PACT VAN VIER GEPARAFEERD.
fï' t"T
"T"
VOOR TOENADERING.
LONDEN GEREED.
DE TEKST VAN HET VERDRAG.
DONDERDAG 8 JUNI 1933
goering over de fransch-
dvitsche betrekkingen.
n. Duitsche coop, vereenigingen.
BERLIJN, 6 Juni (V.D.) Naar de officieele
-Pruisische persdienst mededeelt, heeft de Prui
sische premier en minister van binnenlandsche
zaken, Goering, tot alle politie-autoriteiten het
volgende rondschrijven gericht:
VOOR DE ECONOMISCHE WERELD
CONFERENTIE.
HET CONGRES TE MONTREUX
GEËINDIGD.
Resolutie inzake de Jodenkwestie.
MUSSOLINI OVER HET PACT.
Geestdrift in den Italiaansclien
senaat.
HOOGVERRAAD IN OOSTENRIJK?
Leden van Let bondsleger
gearresteerd.
CHINA'S ONDERHANDELINGEN MET
JAPAN.
KERKVERVOLGING IN
ALBANIË.
ALLE BIJZONDERE SCHOLEN
GESLOTEN.
DE RAMP DER WERKLOOS
HEID,
koepel van de St. Pieter op Pinkster-
avonds
Generaal Feng onderwerpt zich.
WAPENHANDEL EN -FABRICAGE.
Het standpunt der Duitsche
delegatie.
fiKg OVC, do
DE ECONOMISCHE CONFERENTIE.
LEEGE HOTELS IN VORARLBERG.
RAPPORT VAN BUTLER.
AUTO DOOR BRUGLEUNING
GEREDEN.
VERWEER TEGEN CRITIEK IN
PARLEMENT.
DE MOORD OP DEN AFGHAANSCHEN
GEZANT.
NAAR EEN REGEERINGSCRISIS IN
TSJ ECHO-SLOW AKI J E 1
DE KERKVERVOLGING IN
SPANJE.
Het manifest der Katholieke
cortes-afgevaardigden.
ONTPLOFFINGEN IN KRUIT-
MAGAZIJNEN IN JAPAN.
den-
GANDHI'S GEZONDHEIDSTOESTAND
VERSLECHTERD.
DE BELGISCHE SOCIALISTEN EN DE
VOLMACIITENWET.
DE OORLOGSSCHULDEN.
De aartsbisschop van Liverpoolmgr. dr,
Dotvney, legt den eersten steen voor ds
nieuwe kathedraal van Uverpool.
«Thans is de atmosfeer niet goed, maar
ik doe mijn best, ze te verbeteren
PARIJS, 6 Juni. (W.B.) Een bijzondere cor
respondent van de „Petit Journal" heeft een
onderhoud gehad met den Pruisischen minis
ter-president Goering, dat voornamelijk liep
over de Fransch-Duitsche betrekkingen.
In verband met het vier mogendhedenpact
verklaarde Goering, dat in Duitschland nie
mand meer geloofde aan de rechtsgelijkheid,
die men Duitschland met den mond heeft toe
gestaan. Door talrijke oorzaken kan men, aldus
Goering, op den ingeslagen weg niet vooruit
komen. Als eens een verdedigingsoorlog nood
zakelijk zou worden, zou het Duitsche volk
dien met kracht voeren, nimmer evenwel een
aanvalsoorlog. Een Europeesche oorlog zou
ten slotte het bolschewisme ten goede komen.
Wat wil Frankrijk van ons? vroeg Goering
zich vervolgens af. Het bezit het sterkste leger
van Europa, bondgenooten en garantieverdra
gen. Duitschland daarentegen staat alleen en
zijn bewapening, is zoodanig, dat het zelfs vij
andelijken vliegers niet beletten kan zijn ste
den te bombardeeren. Wil Frankrijk dezen toe-
stand soms verlengen, als het van zijn veilig
heid spreekt?
Thans nog, veertien jaar na het sluiten van
den vrede, stuiten wij, zoodra wij ook maai
een pink uitsteken, om geleidelijk de vrijheid
terug te krijgen, zonder welke niemand kan
bestaan, zoodra wij maar eenige beweging in
eenige richting doen, op het verzet van Frank
rijk. Waarom? Wat scheidt feitelijk beide vol
ken? Niets, tenzij wederkeerige eischen. In elk
opzicht kunnen de belangen der beide volken
met elkaar in overeenstemming worden ge
bracht.
Hoe meer ik er over nadenk, des te meer
ik tot de overtuiging kom, dat beide naties
zich moeten verzoenen. De Fransche staats
lieden komen met die van alle andere landen
bijeen, alleen niet met de Duitsche.
Wij hebben behoefte aan een bespreking
tusschen beide regeeringen, welker samenwer
king meer dan eenige andere den vrede en de
Welvaart van Europa zou verzekeren. En dit
juist op een ©ogenblik, waarin Duitschland
Zichzelf een sienie re geef in g heeft gegeven,
welke in staat is verantwoordelijkheid op zich
te nemen, wat een noodzakelijke voorwaarde
voor elke verziende politiek is.
Frankrijk en Duitschland, aldus besloot Goe
ring, moeten met elkander onderhandelen. Dan
zullen zij, naar mijn vaste overtuiging, een ge-
meenschappelijken weg vinden. Thans is de
atmosfeer niet goed, doch ik doe mijn best ze
te verbeteren.
Men verandert geen traditioneele stroomin
gen in één dag. Dat is een langdurig werk,
maar het moet geprobeerd worden.
Communistische
kei uit Belgie.
wapensmok-
(V.D.) Het is
gelukt een
RECKLINGHAUSEN, 6 Juni.
de politie van Recklinghausen
communistischen smokkelhandel van wapens
uit België naar Duitschland op het spoor te
k°Tien communisten zijn gearresteerd. Tal
rijke wapenen en munitie zijn in beslag ge
nomen.
..De rijksregeering heeft, in verband met het
besluit de garantie-actie ten behoeve van coö
peratieve verbruiksvereenigingen niet te conti-
Bueeren, door middel van de pers laten ver
klaren, dat geen maatregelen in 't voornemen
liggen tegenover het bestaan der coöperatieve
verbruiksvereenigingen en dat afzonderlijke
sancties tegénover coöperatieve verbruiksveree-
gingen, waardoor slechts de spaargelden van
tal van volksgenooten in gevaar zouden worden
gebracht, worden afgekeurd.
Niettemin komen steeds protesten binnen dat
ook verder nog met name door organen van
den strijdhond van den industrieelen midden
stand, coöperatieve verbruiksvereenigingen
worden bezet, leidende personen bij de uitoe
fening van hun functie worden gehinderd en
dat distributielokalen worden gesloten.
Dergelijke inmengingen in het bedrijfsleven
Van onbevoegde zijde kan in geen geval wor
den getolereerd.
Ik verzoek daarom den politie-autoriteiten
de toekomst overtredingen van dezen aard
met alle kracht te onderdrukken en eventueel
tot bestraffing der schuldigen te laten over
gaan".
LONDEN, 7 Juni. (H. N.) Avenol, de adjunct
secretaris van den volkenbond, is te Londen
aangekomen en had gisteravond een onderhoud
met Mac Donald ter voorbereiding van de eco
nomische wereldconferentie.
Avenol zal gedurende de conferentie aan het
hoofd staan van een staf van ongeveer 100 per
sonen van het secretariaat van den volkenbond,
die op het einde van deze week van Genève
naar Londen zullen komen.
De technische voorbereidingen voor de confe
rentie zijn zoo goed als gereed. De zaal in South
Kensington kan ongeveer 1000 personen bevat
ten. Er is een eigen post- en telegraafkantoor,
een restauratiezaal, enz. De zittingen zullen
waarschijnlijk alle openbaar zijn. lederen dag
wordt een officieel communiqué uitgegeven.
De koning van Engeland zal Maandagmiddag
om 3 uur aankomen en door Mac Donald en
Avenol ontvangen worden, waarna hij terstond
de openingsrede zal uitspreken.
Amerika s gedelegeerden moeten
zuinig zijn l
WASHINGTON, 7 Juni (R.O.) Als gevolg van
de nieuwe bezuinigingswet zullen de Ameri-
kaansche gedelegeerden op de economische we
reldconferentie te Londen slechts een vergoe
ding van zes dollar per dag krijgen.
De gedelegeerden van de marine-conferentie
te Londen in 1930 kregen per dag een vergoe
ding van ongeveer 25 dollar.
President Roosevelt verklaarde lachend aan
verslaggevers, dat hij aan het congres geen ver
zoek kan doen, de vergoeding te verhoogen.
Daladier Zondag naar Londen.
PARIJS, 7 Juni (R.O.) De eerste minister
Daladier zal zich Zondag a.s. naar Londen be
geven, om aanwezig te zijn bij de opening van
de economische wereldconferentie.
Zijn verblijf in Londen zal echter niet langer
duren dan drie dagen.
GENèVE, 7 Juni. (VAN ONZEN CORRES
PONDENT). Het jaarlijksch congres van de
internationale unie van volkenbondsvereent
gingen is vandaag te Montreux geëindigd.
Twee landgenooten hebben daar een belang
rijk aandeel in de werkzaamheden gehad, n.l.
mr. A. van Rijckevorsel, commissaris der ko-
niging in Noord-Brabant die de belangrijke com
missie voor de economische en financieele
vraagstukken met groote staatkundigheid heeft
gepresideerd, en voorts mevr. Bakker-van
Bossche die vandaag rapport heeft uitgebracht
over de groote strijdvraag van de Jodenvervol
ging in Duitschland. Zij heeft de resolutie toe
gelicht van de minderhedencommissie, waarin
de unie verklaart, dat een handhaving van de
in Duitschland tegen de Joden getroffen maat'
regelen in staat zou zijn de goede verstand'
houding tusschen de volkeren te verstoren en
waarin de hoop wordt uitgesproken, dat de
Duitsche volkenbondsvereenigmg alles zal doen
om het herstel der burgerlijke en politieke ge>
lijkheid te verkrijgen.
De voorzitter van de internationale unie, lord
Cecil, is tevens uitgenoodigd in een schrijven
aan de nieuwe Duitsche volkenbondsvereeni
gmg, die onder nationaal-socialistische leiding
staat ,de gevoelens van de internationale unie
van volkenbondsvereenigingen op dit punt te
vertolken. Deze resolutie werd eenstemmig
aangenomen met stemonthouding van de Duit
sche delegatie.
ROME, 7 Juni. (R.O.) Duitschland heeft zijn
verzoek tot wijziging van den tekst van het
pact van vier ingetrokken.
De aanneming van het pact is dus thans vol
komen.
Zoodra het nieuws bekend was, besloot Mus
solini het woord te voeren in den senaat, waar
een groote menigte bijeen was.
Talrijke diplomatieke vertegenwoordigers
hadden plaats genomen op de tribune.
De tekst van het verdrag.
VONKEN VAN EEN SIGARET...
BERNBERG-SAALE, 6 Juni. (V. D.) In de
womng van den arbeider Schmidt was tijdens
kt-, *-eZlgileid van de ouders brand uitgebro-
rn,j' ele, d°°r voorbijgangers ontdekt werd.
men een 1JbV?n.endringen van de woning vond
was. terwijl een^driS?^1 dat ,overle.den
rookvergiftiging had bekomen'da/S spredfg,
na naar het ziekenhui* J T
Overgebracht, overleed. Zljn °vergebiac
Ook de 10-jarige dochter heeft zoo ernstige
rookvergiftiging bekomen, dat zij in zorgwek-
kenden toestand m het ziekenhuis moest wor-
den opgenomen.
De brandweer bluschte spoedig het vuur dat
naar het schijnt ontstaan is, doordat de vader
voor zijn vertrek een sigaret had aangestoken'
waarvan vonken op de sofa zijn gevallen. De
man is in arrest gesteld.
WEENEN, 7 Juni. (W.B.) Volgens de bladen
werden heden ongeveer 100 personen, meest
behoorende tot het bondsleger, door de politie
in bewaring genomen om verhoord te worden
over de vraag, of zij zich aan hoogverraad
hebben schuldig gemaakt.
Dit optreden der politie steunt op ontdek
kingen, dia kort geleden bij het binnendringen
in een nat.-soc. vereenigingslokaal werden
gedaan.
Naar de bladen berichten, heeft men daar
ook talrijke tot het actieve leger behoorende
personen aangetroffen en veel bezwarend
materiaal in beslag genomen.
De spreker van den avond had tot onwet
tige handelingen aangespoord.
BERLIJN, 7 Juni (V.D.) Het viermogendhe-
denverdrag. dat door de betrokken regeerin-
gen, naar zij zijn overeengekomen, zal worden
geparafeerd, heeft den volgenden tekst.
Verdrag van vergelijk en samenwerking.
De Duitsche rijkspresident, de president cer
Fransche republiek, Z. M. de Koning van
Groot-Brittannie enz. en Z.M. de koning van
Italië, in het bewustzijn van de bijzondere
verantwoordelijkheid, welke hun het feit van
hun permanente vertegenwoordiging m den
volkenbondsraad tegenover den volkenhond
zelf en zijn leden oplegt en welke blijkt uit
hun gemeenschappelijke onderteekening der
overeenkomsten van Locamo,
in de overtuiging, dat de toestand van onbe
hagen, waarin de wereld zich bevindt, slechts
ter zijde kan worden gesteld door een verster
king der solidariteit, welke er op berekend is,
in Europa het vertrouwen pp den vrede te ver-
stsrkcn
getrouw aan de verplichtingen, welke zij
door het volkenbondsstatuut, de verdragen van
Locarno, en het pact van Briand-Kellogg op
zich hebben genomen en refereerende aan de
verklaring betreffende de niet-gebruikmakmg
van geweld, welke als basis in de te Geneve
op 11 December 1932 door hun gevolmachtig
den ter ontwapeningsconferentie onderteeken-
de verklaring dient en op 2 Maart 1933 door de
politieke commissie dezer conferentie is aange
nomen,
er naar strevende, alle bepalingen van het
volkenbondsstatuut haar volledig effect
verleenen, met inachtneming der methodes en
procedures, welke er in zijn voorzien, en in
strijd waarmede zij niet willen handelen,
met inachtneming van de rechten van mde-
ren staat, waarover niet kan worden beschikt
zonder de medewerking van de betrokkenen,
zijn overeengekomen, te dien einde een ver
drag te sluiten en zij hebben hun gevolmach
tigden benoemd, die, nadat zij hun volmachten
hebben uitgewisseld en in goeden en behoor
lijken vorm hebben gevonden, de volgende be
palingen hebben goedgekeurd:
Artikel 1.
De hooge verdragsluitende partijen zullen
zich over alle kwesties, welke haar aangaan,
beraden. Zij verplichten zich alle pogingen aan
te wenden, om binnen het kader van den vol
kenbond een politiek te voeren van effectieve
samenwerking tusschen alle mogendheden tot
handhaving van den vrede.
Artikel 2.
Ten aanzien van het volkenbondsstatuut in
het bijzonder van de art. 10, 16 en 19, besluiten
de hooge verdragsluitende partijen onderling
en met voorbehoud van de slechts door de ge
wone organen van den volkenbond te treffen
beslissingen, alle voorstellen nopens de me
thodes en procedures te onderzoeken, welke
geschikt zijn deze artikelen een behoorlijke
werkzaamheid te verleenen.
Artikel 3.
De hooge verdragsluitende partijen verplich
ten zich, alle pogingen aan te wenden, om het
succes der ontwapeningsconferentie te verze
keren. Zij behouden zich voor, kwesties welke
haar bijzonder betreffen en aan het einde der
conferentie nog niet opgelost mochten zijn, op
nieuw te onderzoeken, door toepassing van
dit verdrag teneinde zeker te doen zijn, dat zij
op geschikte manier worden opgelost.
Art. 4.
De hooge verdragsluitende partijen bevesti
gen haar voornemen, met het oog op een bin
nen het kader van den volkenbond na te stre
ven oplossing betreffende alle kwesties van
economischen aard, welke voor Europa, in het
bijzonder voor zijn economischen wederopbouw
van gemeenschappelijk belang zijn, overleg te
plegen.
Art. 5.
Dit verdrag wordt gesloten voor den duur
van tien jaren gerekend van den dag van zijn
van kracht worden af.
Wanneer geen der hooge verdragsluitende
partijen de andere voor den afloop van het
achtste jaar, haar voornemen mededeelt, het
verdrag te beeindigen, dan geldt dit als ver
nieuwd en zblijft het van kracht zonder termijn
waarbij iedere hooge verdragsluitende partij de
bevoegdheid heeft het verdrag te beeindigen
door een te dien einde met een termijn van
twee jaren af te leggen verklaring.
Art. 6.
Dit verdrag, dat geredigeerd is in het Duitsch,
het Engelsch, het Fransch en het Italiaansch,
waarbij in geval van afwijkingen, de Fransche
tekst bindend is, moet geratificeerd worden en
de ratificatieoorkonden moeten, zoodra moge
lijk, in Rome worden gedeponeerd.
De koninklijke Italiaansche regeering zal
ieder der hooge verdragsluitende partijen een
geverifieerd afschrift van het protocol inzake
het deponeeren doen toekomen.
Dit verdrag wordt van kracht, zoodra alle
ratificatie-oorkonden zullen zijn gedeponeerd.
In het volkenbondssecretar.*-^; -W1 het wor
den geregisteerd, overeenkomstig de bepalingen
van het volkenbondsstatuut.
Gedaan te Rome op in een exem
plaar, dat in het archief van de koninklijke
Italiaansche regeering gedeponeerd blijft en
waarvan ieder der hooge verdragsluitende par
tijen een geverifieerd afschrift zal worden toe
gezonden.
Op deze oorkonden hebben de genoemde ge-
volgmachtigden dit verdrag onderteekend.
De staat van beleg afgekondigd.
De parafeering van het
pact.
ROME, 7 Juni. (R.O.) De parafeering van het
viermogendheden-pact is, na de zitting van den
Italiaanschen senaat, hedenavond om half 8
door de gezanten van Duitschland, Engeland,
en Frankrijk en door den Italiaanschen regee-
ringschef, Mussolini in het Palazzo Venezia
voltrokken.
Rede van Mussolini.
ROME, 7 Juni. (V.D.) De redevoering, welke
Mussolini Woensdag in den senaat heeft ge
houden over de buitenlandsche politiek, heeft
ongeveer drie kwartier geduurd.
Mussolini besprak de voorgeschiedenis en
de beteekenis van het pact van vier. Hij ver
geleek vervolgens den tekst van zijn oor
spronkelijk ontwerp met den tekst, welke
thans zal worden geparafeerd, waarbij hij
punt voor punt besprak. Vervolgens besprak
hij den geest, welke het heeft mogelijk ge
maakt, eindelijk tot een overeenstemming te
komen, waarbij hij afzonderlijk de houding
van Engeland, van Frankrijk, van Duitschland
en ten slotte van Italië uiteenzette.
Mussolini werd herhaaldelijk door luid ap
plaus onderbroken. Ten slotte kondigde Mus
solini de parafeering aan en waarschuwde hij
tegelijkertijd voor overdreven optimisme,
want door het pact van vier is slechts de basis
gelegd voor een verderen politieken arbeid,
welke zich in een nieuw idealisme en nieuw
realisme moet voltrekken.
TOKIO, 7 Juni (V. D.). De vertegenwoor
diger van het Japansche hoofdkwartier in
Moekden heeft verklaard, dat China eenige ma
len inbreuk heeft gemaakt op de wapenstil
standsbepalingen en dat de Japansche regee
ring de gedeeltelijke demobilisatie heeft ge-
eischt der bij Peking en Tientsin geconcen
treerde Chineesche strijdkrachten.
Generaal Feng heeft verklaard, dat hij zijn
vijandelijkheden tegen Japan zal staken en
zich onderwerpt aan de wapenstilstandvoor-
waarden.
GENèVE 7 Juni (W.B.) In de hoofdcommissie
zal gevend bijzondere bepalingen voor de regie-
menteering van den wapenhandel en wapenfa-
br3lny Soi zijn rede met de verklaring,
dat de Duitsche delegatie deze reglementeering
als een aanvulling van de bepalingen inzake een
werkelijke ontwapening met echter als een
voorwaarde daartoe, beschouwt.
WASHINGTON, .7 Juni. (R.O.) Londen en
Washington zouden het erover eens zijn dat
het op het oogenblik prematuur is te jachten
de deviezen te stabiliseeren voordat men
nauwkeurig de betrekkingen tusschen de bin
nenlandsche prijsniveaux kent.
Men zou op de economische conferentie
alles in het werk stellen, om de speculatieve
elementen vooral op wisselgebied uit te scha
kelen en de groote speculatieve transacties
zooals die de laatste jaren te Amsterdam en
Antwerpen bestaan, af te schaffen.
EEN ARTS-KONING OVER INLANDERS.
PORT OF SPAIN, 6 Juni. (R.O.) Een gevan
gene van de Fransche strafkolonie op Dui
velseiland eens een arts in Zuid-Frankrijk,
die in 1927 wegens moord tot levenslange ver
banning veroordeeld was heeft weten te
ontsnappen en, door zijn doktersdiensten te
bewijzen, het vertrouwen weten te winnen van
de bevolking van een klein eiland ter hoogte
van de kust van Venezuela, waar hij thans
ongeveer als „koning over de inlanders" leeft.
Tijdens zijn verblijf op duivelseiland werd
hij wegens een verwonding aan den voet in
het ziekenhuis opgenomen, waar hij het hem
dagelijks gegeven glas wijn verkocht voor
een franc en zoodoende geld bijeen wist te
sparen
Hij vond een kaart van de kust van Guyana
naar Panama en met acht andere gevangenen
werd het ontvluchtingsplan ten uitvoer ge
bracht.
In een roeiboot voeren zij de rivier af en
wisten, na 21 dagen gemarteld te zijn door
honger dorst en de gloeiende zon Venezuela te
bereiken, waar hun wegen zich scheidden.
De dokter zette zijn zwerftocht nog voort en
bereikte het eiland, waar hij zijn praktijk onder
de inlanders en de weinige blanken ging uit
oefenen.
Thans is hij vrij welgesteld, is getrouwd,
heeft twee kinderen en een auto, staat bij de
inlanders in hoog aanzien en wordt door hen
als hun leider erkend.
INNSBRUCK, 6 Juni (V. D.). Evenals in
Tirol is ook in Vorarlberg met de Pinksterda
gen duidelijk de terugslag merkbaar geweest
van de Duitsche maatregelen tegenover reizi
gers naar Oostenrijk.
Terwijl bijv. verleden jaar met. Pinksteren
in de haven van Bregenz bijna 20.000 passa.
giers werden geteld, waren het dit jaar slechts
ongeveer 1000. In Bregenz hebben van Zon
dag op Maandag slechts ongeveer 60 personen
overnacht, terwijl het anders steeds zóó druk
was, dat een deel der gasten in de omstreken
moest worden ingekwartierd.
Een groot hotel in Lochau, bij Bregenz heeft
heelemaal geen gasten gehuisvest, terwijl er
verleden jaar met Pinksteren 300 zijn ge
weest.
In Vorarlberg alleen schat men de derving
aan ontvangsten tijdens de Pinksterdagen op
van 600.000 tot 800.000 schillings.
Een onzer medewerkers schrijft ons:
In de bladen heeft men kunnen lezen, hoe
ook het koninkrijk Albanië op het oogenblik
z'n katholieke onderdanen vervolgt. Deze be
richten waren tamelijk vaag en onvolledig, wat
niet te verwonderen is, daar de Albaneesche
regeering een strenge censuur toepast op alle
poststukken en couranten. Toch is men er in
geslaagd aan een landgenoot in het buiten
land juiste en interessante inlichtingen te ver
strekken. Zie hier de werkelijke geschiedenis.
Sedert Albanië van het Turksche juk is be
vrijd, genoten de katholieken volledige gods
dienstige vrijheid. Het nieuwe ministerie ech
ter, dat erg naar den atheïstischen kant overhelt,
heeft deze vrijheid onrechtmatig ontnomen.
In April van dit jaar werd een wet ingediend
om alle bijzondere scholen te sluiten. Deze wet
kwam er door onder pressie van de regeering,
zonder dat aan de afgevaardigden de gelegen
heid gegeven werd te interpelleeren en zich
tegen het onrechtvaardig wetsvoorstel te ver
zetten. Den 22sten April werd de nieuwe wet
door den koning bekrachtigd, en twee dagen
later gaf de minister van opvoeding aan alle
prefecturen telegrafisch het bevel den volgen
den dag alle bijzondere scholen te sluiten. De
meer dan 3000 leerlingen, die werden opgevoed
in de bloeiende scholen der Paters Francisca
nen en Jesuïeten en Zusters Franciscanessen,
werden eenvoudig gedwongen voortaan de
staatsscholen te bezoeken.
Als reden voor dezen ingrijpenden maatregel
gaf de regeering op: bevordering der nationale
eenheid en van het nationale gevoel.
Nu is het waar, dat op de scholen der Jesuïe
ten het onderwijzend personeel in meerderheid
Italiaansch was: maar deze scholen hadden toch
een bekend uitgesproken nationaal karakter.
Terwijl de Franciscaner-scholen half-officieel
waren, een regeerin gsprogram hadden en Al-
baneesch personeel, dat door de regeering werd
gecontroleerd en gesubsidieerd.
De Katholieken evenwel begrepen heel goed,
dat de éénige reden was: een poging van den
atheïstischen minister van onderwijs om Ka
tholieke opvoeding in het koningrijk totaal on
mogelijk te maken. En men kan zich dan ook
voorstellen, hoe deze onrechtvaardige handel
wijze een oorzaak werd van veel rechtvaardige
verontwaardiging. Het Episcopaat, sam«nges3-
men te Scoetari onder voorzitterschap van mgr.
Mjéda, aartsbisschop van Scoetari, zond een ge
meenschappelijk krachtig protest naar de re
geering. De genomen maatregel werd strijdig
genoemd met de grondwet en het recht der
ouders om te zorgen voor de opvoeding hun
ner kinderen. Er werd op gewezen, hoe de
onrechtvaardige wet getuigde van grove on
dankbaarheid, daar toch de getroffen scholen
de eerste waren, die in hét koninkrijk werden
opgericht en thans middelpunten vormden van
echte Albaneesche beschaving.
Er volgden nog meer protestvergaderingen.
Doch in plaats van zich te matigen, ging de
regeering over tot een daad, die in onze mo
derne 20ste eeuw ongelooflijk schijnt. Onder
voorwendsel dat de Katholieken een opstand
voorbereidden in het land, riep de regeering
in het geheim de hoofden der Muzelmannen
te zamen en haalde hen over, onder toezegging
van een belooning groot 300.000 francs, zich
paraat te maken voor een andere verdediging
van de „Din" d.i. voor een nieuwen heiligen
oorlog tegen de christelijk ongeloovigen. In de
provincie Scoetari (waar de meeste Katholie
ken leven) werd de staat van beleg afgekon
digd en de oorlogswet vastgesteld. De buur
staat Servië is toen gealarmeerd en heeft z'n
grensleger versterkt. Tegelijkertijd werd de
censuur nog strenger doorgevoerd.
De Katholieken wijzen nu op het ongerijm
de van deze verdachtmaking. Ze maken slechts
een tiende deel der bevolking uit en zouden
maar een klein getal ongewapende mannen
kunnen stellen tegenover een tienvoudig groo-
tere groep, welke degelijk uitgerust en klaar is
voor een oorlog.
Hun éénige wapenen zijn zedelijke pogingen
ter verbetering en gebed. Daarom vragen zij
de overige wereld zich met hen te willen ver
eenigen in een aanhoudend vurig gebed voor
het ophouden der vervolging en het herstel van
den vrede in hun geliefd vaderland.
GENèVE, 7 Juni (R.O.) In zijn rapport aan
de internationale arbel%conferentie spreekt
Harald Butler, de directeus van het interna
tionaal arbeidsbureau, ook over den terugslag
van de economische crisis op het sociale leven
en constateert, dat de wereld den derden win
ter met een groote werkloosheid heeft doorge
maakt.
De ingekomen statistieken wijzen uit, dat
de werkloosheid voor het eerste kwartaal 1033
nog eerder een stijgende dan een dalende rich
ting vertoont, waardoor men in bijna alle lan
den ter wereld aanzienlijke middelen moet
opbrengen tot ondersteuning van de werkloo-
zen.
In Engeland bedroegen deze uitgaven in het
jaar 1931/32 de uitgaven der gemeentebestu
ren niet meegerekend 120 millioen pond
sterling in Duitschland 2.338 milliard rijksmark,
in Frankrijk 652,5 millioen francs, in Zwit
serland 37,9 millioen francs, in Amerika alleen
voor de maand September 50 millioen dollars.
Deze reusachtige lasten, die een der meest
karakteristieke kenmerken van de crisis zijn,
hebben echter nog grootere omwentelingen ver
hinderd. Butler betoogt, dat de werkloosheid
niet uitsluitend aan de crisis te wijten is, want
in 1928, dus toen de wereld zich in den groot
sten na-oorlogs-bloei verheugde, waren er niet
minder dan tien millioen werkloozen.
Ook na de oplossing van de crisis zal er
nog een zeker aantal werkloozen overblijven,
want de werkloosheid vindt haar diepere oor
zaak in de structuur van de industrie zelf, zooals
de verandering in de geografische verdeeling
der verschillende industrieën, de toepassing
van nieuwe uitvindingen en het voortschrij
den der techniek, waardoor met een geringer
aantal arbeiders meer werk kan worden ge
leverd.
Ook wijst Butler erop, dat de crisis de rationa*
lisatie bevorderd heeft, daar zij tot vermin
dering der productiekosten geleid heeft.
Het rapport besluit, dat de hoofdkwestie die
om een oplossing vraagt, deze is: het herstel
van het evenwicht tusschen de productie en
den verkoop, als het eenige radicale middel
tegen de werkloosheid.
PARIJS, 6 Juni. (R.O.) Bij de kamer is een
wetsontwerp ingediend, waarbij wordt voor
gesteld, een mogelijkheid te scheppen voor per
sonen, die door senatoren of kamerleden in hun
redevoeringen worden aangevallen, een schrif
telijk verweer te richten aan den voorzittei
van het bestreffende regeeringslichaam. Deze
zal dit schrijven dan in de parlementszitting
voorlezen, waardoor het in de Staatscourant zal
worden gepubliceerd.
Alle kranten, die de beleedigende opmerking
hebben opgenomen, moeten dan ook het ver
weer opnemen.
GEVANGENEN NAAR AANGENAMER EN
GEZONDER OMGEVING-
HELSINGFORS, 6 Juni. (R.O.) De gevan
genis-autoriteiten in Finland hebben besloten,
de gevangenen te werk te stellen bij den we
genbouw en het aanleggen van kanalen. Het
doel hiervan is niet alleen de gevangenen
productieven arbeid te doen verrichten, doch
bovendien om hen de zomermaanden in een
meer aangename en gezonde omgeving te la
ten doorbrengen.
Speciale verplaatsbare gevangenishutten zijn
hiervoor geconstrueerd, die elk 20 gevange
nen kunnen huisvesten.
De gevangenen zullen gedurende de zomer
maanden steeds naar de plaatsen gebracht
worden, waar men hun hulp gebruiken kan.
E®a doode, 47 gewonden.
BERLIJN, 7 Juni (H.N.) Gisterenavond it
tusschen Ohlau en Grüntanne een auto met aan
hangwagen, waarin zich 80 jongelui uit Strehlen
bevonden, die tot de z.g. Scharnhorstjeugd be-
hooren en te Namslau aan een bijeenkomst
hadden deelgenomen, door een brugleuning ge
reden en in een diepte gevallen. Eén persoon
werd gedood, terwijl er 47 min of meer ernstig
gewond werden.
BERLIJN, 7 Juni (V.D.) De moordenaar van
den Afghaanschen gezant, de student Kemal
Syed verklaarde gisteravond bij het politiever
hoor geen berouw van zijn daad te hebben, doch
tevreden te zijn, dat zijn aanslag was gelukt. Hij
zeide, dat het hem totaal onverschillig was, als
hij zijn eigen leven erbij inschoot.
Het verhoor wordt heden voortgezet.
PRAAG, 6 Juni. (V.D.) Minister-president
Malypetr, die volgens zijn verklaringen voor
de komende economische wereldconferentie een
economische machtigingswet noodig heeft, heeft
een verzoek gericht tot de partijen, om zijn
plannen te steunen.
Het verzoek draagt echter het karakter van
een ultimatum en gaf den partijen tijd tot
heden, Dinsdagmorgen, elf uur.
Indien de partijen weigeren de regeering de
noodige volmachten te geven, zal Malypetr nog
24 uren onderhandelen en als deze onderhande
lingen zonder resultaat blijven zal de regeering
aftreden, waarna hij een nieuwe regeering zal
vormen, ditmaal zonder de socialistische par
tijen, welke afwijzend tegenover zijn plannon
staan.
RUSSISCHE REGEERINGSKLEERMAKERS
VEROORDEELD.
HELSINGFORS, 6 Juni. (R.O.) Een zevental
regeeringskleermakers te Leningrad zijn ver
oordeeld tot gevangenisstraffen, varieerend tus
schen 3 en 10 jaar.
Zij werden beschuldigd van verkwisting van
regeeringseigendom.
De pakken, welke zij afleverden, hadden
mouwen van ongelijke lengten, de knoopen
waren er slecht aangezet, de zakken vielen er
uit, indien men er iets in deed, de voering ver
toonde groote scheuren en dikwijls vertoon
den de costumes bovendien nog krijtstrepen,
waarmede de kleermakers hun aanwijzingen
geven.
MIJNWERKERS BEDOLVEN.
KATTOWITZ, 7 Juni (V. D.).. In de Satur-
nusmijn in het Dombrowagebied zijn gisteren
avond door het instorten van een pijler drie
mijnwerkers bedolven.
Hedenmorgen was men er nog niet in ge
slaagd, de slachtoffers te bergen, aangezien
nieuwe instortingen dreigden. Eén der drie
slachtoffers geeft nog teekenen van leven, met
de beide anderen kon men tot nog toe geen
contact krijgen.
GANDHI'S JONGSTE ZOON VERLOOFD-
Naar Reuter uit Poona verneemt, heeft De-
vidas Gandhi, de jongste zoon van den Ma-
hatma, zich verloofd mot de dochter van den
radjah van Gopal, A hariar, ex-president van
het Britsch-Indisch nationaal
Het Madrileensche blad „El Debate" publi
ceert thans den tekst van het reeds aangekon
digde manifest, dat de 38 Katholieke cortes-
afgevaardigden naar aanleiding van de onder-
teekening der congregatiewet door Zamora aan
het Spaansche volk richten.
In het betreffende document wordt allereerst
er op gewezen, dat de congregatiewet op ver
schillende punten met de constitutie der repu-
bliek zelf in strijd is. Zelf ervan overtuigd, zoo
heet het dan verder, dat zij de grondwet gingen
schenden, hebben de cortes er wel voor ge
zorgd, dat iedere herziening der congregatie
wet langs normalen weg bij voorbaat onmoge
lijk werd gemaaakt. Sinds de cortes de instel
ling van een tweede kamer hadden van de
hand gewezen, een volksreferendum in dezen
hadden verworpen en door een nieuwe schen
ding van de constitutie een beroep op de wet
betreffende de rechtbank voor constitutioneele
garanties hadden buiten gesloten, bleef den
katholieken afgevaardigden niets anders over
dan zich tot den president der republiek te
richten en hem te herinneren aan de bevoegd
heid, welke hem in art. 83 van de grondwet
gegeven wordt, om een illegaal wetsontwerp
opnieuw naar de cortes te verwijzen.
Een desbetreffende boodschap aan den pre
sident, zoo gaat het manifest voort, hadden wij
reeds gereed en het publiek had reeos van ons
plan vernomen.
Bewust echter van de delicate positie, welke
wij in Spanje op politiek gebied innemen,
achtten wij het tenslotte toch nog beter dit
plan niet uit te voeren, om te vermijden, dat
ons overigens gerechtvaardigd verzoek zou
kunnen geïnterpreteerd worden als een belem
mering van de vrije uitoefening der presiden-
tieele rechten. Waarvoor had overigens hij, die
is opgeklommen tot de hoogste waardigheid
des lands met de degelijke vorming van een
jurist en die zich voortdurend als een geloo-
vig Katholiek bekende, waarvoor, herhalen wij,
had hij onzen raad in dezen noodig?
Het onrecht is thans geschied. De wet is in
de staatscourant verschenen.
Wij, die er zeker van- zijn onzen plicht tot
het einde toe vervuld te hebben, doen thans
een dringend beroep op onze kiezers, ook op
de neutrale onverschillige massa, welke in de
revolutionnairen, die een eerbiediging der
godsdienstvrijheid beloofd hadden, geloofd
heeft, kortom op alle burgers van goeden wil
die met diepe droefenis de ruïne aanschouwen
van hun vaderland, dat op onverantwoorde
lijke wijze door de buitenlandsche en geheime
machten van de vrijmetselaarssecten en de
socialistische internationale bestuurd wordt,
TOKIO, 7 Juni. (R.O.) In de kruitmagazijnen
der luchtvaart te Hamamatsoe hebben drie
hevige ontploffingen plaats gehad, waardoor
een tiental personen gedood of gewond wer-
Verscheidene gebouwen zijn verwoest. Men
vreest, dat het aantal slachtoffers nog groo-
ter is.
TOKIO, 7 Juni. (R.O.) In de kruitmagazijnen
der luchtvaart heeft een vierde ontploffing
plaats gehad, waardoor opnieuw zes personen
zijn gedood.
Verscheidene gebouwen in de omgeving zijn
door de kracht dezer ontsploffing zwaar be
schadigd.
GROOTE DORPSBRAND.
Het dorpje Ahausen bij Rotenburg is volgens
een V.D.-bericht den tweeden Pinksterdag door
een ontzettenden brand geteisterd, waardoor
bijna een derde van het dorp in de asch werd
gelegd. Het vuur was ontstaan door spelende
kinderen. De dienst in de dorpskerk moest wor
den onderbroken. De dominee wekte de ge
meentenaren op, mede te helpen aan het blus-
schingswerk.
Elf van de ongeveer 30 hoeven van het dorp
zijn een prooi der vlammen geworden. De scha
de bedraagt ongeveer een vierde millioen Mark.
De meeste boeren zijn niet verzekerd.
POONA, 7 Juni. (R.O.) In den gezondsheids-
toestand van Ghandi is plotseling een terug
gang ingetreden.
In twee da'gen heeft hij een kilo aan gewicht
verloren. Toch hebben zich geen complicaties
voorgedaan.
BRUSSEL, 7 Juni. (R.O.) De algemeene
raad der socialistische partij heeft als conclu
sie van haar besprekingen betreffende de vol
machten der regeering een motie aangenomen,
waarin onmiddellijk ontbinding der kamer3
wordt geëischt.
LONDEN, 7 Juni. (V. D.). Vrijdag zal het
kabinet in een extra-zitting bijeenkomen, om
een beslissing te nemen inzake de op 15 Juni
vervallende oorlogsschuldbetaling aan Ame-
XiJfA
