NU DE HAKENKRU IS VLAG WAPPERT 1
OVER DUITSCHLAND
DE POSITIE VAN DEN GULDEN
NA SLOOPERSWERK OPBOUW?
NAAR POTSDAM.
HEEFT JAPAN VERDERE
PLANNEN?
EEN DICTATUUR IN
GRIEKENLAND.
LANDDAGVERKIEZINGEN
1 APRIL OP BISMARCK'S
GEBOORTEDAG?
BADEN PROTESTEERT TE
BERLIJN.
COMMENTAREN UIT HET
BUITENLAND.
Tegen liet planten der hakenkruisvlag
op de regeeringsgebouwen.
VELDSLAG IN ALTONA.
TALRIJKE DOODEN EN GEWONDEN
DE VERDEDIGING VAN DEN
GROOTEN MUUR.
WASHINGTON EN MOSKOU.
GENERAAL PLASTIRAS GRIJPT
NAAR DE MACHT.
BURGEMEESTER CERMAK
OVERLEDEN.
SAMENZWERING TE MOSKOU.
ZEVENTIG ARRESTATIES.
BOM IN EEN MADRILEENSCH
KLOOSTER.
BANKHOLIDAY IN CUBA.
BEURSSLUITING IN JAPAN.
Zal Amerika het voorbeeld van Duitschland volgen of dat van Engeland-
Waarschijnlijk zal de gouden standaard worden gehandhaafd.
vUegtiug mi JZomgsberg te oerlijn ter***- Becember 133S en 34,1 pet, in Januari 1932. 1 Maandag en Dinsdag gesloten zullen blijven.
DE GEVOLGEN VOOR ONS
LAND
DINSDAG 7 MAART 1933
BERLIJN, 6 Maart (V. D.) Morgen, Dinsdag
zal het rijkskabinet bijeenkomen, om, evenals
de Pruisische regeering, zijn standpunt te be
palen nopens het resultaat der verkiezingen.
Volgens de grondwet moet een nieuw gekozen
rijksdag op zijn laatst 30 dagen na de verkie
zingen, in dit geval dus op 4 April a.s. bijeen
komen. De datum van bijeenroeping hangt af
van 't officieele onderzoek naar de verkiezings
uitslagen, waarmede eenige dagen gemoeid zijn.
De bijeenroeping van den rijksdag zal echter
zoo spoedig mogelijk geschieden, zoo mogelijk
zal men als datum voor de eerste zitting kiezen
den eersten April, den geboortedag van Bis
marck.
Op dezen dag zou dan de rijksdag te Potsdam
voor de eerste maal bijeenkomen.
De nationaal-socialjstische afgevaardigde,
generaal Litzman, die 83 jaren oud is, zal °ud?r"
doms-president van den nieuwgekozen rijksdag
zijn, evenals van den nieuw gekozen Piuisischen
landdag.
Het rijkskabinet zal, zooals reeds gemeld in
zijn huidige samenstelling ongewijzigd blijven.
In Pruisen, waar de nationaal-socialisten en het
strijdfront Zwart-Wit-Rood eveneens de abso
lute meerderheid verworven hebben, is te ver
wachten, dat de tot nu toe bestaande commis
soriale regeering zal worden gewijzigd in een
landsregeering; welke op het parlement steunt,
waarbij de tot nu toe bestaande nieuwe per
soonlijke en zakelijke verbondenheid tusschen
de ministeries van rijk en Pruisen gehandhaafd
zal blijven.
In verband hiermede zullen ook eenige muta
ties moeten volgen, het Pruisische ministerie
van justitie zal een nieuwen leider moeten
hebben.
In de kringen der rijksregeering is men van
meening dat de klacht van de vroegere Prui
sische regeering Braun bij het staatsgerechts-
hof door het resultaat der verkiezingen ver
vallen is. In ieder geval heeft de klacht geen
feitelijke beteekenis meer.
Op de vraag of eventueel maatregelen tegen
de Zuid-Duitsche regeeringen in het voornemen
liggen, wordt van bevoegde zijde verklaard, dat
dit van de Zuid-Duitsche landen zelf zal af
hangen.
De rijkskanselier Adolf Hitler werd Maan
dagmiddag door rijkspresident Von Hindenburg
ontvangen.
Of nog een oproep van de rijksregeering in
verband met den uitslag der verkiezingen ver-
wacht^poet worden, stond Maandagmiddag nog
niet vast.
Wat de verandering van de rijksvlag betreft,
hieromtrent heeft de rijksregeering nog geen
enkel besluit genomen. Het wordt mogelijk ge
acht, dat het rijkskabinet zich Dinsdag reeds
met een machtigingswet zal bezighouden. Of
het een machtiging betreft, waarvoor een ge
wone of een tweederde meerderheid van den
rijksdag noodig is, hangt natuurlijk van de
plannen der regeering af.
Verder wordt het mogelijk geacht, dat de
regeering zich Dinsdag zal bezighouden met de
buitenlandsche politiek en den toestand te
Genève, ofschoon dit niet op de agenda staat.
In dit geval zal ook worden besloten, of leden
van de Rijksvereeniging naar Genève gaan.
van de arbeidsbeurs dr. Markert, in Hessen re-
geeringsraad Müller te Alsfeld voorloopig met
de leiding van de politie belast.
De senaat van Bremen heeft de Buerger-
schaft verzocht, binnen twee weken
verkiezingen te organiseeren.
BERLIJN, 6 Maart. (W. B.) Volgens de tel
ling van Wolff werden er voor den Pruischen
landdag uitgebracht: 25.008.073 stemmen in de
23 kiesdistricten.
Hiervan verkregen de:
Nationaal-Socialisten 10.332.670 (43 ,c)
Sociaal-Democraten 3.952.404 (16.5 ,o)
Communisten 3.131.471 (13
Centrum 3.367.379 (14
Kampffront 2.158.400 9
D. Volkspartij 241.636 1
215.047 1
164.166 0.7
KARLSRUHE, 6 Maart (V.D.) Maandagoch
tend werd door leden van de N.S.D.A.P. op
den toren van het raadhuis te Karlsruhe een
hakenkruisvlag geheschen.
Op het protest van den eersten burgemees
ter werd de vlag ingenomen, doch in de plaats
daarvan een nog grootere hakenkruisvlag uit
gestoken. De aanwezige S.A.-leden zongen
daarbij het Horst Wessel-lied en brachten heil-
Wenschen uit op Hitler.
Voorts werden hakenkruisvlaggen geheschen
op den toren van het slot, het hoofdbureau
van politie, het gebouw van den Badenschen
landdag en op de brandweerkazerne.
Per radio maakte het staatsministerie be
kend, „dat het vlaggen op openbare dienst
gebouwen met partijvlaggeh verboden is en
dat, waar door overrompeling dergelijke vlag
gen werden geheschen, deze moesten worden
'verwijderd".
Ook op de gemeentehuizen van Mannheim,
Freiburg en Loerach werd de hakenkruisvlag
geheschen. Ook de burgemeester van Loerach
protesteerde. Hij heeft den gemeenteraad in
buitengewone zitting bijeengeroepen.
Ook elders wordt de Swastica-
vlag geheschen.
Naar Wolff meldt, is ook in tal van andere
plaatsen de Swastica-vlag op de openbare ge
bouwen geheschen.
In den loop van den Maandagmiddag werden
op het regeeringsgebouw van Dessau in tegen
woordigheid van minister-president Frqyberg,
staatsminister dr. Knorr en den Staalheim-lei-
der van de gouw Anhalt, de zwart-wit-roode
vlaggen en de Hakenkreuz-vaan geheschen.
Ook op het regeeringsgebouw te Aurich wap
peren sinds Maandagmorgen vroeg de zwart-
wit-roode, de zwart-witte en de Swastica-vlag.
Van de raadhuizen van Leep en Remscheid
waaien eveneens de Swastica-vlaggen.
Te Darmstadt is het Maandag in de nabij
heid der ministeries tot volksoploopen geko
men. In de vroegen ochtend was een zwart-
rood-gouden vlag op het Louise-plein voor het
landdaggebouw verbrand, terwijl op het ge
bouw zelf de Swastica-vlag werd geheschen
Tot incidenten van ernstigen aard is het even
wel niet gekomen.
HAMBURG. 5 Maart. (V.D.) De S.A. was
tegen 9 uur met ongeveer 700 man voor het
raadhuis op de Rathausmarkt verschenen.
Tegen 10 uur trokken zij onder aanvoering
van den pas-benoemden „Polizeiherr" Richter
bet raadhuis binnen. Aan de beide groote op
de Rathausmarkt opgerichte masten werd de
swastikavlag geheschen. De nieuwe chef van
de Politie Richter, die overigens, naar ver
'ui(Jt, tot rijkscommissaris voor Hamburg be
n°emd zal worden, heeft van het balkon van
bet raadhuis, waar eveneens een swastika-
vlug wapperde, een toespraak tot de menigte
gehouden.
BERLIJN, 6 Maart. (H.N.) De rijksminister
van binnenlandsche zaken Göring heeft, in ver
band met de beweging, onder de bevolking
ontstaan door het niet aftreden van de marxis
tische leden der regeering, waardoor vrees voor
onlusten bestaat, op grond van artikel twee der
verordening tot bescherming van volk en staat,
bepaald, dat in Bremen en óók in Hessen de
rijksregeering de bevoegdheden van de lands-
regeeringen overneemt, voor zoover dit tot
handhaving van de openbare orde en veiligheid
noodig is.
To Bremen is de plaatsvervangends directe®;
Hoe zullen cle internationale gevolgen
9
zijn
PARIJS, 6 Maart. (R.O.) De „Echo de Paris"
is van meening, dat thans van ontwapening
nauwelijks nog sprake kan zijn.
De „Journal" schrijft: Duitschland laat ons
thans een open gezicht zien, en men moet waar
lijk wel onkundig zijn in het begrijpen van de
werkelijke beteekenis dezer verkiezingen, om
niet te beseffen, dat wij met een nationalistisch
blok van geweldige afmetingen te doen heb
ben, dat uit verschillende volksdeelen is sa
mengesteld, doch niettemin homogeen is, om
dat zij hetzelfde doel nastreven
Christelijk-Soc. Volksdienst
Duitsche Staatspartij
nieuwe I Andere partijen en ongeldige
stemmen 444.900 1.8 o
Ongeveer 89 van alle stemgerechtigde kie
zers hebben hun stem uitgebracht.
BERLIJN, 5 Maart. (V. D.) Volgens de offi
cieuze berekening zou de nieuwe Pruisische
Landdag zijn samengesteld uit 475 afgevaardig
den, als volgt over de partijen verdeeld:
N. S. A.
Sociaal-Democraten -Lr
Communisten
Centrum
Zwart-Wit-Rood 42
Duitsche Volkspartij 3
Christ. Soc. Volksdienst 4
Staatspartij 2
Duitsch Hannoveranen 1
475
Ook in den Pruisischen landdag zullen de
nationaal-socialisten tezamen met het blok
Zwart-Wit-Rood over een meerderheid, n.l. 252
Ook de „Excelsior" is van meening, dat door van de 475 zetels beschikken,
de overwinning van gisteren de ontwapenings- BERLIJN, 6 Maart (W. B.) Ter vergelijking
besprekingen niet vergemakkelijkt, zuilen wor- mgt de ,vorige verkiezingsuitslagen volgt de
den en de verwezenlijking van cle ïnternatio- e van het vroegere aantal zetels van ver-
nale gedachte der verzoening der volken niet s^nlende partijen:
gebaat zal zijn. Nat. Soc162 (thans 210)
De eeRépublique', het orgaan, dat nauwe re- goc Dem37
la ties onderhoudt met den linkervleugel der ia- pj. Centrum 67
dicaal socialisten verklaart o.m.: sinds acht
dagen is Duitschland een revolutionnaire pe
riode ingetreden. Sinds den brand in het rijks
daggebouw hebben de gebeurtenissen zich zóó
snel ontwikkeld, dat de verkiezing van giste
ren slechts de beteekenis heeft van een episo
de in den strijd om de consolideering der
nieuwe dictatuur.
In Duitschland zijn nog drie krachten die
mee tellen: de nationaal-socialisten, de Stahl-
helm en de rijksweer. Een conflict tusschen de
beide deelen van de Duitsche rechterzijde zou
burgeroorlog beteekenen. In dit geval zou de
rijksweer den doorslag geven. In verband met
het feit, dat de buitenlandsche politiek der
nieuwe regeering nog niet nauwkeurig is vast
te stellen, wacht Frankrijk, zooals tot nu
toe, met kalmte af, wat gebeuren gaat. Het
wenscht tegenover de Duitschers de politiek
voort te zetten van een goeden buur, maar de
onverwachte ontwikkeling der rijkspolitiek
heeft in de meeste landen, zooals zulks door de
commentaren in de wereldpers wordt bewezen
een echo doen opklinken, die getuigt van ern
stige bezorgdheid.
De „Figaro", het blad van Coty, constateert,
met betrekking tot de verkiezingen in Duitsch
land: De slag is gewonnen. De werkelijke heer
schappij van Hitier begint. Een oppositie is
niet meer mogelijk. De macht>der nationale
regeering is soüverein en zonder twijfel zal zij
niet alleen in het binnenland van het rijk wor
den toegepast. Weenen en Dantzig zijn voor de
leiders centra, welker aantrekkingskracht on
weerstaanbaar dreigt te worden. Duitschland
is ontwaakt. Het is te hopen, dat Frankrijk niet
heelemaal inslaapt.
De socialistenleider Leon Blum, heeft Zon-
lag een redevoering gehouden, waarin hij ver
klaarde, dat 't nationaal-socialisme in Duitsch
land geen onmiddellijk oorlogsgevaar betee
kent. Het zal evenwel aansturen op de bewape
ning van Duitschland, welke voor de nationaal-
socialisten een symbool is van vrijheid en ver
jonging.
Er dreigt dus gevaar, want dit streven
zou leiden tot een wedloop in bewapening. Dat
moet men Duitschland beletten
Polen zendt, versterking naar de
Westcrplatte.
WARSCHAU, 6 Maart (R.O.) Volgens een
officieele mededeeling moet de Poolsche regee
ring bericht hebben ontvangen, dat Dantziger
revolutionnaire elementen (in een ander be
richt zijn deze revolutionnairen Hitlerianen),
voornemens zijn, een aanslag te plegen op de
Poolsche opslagplaats van munitie en oorlogs
materiaal, "op het schiereiland Westerplatte, in
de haven van Danzig.
De Poolsche regeering heeft zich daarop ge
noodzaakt gezien, onmiddellijk de Poolsche mi
litaire wacht aldaar te versterken, om het op
geslagen materiaal te beveiligen.
De Poolsche regeering heeft haar vertegen-
Kampffront 31
ALTONA, 6 Maart. èW.B.) Op de Muntmarkt
en op het Gahlers-plein is het hedenavond te
gen tien uur tot ernstige schietpartijen geko
men, die op het oogenblik van het afzenden
van dit bericht nog voortduren.
Volgens berichten van particulieren zouden
door de communisten systematisch overvallen
op de politie en S.A.-colorqps worden ge
pleegd.
De politie heeft zich tenslotte van speciale
auto's moeten bedienen om tegen de aanvallers
te kunnen optreden.
Om ongeveer half elf zouden reeds een doode
en vijf zwaar gewonden geborgen zijn.
Naar een V. D.-bericht nog nader meldt, is
de geheele beschikbare politie van Hamburg
aan de stedelijke grens geconcentreerd en met
stalen helmen uitgerust. Bovendien werden alle
S. A.-troepen zoowel uit Hamburg als uit het
gebied van Altona gealarmeerd. Deze marcheer
den in gesloten orde naar 't tooneel van den strijd
op. Naar verdere gewonden wordt nog ge
zocht. Het is echter moeilijk door te dringen
tot het gevechtsterrein, aangezien zelfs de
ziekenauto's van de daken af Worden beschoten.
ALTONA, 6 Maart (W.B.) Volgens de laatste
berichten zijn bij de schietpartijen in het grens
gebied van Altona tot nog toe vier dooden en
veertien gewonden geborgen.
PEKING, 6 Maart. (V.D.) Chineesche troe
pen, die trachten de bergpassen van Koepeikao
en Hifengkao te bereiken werden Zondag
door Japansche troepen gebombardeerd, waar
bij ze meer dan duizend manschappen ver-
loren.
Blijkens hier ter stede ontvangen berichten
zijn meer dan duizend man troepen van twee
brigades van maarschalk Tsjang Hsoe Liang
gedood of gewond.
Het Japansche bombardement had ten doel
Chineesche troepenconcentraties aan die zijde
van de twee bergpassen, welke in Jehol ligt,
onmogelijk te maken. De Chineesche troepen,
welke in Jehol zijn achtergebleven worden op
systematische wijze teruggedreven.
Maarschalk Tsjang's brigades hebben van de
hevige koude, welke er op het oogenblik sterk
heerscht, te lijden. Zij bestaan uit ongeveer
20.000 man.
MOEKDEN, 6 Maart (,VD.) Volgens de be
richten van Japansche zijde zijn de Japansche
troepen bij het binnenrukken van de hoofdstad
van Jehol op slechts geringen tegenstand ge
stuit,
De Japansche troepen rukken thans op naar
Loeaupin, dat op den weg van Jehol naar
Peking ligt.
Loeaupin zou reeds Zaterdagavond door de
voorhoede van het Japansche leger zijn bereikt.
Te Peking heerscht een groote paniek, daar
men een verderen opmarsch der Japanners
vreest.
De vluchtende Chineezen ontkomen door de
passen van den grooten muur naar het Zuiden.
Den opperbevelhebber in Jehol, generaal Tang
Yoe Lin, wordt verweten zijn troepen in den
steek te hebben gelaten en slechts aan redding
van zijn eigen persoon te hebben gedacht.
Naar het Chineesche ministerie van buiten
landsche zaken mededeelt zou Japan het voor
nemen hebben de havens Shanghai, Nanking,
Tsjifoe en Tsjing Wang Tao met marinesolda
ten te bezetten..
Deze steden worden daarom op last van het
Chineesche ministerie van oorlog in staat van
verdediging gebracht.
PEKING, 6 Maart (R.O.) De Japansche vlieg
tuigen bombardeeren onophoudelijk de uit Jehol
terugtrekkende Chineesche troepen.
Drie officieren, die zich bij generaal Wan
Foe Lin bevonden, werden door een bom uit
een Japansch vliegtuig gedood. Het paard van
den generaal werd eveneens doodelijk getrof
fen.
Tsjang Kai Shek te Tientsin.
SHANGHAI, 6 Maart (V.D.) Maarschalk
Tsjang Kai Shek is te Tientsin aangekomen, om
het front te inspecteeren. Hij verklaarde, dat
alle maatregelen genomen zouden worden, om
te voorkomen, dat Tientsin door de Japanners
zou worden bezet.
Tsjang Kai Shek, die thans het commando
over de Chineesche troepen in Noord-China op
zich heeft genomen, heeft het optreden van
maarschalk Tsjang Hsoe Liang scherp becri-
tiseerd.
ATHENE. 6 Maart. (R.O.) Nog voor de de
finitieve uitslag der verkiezingen bekend is,
heeft zich een militaire regeering gevormd on
der leiding van generaal Piastiras.
Bij de verkiezingen heeft de partij van Tsal-
daris 128, die van Venizelos 108 en de partij
der onafhankelijken 12 stemmen verkregen.
ATHENE. 6 Maart, (R.O.) Daar de verkiezin
gen aan de partij van Tsaldaris slechts een zeer
zwakke meerderheid maakt, die een sterke re
geering onmogelijk maken, heeft generaal
Piastiras een militair bewind ingesteld, ten
einde eventueele wanordelijkheden te voorko
men.
Hij heeft een proclamatie tot het volk ge
richt, waarin hij de opheffing afkondigt der
woordiger te Danzig opdracht gegeven den grondwettelijke toestanden,
volkenbondscommissaris van dezen maatregel
op de hoogte stellen.
DANTZIG. 6 Maart (H.N.) Maandagmiddag
is het Poolsche stoomschip „Wilja" in de haven
van Danzig aangekomen. Bij de munitieopslag
plaatsen op de Westerplatte werden 100 Pool
sche politieagenten geland.
De Danziger senaat heeft tegen deze landing
geprotesteerd, aangezien hierin een „action
directe" wordt gezien, welke in strijd met de
bestaande verdragen is.
Communistische en Jood.
sclte vluchtelingen.
WILNA, 5 Maart (R. O.). Naar het Poolsche
telegraafagentschap meldt, heeft zich de Prui
sische politie in den afgeloopen nacht in den
sector van de Poolsch-Pruisische grens in de
omgeving van Filipow verdekt opgesteld, om
communisten en Joden, die den laatsten tijd
iederen nacht naar Polen vluchten, te overrom
pelen.
Tezelfdertijd stiet een bende saccharinesmok-
kelaars op de in hinderlaag liggende politie, die
hen voor vluchtelingen hield en het vuur open
de. De smokkelaars beantwoordden de schoten.
Drie hunner en een politieman werden gedood.
Communisten en Joden profiteerden van de ge
legenheid, om de grens over te steken. Zij wer
den echter door Poolsche grenswachters gear
resteerd en naar de Litausche grens vervoerd.
iwwiiiiiii nil I,
Het parlementair regime kan Griekenland
geen levensvatbare regeering geven en zou in
de gegeven omstandigheden slechts het com
munisme versterken, aldus Piastiras.
Ingevolge de gebeurtenissen van den afge
loopen nacht, heb ik, in overleg met mijn voor
treffelijke medewerkers besloten, het bewind
in handen te nemen.
De nieuwe regeering, die zorg zal dragen
voor orde en rust in het land, en de economi
sche en sociale heropleving zal bevorderen, zal
den eed afleggen.
In een andere boodschap aan het volk zegt
Piastiras, dat thans in Griekenland de dicta
tuur heerscht. De staat van beleg is afgekon
digd. Alle vergaderingen zijn verboden.
De dictator.
Nikolaas Piastiras werd in 1884 te Karditza
in Thessalië geboren.
In 1912 werd hij officier. Voor het eerst trad
hij op den voorgrond in 1922 na de nederlagen
van het Grieksche leger in Klein-Azië, toen hij
aan het hoofd van zijn regiment met overste
Gonatas en kapitein Phocas tegen de regeering
in opstand kwam en koning Konstantijn van
den troon verdreef.
Twee maanden later werd Piastiras uitgeroe
pen tot „leider der revolutie" en op 13 Novem
ber 1922 onderteekende hij als zoodanig het
doodvonnis tegen de laatste ministers der mo
narchie.
Nadat hij in Augustus 1923 met gróote ge
strengheid was opgetreden tegen een alge-
meene staking, onderdrukte hij twee maanden
later een poging tot contra-revolutie. In De
cember daaraanvolgende verdreef hij koning
George uit Griekenland. Direct daarna droeg
hij zijn bevoegdheid over aan de pasgekozen
constituante.
Na een tijdlang voor herstel van gezondheid
in Zwitserland te hebben vertoefd. keerde
Piastiras in 1925 naar Griekenland terug. De
dictator Pangalos, tegen wien hij toen begon
te ageeren, liet hem in October van dat jaar op
een torpedojager naar Brindisi brengen. Hij
vestigde zich echter in Joego-Slavië, van waar
uit hij, thans samenwerkend met ex-koning
George, tegen het republikeinsch regiem te
Athene ageerde.
Hitler keert op den verkiezingsdag per
MIAMI, 6 Maart. (R.O.) Burgemeester Cer-
mak van Chicago, die bij den aanslag op pre
sident Roosevelt ernstig werd gewond, is he
den tengevolge hiervan overleden.
Erkenning der sovjet.regeering ter wille
van den handel.
WASHINGTON, 6 Maart (V.D.) Naar uit be
voegde bron verluidt, zal Roosevelt waarschijn-
liik°binnenkort den vroegeren gouverneur Phi
lippe la Follette, (Wisconsin) voorstellen ,als
ambassadeur der Ver. Staten in Rusland
Door de erkenning der sovjet-regeering hoopt
men den buitenlandschen handel der Vereenigde
Staten te doen toenemen.
Handelskringen die belang hebben bij zaken
met Rusland, waaronder vooral de National
City Bank of N.-York die de grootste credie-
ten aan Rusland heeft verstrekt, schatten den
jaarlijkschen handelsomzet, dien de Ver. Staten
in Rusland zouden kunnen bereiken, op twee
tot driehonderd millioen dollar.
De meerderheid in het congres is voor erken
ning van de sovjet-regeering door de Vereenigde
staten
MOSKOU, 6 Maart (V.D.) Naar officieel wordt
medegedeeld, heeft de Gepoe zeventig ambte
naren van het volkscommissariaat voor land
bouw, wegens sabotage en benadeeling van den
sovjet-staat, gearresteerd.
De gearresteerden zouden de partijleiding
valsche mededeeling hebben gedaan betreffen
de den toestand van den Russischen landbouw
en daardoor den sovjet-staat politiek en econo
misch hebben benadeeld.
Alle zeventig gearresteerden werden door
het college der Gepoe gevonnist; verscheiden
ambtenaren wacht de doodstraf.
Naar „EI Debate" meldt, is de vorige week
door onbekende daders een bom geworpen in
het klooster van de broeders der christelijke
scholen in de „Avenida de la Republica" te
Madrid.
De helsche machine kwam terecht in de
keuken, waar juist een broeder en een knecht
het middagmaal gebruikten. Wonder boven
wonder kwam de bom niet tot ontploffing. De
politie stelt een onderzoek in.
Naar uit Bilbao vernomen wordt, heeft de
gouverneur van Biscaye, Amilivia, bepaald,
dat het verboden is, zich met meer dan twee
personen in de onmiddellijke omgeving van
het H. Hart-monument van Bilbao te bevinden
of te bewegen, terwijl het tevens verboden is
om daar hardop te bidden. De politie heeft
opdracht gekregen om zonder voorafgaande
waarschuwing charges uit te voeren en het
plein te zuiveren. Met een vandalistische
woede werden biddende vrouwen, kinderen en
grijsaards uiteengedreven. Bij deze charges
werden tal van personen zwaar gewond. Op
de Gran Via, de voornaamste straat van Bil
bao, heeft de opgewonden en getergde menigte
de politie uitgefloten. Tal van vooraanstaande
Katholieken werden hierbij gearresteerd. De
winkeliers van Bilbao hebben besloten om uit
protest tegen deze anti-Katholieke actie hun
winkels te sluiten.
HAVANNA, 5 Maart 1933. (R.O.). President
Machado heeft een moratorium van drie dagen
afgekondigd. Dit moratorium geldt voor het
geheele land.
Alle beurs- en deviezen-transacties zullen ge
durende den duur van het moratorium gestaakt
worden.
TOKIO, 6 Maart 1933. (V.D.). Alle Japansche
banken hebben besloten van Maandag af de
devisentransacties te staken met het oog op de
Amerikaansche bankcrisis.
De overige bankzaken zullen op normale wijze
worden afgewikkeld. De staking der deviesen
transacties zal waarschijnlijk duren tot de
KOPENHAGEN, 5 Maart. (V.D.) Volgens me
dedeeling van het bureau voor statistiek waren
einde Januari j.l. 43vi pet. fier georganiseerde j Amerikaansche bankcrisis voorbij is
1 ai-- Deensche arbeiders werkloos, tegenover 42,8 pet. 1 Reuter meldt nader, dat ook alle beurzen
(Van onzen beursredacteur.)
Heeft Amerika inderdaad den gouden stan
daard verlaten?
Teneinde een antwoord op deze vraag te er
langen, hebben wij ons in verbinding gesteld
met de tot oordeelen meest bevoegde instantie
hier te lande. En, naar aanleiding van de be
richten uit de Vereenigde Staten en van de
hier ter bevoegder plaatse heerschende opvat
tingen, meenen wij er den nadruk op te moeten
leggen, dat de conclusie, volgens welke Ame
rika den gouden standaard zou hebben verla
ten, niet wordt gerechtvaardigd door de tot
dusver bekende feiten.
In een particulier, hier te lande binnengeko
men telegram, wordt trouwens ook melding
gemaakt van een mededeeling van den Ameri
kaansche minister van Financiën volgens wien
de meening, dat Amerika den gouden standaard
zou hebben verlaten, volkomen onjuist is.
Men mag aannemen, dat Amerika den gouden
standaard ook niet zal willen verlaten. Dat de
autoriteiten in Amerika derhalve alles in het
werk zullen stellen, om te voorkoken, dat de
omstandigheden het land daartoe zouden dwin
gen. Het is slechts de vraag, of men inderdaad
in staat zal zijn, de naar het verlaten van de
gouden standaard drijvende krachten tegen te
gaan.
Met zekerheid valt daaromtrent uiteraard
nimmer-iets te voorspellen, doch men beschikt
over voorbeelden uit de geschiedenis, uit de
jongste geschiedenis zelfs, die ons het recht
geven om te verwachten, dat er in die richting
veel zal kunnen worden bereikt.
In bevoegde kringen hier te lande meent men
dan ook, dat de proclamatie van het goud
embargo moet worden gezien als een tijdelijken
maatregel, welke in direct verband dient te
worden gebracht met de verlenging van den
bankholiday en dat men het goud-embargo ook
moet zien in het licht van de uitzonderings
maatregelen, waartoe Amerika is gedwongen
tot het tijdstip waarop het mogelijk zal zijn,
door het treffen van definitieve maatregelen,
den bankholiday te beëindigen.
Zooals het er op het oogenblik uitziet, duidt
alles er op, dat Amerika zal trachten den weg
te bewandelen, dien ook Duitschland in 1931
koos, toen het land voor de consekwenties van
een universeele bankkrach werd gesteld. En,
dat de Vereenigde Staten niet den weg zullen
volgen van Engeland, dat er de voorkeur aan
gaf, de valuta te offeren ten behoeve van de
banken.
Wie het in Amerika afgekondigde goud-em
bargo in dit licht beziet, weet, dat hij voorzich
tig zal moeten zijn met het trekken van conclu
sies. Evenals Duitschland eertijds deed, moet ook
Amerika over de macht beschikken, om door
daartoe te treffen maatregelen, het gevaar van
een slechts psychologisch verklaarbare goudbe
weging te keeren. In bevoegde kringen hier te
lande wordt daarom ook wel degelijk en ernstig
rekening gehouden met de mogelijkheid, dat de
dollar op de oude goudpariteit zal worden
gehandhaafd en dat daarvan zal blijken, zoodra
de bankholiday naar men verwacht a.s. Vrij
dag zal zijn beëindigd.
De Nederlandsche banken
hebben geen belangrijke
deposito's in Amerika.
De vraag, welke consequenties voor Nederland
uit de door de gebeurtenissen in Amerika ge
schapen situatie zullen voortvloeien, is niet voor
een enkelvoudige beantwoording vatbaar.
Op de eerste plaats zal men immers moeten
weten, welke in feite de toestand in Amerika is.
Zoolang men daaromtrent nog niet volledig is
geinformeerd, kan men ook bezwaarlijk een de
finitief antwoord geven, op deze vraag.
Doch wel kan men aan de hand van bekende
feiten redelijke suggesties maken, die trouwens
op het oogenblik ook wel opportuun schijnen te
zijn.
Dat de banken in Nederland en de door haar
in Amerika gevestigde belangen betreft, kan om
te beginnen worden opgemerkt dat deze belangen
uiterst gering zijn. Informaties bij verschillende
bankdirecties te Amsterdam bevestigde onze
meening, dat de Nederlandsche banken slechts
uiterst geringe bedragen hebben uitstaan, indien
al van uitzettingen in Amerika kan worden ge
sproken.
In dit opzicht heeft men zich hier te lande,
in tegenstelling tot wat eertijds in Duitschland
het geval was, derhalve geenszins ongerust te
maken.
De gulden safe. De Neder
landsche Bank zet haar
goudaankoopen voort.
Een andere vraag, welke de gemoederen hier
te lande in veel ruimere mate bezig houdt, is
echter deze:
Zal Nederland eventueel worden gedwongen
om eveneens den gouden standaard te verlaten?"
Bij herhaling heeft men het antwoord op deze
vraag kunnen beluisteren, in een hier te lande
blijkbaar heerschende idee fixe, dat ook Neder
land natuur-noodzakelijk den weg van Amerika
zou moeten opgaan, indien de Ver. Staten den
gouden standaard zouden verlaten.
Een ernstige waarschuwing tegen deze opvat
ting schijnt ons in de huidige omstandigheden
geboden.
Wij herhalen echter, dat er op het oogenblik
nog geen sprake van is, dat de Vereenigde Sta
ten den gouden standaard reeds zouden hebben
verlaten. De verwachting, dat dit ook niet zal
gebeuren, wordt in serieuze kringen hier te
lande zelfs uitgesproken. Op het oogenblik is
deze kwestie dus zeker nog niet opportuun.
Naar wij vernemen, heeft de Nederlandsche
Bank in de tot dusverre bekende berichten dan
ook geen aanleiding gevonden, om hare houding
ten aanzien van het goud te wijzigen. Integen
deel is zij van oordeel, dat zij haar politiek van
goud-aankoop en -verkoop zal moeten voort
zetten. Het zou immers zeer wel kunnen zijn, dat
de Nederlandsche Bank, door den aankoop van
goud te staken, zou medewerken aan het ont
staan van 'n toestand, welke o.a. Zweden gedu
rende de oorlogsjaren heeft gekend, toen de
Zweedsche kroon tot boven haar goudwaarde
steeg. Men kan maar niet vrijwillig van het goud
afgaan. Men moet daartoe door de omstandig
heden worden gedwongen en de omstandighe
den zijn er hier te lande op het oogenblik ze
ker niet naar, dat daartoe direct gevaar zou kun
Vien bestaan. Daling van den goudprijs zou den
gulden zelfs nog meer doen stijgen ten aanzien
van de overige valuta's. Het deflatie-proees zou
daardoor nog pijnlijker vormen aannemen da»
reeds het geval is.
De Nederlandsche Bank zal daarom gewoon
voortgaan met den aankoop van het haar aan
geboden goud, ook indien Amerika den gouden
standaard wel mocht verlaten.
Doch, zal men vragen, wanneer nu inderdaad
Amerika den gouden standaard tenslotte toch
zal verlaten, wat gebeurt er dan met den gul
den?
Ook ten aanzien van het antwoord op deze
vraag, zouden wij tot voorzichtigheid willen ma
nen, want, ook dan is er in den oogenblikkelij-
ken toestand voor ons land nog geen enkele ver
andering ingetreden. En wat een verdere toe
komst zou brengen, zou men slechts kunnen
gissen.
Velerlei supposities zouden daarbij kunnen
worden gemaakt. Evenzoovele malen zouden de
werkelijke feiten, de op deze supposities opge
bouwde redeneeringen en verwachtingen waar
deloos kunnen maken.
Ook voor consequenties, welke op langeren
termijn van een verlaten van den gouden stan
daard door Amerika voor ons land zouden zijn
verbonden, zal men rekening moeten houden met
de in ons land zelve werkende krachten.
Zal het ons mogelijk zijn, om ons in dat geval
aan te passen aan een verlaging van den kost
prijs cmzer producten, aan een verlaging van de
loonen en dergelijke? Slechts indien wij ons niet
aan de daardoor veranderde omstandigheden
zouden kunnen aanpassen, zouden wij kunnen
gedwongen worden, den gouden standaard op
te geven.
Naar alle waarschijnlijkheid zou dat ook on
vermijdelijk zijn, omdat geen goudvoorraad, hoe
groot op zichzelve ook, tenslotte bestand zou
kunnen zijn tegen den druk, welke er op zou
worden uitgeoefend door een zich tegen de we
reldmarkt verzettend binnenlandsch prijs
niveau. Doch dat regardeert slechts op een si
tuatie, welke in ons land zou kunnen ontstaan,
indien Amerika den gouden standaard zou ver
laten, en indien ons land zich niet aan de ver
anderde omstandigheden zou weten aan te
passen.
Men ziet het, een dergelijke toestand is nog
wel aan een- aantal voorwaarden verbonden.
Amerika heeft den gouden standaard nog niet
verlaten en zal dit waarschijnlijk ook niet doen.
En dat Nederland zich eventueel niet zou kun
nen aanpassen aan de daardoor in het leven ge
roepen veranderde omstandigheden, zal nog
moeten blijlcen.
Het is goed, om zich een en ander terdege
te realiseeren, opdat men zich juist in deze da
gen zal wachten voor het trekken van conclu
sies en het stellen van handelingen, waarvan
men achteraf slechts spijt zal hebben.
Roosevelt confereert over de
bankcrisis.
NEW-YORK, 6 Maart 1933 (Eigen Tel.). Pre
sident Roosevelt zal dezer dagen met de gou
verneurs der verschillende staten een confe
rentie hebben over de bankcrisis.
De leider der democratische senatoren, Ko-
binson, heeft verklaard, dat het Amerikaansche
congres de door den president voorgestelde
noodmaatregelen in verband met de bankcris,
onmiddellijk zal aannemen en daarna eenif® da
gen verdaagd zal worden om tijd te hebben
voor het uitwerken van een algemeene bank
je minister van financiën Woodin verklaarde,
dat de betaling van loonen en salansSen onder
alle omstandigheden ongestoord voortgang
moest hebben, eventueel moet men hiervoor de
uitbetalingsbepalingen voor de banken eenies-
zins verzachten.
Er zijn reeds voor millioenen dollar, clea ring
house-certificaten gedrukt, welke heden of mor
gen in circulatie gebracht zullen worden.
Aanbeveling der commissie van
der Lip.
De dezer dagen onder voorzitterschap van
Frank van der Lip ingestelde onderzoekings
commissie beveelt thans de volgende punten
aan:
opheffing van den gouden standaard;
slechts gedeeltelijke officieele garantie
deposito's bij de banken;
absolute scheiding der beleggings
der
en der
handelsbanken;
verhooging der goederenprljzen op gedwon
gen wijze.
Gevolgen van het gebrek aan
contanten.
Overal doet zich thans echter het gebrek aan
contanten gevoelen. Ook op reis zijnde
kanen ondervinden in het buitenland de grootste
mIn 1 bedgeheim werden heden buitenlandsche
valuta's verhandeld met een disagio van 25 pet.
ten opzichte van den dollar. De Canadeesche dol
lar moest in vergelijking met het Engelsche pon
17(4 punt prijsgeven. .__Ve
De stemming onder de bevolking is ondanks
de groote spanning over het algemeen rust g-
Door de autoriteiten zijn echter niettemin allerlei
voorzorgsmaatregelen genomen.
Banken opengesteld voor loon-
betalingen?
NEW YORK, 6 Maart 1933. (Eigen
verluidt, zouden de banken morgen ofovermor
gen worden opengesteld om bedragen w.te beta
len, welke dienen voor betaling van l°0J1,bü_
betaling zou geschieden in sMips of York.
.ietten. Er zouden reeds $250 m^0a" en te
sche certificaten gereed zijn u Ag
worden tegen gegarandeerde deposito s
Bij de postspaarbanken WTn
nemen van deposito's als de uitbetaling erv
voortgezet.
Wordt het bankmoratorium niet
verlengd?
WASHINGTON, 6 Maart 1933. (R. O.) Woodin
rie staatssecretaris van Financien heeft ver
klaard dat hij niet gelooft, dat Amerika gedwon
gen zal zijn het bankmoratorium te verlengen,
tenzij er buitengewone onvoorziene omstandig
heden optreden.
Toeristen in Egypte.
CAIRO, 6 Maart 1933. (R. O.) De Amerikaan
sche toeristen, die in Egypte verblijven ter ..be
studeering" der sphinxen kregen vandaag slechts
20 piaster voor een dollar tegen nog 27 op 3
Maart.
V alutahandel
hervat.
te Londen
LONDEN, 6 Maart 1933. (R.O.). Na afloop der
vergadering van bankiers werd verklaard, dat
de handel in buitenlandsche valuta, behalve
die in dollars, heden hervat zal worden. De
dollar zal niet genoteerd worden.
De bankierscommissie zal lederen d -
gaderen om over de situatie te beraaosiBj-
