I
ONZE MARGARINE-INDUSTRIE.
riQEzonDtn
m
OTUKKEin
3
DÖNDEFfUA« 'APRIL 1933
HAAR ECONOMISCHE BETEEKENIS VOOR NEDERLAND
EN NEDERLANDSCH-INDIE.
OEFENT BELANGRIJKEN INVLOED
OP ONZE HANDELS- EN BETA
LINGSBALANSEN.
INTERNATIONALE JUWEELEN-
DIEF.
DE STEENINDUSTRIE IN OOSTELIJK-
GRONINGEN.
INDUSTRIE- EN HANDELSRAAD
VOOR LAND- EN TUINBOUW.
Door de politie te Athene
aangehouden.
EEN BUIT VAN 15 MILL. DRACHMEN
DUITSCH-JOODSCIIE VLUCHTE
LINGEN.
NEDERLANDERS IN DEN VREEMDE.
WILLEM VAN ORANJE.
EXCURSIES NAAR DE BOLLEN
VELDEN.
DE INDISCHE POSTVLUCHTEN
JUFFROUW BON BIJ DE NAZES.
10e PAASCHVEE-TENTOONSTELL1NG
TE VHERTOGENBOSCH.
FINANCIEEL WANBELEID.
X
Waarschuwing van de zijde der Unilever.
Wat beteekenen de margarine-industrie en
de daaraan verbonden industrieën voor de
handels- en betalingsbalans van ons land, hier
en buiten Europa?
Wat beteekenen zij voor de financiën van den
Staat, voor handel en scheepvaart en niet in
het minst voor de arbeidsgelegenheid?
Om zich hiervan eens bijzonder rekenschap
te geven was de geheele Nederlandsche pers
dezer dagen uitgenoodigd door de directie van
de Unilever om „de wereld van het vet en de
olie" binnen te treden, de belangrijke indus
trie van de Vereenigde Oliefabrieken te Zwijn-
drecht in oogenschouw te komen nemen en in
aansluiting daarop ook een bezoek te brengen
aan de grootste en modernste margarinefabriek
hier te lande, n.l. die van de Nassaukade te
Rotterdam.
Het was de eerste maal in de geschiedenis van
de ruim 60 jaar oude margarine-industrie, dat
zij als gastvrouwe optrad van de Nederlandsche
dagblad-pers. Betere tijden en gunstiger eco
nomische omstandigheden, dan waarin wij thans
leven, hebben blijkbaar minder aanleiding tot
zulk een nauwer contact gegeven. Intusschen is
het alleszins verklaarbaar en begrijpelijk, dat
men thans dit contact heeft gezocht en gekre
gen, omdat immers juist nu, meer dan ooit,
in deze tijden van noodlottig, maar noodwen
dig ingrijpen der Landsregeering in tal van
takken van bedrijf en handel, de voorlichting
van het Nederlandsche volk een rol van steeds
grooter importantie gaat spelen.
Hoofddoel van de hier bedoelde persconfe
rentie en excursie is geweest eene uiteenzetting
te geven van het groote economische en finan-
cieele belang van het hier te lande gevestigde
deel der wereid-margarine-industrie en aan
verwante industrieën (oliën, veevoeder, zeep,
enz.) voor ons Rijk in en buiten Europa. Voor
lichting hieromtrent verschafte ons de rede,
welke bij deze gelegenheid is gehouden door
den heer A. Hartog, lid van de directie Holland
van het Unilever-concern. Wij laten hem hier
bij aan het woord.
Het evenwicht in onze econo
mische verhoudingen dient
bewaard.
Voor zoover dit mogelijk en overeen te bren
gen is met de beginselen van onze economische
en financieele politiek, heeft de Nederlandsche
regeering zich tot taak gesteld alle takken van
bedrijf te steunen, teneinde landbouw, handel,
industrie en scheepvaart door deze moeilijke
tijden heen te helpen. De Regeering staat voor
groote moeilijkheden en al zijn soms ook wij
wel eens het slachtoffer van een maatregel of
wet, die wij persoonlijk graag anders hadden
gewenscht, dit neemt niet weg, dat wij, wan
neer wij kennis maken met soortgelijke maat
regelen in andere landen, gaarne erkennen eer
bied te hebben voor het streven onzer regeering
en meer in het bijzonder voor het werk van
den minister, die met deze moeilijke taak is
belast.
In dezer, tijd meer dan ooit, grijpen alle tak
van ons volksbestaan in elkander als de
raderen van een horloge. Wanneer één raadje
weigert staat het geheele uurwerk stil. Alle
•bedrijven zijn tot op zekere hoogte van elkan
der afhankelijk. Daarom moet er met zorg
tegen worden gewaakt, dat niet door de hulp
aan een bepaalden tak van bestaan een andere
bovenmatig wordt geschaad. Om den een te
helpen moet men den ander niet hangen, want
het slot is dan toch. dat de geholpene eveneens
ten onder gaat. Daarvoor is men bij de tegen
woordige economische verhoudingen te zeer op
elkander aangewezen. Offers zullen door allen
moeten worden gebracht en worden deze ge
vraagd in het algemeen belang, dus in dat van
Rijk en bevolking, dan zal iedereen zich die
moeten getroosten. De margarine-industrie en
alle aanverwante en voor een deel daarvan af
hankelijke industrieën hebben trouwens, van
den wil hiertoe het sprekend bewijs geleverd.
De te vragen offers mogen echter een be
paalde grens niet overschrijden; zoo die grens
wordt overschreden, dan zal niet slechts het
eigen bestaan, doch ook het levensbestaan van
duizenden arbeiders en, niet te vergeten, de
economische en financieele belangen van het
Rijk in gevaar worden gebracht.
De Margarine-industrie is in
Nederland ontstaan en heejt
zich vandaar over dé wereld
vertakt.
Kort na de uitvinding van de margarine door
den scheikundige Mège Mouries, die er in 1869
in slaagde een bruikbaar product samen te
stellen, hetwelk de dure en voor het volk vrij
wel onbereikbare natuurboter zou kunnen ver
vangen het onderzoek geschiedde in opdracht
van keizer Napoleon III zijn de gebr. Jurgens
te Oss er in geslaagd de patenten van Mouriès
te verkrijgen en begonnen zij zich op de berei
ding van margarine toe te leggen, weldra ge
volgd door de leiders van den eveneens te Oss
gevestigden boterhandel Van den Bergh.
Het was te Oss, dus in Nederland, dat de
eerste margarine werd vervaardigd en tot op
den huidigen dag is margarine een Neder-
landsch product bij uitnemendheid gebleven.
Vanuit Nederland heeft de margarine-indus
trie zich over de geheele wereld vertakt. Ten
gevolge van de door het buitenland gevoerde
handelspolitiek en onze diverse economische
belangen werden in tal van plaatsen in het
buitenland fabrieken gesticht.
Dit neemt niet weg, dat tot op den huidigen
dag al wat op het gebied der margarine-indus
trie in Nederland geschiedt, van overwegenden
invloed is op die industrie in de geheele wereld.
Bepaalde hier getroffen maatregelen zijn dan
ooic dikwijls van zeer vérstrekkende betee-
kenis.
In de beginperiode ontwikkelde de marga
rine-industrie zich slechts langzaam. In 1890
waren er nog slechts 500 man in werkzaam.
Daarna is zij echter met rassche schreden voor
uitgegaan.
In den loop harer ontwikkeling heeft de
margarine-industrie eigenaardige moeilijkheden
ondervonden. In de eerste plaats de bestrijding
van uit het kamp der natuurboter-pioducenten.
Daarna de vervalsching van veel natuurboter
met margarine. In 1889 werd de eerste, in 1900
de tweede Boterwet aangenomen, waarmede de
strijd evenwel nog niet eindigde.
Enkele jaren geleden meende men, dat de
strijd geheel tot het verleden behoordede
agrarische kringen hadden, zoo meende men,
ingezien, dat de margarine geen moordende
concurrente was, dat zoowel boter als marga
rine een eigen bestaansrecht hadden en dat
zelfs samenwerking mogelijk was, te meer, waar
juist het bijproduct in de olie-industrie, n.l.
de veekoek, van zulk een groote waarde ge
bleken was voor de instandhouding van den
veestapel en zoozeer tot verlaging van den pro
ductieprijs van den zuivel had bijgedragen. In
het laatste jaar echter, hebben zich weer moei
lijkheden voorgedaan. En dit in weerwil van
het feit, dat de margarine-industrie en de daar
aan verwante bedrijven steeds grootere betee-
kenis hebben gekregen en een belangrijken
invloed uitoefenen op onze handels- en beta
lingsbalansen,
Op grond van dezen invloed is de margarine-
industrie, vooral in deze tijden, een Rijksbelang,
mede in niet geringe mate voor de schatkist.
Enorm belang van deze in
dustrie voor Nederl.-Indië en
de groote scheepvaart.
Welk een enorm belang Nederlandsch-Indië
heeft bij de margarine-wereld-industrie moge
blijken uit de hoeveelheden Copra, Palmolie
en Kapokolie. die aldaar ten behoeve van die
industrie worden gekocht. In 1932 werden van
deze producten uit Nederlandsch-Indië ver
scheept rond 660.000 ton met een waarde van
rond 75.000.000.—. Door de Nederlandsche
margarine-industrie werd hiervan gekocht rond
180.000 ton met 'n waarde van rond 25.000.000,
waarvan door Nederland werd doorgevoerd
naar andere landen rond 120.000 ton. Tenge
volge van de wettelijke mengverplichting was
het in het jaar 1932 hier te lande gebleven
contingent reeds kleiner dan in voorgaande
jaren.
Van haast nog grootere beteekenis is de
margarine-industrie voor de groote scheep
vaart. In 1932 werden in totaal in Holland inge
voerd door de margarine-industrie meer dan
1.000.000 ton grondstoffen, hetgeen ruim 6 pet.
uitmaakt van den totalen aanvoer van overzee
in onze havens. Hiervan werden doorgevoerd
naar andere landen rond 700.000 ton. De overige
300.000 ton werden verwerkt voor de margari
nebereiding of voor den handel in oliën en vet
ten. Bij vergelijking met het jaar 1931 treft
reeds sterk de achteruitgang in grondstoffen-
behoefte der margarine-industrie. In 1931 wer
den n.l. aangevoerd ruim 1.200.000 ton, waar
van werden doorgevoerd 750.000 ton, zoodat
hier te lande in dat jaar werd verwerkt rond
450.000 ton. De grondstoffenbehoefte in 1932
hier te lande bleef derhalve reeds ruim 30 pet.
bij die van 1931 ten achter. Deze in- en door
voer in 1932 beteekent, dat aan zeevracht en
opslag in Hollandsche havens in dat jaar vol
gens matige raming werd uitgegeven ruim
40.000.000.—. Helaas werd niet alles aange
voerd met Hollandsche schepen, zoodat die
bedrag niet geheel ten goede kon komen aan
onze Scheepvaartmaatschappijen, maar toch
mag de bate, die aan de Nederlandsche scheep
vaart en onze zeehavens ten goede is gekomen
zeker gesteld worden op 10.000.000.—.
Margarine-industrie als basis
handel en industrie. De in
voer van veekoeken en de
positie der zeepfabrieken.
Wat de margarine-industrie als basis betee
kent voor handel en industrie in ons land,
blijkt, wanneer wij nagaan, hoe de bereiding
van de grondstoffen voor de margarine hier
te lande, de bewerking der ruwe grondstoffen
tot gereed product (waartoe te rekenen zijn
geraffineerde en geharde oliën of vetten, vet
zuren, veevoeders) en de doorvoer door Ne
derland van ruwe en bewerkte grondstoffen
aan talrijke bedrijfstakken werk verschaffen.
Daar zijn in de eerste plaats de perserijen, raf
finaderijen en hardings-fabrieken, dienende
voor de verwerking van grondstoffen tot pro
ducten, die daarna voor een deel naar de mar
garine- en spijsvetfabrieken gaan. De opslag
en het vervoer van de enorme hoeveelheden
grondstoffen vormen een groote bron van in
komsten voor de veembedrijven, de spoorwe
gen, de binnenscheepvaart en andere transport
ondernemingen, terwijl ook de emballage-fa
brieken (papier, drukkerij, kisten, vaten, blik
ken, zakken) hier een groot deel van hun or
ders krijgen. Een bijzondere industrie, die
grooten omvang heeft aangenomen, is die van
de verwerking van bijproducten, ter bereiding
van vetzuren en veevoeders. Kunnen deze vee
voeders niet meer hier te lande worden gepro
duceerd, dan zullen deze het kwantum hetwelk
thans reeds uit het buitenland wordt geïmpor
teerd belangrijk verhoogen, zeer ten nadeele
van onze handels- en betalingsbalansen. Dit
moge blijken uit de volgende cijfers. Indien
wij lijnzaad en lijnkoeken buiten beschouwing
laten, werden in 1932 per saldo geïmporteerd
rond 60.000 ton veekoeken, terwijl uit hier te
lande door de margarine- en olie-industrie ge
importeerde zaden rond 125.000 ton veekoeken
werden geproduceerd. Indien dus de marga
t'ine- en olie-industrie niet meer als leveran
cier van veekoeken zou functioneeren, dan zou
zij de huidige behoefte een hoeveelheid van
125.000 ton veekoeken met een waarde van
ruim 6.000.000.— uit 't buitenland meer ge
ïmporteerd moeten worden.
Bijzondere aandacht vraagt ook de zeepin
dustrie in 57 fabrieken hier te lande samen
gevat, welke industrie, zooals bekend, oliën en
vetzuren, als grondstoffen bezigt. Daar deze
grondstoffen worden verkregen uit de met de
margarine-industrie samenhangende oliefabrie
ken, bestaat een nauw verband tusschen de
margarine- en de zeep-industrie.
Tenslotte mag worden gewezen op de zeer
groote verkoopsorganisatie voor den groothan
del van margarine en vetten, oliën, zeep en
veevoeders. Schakelen wij de zeepindustrie met
alles wat daarmede samenhangt uit, dan nog
valt het moeilijk, met juistheid te becijferen,
wat op dit oogenblik, voor de margarine- en
vet-industrie, in samenhang met de zooeven
opgesomde bedrijfstakken, direct en indirect
in Nederland aan loonen ten goede komt aan
arbeiders, administratief personeel en reizigers.
Wij blijven zeker aan den lagen kant, wanneer
wij dit bedrag ramen op f37.000.000 per jaar
Laden en lossen van grondstoffen en half fabrikaten op de kadeterreinen van
Ver. Oliefabrieken te Zwijndrecht.
Nederlandsche producten te exporteeren.
geschiedde veelvuldig.
Dit
Deze hier weergegeven uiteenzetting van den
omvang van onze margarine-industrie en haar
economische beteekenis voor Nederland en
Nederlandsch-Indië noopt zeker om ons ernstig
af te vragen, welke gevaren zijn verbonden aan
een te sterke aantasting van deze industrie en
haar bestaansmogelijkheid in dezen tijd.
Een verplaatsing van een onderdeel van deze
wereldindustrie naar het buitenland Enge
land zou dit gaarne zien kan niet anders
dan den meest ernstigen terugslag hebben op
een groot deel van het Nederlandsche bedrijfs
leven.
Men realiseere zich bij den aandrang op
verder gaande agrarische maatregelen, dat het
ook hier gaat om een van „de" Nederlandsche
welvaartsbronnen.
Een conferentie zonder resultaat.
De conferentie voor het sluiten van een loon-
contract tusschen de werkgevers en de modern
en christelijk georganiseerde arbeiders in de
steenindustrie in Oostelijk Groningen, giste
ren te Winschoten gehouden heeft geen resul
taat gehad, daar de arbeiders van een grootere
loonsverlaging dan 5 pet. in het contract 1932,
niets wilden weten.
VERZEKERING MIJNARBEIDERS
INVALIDITEIT EN OUDERDOM-
Verschenen is de memorie van antwoord aan
de Eerste Kamer over het wetsontwerp tot
verzekering van mijnarbeiders tegen geldelijke
gevolgen van invaliditeit en ouderdom.
Hieraan wordt ontleend, dat een voorziening,
als eenige leden wenschen, niet kan worden
bevorderd, daar hiermede aan de nieuw voor
gestelde regeling terugwerkende kracht zou
worden gegeven met betrekking tot al wat
onder vigueur der bestaande regeling sedert
1920 wettig is tot stand gekomen. De geldelijke
en administratieve gevolgen van zoodanige te
rugwerking zouden niet zijn te overzien. Bo
vendien is door de bepalingen, vervat in de
artikelen 59bis en ter van het reglement van
het algemeen mijnwerkersfonds, er reeds voor
gezorgd, dat de uitkeeringen, onder de geldende
regelingen door het fonds verleend, niet komen
oeneden het peil der renteuitkeeringen krach
tens de invaliditeitswet.
HANDEL IN EETBARE VETTEN.
Een aantal vereenigingen en firma's op het
gebied van vetsmelterij, vet- en oliehandel,
biscuitfabrieken enz. betoogt in een adres aan
de Crisis Zuivel Centrale, dat terwijl rauw vet
vrij van heffing is gelaten, juist het gesmolten
vet bij de minder draagkrachtige klasse vrij
wel algemeen gebruikt werd. Noodgedwongen
koopt deze thans rauw vet en rauwe reuzel, die
anders als grondstof diende voor een uitvoer-
bedrijf, hetwelk ook thans nog zonder onover
komelijke belemmeringen zou kunnen worden
voortgezet. Door die maatregelen is devet
smelterij niet slechts aangetast in haar clien
tèle, doch wordt de grondstof voor haar bedrijf
in prijs opgedreven, uitsluitend door de zeer
hooge heffing, tot een zoodanige hoogte, dat het
uitgesloten is op een dergelijke basis het vet-
smeltersbedrijf uit te oefenen.
Verzocht wordt te onderzoeken of voor rund-
vet niet een regeling mogelijk is als door de
Crisis Zuivel Centrale voor vloeibare oliën
werd ontworpen.
Voor verdere maatregelen ter vermindering
van de belemmeringen, komen naar de mee.
ning van adressanten ongetwijfeld in aanmer.
king: krachtige bevordering van den export van
in Nederland geproduceerde gesmolten vetten,
speciaal reuzel, en verscherpte maatregelen ter
beteugeling van den smokkelhandel.
Voorts dringen zij er op aan spoedig midde-
len te beramen tot beperking van den melk
veestapel, opdat de door al te groote expansie
armlastig geworden melkveehouderij, zij het
dan ook op kleiner schaal, spoedig wederom
wordt een normaal rendabel bedrijf, gegrond
vest op gezonde economische basis.
UIT HET VEENBEDRIJF.
De veenarbeiders te Valthermond hebben
aanvaard het voorstel van de verveners om
de loonen met 12 K> pet. te verlagen. De werk
zaamheden zijn Maandag en Dinsdag begon
nen. Ook zullen eenige veranderingen in het
contract worden aangebracht wat betreft de
vergoeding voor eigen woning, het recht op
vrije woning enz.
Adres inzake buitengewone maat
regelen aan den landbouw.
De Nederlandsche Industrie- en Handelsraad
voor Land- en Tuinbouw, waarbij achtenvijftig
organisaties zijn aangesloten, wier ruim negen
duizend leden zich bewegen op het gebied van
de zich rondom land- en tuinbouw groepee-
rende industrie en handel, heeft een adres ge
richt tot de Tweede Kamer der Staten-Generaal,
inzake het wetsontwerp ter verleening van be
voegdheden tot het nemen van buitengewone
maatregelen in het belang van den Landbouw.
De Raad stelt voor: Het instellen eener com-'
missie van toezicht, welke haar veto kan uit
spreken ten aanzien der uitvoering van de in
gevolge de artikelen 8, 9, 10 en 11 voorgestelde
maatregelen. De leden dezer commissie zijn
direct noch indirect bij de regelingen of uit
voering hiervan betrokken, anders dan uit
hoofde van de taak hun als leden dezer com
missie opgelegd.
Geen maatregelen ingevolge de genoemde
artikelen overwogen, worden vastgesteld al
vorens minstens drie weken tevoren het voor
nemen daartoe in de Nederlandsche Staatscou
rant onder vermelding van den tekst is ken
baar gemaakt.
Het publiek in den ruimsten zin, dient bin
nen een week daarna in de gelegenheid te wor-
Naar aan het Internationale Bureau der ju-
weliersvereenigingen B. I. B. O. A., Noordeinde
1 Den Haag, wordt bericht uit Griekenland,
heeft de politie te Athene een internationalen
juweelendief gearresteerd, die een groote hoe
veelheid juweelen bij zich had.
De dief gaf zich eerst voor Italiaan uit, met
den naam Marius de Grandi; en toen hij daar
mee geen succes meer had, voor Duitscher,
(Johann Pilseneger) tot hij toegaf Rus te zijn
en in werkelijkheid Marius Wilanowitz te hee-
ten.
De bij zijn arrestatie op hem gevonden ju
weelen zouden naar schatting van deskundigen
een waarde van meer dan 15 millioen drachmen
hebben; zij zijn voorloopig door de Nationale
Grieksche 'Bank in bewaring overgenomen.
Wilanowitz moet de juweelen uit nagenoeg
alle Europeesche landen gestolen hebben. Lan
gen tijd hield hij zich in Duitschland op.
Hieronder volgt een opgave van de gesto
len juweelen: één ring met 2 briljanten van
45 karaat; een broche met hangers (sma
ragden en briljanten); een paar oorringen met
briljanten en droppelpaarlen; een paar oor
hangers met dikken 5 karaats en kleine bril
janten; een platina armband met 2 paarlen
ter grootte van een noot en een ovalen 7
karaats briljant; een armband met 4 paarlen
en 51 briljanten; een armband met één paarl
en één briljant; een platina-armband met biil-
janten en kleine paarlen; een paar oorringen
met briljanten en droppelpaarlen; een groote
vlinderhanger met briljanten bezet; een broche
met safieren en briljanten; een diamanten hals
snoer met 60 groote en kleine briljanten, een
collier met 59 bijzonder schoone paarlen; een
turkooisring; een ring met smaragd en bril
janten; een broche met een groote steen; een
hanger met blauwwitte 4-karaats briljant; 15-
karaats droppelpaarl met platineketting; een
sautoir, bestaande uit 230 extra-groote paar
len; een collier bestaande uit 69 zeer groote
paarlen.
Benadeelde juweliers, die in deze opgave
bij hen gestolen voorwerpen vermeld zien,
worden verzocht, ten spoedigste uitvoerige me-
dedeeling en beschrijving van de bij hen ont-
den gesteld, aan de regeering zijn voorlichting o
te verschaffen, teneinde aldus het nemen van vreemde juweelen in duplo te doen toekomen
onjuiste stappen te voorkomen. Een en ander aan het. Internationale Bureau (B. I. B. O. A.)
door het publiek gelegenheid te geven in een Noordeinde 1, Den Haag.
openbare bijeenkomst opmerkingen te bezwa
ren, voor of in die bijeenkomst schriftelijk in
gediend. te ventileeren, op de wijze gelijk dit
in Amerika en elders bij de z.g. „hearings"
plaats vindt.
In de in het ontwerp genoemde centrale
commissie, behooren naast andere personen,
vertegenwoordigers te worden opgenomen uit
algemeene organisaties van betrokkenen bij de
voortbrenging, de verwerking, den handel en
den in- en uitvoer van meerdere producten,
welke ingevolge artikel 1 lid 4 als crisis-product
kunnen worden aangemerkt.
EEN HALF MILLIOEN VOOR EEN
SLACHTHUIS.
De Hoogovens koopen grond.
De gemeenteraad van Velsen heeft na een
discussie van ongeveer vier uur met 22—4 stem
men aangenomen het voorstel van B. en W. om
een crediet van 533.000 beschikbaar te stellen
voor den bouw van een slachthuis.
Mot alleen de stem van den Comm. van
Woensel tegen, werd besloten het aantal op
centen op de Gemeentefondsbelasting op 80 te
bepalen.
Z.h.s. werd besloten het westelijk gedeelte
van het gemeente-landgoed „Rooswijk'gren
zende aan de terreinen van de Kon. Ned. Hoog
ovens en Staalfabrieken, aan dat bedrijf te ver-
koopen tegen een bedrag van -110.000. Van de
gronden, behoorende tot het park „Velserbeek
werd voor 6000 verkocht.
Annie Mesritz naar Gcnève.
Wij vernemen, dat onze landgenoote, de vio
liste Annie Mesritz, op 20 April a.s. op zal tre
den te Genève, Salie de l'Athenee.
Wagner-festival onder Albert van Raalte.
Reeds 1500 gearriveerd te Amsterdam
Men meldt ons uit Amsterdam;
Wie gedacht heeft, dat het aantal Joden, dat
Duitschland verlaat zou gaan verminderen, nu
de boycot niet meer doorgaat, heeft zich ver
gist. Nog steeds komen zij zich in grooten ge
tale melden aan het hulpcomité op de Prins
Hendrikkade. Dit comité is van de kantoren
van den heer Hertzberger verplaatst naar het
naastgelegen gebouw no. 140, dat welwillend
werd afgestaan. Onder de vluchtelingen zijn er,
die 40 uren en langer hebben geloopen om
ons land te bereiken. Het zijn meest midden
standers en intellectueelen. Het comité heeft
allen verboden hier aan het werk te gaan,
Ook heeft het verboden te spreken over den
toestand in Duitschland.
De volgende week zal men trachten een op
lossing te vinden, wat men met deze vluchte
lingen, er zijn er nu ongeveer 1500 zal gaan
doen. Het comité is van meening, dat zij niet
in ons land mogen blijven.
Het comité heeft niet te klagen over hulp.
Het eerste huis voor vluchtelingen is thans
ingericht door den Joodschen Vrouwenraad in
de Sarphatistraat no. 79. Met andere huizen is
men bezig.
Het Comité voor Bijzondere Joodsche Belan
gen deelt mede, dat het inlichtingenbureau
niet is overgeplaatst naar het gebouw Singel
239, maar naar de Prins Hendrikkade 140, dus
naast het gebouw waar het tot nu toe was ge
vestigd.
Het Comité deelt nog mede, dat mededeelin-
gen zijn ontvangen, dat eenige personen zich
tot particulieren hebben gewend met het ver
zoek om geld. Daar de uitgewekenen, indien
noodig óók van zakgeld worden voorzien, komt
het het Comité voor, dat personen misbruik
maken van de situatie, waarin Duitsche Joden
zich bevinden.
Indien men de voor hulp in aanmerking ko
mende personen op de beste wijze wil dienen,
doet men zulks door giften rechtstreeks naar
het comité te zenden.
Dnsdag zijn te Amsterdam aangekomen twee
zusjes, een van 15, het andere van 8 jaar, die
te voet uit Gelsenkirchen naar Nederland wa
ren gekomen. In Nederland zijn hun reisbiljet
ten verstrekt naar Amsterdam, waar de meis-
Albert van Raalte, die te Bordeaux voor het
tiende en laatste seizoenconcert der St. Cecilia-
Vereeniging „Parsifal" in concertvorm had zul-
len dirigeeren, heeft in verband met onvol-
doende voorbereiding der koren de voorkeur
gegeven aan een gemengd Wagner-concert.
De tot den nok gevulde zaal heeft do presta- door de zorgen van het comité zijn onder-
ties van dirigent, orkest en solisten zeer ge-
(Buiten verantwoordelijkheid der redactie).
OPEN BRIEF AAN DE LEIDERS VAN
DEN K. D. B.
Tot mijn groote verwondering ontving ik.
waarde Geloofsgenooten, hedenavond Uw Ver
kiezingskrant no. 1, waarin ik een oproep aan
trof voor een openbare vergadering op Donder
dag 6 April a.s. des avonds te 8 uur te dezer
plaatse. Ik constateer, dat u als zich toch
ook noemende - trouwe katholieken afbreuk
doet aan den oproep van Paus en Bisschop om
dien avond alom een plechtig H. Uur te houden
ter herdenking van het XIXde Eeuwfeest van
Christus' Verlossingsdood.
Tenzij u slechts de weinigen verwacht, die
dien avond „beter?" besteed achten door naar
een verkiezingsspeech te komen luisteren!
Met hoogachting.
Uw dr. in Xo.
KNAAPEN,
Voorz. R. K. Kiesver.
Voorburg, 4 April 1933.
DE MOUNT-EVEREST-EXPEDITIE.
BOMBAY, 5 April. (V. D.) Eén der beide
vliegtuigen van de Britsche Mount-Everest-
expeditie, welke er eergisteren in is geslaagd
over de Mount-Everest te vliegen, moest gis
teren tijdens een vlucht naar de Kanchanjanga
op ongeveer 80 K.M. afstand gelegen van Pur-
nea een noodlanding maken, waarbij het toe
stel ernstig werd beschadigd.
De inzittende piloot en fotograaf Bennett
bleven ongedeerd.
De oorzaak van de noodlanding is onbekend.
De leider van het expeditie-eskader is met
een vliegtuig met levensmiddelen en benzine
aan boord uit Purnea vertrokken teneinde het
beschadigde vliegtuig op te sporen en zoo noo
dig assistentie te verlcenen.
ONGELUK BIJ HET „VUURTJE STOKEN".
Bij het stoken van een vuurtje geraakten
Dinsdagmiddag te Aalsmeer de kleeren van
den 7-jarigen Jan C. in brand. Alhoewel de
vlammen spoedig gedoofd werden, bekwam het
ventje toch nog dusdanige brandwonden dat
het in zorgelijken toestand naar een zieken
huis moest worden overgebracht.
waardeerd.
Waarschuwing voort de con
sequenties van te ver gaande
maatregelen.
Het zal nu duidelijk zijn, dat vooral hier te
lande deze industrie niet alleen is ingesteld
op het maken van pakjes margarine onder
meer of minder bekende namen, ai is hierin
ook haar grondslag gelegen. Tal van groote
fabrieken voor de bewerking van zaden en
oliën zijn tot stand gekomen, maar deze kunnen
alleen in stand worden gehouden en zijn alleen
bestaanbaar in samenhang met 'de margarine
industrie. Zonder het behoud van deze indus
trie zou de export van oliën, de fabricage van
vetzuren voor de zeep-industrie en de fabricage
van veevoeders niet rendabel en dus onmoge
lijk worden, zoodat ook dat alles naar elders
zou moeten worden overgebracht. Er is in
andere landen toch reeds een voortdurend stre
ven om deze voor ons land zoo beteekenis- en
waardevolle industrie, vooral met het oog op
de economische weerbaarheid van het land.
daar gevestigd te krijgen. De aanwezigheid van
de enorme hoeveelheden vetten, oliën en vee
voeder is voor ons land van ontzaggelijke waar
de in tijden van internationale moeilijkheden.
Nederland heeft dit aan den lijve ondervonden
in de jaren 1914 tot en met 1918.
Behalve deze directe beteekenis der marga
rine-industrie voor het Rijk der Nederlanden,
is ook indirect die beteekenis zeer groot. Het
groote aantal schepen, welke grondstoffen in
onze havens aanvoeren brengt met zich mede,
dat belangrijke bedragen worden uitgegeven
voor reparaties en. onderhoud. In het jaar 1929
om een enkel voorbeeld te noemen werd
door de Unilever voor onderhoud en reparaties
aan tankbooten, tankinstallaties, fabrieken,
autoparken, enz. ƒ13.000.000 uitgegeven. De
schepen, die hier grondstoffen lossen, bieden,
vooral als zij komen uit Britsch-Indië, Afrika,
Amepika of andere landen, waarheen geregelde
verbinding bestaat, een uitstekende gelegenheid
óm op eenvoudige en weinig kostbare wijze
De Alg. Nederl. Vereeniging voor Vreemde
lingenverkeer (A. N. V. V.) deelt ons mede,
dat de reisbureaux in Antwerpen en Brussel
groote activiteit aan den dag leggen inzake het
organiseeren van excursies naar de bloembol
lenstreek.
Het meerendeel dezer bureaux heeft geheele
etalages ingericht met de platen en foto's en
brochures hun door de A. N. V. V. op kwistige
wijze verstrekt.
Een wandeling langs de Brusselsche boule
vards, waar de bureaux van de American Ex
press Company, de „Voyages Frangais", het
„Agence Havas" en de Wagons-Lits/Cook zijn
gelegen, levert het bewijs, dat de bloemvelden
als een groote attractie beschouwd worden
voor een bezoek aan ons land. Overal leest men
aankondigingen van goedkoope uitstapjes per
extra-trein en autobus naar Tulpenland.
OPHEFFING SLUIS' BISKW1EFABRIEKEN
TE DEVENTER.
De voortdurend meer drukkende regee-
ringsmaatregelen ten aanziea van de belang
rijkste grondstoffen eenerzijds, de steeds slech
ter wordende economische toestand anderzijds,
hebben de algemeene vergadering van aan
deelhouders der Sluis' Biskwiefabriek N. V. te
Deventer het besluit doen nemeiv het bedrijf
op te heffen. Aan het personeel, bestaande uit
ongeveer 90 mannen en 100 meisjes, is ontslag
aangezegd.
Er bestaat echter groote kans, dat na korte
sluiting velen van het personeel weer in deze
fabriek werkgelegenheid zullen behouden.
De „Rijstvogel" (thuisreis) is Woensdag uit
Djask vertrokken en te Bagdad aangekomen.
De „Snip" is Woensdag op de heenreis uit
Jodhpur vertrokken en te Calcutta aangekomen.
FILM VOOR NEDERLANDSCH
FABRIKAAT.
De moeder van de kinderen is, door geldge
brek, niet in de gelegenheid naar hier te ko
men.
Men schrijft ons uit Amsterdam:
De vereeniging Nederlandsch Fabrikaat
heeft door „Visie" een propaganda-klank-
filmpje laten maken, dat in de komende weken
in de voornaamste Nederlandsche bioscopen in
het voorprogramma gedraaid wordt.
Het onderscheidt zich gunstig van vele an-
Zaken zijn zaken.
Een gedenkpenning volgens ontwerp
van Oswald Wenckebach, in op
dracht der Regeering bij
'a Rijks munt geslagen.
Bij de bespreking van eenige weinig-aan
trekkelijke souvenirs, met het oog op de her
denking van Prins Willem van Oranje in den
handel gebracht, hadden wij reeds gelegenheid
op te merken, dat de producten van de pen-
nngkunst in ons land tegenover allerlei mis
lukte voortbrengselen een goed figuur maken.
Zoo heeft de Nederlandsche regeering ter
herinnering aan 's Prinsen geboortejaar aan
's Rijksmunt opgedragen een penning te ver
vaardigen, die afgaande op de fotografische
reproductie, zeer geslaagd genoemd mag wor-
den.
Bij de keuze van het motief is het beeld ge
kozen van den man, dien het Wilhelmus laat
zeggen:
„Mijn Schilt Ende Betrouwen
Sijt Ghij O Godt Mijn Heer",
het beeld van den Strijder die, het zwaard
afgelegd, zich buigt voor Hoogere Macht, door
Wie hij zich, in gunst en ongunst der tijden,
geleid heeft gevoeld.
De tegenzijde van den penning geeft 's Prin
sen veelzeggende zinspreuk:
„Saevis tranquillus in undis"
weer, d.i. „Rustig te midden der woedende
baren", waarvoor reeds in zijn tijd het ijs-
vogeltje, met zijn ietwat legendarisch nest, dat
ongehinderd op de golven zou drijven, tot een
sprekend zinnebeeld is gestempeld. Ons volk,
in bijna al zijn geledingen, ziet in Prins Willem
nog steeds terecht den Grondlegger van onzen
Staat. Daarop berust een diepgewortelde ver
eering, versterkt nog door de wetenschap dat
een sterk streven naar verdraagzaamheid in
zoo veel, dat de menschen verdeeld hield, een
van de sprekende eigenschappen van Prins
Willem is geweest.
De thans uitgegeven penning, aldus een bege
leidende toelichting, kan dienen om deze vadei-
landsche gedachte levendig te houden. Daarom
wordt de medaille waarvoor Oswald Wencke
bach de ontwerpen vervaardigde, op verschil
lende wijze en zoodanige voorwaarden beschik
baar gesteld dat zij onder het bereik van zeer
velen kan komen. Zij leent zich bovendien
uitermate voor een geschenk, dat overal wel
kom zal zijn.
De Regeerings-gedenkpenning is te krijgen in
vier uitvoeringen. Een kleine medaille werd
bestemd voor verspreiding op groote schaal,
b.v. aan schoolkinderen.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Naar men ons mededeelt is mejuffrouw Bon,
die eenigen tijd geleden al in de Kalverstraat
derë propaganda's en reclamefilmpjes, omdat I verscheen met een hakenkruis om d®£
het aan redelijke aesthetische eischen voldoet, thans geheel m dienst van de nationaal-socmiils-
Ook een propagandafilm is film, die de moeite tische beweging. Zij colporteert thans niet ian
van het aankijken waard moet zijn. En men ger met anti-katholieke brochures maar met
kijkt naar dit filmpje, omdat het met zijn wei
nige, recht op het doel afgaande beelden pakt
Een uitstekend propaganda-middel, alleen
al omdat het zelf volwaardig en dus een re
clame voor Nederlandsch Fabrikaat is.
„Volk en Vaderland".
Onder groote belangstelling er waren o.m.
een 40-tal belangstellenden uit België werd
Dinsdag te 's-Hertogenbosch de 10e Paaschvee-
tentoonstelling gehouden.
Op de tentoonstelling was het aantal inschrij
vingen gelijk aan 't vorig jaar. In de hoofd
klassen der runderen overtroffen ze alle vorige
jaren.
De wisselbekers werden als volgt toege
wezen:
Zilveren V. en D. wisselbeker; H. Hanken.
Wilhelminadorp; (kampioen runderen).
Zilveren Noord-ferabant wisselbeker der fir
ma Kreijmborg en Co.: P. Vigours,, Den Bosch.
Zilveren wisselbeker der Federatieve Slacht
vee-verzekering te 's-Gravenhage: P. Viguurs,
Den Bosch.
Zilveren wisselbeker van de Verkoopveree-
niging N.C.B.: Verkoopvereeniging N.C.B.
(kampioen kalveren).
Zilveren wisselbeker der R.K. Winkeliersver-
eeniging te 's-Hertogenbosch: F. Jansen en C.
v. Berkel, Den Bosch (kampioen varkens).
Zilveren wisselbeker der N.V. Export-cen
trale van den N.C.B.F. Jansen en C. van Ber
kel, 's-Hertogenbosch (kampioen varkens.)
Zilveren beker van de Slachtvee Onderlinge
te Zwolle: H. Hanken, Wilhelminapolder.
De verguld zilveren medaille van de Konink
lijke Maatschappij St. Jan te Antwerpen is toe
gewezen aan Gebr. Manasse te Eist (kam
pioen A.)
Straf groolendeels voorwaardelijk
opgelegd.
Wegens verduistering gepleegd als ambte
naar, is de secretaris-ontvanger van een pol
derbestuur in Zeeland, door de Middelburgsche
Rechtbank veroordeeld tot 9 maanden gevan-
genisstraf.
Het Haagsche gerechtshof heeft thans dit
vonnis vernietigd en legde een straf op van 9
maanden gevangenis, waarvan 6 maanden voor
waardelijk met 3 jaar proeftijd.
INBRAAK TE MIDDELHARNIS.
Het Haagsch Gerechtshof heeft gisteren be
handeld de zaak tegen den bankwerker H. H. P.,
den kuiper G. v. d. B. en den rijwielhersteller
H. L. B., allen te Rotterdam, die ter zake van
inbraak en diefstal in het belastingkantoor te
Middelharnis op 6 October 1.1. door de recht
bank te Rotterdam zijn veroordeeld resp. tot
2% jaar, 2'A jaar en drie jaar gevangenisstraf.
Wegens afwezigheid van enkele getuigen 5
décharge werd de zaak uitgesteld tot 3 Mei a.s.
STEEDS MEER REVOLVERSMOKKELAARS
De politie te Eindhoven heeft vier personen
gearresteerd op het oogenblik, dat zij een partij
van honderd revolvers afleverden op den rijks
weg Eindhoven—Best. Twee hunner waren af
komstig uit Eindhoven, een uit Wijk bij Heus-
den en een uit Rosmalen.
Na verhoor is het viertal vrijgelaten. De
revolvers ecbUr wjn ia taael»g genomen
Voor- en achterzijde van den gedenk
penning voor Willem van Oranje ge-
slagen door. 'a p;;'"nunt.
