheiden van die, van den vrede.
Het geheele leven is een strijd tegen de natuur
krachten en de menschelijke tekortkomingen,
zelfzucht, luiheid en vrees. Met vijanden, waar
mede men geen wapenstilstand kan sluiten. Ten
slotte riep Roosevelt op tot een samengaan van
alle krachten tot herstel van de volkswelvaart.
De radio-redevoering van Roosevelt vormde
een onderdeel van een uitzending van het Ame
rikaansche legioen.
Omtrent de uitgifte van het noodgeld semt
V.D. nog nader:
De lithografen en drukkers hebben den ge-
heelen nacht van Zaterdag op Zondag en den
geheelen Zondag doorgewerkt om voor het tijdig
gereed komen van dit noodgeld te zorgen.
De bankiers eischen, dat een algemeene over
eenkomst zal tot stand komen over de wijze
van uitgifte van de nood-biljetten in de ver
schillende financieele centra en dat dit slechts
zal geschieden in overeenstemming met de
Federal Reserve banken.
Het noodgeld zal dan ook worden uitgegeven
onder toezicht van de Federale Reservebanken.
Roosevelt verklaarde, dat deze maatregel noodig
is geworden door het oppotten van goud en het
opnemen op groote schaal van geld bij de ban
ken, evenals door opneming uit het buitenland.
Wordt de gouden stan-
daard opgeheven
President Roosevelt heeft tegen Zondagmid
dag 3 uur Greenwich tijd een speciale confe
rentie belegd, ter bespreking van de bank
crisis.
Aan deze conferentie wordt deelgenomen door
de vooraanstaande bankiers, de directeuren der
Federal Reserve Banks, vooraanstaande zaken
lieden en financiers, zoomede alle gouverneurs
der bondstaten.
De beraadslagingen zullen in hoofdzaak be
trekking hebben op de vraag of de Vereenigde
Staten eventueel den gouden standaard zullen
prijsgeven. De conferentie wordt gehouden m
het Witte Huis.
Op het program der besprekingen staat de
voorgenomen garantie door de Bondsregeermg
voor 50 pet. der deposito's, een uitvoerverbod
van goud, de intrekking der verplichting van
de Federal Reserve Banks goud af te geven op
bankbiljetten en tenslotte een algemeen bank-
moratorium.
In welingelichte kringen acht men het on
vermijdelijk, dat de regeering der Vereenigde
Staten den gouden standaard zal moeten prijs
geven.
Speciale zitting van het
Congres bijeengeroepen.
WASHINGTON, 6 Maart 1933. fV.D.). **5
speciale zitting van het congres ter behandeling
van de spoedwetten in verband met den
ernstigen financieelen toestand komt Dondei
dagmiddag bijeen. Ki;ppn-
President Roosevelt verklaarde na de bijeen
roeping van het congres dat
uitwerkt ter overwinning van de fl"an"*ste
moeilijkheden. Het congres zal zich op de eei.
plaats hebben bezig te houden met.denJinan
cieelen toestand en den toestand^der banken.
Over de resultaten van de besprekingen.
Zondag te Washington hebben plaatsge
is tot dusver niets bekend. I
Levering van dollars te
Amsterdam uitgesteld.
In een bijeenkomst van leden der
ging voor den Wisselhandel te Ams er am
uitvoerig van gedachten ge^ldoverden
toestand, welke was ontstaan door
rika genomen beslissingen. In
mine met een desbetreffende bepaling m het
reglement der Vereeniging heeft men o.a. be
sloten, om de levering van dollars te^doen
plaats hebben overeenkomstig de in Amerika
te treffen besluiten, ten aanzien van de
witting der werkzaamheden door'de banken
Voorloopig r.al derhalve de in Amerika af
gekondigde en verlengde ..bankholiday ook
als zoodanig hier te lande gelden. Levering zal
nas on den dag. volgende op „bankholidav
in dit geval derhalve op Vrijdag kunnen
worden verlangd.
De reflex der gebeurtenis
sen op het Damrak.
Evenals op de wisselmarkt kwam ook op de
efectenbeurs een zekere verwarring tot uit
drukking als gevolg van de besluiten, welke in
Amerika werden genomen.
Een levendige vraag naar aandeelen gaf uit
drukking van de vrees, dat de gulden ipso fac
to het intusschen noch allerminst vastge
stelde lot van den dollar zou moeten volgen.
Scherpe koersverheffingen waren hiervan het
gevolg. Olies deden voor Koninklijke een koers
van 147%; Philips een koers van 113%; H.V.A.
van 185% en Unilever 102%. Voor verders
bijzonderheden verwijzen wij naar ons beurs-
overzicht van Amsterdam.
