5
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
„ADRESSEN"
STADSNIEUWS
Stuyvenberg's Triplex
„MUSIS SACRUM"
FR Y's TAAL-INSTITUUT
«WEER
56ste JAARGANG
DONDERDAG 9 MAART 1933
No. 16587
.BUREAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON 1NTERCOMM. No. 68085
opening nood-sportterreinen
TENTOONSTELLING AMBACHTSCHOOL
NIEUW CAFé
naar moeders pappot
rotterdamsche rechtbank.
DAM 41
CONCERT. EN FEESTGEBOUW
LANGE HAVEN 115 - TELEFOON 6888a
SCHIEDAM
ROTTERDAM
DE BRAND AAN DE OOSTERZEE
STRAAT.
GEVAARLIJKE BRAND.
Groote Schouwburg bedreigd.
Door snel ingrijpen spoedig
bedwp
ngen.
SCHIEDAM, BROERSVEST 29. TELEF. 53606.
TOEN WAS 'T OOK ZOO.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bt) vooruitbetaling
per drie maanden 3.25; per maand 1.10;
per week 25 cents.
Bi) bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.76, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN ztin steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar ft 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE
IEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt
Voor 1—6 regels ƒ1.55 elke regel meer 2.5 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prüsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 6 regels 0.60; 10
regels 1.—. 15 regels 1.50. bjj vooruit,
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.— bij overlijden door een ongeval; 500.— bij verlies van beide banden, voeten of oogen; 250.— by verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.— bij verlies van een duim; ƒ75.— bij verlies van
een wijsvinger; ƒ50.— bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; 25.— bij verlies van eiken anderen vinger. De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand m dit blad wordt afgedrukt.
R. K- BOND VOOR GROOTE GEZINNEN
De afd. Schiedam van bovengenoemde ver-
eeniging houdt haar jaarvergadering op Vrij
dag 17 Maart 1933, 's avonds half negen in de
bovenzaal van den R. K. Volksbond.
Behalve verschillende jaarverslagen, vei-
meldt de aganda ook een bestuursverkiezing.
Be leden worden dringend verzocht in grooten
getale op te komen.
Zaterdag 11 Maart a.s. des middags te half
3 uur zaf het complex nood-sportterreinen
tegenover het Pompstation officieel worden
geopend.
Bij ongunstig weer wordt de opening een
week verdaagd en dus bepaald op Zaterdag
18 Maart.
Woensdagavond hebben de vereenigingen S.
F. C., Martinit, Pro Patria en V. V. S. onder
leiding van den heer J. Bergijk een bespreking
gehouden in verband met de opening der sport
terreinen gelegen aan den Rotterdamsche dijk.
Besloten werd dat Pro Patria tegen H. B. S.
een competitiewedstrijd zal spelen, terwijl door
V.V.S. waarschijnlijk op het tweede veld ge
speeld zal worden. De wedstrijden vangen aan
om 3 uur.
De periodieke tentoonstelling van werkstuk
ken van de Ambachtsscho&l alhier zal gehou
den worden op 29, 30 en 31 Maart en op 1
April a.s. in het schoolgebouw aan de St. Li-
duinastraat. De gebruikelijke loterij zal aan de
ze tentoonstelling weer verbonden zijn.
DE BEVOLKING IN FEBRUARI
Op naar de 60 mille!
De bevolking telde op 31 Januari j.l. 58177
zielen. Zij vermeerderde gedurende de maand
Februari met 277 zielen en wel met 81 wegens
geboorte en met 196 wegens vestiging. De ver
mindering bedroeg 220 t.w. 170 door vertrek en
50 door overlijden. Aldus was er een volstrekte
vermeerdering met 57, zoodat Schiedam op 28
Februari j.l. 58234 inwoners had.
Het pand Hoogstraat hoek Koemarkt, waarin
sedert jaren een sigarenmagazijn, laatstelijk
«lat van den heer Janse was gevestigd, is van
bestemming veranderd.
Werd eên halve eeuw geleden aldaar het
café-bedrijf reeds uitgoefend, thans verkrijgt 't
pand zijn oude bestemming terug.
De heer Dorsman, die niet meer als gérant
Sn „de Amstelbron" terugkeert, zal dit pand,
dat als café ofwel bar is omgebouwd en op
moderne wijze naar de eischen des tijds is in-
jgericht, Vrijdag 10 Maart openen.
SCHIEDAMSCHE CONCOURS-
VEREENIGING
De Schiedamsche Concoursvereeniging heeft
een wedvlucht van Barendrecht uit gehouden.
Duiven los 11 uur. De eerste duif kwam aan
te 11.12.53 uur en de laatste te 11.13.27 uur. De
uitslag luidt verder: H. v. Vooren 1; R. de
Jong 2—5; W. Vermeer 3—4; W. Verharen 6
en diploma; D. v. d. Tuin 7; J. Freij 8; A. in
't Hol 9 en W. v. d. Heiden 10.
A.s. Zaterdag van 45 uur inkorven voor de
vlucht uit Lage Zwaluwe.
De politie uit Delft heeft naar hier twee
minderjarigen overgebracht, die aldaar zwer
vend waren aangetroffen.
ZWIJNTJE
Ten nadeele van J. van D. uit de Stations-
Straat, alhier is gisterenavond een rijwiel ont
vreemd, dat onbehe^fd in de Jan Steenstraat
stond.
DIEFSTAL
Gisterenmiddag is bij de politie aangifte ge
daan, dat tusschen 12 uur en half 2 is ingebro
ken in het kantoor van v. d. B. aan de Prin-
sensteeg. Een ijzeren geldkistje, inhoudende ƒ60
werd buit gemaakt.
INLICHTINGEN
Bij de politie zijn inlichtingen te bekomen
omtrent een partij koper en lood, pl.m. 130 kg.
waarop beslag is gelegd, doch waarvan de
eigenaar onbekend is. Het koper bestaat uit
afsluiters, kranen en buisjes; het lood uit lan
ge, opgerolde strooken.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 7—8 Maart
GEBOREN: Gerrit, zoon van G. van der
Heiden en M. M. van den Hoek, Schie 15
Catarhina, dochter van W. Plaisier en C. van
Havens, Havendijk 184 Hendrikus, zoon van
A- M. de Koster en D. de Borst, Vlaardinger-
dijk 87 Anna, dochter van J. E. de Jonck-
heere en W. G. van der Waal, Aleidastraat 10.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 8 Maart. Vertrokken: Duitsch
s-s. Aller, met stukgoed naar Yokohama;
Duitsch s.s. Stassfurt, met stukgoed naar Bris-
bane via Antwerpen; Zweedsch s.s. Mertainen,
ledig naar Narvik; Duitsch s.s. Rheinhausen, le
dig naar Rotterdam.
SCHIEDAM, 8 Maart. Aangekomen: Deensch
m.s. Bretagne, ledig van Hoek van Holland
om te dokken in de Wiltonhaven; m.s. Baloe-
ran^Rott. Lloyd van Rotterdam om te dokken
in de Wiltonhaven; Duitsch s.s. Menes, met
stukgoed van Hamburg in de Wilhelminahaven
Duitsch s.s. Trave, met stukgoed van Antwer
pen in de Wilhelminahaven. t
Zitting van 7 Maart.
Een beoovingsgeschiedenis.
De rechtbank behandelde nog drie zaken,
die betrekking hadden op een berooving, welke
in den namiddag van 18 Januari heeft plaats
gehad in een pand aan de Van Oldenbamevelt-
straat. Een 61-jarige verzekeringsman was daar
de prooi geworden van een paar landhaaien,
die op geraffineerde wijze het gestolen bank
biljet van 50 hadden weggebracht.®
Als eerste verdachte heeft zich te verant
woorden gehad de 28-jarige vrouw M. K., die
den verzekeringsman op bezoek had gehad. Zij
bekende een afspraak te hebben gehad met de
vrouw E. S. de V. om de kleeren van het slacht
offer na te pluizen.
Deze vrouw verblijft thans in het Moederhuis
van het Leger des Heils en zij gedraagt zich
daar zoo voortreffelijk, dat de ambtenaar van
de reclasseering, de heer W. van den Berg thans
aan de rechtbank voorstelde haar tot een voor
waardelijke straf te veroordeelen.
Het O.M., waargenomen door mr. J. F. Hoef-
felman vond het een dubieus geval voor het
Leger des Heils. Het wilde echter de reclassee-
ringspoging niet in den weg staan en daarom
eischte het 6 maanden gevangenisstraf voor
waardelijk met een proeftijd van 3 jaren.
De verdediger, mr. F. Eikelenboom was met
het O. M. van oordeel, dat het hier een dubieus
geval betreft. Omdat wel te voorzien is, dat
verdachte zich niet zal kunnen houden aan de
strenge voorwaarden van het Leger des Heils
verzocht pleiter haar een mildere straf op te
leggen en vooral den proeftijd niet te bepalen
op 3 jaar.
Vervolgens heeft terechtgestaan de 38-jarige
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH
is 't Goedkoopste en 't beste
Alle soorten huisvlijtar
106S 6
Reel. 102 39'S
vrouw E. S. de V. gedetineerd, die zich aan
diefstal van 50 zou hebben schuldig gemaakt.
Verdachte ontkende. Wel gaf zij toe met Nelis
te hebben getelefoneerd en deze in de Lijnbaan
straat te hebben gesproken. Maar dat was al
leen om hem te verzoeken toch vooral voor
zichtig te willen zijn met drinken.
De verdachte uit de vorige zaak werd thans
als getuige gehoord en zij bevestigde haar ver
klaring, dat er met verdachte een afspraak
was gemaakt om klanten te berooven, waarbij
verdachte dan wel zou zorgen, dat het geld
werd weggebracht.
Een filiaalhoudster van de R.M.I. verklaarde,
dat verdachte in haar zaak met Nelis getelefo
neerd had.
Het O.M. achtte ook in deze zaak het bewijs
geleverd en het eischte, aangezien verdachte al
meermalen verdacht is van medeplichtigheid
aan beroovingen, een gevangenisstraf van 10
maanden.
De verdediger, mr. J. Heintz achtte het be
wijs niet geleverd, aangezien dit alleen steunt
op verklaringen van M. K., die mede ver
dachte is.
Daarop heeft de 47-jarige koopman C. B. B.
gedetineerd, terechtgestaan wegens heling van
het geld. Ook deze verdachte ontkende. In zijn
zaak werd de vrouw M. K. eveneens als getuige
gehoord.
Het O.M. meende uit die getuigenverklaring
te kunnen afleiden, dat verdachte het bankbil
jet inderdaad van De V. heeft ontvangen en
dat hij wist dat het geld van een berooving af
komstig was, aangezien hij bij de afspraak tus
schen de beide vrouwen tegenwoordig is ge
weest. Het O. M. eischte 6 maanden gevange
nisstraf.
De veidediger, mr. G. van Ges-t, achtte, het
wettig bewijs niet geleverd en concludeerde tot
vrijspraak.
Na raadkamer gelastte de rechtbank ambts
halve de invrijheidstelling van verdachte.
Verduistering en valschheid in
geschrifte.
Veertien dagen geleden heeft terecht gestaan
de 41-jarige incasseerder die zich schuldig ge
maakt heeft aan valschheid in geschrifte en
verduistering ten nadeele van de N.V. Goede
renhandel, bij wie hij in dienst was. Deze N.V.
verstrekte gelden in voorschot. De geldnemers
kregen echter geen geld in handen, doch zegels,
die zij bij verschillende winkeliers voor goe
deren in betaling konden geven. Verdachte had
nu verscheidene valsche contracten voor geld-
leening opgemaakt en zelf onderteekend met
namen van anderen. De bons, die hem gegeven
waren om aan den geldleener ter hand te stel
len had hij zelf gebruikt. Ook had verdachte
een bedrag van 20, dat hij ontvangen had van
menschen, dje spaarzegels van de N.V. kochten,
niet afgedragen. Verdachte had bij de eerste
behandeling reeds een bekentenis afgelegd.
Toen waren ook de getuigen gehoord, doch de
zaak werd aangehouden, omdat de verdediger
mr. A. Ruijs niet verschenen was.
Het O. M. waargenomen door mr. J. S. Loke.
requisitoir nemend, merkte op dat verdachte
vroeger al drie malen veroordeeld is. Wel heeft
hij zich 16 jaren goed gehouden, doch nu heeft
hij in twee maanden tijd ongeveer ƒ600 zoek
gemaakt. Het O. M. eischte 1 jaar gevangenis
straf.
De verdediger, mr. A. Ruijs, wees op ver
zachtende omstandigheden en vroeg oplegging
van een clemente straf.
Uitspraken 21 Maart.
Uitspraken.
De rechtbank heeft veroordeeld:
J. S. M., 25 jaar, boerenknecht, wegens zeden
delict, tot 6 maanden gevangenisstraf.
C. A. L., 40 jaar, zonder beroep, wegens een
zedendelict, tot 8 maanden gevangenisstraf.
v
Toen op het raadhuis te Altona de haken-
kruisvlag geheschen werd. De belangstel
ling van het publiek.
In een zaak van H. S., 38 jaar, zonder beroep,
die terecht gestaan had ter zake van valsch
heid in geschrifte zij had een aan haar buur
vrouw E. A. Dusschoten geadresseerden post
wissel met den naam der geadresseerde onder
teekend en daarna geïnd heeft -de rechtbank
in verband met een brief van de verdachte,
waarin zij op haar bij de behandeling der zaak
afgelegde ontkentenis terugkomt en het feit
thans bekent, een onderzoek naar de reclassee-
ringsmogelijkheid gelast.
In een zaak van P. J. K., 40 jaar, winkelier
te Rotterdam, die in hooger beroep was geko
men tegen een vonnis van den kantonrechter
aldaar, waarbij hij wegens overtreding van de
Winkelsluitingswet openhouden van zijn
winkel op Zondag was veroordeeld tot één
gulden boete subs. 1 dag hechtenis, heeft de
rechtbank het vonnis bevestigd.
In een zaak van C. J. O., 20 jaar, wasch-
industrieel te Rotterdam, die door den kanton
rechter te Rotterdam wegens overtreding der
Motor- en Rijwielwet hij was de brug Zaag-
molendrift-Rottekade opgereden, terwijl een
der hekken reeds gesloten was en doorgegaan,
toen de brugwachter hem had gelast achteruit
te rijden was veroordeeld tot 20 boete, subs
4 dagen hechtenis, heeft de rechtbank het von
nis bevestigd.
In een zaak van S. van P., 35 jaar, vracht
rijder te Spijkenisse, appellant van een vonnis
van den kantonrechter te Brielle, waarbij hij
wegens overtreding der Motor- en Rijwielwei
verdachte zou in October van het vorige jaar
op een brug links hebben gehouden, waardoor
een jong meisje met een fiets in het nauw was
gebracht en het rijwiel beschadigd was ver
oordeeld, (tot welke straf was niet gebleken),
heeft de rechtbank het vonnis vernietigd en
opnieuw rechtdoende verdachte vrijgesproken.
In een zaak van J. H. K., 43 jaar, te Rotter
dam, appellant van een vonnis van den kanton
rechter aldaar, waarbij hij wegens een overtre
ding van de Motor- en Rijwielwet verdachte
zou in September van het vorige jaar met zijn
auto bij het kruispunt Heemraadsingel-Rochus-
senstraat een motorfiets, waarop de heer J. van
Oosterhout gezeten was, hebben aangereden en
beschadigd was veroordeeld, heeft de recht
bank het vonnis vernietigd en opnieuw recht
doende verdachte veroordeeld tot een geldboete
van 25 subs. 5 dasen hechtenis.
In hooger beroep het vonnis
bevestigd.
De 31-jarige koopman P. B. te dezer stede is
door de Rechtbank alhier wegens opzettelijke
brandstichting veroordeeld tot 2 jaar gevange
nisstraf van welk vonnis hij gisterenmiddag in
hooger beroep terecht stond.
Uit het getuigenverhoor bleek dat op 21 Febr.
des avonds te 7.15 uur in de Oosterzeestraat in
het pand no. 60 b door voorbijgangers brjnd
was ontdekt welke ontstaan was in de achter
kamer van de bel-étage. Uit een door de brand
weer ingesteld onderzoek was komen vast te
staan, dat deze brand opzettelijk moet zijn ge
sticht, daar op verschillende plaatsen vuurhaar
den werden aangetroffen en er een sterke ter-
pentijnlucht werd waargenomen.
Voorts bleek dat B. in dit pand vroeger een
nachtcafé hield en dat dit bedrijf goed ren
deerde, doch later, toe van politiewege een post
voor het huis was uitgezet, bleven de klanten
weg. Ook zou B. vroeger in cocaïne hebben ge
handeld.
Verdachte ontkende zich aan brandstichting
te hebben schuldig gemaakt. Hij was reeds
eenige uren te voren met een huisgenoot naar
de Schiestraat gègaan. Op een vraag van den
president antwoordde verd. dat hij gedurende
een 4 tal jaren tegen brandgevaar voor een be
drag van 2000 was verzekerd.
De advocaat-generaal mr. A. Brants wees op
de onverklaarbare wijze waarop deze brand
was ontstaan. Spr. wees op enkele omstandig
heden die op verdachte's schuld wezen zooals
b.v. het volkomen afsluiten van de woning,
zoodat men die van de achterzijde moest bin
nengaan. Er bestaan uitstekende middelen om
brand te doen uitbreken geruimen tijd nadat
men de voorbereidselen daartoe heeft getrof
fen, zoodat er voor een brandstichter gelegen
heid genoeg is zich op geruimen afstand van
den brand te bevinden voor deze uitbreekt. Uit
een en ander valt af te leiden dat alleen B.
belang bij den brand had. Spr. concludeerde tot'
bevestiging van het vonnis.
De verdediger betwistte dat hier het bewijs
zou zijn geleverd. Het is zeer -goed mogelijk dat
men hier met 'n wraakneming te doen heeft.
Pleiter verzocht ten slotte vrijspraak.
Arrest 22 Maart.
Een felle vuurgloed die te ongeveer 9 uur
achter den Grooten Schouwburg zich vertoonde
heeft gisterenavond menigeen in de veronder
stelling gebracht dat Rotterdam een tweeden
theaterbrand zou gaan beleven. Dank zij het
snel en oordeelkundig ingrijpen van de brand
weer is het zoover niet gekomen, hetgeen niet
wegneemt dat er even gevaar heeft bestaan
voor een brand in den Schouwburg.
Voor een juist begrip van wat er gebeurd is
moet men weten dat dê Groote Schouwburg
aan de achterzijde een uitbouw heeft, die ge
vormd wordt door een paar pandjes van een
voormalig hofje. De bovenverdiepingen van
deze panden zijn doorgebroken en in deze
ruimte liggen verschillende requisieten van
den Schouwburg opgeslagen.
De benedenverdieping van een van deze pan
den is verhuurd aan de firma Bedijs en v.
Barsy die er reclamefilms maakt. In de bene
denverdieping van een aangrenzend pand, dat
de firma weliswaar niet gehuurd had, maar af
en toe wel gebruikte, stond een kast, waarin een
groote voorraad films de arbeid van tien
maanden lag opgeslagen.
De bewuste uitbouw komt met een deur uit
op het tooneel van den Schouwburg.
Gisterenavond nu is men in het niet ge
huurde pand aan het werk geweest. Er is kort
sluiting in een electrischen verwarmer ontstaan
en de films in de filmkast geraakten in brand.
Een geweldige vlam sloeg door het vertrek en
de menschen die zich daar bevonden moesten
zich door een overhaaste vlucht redden.
Bewoners van een hofje aan de Lijnbaanstraat
die den vuurgloed het eerst bespeurden klom
men over een schutting waardoor zij aan de
achterzijde van het Scala-bioscoop-theater kwa
men. Zij alarmeerden personeel van dit thea
ter dat onmiddellijk met twee stralen van de
eigen leiding het blusschingswerk aanving.
Ook van de Aert van Nesstraat uit had men
de vlammen gezien. De brandweer werd gealar
meerd en heel spoedig verscheen slw. 27 op het
terrein van den brand. Onder leiding van on
derbrandmeester van Sweth, die met het oog
op het gevaar voor den Schouwburg een motor
spuit ontbood, werd het vuur met twee stralen
van dezen slangenwagen aangetast, waarbij
later nog een straal van slw. 28 gevoegd werd.
Vrij spoedig slaagde men er in met deze drie
stralen den feilen brand, die veel rook veroor
zaakte, te blusschen.
Men is er in geslaagd uitbreiding van den
brand naar de bovenverdiepingen, waar de re
quisieten dankbaar materiaal voor het vuur
zouden zijn geweest, tet voorkomen.
Na den heer van Sweth hebben brandmees
ter v. Breemen en hoofdman ten Broei de lei
ding overgenomen.
Slw. 21 is in reserve gehouden, terwijl mede
aanwezig waren de slw.s. 29, 26 en 17, de re
serve-auto met hoofdopzichter Pellenkoft en
opzichter Way en de motorspuit 2. Vele hoofd
lieden waren bij het blusschingswerk tegen
woordig.
Bij het uitbreken van den brand zijn twee
zgn. brandmelders in werking gekomen. Het
zijn schellen die in de hal van den Schouwburg
en bij den concierge bellen en de plaats aan
geven waar de brand woedt.
De rook is ook in de Schouwburgzaal te be
speuren geweest. Het publiek dat bij de op
voering van het tooneelstuk „De nacht van 17
April" tegenwoordig was is daardoor wel even
onrustig geworden en van het tooneel af heeft
men het enkele keeren gerustgesteld.
De opvoering is gewoon doorgegaan en het
schijnt dat er maar een paar menschen zijn
geweest die het zaakje niet vertrouwden en
weg zijn gegaan.
VAN NIEVELT 'GOUDRIAAN.
Wijziging der trustactc inzake de
verbonden schepen.
De N. V. Algemeen Administratie- en Trust
kantoor te Rotterdam, als Trustee der leening,
roept houders van 5 eerste hypothecaire obli-
gatiën, leening 1927, ten laste van Van Nievelt,
Goudriaan Co.'s Stoomvaart-Maatschappij
N.V., te Rotterdam, bijeen tot een Algemeene
Vergadering op Dinsdag 21 Maart 1933.
Het punt van behandeling is een voorstel der
vennootschap schuldenaresse tot wijziging van
artikel 10 der trustacte, handelende over de
waarde der verbonden schepen.
ROTTERDAMSCHE BANKVEREENIGING.
De heer D. Ornstein, directeur, plot
seling overleden.
Dinsdag is plotseling, tijdens zijn vacantie te
Zwitserland overleden de heer D. Ornstein,
directeur der Rotterdamsche Bankvereeniging.
In Amsterdam alwaar de heer Ornstein met
de leiding van het kantoor der Rotterdamsche
Bankvereeniging op 't Rokin belast was, was hij
in financieele- en beurskringen een zeer geziene
figuur. In tal van maatschappijen nam hij de
functie van commissaris waar, terwijl hij tevens
bestuurslid was van de Amsterdamsche Ban-
kiersvereeniging.
ROTTERDAMSCHE HYP. BANK.
Dividendvoorstel 27 (v.j. 34)
In de gisterenmiddag gehouden vergadering
van commissarissen der Rotterdamsche Hypo
theekbank voor Nederland is bepaald, dat aan
de algemeene vergadering van aandeelhouders
op Woensdag 22 Maart a.s. zal worden voorge
steld om het dividend over 1932 vast. te stellen
op 27 (v. j. 34) per aandeel.
„M'n arm, klein hondje: wat een inspanning
voor je al die treden op te moeten klauteren!"
Het beste voor alle TALEN. Privé- en Club-
lessen. Vertalingen (ook beëedigd).
Reel. 12175S 6
Gekrakeel en gehaspel
We klagen op het oogenblik erg over tol
muren en zulk soort hindernissen en iedereen
kijkt uit naar den koenen man, die hieronder
eens een flinke opruiming zal houden. De
klacht zelf is echter niet nieuw. Want toen
de „Kleine Korporaal" eindelijk onschadelijk
was gemaakt, vormde Europa precies zulk een
chaos als dat na den vrede van Versailles het
geval geworden is en had men evenzeer als
tegenwoordig met dumping, met tolmuren, con-
tingenteering, overstrooming met buitenland-
sche goederen, enz. te maken. Duitschland
alleen was in die dagen in niet minder dan
38 hokjes verdeeld, die allemaal hun douane
muren handhaafden uit vrees anders op het
stuk van eigen souvereiniteit voor niet vol te
worden aangezien. Wilde men van Hamburg
naar Innsbrück reizen, dan moest men zich
op het overschrijden van niet minder dan tien
grenslijnen voorbereiden, hetgeen voldoende
Was om maar liever thuis te blijven. Daarbij
kwam, dat elke staat ook nog binnentollen had.
Tn Pruisen sloot de eene provincie zich zoo
hermetisch mogelijk tegen de andere af en dat
voorbeeld werd dan nog eens door de gemeen
ten gevolgd. In zekeren zin zag het er hier dus
bijna even plezierig uit als in Indië, waar niet
alleen elk dorp een volkomen autarkie trachtte
te vormen maar waar bovendien in elke negorij
elke kaste zich nog eens hermetisch tegen de
andere kasten afsloot.
Hier kwam nog bij, dat Engeland veel minder
van Napoleon te lijden had gehad dan zulks
met het vaste land het geval was geweest.
Toen het continentale stelsel dan ook opgehe
ven werd, sprong Engelands industrie, als
hadde er een veer onder gezeten, de lucht in.
In een of twee jaar na Waterloo overstroomde
het eiland ons met zijn nijverheidsproducten en
daarbij leverde het tegen prijzen, die alle con
currentie vermoordden. Het deed aan Japan
van den huidigen dag denken. Het verkocht op
de Duitsche markten zijn katoentjes tegen min
der geld, dan de Duitschers zelf voor him
grondstoffen betalen moesten.
Maar toen vatte in Mei 1818 Pruisen den stier
bij de horens. Het vaardigde in dat jaar een
wet uit, waarbij eerstens alle binnenlandsche
Pruisische douanen afgeschaft werden. Vrij
verkeer dus tusschen de provinciën en de ge
meenten onderling. Dat was voor die dagen
een uitermate radicale maatregel, welke den
menschen den adem een oogenblik benam.
Maar het ging nog verder. Het voerde een im-
porttol van 10 pet. in voor alle waarden, welke
de grenzen passeerden en bovendien werd nog
'n recht van een halven daalder per centenaar
gewicht geheven.
Op die manier voorzag Pruisen zich van een
solieden, economischen ruggegraaat en kon het
zich opmaken de ontwikkeling der dingen in
de rest van Duitschland en van Europa op zijn
gemak aan te zien. Deze ontwikkeling nam
eerstens den vorm van een c®kaan aan, welke
in de grenslanden opstak. Het beetje verkeer
dat deze landen nog met Pruisen hadden, werd
door de nieuwe douanewet lam geslagen en al
dus geraakte een aanzienlijk deel van het toch
ai zoo zwaar beproefde Duitschland in doods
nood. Het ergste werd misschien Hessen getrof
fen, dat zijn tamelijk bloeiende industrie van
wollen artikelen, tapijten, van linnen en zulk
soort zaken, nu op den rand van de vernietiging
gebracht zag. Gelukkig echter had Hessen een
verstandige' regeering, die maar tien jaar noo-
dig had om te begrijpen, dat er een nieuwe
tijd begon door te breken en dat men het beste
dëed zich daaraan aan te passen. Aldus opende
het pourparlers met de geweldenaren in Ber
lijn en deze bleken zeer coulant te zijn. Zoodat
er in 1828 'n Pruisisch-Hessisch tolverbond tot
stand kwam, dat er voor de Hessen zeer sma
kelijk uitzag. Zij konden hun eigen douane
beambten behouden met Hessische mutsen op,
waardoor de Eigenstaatlichkeit van het land
zeer duidelijk naar buiten bleef uitschitteren.
Zij mochten ook gedelegeerden benoemen in
de gemeenschappelijke administratie en de in-
Komsten der douanen werden eerlijk verdeeld
met de bevolking der peide staten als sleutel.
De Pruisische tegemoetkomendheid op dit
gebied was misschien niet alleen aan den ver
dragenden blik te danken van de mannen, die
toen het roer van staat in handen hadden. Want
het was heelemaal niet noodig in verre toe
komsten te staren om zekere gevaren te zien,
vvelke Pruisen bedreigden. Immers, de verbol
gen staten van het Zuiden waren bezig een
anti front te formeeren en wel door de sluiting
eener Zuid-Duitsche tolunie. In zulk eene com
binatie was Hessen onmisbaar maar nu kaapte
Berlijn hun dit sluitstuk voor den neus weg.
Later heeft men het nog met een Midden-
Duitsche tolunie geprobeerd en deze kwam in
derdaad ook tot stand maar moest wegens
bloedarmoede spoedig het loodje leggen.
Op deze manier gingen er weer 5 volle ja
ren met allerlei onderling gekrakeel en scha
delijk gehaspel verloren maar toén brak dan
toch 't jaar 1833 aan. In dat jaar breidde het
Pruisisch-Hessische tolverbond zich eensklaps
zeer uit. Want op 22 Maart traden Beieren en
Wurtemberg tegelijkertijd tot de unie toe. Op
10 Mei Thüringen en op den 30sten van dezelf
de maand ook nog Saksen.
Maar sedert dien zijn er nu alweer honderd
jaar met allerlei gehaspel en onderling krakee-
len verloren gegaan. Het algemeene Duitsche
tolverbond kreeg zijn beslag maar verdere
vooruitgang werd niet gemaakt. Het tegendeel
is veeleer waar. Europa is net als honderd jaar
geleden in hokjes verdeeld en wanneer men
duizend K. M, tuffen wil, moet men voor vele
barrières halt houden, die allemaal precies
zoo belachelijk zijn als hun provinciale en ge
meentelijke zusters, honderd en zooveel jaar
geleden in Pruisen. En toen Curtius een jaar
of wat geleden, de Pruisische tolunie-tradities
getrouw, een tolverbond met Oostenrijk wil
de sluiten om tenminste eindelijk met de op
ruiming van grensbarrières een begin te ma
ken, werd dit plan onder luide toejuichingen
van menschen, die verstandiger hadden be-
hooren te zijn, getorpedeerd.
Verwacht wordt:
Zwakke tot matigen, Zuid-Oostelijke tot Zui
delijken wind, nevelig tot zwaar bewolkt of
betrokken, weinig of geen regen, weinig ver
andering in temperatuur, behoudens 's ochtends
zachter.
Lichten op van 's avonds 6.21 uur tot 's mor
gens 5.59 uur.
lederen Maandagavond repetitie Harmonie
gezelschap St Ambrosius. R K. Volksbond,
8 uur Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar,
lederen Maandagavond van 9 tot half U
repetitie van het gemengd koor van den K EL
Gorzen in bet Parochiehuis.
lederen Dinsdagavond van 67 uur repetitla
van het kinderkoor van den K- K_ Gorzen in
het Parochiehuis.
lederen Dinsdag bestuursvergadering R. K.
Metaalbewerkersbond ,tSL Eloy", gebouw R K.
Volksbond.
lederen Woensdagavond te 8 uur repetitie
van het Symphonie-orkest L v Beethoven
(dir J C. M Feltzer) in Musis Sacrum.
lederen Woensdag om half 9 bestuursvergade
ring van het afdelingsbestuur van den Ned,
R K. Volksbond.
lederen Woensdagavond om half 9 repetitie
„Schiedams Mannenkoor" (dirigent Paul v d.
Putten) Groote zaal van den R. K Volksbond,
lederen Woensdagavond half 9 verplicht®
bijeenkomst St. Jos. Gezellen Schiedam 1 Ver-
eenigingsgebouw Lange Haven 70 Conferentie
over- Populair Godsdienstige onderwerpen door
den praeses.
lederen Donderdagavond van 810 uur repe
titie Polyhymnia. R K Volksbond.
leieren Vriidag om 8 uur repetitie R K.
Gem Tooneelvereeniging „Alberdingk Thijro".
Gebouw R K Volksbond
lederen Vrijdag te 8 uur cursusavond der R K.
E H B O in het gymnastieklokaal der Eerw.
Broeders. Nieuwe Haven.
lederen Vrijdagavond van half 9 tot half 11
repetitie Koninkl Zangvereeniging Schiedam»
Mannenkoor „Orpheus" onder leiding van Ed,
Flipse Gebouw R. K. Volksbond
lederen tweeden Vrijdag der maand bestuurs
vergadering van de afd Schiedam van deD Ned,
R K Bond van Overheidspersoneel „St Paulus",
Tusschen 8 en 8.30 uur „klachten" voor de leden
lederen Zaterdagavond: Ned R K Bond van
Houtbewerkers. Meubelmakers. Behangers en
aanverwante vakken ,,St Antonius" Van half 8
tot half 9 zitting van het bestuur. Gelegenheid
tot aanmelding van leden.
Donderdag 16 Maart
Jaarvergadering der afd. Schiedam van den
R. K. Fabrieksarbeiders (sters) bond „St. Willi -
brordus*". R. K. Volksbond, half 8 uur.
Vrijdag 17 Maart
Jaarvergadering van den R. K. Bond voor
Grootet Gezinnen. R. K. Volksbond, half 9 uur.
Vrijdag 24 Maart
Jaarvergadering van den Dekenalen Jeugd
raad. R. K. Volksbond, half 9 uur.
9 Maart: Groote Schouwburg, Circus Knie
(Amsterd. Tooneelver.) uur (v. volw.)
10 Maart: Groote Schouwburg, Vader des
Vaderlands (Rott. Hofstadtooneel) 8 uur (voor
volwassenen).
11 Maart: Groote Schouwburg, Er was eens.
(Rott. Hofstadtooneel) 8.15 (v. volw.) Geb.
v. K. en W., Negende Symphonie v. Beethoven
(Rott. Philh. Orkest) half 4.
12 Maart: Tivoli-Schouwburg, Mr. Rosenfeld
(Ned. Ind. Tooneel) 2 en 8 uur (v. volw.). -■
Geb. v. K. en W., Mannenkoor „Apollo (met
medew. van mevr. L. Flipse Snel, Marinus
Flipse en het Rott. Philh. Kwartet), 8 uur.
Nutszaal, liederen-matinée Vera Janacopulos
half 3.
13 Maart: Groote Schouwburg, Boefje (Rott.
Hofstadtooneel) 8.15 uur Tivoli-schouwbürg,
mr. Rosenfeld (Ned. Ind. Tooneel) 8 uur (voor
volwassenen)
Bioscopen: goedgekeurde programma's tot
en met Donderdag 9 Maart in. Grand-théati e,
Het teeken des Kruises (voor volwassenen);
Studio '32, Das blaue Licht; Thalia, Terwijl
Parijs slaapt (voor volw.); Royal, De heer-
scheres van Atlantis (voor volw.); City, Ik ben
een vluchteling (voor volw.); Capitol, Ik ben
een vluchteling (voor volw.); Lumière, De
schoensmeerkoning (voor volwassenen); Luxor,
Ich bei Tag und Du bei Nacht (voor volw.);
Ooster, De gevaren der samenleving (voor vol
wassenen); Roxy, Het groote verlangen (voor
volwassenen)Corso, De vrouwendiplomaat
(voor volw.); Colosseum, De groote parade
(voor volwassenen).
SCHIEDAM, 9 Maart. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet 7.75.
Spoeling
Spoeling t 0,80 a 0.90s
