HET DOORNIGSTE PROBLEEM VAN
HET DERDE RIJK.
P
i
DE ANTI-DUITSCHE
CAMPAGNE.
CAPELLA PAPALE.
VRIJDAG 14 APRIL 1933
MEER SOCIALISTISCH DAN
NATIONAAL.
DE AMBTENAREN-ORGANISATIES.
NIEUWE BETOOGINGEN IN
POLEN.
WEER EEN LANGE LIJST VAN
ONTSLAGEN HOOG
LEERAREN
NAAR EEN DEVALUATIE VAN
DEN DOLLAR
HET SABOTAGE-PROCES TE
MOSKOU.
MAC DONALD BEKENT EN
BEKENT NIET.
TWEE JAAR SPAANSCHE
REPUBLIEK.
EEN TRIESTE VERJAARDAG.
DE HERZIENING DER
VERDRAGEN.
MUSSOLINI TEGEN DE KLEINE
ENTENTE.
GEEN „ROUND TABLE'
WASHINGTON.
TE
VOORBEREIDING VAN EEN
VOLMACHTENWET.
Wat verstaat men in den
volksmond onder „ASPIRIN
De Witte Donderdag-plechtigheden
in de Sixtijnsche kapel.
EEN SINDS 1870 ONGEKENDE
LUISTER.
DE „ERE NOUVELLE" IN ITALIË
VERBODEN.
WEGENS AANVAL OP MUSSOLINI'S
POLITIEK.
FILMOPNAME VAN „WOEDENDE
VOLKSMENIGTE".
GROOTE BRAND IN LITAUEN.
Geheele stad bedreigd.
(Van onzen correspondent).
Berlijn, 11 April 1933.
De heer von Papen is geenszins de geringste
onder de kinderen Hitiers. Hij was in zijn jon
ge jaren een uitmuntend ruiter, die op menig
concours hippique met den palm der overwin
ning ging strijken# Als officier van den gene-
ralen staf heeft hij zich in het aangezicht van
den vijand met veel lauweren getooid. Hij is
in de diplomatie thuis en kent vele landen,
welker talen hij spreekt, uit eigen ervaring.
Hij is rijkskanselier geweest en heeft in die
kwaliteit een record van oppositie tegen zich
samen weten te hopen, maar desondanks ver
scheen hij opnieuw als vice-kanselier en is hij
als dusdanig de hoop van velen. Behalve dat
alles is hij een praktisch filosoof, die ten slotte
nog de kunst verstaat zijn gedachten op zeer
welsprekende wijze voor te dragen.
De redevoeringen, welke hij in den loop der
laatste maanden gehouden heeft, werden zoo
juist door hem gebundeld en van een voorrede
voorzien, waarin hij de drievoudige taak van
de tegenwoordige regeering uit elkaar zet.
Volgens zijn inzichten moet het Duitsche Ka
tholicisme van deszelfs „verliberaliseerde par-
tijvormen" bevrijd worden. Tegelijk möeten
uit het partijprogram der N.S.D.A.P zekere
doktrinaire dwaalbegrippen geschrapt worden.
Na vervulling dezer beide condities zal het
mogelijk zijn de twee gezindten tot een ge
meenschappelijk front ter verderen opbouw
van het nieuwe rijk te vereenigen.
Het tweede regeeringspunt bestaat in het
vinden van een gulden middenweg tusschen
unitarisme en federalisme. En het derde dat
von Papen het moeilijkste van alles noemt, is
de afschaffing van den klassenstrijd en de her
vorming van alle beroepen en standen tot een
nieuwe, constructieve organisatie. Von Papen
waarschuwt er voor, dat men zich niet door de
hoera-eenheid, welke op het oogenblik te con-
stateeren valt, moet laten verblinden. Deze
eenheid berust nu nog slechts op emoties. Het
is de zeer zware taak van de regeering die één
heid van het gevoelsdomein over te hevelen
naar dat van de opbouwende staatkunde Tus
schen twee haakjes gezegd, is het ook wel deze
kwestie, die hij in Rome met de Kurie bespre
ken wil. Daarnaast moet hij zorgen, dat door
den H. Stoel geen openlijke en scherpe afkeu
ring uitgesproken wordt van de ietwat erg
summiere wijze, waarop men te Berlijn het
jodenvraagstuk oplost en ten derde pas is er
de kwestie van het rijksconcordaat.
De regeering zelf beoefent ten opzichte van
de werkliedenorganisaties een groote mate van
terughoudendheid, maar onderwijl laat zij de
kleinere goden er luidkeels over praten Dat
is zeer voordeelig, want zij heeft dan de gele
genheid rustig toe te kijken en uit het afdrij
ven der opgelaten proefballons vast te stellen,
uit welken hoek de wind waait.
Zoo heeft gisteren de heer Engel een belang
wekkende rede over deze aangelegenheid ge
houden, welke een beduidend relief kreeg,
wijl zij als inleiding gold voor een toespraak
die Göring over het socialisme wilde houden
t In het voorbijgaan zij gezegd, dat Göring zich
bekloeg over de sterke beklemtoning van het
nationale deel in de tegenwoordige revolutie.
De omwenteling is volgens hem niet alleen
nationaal, maar ook door en door, en wel in de
eerste plaats, socialistisch. Deze roode karak
tertrek van de revolutie wordt te veel door de
zwart-wit-roode overschaduwd en dat moest
niet mogen, zoo oordeelde de minister
Maar vóór hem sprak dan de heer Johannes
Engel. Deze is een der voornaamste aanvoer
ders van de „nationaal-socialistische bedrijfs
cellen-organisatie", zooals het ding een weinig
langademig heet en gelijk bekend hebben we
hier te doen met een soort vereeniging van
nationaal-socialistisch-voelende arbeiders
De spreker nu pakte het probleem van den
klassenstrijd aan op een manier, die aan dui
delijkheid niets te wenschen overliet. Den pa
troons deelde hij mede, dat deze op zich zelf
beschouwd maar „een hoop drek" zijn Het na-
tionale-socialisme erkent n.l. geen privé werk
gevers; het kent maar één werkgever en dat
is de natie, het volk.
Nadat hij de zaak aldus in rechtsche richting
duidelijk gemaakt had, haalde hij naar links
uit. In weinige maanden, zoo verklaarde hij,
zuilen de werklieden-organisaties in puin lig
gen. De leden beginnen de betaling hunner
contributies stop te zetten en dat is natuurlijk
het begin van het einde. Eerlang, zoo profe
teerde de heer Engel, zullen deze organisaties
nog slechts bestaan uit verschillende leegstaan
de kantoorgebouwen en een paar achtergeble
ven leiders.
Het is mogelijk, dat de regeering dus aan den
tijd het begin eener oplossing van haar aller
moeilijkste taak wil overlaten. Ondertusschen
loopt zij om het probleem heen als een kat
rondom een pot met heete brei, haar tijd nut
tig doorbrengend door op andere gebieden
haar wil door te zetten, welke, gelijk begrijpe
lijk, in de richting van éénheid, van centrali
satie en van „Führerschaft" gaat.
De vorige week heeft zij met machtigen arm
zwaai alle boeren onder een hoedje gebracht
en daarmede een daad gesteld, welk luttel-
maanden geleden nog als een utopie van uit
het spoor geraakte dwaalgeesten werd aange
zien.
Deze week heeft zij de ambtenaarswereld
onder handen genomen, verhoudingen, die in
sommige gevallen bijna een eeuw oud waren,
als dorre blaren afgebroken om er iets nieuws
voor in de plaats te stellen.
Duitschland kende tot voor weinige dagen
drie ambtenaarsvereenigingen. Eerstens de
rijksbond van hoogere beambten met 100 000
leden. Dan de algemeene bdnd met 180.000 le
den en met een socialistischen inslag en ten
slotte de Duitsche bond met over een millioen
aanhabgers. Onder den druk der gebeurtenis
sen oordeelde de tweede der genoemde vereeni-
gingen het verstandiger maar als kaf uit elkaar
te waaien; en de nazis van hun kant vonden
het verstandig zich van de groote vereeniging
met haar millioen leden meester te maken. De
rest sprak eigenlijk van zelf. De bond van
hoogere ambtenaren moest zijn vlag strijken
en gaf zich gisteren op genade en ongenade aan
den andere over. Hij is er nu mee versmolten
tot een één en ondeelbaar geheel. De leiding
hiervan hebben natuurlijk de nazis maar in
handen genomen en punt één van de statuten
stelt vast, dat de vereeniging de regeering met
al haar krachten te ondersteunen heeft.
Men kan de waarde dezer unificaties zoo
hoog of zoo laag schatten als men wil, zij ver
raden echter op onmiskenbare wijze, dat de
tendenz op het Italiaansche voorbeeld gericht
is. Kan dit echter in Duitschland nagevolgd
worden? Ziedaar de vraag, welker beantwoor
ding von Papen het doornigste probleem van
het Derde Rijk noemt.
Het restauratiewerk aan den vernielden
koepel van het Berlijnsche Rijksdagge-
bouw is in vollen gang.
POSEN, 13 April (R.O.) De „Westmarken"
vereeniging heeft hier gisteravond een groote
anti-Duitsche betooging georganiseerd, waar
aan door ongeveer 6.000 personen werd deel
genomen.
De vergadering nam een motie aan, waarin
gezegd wordt, dat de terreur, die op de Pool-
sche bevolking in Duitschland wordt uitge
oefend, zonder weerga is. De vergadering ver
zoekt derhalve de Poolsche regeering demar
ches te willen ondernemen, opdat de Poolsche
burgers in Duitschland in vrijheid en vrede
hun rechten kunnen genieten.
Verder wordt in de motie gevraagd, dat alle
redacteuren en uitgevers van Duitsche kran
ten in Polen tot de strengste verantwoording
moeten worden geroepen voor elke belastering
van Polen in Duitschland.
De boycot tegen Duitsche films, kranten,
goederen en zaken wordt een natuurlijke re
actie genoemd op de schending der rechten
van de Polen in Duitschland.
Zoolang de boycot duurt, mogen nergens in
Polen Duitsche liedjes gezongen of Duitsche
muziek worden gespeeld, ook niet door de
radio, en van de radioluisteraars wordt ver
langd, dat zij niet naar Duitsche stations luis
teren. Na de betooging werd een demonstratie
stoet gevormd, die onder het zingen van het
„Rota"-lied optrok naar het Duitsche „Reich-
seisenhaus", waar eenige wapenschilden ver
nield werden
De politie ging terstond tot de arrestatie van
eenige personen over. De boycot tegen alle
Duitsche kranten enz. is vandaag begonnen
en wordt voortgezet.
KATTOWITZ, 12 April (W.B.) Te Rybnik zijn
op grond van een door den officier van justitie
aldaar uitgevaardigd arrestatiebevel twee Duit
sche oud-gymnasiasten, twee leerlingen van het
Duitsche gymnasium en twee zoons van Duit
sche arbeiders gearresteerd, als ernstige mis
dadigers door de stad gevoerd en ingesloten
in de gevangenis.
De Oostenrijksche consul te Bielitz heeft bi]
den starost een protest ingediend wegens de
vernieling van een schild van het consulaat
schap tijdens de anti-Duitsche incidenten.
Bij de bedoelde incidenten waren in de ge-
heele stad systematisch alle Duitsche woorden
en opschriften ondergekalkt.
Ook uit andere steden van Oost-Opper-Silezië
wordt opnieuw gemeld, dat Duitsche opschrif
ten verwijderd en verscheiden vensterruiten
ingeslagen zijn.
Leider der D. N. V. P. verdwenen.
SCHOENEBECK a d. Elbe, 12 April. (V. D.)
De leider van de Duitsch-nationale Bismarck-
jeugdorganisatie, Georg uit Schoenebeck, is
Dinsdagavond laat, toen hij met zijn auto uit
Kolbitz terugkeerde, door onbekend gebleven
personen ontvoerd.
Het politiepresidium van Maagdenburg, dat
direct van het voorval op de hoogte werd ge
steld, heeft Woensdagochtend een aantal be
ambten der crimineele polite naar Schoenebeck
gezonden. Er zijn nog geen sporen van den ver
miste gevonden.
Sequestratie der Goerreshaus-
maatschappijen.
KEULEN, 12 April (V.D.) De Guerreshaus-
maatschappijen publiceeren een mededeeling.
waaraan wij het volgende ontleenen
Bij besluit van het kantongerecht te Keulen
is de sequestratie bevolen van de Keulsche
Goerreshaus A. G. de administratie-onderne
ming Koelner Goerreshaus m.b. H., de Gilde-
uitgeversmaatschappij G.m.b.H., en de Duitsche
beeldcentrale en clichéfabriek G.m.b.H.
Tot sequestor is benoemd dr. jur. Bodenheim.
Aan de leden van het oude bestuur Maus en
Stocky is de toegang tot de gebouwen ontzegd
Consul-generaal Maus heeft de in zijn bezit
zijnde papieren aan den sequestor overhandigd.
Ten aanzien van consul Stocky die momen
teel in het buitenland vertoeft, heeft dr. Boden
heim beslaglegging op diens vermogen voorge
steld.
500 arbeidsvrijwilligers vergiftigd.
Toen gisterenmiddag na het eten de 500 man
van het kamp Bismarckhöhe voor den vrijwil-
ligen arbeidsdienst moesten aantreden, vielen,
naar Vaz Dias meldt, enkele jongelui bewuste
loos neer.
Tegen den avond was van de 500 man nie
mand meer normaal
Een onderzoek wees uit, dat het brood niet
in orde was. Er schijnt met het meel iets te zijn
gebeurd, waardoor de vergiftigingsverschijnse
len uitsluitend het gevolg van het eten van het
brood zouden zijn.
Tegen de bakkerij, die het brood heeft gele
verd, zal een vervolging worden ingesteld.
De meeste zieke arbeidsvrijwilligers zijn in
middels weer hersteld.
Op Hitler's jaardag mag nie
mand hongerlijden.
BERLIJN, 13 April. (W.B.) De „Voelkisehe
Beobachter" publiceert een oproep ter gele
genheid van den verjaardag van rijkskanselier
Adolf Hitler op 20 April a.s„ waarin wordt ver
zocht; geen buitengewone feeslelgjkheUeu
organiseeren, welke niet in overeenstemming
zijn met den nood van het volk.
Van de bezittende klasse wordt echter ge
vraagd, niemand op dien dag honger te laten
lijden.
De N.S.D.A.P. wil hiervoor gaarne gelden in
ontvangst nemen.
BERLIJN, 12 April. (V.D.) Op den verjaar
dag van rijkskanselier Hitier zal van 9 uur tot
9 uur 40 een radiouitzending plaats vinden voor
de schoiieren.
MüNCHEN, 13 April (H.N.) Rijkskanselier
Hitler is te München aangekomen. Hij zal de
Paaschdagen te Berchtesgaden door brengen.
De soc.-democratische partij.
BERLIJN, 13 April (H.N.) Naar een der Hu-
genbergbladen van parlementaire zijde ver
neemt, neemt het verval der sociaal-democra
tische partij snel toe.
Talrijke socialistische bladen zijn failliet ge
gaan en de bijdragen voor het lidmaatschap
der partij worden slecht betaald.
Verschillende organisaties zijn reeds ontbon
den en de vraag wordt zelfs overwogen, of het
niet het beste zou zijn tot ontbinding van de
partij over te gaan.
De talrijke gevallen van corruptie, die thans
aan het licht komen en waarbij in vele geval
len sociaal-democraten betrokken zijn, hebben
de partij ontzaglijk afbreuk gedaan. Het verval
van de partij schijnt niet meer te stuiten.
De 1 Mei-viering
BERLIJN, 13 April (W.B.) Inzake de viering
van den nationalen arbeidsdag op 1 Mei heeft
de regeering bepaald, dat den arbeiders het
volle loon moet worden uitbetaald, ook aan hen,
die op uurloon werken.
BERLIJN, 13 April. (V.D.) Met toepassing
van de wet tot herstel van het beroepsbeamb-
tendom heeft de rijkscommissaris voor het
Pruisische ministerie van onderwijs voorloo-
pig de volgende hoogleeraren ontslagen:
Prof. Bonn van de handelshoogeschool te
Berlijn, prof. Cohn te Keulen, prof Dehn te
Halle, prof. Feiler van de handelshoogeschool
te Koningsbergen, prof. Heller en pgpf. Hork-
heimer de Frankfort am Main, prof. Kantoro-
wick te Bonn, P,r°f- Kelsen te Keulen, prof.
Lederer te Berlijn, prof. Loewe te Frankfort
am Main, prof. Loewenstein te Bonn, prof.
Mannheim te Frankfort am Main, prof. Marck
te Breslau, en prof.Sinzheimer en prof Thillig.
beiden te Frankfort am Main.
Officieel wordt hieraan toegevoegd, dat dit,
zooals te begrijpen is, slechts een voorloopige
maatregel is, aangezien, zoodra de wet aan de
hoogescholen volledig in werking kan treden,
nog een lange lijst van ontslagen kan volgen.
BERLIJN, 13 April. (W.B.) De 52-jarige
directeur van het Berlijnsche ziekenfondsen-
verbond, Max Ebel, die in hechtenis was ge
nomen in verband met de maatregelen der
medische afdeeling van het Pruisische mini
sterie van binnenlandsche zaken, welke tot de
ontdekking van een groot schandaal bij de
ziekenfondsen leidden, heeft gisterennamiddag
door verhanging een einde aan zijn leven ge
maakt.
De aanklacht tegen Dr.
Gereke
BERLIJN, 13' April. (W.B.) De aanklacht
tegen dr. Gereke betreft; bedrog in drie geval
len, misbruik van vertrouwen in één geval.
Gereke moet het bestuur van den bond der
Pruisische landsgemeenten, welks zakenbeheer-
der hij sinds 1 Juli 1922 was, door valsche voor
spiegelingen hebben bewogen, hem eer. schade
loosstelling ten bedrage van ongeveer 75 000
Mark in den jare 1928 uit te betalen.
Hij moet verder door voortgezette onware
mededeelingen over de geringe opbrengst van
het bondstijdschrift „Die Landgemeinde" den
bond bewogen hebben, het tijdschrift aan hem
zelf over te dragen en daardoor sinds het jaar
1925 jaarlijksche inkomsten van ongeveer
100.000 Mark verworven hebben.
Ten slotte wordt hem ten laste gelegd, dat
hij als gevolmachtigde van het bij de verkie
zing van den president in 1932 gevormde boven
de partijen staande Hindenburg-comité door
inzamelingen opgebrachte gelden ten bedrage
van meerdere honderdduizenden Mark door
het vertoonen van valsche kwitanties onder
zijn beschikking heeft gekregen.
V er plicht godsdienstonderwijs-
DRESDEN, 13 April. (V.D.) Het Saksische
ministerie van onderwijs heeft bepaald, dat
na Paschen de algemeene ontwikkelingslessen
op de lagere en voortgezet lagere scholen ver
vallen en dat alle leerlingen verplicht zijn de
op al deze scholen in te voeren godsdienstlessen
te volgen.
Ontvoerde terecht.
BERLIJN, 13 April (V.D.) De koopman
Julius Georg, landsleider van de Bisrrfarck-
jeugd, die gisteren och tend door onbekenden
werd ontvoerd, heeft de politie te Maagden
burg telefonisch medegedeeld, dat zijn ontvoer
ders hem in de Letzlingerheide ongedeerd
hebben afgezet.
De premier van Canada zou een voor
stel doen aan Roosevelt.
NEW-YORK, 13 AprjJ. (Eigen Tel.) Naar de
Amerikaansche bladen melden, zóu de premier
van Canada deze maand met Roosevelt nog con-
fereeren om een prijsverhooging van goud voor
te stellen van 30 per ounce fijn.
(Een dergelijk voorstel beteekent niets anders
dan een devaluatie van den Amerikaanschen en
Canadeeschen dollar.
Men zal echter goed doen, de noodige reserve
in acht te nemen met deze berichten. Immers
in bovengenoemd voorstel zou de goudprijs ver
hoogd worden tot 39 per ounce fijn. Momenteel
wordt van 1 K.G. fijn goud 664,6 dollars ge
slagen. (Ounce fijn goud is gelijk aan 31.1035
gram, zoodat dus 1 K.G. ca. 32 ounces fijn ver
tegenwoordigt).
Volgens den boven voorgestelden nieuwen
goudprijs zouden uit 1 K.G. fijn goud dus 960
nieuwe dollars geslagen worden. Dit beteekent
dus, dat de waarde, van de oude en nieuwe
dollar in goud uitgedrukt zich zou verhouden
als 1 1.45. De waarde vaft den nieuwen dollar
zou dan ca. 1.70 bedragen. Bij dit cijfer moet
in aanmerking genomen worden, dat de Cana-
deesche dollar reeds tot ca. 2 is gedeprecieerd.
Voor Canada is dus het voorstel niet onaanneme
lijk. Het moet echter ernstig betwijfeld worden,
of Roosevelt tot een dergelijken stap zal over
gaan. Men heeft in Amerika al moeite gedaan
om den dollar op pariteit te handhaven en het
bankwezen te reorganiseeren, zoodat een deva
luatie van den dollar tot ca., 1.70 vooralsnog
zeer onwaarschijnlijk lijkt. Red.)
BERTRAM'S VLIEGTUIG LICHT
BESCHADIGD.
ALLAHAGAD, 13 April 'R.O.) Bij den start
op het vliegveld Bamrauli, in de nabijheid van
Allahabad, werd Let vliegtuig van Bertram
licht beschadigd.
Toen Bertram zijn machine niet tijdig genoeg
de hoogte in kon krijgen, raakte het landings
toestel een hek, waardoor hij gedwongen werd,
onmiddellijk te A»»en.
Ofschoon het toe«»tl slechts licht beschadigd
wwd, moest Bertram «üu start uitstellen.
MOSKOU, 13 April. (V.D.) Nadat vanochtend
de Engelsche onderdaan Mac Donald zijn be
kentenissen tegenover de Gepoe had herroe
pen, werd gedurende korten tijd gepauzeerd.
In antwoord op nadere vragen van den
procureur-generaal Winschinsky, betreffende
zijn werkzaamheden in de sovjet-unie, ver
klaarde Mac Donald, dat zijn mededeeling, dat
hij onschuldig zou zijn, slechts gedeeltelijk in
overeenstemming is met de feiten. Hij bekent
schuldig te zijn aan hoogverraad en spionnage
ten gunste van Engeland. Deze nieuwe beken
tenis heeft op het publiek een eigenaardigen
indruk gemaakt. Ook de stem van Mac Donald
heeft bij velen den indruk gewekt, dal hij niet
geheel en al met zijn gedachten bij de zaak is
Vervolgens werd Thornton verhoord. Vol
gens de dagvaarding zou Thornton een voor
aanstaande figuur zijn bij den Engelschen ge
heimen dienst en door middel van zijn relaties
in den Oeral geprobeerd hebben, de Russische
oorlogsindustrie schade te berokkenen.
De beklaagde Thornton verklaarde, dat men
hem niet tot het afleggen van een valsche ge
tuigenis gedwongen heeft.
MOSKOU, 13 April. (R.O.) Bij het verhoor
van Mac Donald en Thornton bleek, dat het
getuigenis van elk hunner aan den ander was
voorgelezen.
Mac Donald verklaarde, dat hij beïnvloed
was door de verklaringen van Thornton.
Thornton zeide, op zijn beurt, dat men hem
•de verklaringen van Monkhouse en Mac Do
nald had voorgelezen, die hem zeer beïnvloed
hadden.
De rechter vroeg daarna, welk getuigenis
het eerst was afgelegd, aangezien ieder zegt,
dat het getuigenis van den ander hem beïn
vloed heeft.
De zaak is inmiddels nog niet opgehelderd.
De tegenstrijdige verklaringen van heden
morgen worden verklaard door het feit, dat
Mac Donald de geheele situatie niet goed be
grijpt, daar hij in de Loebianka-gevangenis is
opgesloten geweest.
Het ligt voor de hand, dat hij afwacht, naar
welken kant de wind zal draaien en zijn col
lega's niet wil compromitteeren.
De rechtszitting werd tot zes uur verdaagd.
Sensationeele mededeeling
van Thornton.
MOSKOU, 13 April (R.O.) Thornton legde
heden de sensationeele verklaring af, dat leden
van het personeel van de Metropolitan Vickers
zich aan politieke en economische spionnage
schuldig maakten Thornton ontkende echter,
dat Mac Donald hem inlichtingen omtrent
militaire geheimen verstrekte. Waarom zou ik.
zoo zeide hij, inlichtingen omtrent militaire ge
heimen aan Mac Donald gevraagd hebben? Ik
wist op dat gebied reeds alles, daar ik in de
nabijheid van militaire zones gewerkt heb.
Monkhouse, de chef van het personeel der
Metropolitan Vickers zeide: Wij hebben bij
leden van ons personeel inlichtingen ingewon
nen, in het belang van onze onderneming,
omtrent den politieken en economischen toe
stand.
Beklaagde mej. Koetoezor, secretaresse van
de Vickers te Moskou verklaarde, dat Monk
house ook uit andere bronnen inlichtingen
ontving.
Monkhouse - verklaarde: Ik ben aan geen
enkele misdaad of misdrijf schuldig. Ik heb
alleen kennis ervan gehad, dat aan Bolgoff
3000 roebels zijn ter hand gesteld. Dit bedrag,
dat meer een steekpenning dan een vergoe
ding was, werd Bolgoff gegeven, om de be
langen dei- firma te begunstigen, daar hij lid
was van de deskundigencommissie.
Verklaring van Simon.
LONDEN, 13 April. (R.O.) Naar aanleiding
van het proces te Moskou heeft sir John
Simon in het lagerhuis de volgende verklaring
afgelegd.
Geen des zes Britsche onderdanen heeft
ooit, noch direct noch indirect in dienst ge
staan van een of andere afdeeling van onzen
inlichtingsdienst, geen hunner heeft ooit
eenige inlichtingen aan een dergelijke afdee
ling verstrekt en geen hunner is ooit betaald
of heeft toezegging gekregen van een beloo
ning voor dergelijke inlichtingen en evenmin
geld ontvangen, om dergelijke inlichtingen te
verkrijgen.
Geen hunner heeft ooit eenig rapport aan
onzen inlichtingsdienst of voor rekening van
dezen dienst uitgebracht.
Alles wat ik hier gezegd heb, is evenzeer
waar voor wat de Vickersmaatschappij zelf
betreft, d.w.z. de maatschappij heeft beslist
nooit eenige relatie met onzen inlichtingsdienst
gehad.
De tweede verjaardag van de stichting der
Spaansche republiek, welke vandaag in alle
Spaansche garnizoensteden met militaire para
des zal worden gevierd, valt nu direct niet in
een tijd, welke voor de jonge republiek bemoe
digend is. Immers de verdeeldheid onder de
republikeinen zelf is nog nooit zoo groot ge
weest als juist in deze dagen. Het gouvernement
Azana leeft niet alleen op voet van oorlog met
de groote meerderheid van de publieke opinie
des lands maar pok met een der machtigste
repubiikeinsche partijen in het parlement, de
radicale, welker leider, Lerroux, zoo'n ontzag
lijk aandeel in den opbouw der republiek gehad
heeft.
Dooden zijn het, die gesproken hebben, zeide
Lerroux dezer dagen aan de pers, toen hem
naar zijn meening gevraagd werd omtrent de
redevoeringen, die Azana, Domingo en Prieto
dezer dagen te Bilbao gehouden nebben. En
toen Azana in het begin van deze week in de
cortes een verdagingsvoorstel indiende, was het
Lerroux, die namens het oppositieblok ver
klaarde, dat hij dit voorstel der regeering als
een oorlogsverklaring beschouwde en dat de
oppositie, zoodra het Paaschreces geëindigd zal
zijn, de obstructie' tegen de regeering tot hei
uiterste zal drijven.
Buiten het parlement is de toestand niet
minder gespannen. De filosoof der republiek,
senor Ortega y Gasset, deed Dinsdag aan een
correspondent van de „Heraldo de Madrid" de
opzienbarende onthulling, dat hij kennis ge
kregen had van de voorbereiding van een mo
narchistisch complot, dat in alle deelen van
Spanje vertakkingen heeft.
Een nog gevaarlijker complot werd, zooals
men weet, reeds de vorige week te Madrid
ontdekt, toen aldaar 160 anarcho-syndicalisten
werden gearresteerd, die een revolutie voor
bereidden. Toen de politie een inval deed in
de gebouwen van de „confederación nacional
de trabajo", ontdekte zij een ontzaglijke hoe
veelheid wapenen en munitie en ettelijke dui
zenden vlugschriften met titels als „De revo
lutie is nabij, iedere revolutionnair moet op
zijn hoede zijn", „Iedere anarchist moet be
schikken over een revolver" en „Om de repu
bliek ten val te brengen, zijn slechts drie mid
delen noodigvuur, wapenen en bloed".
Behalve de duizenden, die zich tot een ge-
wapenden opstand voorbereiden en de bestaan
de orde met geweld willen omverwerpen, heeft
het huidige bewind echter ook nog de honderd
duizenden tegen zich, die zich dagelijks in hun
diepste gevoelens gekwetst zien en langs wet-
telijken weg met de tegenwoordige bewind
voerders den strijd zullen aanbinden, zoodra
zij den tijd daartoe aekomeu achten.
MILAAN, 12 April. (V.D.) De Italiaansche
avondbladen publiceeren een artikel van Mus
solini.
Uitgaande van het feit, dat de kleine entente
plotseling als vijfde groote mogendheid van
Europa ten tooneele verschijnt, zet Mussolini
uiteen, dat alle voorwaarden voor een groote
mogendheid bij de staten Tsjecho-Slowakije,
Joego-Slavië en Roemenië ontbreken, dat zij
noch ras, noch taal, noch geschiedenis, noch
godsdienst of economische belangen gemeen
hebben.
De vijfde groote mogendheid van Europa
bestaat in werkelijkheid slechts in een proto
col of ais politiek-literaire tendenz De vorming
van een tolunie is vrijwel onmogelijk Musso-
Lijji heeft in 1928 in den senaat reeds duidelijk
gezegd, dat de vredesverdragen niet eeuwig
zijn en dit heeft hij nadien herhaaldelijk be
vestigd. Nooit is een verdrag eeuwig gebleven.
De vredesverdragen zijn heilig voor zoover
er een bloedige en roemrijke inspanning, een
periode van ontzaglijk en groot leed door wordt
afgesloten. Zij zijn echter niet het resultaat van
goddelijke gerechtigheid, maar van mensche-
lijke overwegingen. Is er iemand, die durft be
weren, dat de verdragen van Versailles etc. een
volmaakt werk zijn? Het is menschenwerk en
daarom onvolmaakt. Ernstige complicaties
worden vermeden, wanneer men de vredes
verdragen, da§r waar zij herzien moeten wor
den, herziet. Men bewijst den vrede daar een
grooten en krachtigen dienst mede.
Een zoodanige revisie, die ten doel heeft de
universeele catastrofe van een nieuwen oorlog
te vermijden, moet door den volkenbond wor
den bespoedigd, gelijk overigens is vastgesteld
als zijn taak.
Diegene, die revisie weigert, staat buiten den
geest van den volkenbond, die niet tot eenvou
dig hoeder van het verdrag van 1SU.9 mag wor
den gedegradeerd, maar die geroepen moet
worden tot de hooge taak, een waarborg te
zijn voor den vrede onder de volken.
Wanneer de volkenbond dit probleem niet
aan de orde durft stellen, is zijn lot bezegeld,
al is dan intusschen het imposante bouwwerk,
dat op het oogenblik aan het meer van Genève
wordt opgericht, voltooid.
Het Engelsche standpunt
inzake revisie.
Met betrekking tot de kwestie van de her
ziening der verdragen verklaarde sir John
Simon, dat er een groot verschil bestaat tus
schen de vraag, of Engeland in samenwerking
met de andere groote mogendheden iets zou
kunnen doen voor de schepping van een pas
send mecanisme voor herziening, en de vraag
of er iets is overeengekomen omtrent bepaalde
grenzen.
Het is niet waar, zeide sir John, dat de be
sprekingen te Rome ten doel hadden, een
zekere hegemonie der vier groote mogend
heden over de andere landen voor te bereiden,
het is niet waar, dat wij gesproken hebben
over grenswijzigingen in een of ander deel van
Europa. Waar is alleen dat wij met de Fransche
Italiaansche en Duitsche regeering overwogen
hebben en nog overwegen, of het niet wen-
schelijk of mogelijk zou zijn, een geschreven
overeenkomst voor een lange periode tot stand
te brengen.
Deze geschreven overeenkomst zou de twee
volgende dingen met zich meebrengen: ten eer
ste de wederzijdsche verzekering van waarach
tige samenwerking voor het behoud van den
vrede in Europa, opdat niet het gevaar ont
staat, dat de een of andere groote mogendheid
zich aansluit bij een blok tegen de anderen
en ten tweede: het onderzoek, of het niet wen-
schelijk is deze zelfde methode toe te passen,
om bepaalde moeilijke Europeesche vraag
stukken te behandelen, zooals het economische
vraagstuk de kwestie der ontwapening en de
mogelijkheid in de toekomst van verzoeken om
herziening, teneinde na te gaan, hoe het ter
rein zou kunnen worden voorbereid voor de
toepassing van art. 19.
Ik wensch van deze gelegenheid gebruik
te maken zoo besloot sir John om aan die lan
den die zich vooral ongerust maken, nog eens
uitdrukkelijk de verzekering te geven zoo
als ik dat privé reeds aan hun vertegenwoor
diger gedaan heb dat Groot-Brittannië niet
van plan is zich bij andere mogendheden aan
te sluiten, om hun veranderingen op te drin
gen zonder dat zij zelf ten volle en op ge
lijken voet aan alle besprekingen daaromtrent
deelnemen of zich bij een accoord daaromtrent
aansluiten.
Na afloop van de debatten werd het parle
ment verdaagd tot 12 Mei a.s.
WASHINGTON, 13 April. (R.O.) Op het
staatsdepartement en door de leidende leden
van het congres worden haastig de noodige
toebereidselen getroffen voor het opstellen
van de wet, waardoor president Roosevelt de
noodige bevoegdheden verkrijgt, o.a om te
onderhandelen over wederzijdsche handels
pacten.
Men dringt erop aan, dat Roosevelt zijn be
zoekers geheel afzonderlijk ontvangt en dat er
geen „ronde tafel-conferentie" wordt gehouden.
TOKIO, 13 April. (R.O.) De Japansche poli
tieke deskundige, burggraaf Isjii zal na de
besprekingen te Washington naar Londen ver
trekken, teneinde deel te nemen aan de econo
mische wereldconferentie, ofschoon de Japan
sche gezant te Londen, Matsudeira, waarschijn
lijk de hoofdgedelegeerde zal zijn.
Italië en China hebben het Amerikaansche
ministerie van buitenlandsche zaken officieel
medegedeeld, dat zij zich zullen doen ver
tegenwoordigen op de economische conferentie
te Washington.
PARIJS. 13 April. (V.D.) Herriot heeft Don
derdag een langdurige bespreking gehad met
Daladier over zijn reis naar Washington. Aan
deze bespreking hebben ook deel genomen de
ministers van buitenlandsche zaken en finan
ciën.
Naar een der avondbladen verneemt, zou
ook het feit besproken zijn. dat Roosevelt te
kennen heeft gegeven, dat de betaling van
ten minste een deel van den vervallen Fran-
schen schuldtermijn de taak van Herriot essen
tieel zou verlichten.
Daladier en Paul Boncour hebben besloten,
dat ook de directeur van de afdeeling handels
verdragen van het ministerie van handel de
Fransche delegatie zal begeleiden.
PRESIDENT VAN CHILI STRAFT ZELF.
SANTIAGO DE CHILI, 13 April. (R.O.) Voor
de tweede maal heeft president Ailesandri zich
genoodzaakt gezien, om een bestraffing toe te
dienen aan een persoon, die hem in het publiek
beleedigde.
Toen de president dezer dagen zijn dagelijk-
sche wandeling maakte, werd hij op beleedigen-
de wijze door een voorbijganger toegesproken.
De president, die 65 jaar oud is, diende den
man daarop eenige slagen met zijn wandelstok
■toe.
Acht jaar geleden, tijdens zijn eerste presi
dentschap, heeft de president een brutalen stu
dent gekastijd, die hem op de trappen van het
legeeiiagstfaleis beie®<Li«d«.
Verkeerd is de meening, dat elk hoofdpijn
tabletje ..ASPIRIN" is. Alleen „ASPIR1N-
TABLETTEN" met het Bayer-kruis zijn het
origineele product, dat door zijn uitstekende
werking, niet alleen tegen hoofd- en kiespijn,
doch ook tegen alle ziekien, welke op kou
vatten berusten, een wereldvermaardheid ver
kregen heeft en nog steeds ongeëvenaard is.
Let er dus in Uw eigen belang op, steeds
„ASPIRIN-TABLETTEN" (herkenbaar aan het
Bayer-kruis) te ontvangen, indien U „ASPI
RIN" verlangt.
Verkrijgbaar in oranjeband-buisjes van 20
tabletten a 70 cent en oranje-zakjes van 2
tabletten a 10 cent bij apothekers en erkende
drogisten. Reel. 640 DGVS 20
Men seint ons nog uit Rome d.d. gisteren
De plechtige Capella Papaie, zooals die
Donderdagmorgen heeft plaats gehad, was een
ceremonie van een sinds 1870 niet meer geken-
den luister.
De H. Mis in de Sixtijnsche kapel werd ge
celebreerd door Z. H. Em. den kardinaal-deken
Granito Pignatelli di Belmonte.
Z. H. de Paus woonde, gezeten op den troon,
de plechtigheid bij.
De H. Vader was bekleed met rochet en stola
en den witten pausmantel en droeg op het
hoofd den mijter.
Bij de plechtigheid waren aanwezig achttien
kardinalen, alsmede de pauselijke hofstoet.
Voorts prins Johan Georg van Saksen, de
prinses van België Longay met gemaal, het
corps diplomatique, hoogwaardigheidsbeklee-
ders van de Vaticaanstad, Maltezer ridders, de
Oostenrijksche bondskanselier, Dollfuss, de
heer en mevrouw von Papen, alsmede meer
dere patriarchen, bisschoppen en prelaten, welke
van de Capella Papaie hun historische zitplaat
sen hebben.
Bij den pauselijken troon stonden de kardi
nalen-diakens Laurenti en Verde en de vorst-
troonassistent Orsini.
De falda, welke de Paus droeg, werd door
meerdere protorotarii apostolici gedragen.
De ceremoniën werden geleid door den pre
fect, mgr. Respighi, die geassisteerd werd door
een reeks ceremoniarii.
Het zangkoor, dat de plechtigheden opluis
terde, werd gedirigeerd door mgr. Antonio
Rella.
Het koor bracht Gregoriaansche hymnen ten
gehoore, evenals composities van Palestrina.
Na de H. Mis formeerde zich de processie,
waarbij de eerste kardiaal-diaken aan den Paus
den kelk met de H. Hostie overgaf. De kelk
bestaat uit bergkristal in goud en zilver gevat.
Z. H. de Paus bracht daarop het Allerheilig
ste van de Sixtijnsche naar de Paulijnsche
kapel, waar het altaar prachtig versierd was.
Het zangkoor zong het „Pange Lingua", ter
wijl de pauselijke garden de eerbewijzen brach
ten.
Alle koninklijke deelnemers aan de plechtig
heid volgden in de processie, ook de verwanten
van den Paus en het corps diplomatique.
De kardinaal-diaken zette het Allerheiligste
in den kunstvolle urn, waarvoor den ganschen
dag aanbiddingen gehouden werden.
Deze aanbiddingen worden ook in den nacht
voortgezet.
Bij deze aanbiddingen wisselen alle geeste
lijke colleges van Rome elkander af.
Den sleutel van de urn ontving Z. H. Em.
kardinaal Pacelli, die op goeden Vrijdag de
plechtigheden zal verrichten.
Zwitsersche gardisten in groot galauniform
houden de wacht bij het Allerheiligste.
PARIJS, 13 April (V.D.) De „Ere Nouvelle",
het orgaan van oud-minister-president Herriot,
is in Italië verboden, aangezien een der laatste
nummers een feilen aanval op het Italiaansche
fascisme en op de politiek van Mussolini publi
ceerde.
Naar aanleiding van het verbod schrijft de
„Ere Nouvelle" thans, dat de woede van Mus
solini een kostbaar bewijs is, dat de aanval in
het geïncrimineerde artikel rechtvaardig en
juist was.
Ondanks zijn trots geeft Mussolini zelf daar
toe, dat zijn politiek en zijn streven schipbreuk
hebben geleden.
Het werd te echt, de politie moest
ingrijpen.
NICE, 13 April (V. D.L Gisteren hebben
zich in de filmstudio's te Nice, bij het maken
van massa-opnamen voor een verfilming van
Victor Hugo's „Les Miserables" eenige inciden
ten voorgedaan.
Voor de massa-opnamen van „de woedende
menigte" waren tal van figuranten aangeno
men, doch daarbij schijnt een groot aantal bui
tenlanders te zijn geweest. Zoowel de niet ge-
engageerde extra's als een deel der wel aange
nomen Franschen was hierover zóó veront
waardigd, dat het, toen de scènes van het volks
oproer zouden worden opgenomen tot werke
lijke relletjes kwam en de decors van het oude
marktplein, waar de scène speelde, bescha
digd werden.
De politie moest ingrijpen en arresteerde de
voornaamste belhamels uit de „woedende
volksmenigte".
KOWNO, 13 April (V.D.) De in Noord-
Litauen (in het district Schaulen) gelegen stad
Lygumai staat sinds vanmiddag in brand. Vol
gens de tot nu toe ontvangen berichten waren
tot drie uur vanmiddag van de 135 woonhuizen,
voor een overgroot deel opgetrokken uit hout,
bijna de helft in de asch gelegd. De brand
weer van de stad en uit de omliggende plaat
sen stond machteloos tegenover de vuurzee.
Gevreesd wordt, dat de geheele stad een
prooi der vlammen zal worden, daar bijna alle
huizen reeds door het vuur zijn aangetast.
Daar ook de telefoon- en telegraaflijnen ge
stoord zijn, komen berichten betreffende den
brand slechts met groote vertraging binnea.
KOWNO, 13 April. (V.D.) De* politie deelt
mede, dat de brand te Lygumai tegen zes uur
vanavond was bedwongen. 45 woonhuizen. 40
bedrijfsgebouwen, de pastorie en de volks
school zijn tot den grond toe afgebrand. De
kerk kon behouden blijven. Het vuur greep
zoo snel om zich heen, dat de bewoners der
verbrande huizen zoo goed als niets konden
redden. Men vermoedt, dat de brand is ont
slaan in een schoorsteen. Meer dan 200 familie#
zijn dakloos geworden.
