WOENSDAG 29 MAART 1933
ONZE EXPORT VAN TUINBOUW
PRODUCTEN NAAR
DUITSCHLAND.
Op catastrophale wijze
achteruit geloo pen-
Weerlegging van het misleidend
artikel in „Der Angriff"
PASTOOR H. WENTZEL t
VELDWACHTER EEN OOG
UITGESLAGEN.
AAN DEN OEVER VAN EEN SNELLEN
VLIET.
FEDERATIE-EXAMENS.
yiCE-PRESIDENT VAN DEN RAAD
VAN NED.-INDIE.
Dr. J- W. Meyer Ranneft benoemd.
KNOEIERIJ MET „TRAVELER
CHEQUES".
VUGHT LEIDT...
De eerste permanente natrium-
wegverlicliting.
ZICHZELF IN BRAND GESTOKEN.
OUDE VROUW DOOD IN HAAR
WONING GEVONDEN.
POGING TOT DOODSLAG.
POGING TOT MOORD IN HET
IIAAGSCHE BOSCH.
WIEL VAN AUTO VFGEIOOPEN.
TEGEN EEN BOOM GEREDEN.
Officieel in bedrijf gesteld.
VERHOUDING KOLONISEERENDE
OVERHEID EN MISSIE
DE GRONINGSCHE INBREKERS.
Voordracht van prof- dr. C- C. Berg
voor „Sanctus Augustimis"-
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN
De vorige week heeft in de Duitsche pers
een artikel uit de Nat. Soc. „Angriff" gecircu
leerd omtrent den invoer van Nederlandsche
tuinbouwproducten in Duitschland, waarvan de
bedoeling was om, nu de Duitsche regeering
aan den vooravond staat van de onderhandelin
gen met de Nederlandsche regeering omtrent
een nieuw Nederlandsch—Duitsch handelsver
drag, het Duitsche publiek te overtuigen van
de snoodheid der Hollanders, die zich weliswaar
sinds jaar en dag beklagen over belemmerin
gen van hun export naar Duitschland, doch die
toch maar voortdurend doorgaan, om steeds
grootere hoeveelheden groenten, fruit, vleesch,
eieren enz. op de Duitsche markten te werpen;
waaruit dan de noodzakelijkheid werd afge
leid, dat daartegen maatregelen worden geno
men, niet alleen tot voordeel van den Duit-
schen land- en tuinbouw, doch ook tot heil
van het heele Duitsche volk
De toeneming van den Nederlandschen export
naar Duitschland werd in het artikel „aange
toond" door er op te wijzen dat in vergelijking
met 1931 de invoer uit Nederland in 1932 was
gestegen; ten aanzien van roode kool met 25 pet
van savoye kool met 31 pet., van witte kool
zelfs met 105 pet., van tomaten met 28 pet., van
uien met 44 pet., van druiven met 46 pet. en
van appelen zelfs met 165 pet.
De conclusie, welke het artikel aan het
Duitsche volk wilde opdringen is deze: „De
Hollanders hebben wel systematisch getracht
om aan te toonen, dat hun export van land- en
tuinbouwproducten naar Duitschland door de
Duitsche maatregelen ten gronde is gericht, doch
de cijfers bewijzen het tegendeel".
Zelden echter zal de kunst om cijfers te
groepeeren beter beoefend zijn dan in boven-
aangehaald artikel, zoo werd ons op een pers
conferentie van het Centraal Bureau der Vei
lingen uiteengezet.
Wat is toch het geval
In plaats van het geheele terrein van den
Nederlandschen tuinbouwexport in aanmer
king te nemen, bepaalt het artikel zich tot een
7-tal speciale producten en dan maakt het nog
slechts een vergelijking uitsluitend tusschen de
jaren 1931 en 1932.
Over onzen export naar Duitschland van
aardbeien, van kruisbessen, van frambozen,
van bloemkool, van peen, en komkommers, die
in vergelijking met 1931 met millioenen kilo's
terug liep, wordt in het artikel echter in het
geheel niet gesproken.
Terwijl bovendien een vergelijking tusschen
de jaren 1931 en 1932 niet opgaat, omdat juist
in 1931 onze tuinbouwexport naar Duitschland
enorm achteruit liep tengevolge van de aldaar
in Juli dus juist in ons hoofdseizoen uit
gebroken betalingsmoeilijkheden, toen talrijke
Duitsche banken en beurzen voor meerdere
weken gesloten werden en onze uitvoer naar
Duitschland toen dagenlang bijna geheel stil
stond. Het gewicht van onzen tuinbouwexport
naar Duitschland viel daardoor van 314 mil-
lioen kg. in 1930 tot 213 millioen kg. in 1931
oftewel met ruim 30 pet.
Niet met 1931 moet dan ook onze export naar
Duitschland in 1932 vergeleken worden, doch
met een meer normaal jaar als 1929 of 1930.
Dan blijkt duidelijk op welke verschrikke
lijke wijze een groot gedeelte van onzen ex
port naar Duitschland door de Duitsche maat
regelen vernietigd is.
De Nederlandsche export der in het Duit
sche artikel genoemde tuinbouwproducten naar
Duitschland bedroeg volgens de Nederlandsche
handelsstatistiek per 1000 kg. in:
MGR. DR. RETH
Naar een H.-N.-bericht uit Augsburg meldt, is
de wijbisschop van Augsburg, Z. H. Exc. dr. C.
Reth, tengevolge van een beroerte overleden.
Gisterenmiddag om half vier is in het zieken
huis St. Joannes de Deo te Haarlem overleden
de Zeereerw. Heer H. J. I. Wentzel, pastoor
der parochie van de H.H. Elisabeth en Barbara
aldaar.
NAAR DE MISSIE.
Father Schouten is uit Haarlem naar de mis
sie in Kavirondo (Afrika) vertrokken.
GOUDEN JUBIL
In 1882 werd te Dongen besloten tot de stich
ting van een Gasthuis. 27 April 1883 begonnen
de Franciscanessen-Gasthuiszusters uit Breda
het liefdewerk, het verplegen van zieken en
ouden van dagen.
Noch de regenten, noch de zusters wenschen
op den 50sten verjaardag van het gesticht een
grootsch opgezet feest. Toch heeft zich een
comité gevormd, dat aan het gesticht een blij
vende herinnering wil aanbieden voor alle
schoone daden, in den loop der 50 jaar verricht.
Door bijdragen van alle belangstellenden, oud-
verpleegden enz. hoopt dit comité op 27 April
a.s. aan het Huis een of ander cadeau voor de
kapel te kunnen schenken.
Dat het werk der Zusters in breeden kring
waardeering ondervindt, spreekt vanzelf. Het
zal haar dan ook op dien dag niet aan belang
stelling ontbreken.
R. K. LEERGANGEN
Zevende R. K. Paedagogische week
Vanwege het Psychologisch en Paedago-
gisch Instituut der R. K. Leergangen zal van
21 tot en met 23 Augustus gehouden worden
de zevende R. K. Paedagogische Week. Als
plaats daarvoor is vastgesteld Tilburg.
Aan de orde zal worden gesteld het vraag
stuk der Didactiek als vormingsleer. Ver
scheidene inleiders hebben hun medewerking
toegezegd.
Naast vier algemeene vergaderingen zullen
sectievergaderingen worden gehouden voor
M. O., L. O., Buitengewoon Onderwijs, Nij
verheidsonderwijs en Jeugdorganisatie. Bijzon
dere aandacht zal worden gewijd aan het glo-
balisatiebeginsel.
Voor Dinsdagmiddag, 22 Augustus zullen
excursies worden georganiseerd, terwijl
's avonds een schoolfilmdemonstratie zal wor
den gegeven. Aan de Paedagogische Week
wordt wederom een tetnoonstelling verbon
den van leermiddelen.
Ik zal een „oorlogsinvalide" van
hem maken.
Op 10 September 1932 betrapte een opzich
ter-onbezoldigd rijksveldwachter te Bloemen
daal een 24-jarigen koopman op een zeden
misdrijf. Hij vroeg den man naar zijn naam
doch deze wilde hij niet bekend maken. Hi
ontrukte den verbalisant zijn boekje en schreef
er een willekeurigen naam in. De agent wilde
den man opbrengen naar het bureau. Plotse
ling nam de koopman een nijptang op, die
naast hem op den grond lag en gaf er den
veldwachter een slag mee tegen het hoofd. De
rechter-oogholte werd ingedrukt en het oog
werd zoo ernstig beschadigd, dat de veldwach
ter er het licht in moet missen.
De man werd door de Haarlemsche recht
bank op 22 Januari tot drie jaar gevangenis
straf met aftrek van een deel van het voor
arrest veroordeeld wegens verzet, ernstig
lichamelijk letsel ten gevolge hebbende.
De man kwam in hooger beroep, omdat hij
de straf te zwaar vond. Zijn plannen wijzen
echter nog weinig op berouw, want uit het
huis van bewaring had hij aan zijn familie ge
schreven o.m. „als ik tot een zware straf ver
oordeeld word, zal ik met den agent afrekenen
en een „oorlogsinvalide" van hem maken".
De zaak werd met gesloten deuren behan
deld.
De procureur-generaal mr. van Harinxma
Thoe Slooten requireerde bevestiging van het
vonnis (drie jaar gevangenisstraf).
De verdediger mr. Jolles vroeg het hof een
psychiatrisch onderzoek te gelasten.
Het Hof besloot op 23 April dr. Overbeek te
hooren, die verd. onder zijn behandeling heeft
gehad.
1929
witte kool 37.781
roode kool 39.437
tomaten 37.078
uien 13.477
druiven 2.540
appelen 29.318
1932 1932
in van 1929
26.604 70
19.505 50
38.548 104
13.889 103
3.005 118
17.184 58
In vergelijking met 1929 is onze export van
witte kool naar Duitschland in 1932 derhalve
verminderd met 30 pet.; die van roode kool met
50 pet.; en die van appelen met 41 pet.; terwijl
onze uitvoer van tomaten in 1932 slechts 4 pet
méér bedroeg dan in 1929; van uien 3 pet. en
van druiven 18 pet.
Wat echter de in het Duitsche artikel niet
genoemde tuinbouwproducten betreft, hiervan
bedroeg onze expor'
kg. in:
1929
peren 9.233
kersen 1.817
kruisbessen 4.113
frambozen 1.758
aardbeien 881
bloemkool 39 267
sla 17.414
peen 14.548
rapen 5.758
komkommers 47.196
spruitkool 4.201
doperwten 652
snjjboonen 16.089
schorseneren 1.540
vroege aard
appelen 54.272
Uit deze statistiek blijkt toch wel heel dui
delijk op welk een catastrofale wijze ten aan
zien van al onze tuinbouwproducten de export
naar Duitschland in 1932 is achteruitgeloopen.
anon .^f^beien geven in vergelijking met
1929 een stijging aan, doch onze aardbeienoogst
was in dat jaar grootendeels mislukt.
Het totale gewicht van onzen tuinbouwexport
maar Duitschland bedroeg dan ook in
naar Duitschland per 1000
1930
1931
1932
1932
in
6.839
van 1929
2.652
3.850
41
665
137
161
9
3.913
2.705
1.912
46
4.003
1.536
461
26
2.637
3.802
1.272
144
35.676
23.963
12.121
31
21.420
18.500
17112
99
5.620
5.226
2.191
15
2.415
978
963
16
48.487
42.591
33.947
72
6.219
3.666
3.684
87
523
462
260
40
8.534
3.846
6.237
38
1.802
1.524
1.031
67
40.745
2.626
9.339
17
1929
1930
1931
1932
395 millioen kg.
314
2U
226
De kleine stijging in vergelijking met 1931
Is uitsluitend te danken aan de toeneming van
onzen export van appelen naar Duitschland,
nl. 6 millioen kg. in 1931 en 17 millioen kg. in
1932, het gevolg van den misoogst van appelen
in Duitschland zelf.
Doch onze export naar Duitschland in 1932
bleef 28 pet. beneden dien van 1930 en 43 pet.
beneden dien van 1929.
En met deze cijfers voor oogen kan de Neder
landsche tuinbouw helaas met het volste recht
er over klagen, dat hij door de Duitsche maat
regelen ten gronde wordt gericht.
Met het volste recht ook dringt de Neder
landsche tuinbouw bij de Nederlandsche re
geering aan op maatregelen om deze vernieti
ging van een belangrijken tak van volkswel
vaart te voorkomen.
Met ingang van 26 April a.s. is bij Kon. be
sluit benoemd tot vice-president van den Raad
van Nederland-Indië de heer dr. J. W. Meijer
F.anneft, thans voorzitter van den volksraad
van Nederlandsch-Indië.
De bekwaamheid van den nieuwen vice-
president wordt in Indië algemeen erkend.
De regeering erkende zijne verdiensten door
fcijn benoeming tot officier in de Orde van
Oranje Nassau en in 1931, tot ridder in de
Orde van den Ned. Leeuw.
(Mercurius-diploma).
De practijk-examens der Federatie van han
dels- en kantoorbedienden-vereenigingen in Ne
derland zullen gehouden worden voor handels
correspondentie op 20 en 21 Juni en voor boek
houden op 27 en 28 Juni a.s. in de plaatsen in
het prospectus genoemd.
Dit prospectus is gratis verkrijgbaar bij het
secretariaat der Federatie-examens, Deurloo-
straat 122, Amsterdam (Z.) De inschrijving sluit
op 6 Mei a.s.
EXAMENCOMMISSIE VROEDVROUW.
..Bij beschikking van den Minister van Staat
Minister van Binnenlandsche Zaken is bepaald
dat de commissie, die in 1933 belast is met het
afnemen van de examens van vroedvrouw, zit
ting zal houden te Rotterdam, Amsterdam en
Heerlen, en zijn benoemd:
tot voorzitter van de commissie voor de
zitting te Rotterdam: dr. D. G. Wesselink, te
Rotterdam; tot lid, tevens plaatsvervangend
voorzitter: dr. R. J. Th. Meurer, te Amster
dam; tot lid: G. J. Lubbers te Heerlen;
MELKPRIJZEN.
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend, dat
voor de periode van 2 April t.m. 15 April 1933
de prijs voor het taxe-gedeelte van consump-
tiemelk gekocht op regeeringscontract, voor de
verschillende soorten melk is vastgesteld op
4%, 5 en 5% cent per liter en dat het bedrag
der afdracht op andere in sonsumptie ge-
brachte melk is vastgesteld op 3 cent per
Liter. r
De vastgestelde prijs geldt „af boerderij".
HET GRAF VAN COMENIUS.
Eenigen tijd geleden gaf de Tsjecho Slowaak-
sche regeering aan de Nederlandsche regee
ring als haar wensch te keqnen, dat zij zelve
zoude mogen zorgdragen voor het graf van
den grooten Tsjechischen geleerde Comenius
dat zich in de voormalige Waalsche kapel be-
hoorende bij de Weeshuiskazerne te Naarden,
bevindt. De Nederlandsche regeering die hier
in de regeering van Tsjecho Slowakije gaarne
ter wille wilde zijn, heeft zich bereid verklaard
genoemde kapel met het bijbehoorende portaal
aan de regeering van Tsjecho Slowakije in erf
pacht over te dragen. Gisteren is het desbetref
fend contract door de ministers van buitenland
sche Zaken en van Defensie en den Gezant van
Tsjecho Slowakije op het Departement van
Buitenlandsche Zaken onderteekend.
DE OVEREENKOMST TUSSCHEN DE
NED. MIJNEN EN DE S. H. V.
Be heer Braat heeft aan de ministers van
Waterstaat, van Economische Zaken en Arbeid
en van Buitenlandsche Zaken de volgende vra
gen gesteld:
Is de regeering bereid het concept der con-
tractueele overeenkomst omtrent de verdee-
ling van het afzetgebied der Nederlandsche
Kolenmarkt tusschen de gezamenlijke Lim-
burgsche Mijnen en de Steenkolenhandelsver-
eenigmg aan de Kamer over te leggen?
Is het juist, dat de heer Fentener van Vlis-
singen, directeur der Steenkolenhandelsver-
eeniging, in dit conventie-verband decreteert
wat gebeuren moet, in plaats van den Presi
dent-Directeur der Staatsmijnen, ook al heeft
het den schijn, dat een ambtenaar van het
Staatsmijnbedrijf het secretariaat waarneemt?
Is het aan de regeering bekend, dat als ge
volg van deze overeenkomst voor nieuwe jaar
contracten voor kolen en cokes reeds prijsver-
hoogingen plaats hebben, zonder dat bekend is
of van het uit die overeenkomst voortvloeien
de offer ten aanzien van het Nederlandsche
Zuivelbedrijf. Landbouw, Tuinbouw en In
dustrie van Duitsche zijde een tegemoetkomen
de houding aangaande het nieuwe Neder-
landsch-Duitsche handelsverdrag verzekerd is?
Indien de regeering mocht besluiten tot con-
tmgenteering van Duitsche kolen en cokes,
doordat de Nederlandsche agrarische- en in-
dustrieele belangen wellicht aanstonds in
Duitschland in den knel komen, is het dan naar
het oordeel der regeering niet beter te trach
ten over de hoeveelheden kolen en cokes, wel
ke van andere zijden moeten komen o'm de
Nationale behoefte te voorzien, wellicht om
trent de mogelijkheid van verhoogden import,
niet Engeland, België en andere kolenprodu-
ceerende landen te onderhandelen ten einde
handelsbelemmeringen voor landbouw, tuin
bouw en industrie op te heffen of in gunsti-
gen zin gewijzigd te krijgen?
Wil de regeering mededeelen, of het vraag
stuk van den kolen- en cokes-import ook in
bovengeschetste richting is bezien, zoodat het
Zuivelbedrijf, de Landbouw, de Tuinbouw en
de Industrie niet aanstonds tot de conclusie
moeten komen, dat het machtigste wapen, het
welk wij tegen Duitschland kunnen hanteeren,
ons reeds vóór de onderhandelingen uit de han
den is geslagen?
Een bekend internationaal oplichter van Roe-
meensche origine stond gisteren in hooger be
roep terecht voor het Amsterdamsche Hof,
wegens valschheid in geschrifte en gebruik
making van dit valsche geschrift.
De man had op 16 September 1931 twintig
gestolen z.g. traveler-chèques ieder groot 50
dollar, uitgegeven door de American Express
Comp. en staande op naam van M. Cislee, aan
geboden bij de firma Oyens en Zn. te Haar
lem. Hij had de chèques afgeteekend en het
geld ontvangen.
In December van dat jaar werd hij te Nice
gearresteerd en zeven maanden later uitgele
verd aan de Nederlandsche justitie.
De rechtbank te Haarlem veroordeelde den
man tot drie jaar en zes maanden gevangenis
straf.
Hij hield daar, evenals voor het Hof, zijn
onschuld vol. De bankbediende herkende hem
echter pertinent, evenals een hotelhouder te
Haarlem, bij wien hij gelogeerd had. De gra-
fologen dr. J. Schrijver en Ch. van Ledden
Hulsebosch verklaarden, dat de handteeke
ningen onder de chèques gezet waren door
verdachte.
De man is reëds in verschillende groote ste
den van Europa voor soortgelijke feiten ver
oordeeld en de procureur-generaal, mr. van
Harinxma Thoe Slooten vond de opgelegde
straf wel reeds zwaar, doch niet hoog genoeg.
Spr. requireerde bevestiging van het vonnis,
met dien verstande echter, dat vier jaar ge
vangenisstraf aan verd. wordt opgelegd.
De verdediger, mr. F. Pauwels, zeide, dat
hij betrekkelijk weinig vertrouwen in het
werk van grafologen stelt. Uitvoerig schetste
pleiter het leven van verd. Steeds weer wordt
hij, omdat hij geen papieren heeft, over de
grens gewezen. In Frankrijk heeft hij reeds
zeven maanden in gevangenis doorgebracht,
vóór hij werd uitgeleverd. Met klem drong
pleiter op clementie aan, in den vorm van
aftrek van voorarrest.
Arrest 11 April.
POGING TOT DOODSLAG.
Voor de rechtbank te Arnhem stond Dinsdag
terecht de ongeveer 30-jarige werklooze kellner
H. T. H. uit Nijmegen terzake van poging tot
doodslag.
Op 13 Januari heeft hij zijn vrouw, van wie
hij gescheiden leefde, in de Passage van V. en D.
bij de Groote Markt, te Nijmegen na een woor
denwisseling, waarbij hij haar verzocht weer
bij hem te komen wonen, met een mes in den
rug gestoken. De rechterlong werd geraakt. Na
eenigen tijd in levensgevaar te hebben verkeerd,
is de vrouw thans hersteld. De man meldde
denzelfden dag zich bij de politie aan.
Hij legde voor de rechtbank een volledige be
kentenis af.
Het O.M. eischte twee jaar en zes maanden
gevangenisstraf.
Uitspraak 4 April.
VERDACHTEN VAN MEINEED VRIJ
GESPROKEN.
De rechtbank te Haarlem veroordeelde den
loodgieter B. te Beverwijk en zijn knecht
wegens meineed resp. tot een jaar en tot acht
maanden gevangenisstraf. In hooier beroep
voor het Hof te Amsterdam requireerde de
procureur-generaal bevestiging van het vonnis.
Het Hof wees gisteren arrest en sprak beide
verdachten vrij.
Een bakker in Velsen sloot in Maart 1931 met
een ovenbouwer te Amsterdam een contract,
waarbij overeengekomen werd, dat hem voor
1000 een oven zou leveren. In dit bedrag
waren alle kosten inbegrepen. De loodgieter
liet in opdracht van den aannemer door zijn
knecht enkele werkzaamheden verrichten en
nadat de oven klaar was presenteerde B. een
rekening van 41 bij den bakker. De kwitantie
was echter gesteld op naam van den aannemer
te Amsterdam. De bakker ontkende een afspraak
met den loodgieter of zijn knecht te hebben
gemaakt, waarbij hij zou hebben toegezegd te
betalen. Het geval kwam voor den kantonrech
ter te Haarlem en de loodgieter en zijn knecht
verklaarden ónder eede, dat het loodgieterswerk
voor rekening van den bakker was. Tegen
beiden werd toen een vervolging wegens mein
eed ingesteld. Als verdediger trad op mr. Men-
dels.
Ecu Utrechtscli „drama".
Onze Utrechtsche redacteur schrijft:
Op de Lagenoord te Utrecht aan de boorden
van de Vecht heeft zich dezer dagen het vol
gende drama afgespeeld:
Een knaapje, dat aan den kant van het water
zij 14 kinderlijk spel speelde, geraakte te water.
Alhoewel de oorzaak niet direct bekend is, hing
er toch, zooals het verdere verhaal nader zal
toonen, bij den vader van den drenkeling een
vermoeden
Intusschen zou het geval geen noemenswaar
dige afmetingen hebben aangenomen, wanneer
de vader en moeder van den ronddrij venden
jongeling niet de gebruikelijke wijze van „hand
reiking" hadden versmaad en pardoes het water
in waren gestapt.
Met dit typische gevolg, dat er toen drie
drenkelingen waren in plaats van één.
Toeschietende burgers hadden weinig moeite
om mama en zoon op het droge te trekken,
maar pa had zooveel beweging gemaakt, dat
hij in no time in het midden van de Vecht rond
waarde, daarbij demonstreerende dat hij weinig
of niet met de watersport vertrouwd was.
Aan den overkant van het water had intus
schen een jeugdig vrouwelijk lid van de Vrij
willige Reddingsbrigade het drama zien gebeu
ren en terwijl voor haar oog een serie van edele
medailles opdoemde, dook zij met een sierlijken
boog in het water, om het enkele minuten later
als menschenredster, want den man achter
zich aan sleurende, weer te verlaten.
De toegestroomde omstaanders zetten zich
schrap om een hartroerend tafereeltje tusschen
den man en zijn jeugdige redster gade te slaan,
maar zij werden wreedelijk bedrogen.
Immers, nauwelijks had de man voet aan wal
gezet, of hij wierp zich op een van de kijkers,
die achteraf zijn buurman bleek te zijn. In het
brein van den ondankbaren geredde, dat overi
gens wat geleden had door alcoholica, had zich
het koppige idee vast gezet, dat het zoontje van
den buurman schuld van alles was en dat de
vader daarover dus onderhouden diende te
worden. Zoodat het al weer eindigde met kat
jesspel.
In een vlaag van waanzin.
In een vlaag van waanzin heeft Maandagmid
dag de 44-jarige weduwe K. L. de B. te Haar
lemmermeer zichzelf met petroleum overgoten
en in brand gestoken. Ondanks het feit, dat
men dadelijk toesnelde en de vlammen doofde,
bekwam mej. de B. nog dusdanige brandwon
den, dat zij in ernstigen toestand naar een zie
kenhuis te Amsterdam moest worden overge
bracht.
Vermoedelijk een ongeval.
De 71-jarige ongehuwde mej. E. is gisteren
middag dood in haar woning aan het Westeinde
te Voorburg aangetroffen.
Het had de aandacht van de buren getrok
ken, dat genoemd perceel sedert eenige dagen
gesloten bleef. Men waarschuwde daarom een
in Voorburg wonend familielid, dat zich met
de politie in verbinding stelde.
Gisterenmiddag heeft de politie, in tegen
woordigheid van den waam. burgemeester J.
D. de Hoog, een onderzoek ter plaatse ingesteld.
Toen op herhaald schellen de deur gesloten
bleef hee.ft de politie zich toegang tot de wo
ning verschaft. In een der vertrekken trof zij
mej. E. levenloos aan, liggenden op den grond
en met verschillende verwondingen aan het
hoofd. Dr. de Leeuw die inmiddels was ge
waarschuwd, sprak het vermoeden uit, dat de
vrouw door een val is overleden. Sporen van
een misdaad zijn niet ontdekt.
Opzichter bij de werkverschaffing
ernstig mishandeld.
Wegens zware mishandeling van den opzich
ter-voorwerker der Ned. Heide Mij., v. d. B.,
werd gisterenmiddag zekere S., tewerkgestelde
bij de werkverschaffing, woonachtig te Leur,
in arrest gesteld en voorloopig opgeborgen in
het arrestantenlokaal te Leur.
Naar we vernemen heeft S. den heer v. d.
B., die toezicht over zijn werk uitoefende, met
een schop een drietal slagen toegebracht, waar
van één op het hoofd, die zoodanig aankwam,
dat de schedel bloot kwam te liggen. Hevig
bloedende is v. d. B. naar zijn woning ge
transporteerd, waar hij door dr. Mol is ver
bonden.
Hoe zich de zaak precies heeft voorgedaan,
kan nog niet met zekerheid worden vermeld.
Door de gemeentepolitie is tegen S. proces
verbaal wegens poging tot doodslag opge
maakt.
Teroordeeling van den verdachte.
Wegens poging tot moord, 22 December j.l.
gepleegd op een meisje in het Haagsche Bosch
heeft de Haagsche Rechtbank gister den ver
dachte, C. v. T. veroordeeld tot 5 jaren gevan
genisstraf met ter beschikkingstelling van de
regeering, ten einde te worden verpleegd.
Zoo men zich herinnert, luidde de deskundi
genverklaring, dat het gepleegde feit den ver
dachte in verminderde mate kon worden toe
gerekend.
Op den Amstelveenschenweg te Nieuwer-Am-
stel is Maandagmiddag tengevolge van te ver
uitwijken een luxe auto tegen een boom gere
den. De bestuurder, een 23-jarige medische stu
dent uit Amsterdam, bekwam een diepe snij-
wonde boven het rechteroog en moest naar een
ziekenhuis worden overgebracht. De auto zelf
werd zwaar beschadigd.
FILM NED. FABRIKAAT.
De winterrondreis, waarbij nu reeds 75 voor
stellingen zijn gegeven in evenveel plaatsen van
Nederland is de afgeloopen week voortgezet
met vertooningen in Bergen op Zoom, Breda,
Eindhoven en Delft.
In Bergen op Zoom was de zaal zóó vol, dat
velen zich met een staanplaats tevreden moesten
stellen. Verschillende autoriteiten woonden de
voorstelling bij. In Breda werd ten gerieve van
de huisvrouwen ook des middags een voorstel
ling gegeven. Ook te Eindhoven was het succes
der industriefilms weer groot te noemen, want
met aandacht werden ze gevolgd. Tenslotte
mocht ook de vertooning in Delft een groot suc
ces worden dank zij de groote medewerking van
middenstandsvereenigingen en huisvrouwen.
Deze week vinden de laatste drie vertooningen
in Maart plaats n.l. in 's Gravenzande, Goud.a
en Zaandam.
Een man gedood.
Nabij Schoondijke liep Dinsdagmiddag een
wiel af van den auto toen deze 'n tram pas
seerde. De 29-jarige koopman H. de K., uit
genoemde plaats, gehuwd en vader van een
jeugdig kind, die de auto bestuurde, viel er
uit. De tram greep den man, die onmiddellijk
dood was.
Zooals men weet is in Zuid-Limburg een
proef genomen met natriumstraatverlichting.
In Noord-Brabant is de eerste definitieve ver
lichting van dien aard aangebracht. Op ir^r
gedeelte van den grooten verkeersweg tv-*-
schen Den Bosch en Vught heeft laatstgenoem
de gemeente namelijk een verlichting met Phi
lips' Philora-lampen doen aanleggen. Dat is
tevens de eerste definitieve natriumverlichting
in ons vaderland.
Maandagavond is ze officieel in gebruik ge
nomen. Daartoe had het gemeentebestuur van
Vught in De Witte Lunchroom, halverwege op
dezen weg gelegen, een bijeenkomst belegd,
waarvoor groote belangstelling bestond.
De heer mr. H. Loeff, burgemeester van
Vught gaf hier een toelichting op de totstand
koming van de nieuwe verlichting, welke in
verband met het gereedkomen van den nieu
wen betonweg Den BoschVught noodig ge
worden was.
Na deze inleidende toespraak verzocht hij
den commissaris der Koningin de nieuwe ver
lichting te willen ontsteken. Mr. dr Rijckevor-
sel wees daarbij op het feit, dat in ons land
het vraagstuk der verlichting zeer accuut is
met het oog op het regenachtig en mistig kli
maat. Hij merkte o.m. op, dat vele automobi
listen niet behoorlijk dimmen of dit niet kun
nen, omdat hun installatie daarop niet behoor
lijk is ingericht en daarop niet voldoende toe
zicht is. Daardoor worden talrijke bezwaren
ondervonden. Waar het nieuwe natriumlicht
brandt zijn die bezwaren echter opgeheven.
Daarvan heeft hij zich persoonlijk bij Heer
len kunnen overtuigen.
De heer Van Rijckevorsel eindigde zijn toe
spraak met het uitspreken van de hoop, dat ge
heel Nederland het voorbeeld van Vught zal
volgen.
Vervolgens sprak de heer dr. A. F. Philips.
Hij prees de voortvarendheid van het Vught-
sche gemeentebestuur, het eerste in Nederland,
dat zijn vertrouwen toonde in de Nederland
sche industrie; het deed de eerste bestelling
voor deze nieuwe verlichtingswijze. In het
buitenland zijn reeds verscheidene bestellin
gen gedaan; dit moge leiden tot een ontwaken
uit de slaapziekte boven den Moerdijk! Spr.
verklaarde, dat voor Üe omstreeks 2000 K.M.
beslaande verkeerswegen in Nederland deze
verlichting een bedrag van zes a zeven mil
lioen gulden zou vorderen, wat neerkomt op
de kosten van een weggedeelte van 6 a 7 K.M.
tusschen Rotterdam en Den Haag. In dat be
drag is dan tevens nog zeer veel werkverschaf
fing begrepen. Indien deze verlichting over
al werd toegepast, dan zou ons land zich op
het stuk van verlichting der verkeerswegen in
één slag op de eerste plaats in de wereld ge
plaatst hebben. Met tien procent opslag op de
wegenbelasting zouden de onkosten al te be
strijden zijn. De heer Philips verklaarde ervan
overtuigd te zijn, dat als de regeeringscrisis
achter den rug is, de heeren in Den Haag voor
dit vraagstuk 'n open oog zullen hebben, het
bestudeeren zullen, hetgeen tot een goed resul
taat voor heel Nederland zal leiden.
Daarna gaf de heer ir. van de Werfhorst een
verklaring van de nieuwe verlichting.
Na deze toespraken maakten de genoodig-
den een wandeling langs den weg, waar de
nieuwe verlichting was ontstoken.
De directeur van de Philips laboratorium,
prof. dr. Holst, heeft ten slotte in De Witte
Lunchroom een inleiding gehouden over de
technische uitvoering van lampen en instal
latie, over de kostenverhouding van wegaan
leg en wegverlichting en over vragen van
overheidsbemoeiing en gemeente-initiatief.
KLOEK MET KUIKENS NAAR INDIE.
Proefzending per K. L. M.
Met de verzending van broedeieren per
K.L.M. van Nederland naar Indië zijn ver
leden jaar met succes verschillende proeven
genomen. Nadien heeft dit vervoer dan ook
geregeld plaats gehad.
Met het vliegtuig, dat Donderdag 30 dezer
naar Indië vertrekt, zal een niet minder be
langrijke proef worden genomen. Daarmede
zullen namelijk een kloek met vijftien kuikens,
alsook een Rhode Island red-haan vervoerd
worden, teneinde de aan deze verzendings-
wijze verbonden.voordeelen te kunnen nagaan.
DE DUITSCHE MARGARINE.
Weer 300 Kg. aangehaald.
Men meldt ons uit Helmond:
De smokkelarij van Duitsche margarine
duurt in deze streken onveranderd voort en
het gebruik van deze accijnsvrije boter schijnt
in Helmond en omliggende dorpen den laatsten
tijd zóó groot te zijn, dat nog slechts weinig
inlandsehe boter en margarine wordt verkocht.
De politie is echter zeer waakzaam. Gisteren
morgen slaagde zij erin weer drie smokkelaars
aan te houden, die op hun rijwielen met in
totaal 200 K.G. Duitsche margarine Helmond
wilden binnenkomen. Zoowel boter als rijwiel
werden in beslag genomen, terwijl tegen de
mannen proces-verbaal werd opgemaakt.
Ook vond de politie in een onbewoond huis
nog een hoeveelheid van 100 K.G. De eigenaar
heeft zich natuurlijk nog niet aangemeld.
Te Vlagtwedde is gisteren een smokkelaar
gevat, die circa 60 pond margarine over de
grens had gehaald. De boter is in beslag geno
men.
Vluchteling aangehouden.
Naar wij vernemen, is de voortvluchtige in
breker de V., die gisterennacht door de Gro-
ningsche recherche op heeterdaad werd be
trapt. toen hij een inbraak had gepleegd, dooi
de politie te Haren op het stations-emplacement
aangehouden. De V. had den geheelen nacht
en morgen in de omgeving rondgezworven.
Zonder noemenswaardig verzet kon hij worden
gearresteerd.
De man is naar Groningen overgebracht.
GASVERSTIKKING.
Bewoner aan de gevolgen overleden.
Gisternacht is in het perceel Barckman Wuy-
tierslaan 3 te Amersfoort bewoond door den
55-jarigen heer A. W. Z., die alleen thuis was,
een geval van gasverstikking geconstateerd.
De politie, die met den zuurstofkoffer spoedig
ter plaatse was, mocht het niet gelukken het
slachtoffer tot bewustzijn terug te brengen.
Eenige doctoren constateerden den dood.
MOORDAANSLAG OP ZIJN ECHT-
GENOOTE.
Gisterenmorgen loste de heer L. te Zeist,
onverwacht een schot op zijn eehtgenoote,
die in den linkerschouder werd getroffen. De
vrouw vluchtte in nachtgewaad de straat op.
Nadat haar geneeskundige hulp was verleend,
werd zij naar het St. Antoniusziekenhuis te
Utrecht overgebracht, waar zij ter verpleging
is opgenomen. Haar toestand is niet levensge
vaarlijk. De heer L. heeft dezen aanslag in zeer
overspannen toestand gepleegd. De man, die
onder curateele stond, werd gearresteerd.
De praeses van „Sanctus Augustinus", de
heer Molkenboer, heette prof. Berg welkom
en memoreerde vervolgens het overlijden van
Pater de Veer S.J., eerelid der vereeniging.
Pater de Veer is dertig jaar geleden eenige
jaren moderator van St. Augustinus geweest en
de praeses meende het aan de geschiedenis der
vereeniging verplicht jegens den thans ontsla
pene eenige woorden van dankbaarheid te
uiten.
Hierna kreeg prof. Berg het woord, die zijn
gedachten in een aantal stellingen had opge
zet, die hij, voor zoover de stellingen 4 en 5
betreft, uitvoeriger behandelde.
De stellingen luiden als volgt:
1. Gebiedenuitbreiding kan rechtmatig ge
schieden:
a) door occupatie van onbewoond gebied;
b) dus vreedzame kolonisatie (kolonisatie
genomen in engeren zin);
c) tengevolge van een actie tegen een vreem
den staat, die zich schuldig heeft gemaakt aan
een positieve schending van het natuurlijke
volkenrecht;
d) tengevolge van een actie tegen een vreem
den staat, die zich schuldig heeft gemaakt aan
een negatieve schending (van het natuurlijk
volkenrecht.
In de gevallen bedoeld onder c) en d) be
paalt, als steeds de oorzaak van de actie den
omvang en den aard der middelen, uiteraard
behoudens de eischen der moraal.
De verovering van een koloniaal gebied ver
schilt niet wezenlijk van elke andere gebieds
uitbreiding, zoodat het bovenstaande ook op
dit bijzondere geval past.
2. Afgezien van het ontstaan kan een vreemd
gezag rechtmatig bestaan:
indien het gebied, waarover het zich ge
vestigd heeft, momenteel niet tot zelfstandig
bestaan in staat is.
indien de opheffing ervan het plegen van
een grooter onrecht zou beteekenen dan het
bestendigen ervan.
3. Aan den plicht van welke overheid ook om
het gezag uit te oefenen, waar en wanneer zij
klaarblijkelijk met uitsluiting van welk ander
gezag ook daartoe in staat is, beantwoordt de
plicht van het betreffende volk van die over
heid daadwerkelijk als zoodanig te erkennen,
behoudens de eischen van de moraal.
4. Bij een groot verschil in cultuurniveau
tusschen de bevolkingsgroepen van een „kolo
nie" onderling kan de determinatie van het
begrip „algemeen welzijn" per deel van het
geheel zoozeer verschillen, dat organisatie der
wijderzijdsche betrekkingen op de basis van
staatkundige eenheid practisch ongewenscht is.
In dat geval gelde:
a. dat slechts wanneer de bevolking van een
bepaald gebied volstrekt niet in staat is om
uit zichzelf een overheid voort te brengen, de
volledige souvereiniteit toevalt aan den over-
heerscher;
b. dat anders de souvereine rechten slechts
aan den overheerscher toevallen voorzoover de
eigen overheid tot de uitoefening ervan onbe
kwaam is;
c. dat in de beide gevallen sub a en b. be
doelde overheerscher optreedt als plaatsver
vangende locale overheid en in die functie een
eigen taak heeft, wel te" onderscheiden van
haar taak in het moederland.
Z.g. achterlijkheid van een volk is niet op
zichzelf, doch kan slechts gevolgelijk een ne
gatieve schending zijn van het natuurlijke
volkenrecht. Derhalve geschiede het zooge
naamde beschavings- of opvoedingswerk van
het moederland als zoodanig dus anders dan
in de functie bedoeld in 5 c. slechts gevolge
lijk en niet als doel op zich. Derhalve behoort
koloniale politiek niet te berusten óp Het prin
cipes van opvoeding tot zelfbestuur of tot cul-
tureele gelijkwaardigheid.
Dit doet niets af aan den plicht van ieder
individu om naar vermogen anderen deelachtig
te maken aan hoogere cultuur-goederen, waar
van hij de drager is.
7. In het geval bedoeld onder 4 behoort het
moederland, zoo mogelijk, slechts op te treden
als mandataris der volkerengemeenschap.
8. Bij gegronden twijfel aan de competentie
van den overheerscher, zoowel in het alge
meen als in een bepaald onderdeel van zijn be
leid, behooren koloniale bevolkingsgroepen
zich te kunnen beroepen op een onpartijdig
gerechtshof.
9. Koloniale bevolkingsgroepen hebben het
recht tot revolutie in dezelfde gevallen als
waarin welk ander volk ook dit recht heeft,
behoudens de eischen van de moraal.
Spr. betoogde in zijn voordracht o.m., dat da
oplossing van het conflict tusschen de mensch-
heid in het algemeen, die behoefte heeft aan
de opname van alle gebieden der aarde in het
vrije verkeer, en van de volkeren der z.g.
koloniale gebieden,'v die behoefte hebben aan
gelegenheid om hun bijzondere cultuur-histo
rische omstandigheden in een langzaam tempo
aan te passen aan de eischen van den nieuwen
tijd» gelegen is in een curateele, die namens de
menschheid in haar geheel wordt uitgeoefend,
door een verantwoordelijk mandataris van deu
Volkenbond. Verder dat deze mandataris zich
dient te houden aan de taak, die hij te vervul
len heeft, zoodat hij alleen voor zoover zulks
onontkomelijk is zich bezighoudt met z.g. op
voedingswerk, daar dit feitelijk, steeds ont
wrichtend werkt en dus slechts de volvoering
van de taak, die de mandataris te vervullen
heeft, tegenwerkt. Wel kan de overheid in een
koloniaal gebied opvoedend werk verrichten,
doch slechts als plaatsvervangende locale over
heid; in deze functie kan zij dit zoo doen als
een behoorlijke inheemsche overheid dit ge
daan zou hebben; de maatregelen, die zij dus
treft, moeten blijven binnen het kader van de
inheemsche cultuur en haar ontwikkelingsmo
gelijkheden.
Uitvoerig ging prof. Berg daarbij in op den
toestand van Java, dat een bevolking van 42
millioen zielen telt op een grondgebied van
viermaal Nederland, zoodat de gevolgen der
overbevolking zich ernstig doen gevoelen.
Op de voordracht van prof. Berg volgde een
korte gedachtenwisseling, waarna praeses Mol
kenboer den spreker dankte voor zijn voor#
dracht.
NATUURSCHOON VERNIETIGD DOOR
ONACHTZAAMHEID.
Het persbureau „Industria" meldt ons:
Door verregaande onachtzaamheid van den
opzichter der ontginning in werkverschaffing
van het Staatsboschbeheer onder de gemeente
AalstWaalre, die ondanks de nadrukkelijke
waarschuwing van den plaatselijken veldwach
ter overging tot het afbranden van heide ter
vergemakkelijking van het omwerken van den
grond, is eergisteren een oppervlak van acht
hectaren heide en bosch, toebehoorende aafh de
N. V. Philips Gronclmaatschappij tot Behoud
van Natuurschoon, afgebrand. Van de ter plaat
se tewerkgestelde zeventig werkloozen stak
slechts een enkele de helpende hand uit. Deze
omstandigheden zijn voor dr. A. F. Philips
aanleiding geweest tot den Minister van Bin
nenlandsche Zaken een telegram te richten,
waarin met klem wordt verzocht maatregelen
te willen nemen ter voorkoming van een der
gelijk vandalisme.
Donderdagmorgen vertrekt het K.L.M.-vlieg#
tuig de „Snip" van Amsterdam naar Batavia.
De post voor dit vliegtuig moet uiterlijk he
denavond te Amsterdam zijn.
De bemanning van dit vliegtuig zal bestaat»
uit de heeren: E. van Dijk, eerste bestuurder;
J. A. van Balkom, 2e bestuurder; Th. J. Hoo-
geveen, werktuigkundige en P. J. Colgaard,
radiotelegrafist.
De „Havik" op thuisreis is uit Jodhpur vep»
trokken en te Djask aangekomen.
De „Oehoe" (uitreis) is gisteren uit Djasli
vertrokken en te Jodhpur aangekomen.
UITVOER VAN GLOEILAMPEN.
De Minister van Economische Zaken e»
Arbeid heeft bepaald, dat voor den uitvoer van
gloeilampen van 5 tot 15 gram gewicht'per stuk
naar Frankrijk met ingang van 1 April certifi-
maten van uitvoer zullen worden afgegeven.
De leider van hét Crisis-in- en uitvoerbureau te
Den Haag is belast met de uitgifte van deze
certifcaten. Het tijdvak, bedoeld in art. 3 van
het K. B. van 4 Januari 1932, is vastgesteld van
1 Januari 1931 tot 1 Januari 1933. Het bedrag
ter bestrijding van de kosten, aan het afge /en
de cerfiticaten verbonden, is vastgesteld op
0.50 per 100 stuks met een minimum van
0.50.
