NATIONALE HULDE AAN DEN
VADER DES VADERLANDS.
DE HOOFDSTAD DES LANDS IN EEN
ZONNIGE FEESTSTEMMING.
«8
DINSDAG 25 APRIL 1933
DE KONINKLIJKE FAMILIE IN DE
HOOFDSTAD.
Reeds vroeg groote drukte in de
binnenstad.
De aubade.
Het défilé.
DE HERDENKING IN HET
CONCERTGEBOUW.
Dr. H. Colijn.
H. M. de Koningin en Prinses Juliana arri veeren voor de aubade aan het Kon. Paleis.
§L IM
OVERWELDIGENDE NATIONALE
BETOOGING.
Over een pad van bloemen verliet
de Koningin de hoofdstad.
HET VERSCHE KADETJE.
KRANIGE OUDE HEER VERWEERT
ZICH DANIG.
DE OVERVAL TE TILBURG.
BEKNELD GERAAKT.
BRAND IN EEN RIETMATTEN-
FABRIEK.
DOOR EEN AUTO AANGEREDEN EN
GEDOOD.
REEUWIJK
WADDINXVEEN
Radio-foto van Mac Donalds begroeting
op het Witte Huis door Roosevelt.
AlV
ML
Amsterdam, 24 April 1933.
Een getemperde milde voorjaarszon over
Amsterdam. Van den vroegen ochtend af golven
de vlaggen zachtjes op den wind. En van den
vroegen ochtend af dringen de drommen naar
de binnenstad. De trams zijn niet alleen voor
negenen, maar ook na negenen afgeladen, de
taxi's krijgen het drukker, naarmate het later
wordt. Maar de kinderen voeren den boventoon.
In de buitenwijken ziet men ze hier en daar al
in kleine groepjes achter een vlag aan marchee-
ren. In de binnenstad stroomen ze van alle
kanten samen. Ze komen loopen, ze komen in
trams, ze komen op vrachtauto's, de juichende
en snaterende kinderen. De straten gonzen er
van.
Dat alles verzamelt zich op den N. Z. Voor
burgwal achter het paleis. Iedere minuut komen
er nieuwe troepen met vlaggen en met oranje-
strikken storten nieuw aangekomen vracht
auto's hun wriemelende, tierelierende lading
uit.
In breeden omtrek is de Dam door een poli-
tie-cordon afgezet Geen sterveling bereikt het
midden Damterrein zonder dat hij zich twee of
drie keer heeft gelegitimeerd. De kinderen
trekken aan den N. Z. Voorburgwal de Nieuwe
Kerk binnen en daar doorheen de Dam op.
Daar worden ze in afdeelingen het midden-
Damterrein opgevoerd, waar leden van het
aubade-comité en burgerwachters hun de
plaatsen wijzen binnen de daar gespannen
touwen. De verkeersagenten hebben hun stop
borden maar opgevouwen en leunen er genoe-
gelijk tegen aan. Zoo'n gemakkelijk dienstje
hebben ze ook niet iederen dag. De genees
kundige dienst heeft zijn voorzorgsmaatregelen
goed getroffen. Tegen het Damplantsoen staat
een tent met bedden en alle verdere toebehoo-
ren uitgerust. Voorloopig zitten de dokters en
de verplegers er rustig voor in het zonnetje.
Verder is er op den Dam niets anders te zien
dan ordebewaarders in burgerwachtuniform,
heeren met groote oranjebanden en strikken,
een legertje agenten en heen en weer loopende
inspecteurs.
Tegen elf uur is het midden-Damterrein vol
geloopen. Vooraan staan de kinderen, veertien
duizend, daarachter de vertegenwoordigers van
allerlei vereenigingen met hun vaandels. Op
het dak van de kosterij der Nieuwe Kerk zit
't Amsterdamsch politie-muziekgezelschap on
verdroten te spelen. Eindelijk zwijgt ook de
muziek. Het dirigeergestoelte van den dirigent
der aubade, Willem van Laar, wordt opgesla
gen. Achter de afzettingen staat een compacte
menschenmassa en op den Dam kijkt alles
naar den vlaggestok aan den Paleiskoepel, waar
de koninklijke standaard zal worden geheschen,
zoodra de Koningin aan de achterzijde van het
Paleis is binnengegaan.
Op het hijschen van den koninklijken stan
daard behoefde men echter niet eens te wach
ten. Van de N.Z. Voorburgwal dringt luid ge
juich door tot de scharen op den Dam. Het
zwelt aan tot een ovatie, die de koninklijke
familie reeds aanstonds bij haar aankomst per
auto uit de richting Sloten verrast.
In het Paleis ontvangt burgemeester De
Vlugt de hooge gasten van zijn stad. Dan komen
drie weesmeisjes de Koningin en de Prinses
bloemen aanbieden. Het zijn de jongedames
Koba Smitsevorg van het Hersteld Luthersche
Weeshuis, Maria Severing van het Maagden
huis en Marie Polk van het Nederlandsch Israë
litisch Meisjesweeshuis. Daarna worden de
leden van het bestuur der Federatie van Chris
telijke Oranjevereenigingen te Amsterdam aan
de Koningin voorgesteld, alsmede de leden van
het aubade-comité en van de vaandelcommissie.
Lang duurt deze formaliteit niet. Onmiddel
lijk daarna begeeft H. M. zich naar het groote
balcon gevolgd door de Prinses en den Prins.
Donderende hoera's rollen over den Dam. De
eerewacht van militaire politie presenteert het
geweer. Dan valt de stilte in.
De koninklijke familie staat op het balcon
in het midden H. M. in een opgewekt licht
blauw toilet. Verder staan daar de burgemees
ter ds. Klinkenberg en ook de drie weesmeisjes.
Op zijn hoogen commandotoren buigt Willem
van Laar voor de vorstin draait zich naar de
kinderen toe, de dirigeerstok daalt neer en
veertienduizend jonge stemmetjes zingen het
„wilt heden nu treden". Onwillekeurig nemen
allen hun hoeden af, als Valerius' prachtige
lied weerklinkt, zoo argeloos zuiver gezongen
door kinderen. Het blijft doodstil onder de tien.
duizenden op het Damplein, roerloos staat de
Koningin.
„Holland's vlag van 'Wierts brengt de ont
spanning en nog vreugdiger wordt het met
„Wij willen Holland houen" van Arnold Spoel.
In de stilte, die onmiddellijk na de laatste toon
intreedt, klinkt 't applaus van de landsvrouwe,
dan schalt de Dam onmiddellijk van gejuich.
Tenslotte het Wilhelmus, waarbij niet alleen
de kinderen, maar al die duizenden langs de
kanten en achter de ramen van de gebouwen
aan den Dam en achter de afzettingen mee
zingen spontaan en bewogen door een groote
ontroering, die plotseling losbreekt.
Dan is het voorbij. Onmiddellijk komt er be
weging in de massa. Tromgeroffel weerklinkt.
De eerste groep kinderen marcheert reeds de
kleine steentjes voor het paleis op, voor het
balcon langs, waar de Koningin en de Prinses
op stoelen hebben plaats genomen. Het is dan
tien minuten voor half twaalf. In onberispelijke
orde trekt de stoet op van de achterzijde van
het Damplein. Daar zijn kinderen van de meest
uiteenloopende scholen, van katholieke, protes-
tantsche, joodsche en openbare scholen. Wij
zien broeders in hun wijde toogen, enthousiast
wuivende nonnetjes van de zusterscholen, wij
zien onder jeugdvereenigingen verkenners en
een deputatie van de Graal, in gewaden van de
grootste kleurenverscheidenheid en met haar
bontste vlaggen. Tusschen de kinderen in men
gen zich de vertegenwoordigers van vereeni
gingen met hun vaandels vertegenwoordigers
van werklieden en middenstanders, van sport
organisaties, alles is hier vertegenwoordigd.
Onafgebroken trekt de stoet langs het paleis,
de kinderen wuiven met oranjevlaggetjes en
doen hun luide hoera's weerklinken, de vaan
dels neigen, nationalisten steken de handen op
■a H. ivi. wordt niet moede te wulven en
buigen.
Op den Dam blijven twee harmoniecorpsen
afwisselend spelen. Geleidelijk aan wordt de
drom daar dunner en ten laatste blijven slechts
de harmoniecorpsen op het plein over. De laat
ste kinderen trekken langs het paleis, de klok
wijst over twaalven.
Zonder stoornis marcheeren de demonstran
ten door de Nieuwe Kerk en de Mozes en
Aaronstraat af.
Geestdriftig publiek
Intusschen heeft de Koninklijke familie zich
van het balkon teruggetrokken. Stukje voor
stukje worden de afzettingen opgeheven en als
ten laatste het midden-Damterrein wordt vrij
gegeven, stroomt het publiek naar voren.
En dan beginnen de toejuichingen opnieuw
Men wil nog eenmaal de Koningin op het bal
con begroeten. H. M. geeft tenslotte daaraan
gehoor en verschijnt met haar gezin opnieuw
op het balcon. Hoog laait dan de geestdrift op
en zij blijft nog lang voortduren, nadat het bal
con weer verlaten is en de trams, alsmede het
andere verkeer den Dam herwonnen heeft.
Fr arische onderscheiding aan
Prinses Juliana.
De Fransche Regeering heeft H. K. H. Prinses
Juliana benoemd tot Grootkruis in de Orde van
het Legioen van Eer.
De Fransche Gezant, Baron de Vitrolles heeft
gistermiddag namens zijn Regeering aan de
Prinses in het Koninklijk Paleis te Amsterdam
de versierselen dezer Orde overhandigd.
Naar wij vernemen heeft de Fransche Regee
ring hiermede willen doen blijken, dat zij er
prijs op stelt zich aan te sluiten bij de huldi
ging door het Nederlandsche Volk van Willem
den Zwijger, ter gelegenheid van de herdenking
van het vierde eeuwfeest van diens geboorte.
Om drie uur heeft H. M. de Koningin zich
naar het Concertgebouw begeven tot bijwoning
van de Nationale Herdenkingsplechtigheid. In
de feestelijk versierde zaal had zich voor het
aanvangsuur een schitterend gezelschap ver
zameld.
Nadat H. M. de Koningin, Z. K. H. Prins
Hendrik en H. K. H. Prinses Juliana, aan den
ingang aan de J. W. Brouwersstraat verwel
komd door het dagelijksch bestuur van de
„Commissie voor de viering van het vierde
eeuwfeest der geboorte van Prins Willem van
Oranje", bestaande uit de heeren jhr. mr. dr.
A. Röell, mr. C. L. de Vries Feyens en Chr. V.
van Eeghen, hun plaatsen hadden ingenomen,
zongen 300 leden van het Toonkunstkoor, be
geleid door het Concertgebouw-orkest onder
ielding van dr.MVillem Mengelberg, het Wilhel
mus.
Vervolgens sprak jhr. dr. A. Röell, commis
saris der Koningin in Noord-Holland, het ope
ningswoord uit.
Na deze toespraak voerde 't orkest de ouver
ture Egmont uit. Daarna was het woord aan
dr. H. Colijn voor het houden van de gedachte
nisrede.
De gedachtenisrede.
In het begin van zijn rede schetste dr. Colijn
den historischen achtergrond, waartegen wij de
figuur van Willem den Zwijger moeten zien: de
groote beroeringen
van de 16e eeuw,
die den overgang
vormen van de Mid
deleeuwen naar den
nieuwen tijd, welke
doorbrak in het
tweede en derde
kwart dier eeuw,
waarin niet slechts
voor de Nederlan
den, maar ook voor
het belangrijkste ge
deelte van heel
Europa diep ingrij
pende transformatie
op geestelijk, staat
kundig en maat
schappelijk terrein.
Tegen het midden
der zestiende eeuw worstelen geestelijke krach
ten en tegenkrachten met elkaar, hand in hand
met staatkundige bewegingen. Aan de eene
zijde met het doel een wankelende geestelijke
eenheid, gemeenschappelijke cultuur en staat
kundige saamhoorig'heid zooveel mogelijk te
handhaven, aan den anderen kant een jagen
naar wijziging in de staatkundige verhoudin
gen en een roepen, aldus spr. om onbelemmerde
ademhaling op geestelijk terrein.
Met het vertrek van Philips naar Spanje, in
1559 begint de groei van Oranje tot grondvester
van onze nationale onafhankelijkheid. In dat
jaar begint ook bij hem de geleidelijke veran
dering, welke voornamelijk tot een drietal oor
zaken is terug te brengen: zijn bezwaar tegen
het binnenlandsch bestuur; zijn bedenking
tegen de buitenlandsche politiek van Philips,
zijn groeiende afkeer van de geloofsvervolgin
gen.
Tracht de Prins, nog Katholiek, aanvankelijk
nog door hervorming van het bestuur en mati
ging der geloofsvervolging een verzoening te
bewerken, tusschen 1567 en 1572 helt hij tot de
Augsburgsche confessie over. En als dan het
intreden van Alva door een ongekend terrorisme
wordt gekenmerkt, dan, maar ook eerst dan,
gaat Oranje over tot de voorbereiding van zijn
gewapend verzet.
De worsteling
De worsteling tusschen twee groote beginse
len was nu ook op Nederlandschen grond aan
staande. Een strijd, waarin de eerste Willem de
hoofdfiguur blijft in een positie van de eerste
orde in het grooter verband der historie, omdat
de uitkomst van den worstelstrijd tegen Spanje
den gang van zaken in Europa in later tijd vaak
op beslissende wijze heeft beinvloed.
Na de eerste donkere jaren beginnen zich in
Holland de eerste lichtstrepen aan den horizon
te vertoonen. Den Briel en nog enkele steden
zijn aan Oranje's zijde gekomen. En in Dordt
wordt op een vergadering van de bevrijde Hol-
landsche steden, onder leiding van Paulus
Buys en Aldegonde, formeel de band gelegd,
die Oranje en Nederland na ruim 3V2 eeuw
nog vereenigt.
Maar al sluit de Prins zich hierdoor èn door
zijn overgang naar het Calvinisme ook dichter
aan bij het meer militante volksdeel in het
Noorden, aan twee gedachten blijft Oranje
trouw. Als Calvinist was hij voorstander van
tolerantie jegenc de Katholieken, zooals hij het
als Katholiek was geweest jegens de Protes
tanten. Van Lumey, de schuldige aan den mar
teldood der 19 Gorcumsche martelaren, ontdeed
hij zich. Maar ook aan zijn tweede gedachte
bleef hij trouw. Een vrij Nederland, waarin
vrijheid van religie bestaan zou, maar een vrij
Nederland van grooter formaat, dan de Noor
delijke gewesten alleen.
Hoe nabij scheen dat doel met het sluiten
van de pacificatie van Gent in 1576, terwijl een
jaar daarna de tweede Unie van Brussel alles
scheen te geven, wat men hopen kon: Noord en
Zuid weer vereenigd en Roomsch en On-
roomsch bereid elkander te verdragen.
De ontgoocheling.
Wreed was de ontgoocheling. Parma's optre
den de onttrekking aan de Pacificatie door
eenige der Zuidelijke gewesten de Unie van
Atrecht moest haar tegenpool vinden in die
van Utrecht en daarmee werd de scheiding van
Noord en Zuid een voldongen feit. De twee
separate Unies beteekenden het doodvonnis
voor de eenheidsbeweging, die op een Generale
Unie gericht was geweest. Oranje had, met zijn
ideaal van vrijheid van godsdienst en van een
rijk der vereenigde Nederlanden, in de eeuwen
vooruit gegrepen.
Dr. Colijn sprak daarna over de laatste jaren,
waarin nog veel tegenspoeden den Prins be
zochten. En toen Oranje na lange aarzeling erin
toegestemd had de Souvereiniteit over Holland
en Zeeland te aanvaarden, vonden de kogels
uit het pistool van Gerards hun weg naar het
hart van hem, die in zijn bekende Apologie ge
zegd had: wat loon heb ik te wachten na mijn
langdurige diensten en de bijkans volslagen
schipbreuk van mijn wereldsch vermogen ten
zij dan de roem van, wellcht ten koste van
mijn leven u de vrijheid verworven te hebben?
Dankbaarheid-
Op die ontroerende vraag aldus spr. ant
woorden wij op dezen dag nog altijd: de dank
baarheid van heel een volk, dat nooit vergeten
zal, wat Oranje voor Nederland deed en dat
zich uit zijn rijke historie het best de woorden
herinnert, die aan de stervende lippen van den
eersten Willem van Oranje ontvloden: „Mijn
God, erbarm u over mij en over dit arme volk."
's Prinsen beteekenis ligt allereerst daarin,
dat hij de grondvester onzer nationale onaf
hankelijkheid is geweest. Hij is de staatsman,
die, anderen ver vooruit, politieke vrijheid, ge
wetensvrijheid en christelijke verdraagzaam
heid als richtsnoer voor zijn beleid had gekozen.
Een waarachtig vorst is hij in zijn onbaatzuch
tigheid, die hem de schitterende voorstellen
deed afwijzen, welke hem gedaan werden, in
dien hij de Nederlandsche zaak wilde verlaten.
Man van geloofskracht was Oranje in de latere
levensjaren martelaar in het eind.
Het Nederlandsche volk van de twintigste
eeuw zou de beteekenis van dezen grootsten
der Oranjevorsten niet naar waarde schatten,
indien het geen besef bleek te hebben van
hetgeen dat leven ook voor onzen tijd te zeg
gen heeft. Wat liefde tot en toewijding aan het
vaderland in een menschenleven beteekenen
kunnen, van hem kunnen we het leeren.
Oranje's voorbeeld.
Zoo dorpsche geest onder ons vaak den horizon
verengt en wij de beteekenis van een konink
rijk der Nederlanden van 70 millioen zielen zoo
zelden met geestdrift in ons opzuigen, dan weer
kunnen we ons wenden tot Oranje, die met
scherpen blik heeft vooruitgezien dat een te
beperkt grondgebied en een te geringe bevol
king op den duur den politieken achteruitgang
van een zelfs machtigen handelsstaat ten
gevolge moest hebben.
Evenzeer trekt de aandacht, hoezeer hij het
recht der Staten, als vertegenwoordigers van
het volk, steeds heeft erkend Door het trekken
van die twee lijnen: autoriteit bij de regeering
en samenwerking met hen, die het volk ver
tegenwoordigen, heeft de eerste Willem reeds
den weg gewezen naar verhoudingen, die ook
in latere eeuwen het meest geëigend zouden
blijken om het belang van land en volk te
dienen.
Geen volk, aldus besloot dr. Colijn, door
-
l§PpPr
Tijdens de aubade op den Dam had het
Roode Kruis een uitgebreiden hulppost
ingericht.
welke moeilijkheden ook omringd en door
welke zorgen ook gedrukt, behoeft ooit in ver
twijfeling neer te zitten en aan de uitkomst te
wanhopen, zoolang de geest van Willem-Vader
niet moedwillig wordt verzaakt.
Na deze rede voerden koor en orkest liederen
uit Valerius' Gedenckklank uit, waarna Z. Exc.
jhr. Ch. Ruys de Beerenbrouck het sluitings
woord sprak.
Onmiddellijk hierna verhieven alle aanwezi
gen zich van hun zetels om met het orkest en
het koor het Wilhelmus te zingen.
Na afloop van de plechtigheid in het Con
certgebouw begaf H. M. de Koningin zich naar
de versierde niet-rookfoyer, waar de konin
klijke familie met Jhr. Röell, dr. Colijn, minis
ter Ruys de Beerenbroeck en mr. de Vries
Fijens de thee gebruikte. Daarna vertrok de
Kon. Familie. Aan den uitgang van het Con
certgebouw bracht het nationaal jongeren ver
bond H. M. bij haar vertrek een bloemenhulde.
Over een met bloemen bestrooiden weg ver
liet de Koningin gisteren, laat in den middag
de hoofdstad die gisteren niet formeel, maar
wezenlijk het hart van het Koninkrijk der
Nederlanden is geweest, de hoofdstad, die uit
naam van heel onze natie aan ons Vorstenhuis
haar trouw heeft beleden op een wijze, die ons
lang heugen zal.
Hoe goed deed het, dit weer eens van Am
sterdam te mogen ervaren
De dag van gisteren bracht een verrassen
den triomf. Zeker, de aubade op den Dam, de
grootsch opgezette herdenkingsplechtigheid in
het Concertgebouw waren ondubbelzinnige
uitingen van goede en sterke krachten,, doch
hoeveel verheugender wordt het, wanneer
plotseling de vlam van geestdrift uitbreekt bij
een duizendkoppige menigte, die als belang
stellende, nieuwsgierige, wellicht gekomen is
en als demonstrant na een langen dag eindelijk
huiswaarts keert. Als een kinderaubade tot een
massale huldebetooging uitgroeit, als een altijd
ietwat afgemeten burgerij al haar decorum
aan den kapstok hangt met hoeden en zakdoe
ken begint 'te zwaaien en zoowaar niet zoo
maar binnensmonds maar uit volle box-st, het
Wilhelmus zingt, dan blijkt toch onomstoote-
lijk, dat het ideaal van den Vader des Vader
lands ook nu nog levende werkelijkheid is.
De ochtend heeft dit groote oogenblik ge
bracht. Deze betooging was het treffendst van
alle, omdat zij waarlijk een volkshulde was,
hetgeen aan de waardigheid van de nationale
herdenkingsplechtigheid des middags in het
Concertgebouw natuurlijk niets afdoet.
Slechts zelden was een schitterender gezel
schap bijeen van functionarissen op de hoogste
en meest verantwoordelijke posten in den lande.
Buiten was de menigte, die vóór den aan
vang der zitting de Koninklijke Familie had
opgewacht op haar post gebleven. Voor de
Koninklijken auto boden twee jonge dames,
namens de Amsterdamsche afdeeling, van het
Nationaal Jongeren Verbond, Annie Bakkenist
en Freddy, Kornekamp de Koningin en de
Prinses bloemen aan. En toen kwam er een
charmante verrassing, de laatste van dezen
overstelpenden dag.
Een regen van kleurige bloemen uit de han
den van de leden van het Nationaal Jongeren
Verbond daalde op de straat neer, voor den
auto, waarin de Koningin en de Prinses ge
zeten waren. De bloemen vielen bij hoopjes
op het dak van de auto en ook naar binnen
tusschen de bloemstukken van de weesmeisjes,
welke 's morgens waren aangeboden, en welke
bloemstukken de Landsvrouwe dankbaar in
de auto met zich mee naar huis voerde.
En zoo, over een pad van bloemen, heeft
onze Vorstin haar juchende hoofdstad verla
ten.
BATAVIA, 24 April. (ANETA).
De hoofdstad van Ned.-Indië is heden in
feestdos. Overal wapperen vlaggen en heerscht
vreugde. Het Waterlooplein was driemaal ach
tereen het centrum van grootsche betooginpen
De eerste betooging vond plaats op Zaterdag
toen, juist op het moment dat de heer Mever
Ranneft zijn redevoering wilde aanvangen, een
zware regenbui vele duizenden verjoeg. Deze
kwamen echter in dubbelen getale Zondagavond
terug, toen de demonstratie werd herhaald.
Hedenmorgen brachten 5500 kinderen een
aubade aan den Gouverneur van West-Java.
Berichten uit andere plaatsen in Ned.-Indië
toonen aan, dm. ook daar de Willem de Zwij
ger-feesten zeer opgewekt werden gevierd.
Cassatie-beroep van den procureur-
generaal bij het Amsterdamsch
Gerechtshof verworpen.
De Hooge Raad heeft gisteren verworpen het
cassatieberoep om den procureur-generaal bij
het gerechtshof te Amsterdam, tegen een arrest
van dat Hof, waarbij de heer S., directeur van
hotel Suisse te Amsterdam, ontslagen is van
rechtsvervolging ,-sn de hem ten laste gelegde
overtreding der arbeidswet door het vóór 9
uur afleveren in zijn hotel van versch brood,
dat in de hotelkeuken was gebakken.
MGR. VALEGA f
WARSCHAU, 24 April (H.N.) Mgr. Valega
aartsbisschop van Tarnow, is na een langdu
rige ziekte in den ouderdom wan 74 jaar overle
den.
PASTOOR A. MEEUWESEN.
De Zeereerw. heer A. Meeuwesen, pastoor te
Chaam, is in het St. Ignatius-ziekenhuis te
Breda opgenomen tot het ondergaan eener
operatie.
Mislukte roofoverval te Winterswijk.
Zaterdagavond laat heeft, naar „De Tele
graaf" meldt, een brutale roofoverval plaats
gehad op twee bejaarde menschen, broea en
zuster, die in een villa, bij de kom van Win
terswijk, wonen. De 70-jarige B., die nog naar
de radio luisterde, toen zijn zuster reeds naar
bed was, maakte tegen tien uur ook aanstal
ten zijn slaapvertrek op te zoeken. Hij begaf
zich naar de serre om de deur af te sluiten,
hoorde plotseling gerucht achter zich, di-aaide
zich om en keek in den loop van een revolver,
die hem door een gemaskerd indringer werd
voorgehouden. Zonder zich te bedenken wierp
de kranige oude heer zich op den indringer en
na een korte worsteling koos de onbekende
het hazenpad, waarna de heer B. luidkeels om
hulp begon te roepen.
De politie, bijgestaan door de marechaussee,
stelde een uitgebreid onderzoek in. Het bleek
o.a., dat in de voordeur een ruitje was uitge
sneden, waardoor de grendel weggeschoven
kon worden. De heer B. had 's middags bezoek
gehad van een persoon, die zich als werkloos
plaatsgenoot voorstelde en sigaren trachtte te
verkoopen. De man gaf op Peters te heeteiA
een nogal veel voorkomenden familienaam. De
mogelijkheid dat hiertusschen verband gezocht
moet worden, wordt door de politie onderzocht
en reeds werd een verdacht persoon aangehou
den en aan een vei'hoor onderworpen.
Veroordeeling van de verdachten.
Op 22 Februari zijn de 17-jarige lederbewer
ker F. G. M. S. en de 18-jarige timmerman M.
D. v. H. den groentenwinkel van J. K. aan den
Korvelsche Weg te Tilburg binnengekomen,
met het klaarblijkelijk doel zich daar van geld
meester te maken. Ze sloegen den 60-jarigen
man met een hamer neer, doch zagen geen kans
om hun opzet te voltooien, daar de man luid
keels om hulp riep. Behalve de jongens had
zich te verantwoorden de 36-jarige lederbewer
ker M. A. P. S., die ze had aangezet tot den
overval. Hij stond gereed om wapens en buit
van hen over te nemen. Ook had hij het plan
verzonnen, dat de jongens zouden verklaren,
dat ze den heelen avond bij hem waren ge
weest. Ook was het drietal voornemens geweest
een overval te doen op mej. P., verkoopster van
sigaren; hiervan was ook S. de hoofdaanlegger.
Omdat mej. P. hem kende, moest ze maar dood
geslagen worden. Sm. was toen dronken. Om
dat het plan te gevaarlijk was, had het drietal
er vanaf gezien.
Het O.M. had tegen den minderjarigen Sp.
geëischt ter beschikikng stelling van de regee
ring tot zijn meerderjarigheid en vervolgens
een gevangenisstraf van een jaar. Tegen van
H. was gerequireerd een gevangenisstraf van
3 jaar, door te brengen in een openluchtge
vangenis te Veenhuizen en tegen Sm. een ge
vangenisstraf van 4 jaar.
De rechtbank thans vonnis wijzende ver
oordeelde Sp. tot 1 jaar ter beschikbaarstelling
van de regeering, daarna 1 jaar gevangenis
straf conform den eisch, v. H. werd veroordeeld
tot 1 jaar en 6 maanden opsluiting te Veen-
huizen met aftrek van preventief en Sm. tot
4 jaar gevangenisstraf met aftrek van het
voorarrest.
Doorlelijk ongeluk in een speeltuin.
De 29-jarige J. Veerman, oppasser in den
speeltuin Lindenhofdorp te Lonneker is, toen
hij kinderen behulpzaam was bij het schomme
len, gevallen en tusschen den schommel en
den grond bekneld geraakt.
Met ernstige inwendige kneuzingen is hij
neer een ziekenhuis te Enschedé vervoerd, al
waar hij aan de gevolgen is oVerleden.
De gelieele rietvoorraad vernield.
Gisteren is in den vooravond brand uitge
broken in de rietmattenfabriek „Gendt"
staande op eenige K. M. van het dorp Gendt,
aan de Waal. De vlammen vonden gretig voed
sel in een groote hoeveelheid rietmatten, welke
naast de fabriek was opgestapeld. Dank zij het
snelle optreden van de vrijwillige brandweer
van Gendt, kon de fabriek behouden blijven.
De voorraad werd echter geheel vernield. De
fabriek bekwam schade, doch de werkzaamhe
den kunnen voortgang hebben. De oorzaak is
onbekend.
POGING TOT MOORD.
De kantoorbediende J. P. L. te Bergen op
Zoom, die door de Bredasche rechtbank veroor
deeld was tot 1 jaar, wegens poging tot mooro
op H. v. Rossum, werd door het Bossche Ge
rechtshof veroordeeld tot 3 maanden gevange
nisstraf en daarna ter beschikkingstelling der
Regeering tot plaatsing in een psychopaten-
inrichting.
Zondagmiddag werd op den straatweg
HengeloOldenzaal een meisje door een auto
aangereden, tengevolge waarvan zij spoedig
overleed.
De auto is in beslag genomen.
OP VRIJE VOETEN.
De onder verdenking van brandstichting
aangehouden arbeider H. A. B. te Heiligerlee,
is op vrije voeten gesteld.
WAAR IS DE BRAND?
Zaterdagvoormiddag werden eenige repara
ties verricht aan de brandweeralarminrichting,
welke nog maar enkele dagen gebeden gereed
is gekomen. Door een misverstand was de
schakelaar blijven aan staan, waardoor de
brandweermannen bij de motorbrandspuit aan
wezig en men vroeg zich al af waar de brand
zou zijn.
Het bleek weldra dat het slechts loos alarm
was, de brandweermannen rukten weder in en
verzochten nota van hun opkomst in verband
met de daarvoor geldende financieele verorde
ning.
BEKROONDE BEER.
De jonge beer van de Vereeniging „De
Vooruitgang" alhier behaalde op de te Rot
terdam gehouden keuring een 2en prijs. Een
afstammeling van dezen heer, welke te Hoog-
blokland is „gehuisvest", behaalde een len
prijs. Er waren 13 inzendingen.
ZIEKENHUIS VERPLEGIN G.
De Vereeniging Ziekenhuisverpleging hield
haar jaarvergadering ten huize van de wed.
B. A. van Rietschoten, onder voorzitterschap
van Dr. Batelaan. In zijn openingswoord her
dacht de voorzitter de belangrijke verdiensten
van het overleden bestuurslid den heer E. J.
Mignon, die mede oprichter is geweest der
Vereeniging en het secretariaat heeft waarge
nomen.
De notulen werden goedgekeurd. Uit het
jaarverslag van den secrearis bleek dat er 350
hoofden van gezinnen met een aantal verze
kerden van 1558 staan ingeschreven.
De rekening van den penningmeester ver
meldde, dat er 22 personen verpleegd zijn ge
worden door de vereeniging. De ontvangsten
met inbegrip van het saldo vorig jaar waren
4256,21, de uitgaven 1818,93, zoodat het
saldo thans ƒ2437,28 is. Het voordeelig saldo
over 1932 was ƒ1057,81.
De reserve welke aanvankelijk 1034 groot
was werd met 1000 vermeerderd. Behoudens
enkele opmerkingen werd de rekening onder
dankzegging goedgekeurd.
De afgevaardigde naar de algemeene ver
gadering bracht verslag uit.
De beschrijvingsbrief voor de algemeene
vergadering werd behandeld.
Tot afgevaardigden werden benoemd de
heeren Dr. Batelaan en W. den Ouden, en tot
hun plaatsvervangers de heeren Lucasse en
De Klerck.
Het aftredend bestuurslid Dr. Batelaan werd
bij acclamatie herkozen, terwijl in de plaats
van wijlen den heer E. J. Mignon, werd be
noemd de heer C. van der Starre.
Het bestuxirsvoorstel om de bestaande ta
rieven te handhaven en dit in de te drukken
reglementen op te nemen, werd aangenomen.
Het bestuursvoorstel om het loon van den
bode op 7% pet. van het ontvangen bedrag
te handhaven werd eveneens aangenomen.
Besloten werd om voor de werkzaamheden
van den secretaris 25 uit de kas beschik
baar te stellen, terwijl aan de heeren Boere-
fijn en Teekens werd toegestaan om 25 cent
vergoeding te geyen bij het aanbrengen van
nieuwe leden.
De heeren A. Bontenbal, J. Reer en J. Th.
van der Weel werden aangewezen voor de
controlecommissie.
TENTOONSTELLING WERKLOOZEN
Voor werkloozen werd een cursus van 12
weken gehouden in teekenen, onder de be
proefde leiding van de heeren Koerts en van
Os. Het resultaat was Zaterdagmiddag van 25
uur te bezichtigen in het R. K. Bondsgebouw,
waar een tentoonstelling was georganiseerd van
het vervaardigde werk. Tegen half acht opende
de voorzitter, de heer Krabbendam, de bijeen
komst, waarbij hij den burgemeester, den
secretaris, wethouders, raadsleden en andere
aanwezigen van harte welkom heette. Spr. me
moreerde de slechte tijden, waarin het crisis-
comité zijn werkzaamheden aanvaardde. Men
begon met de opening van het gymnastiek
lokaal. Daarna ontwikkelden zich plannen om
voor de geestelijke ontwikkeling iets te doen.
Lezingen werden gehouden op allerlei gebied.
Zoo kwamen ook de plannen voor het houden
van ontwikkelingscursussen. Een speciaal woord
dient gewijd aan den teekencursus. Een zware
taak rustte op de hoeren Koerts en van Os,
die les moesten geven aan volwassenen. Dank
ook aan het gemeentebestuur voor de bijdrage,
waardoor het mogelijk werd dezen cursus te
houden, aan den Inspecteur van het lager on
derwijs te Gouda voor zijn medewerking, aan
de Regeering voor de verleende subsidie, aan
het R. K. Parochiaal kerk- en patronaatsbestuur
voor het beschikbaar stellen der localiteiten
van het Bondsgebouw. Dank bracht hij ook aan
den heer Zoethoutmaar, voor zijn arbeid in het
belang van den cursus gedaan en aan den
heer Magré voor diens uitstekend verslag.
Vervolgens sprak de heer Rooijmans namens
het R. K. kerk- en patronaatsbestuur en ten
slotte sprak de burgemeester het sluitingswoord.
Het was geen bijeenkomst voor een feest
stemming, aldus de burgemeester.
We zitten in de misère, laten we
trachten er van te maken wat er van te maken
is. Het is niet bij praten gebleven; er zijn daden
gesteld. Spr. stelde het op prijs te verklaren
niet voor een Bepaalde categorie, maar voor
't algemeen te spreken. Het is verklaarbaar dat
men wel eens mistroostig wordt, als men denkt
aan de vele jonge menschen, die werken kun
nen en willen, maar die geen arbeid weten te
vinden. Hij heeft de overtuiging dat 90 pet.
werkwillig is. Het ontspanningslokaal was een
oplossing, niet d e oplossing. De heer Krabben
dam kwam met plannen en met den heer Magré
zijn die plannen verwezenlijkt. Hij begrijpt niet
hoe men in korten tijd tot zoodanig resultaat is
kunnen komen als thans door het tentoonge
stelde wordt bewezen. Het gemeentebestuur
waardeert wat hier tot stand is gebracht. Het
acht het zich een plicht dit werk door te zet
ten. De tijd blijft niet zoo, kan zoo niet blijven.
En dan zal gevraagd worden naar de beste
werkkrachten. Dan zal elke werkgever waar-
deeren dat er menschen zijn, waar wat in zit
Financieel en moreel zal spreker blijven steu
nen. Hij onderschrijft het woord van dank,
door den heer Krabbendam aan alle medewer
kenden gebracht en richt een woord tot de
werkloozen om een volgenden keer andere
werkloozen mede te brengen.
Een speciaal woord van dank sprak de bur
gemeester tot den heer Krabbendam. Als bur
gemeester is hij de tolk van allen om hem
erkentelijkheid te brengen voor wat hij in den
afgeloopen winter heeft gedaan.
Na een wederwoord van den heer Krabben
dam werd gelegenheid gegeven het werk ver
der te bezichtigen.
Zonder RECLAME geen omzet, 1
geen winst; de DRUKINKT Is de
kracht van 't huidige zakenleven 1
