1
ST. LIDUINA EN DE GRAAL.
MAANDAG 10 APRIL 1933
EN ZIJN VRIENDEN
it DB STERKE MAIN.
ECONOMISCHE-TECHNOLOGISCHE
INSTITUTEN TE TILBURG
EN MAASTRICHT.
INSTITUTE OF PACIFIC RELATIONS.
Regeering en het bouwbedrijf
GEESTDRIFTIGE VOORBEREI
DING VAN HET MASSA-SPEL.
JVat er in Schiebroek gaat gebeuren.
EISCHT NATRIUM-WEGVERLICHTING
WIJZIGING DER MOTOR- EN
RIJWIELWET
DE BROODPRIJZEN.
BURGEMEESTER ZIMMERMAN
IN 1918.
VERMINDERING LEGERUIT-
GAVEN IN NED. INDIE.
Wetsontwerp bij de Tweede Kamer
ingediend.
VERHOOGING INVOERRECHTEN OP
AARDAPPELEN IN DUITSCHLAND.
UITVOER VAN VARKENS NAAR
DUITSCHLAND.
R.K- VREDESBOND IN NEDERLAND.
ONTTREKKEN VAN GOEDEREN AAN
SCHULDEISCHERS.
RELLETJES TE BUSSUM
TEGEN EEN HUIS GEREDEN.
KON, NED HOOGOVENS.
De verlossing.
Angst verblindt: Ook de Colijn-angst der
liberalen.
Naar aanleiding van het feit, dat de anti
revolutionairen in de Eerste Kamer voor de
bedrijfsradenwet stemden komt de over
zichtschrijver van de „N.R.Ct." tot de vol
gende wonderlijke conclusies: „Zij, die in
deze partij den sterken man zoeken, zullen
goed doen het zich te herinneren".
Hoe nu?
Moet men dan den sterken man zoeken
onder de stemmers tegen een wet, die den
komenden tijd met zijn eischen durft zien en
een nieuwe ordening van ons bedrijfsleven,
met een stevige solidariteit van alle daarbij
betrokkenen, voorbereidt?
Als men de oogen sluit voor de eischen dei-
toekomst en krampachtig vasthoudt aan het
bestaande, dat dreigt neer te storten, is men
dan de sterke man?
Onmiddellijk naast het overzicht van de
Eerste Kamer vindt men in de „N.R.Ct."
dat der Tweede Kamer, waar juist de libe
ralen de leiding namen tegen het in behan
deling nemen van de machtigingswet-Ver
schuur.
Is dat misschien al wederom een bewijs
van kracht?
Algemeen dringt de overtuiging door, dat
alleen een regeering, met de noodige be
voegdheid voorzien, iets zal vermogen tegen
den steeds meer nijpenden nood, waarin ons
economisch leven dreigt te verzinken.
En als een minister dergelijke bevoegdheid
durft vragen, verzetten juist de liberalen
zich het eerst en het hardst.
Van de zijde van het „nationaal herstel
is den liberalen verweten, dat de verwerping
van het ontwerp-Donner, dat een blijvende
bezuiniging moest brengen, antinationaal
was.
"Wij gelooven, dat ook liet verzet tegen
het schenken van voldoende bevoegdheid
aan de regeering, reeds nu want er is ge
vaar bij uitstel evenmin getuigt van
kracht als van scherp inzicht in den natio-
nalen nood.
Nauwere samenwerking tot stand
gekomen.
Het is gebleken, dat het zeer wenschelijk is,
dat tusschen beide bovengenoemde Instituten
een nauwere samenwerking zou bestaan en wel
vooral in verband met de bestudeering van
vragen, die voor de zuidelijke provincies ge
lijkelijk van belang zijn. Die samenwerking is
thans tot stand gekomen in den vorm van een
afvaardiging uit elk der beide besturen, welke
met instandhouding van de zelfstandigheid van
elk instituut, de gezamenlijke belangen zal be
hartigen en tevens in vele gevallen het werk
aan de beide Instituten doeltreffender en eco
nomischer zal kunnen regelen. Daartoe zijn de
directeuren der instituten als adviseerende le
den aan de nieuwe organisatie toegevoegd.
Door en uit het bestuur van het Instituut te
Maastricht zijn aangewezen als leden: mr. E.
Baron van Hövell tot Westerflier, commissaris
der Koningin in de provincie Limburg, prof. dr.
ir. H. Gelissen en J. Schaepkens van Riempst;
dopr en uit het bestuur 'van het Instituut te
Tilburg mr. dr. A. Rijckevorsel, commissaris
■"m'11®'11 in de provincie Noord Brabant,
M. E. C. Bongaerts en mgr. prof. dr. Th
G-oossens. Als voorzitter zal optreden: mr. E
Baron van Hövell tot Westerflier.
Nationale Raad gevormd.
Dezer dagen heeft zich voor Nederland en
Nederlandsch-Indië een, uit een Nederlandsche
en eene Indische afdeeling bestaande „Nationale
Raad" gevormd voor het „Institute of Pacific
Relations."
Terwijl als Indische afdeeling zal optreden de
afdeeling voor internationale vraagstukken van
het Bataviaansch Genootschap voor Kunsten en
Wetenschappen, bestaat de Nederlandsche af
deeling uit de heeren, jhr. mr. B. C. D. de
Graeff, voorzitter, als zoodanig aangewezen
door de Koninklijke Academie van Weten
schappen, prof. dr. J H. Boeke en prof. d. Jr.
Joh. Duyvendad, hoogleeraar te Leiden, aange
wezen door het Koninklijk Instituut voor de
Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch
Indië, G. A. Dunlop, Directeur van de Neder-
'andsch-Indische Handelsbank en mr. A. Neyt-
zell de Wilde, oud-voorzitter van den Volks
zaad, aangewezen door het Indisch Genoot
schap, prof. dr. L. Ph. Ie Cosquino de Buddy
prof. j. c. van Eerde, hoogleeraren te Am
sterdam, aangewezen door het Koloniaal Insti
tuut
Nopens de uitzending door den Nationalen
Raad van vermoedelijk twee afgevaardigden
voor de bijeenkomst van het Institute, welke
in Augustus van dit jaar te Benff (Canada) zal
gehouden worden, is overleg tusschen de Ne
derlandsche en de Indische afdeelingen van
den Raad gaande.
zendt ons het volgend communiqué:
Ue commissie inzake werkverschaffing, sa-
ingesteld door: den Ned. Aannemersbond,
den patroonsbond voor de Bouwbedrijven in
Ned., den R. K. Bond van Bouwpatroons, den
Ned. Bouwarbeidersbond, den R. K. Bouw-
Vakarbeidersbond „St. Joseph", den Ned. Chr.
Bouwarbeidersbond den Chr. Nat. Bouwvakar-
neidersbond in Ned. vergaderde Donderdag 6
■^Pril j.l. in het café „Suisse" te Rotterdam,
it bestuurders van bovengenoemde organisa
ties gevestigd in de provincie Zuid-Holland.
He vergadering, welke druk bezocht was,
Btond onder leiding van den heer mi'. B. Bou-
nian, voorzitter der commissie.
Gtoote onstemming ten aanzien van de werk-
verschaffingspolitiek der regeering, waardoor
he* toch reeds zoo noodlijdende bouwbedrijf
rieeds erger wordt ontwricht, kwam tot uiting.
Uit tal van ter vergadering medegedeelde fei
ten bleek, dat ook in Zuid-Holland vele norma-
,1e werken in werkverschaffing zijn gemaakt of
in uitvoering zijn. Vastgesteld werd, dat,
tengevolge daarvan, de toestand zoowel voor
do werkgevers als voor de werknemers in het
bouwbedrijf, meer eri meer onhoudbaar wordt.
De vergadering besloot, de actie tegen deze,
v°or 't bouwbedrijf en degenen die daarin hun
bestaan moeten vinden, zoo funeste regeerings-
hiaatregelen met kracht voort te zetten.
Te dien einde werden twee sub-commissies,
Welke de landelijke commissie in haar taak zul
len bijstaan, gevormd.
BEPERKING van de kaasproductie.
De Crisis-Zuivel-Centrale deelt het volgende
mede:
Kaasfabrieken, die wenschen deel te nemen
aan de regeling, welke beoogt te bereiken een
beperking van de kaasproductie gedurende de
maanden April, Mei en Juni 1933 van gemid
deld 30 pet,, (varieerend van 20 tot 40 pet), die
nen van dit voornemen, kennis te geven aan
de Crisis-Zuivel-Centrale, Laan van Meerder-
voort 84 te 's-Gravenhage, vóór 15 April a.s.
onder opgave van het kaascontrólestation, waar
k.Ü zij zijn aangesloten,
De Graal houdt niet van half werk en een
ideaal moet erg hoog of erg ver worden wegge
zet, wil het de volgelingen dezer beweging
boeien en tot najaging lokken. Het ligt dus
voor de hand, dat de figuur van St. Lxduina in
deze kringen een lievelingsheilige werd. Of
feren, maar dan niet enkel wat geld en een ge-
rinv genot, maar een heele jeugd, een heel
leven. Den ontzettenden moed hebben, pijnen
en kwellingen van allen aard, van den hemel
af te smeeken. Onuitputtelijk liefdevol zijn te
genover de ongelukkigen en misdeelden, maar
den zondaars, ook al is hun aanzien groot, vier
kant de waarheid in het gezicht durven zeg
gen. Liduina deed zulks en daarom legde de
Graal beslag op haar, als een magnetisch voor
beeld voor leidsters en leden, die op haar beurt
strepen.
de Schiedamsche heilige aan de massa willen
voorhouden als een toonbeeld van heldhaftig
geduld in het menschelijk lijden.
Dit dubbele doel: zelfopvoeding en daardoor
de bekeering der wereld, ligt ook aan het mys
terie-spel „Sint Lydwina", dat de Graal ter ge
legenheid van het vijfde eeuwfeest dezer hei
lige gaat opvoeren, ten grondslag. Het massa
spel is een van de voornaamste uitingsfactoren
van de Graal geworden; hoe begrijpelijk dus,
dat zij haar deelname aan de herdenkingsfees
ten in de vertolking van een toepasselijk spel
zou laten bestaan.
Over dit spel zijn reeds eenige berichten ver
schenen, maar wij vonden het opportuun om
eens met haar, dié de voorbereiding ervan ter
hand namen, te gaan praten.
Zoo kwam het, dat wij Zaterdag met twee
Vrouwen van Nazareth een interview hadden.
Indien eenigszins mogelijk noemt men den
naam van dengene met wien men een persge-
sprek had, deze dames vroegen echter geen
namen te noemen uit vrees, dat haar persoon
lijk aandeel in de grootsche Graaltaak te vee)
belicht zou worden „en bovendien", zoo zei een
van onze gastvrouwen, „dat is ook ouderwetsch:
namen noemen. De Graal doet het en niet deze
of die. De zaak gaat vóór de personen."
Wij zijn toen ons eigenlijk vraaggesprek be
gonnen met een informatie naar den veelom-
vattenden repetitie-arbeid, want het leek ons
geen peuleschilletje om zeven duizend meisjes,
die over een heel bisdom verspreid wonen, voor
een-en-hetzelfde spel klaar te maken.
De moeilijkheden waren inderdaad groot,
niet zoozeer wat de steden betreft als wel met
de honderd dorpen, waar we onze „Graal-
wachten" hebben. De steden, althans kringen
van steden, kregen een afzonderlijke rol. Zoo
zal Schiedam de hoofdrol, die van Liduina, ver
tolken. Rotterdam met omgeving en daarbij
rekenen wij dan Gouda, Delft, Dordrecht en
eenige dorpen, stellen de bewaarengelen voor.
Den Haag zal voor de „hartstochten en zin
tuigen" spelen. Wat boven Amsterdam en Lei
den ligt, heeft dit keer maar een kleine rol
gekregen, want die hebben de beide vorige
keeren, bij het Paaschkruis en het Pinkster
spel, nog al veel te doen gehad.
Hoe kreeg u eenheid tusschen de verschil
lende afdeelingen, die allemaal een zelfde rol
moeten leeren?
Dat gaat zoo. De hoogste leiding stelt
vast, hoe een koor voorgedragen moet worden,
dus b.v. welke toonhoogte en welke gebaren
aangenomen moeten worden. Dan studeeren de
plaatselijke leidsters dat schema gezamenlijk in
en als zij het goed kennen, zeggen zij in hun
groepen, hoe het moet gebeuren. Bovendien
worden de verschillende aanwijzigingen met
teekeningen en figuurtjes bij den tekst aangege
ven. Maar zoo komen vanavond Amsterdam en
Haarlem bij elkaar.
Maar hoe houden de groepen, die ieder een
aparte rol spelen, contact met elkaar?
Door de groote repetities. Dat die ver
schillende rollen eerst door elke groep op zich
zijn ingestudeerd is niet erg, integendeel dat
geeft een apart karakter aan elke voordracht.;
dat zorgt juist voor in goeden zin verrassende
effecten.
Dan spraken de dames haar groote voldoe
ning er over uit, dat de meisjes zooveel toe
wijding aan den dag leggen om het spel te doen
slagen. Zonder eenige inspanning b.v. houdt
men vijfhonderd meisjes stil. Dit bewijst vol
gens de leidsters ook, dat het spel de meisjes
boeit en voor haar dus wat te beteekenen heeft.
Het is voor de leden, om zoo te zeggen,
een levende katechismus. U weet misschien,
dat ook het „Magnificat" als spreekkoor is ver
werkt. De meisjes nemen zoo'n lied geheel in
zich op en overhooren elkaar dan, of ze wel
heelemaal begrijpen wat ze zeggen. Rotterdam
leert het „Stabat Mater". En zooiets zouden ze
nooit goed kunnen doen, als ze zelf geen be
zieling hadden. De jeugd is fel op het oogen-
blik; die nu 14—17 zijn, zijn al weer anders als
die daar juist aan voorafgingen. En men moet
dan ook iets geven, waar ze fel mee kunnen
zijnDe A.J.C. trok daarom zoo aan. Nu is
die jaloersch op ons.
Zooals gezegd, zal Schiedam de persoonlijk
heid van St. Liduina uitbeelden. Daar had
Schiedam natuurlijk recht op. Uit wat de leid
sters ons nu vertelden, bleek, dat men zich nu
ook erg over deze keuze verheugt. De stad-
genooten van Liduina zouden zich zeer aan
hun rol geven. Die zou haar bijzonder liggen.
Op Schiedam komt het aan en dat schijnen ze
begrepen te hebben. De laatste drie maanden
hebben ze dan ook zeer veel en lang gerepeteerd.
Tot dat repeteeren behoort ook het oefenen op
de rolschaats. Gedurende de laatste weken kon
men 's avonds in de buitenwijken van Schie
dam heele groepjes jongedames aantreffen, die
alle gebaren en geluiden maakten, welke een
beginneling in de rolschaatssport eigen zijn. Zij,
die van geen Graalspel wisten, keken hun oogen
uit en men sprak met elkaar over een rol-
schaatsmanie. Die verwondering was te groo-
ter, daar niet slechts kinderen, maar ook heele
dames aan dit spelletje meededen. Zooals men
weet, zal dit rolschaatsen in het spel het
schaatsen van St. Liduina op het ijs verbeel
den. De heilige zal n.l. door een z.g. bewegings
koor worden voorgesteld, dat uit driehonderd
meisjes zal bestaan, die zich al reciteerend en
schaatsend over den harden vloer, die om het
veld loopt, zullen voortbewegen. Ons werd er
op gewezen, hoe de Graal bij haar eerste
spelen met louter spreekkoren werkte, doch
dat men thans meer actie toepast, in den zin
dan van bewegen.
Zij, die aan zoo'n collectieve rol meedoen,
zullen er zeker allemaal hetzelfde uitzien?
Dat wil zeggen: op één na. Bij de rol van
Schiedam is één meisje Liduina zelf; de an
dere spelen dan voor haar gezellinnen. Zoo
heeft men ook Maria met de heilige vrouwen.
Maar nooit zal een speelster alleen spreken;
dat gebeurt altijd door een geheel koor.
Irf dit verband vertelden de Vrouwen van
Nazareth, dat de Godsfiguur door een enkele,
op een troon gezeten, persoon aangeduid zal
worden, met dien verstande, dat ook een kruis
en een duif-motief zullen worden aangebracht,
doch als deze figuur spreekt, spreken de enge
lenkoren mee. Een der tribunes zal als „hemel"
worden ingericht. Zooals men wellicht reeds ge
lezen heeft, zijn het eerste en het laatste tafe
reel gedacht in den hemel te spelen.
Begrijpelijkerwijze waren wij vol belangstel
ling voor het paard, dat in dit Graalspel zal
optreden. Bij het Pinksterspel was het de duivel
op de motorfiets, die veel sensatie wekte, nu
zal menigeen verrast zijn door het feit, dat een
paard acteur in een religieus tooneelspel zal
zijn. Het dier men is thans in gesprek over
een paard, dat naar den naam van Jupiter luis
tert zal door een fel gedraaf de weergave
der hartstochten en zintuigen moeten onder
vangen meedoogenloos hun onbarmhartig werk
De muzikale begeleiding zal door een
groot orgel gegeven worden, een electrisch
orgel, dat versterkt wordt en onder de eere
tribune wordt geplaatst, dus beschermd tegen
regen. In dit spel zullen de koren met muziek
geaccompagneerd worden; tot nu toe speelde er
alleen muziek als er niet gesproken werd.
Daarna hoorden wij, dat bij het Schiebroek-
sche stadion tenten opgesteld zullen worden om
in het gebrek aan kleedruimte te voorzien. Het
vorige jaar moesten de deelneemsters een dag
te voren in de plaats, waar het stuk werd op
gevoerd, aanwezig zijn. Men herinnert zich het
„cadettenschip" in de Amsterdamsche haven.
Zoo iets zal dit keer niet gebeuren, behalve dat
Leiden in Rotterdam zal blijven logeeren. De
Leidsche meisjes hebben namelijk een moei
lijke rol, doordat zij als troonengelen op de
„hemeltribune" moeten staan en deze pas één
dag vóór de eerste voorstelling gereed zal zijn.
Hoe komt men in Schiebroek? Deze vraag zal
menigeen stellen. Misschien zijn er zelfs belang
stellenden. die niet weten, waar het precies ligt.
De mededeeling, dat Schiebroek aan de lijn
Den Haag—Rotterdam (Hofplein) ligt en men
voor het Graalspel bij de halte Wilgenplas (een
minuut of vijf van Rotterdam af) moet uitstap
pen, zal beide vragen afdoende beantwoord heb
ben. Er zullen extra-treinen op de baan gezet
worden. Natuurlijk zullen velen per auto en
autobus komen. Men verwacht zelfs heele ge
zelschappen uit Duitschland. Nu is de Wilgen-
plas voor een automobilist niet zoo gemakkelijk
te vinden, maar overal in den omtrek zullen
extra-borden aangebracht worden cm de be
langstellenden op het rechte spoor te houden.
Een autopark zal de wagens opnemen.
Bij de opvoering op 30 April zullen de Ne
derlandsche bisschoppen en de Katholieke mi
nisters aanwezig zijn. denkelijk ook een paar
Engelsche bisschoppen en de vicaris-generaal
van Berlijn.
Met den kaartenverkoop gaat het schitte
rend. De goedkoopere rangen voor 30 April zijn
al uitverkocht. We missen anders ons Amster
damsche stadion wel, met zijn 33 a 35 duizend
plaatsen. Nu hebben wij er maar 12 a 15 dui
zend. Dat scheelt nog al wat....
Een proef-procesverbaal.
Naar het tijdschrift van de Limburgsche
Stroomverkoop Mij. meldt, werd eenige dagen
geleden op den rijksweg te Geleen, daar, waar
deze door „Philora"-natriumlampen verlicht is,
prof. dr. ir. Gelissen, directeur der Stroom
verkoop Mij. wegens het rijden in een auto,
niet voorzien van de voorgeschreven verlich
ting, door den burgemeester van Geleen, den
heer F. Damen, hier optredend als hulpofficier
van Justitie, bekeurd.
Bij het opmaken van het proces-verbaal be
riep prof. Gelissen zich op overmacht. Hij
voerde, ter. rechtvaardiging van zijn daad aan,
dat op dezen weg, waar als het ware de zon
niet is ondergegaan, doch vervangen is door
een verlichting, waarbij men nog scherper ziet
vanwege haar monochromatisch karakter dan
in het zonlicht, het verkeer eerder in gevaar
gebracht wordt door het hebben van een eigen
verlichting dan door het rijden zonder ver
lichting, weshalve hij meende, indien hij vol
deed aan artikel 16 van het Motor- en Rijwiel
reglement, in strijd te komen met het bepaalde
in artikel 22, onder a van de Motor- en Rij-
wielwet, waarbij het den bestuurder van een
motorrijtuig verboden is op zoodanige wijze te
rijden, dat de vrijheid of de veiligheid van het
verkeer wordt belemmerd of in gevaar ge
bracht.
Alhoewel de burgemeester van Geleen, die
het gezien zijn eigen ervaring met het
betoog van den heer Gelissen eens was, zelf
ook van meening is, dat de Motor- en Rijwiel-
wet in verband met de nieuwe natriumverlich-
ting. op dit punt, veranderd dient te worden,
is hij er desniettemin toe overgegaan proces
verbaal van het gebeurde op te maken.
Een verklaring van den heer Albarda.
Het Kamerlid, de heer Albarda, schrijft in
„Het Volk":
„De oud-burgemeester van Rotterdam, heeft
in 'eenige artikelen in de „Nieuwe Rotterdam-
sche Courant" van verleden week, een voor
zijne politieke geestverwanten aannemelijke
voorstelling willen geven van zijn houding
in de Novemberdagen van 1918.
Hij beschuldigt in die artikelen Troelstra,
dat deze in zijn Gedenkschriften van die
houding een andere voorstelling heeft gegeven
dan daaromtrent in November 1918 zou heb
ben bestaan en kan hebben bestaan.
Als een van hen, die hebben deelgenomen
aan de besprekingen, die op 10 November
1918 ten huize van Troelstra en des avonds
te Rotterdam hebben plaats gehad, gevoel ik
mij verplicht, die constructie van den heer
Zimmerman met een pertinente verklaring te
vernietigen.
Heykoop en Brautigam hebben op Zondag
morgen 10 November ten huize van Troelstra
medegedeeld, dat de burgemeester van Rot
terdam op den vorigen dag hun ongevraagd
had verklaard, dat hij tot tegemoetkomende
medewerking bereid zou zijn, indien wat
hij verwachtte de revolutie den Rijn af
zakken zou en Rotterdam zou bereiken.
Diezelfde mededeeling is ook des Zon
dagsavonds in de vergadering der vertrou
wensmannen van Partij en Vakbeweging ge
daan, welke vergadering te Rotterdam is ge
houden.
Reeds vroeger (n.l. in 1928 „Het Volk" 23
November) deelde ik in het openbaar mede,
dat ik in het najaar van 1918 meer dan eens
met minister Ruys de Beerenbrouck over de
houding van den Rotterdamschen burgemees
ter heb gesproken, en dat mij daarbij is ge
bleken, dat de Regeering daarmee volkomen
op de hoogte was en dezelfde voorstelling
daarvan had als wij. Dat desondanks later,
toen de heer Zimmerman als burgemeester
wilde aftreden, de heer Ruys de Beerenbrouck
hem met een vriendelijk briefje verzocht,
zich nogmaals voor een herbenoeming be
schikbaar te stellen, heb ik alleen kunnen
verklaren uit de groote moeilijkheid voor de
Regeering om op dat oogenblik een goeden
opvolger te vinden.
Wat mij in het jongste verhaal van den heer
Zimmerman, dat den indruk van volledigheid
moet maken, zeer heeft getroffen, is zjjn stil
zwijgen over het feit, dat de Raad van Minis
ters zich ernstig met zijn houding heeft bezig
gehouden, en dat de Raad zelfs (wat niet
heel gebruikelijk is) een zijner leden, mi
nister S. de Vries afgevaardigd heeft om te
Rotterdam met den heer Zimmerman te
gaan spreken, ten einde hem een hart onder
den riem te steken.
Dit feit was toch zeker belangrijk genoeg
om in het relaas van den heer Zimmerman *e
worden vermeld. Maar het paste heel slecht
in de voorstelling, die hij met zijn verhaal
wilde geven."
Bij de Tweede Kamer is een suppletoire be
grooting van Ned. Indië ingediend, ten doel
hebbende de zuivere gewone legeruitgaven tot
ongeveer 50 millioen zijnde 6 millioen min
der dan het bedrag dier uitgaven op de hoofd-
begrooting terug te brengen met behoud der
krachtens de defensiegrondslagen aan het leger
opgedragen taak. Deze ingrijpende bezuiniging
kon, na de in de laatste jaren plaats gehad
hebbende sterke besnoeiing van de leger-uit-
gaven slechts bereikt worden door een tot een
inkrimping van het aantal beroepsmilitairen
leidende reorganisatie van het Java-leger, als
mede voor hetzelfde doel beoogende herziening
van de formatie der in de buitengewesten aan
politie en leger aanwezige machtsmiddelen.
Deze personeelinkrimping, tengevolge waarvan
de legersterkte met 71 officieren en onderlui
tenants en 2608 militairen beneden den rang van
onderluitenant wordt verminderd, acht de re
geering alleen verantwoord indien tegelijker
tijd in de materieel-uitrusting van het leger
welke in de laatste jaren niet op peil is ge
houden verbetering wordt gebracht. Met een
aldus op bescheidener voet georganiseerd en
nochtans materieel voldoende uitgerust leger
wordt binnen de gestelde financieele grenzen
zoo goed mogelijk 's lands in- en uitwendige
veiligheid gewaarborgd.
MARGARINE SMOKKELEN.
In Brunssum werd een luxe-auto aangehou
den, die 500 K.G. gesmokkelde Duitsche mar
garine vervoerde, m
In verband met afspraak met Italië wordt
het invoerrecht in Duitschland van oude aardap
pelen. geoogst vóór 1 Januari, met ingang van
15 April verhoogd van 1.50 Mark op 6 Mark
perr 100 K.G.
Zonder consent verboden.
De Nederlandsche varkenscentraale maakt
bekend, dat met ingang van Maandag, 10 April
a.s. de uitvoer naar Duitschland van varkens,
varkensvleesch, spek en andere varkens-
vleeschproducten, met uitzondering van reu
zel, zal zijn verboden, tenzij men in het bezit
is van een door de Nederlandsche varkenscen
trale afgegeven bijzondere uitvoermachtiging.
Zaterdagmiddag is te Vlaardingen een af
deeling opgericht van den R. K. Vredesbond in
Nederland.
Het voorloopig bestuur bestaat uit den Wel-
eerw. heer J. v. d. Gent en de heeren H. Gerla,
j. Vaissier en C. v. Hal.
Ook kwam dezer dagen te Delft op initiatief
van den Zeereerw. Pater dr. G. Vrijmoed een
plaatselijk comité van den katholieken Vredes
bond tot stand.
Een voortdurende daling sinds 1926.
Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft
in de zoo juist verschenen aflevering van „Prij
zen en kosten van levensonderhoud", afl. 18,
11e jaargang, om. een overzicht gepubliceerd
van de gemiddelde broodprijzen in elk der
gemeenten van 10.000 en meer inwoners en in
elke provincie afzonderlijk in het 2e halfjaar
1932. In dit overzicht zijn 132 gemeenten be
trokken, terwijl de opgaven afkomstig zijn van
328 bakkerijen.
Bij berekening dezer prijzen, uitgedrukt in
cents per kilogram zijn de dividenden enz. in
mindering gebracht.
Ongebuild
tarwebr.
In ct. p. kg.
14.20
23.49
23.27
22.44
21.62
20.27
18.41
17.41
17.47
Gebuild, tarwebrood
Melkbr Waterbr.
In ct. p. kg. In ct. p. kg.
17.35
32.32
31.62
30.61
29.24
27.46
24.77
23.15
22.82
14.70
26.32
25.80
24.67
23.36
21.79
19.42
18.15
18.15
le halfj. 1913
2e halfj. 1926
2e halfj. 1927
2e halfj. 1928
2e halfj. 1929
2e halfj. 1930
2e halfj. 1931
le halfj. 1932
2e halfj. 1932
Voorts wordt in bedoelde aflevering nog een
overzicht aangetroffen van de gemiddelde wer
kelijke prijzen van roggebrood in elk der pro
vincies, sedert het le halfjaar 1925.
De gemiddelde werkelijke prijs van 1 kg. rog
gebrood in het 2e halfjaar 1932 was voor Noord
Brabant 12.57 ct., Gelderland 11.31, Zuid-Hol
land 22.72, Noord-Holland 20.73, Utrecht 16.56,
Friesland 10.14, Overijssel 9.47, Groningen 7.38,
Drenthe 8.06 en Limburg 10.85 ct. De prijsver
schillen zijn voornamelijk gevolg van kwali
teitsverschillen; in sommige provincies wordt
het roggebrood als luxebrood, in de meeste
andere als gewoon volksbrood geconsumeerd,
dat belangrijk goedkooper is. Uit de gemeen
ten in Zeeland werd geen opgave van rogge
brood ontvangen.
ONGEREGELDHEDEN IN A'DAM-WEST
ZOMER-THEATER BERT BRUGMAN'S
MARIONETTEN.
Het Marionetten-Theater, dir. Bert Brugman,
dat het vorig jaar zijn zetel naar Laren in het
Gooi verplaatste, bericht ons. dat deze
week het nieuwe Zomer-Theater in gebruik zal
worden genomen, ter gelegenheid van de Ten
toonstelling „Moeder en Kind" te 's-Hertogen-
bosch.
Het fraaie, artistieke tent-gebouw, met zyn
attractieven voorgevel waarin reeds de
marionetten optreden beslaat een opper
vlakte van 30 bij 12 M. en is geheel naar de
speciale eischen van een Marionetten-theater
geconstrueerd en ontworpen door den eigenaar,
den heer Bert Brugman.
Dit is tevens het eerste transportabele Mario
netten-theater te? wereld, een unicum dat dezen
zomer niet alleen op de Tentoonstellingen
Moeder en Kind" te Den Bosch, Nijmegen,
Breda en Heerlen, maar ook in verschillende
badplaatsen aanwezig zal zijn.
CHALIAPINE ONGESTELD
Feodor Chaliapine, die gistermiddag in het
Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen te
Den Haag zou optreden, heeft wegens lichte
ongesteldheid zijn komst naar ons land moeten
uitstellen en kan nu door reeds sedert lang
vastgestelde verbintenissen elders eerst Dins
dagavond 2 Mei in Den Haag komen.
De groote zanger heeft ook een engagement
voor begin volgende week te Milaan afgelast.
VLIEGTUIGAFDEELING BIJ DEN
VRIJW. LANDSTORM.
Op het vliegterrein Twente had Vrijdag bij
gelegenheid van een inspectie van de motoraf-
deeling Twente van den vrijwilligen landstorm
de aansluiting plaats van een vijftal Twentsche
sportvliegers.
Door deze aansluiting is de eerste vliegtuig-
afdeeling gevormd van den vrijwilligen land
storm in Nederland.
PAARDENFOKKERIJ.
Op initiatief der „Fokkerij-Commissie" der
Ned Federatie van landelijke rijvereenigingen
zal op 27 Mei a.s. te Utrecht een vergadering
worden gehouden om tot oprichting te komen
van één grooten bond voor de Ned. warmbloed-
fokkerij. In dezen bond zullen naast de vijf
warmbioedpaarden-stamboeken en de Federa
tie van Rijvereenigingen tevens georganiseerd
zijn diverse vereenigingen, die zich op hip
pisch gebied bewegen.
VERMIST.
Sedert Maandag wordt te Princenhage ver-
mist de 81-jarige M., wonende dicht bij het
Liesbosch. Men vreest, dat hem een ongeluk
overkomen is.
Met steenen en flesschen naar de politie
gegooid.
In West heeft de politie Vrijdagavond de
handen weer vol gehad. In de Orteliusstraat,
waar eenige snorders wonen, ontstond tegen
half tien een relletje, waarbij de bewoners met
steenen en flesschen uit de ramen naar de
politie gooiden. Hoofdinspecteur Modderman en
inspecteur Bijlsma verschenen met een detache
ment en gelastten de ramen te sluiten. Toen aan
dit bevel niet werd voldaan, loste de politie
verscheidene revolverschoten in de lucht, ter
wijl zij met draagbare schijnwerpers de ramen,
waaruit gegooid werd, flink in het zonnetje
zette. Ook werden er eenige charges op straat
uitgevoerd, zoodat de herrieschoppers de
vijandelijkheden maar staakten. Wel bleef het
nog lang rumoerig. Ook in de Jan Evertsen-
straat heeft de politie zich genoodzaakt gezien
een samenscholende menigte met sabel en gum
mistok uit elkaar te drijven. Persoonlijke on
gelukken hebben zich voor zoover de politie
kon nagaan, niet voorgedaan.
DE MOORD IN DE NAALDWIJKSCHE-
STRAAT TE 'S GRAVENHAGE
Een aangehoudene bekent.
Men meldt ons uit Den Haag:
Men herinnert zich, dat in den nacht van 13
op 13 December 1932 in de Naaldwijksche straat,
pand 103, de bewoonster mej. F. L., door een
revolverschot gedood werd. Zekere P., een
buurman, die in den nacht thuis kwam, gaf
later aan de politie het signalement op van den
vermoedelijken dader, hetwelk zooveel geleek
op zijn eigen signalement, dat hij voorloopig
vastgehouden werd. P. slaagde er echter in zijn
alibi te bewijzen, zoodat hij spoedig weder op
vrije voeten kwam.
Onlangs nu werd de aandacht der politie
gevestigd op een gunstig bekend staanden be
woner van de van Boetzelaerlaan, die zich na
het voorgevallene zonderling gedroeg, zoodanig
dat hij den indruk vestigde, dat zijn geweten
in hooge mate bezwaard was. Het viel ook op,
dat hij een regenjas en een gleufhoed bezat,
die hij op den avond van den moord gedragen
moet hebben, maar waarmee men hem na dien
tijd niet meer zag loopen. De aanwijzingen tegen
hem werden zoodanig, dat de politie Vrijdag
avond overging tot zijn arrestatie. Hij ontkende
aanvankelijk halsstarrig, doch heeft na een zeer
langdurig verhoor Zaterdagnacht 'n bekentenis
afgelegd. Hij heeft verteld, dat hij met de vrouw
ruzie had, waarop zij hem de deur uitwerkte.
De man werd hierover zóó woedend, dat hij
een revolver, dien hij bij zich had, op de vrouw
afschoot. Hij verklaart niet de bedoeling te
hebben gehad, haar te dooden en zegt veel be
rouw van zijn daad te hebben.
De aangehoudene, de 31-jarige A. C. v, B.,
van beroep caféhouder en petroleumventer, zal
ter beschikking van de Justitie worden gesteld.
Fascist door Joodsch koopman geslagen.
Vrijdagmiddag had te Bussum een relletje
plaats. Eenige in uniform geklesede Hilver-
sumsche fascisten die met brochures liepen te
venten, boden deze ook aan een Joodsch bloe-
menkoopman aan. Deze gaf hun echter te ver
staan, dat hij niets met het fascisme te maken
wilde hebben en gaf den fascist een slag in
het gelaat. Dadelijk ontstond een volksoploop.
De politie stelde den koopman in arrest en.
maakte proces-verbaal tegen hem op.
Moeilijkheden bij huizenbouw.
Vrijdag werd door de Amsterdamsche recht
bank de behandeling voortgezet van de straf
zaak tegen de drie aannemers, die zich te ver
antwoorden hadden wegens bedrieglijke bank
breuk.
Deze aannemers twee uit Amsterdam en
een uit Amstelveen worden ervan verdacht
een aantal huizen (afgebouwd en in aanbouw)
uit een drietal N.V.'s te hebben overgeheveld
in andere N.V.'s waarbij zij ook betrokken wa
ren. De crediteuren van de eerste vennoot
schappen welke kort na de manipulatie failliet
gingen, waren hierdoor hun verhaalsobjecten
kwijt. Woensdag j.l. werd de behandeling na
een zeer uitvoerig getuigenverhoor geschorst.
De officier van justitie mr. Versteeg, Vrijdag
requisitoir nemend, achtte den geheelen finan-
cieelen opzet van den bouw der huizen onge
zond en de gevoerde transacties bedenkelijk.
De verdachten beroepen zich erop, dat zij de
portée van hun rechtshandelingen niet voldoen
de begrepen, maar zeker is tot hen doorge
drongen dat zij de rechten van hun schuld-
eischers aanmerkelijk bekortten. Verd. hebben
zich van een raadsman bediend, die, ergerlijk
genoeg bereid was, deze rechtshandelingen in
een contract vast te leggen. In de bouwwereld,
waar men aldus de officier voor geen
kleintje vervaard is heeft deze zaak veel stof
doen opwaaien. Deze verdachten zijn met groote
brutaliteit te werk gegaan en hebben zich niet
ontzien hun schuldeischers te bedriegen.
In het voordeel van verd. pleit, dat zij nooit
eerder met de justitie in aanraking zijn geweest,
een deel van de schade hebben vergoed en te
genslag bij den bouw hebben gehad. Tegen twee
hunner eischte spr. wegens bedriegelijke bank
breuk resp. twee maanden gevangenisstraf en
een maand voorwaardelijk met een proeftijd
van drie jaar. Tegen den derden verd. vorderde
de officier wegens uitlokking van bedrieglijke
bankbreuk zes maanden gevangenisstraf,
waarvan twee maanden voorwaardelijk met
'n proeftijd van 3 jaar. Dezen verd. noemde spr.
den hoofdschuldige.
De verdedigers mrs. Muller Masis en Drie
voet pleitten vrijspraak in een uitvoerig plei
dooi.
Vonnis 21 ApriL
Auto in voorkamer gekanteld.
Zaterdagavond is te Lage Zwaluwe de luxe
auto van den heer G. uit Waalwijk in de bocht
van den rijksstraatweg Moerdijk tegen het
huis van den heer J. Kauters gereden. De
wagen drong door den muur het huis binnen
en kantelde in de woonkamer om. De be
stuurder brak zijn pols, terwijl de twee andere
inzittenden door glasscherven in het gezicht
werden gewond. In de woonkamer werd een
formeele ravage aangericht. De bewoners
bleven echter ongedeerd.
IJzerverscheping naar de Midd. Zeehavens.
Het Nederl. g.s. Vesta is Vrijdag met een in
de zeehaven van de hoogovens te IJmuiden in
genomen lading piekijzer, via Rotterdam, naar
eene Middell. Zeehaven vertrokken.
IN EEN BEERPUT VERDRONKEN,
Een dochtertje van den heer Chr. v. R.
Hoeven viel spelende in een beerput en ver
dronk jammerlijk.
te
EEN DIEVENBENDE.
De Bossche rechtbank deed Donderdag uit
spraak in de zaken tegen een dievenbende, die
in de omgeving van Eindhoven opereerde.
De 22-jarige arbeider A. L. uit Veldhoven,
tegen wien wegens medeplichtigheid aan rij
wieldiefstallen 1 jaar was geëischt, werd ver
oordeeld tot 8 maanden; de arbeider C. D. te
Veldhoven tegen wien de eisch wegens diefstal
in vereeniging 8 maanden luidde, 4 mnd.; de
grondwerker L. S. te Veldhoven tegen wien we
gens heling 8 maanden en wegens diefstallen
1% jaar was geëischt resp. tot 1 maand en
8 maanden; de monteur J. P. te Eindhoven we
gens diefstal van een rijwiel overeenkomstig
den eisch tot 6 maanden: de koopman E. H. te
Eindhoven tegen wien wegens diefstal van ma
nufacturen 8 maanden was geëischt, tot 6 maan
den en de arbeider K. v. G. te Eindhoven tegen
wien wegens diefstal de eisch 6 maanden luidde
tot 6 weken, terwijl hij in een andere zaak
overeenkomstig den eisch werd vrijgesproken.
LETSEL DOOR SCHULD
Tegen den aannemer A. W. v. d. L. te Val-
kenswaard, die te Oirschot door roekeloos en
onvoorzichtig rijden met zijn auto een aan
rijding had veroorzaakt, waardoor eenige per
sonen gewond werden, werd door het O.M.
bij de Bossche rechtbank 4 maanden hech
tenis en 1 jaar ontzegging van Jiet rijbewijs ge-
eischt.
DIEFSTAL MET BRAAK.
Voor de Haarlemsche rechtbank stonden Vrij
dag drie Amsterdamsche chauffeurs terecht,
die betrokken waren geweest bij de inbraak
op 4 Dec. 1932 bij den aannemer G. Zwanen
burg te Halfweg. Zij hebben de brandkast per
auto naar Amsterdam vervoerd en in een ga
rage aldaar geopend. De brandkast is later in
den Amstel geworpen. De buit was zeer ge
ring.
De off. van Justitie eischte tegen den hoofd
dader N. een gevangenisstraf van drie jaar, te
gen V. G. die de brandkast in zijn auto ver
voerd had een jaar en tegen S. die verdacht
werd van medeplichtigheid 1 jaar en 6
maanden gevangenisstraf.
VRIJGESPROKEN-
De Haarlemsche rechtbank sprak Vrijdag een
chauffeur uit Den Helder vrij, die terecht had
gestaan wegens dood door schuld. Op 1 Sept.
van het vorige jaar had hij een wagen aan
gereden waarin een Poolsche familie zat die
een wereldreis maakte. De man, een zoontje
en een dochtertje waren hierbij het slachtoffer
geworden. De vrouw was zwaar gewond, doch
is later hersteld. Het O.M. had een hechtenis-
straf van een maand geëischt met intrekking
van het rijbewijs voor den tijd van 6 maanden.
OP VRIJE VOETEN GESTELD.
De onder verdenking van brandstichting in
de boerderij van de wed. W. Schroeten te Weert
gearresteerde 18-jarige jongeman uit Neder-
weert is na verhoor en onderzoek ter plaatse
op vrije voeten gesteld.
9/5 I"1' Afl
715. Daar ligt Petronella in de Poesen
gevangenis na te denken over haar zonden.
„Och", denkt ze, „als er maar geen visschien
en andere lekkernijen waren, dan zouden wij
nooit in de gevangenis komen."
716. Haar verlossers zijn ln aantocht; de
edele tante Anastasia is er natuurlijk ook
bij. Max snuft, ,'t Is dat venster!" fluistert
hij. „Ik ruik Petronella!" Jaap, met een lang
touw bij zich, klimt handig tegen den muur
op.
717. „Schrik niet, Petronella", fluistert
hij. „We komen je bevrijden. Ik zal één van
de tralies doorvijlen. Max en Francois zijn
er ook. Tante Anastasia eveneens." Hoe ver
heugd is Petronella, dat zij de vrijheid zal
weerkrijgen.
