KONINKLIJK" KABINET.
DE R. K. STAATSPARTIJ EN DE A.S.
KAMERVERKIEZINGEN.
WOENSDAG 8 MAART 1933
H. H. WIJDINGEN.
DE CURSUSSEN VAN P. HENDRICHS.
VERHOUDING TUSSCHEN ONS
LAND EN BELGIE.
De afgebroken besprekingen over
het herzieningstractaat.
De economische onderhandelingen.
IN NED.-INDIE IS ALLES RUSTIG.
COMMUNISTISCHE KAMER-
CANDIDATEN.
DE CANDIDATENLIJSTEN
OPGEMAAKT
Hooge kiesdeeler sluit verras
singen uit.
Tilburg.
Limburg.
Utrecht.
TREIN Rij i LiG UN ISPOORD.
Eenige licht gewonden.
DOOR EEN AUTO OVERREDEN.
COALITIE-HERSTEL
RIJWIEL TEGEN AUTO.
EEN LAFFE AANVAL.
BOERDERIJ BRA ND TE EELDE.
99
Er wordt behalve voor een „Nationaal"
Kabinet ook propaganda gemaakt voor een
„Koninklijk" Kabinet.
Ook daar moeten wij ons tegen verklaren.
In zekeren zin is in ons land natuurlijk
elk Ministerie een „Koninklijk" Kabinet.
Immers volgens onze Grondwet benoemt en
ontslaat de Koning de Ministers naar wel
gevallen. Ieder Ministerie wordt dus door
de Kroon benoemd, en is daarom in dien zin
steeds een „Koninklijk" Kabinet.
Maar dat bedoelt men niet
Men wil dit: de Kroon moet een Ministerie
benoemen, bestaande uit bekwame mannen,
die geheel los staan van de partijen en van
de Volksvertegenwoordiging, waaraan zij
zich ook overigens zoo weinig mogelijk ge
legen laten liggen. Ze zijn alleen verant
woordelijk aan de Kroon. Zoolang de Kroon
ze handhaaft, hebben zij zich van eenig
votum van afkeuring of van wantrouwen
door de Volksvertegenwoordiging tegen hen
uitgebracht, niets aan te trekken. Ze blijven
rustig zitten, zoolang de Kroon, ze als
Ministers wil handhaven. En zoo hoopt men
een sterk Ministerie te krijgen.
In ons land behoeven wij ons voor een
dergelijk min of meer fascistisch avontuur
niet erg bezorgd te maken. De constitutio-
neele zin van onze Koningin is ons vaste
waarborg, dat zij tot een dergelijk ongrond
wettig instituut nimmer haar toevlucht zal
nemen.
Ongrondwettig is hetgeen men hier wil in
alle opzichten, zoowel in zijn opzet als in
zijn gevolgen.
Volgens de Grondwet zijn de Ministers
verantwoordelijk aan de Volksvertegen
woordiging. Daarom kan de Kroon ook niets
doen, wat niet gedekt wordt door een ver
antwoordelijken Minister. Ook voor de be
noeming van een „Koninklijk" Kabinet is
niet de Kroon deze is steeds en in alles
„onschendbaar", d.w.z. geen verantwoording
schuldig, aan niemand maar zijn de be
noemde Ministers verantwoordelijk. Daarom
is het practisch uitgesloten, dat een Kabinet,
dat in de Tweede Kamer een meerderheid
tegen zich heeft, zich staande kan houden,
zonder dat in zeer korten tijd het geheele
staatsbestel in wanhopige verwarring ge
raakt.
Stel, zulk een Koninklijk Ministerie werd
benoemd. Volgens de Grondwet kan het geen
wetgevenden arbeid verrichten zonder mede
werking van de Staten-Generaal. Zelfs alge-
rneene maatregelen van bestuur, door zware
straffen te handhaven, en Koninklijke be
sluiten kunnen niet uitgevaardigd worden,
Wanneer ze niet berusten op een door de
beide Kamers der Staten-Generaal aanvaar
de wet.
Maar bovendien en daarin schuilt de
grootste moeilijkheid voor zulk een m zich
reeds ongrondwettig Kabinet de Staten-
Generaal houden de koorden van de beurs.
Zonder toestemming van de Volksvertegen
woordiging, kan een Ministerie geen cent
uitgeven Elke uitgave moet berusten op
een begrootingswet, die de goedkeuring zoo
wel van de Tweede als van de Eerste Kamer
behoeft. Voor elke handeling, daarmee in
strijd, zijn de Ministers persoonlijk verant
woordelijk.
Men kan hier tegen aanvoeren, dat toch
de warme voorstander van de Ministerieele
verantwoordelijkheid, Thorbecke, van mee
ning was, dat de Kamer een begrooting niet
mag afstemmen, om redenen daarbuiten
gelegen.
Maar in dit verband zouden wij willen
herinneren aan de merkwaardige rede, door
Thorbecke in 1860 in de Tweede Kamer
gehouden tegen het Ministerie-van Hall,
töen ook aangevoerd was, dat men, hoewel
de politiek van dit Kabinet afkeurende, toch
daarom niet tegen de begrooting zou mogen
stemmen.
Toen vatte de altijd zoo koele Thorbecke
vuur en hij zeide het is een pracht-staal
van parlementaire welsprekendheid in haar
heftigheid sterk geïnspireerd door de per
soonlijkheid van den Minister waartegen
zij zich richtte:
Ik heb in deze Kamer meer dan eens het
beginsel voorgestaan, dat men de begrooting
ook van zijn politieke tegenstanders kon, in
de meeste gevallen moest aannemen, zoo niet
in de begrooting zelve redenen tot afkeuring
worden aangetroffen Measures, not men
Ik heb die leus gevoerd en mij daarnaar ge
dragen, waar het dezen of genen maatregel
gold: doch wanneer het een vraag wordt van
politieke moraliteit, hoe dan
Wanneer ik mij vinde tegenover een poli
tiek, die niet op de goede eigenschappen, maar
op de zedelijke zwakheid en karakterloosheid
der menschen bouwt,
eene politiek, die zich met alle elementen
en stelsels, hoe ongelijksoortig, vereenigt, even
bereid om dienares te zijn van de reactie, als.
wanneer de omstandigheden het medebrengen,
of de berekening van een vermoedelfik succes
het vordert, dienares van vooruitgang,
eene politiek, die ik parasitische politiek zou
willen noemen, omdat zij zich slingert om elk
gezag, om elk incident, om elk belang, om
eiken volksindruk, ten einde naar boven te
komen,
eene politiek zonder gestadigheid, zonder
waarborg voor den dag van morgen, zonder
moreelen invloed, maar van een zeer ruim
geweten, van alles los, behalve van den
magtstitel,
®u.die politiek heet te regeren.
Mijnheer <je Voorzitter, wanneer ik mij
vinde tegenover zulk eene politiek, hetzij in
mijn kamp hetzij in dat mijner tegenstanders,
die politiek stem ik af.
En Thorbecke stemde tegen van Hall's be-
•nntmg.
grooting.
Wanneer dus 'n Kabinet optrad, met den
uitgesproken wil, om te regeeren buiten en
desnoods tegen de Staten-Generaal, dus met
een gezindheid volstrekt in strijd met de
ook door deze Ministers bezworen Grond
wet, en wanneer dat Kabinet dan in de
Tweede Kamer een meerderheid vond tegen
zijn politiek, ja zelfs reeds tegen zijn op
treden, dan zou een Kamerlid de rede kun
nen herhalen, welke in 1360 na Thorbecke
(zoo juist geciteerd) het woord voerende
mr. Dullert uitsprak, met dit vlijmende,
vehemente slot:
Wij hebben hier een zonderling schouw
spel: een man hier aangevallen, als nooit in
een parlementaire vergadering te voren was
geschied een man. alleen en vei laten, door
niemand gesteund. Zij zelfs, die voor zullen
stemmen, leggen hun wantrouwen duidelijk
aan den dag. In een vorige vergadering heeft
deze minister gewezen op de vele diensten, die
hij het vaderland bewezen had(De spre
ker liet het verleden daar. Maar hij veroor
loofde zich deze ééne vraag): Indien gij op
uwe verdiensten de kroon wilt drukken:
„ruim uwe plaats". Indien gij niet eigen groot
heid stelt boven het belang van het vader
land: „ruim uwe plaats". Meent gij, dat het
belang van het vaderland vordert, dat gij
blijft aan deze tafel, laat de Koning, laat de
natie beslissen, maar zóó kan het met duren,
zóó kunnen wij niet medewerken, zoo gaan
wij een wissen ondergang tegemoet.
Want zoo is het. Het einde kan zijn de
ondergang van de parlementaire Monarchie,
tenslotte van de Monarchie zelve.
Niet de verantwoordelijke Ministers van
gen de slagen op, tenslotte zullen ze dus
neer komen op de Kroon. Bij Kamerontbin
ding wordt niet meer het Kabinet, maar de
Kroon de inzet van den verkiezingsstrijd,
de Kroon, die rechtdraads tegen onze consti-
tutioneele instellingen zou zijn ingegaan. De
Kroon, en dat is juist de groote zegen
van de Monarchie, ook van de parlementaire
Monarchie, die behoort te staan boven de
partijen en de partij-schappen, die moet zijn
het symbool van onze nationale eenheid
wordt omlaag gehaald en in het politieke
strijdperk geworpen. De verkiezingen gaan
niet meer voor of tegen het Kabinet, maar
voor of tegen de Kroon-zelve.
Toen in 1863 een wetsontwerp was inge
diend betreffende de verbetering van den
Rotterdamschen Waterweg, en in de Memorie
van Toelichting was meegedeeld, dat de
daarvoor noodige uitgaven niet te berekenen
waren en dat dus het beramen van middelen
ter voorziening in die uitgaven aan de toe
komst kon worden overgelaten, zei Thor
becke in de Tweede Kamer: „Het is een
waagstuk, maar men moet het wagen".
Welnu, waar het betreft het doen optreden
van een „Koninklijk" Ministerie, een Mi
nisterie, in opzet al in strijd met het wezen
onzer grondwettelijke instellingen, maar dat
na korten tijd, wil het zich handhaven, tot
flagrante grondwetschennis zou komen,
daar zouden wij het woord van Thorbecke
willen wijzigen, en met den grootsten ernst
onze waarschuwing doen hooren:
„Het is een waagstuk, en dus mag het
niet gewaagd worden".
Franciscanen.
Zondag 26 Maart worden in het klooster der
Franciscanen te Weert tot priester gewijd de
eerwaarde fraters Guido Roordink, uit Amster
dam; Nicetas van Workum, uit Velp; Mario-
philus Celie, uit Nieuwer Amstel; Livarius Ver
steeg, uit Hilversum; Theogonius v. d. Velden
uit Culemborg, Aloysius Bodewes, uit Baarn;
Gédeon Stol, uit Leiden; Salvius Klarenbeek'
uit Druten; Clarentius Straathof uit Leimuiden;
Massaeus Toussaint, uit Bleijerheide; Silvanus
v. d. Meer, uit Rijnsaterwoude; Ascanius Wil-
lems, uit Sittard; Aemilianus Van Heel, uit
Leiden; Sebaldus Linders, uit Mook; Severi'anus
van Waesberge, uit Rotterdam; Bartholus Ge-
lauff, uit s Gravenhage; Sigibaldus Hoogen-
boom, uit Hoenkoop; Tobias Bastiaansen, uit
Roosendaal, Felix Janszen, uit Delft; Angelus
Stokman, uit Haarlemmermeer; Trudo de Rui
ter, uit Amsterdam en Abdon van Beek, uit
Amersfoort.
Voor niet.Katliolieken.
Wat dadelijk voorzien was, is werkelijkheid
geworden: talrijk zijn dit jaar, reeds bij de eer
ste groep, te Amsterdam, Rotterdam en Den
Haag, degenen geweest, die uit allerlei richtin
gen van het protestantisme, overgingen tot de
Katholieke Kerk. Nooit was het getal grooter.
De tweede groep, die meestal talrijker nog is
dan de eerste, gaat over: eind April, begin Mei.
Dit jaar zullen ver over de honderd niet-
katholieken in den schoot der Moederkerk
terugkeeren, de helft van dit getal is nu reeds,
in de eerste groepen, bereikt. De geestelijke
bezinning lijkt dan toch wel zeer groot te zijn
in dezen tijd. Een verblijdend verschijnsel, ver
blijdend en hoopgevend tevens.
PATERS CARMELIETEN.
Tot Postulator causarum servorum Dei van
de orde der Carmelieten is benoemd de Zeer-
eerw. hooggel. pater dr. Eug. Driessen te Rome.
PRIESTERWIJDING.
Op Vrijdag 10 Maart a.s. zal in de klooster
kerk van den H. Augustinus te Wuerzburg in
Beieren door Z. H. Exc. Mgr. M. Ehrenfried de
H. priesterwijding worden toegediend aan on
zen landgenoot frater Lud. Sedelaar, geboor-
tig uit Amsterdam, van de orde van den H.
Augustinus. Op tweeden Paaschdag zal de neo
mist zijn eerste plechtige H. Mis opdragen in
de kapel van het Petrus Canisiusziekenhuis te
Nijmegen, waaraan een zuster van den jongen
priester als religieus verbonden is.
KERK5NZEGENING.
DitT(e RK-Kerk te Berg en Terblijt zal
genomen.31 W en ln§ezegend en in gebruik
C. J. VAN DER IIOEF t
v. het overlijden van den
beeldhouwer C. J. van der Hoef.
Hr. Ms. HEEMSKERCK.
H. M. s pantserschip „Heemskerck", onder
bevel van den kapitein ter zee C. ter Poorten
is gisteren uit Funchal vertrokken met bestem
ming Nieuwediep.
GENIE-OEFENINGEN IN HET KAMP
VAN ZEIST.
Bij beschikking van den minister van De
fensie is bepaald, dat door het regiment genie
troepen in de legerplaats bij Zeist oefeningen
op meer uitgebreide schaal zullen worden ge
houden
a. voor de dienstplichtigen der lichting 1933,
le ploeg, alsmede voor de vrijwillig dienende
korporaals en soldaten van het Ie bataljon van
26 Juni tot en met 26 Juli
b. voor de dienstplichtigen der lichting 1933
2e ploeg, alsmede de vrijwilligdi.enericle korpo-
raals en soldaten van het Ie bataljon van 31
Juli tot en met 30 Augustus
c. voor het personeel der lichting 1933 van
het Ie Bataljon in opleiding tot dienstplichtig
sergeant van 26 Juni t/m. 26 Juli;
d. voor de dienstplichtigen der lichting 1933
van de schoolcompagnie spoorwegtroepen van
24 April tot en met 29 Juli.
e. voor de voor herhalingsoefeningen in wer-
kelijken dienst komende dienstplichtigen der
lichtingen 1927 en 1929 van de schoolcompagnie
spoorwegtroepen, onderscheidenlijk van 19 Juni
t/m. 12 Augustus.
CONFLICT IN HET VISSCHERIJBEDRIJF.
In een gisteren door de Reedersvereeniging te
IJmuiden gehouden vergadering werd de hui
dige toestand in het visscherijbedrijf bespro
ken en besloten den verderen gang van zaken
kalm af te wachten. Geruchten omtrent het in
de vaart brengen van een aantal IJmuider
stoomtrawlers met uit andere plaatsen aan te
werven bemanningen zijn geheel uit de lucht
gegrepen. Er worden daartoe geen pogingen
aangewend.
VARKENS IN DE KOELHUIZEN.
Een groot aantal van de dezer dagen door
de Nederlandsche Varkenscentrale aangekochte
zware varkens zal in het koelhuis „Figo" te
IJmuiden worden opgeslagen.
KON. NED- HOOGOVENS.
Uzer naar Noord-Amerika.
Naar wij vernemen, zal circa midden dezer
maand wederom eene lading piekijzer vanuit de
zeehaven van het hoogovenbedrijf te IJmuiden
naar eene Noord-Amerikaansche haven wor
den verscheept.
Blijkens het Voorloopig Verslag der Eerste
Kamer over de begrooting van Buitenlandsche
Zaken werden bij het afdeelingsonderzoek uit-
eenloopende meeningen geuit met betrekking
tot het tijdelijk laten rusten van de besprekingen
over de horziening van de verdragen van 1839.
Tegenover verscheidene leden, die daarover hun
voldoening uitspraken, waren er eenige andere
die het zeer betreurden, dat dientengevolge be
doelde herziening niet binnen de tegenwoor
dige parlementaire periode kan worden ten
einde gebracht.
De minister deelt uiteraard in het gevoelen
te dezen opzichte door laatst bedoelde leden
aan den dag gelegd; hij heeft zich reeds vroeger
in gelijken zin uitgelaten. De bij diezelfde leden
blijkbaar bestaande meening, dat hij door af
te treden de totstandkoming van de herziening
zou hebben kunnen bespoedigen, mag evenwel
niet onweersproken blijven. In de eerste plaats
zien deze leden daarbij over het hoofd, dat,
zooals bij herhaling in de Staten-Generaal is
verklaard, inzake de herziening van de trac-
taten van 1839 het tegenwoordig kabinet steeds
homogeen is geweest, zoodat er geen enkele
reden is, om den minister van zijn ambtgenoo-
ten te willen scheiden. De redenen, waarom het
kabinet van oordeel was, dat, nu over het herzie
ningstractaat niet vóór Paschen 1932 overeen
stemming kon worden verkregen, de totstand
koming daarvan tot na de verkiezingen in 1933
zou moeten worden verschoven, zijn door den
minister in de vergadering der Tweede Kamer
van 29 November 1.1. in bijzonderheden uiteen
gezet en hebben geen tegenspraak ontmoet. Het
is dan ook nauwelijks denkbaar, dat een ander
kabinet te dien aanzien een andere opvatting
zou hebben gehad. Daaruit volgt, dat de stag
natie in het internationaal overleg daarge
laten dat, gelijk ook in het Voorl. Verslag is
opgemerkt, deze stagnatie uit anderen hoofde
nuttig kon zijn door een aftreden van het
kabinet allerminst zou zijn voorkomen. Niet
het door de regeering gevoerde beleid, maar
het feit, dat, toen met Paschen 1932 met België
nog geen overeenstemming was verkregen, een
daarna wellicht nog te sluiten verdrag niet meer
vóór de verkiezingen in het Staatsblad zou kun
nen verschijnen, was oorzaak van het onderbre
ken der besprekingen. Deze zijn sedert dien
niet hervat.
Van de inmiddels verloopen maanden heeft
de regeering gebruik gemaakt om, overeenkom
stig de ten vorige jare door den minister ge
dane toezegging, met België de economische on
derhandelingen voort te zetten, welke, na de
zoogenaamde Conventie van Ouchy, in de vo
rige maand hebben geleid tot het afsluiten van
een nieuw handelsverdrag, een vestigings- en
arbeidsverdrag en een verdrag tot het voorko
men van dubbele belasting.
In zijn 29 November j.l. in de Tweede Kamer
bij de behandeling van het onderhavig hoofd
stuk gehouden rede, merkte de minister op, dat
wel eens twijfel bij hem was opgekomen aan
gaande de vraag of het wel goed is geweest,
dat hij in 1929, dus midden in de in 1923 weder
opgevatte gedachtenwisseling met België, de
bescheiden heeft openbaar gemaakt, die toen
met de Belgische regeering te dier zake waren
gewisseld.
De minister meent, dat het verloop dezer
zaak voor elk kabinet een waarschuwing en
een aansporing zal moeten zijn, geen stukken
openbaar te maken betreffende een niet be
ëindigde onderhandeling, hoe lang deze ook
moge duren, opdat de beteekenis dier stukken
niet kunne worden misverstaan en de regee
ring zelve niet worde belemmerd in de onder
handelingsvrijheid. Het komt der regeering
voor, dat ook op dit punt moet worden terug
gekeerd tot een politiek, die zich nauwkeuri
ger bij de beginselen van ons staatsrecht aan
sluit. Niet de pers, niet de meeting hebben aan
te geven, hoe onderhandeld moet worden, maar
de regeering, onder de uiteindelijke controle der
volksvertegenwoordiging.
De minister wenscht daarom niet in te gaan
op de in het voorloopig verslag gemaakte op
merkingen. Alleen wenscht hij nog zijn instem-
mign te betuigen met de opvatting, dat bij de
door hem nagestreefde economische toenade
ring tot België omzichtigheid niet uit het oog
mag worden verloren, opdat Nederland niet ver-
zeile in een staatkundige omgeving, waar het,
naar de welgevestigde opvatting der regeering,
niet behoort.
Geen verklaring van den president
der Javasche Bank.
BATAVIA, 7 Maart 1933. (ANETA).
De president van de Javasche Bank vindt
geen aanleiding een soortgelijke geruststellende
verklaring af te leggen als de president van de
Nederlandsche Bank deed (zie onze beschouwin
gen over de positie van den gulden in het
avondblad van gisteren) aangezien de niet-
nerveuze toestand in Ned.-Indië zulks thans
geenszins vereischt.
DE MUITERIJ OP „DE ZEVEN
PROVINCIëN"
Officieren onder lichten
vorm van arrest.
BATAVIA, 7 Maart. (ANETA.)
Naar wij vernemen, zijn alle officieren, die
tijdens de muiterij aan boord van „De Zeven
Provinciën" aanwezig waren, onder lichten
vorm van arrest gesteld, n.l. met waarneming
van den dienst.
BATAVIA, 7 Maart. (ANETA).
De door de C.P.H. als Kamercandidaat aan
gezochte Boedi Soetjitro weigerde een Kamer-
candidatuur. De eveneens in Boven-Digoel ge-
interneerde Sardjono heeft de hem door de
C.P.H. aangeboden candidatuur aanvaard.
EEN INCIDENT AAN DE GRENS
Zondag verspreidde een propagandist van de
Centrum-partij uit Herzogenrath aan het
grenskantoor Haanrade, aan Duitschers, die uit
Holland kwamen om te gaan stemmen, ver
kiezingspamfletten, luidende: Volkssturm, ge-
gen Bürgerkrieg; für Freiheit und Recht. Dit
blaadje was door de Duitsche Regeering ver
boden. Toen een nazi in uniform en een
Duitsch douanier per auto naderden voelde de
man dat het om hem te doen was. Hij vluchtte
op Hollandsch, Kerkraadsch gebied, achter
volgd door zijn beide landgenooten, die hem
wilden arresteeren en meenemen. De man ver
zette zich hevig en zijn kleeren werden stuk
getrokken. Hij werd ten slotte door de Holland-
sche Douane-beambten ontzet en door de ge
waarschuwde Kerkraadsche politie in bescher
ming genomen. Het duurde nog lang eer de
man den moed had langs een omweg naar zijn
woonplaats Herzogenrath terug te keeren. De
politie doet onderzoek.
STAKING GEËINDIGD-
De staking, die de vorige week is uitgebro
ken op de ateliers van de N.V. heerenkleeding-
fabriek v/h. Gebr. Levie te Groningen, is giste
ren gëeindigd. Tusschen de directie en de ver
tegenwoordigers van de werknemers is over
eenstemming verkregen over de toepassing van
nieuwe tarieven. Rancune-maatregelen zullen
niet worden genomen.
Konden 'we van de meeste Rijkskieskringen
en kieskringgroepen de voorloopige resultaten
van bet Zondag gehouden referendum reeds
publiceeren, nu we de officieele cijfers
ten, is het mogelijk den uitslag vast te stellen
en aan te geven, welke namen de 9 in te dienen
candidatenlijsten zullen bevatten.
In onze voorbeschouwing, opgenomen m he
avondblad van Vrijdag, noemden we reeds de
bij enkele candidaatstelling gekozen deskundi
gen die een verkiesbare plaats innemen. Zon
dag zijn de drie resteerende omschreven zetels
toegewezen en wel aan ir. L. J. M. Feber te
's Gravenhage (vraagstukken betreffende over-
zeesche gebiedsdeelen), ir. dr. W. J. Droesen
te Roermond (land- en tuinbouw leiding en ex
ploitatie) en mr. P. J. M. Aalberse te 's Gra
venhage (economische en sociale zaken in al
gemeen staatkundig opzicht, nationaal en in
ternationaal.)
De meeste concurrentie bestond natuurlijk
voor de niet-omschreven zetels, waarvan er in
totaal 18 te bezetten waren. Hiervoor werden
in het heele land 601947 stemmen uitgebracht,
zoodat de kiesdeeler 33441,5 bedroeg.
Dit hooge cijfer werd door slechts drie can-
didaten behaald en wel door de heeren mr. F.
G. C. J. M. Teulings te 's Hertogenbosch met
44544, M. J. M. van Poll te Helmond met 43462
en K. L. H. v. d. Putt te Eindhoven met 39524
stemmen, de drie door de kringvergadering van
Den BoschZeeland geadviseerde candidaten
dus.
De heer Teulings kwam alleen voor op de
candidatenlijst van genoemde kieskringgroep,
de heer van Poll verzamelde stemmen in-alle
9 kringen en groepen, de heer van der Putt
eveneens behalve in Utrecht. Bij de voorloopige
toewijzing in 's Hertogenbosch—Zeeland kreeg
mr. Teulings direct den eersten niet-omschre-
ven zetel toebedeeld, de heer v. d. Putt met
38585 stemmen den tweeden en de heer van
Poll met 37332 stemmen den derden. De laat
ste verzamelde echter uit de andere kieskrin
gen (6130) meer stemmen dan de heer v. d.
Putt (939), zoodat de heer van Poll bij de de
finitieve toewijzing beslag legde op den twee
den niet-omschreven zetel en de heer v. d. Putt
derde werd.
De andere candidaten voor de niet-omschre
ven zetels wisten het niet tot den kiesdeeler te
brengen. Ingevolge de bepalingen van het Kies
reglement 1932 werden nu de leden 9 tot 14 van
artikel 23 betreffende het stemmen verzamelen
niet toegepast en werd geen inbreuk gemaakt
op de volgorde, waarin de candidaten naar het
aantal door hen in eiken kieskring verkregen
stemmen (dus door het referendum der kie
zers) waren gerangschikt (lid 6 art. 23).
De beschikbare niet-omschreven zetels wer
den bezet door de candidaten, die door de
kringvergaderingen geadviseerd waren, behalve
in Utrecht. Hier was de heer van Koeverden
aanbevolen, doch deze had laten bekend maken
dat hij zich niet beschikbaar stelde. Nu werd
de heer A. de Goey uit Montfoort de uitverko
rene.
In den kieskring Tilburg, waar geen advies
was uitgebracht, werden resp. de heeren dr.
H. Moller en Jac. Vos de niet-omschrevenen.
In Limburg, waar alleen jhr. Ch. Ruys de Bee-
renbrouck was geadviseerd, won deze den eer
sten niet-omschreven zetel, terwijl de twee an
dere door de heeren ir. M. Bongaerts en mr.
P. Truyen werden bezet.
De R.K. Tiveede Kamer
fractie.
Wanneer we nu de namen nagaan van de
candidaten, die een verkiesbare plaats op de
lijsten verkregen, dan valt, indien de schatting
van den Verkiezingsraad, die 31 zetels verwacht,
met het stembusresultaat overeenkomt, aller
eerst te constateeren, dat niet in de Tweede
Kamer terugkeeren, omdat ze zich niet herkies
baar stellen, de heeren mr. A. baron van Wijn
bergen, J. Maenen en A. v. d. Meys voorts de
heeren Th. Schaepman, mr. C. Romme, Y.
Keestra en E. Lockefeer wijl ze niet hoog
genoeg op de candidatenlijsten gekomen zijn.
Daar tegenover komen de ministers jhr. Ch.
Ruys de Beerenbrouck, dr. L. Deckers en mr.
T. Verschuur als Kamerlid terug, terwijl de
heer J. IJsselmuiden van de Eerste naar de
Tweede Kamer trekt. Nieuwelingen zijn verder
de heeren A. de Goey (Utrecht), J. Groen
(Haarlem-den Helder), W. Steinmetz (Amster-
dam-'s-Gravenhage-Rotterdam) en ir. dr. W.
Droesen (Limburg).
Opkomst der kiezers.
Uit de ons ter beschikking staande gegevens
kunnen we niet opmaken hoeveel leden der
kiesyereenigingen in de verschillende kies
kringen Zondag hun stem hebben uitgebracht.
Er valt echter wel een schatting te maken,
wanneer we geen rekening houden met het
aantal ongeldige stemmen, dat intusschen niet
onaanzienlijk is. Zoo werden bijvoorbeeld te
Amsterdam 2837 biljetten in de bus geworpen,
waarvan 345 een ongeldige stem voor den om
schreven zetel en 265 een dito voor de niet-
omschreven zetels uitbrachten.
Het is wel interessant die globale cijfers te
vergelijken met het aantal leden der verschil
lende kieskringorganisaties.
In den kieskring Den Bosch werden voor de
niet-omschreven zetels 181.779 stemmen uitge
bracht, elke kiezer moest drie candidaten zwart
maken, we schatten dus dat er ongeveer nog
maals, we becijferen zeer globaal 60.700 stem
biljetten zijn ingevuld. Het aantal in dien kies
kring in de R. K. Staatspartij georganiseerde
leden bedroeg op 1 Januari 1933 78.052.
Op dezelfde wijze door rekenende, constatee
ren we dat er in Rotterdam een goede 2000
kiezers zijn opgekomen (aantal leden 5407).
In Den Haag hebben 2639 kiezers (aantal
leden 7110) en te Amsterdam 2837 kiezers (aan
tal leden 7500) aan de stemming deelgenomen.
In Limburg bedragen deze getallen resp. 40.540
(52.810).
Zeeland heeft 6200 kiezers op de been ge
bracht (8060 leden), Drenthe 1015 (1350 leden),
Haarlem ongeveer 8100 (15.000 leden), Den Hel
der 18.300 (27.093 leden), Tilburg 32.500 (43.672
leden), Utrecht 11.200 (16.095 leden), Gelderland
26.400 (36.063 leden), Zwolle 19.200 (27.350
leden), Leiden 18.000 (25.869 leden), Friesland
6000 (6756 leden), Dordrecht 8900 (12.479 leden)
en Groningen 16000 (2450 leden).
De uitslag-
Hieronder volgt nu het resultaat der stem
ming. Het is overbodig de cijfers van alle can
didaten te noemen, daar ze in onze vorige
edities werden meegedeeld. De publiceeren de
hoogst geplaatsten in verband met de bepaling
van het kiesreglement, dat het totaal aantal
candidaten, dat op de officieele lijst zal worden
geplaatst, in den regel gelijk is aan het twee
voud van het aantal te verwachten zetels.
A msterdam's-Gravenhage
Rotterdam.
1. Omschreven zetel (technisch-juridische
vraagstukken): bij enkele candidaatstelling ge
kozen mr. C. M. J. F. Goseling.
2. Omschreven zetel, (vraagstukken betref
fende overzeesche gebiedsdeelen):
A. B. ten Berge932
ir. L. J. M. Feber5649 (gekozen).
3. Twee niet-omschreven zetels:
Steinmetz, W4345 (gekozen).
Meijer, mej. A4305 (gekozen).
Romme, mr. C1200
Brule, H. v. d. 815
Hillen, mej. dr. M717
Kropman, mr. G461
Kok, J. de231
's-Hertogen boschZeeland.
1. Omschreven zetel (defensie): bij enkele
candidaatstelling gekozen mr. dr. L. N. Deckers
te 's-Gravenhage.
2. Omschreven zetel (staatsfinanciën): bij
enkele candidaatstelling gekozen de heer A. N.
Fleskens te Geldrop.
3. Drie niet-omschreven zetels:
Teulings, mr. F44544 (gekozen).
Poll, M. van 43462 (gekozen).
Putt. K. van der 39524 (gekozen).
Schaepman, Th13453
Lockefeer, E6199
Smits van Oyen, F5089
Aarts, F"HM
Kuppens, A3765
1. Omschreven zetel, (handel en nijverheid,
positie werknemers): bij enkele candidaatstel
ling gekozen de heer C. J. Kuiper te Utrecht.
2. Omschreven zetel, (handel en nijverheid,
leiding in het grootbedrijf): bij enkele candi
daatstelling gekozen dr. L. G. Kortenhorst te
's-Gravenhage.
3. Twee niet-omschreven zetels:
Moller, dr. H21294 (gekozen).
Vos Azn., J16068 (gekozen).
Aken, J. van 6352
Moors, C3053
Verschuur, mr. T2877
Sassen, J2196
Juten, ir. A1809
1. Omschreven zetel, (algemeen maatschap
pelijke positie der werknemers): bij enkele can
didaatstelling gekozen H. G. M. Hermans te
's-Gravenhage.
2. Omschreven zetel, (land- en tuinbouw,
leiding en exploitatie):
ir. dr. W. J. Droesen 27677 (gekozen).
W. F. J. Quaedvlieg5877
P. J. Rullen 6995
3. Drie niet-omschreven zetels:
Ruys de Beerenbrouck,
jhr. mr. Ch. 30207 (gekozen).
Bongaerts, ir. M20169 (gekozen).
Truyen, mr. P. t10505 (gekozen).
Driessen, W8893
Kessels, P5438
Corten, G4863
Brouwers, mr. M4646
Obers, J4412
A rnhemIX ijm egen.
1. Omschreven zetel, (vraagstukken van
rechtsvorming): bij enkele candidaatstelling ge
kozen mr. J. R, H. van Schaik te 's-Gravenhage.
2. Twee niet-omschreven zetels:
Voorst tot Voorst, L. bar. van 16852 (gekozen).
IJsselmuiden, J10748 (gekwen).
Koeverden, G. van 7729
Zwart, J. de 3872
Basten Batenburg, mr. W. van 3643
Cruysen, C1420
Maarsseveen, mr. J. van 1192
HaarlemDen Helder
1. Omschreven zetel, (handel en nijverheid,
leiding in 't kleinbedrijf): bij enkele candidaat
stelling gekozen mr. J. A. G. M. van Hellenberg
Hubar te Rijswijk.
2. Twee niet-omschreven zetels:
Bilt, C. v. d23732 (gekozen).
Groen Azn., J19272 (gekozen).
Stumpel, E1867
Braakman, J1463
Meijer, mej. A998
1. Omschreven zetel, (onderwijs): bij enkele
candidaatstelling gekozen de heer J. G. Suring
te Maarssen. s
2. Een niet-omschreven zetel:
Goey, A. de4140 (gekozen).
Wykerslooth de Weerdesteyn 2660
Oomen, dr. A1253
Maarsseveen, mr. J. van963
ZwolleAssen.
1. Omschreven zetel, (economische en sociale
zaken in algemeen staatkundig opzicht, natio
naal en internationaal):
mr. P. Aalberse 17713 (gekozen).
mr. dr. W. Schneider 1463
2. Een niet-omschreven zetel:
Engels, A11776 (gekozen).
Loohuis, L4950
Bönninghausen, jhr. mr. E. 933
Oostermeijer, A874
LeidenDordrechtF ries-
landGroningen.
1. Omschreven zetel, (land- en tuinbouw,
positie der arbeiders): bij enkele candidaatstel
ling gekozen de heer A. J. Loerakker te Haar
lem.
2. Twee niet-omschreven zetels:
Kampschöer, G26069 (gekozen).
Verschuur, mr. T23453 (gekozen).
Weijden, M. v. d2550
Kdk, J. de2220
Keestra, Y1981
Wijnbergen, dr. S. van 1358
Bulten, G1305
Bij het binnenloopen van een trein
te Helmond.
Gistemamiddag is een rijtuig van den trein
welke vanuit Venlo te 5.36 uur in Helmond
moet arriveeren, juist voor het binnenloopen
van het station ontspoord..
Het eerste deel van den personentrein bleef
in de rails, terwijl de voorlaatste wagen ont
spoorde en op een zijlijn terecht kwam. Het
ontspoorde rijtuig was een eerste klasse- wa
gen, van welks inzittenden, vier heeren lichte
verwondingen opliepen. Door den schrik botsten
twee heerenwnet de hoofden tegen elkaar, ten
gevolge waarvan de bril van een der heeren
stuk sprong en zijn gelaat bloedend verwondde.
Op het station zijn de lichtgewonden verbon
den, waarbij ook dr. Vingerhoets nog even
heeft geassisteerd. Met achterlating van het
ontspoorde rijtuig, kon de trein met 20 minuten
vertraging wederom vertrekken.
Het ontspoorde rijtuig kwam bij het uit de
rails loopen in botsing met een aldaar op
een zijlijn staanden rangeermotor, welke nog
al beschadigd werd.
Later in den avond arriveerde de werkwagen
met personeel uit Eindhoven, waarna het rij
tuig weer in de rails is gebracht.
Een „oudgediende" drong in een schrijven
aan de redactie van de „Nederlander" aan op
coalitie-herstel in dien zin, dat de drie christe
lijke partijen gezamenlijk zouden optrekken ter
stembus. De „Nederlander" wijst er op, dat
coalitie-herstel in dezen zin onmogelijk is ge
worden:
„De invoering van de evenredige vertegen
woordiging heeft de noodzaak geschapen, ja den
dwang, dat elk opkomt voor 'n partij, voor één
partij, voor zijn eigen partij. Daargelaten, of dit
een ideaal is; daargelaten ook, of de vorige toe
stand ideaal was voorshands staan wij voor
de nieuwe feiten; sinds 1918 nieuw. En met
deze feiten moet gerekend worden.
Wij trekken op 25 April op voor onze eigen
lijst.
Wie onder vigeur van de evenredige ver
tegenwoordiging ter stembus gaat, trekt op voor
de partij, die hem het naaste is; christelijk-
historischen en christelijk-historisch-gezinden
dus voor de lijst der christelijk-historische Unie.
Dit is thans de taak der oud-gedienden. En
der jongeren.
De rest komt later.
Een meisje gedood.
Gisteravond te ongeveer zes uur geraakte het
vierjarig dochtertje van den heer W Hofmans
op den rijksweg te Hedel onder een in volle
vaart voorbijrijdende auto. Het kind werd met
verbrijzelden schedel opgenomen en overleed
na enkele oogenblikkpn.
Onvoorzichtig den weg overgestoken.
Maandagmorgen reed de heer v. G. uit Tilburg
met zijn auto den Bredaschen weg, even voorbij
Dorst op, toen juist uit de kom een wielrijder
zonder waarschuwen en op zeer korten afstand
van de auto, den rijksweg wilde oversteken.
Hoewel de chauffeur het mogelijke deed om
een botsing te voorkomen, kon deze niet uit
blijven. De fietser, zekere W. v. G. uit Breda,
werd met een gebroken arm en ernstige hoofd
wonden opgenomen. De auto, die een matigen
vaart had, werd licht beschadigd.
De aangevallene zwaar gewond.
Zondagnacht 'heeft te Nieuw-Weerdinge een
ernstige steekpartij plaats gehad. Zekere J. V.
werd, nadat hij zijn meisje had teruggebracht,
door een tiental jongens opgewacht en ernstig
mishandeld. Hij ontving met een mes tal van
steken over het geheele lichaam, waarna de
onverlaten het hazenpad kozen. Later werd het
slachtoffer door voorbijgangers op den weg
gevonden en naar een dokter vervoerd, die ge
neeskundige hulp verleende. Zijn toestand was
gisteren zorgwekkend. De daders zijn bekend.
Vee omgekomen.
Door onbekende oorzaak is te Eelde de boer
derij aan den Mindelandenweg en bewoond
door den heer Harms, afgebrand.
Een paard en een veulen konden worden ge
red; 14 koeien en twee kalveren kwamen echter
in de vlammen om, zij konden niet worden ge
red, doordat een der beesten juist voor de deur
was neergevallen en men deze, doordat zij naar
binnen openging, niet kon openen. Van den in
boedel werd niets gered. Verzekering dekt de
schade.
KIND OVERREDEN EN GEDOOD-
Gistermorgen is op 't terrein der coöpera
tieve zuivelfabriek te Gieterveen het zoontje
van den melkrijder Adams, doordat het paard
aantrok, van een zwaarbeladen melkwagen ge
vallen.
Eén der wielen ging het kind over het
lichaam en het overleed weldra aan de gevol
gen.
LEVENSGEVAARLIJKE MISHANDELING
Het Gerechtshof te 's Hertogenbosch beves
tigde het vonnis der rechtbank aldaar, waar
bij A. L. v. d. B. voerman, wonende te Oss
veroordeeld was tot één jaar gevangenisstraf
ter zake van het feit, dat hij den 13en Juni
1932 te Oss opzettelijk mishandelend P. Wey-
gergangs met een mes heeft gestoken, waar
door deze bloedend werd gewond en een zwaar
lichamelijk letsel uitmakende verwonding be
kwam.
ZIJN HUISJE IN BRAND GESTOKEN.
J. J„ bakkersknecht te Oudenbosch, had zon
der eenige aanleiding of aannemelijke reden in
een huisje dat hem toebehoorde, doch dat door
een ander werd bewoond, brand veroorzaakt,
door een brandende kaars in 't hooi te zetten.
De eisch luidde; bevestiging van het vonnis
der rechtbank te Breda; een jaar en 6 maanden
gevangenisstraf.
Het gerechtshof te 's Hertogenbosch vond
geen termen tot het doen onderzoeken van de
geestesvermogens van verdachte, als door den
verdediger verzocht.
Het vonnis werd bevestigd onder aftrek van
het voorarrest tot aan de uitspraak der recht
bank.
DOODELIJK ONGELUK.
Gisterenmiddag kreeg het 3-jarig jongetje
B. van Doorn, dat te Veenendaal aan het spe
len was, een zwaren zak gevuld met boonen.
welke van geringe hoogte viel, op het lichaam.
Het knaapje was op slag dood.
AUTODIEFSTAL EN DOOD DOOR SCHULD.
De Haagsche rechtbank wees vonnis tegen
den 18-jarigen grondwerker M. G. B., die op
Kerstavond uit de Achterraamstraat te 's-Gra
venhage een auto, toebehoorende aan den heer
De H. te Wassenaar, had ontvreemd. Met dezen
auto ging hij den volgenden morgen uit rijden
en veroorzaakte op de Laan van Meerdervoort
een aanrijding, waarbij zijn 16-jarige broer Th.
B het leven verloor. Wegens diefstal van de
auto legde de rechtbank B. indertijd 3 maanden
gevangenisstraf op. Thans werd verdachte
wegens het veroorzaken van dood door schuld,
veroordeeld tot 2 maanden hechtenis, voorwaar
delijk, met 3 jaar proeftijd.
HUWELIJKSZWENDELAAR.
Op 1 November veroordeelde de rechtbank te
Utrecht een 36-jarigen monteur wegens oplich
ting tot negen maanden gevangenisstraf. De
man, die gehuwd was, had een relatie aange
knoopt met een meisje uit Amersfoort en haar
wijsgemaakt, dat hij haar wilde huwen. Op
deze wijze wist hij haar geld afhandig te ma
ken. De man is een bekend recidivist en heeft
reeds verschillende malen vrouwen en meisjes
opgelicht.
Verdachte en Officier van Justitie gingen in
hooger beroep.
De procureur-generaal bij het Amsterdam-
sche Hof eischte daarop vier jaar gevangenis
straf. Het Hof te Amsterdam veroordeelde dei»
monteur tot twee jaar gevangenisstraf.
