COLIJN ZET SPOED ACHTER 'T WERK
EERSTE COMMISSIEVERGADERINGEN.
SCHENDING VAN HET
VOLKENRECHT,
DE „BADENWACHT
AAN DE BEURT
KABINET AZANA II.
ZATERDAG 17 JUNI 1933
DE ECONOMISCHE COMMISSIE.
Vaststelling der agenda voor
s Maandag. Vier groepen
van onderwerpen.
LONDEN RUST UIT.
DE HUIDIGE STAND VAN ZAKEN
NOG ONZEKER.
VAN DUITSCH STANDPUNT
BEZIEN
HUGENBERG DOET VOORSTELLEN.
Wil de wereld gezond worden, dan
moet ze Duitschland in staat
stellen, zich te saneeren.
DE SCHULDENKWESTIE.
HUMOR VAN DE LONDENSCHE
CONFERENTIE,
MUNCH EN COLIJN LEIDERS DER
ONDERTEEKENAARS VAN DE
OSLO-CONVENTIE.
DE SCHELDE-TUNNELS.
In September a.s. de opening
verwacht.
DE MOORDCAMPAGNE IN
BULGARIJE.
EEN ALGEMEENE PROTEST
BEWEGING.
HOE AMERIKA „ONTWAPENT".
De arrestatie van Dr. Wasserbaeck.
INTERVIEW MET DEN OOSTEN-
RIJKSCHEN PERSATTACHE.
VERBODEN EN ONTBONDEN.
DE U. C. 57.
IN FRANSCH MAROKKQ.
JAPAN EN CHINA.
TOENEMENDE HANDEL.
MANIFEST VAN MAURA.
DE NIEUWE AARTSBISSCHOP
VAN TOLEDO.
HET GEVAL-DUPONCHEL.
Gedrag van advocaten afgekeurd.
DE VOORVALLEN TE BEAURAING
Tilmant ziet weer de „verschijning'
OVERSTROOMINGEN IN JOEGO.
SLAVIë.
AARDSCHOK TE ZAGREB.
LONDEN, 16 Juni. (VAN ONZEN REDAC
TEUR). Met belangstelling gingen de gedele
geerden zoowel als de journalisten heden
morgen naar het conferentiegebouw toe. Im
mers de algemeene besprekingen zijn gisteren
geëindigd, zoodat vanmorgen met meer
positieve onderhandelingen in de commissie-
zittingen zou worden begonnen. Om elf uur
vonden dan ook de eerste commissievergade
ringen plaats zoowel van de economische als
van de monetaire commissie.
Dr. Colijn opende om klokslag elf uur de
zitting der economische commissie, welke zeer
druk "bezocht was. Reeds direct bleek, dat de
leiding aan hem wel toevertrouwd was en dat
hij spoed achter het werk zette.
In zijn openingsrede deelde dr. Colijn mede,
dat in deze commissievergaderingen geen rede
voeringen van algemeenen aard meer door de
delegaties zouden mogen gehouden worden.
Anderzijds mogen de delegaties wel korte ver
klaringen afleggen betreffende de te behande
len kwesties.
Er wordt vandaag slechts één zitting gehou
den, waarna door den president en vice-presi-
denten de agenda zal worden samengesteld
voor de werkzitting van Maandagmorgen. De
spreektijd werd voor die zitting bepaald op
tien minuten. Zouden er echter delegaties zijn,
die haar opmerkingen schriftelijk zouden wil
len doen toekomen, dan zou de voorzitter dit
zeer op prijs stellen en hiervoor hedenmiddag
de gelegenheid openstellen.
Aan de hand van de ingekomen stukken
zou dan Zaterdag de agenda van de Maandag
zitting kunnen vastgesteld worden en tijdig
aan de delegaties kunnen worden toegezonden,
opdat zij niet onvoorbereid ter conferentie
zouden komen. Men kan dan Maandagmorgen
direct met de behandeling der concrete voor
stellen beginnen.
Vier groepen van onder
werpen.
De te behandelen stof is in vier groepen
verdeeld. Allereerst de handelspolitiek, waar
toe behooren geleidelijke afschaffing der
tarievenbarrières, afschaffing van invoerverbo
den en contingenteeringen. Ten tweede be
sprekingen der handelstractaten met meest-
begunstigingsclausule en de mogelijke uitzon
deringen, die daarop gemaakt kunnen worden.
De tweede groep bevat de overheidsmaat
regelen buiten de tarieven- en invoerverbo
den om, namelijk de directe en indirecte sub
sidies aan maatschappijen.
Tot de derde groep behoort de samenwer
king inzake de productie, waarbij het tarwe-
vraagstuk en de problemen van andere grond
stoffen kunnen besproken worden.
Als vierde groep komt in behandeling de
uitvoering van publieke werken door de over-
Over deze punten konden de delegaties thans
het woord verkrijgen. Doch slechts enkelen,
o.a. Litwinoff en Runciman, maakten hiervan
gebruik door het stellen van een paar korte
vragen, welke door den voorzitter werden
beantwoord.
Naar aanleiding hiervan deelde dr. Colijn
mee, dat men bij het behandelen van de bo
vengenoemde vraagstukken van de veronder
stelling moet uitgaan, dat de monetaire com
missie tot een beslissing komt, dat er zoo
spoedi» mogelijk een stabiele valuta tot stand
is gebracht. Immers de economische proble
men en de financieele vraagstukken, welke
door de twee commissies behandeld worden,
houden nauw verband met elkaar, zoodat een
bespreking van de economische vraagstukken
in deze commissie geen zin heeft en geen re
sultaat zal opleveren, als men met van ae
veronderstelling uitgaat, dat de valuta-com
missie tot een beslissing komt inzake een
stabilisatie.
Hierna sloot dr. Colijn de zitting en de be
sprekingen worden Maandagmorgen om eix
uur voortgezet.
In de zitting van de monetaire commissie,
welke hedenmorgen eveneens om elf uur werd
gehouden, werd een commissie ad hoe benoemd,
die vandaag en morgen zitting houdt voor het
samenstellen van de agenda voor Maandag a.s.
In deze commissie hebben zitting Engeland,
Duitschland, Finland en Tsjecho Slowakije. Na
benoeming van deze commissie werd de zit
ting gesloten om Maandagmiddag a.s. om drie
uur met de besprekingen te beginnen.
LONDEN, 16 Juni (VAN ONZEN REDAC
TEUR). Met een zekere voldoening vernamen
de journalisten hedenmorgen dat de zittingen
van het Congres verdaagd zijn tot Maandag
morgen. Men kan dus even op adem komen,
hetgeen na deze „tempo tempo"-week zeker
geen luxe is.
Intusschen belooft de volgende week nog be
langrijker te worden, dan de achter ons lig
gende. Immers de twee commissies en de te be
noemen sub-commissies gaan dan vergaderen.
Het zal echter wel eenige dagen duren, voor
men bij die onderhandelingen meer perspectief
zal kunnen ontdekken in den gang van zaken
ter Conferentie. De gedelegeerden zullen nu
meer zakelijke en concrete taal moeten gaan
spreken, en reeds in de zitting van de econo
mische commissie van hedenmorgen is geble
ken, dat de delegaties er dan niet zoo happig
op zijn, om het woord te voeren.
Toen de voorzitter dr. H. Colijn in zijn ope
ningsrede mededeelde dat de tijd van algemeene
beschouwingen thans voorbij was en dat men
nu nog slechts met concrete voorstellen of plan
nen kap komen was in eens alle animo om het
woqrd te voeren verdwenen. Er was niet één
gedelegeerde, die van de gelegenheid gebruik
wilde maken. En de rantsoeneeringspolitiek
wat. den spreektijd betreft door dr. Colijn vast
gesteld op ca. 10 minuten bleek een overbodige
ma? tregel.
Als de voorzitter dan ook zelf niet de leiding
en het initiatief had genomen om het een en
ander naar voren te brengen, zou de geheele
zitting in circa 5 minuten afgeloopen zijn ge
weest.
Maar de gelegenheid om schriftelijk voorstel
len of plannen in te dienen, staat ook open, en
al was daarvan, naar wij van den heer Colijn
vernamen, nog geen gebruik gemaakt, men kan
niet weten.
Met belangstelling zien wij dan ook uit naar
de zitting op Maandagmorgen 11 uur. Een
werkagenda met bepaalde punten zal dan in
behandeling moeten worden genomen en het
zal ons benieuwen, wie van de delegaties over
deze positieve en concrete kwesties het woord
zal voeren.
De verschillende landen zullen tenslotte toch
kleur moeten bekennen. En indien zij aan de
politiek van autarkie en nationalisme, welke
de laatste jaren op handelspolitiekgebied wordt
gevoeld, blijven vast houden, dan kan natuur
lijk ni-1 tot stand worden jeUaclit cn zullen
de resultaten der conferentie van geringe be-
teekenis blijven.
Zooals gezegd, op het huidige oogenblik ver
keert men hieromtrent nog in het onzekere en
eerst de volgende week zal aan het licht komen,
of men inderdaad op economisch gebied tot
internationale samenwerking bereid is.
Over het algemeen is men wat de te behan
delen kwesties in de monetaire commissie be
treft iets meer optimistisch gestemd. De voor-
loopige stabilisatie plannen tusschen Engeland
en Amerika wijzen er reeds op, dat de groote
mogendheden in principe wel tot een vaste va
luta willen komen. Ieder land stelt echter zijn
bepaalde voorwaarden en afgewacht zal moeten
worden of deze ingewilligd kunnen worden.
Bovendien blijft het ook nog een vraag of men
naast een stabiele valuta tenslotte weder inter
nationaal den gouden standaard zal willen in
voeren.
De noodzakelijke voorwaarden daarvoor moe
ten nog onderzocht worden, evenals de techni
sche mogelijkheden.
Vertrouwen in den voorzitter.
Naar Reuter uit Londen seint, is men in con
ferentie-kringen algemeen van meening, dat
indien de persoonlijkheid van den voorzitter
als een „omen" kan worden genomen, de taak
der economische commissie vergemakkelijkt
zal worden, daar dr. Colijn niet alleen vloeiend
Engelsch spreekt, maar ook met groote aan
dacht naar de sprekers, de pers en het publiek
luistert.
Zijn zakelijk voorkomen boezemt vertrou
wen in en zijn aanstekelijke humor brengt her
haaldelijk vroolijkheid onder de gedelegeerden.
LONDEN, 16 Juni (W.B.) Ingevolge het door
den voorzitter der economische commissie, dr.
Colijn, aan de leden der commissie gericht ver
zoek, practische voorstellen in te dienen, welke
de werkzaamheden kunnen bespoedigen, heeft
de Duitsche rijksminister dr. Hugenberg een
uitvoerig document aan de commissie doen toe
komen, waarin het o.m. heet, dat Duitschland
heden ten dage, onder leiding van Adolf Hitler
den strijd heeft aangebonden tegen den onder
gang van het avondland. Duitschland vecht al
lang met ontembaren levenswil. Zou Duitsch
land bij dien strijd overwonnen worden, dan
zouden alle andere volken van het Westen met
of na Duitschland tenondergaan Wil daaren
tegen de wereld weer gezond worden, dan moet
ze ook Duitschland toestaan, zich te saneeren.
Slechts door de saneering van de afzonder
lijke staten kan de wereldeconomie weer ge
zond worden. Slechts door herstel van buiten-
landsche markten kan het absorptie-vermogen
der landen voor buitenlandsche goederen en
daarmede de wereldhandel weer worden uit
gebreid.
Conditio sine qua non is echter een regeling
der internationale schulden. De regeling der
internationale schulden is de eerste stap, die
gedaan moet worden, om alle bij de crisis be
trokken volken te redden.
Indien in de wereldeconomie een staat ge
dwongen wordt op den duur zonder tegenpre
statie te presteeren, dan gaat niet alleen hij
ten onder, doch eveneens de wereldeconomie.
Het is een der meest noodlottige dwalingen, te
meenen, dat een volk door de verarming van
een ander volk rijker zou kunnen worden. Ik
stem geheel en al in met den zin van den heer
Mac Donald: ,,Geen natie kan zich op den duur
op kosten van andere landen verrijken. Weder-
zijdsche verrijking is de voorwaarde voor de
verrijking van den enkeling".
Wil men uit de economische wereldcrisis ge
raken, dan moet men het vrije ruilverkeer her
stellen, wat men echter slechts kan bereiken
door het wegnemen van de oorzaken, welke
i Y1'^ vfrkeer belemmeren en storen.
Dat beteekent echter wederom, dat de oplos-
smg van het> probleem van het ruilverkeer op
wereldeconomisch gebied afhankelijk is van
een zakelijke schuldenregeling. Dit is niet al
leen voor de debiteuren, doch ook voor de cre
diteuren een levensbelang. Het herstel van het
vrije goederenverkeer i„ de wereldeconomie
is derhalve in waarheid niet zoozeer een pro
bleem op het gebied der kleinhandelspolitiek
dan wel een financieel politiek schuldenvraag-
stuk.
Wij, Duitschers, zijn thans arme drommels,
die niets meer te geven of te verliezen hebben,
doch wij hechten, ondanks alle anders luidende
beweringen, waaide aan onzen goeden naam en
beschikken over de m het ongeluk opgedane
ervaring Ik moge daarom, teneinde de voor
naamste moeilijkheid goed duidelijk te maken,
hieraan nog het volgende toevoegen
Politieke credieten van een volk aannemen,
of aan een volk geven, iS een zonde tegen de
economie der volkeren. Het zou in het belang
der geheele wereld zijn, indien te rechtertijd
tusschen de crediteur- en de debiteur-landen
een overeenkomst tot stand zou komen, welke
het den crediteur-landen mogeijjk maakte, ge
leidelijk de schulden der debiteur-staten draag
lijker te maken.
Van Duitsch standpunt bezien, bestaan er bii
een goede en vredelievende samenwerking tus
schen crediteur- en debiteur-landen nog twee
stappen, waardoor Duitschland weder op inter
nationaal gebied solvent zou kunnen worden.
De eerste dezer stappen bestaat daarin dat
men Duitschland weder een koloniaal rijk in
Afrika geeft, waar het m dit geheele nieuwe
continent groote werken zou kunnen uitvoeren
welke anders niet tot stand zouden komen.
De tweede stap bestaat hierin, dat aan het
„volk zonder ruimte gebieden zouden worden
geopend, waar het zijn energiek ras ruimte
om zich te vestigen zou kunnen scheppen en
groote werken des vredes tot stand zou kunnen
brengen.
Gezonde ideeën in Amerika.
LONDEN, 16 Juni (N.T.A.) Over het geheel
is de voorloopige regeling tusschen Engeland
en de Vereenigde- Staten inzake den Juni-ter-
mijn gunstig in Amerika ontvangen. Tal van
bladen spreken hun voldoening erover uit. De
„Washington Post" schrijft o.a.: „Deze tijdelijke
regeling, welke den weg opent tot een defini
tieve overeenkomst, is de beste^ welke op het
oogenblik getroffen kon worden
De „Chamber of Commerce Journal" ver
klaart zelfs: „Economisch gesproken zijn de
oorlogsschulden dood en het werkelijke pro
bleem is, hoe het congres daarvan te over
tuigen.
De „Baltimore Sun" tenslotte schrijft, dat
ieder met gezond verstand weet, dat de oor
logsschulden geschrapt dienen te worden en
dat Amerika veel beter af zou zijn, als dat
inderdaad het geval was.
ROME, 16 Juni (V.D.) In de avondbladen van
Vrijdag wordt officieel medegedeeld, dat de
groots fascistische raad in zijn zitting van 12
Juni betreffende den op 15 Juni vervallenden
schuldentermijn heeft besloten, op 15 Juni een
betaling te verrichten van een millioen dollar,
om den goeden wil te bewijzen van de fascis
tische regeering en tegelijkertijd de grenzen
aan te geven, welke mogelijk zijn.
De betaling is Donderdag in zilver geschied.
Hoe een vijftiental afgevaardigden het
doode punt bereikten
Naar V.D. meldt, zijn de Engelsche minister
president Mac Donald en vijftien andere afge-
vaardigen op de economische wereldconferentie
te Londen Donderdagmiddag in een lift blijven
steken toen zij van een conferentie op de vijf
de verdieping van het conferentiegebouw naar
de groote zaal beneden wilden gaan.
De lift bleef tusschen de tweede en derde
verdieping vastzitten, waarschijnlijk doordat
een der afgevaardigden de deur te vroeg ge
opend had. Mac Donald en de andere diploma
ten waren volkomen ingesloten, daar de lift,
ondanks alle pogingen, niet meer in beweging
te brengen was. Een humoristisch aangelegd
afgevaardigde zeide: „Wij hebben het doode
punt bereikt".
Toen Mac Donald niet in de conferentiezaal
verscheen, werden monteurs gewaarschuwd,
die de lift na ongeveer vijf minuten weer aan
den gang brachten.
LONDEN, 16 Juni. (R. O.) De leiding der
staten, die de conventie van Oslo onderteekend
hebben, op de economische conferentie, zal ge
deeld worden tusschen den Deenschen minister
van buitenlandsche zaken, Munch, die gisteren
hier is aangekomen, en Colijn.
Een merkwaardige band wordt op de confe
rentie gehandhaafd tusschen Nederland, België,
Luxemburg, Denemarken, Zweden en Noor
wegen.
De onderteekenaars der Oslo-conventie han
delen als één enkele staat op het gebied der
economische en monetaire vraagstukken.
JAPAN EN SOVJET-RUSLAND.
Versterking van Zuid-Sachalin.
TOKIO, 16 Juni. (V.D.) De Japansche ad
miraliteit heeft van de regeering credieten
ontvangen, om het Zuidelijk deel vanSacha-
lin te versterken.
Bovendien zullen daar eenige Japansche oor
logsschepen worden gestationneerd.
Dezé maatregel heeft in politieke kringen
groot opzien gewekt, omdat het hier een stra
tegisch punt tegen Rusland beteekent.
GENèVE, 15 Juni. (V.D.) De secr.-generaal
van den volkenbond heeft aan alle leden van
den volkenbond en de staten, die aan de bui
tengewone plenaire vergadering van den vol
kenbond voor het Japansch-Chineesch conflict
hebben deelgenomen, een officieel schrijven
gezonden, waarin de maatregelen uiteengezet
worden, die voortvloeien uit de niet-erkenning
van den staat Mandsjoekoeo.
In dit schrijven wordt aan alle staten aan
bevolen, geenerlei internationale verdragen met
den staat Mandsjoekoeo te erkennen, noch ver
dragen aan te gaan.
De postzegels van Mandsjoekoeo worden in
ternationaal niet als geldig erkend, het Mand-
sjoerijsche geld wordt uit het internationale,
valutaverkeer uitgesloten.
Naar onze Brusselsche correspondent meldt
verwacht men dat de Schelde-tunnels te Ant
werpen, in de eerste helft van de maand Sep
tember zullen geopend worden. Er zullen bij
deze gelegenheid grootsche feestelijkheden
plaats hebben, en deze zullen worden bijge
woond door den koning.
Het voorloopig program vermeldt o.m. het
uitvoeren van een inwijdingslied, onder leiding
van Lodewijk Mortelmans, directeur van het
Kon. Vlaamsch conservatorium, te zingen op
deze linker Schelde - oever door Belgische,
Nederlandsche en Fransche zangvereenigingen,
die verder in den loop van denzelfden dag in
de verschillende wijken der stad straatconcer
ten zullen geven.
Op den dag der opening zullen drie duizend
auto's door den tunnel voor rijtuigen trekken,
n.l. 1000 van de Minervafabrieken, 1000 van de
General Motors en 1000 van Ford. Elk dezer
auto's zal propaganda maken voor de groote
magazijnen en de belangrijkste firma's van
Antwerpen. De plechtigheden zullen per draad-
looze uitgezonden worden.
In verband met het inrichten van den linker
Schelde-oever in zijn definitief aspect, zijn thans
91 projecten bij de jury ingekomen uit bijna
al de landen van Europa en tot zelfs uit
Amerika.
In België zou men graag zien, dat het pro
ject van den Antwerpenaar Henry van de
Velde, den grooten architect, die onlangs als
Europeesche figuur is gevierd geworden, voor
den linker-oever zou worden aangenomen, een
project, dat grootsch en geweldig is van visie.
SOFIA, 16 Juni (H.N.) Het toenemen van het
aantal politieke moorden in Bulgarije heeft in
het geheele land een protestbeweging veroor
zaakt. De bladen wijzen er op, dat door de toe
neming van het aantal politieke moorden de
verwarring in het binnenland steeds grooter
wordt, terwijl ook de naam van Bulgarije in
het buitenland daardoor in discrediet wordt
gebracht.
Bij de begrafenis van het jongste slachtoffer
heeft zich een eigenaardig incident voorgedaan.
De begrafenisstoet trok n.l. niet naar het kerk
hof, maar naar het hoofdcommissariaat van
politie.
De familie van den vermoorde verklaarde
daar, dat de moordenaar maar verder voor de
begrafenis moest zorgen en liet het lijk voor
het gebouw staan. De commissaris heeft daar
op de politie last gegeven, het verdere van de
begrafenis te regelen.
WASHINGTON, 16 Juni. (H. N.) Swanson, de
minister van marine, heeft een wetsvoorstel in-
gediend om in de eerst volgende drie jaar 32
nieuwe oorlogsschepen te bouwen, n.l. 20 tor
pedojagers, 2 moederschepen voor vliegtuigen,
tuisers, elk van 10.000 ton, 4 duikbooten en
4 kanonneerbooten, welke laatste voor den
tvtSJ Ch.ina bestemd zijn.
Met de uitvoering van dit program is een
bediag van 238 millioen dollar gemoeid, welke
kosten gedekt zullen worden uit het fonds voor
de openbare werken. Aangezien reeds 17 nieu
we oorlogsschepen in aanbouw zijn, zullen de
V. S. in 1936 in welk jaar het verdrag van
Londen afloop'-, in het ünazit van 49 nieuwe
oorlogsschepen zijn!
Een vertegenwoordiger van het persbureau
Vaz Dias heeft Donderdagavond een onderhoud
gehad met den te Berlijn gearresteerden en
vervolgens uitgewezen pers-attaché bij het
Oostenrijksche gezantschap aldaar, dr. Erwin
Wasserback, in den boottrein naar Hoek van
Holland op zijn doorreis van Berlijn naar Lon
den, waarheen hij, zooals men weet, door de
Oostenrijksche regeering is overgeplaatst, om
als pers-attaché te worden toegevoegd aan de
Oostenrijksche legatie aldaar.
Hij gaf het volgende relaas van zijn arrestatie:
Dinsdagochtend had hij tot laat in den nacht
zitten werken in zijn particuliere woning te
Berlijn-Schoeneberg. Het was kwart voor twee,
toen hij auto's voor het huis hoorde en er bij
hem gebeld werd. Op zijn vraag, wie er was,
werd geantwoord: „Geheime Staatspolitie", en
werd geëischt, dat hij de deur zou openen.
Gevraagd naar hét doel van hun komst, ant
woordden de ambtenaren, dat zij bevel had
den, dr. Wasserback te arresteeren. Dr. Wasser
back verklaarde hierop, dat zulks onmogelijk
was, omdat hij onder bescherming van zijn
diplomatieke rechten stond. Nog steeds achter
de gesloten deur antwoordden de politieman
nen, met dit alles geen rekening te kunnen
houden.
Dr. Wasserback probeerde onmiddellijk, of
zijn telefoonverbinding niet was afgesneden,
en toen zulks niet het geval was, telefoneerde
hij terstond den Oostenrijkschen gezant, Tau-
schitz, die zeide, onmiddellijk stappen te zul
len doen en hem bovendien adviseerde, ter
stond de Oostenrijksche legatie te Londen op
te bellen, opdat deze bondskanselier Dollfuss,
die in verband met de economische wereldcon
ferentie in de Engelsche hoofdstad vertoeft, op
de hoogte zou kunnen stellen.
Het was inmiddels ruim twee uur gewor
den en tegen kwart over twee ging de tele
foon en bleek bondskanselier Dollfuss uit
Hyde Park Hotel te Londen aan het toestel te
zijn. Hij deelde dr. Wasserback mede, dat hij
met Freiherr Von Neurath had gesproken, die
beloofd had, zich met Berlijn in verbinding
te zullen stellen, en voorts beval dr. Dollfuss
den pers-attaché, zich in geen geval vrijwillig
in arrest te begeven en slechts voor geweld
te wijken.
Terwijl dit gesprek nog gaande was, maak
ten de politiemannen buiten aanstalten om
met geweld den toegang tot de woning te
forceeren.
Inmiddels was dr. Dollfuss te Londen nog
steeds aan het toestel, want dr. Wasserback
kreeg zelfs de gelegenheid niet meer, het ge
sprek te beëindigen. Zijn huishoudster zette
het gesprek met dr. Dollfuss voort en gaf
hem een woordelijk ooggetuige-verslag van
de gebeurtenissen, die zich op dat oogenblik
afspeelden.
De arrestatie werd verricht door drie in
civiel gekleede ambtenaren, die vergezeld waren
van een groot aantal Sehupo's in uniform.
Op correcte wijze werd hij naar een auto ge
leid, die hem naar het politie-presidium op
den „Alexanderplatz" bracht. Hier werd hij
verhoord door een „Kriminalkommissar".
Men nam dr. Wasserback alle voorwerpen,
die hij bij zich droeg zooals portmonnaie, hor
loge, vulpen, enz. af en bracht hem naar een
cel, die blijkens de inrichting bestemd was
voor vier personen, doch waarin zich een
twaalftal personen bevond, een gemengd ge
zelschap van politieke deliquenten zoowel als
van doodgewone misdadigers.
Van slapen kwam in deze cel niets, en pas
tegen zes uur, Woensdagmorgen, werd dr.
Wasserback overgebracht naar een andere cel,
waar hij alleen werd opgesloten. Het was een
doodgewone cel voor gestraften, slechts voor
zien van een stoel, een houten brits en een
als W.C. dienende ton. Doodelijk vermoeid
door de doorgestane emoties en den door
waakten nacht, wilde dr. Wasserback zich op
de brits, waarop een enkele deken lag, uit
strekken, doch een cipier kwam hem mede-
deelen, dat het verboden was, overdag op de
britsen te liggen. Op het gezegde van den
arrestant, dat hij óp was van den slaap, ant
woordde de beambte, dat men daarvoor het
huisreglement niet kon wijzigen.
Eindelijk, Woensdagmiddag te ruim half één,
werd hij uit zijn cel gehaald en voor een
„Staatsanwaltschaftsrat" geleid, die hem mede
deelde, dat hij onmiddellijk in vrijheid kon
worden gesteld indien hij de volgende drie voor
waarden wilde aanvaarden:
Onmiddellijk afstand doen van al zijn di
plomatieke voorrechten;
Onmiddellijk zijn werkzaamheden als legatie-
raad staken;
Onmiddellijk vrijwillig Duitschland verlaten.
Dr. Wasserback verklaarde, deze voorwaarden
onmogelijk te kunnen inwilligen. De justitie
ambtenaar deelde hem daarop voor het eerst
mede, dat^le opdracht tot zijn arrestatie, even
als het stSlen van deze drie voorwaarden, af
komstig waren van den Pruisischen minister
president Goering en dat hij dien van de weige
ring ,om de voorwaarden tot vrijlating te aan
vaarden op de hoogte zou stellen
Tien minuten later, deelde de „Staatsanwalt
schaftsrat" den arrestant mede, dat hij met
Goering gesproken had en dat hij in vrijheid
gesteld kon worden, wanneer hij wilde ver
klaren, dat de voorwaarden, waaronder men
hem reeds eerder in vrijheid had willen stellen,
hem bekend waren. Nu hij geweigerd had, deze
te aanvaarden, kon men er echter niet voor
instaan, dat hij niet opnieuw gearresteerd zou
worden.
Dr. Wasserback schreef een verklaring, lui
dende:
„Men heeft mij medegedeeld, dat ik onder
deze voorwaarden in vrijheid gesteld zou kun
nen worden. Ik heb deze voorwaarden echter
niet aanvaard".
Na bij den directeur van de gevangenis-af-
deeling, waar hij was opgesloten, te hebben ge
protesteerd tegen de schandelijke behandeling,
die hij vooral van de zijde van het lagere per
soneel had ondergaan, kon dr. Wasserback
Woensdagmiddag tegen half twee naar zijn wo
ning terugkeeren.
Hij begaf zich echter allereerst naar de Oos
tenrijksche legatie, waar de gezant juist een
brief had ontvangen van het rijksministerie
van buitenlandsche zaken, waarin werd mede
gedeeld, dat het verblijf van dr. Wasserback
de rijksregeering niet aangenaam was en ver
zocht werd, middelen te vinden om dr. Wasser
back uit Berlijn weg te zenden, omdat hij an
ders uitgezet zou worden.
De gezant stelde zich opnieuw in verbin
ding met dr. Dollfuss en omdat men nu een
maal voor een voldongen feit stond, werd in
overleg met de regeering te Weenen besloten,
de uitwijzing der Duitsche regeering voor te
zijn en werd nog gisterenmiddag dr. Wasser
back benoemd tot pers-ataché bij de Oosten
rijksche legatie te Londen, waarheen hij zich
direct moest begeven.
De verontwaardiging in het diplomatieke
corps te Berlijn is zeer groot. Na de invrij
heidstelling van dr. Wasserback, vond een di-
plomatenbespreking plaats en werd besloten,
dat de pauselijke nuntius te Berlijn, mgr. Cen
tos, als doyen van het corps, stappen zal doen.
Vele diplomaten gaven openlijk uiting aan hun
verontwaardiging, o.a. ook de Nederlandsche
gezant ia Berlijn, graaf van Limburg Stirum,
die gistermorgen een bezoek aan de Oosten
rijksche legatie bracht om naAtzkeurig omtrent
den gang van zaken te worden iofellcht.
KARLSRUHE, 16 Juni (W.B.) De Badensche
minister van binnenlandsche zaken heeft de
„Badenwacht" voor gansch Baden ontbonden
en verboden verklaard.
Naar de persinstantie van genoemd departe
ment meldt, „heeft de ontbonden „Badenwacht"
blijk gegeven, nitit loyaal den nieuwen staat
te aanvaarden. De leden dier „wacht" hebben
zich zelfs niet ontzien, aan hun vijandigheid
jegens de nieuwe beweging uiting te geven,
door op de wijs van het Horst Wessellied een
anderen dan den officieelen tekst te zingen. De
„Badenwacht" is niet anders dan een strijd
organisatie van het Centrum.
De „badenwacht heeft de S.S.-uniform ge
ïmiteerd en door de uitgifte van „Hetz"-post-
kaarten geageerd tegen den nieuwen staat.
Ook is de leden der „Badenwacht" per cir
culaire aanbevolen, radio-uitzendingen der re
geering met alle middelen te verstoren.
Nu de nationale beweging de macht heeft
overgenomen, ligt ook de bescherming der kerk
alleen in handen van de dragers van het staats
bestuur" aldus het regeeringscommuniqué.
BERLIJN, 16 Juni (H.N.) Door leidende cen
trumskringen wordt ontkend, dat dr. Wirth en
dr. Bolz ook maar in eenige betrekking staan
tot de politieke gebeurtenissen in Oostenrijk.
Dr. Bolz is sedert jaren zelfs niet in Oosten
rijk geweest. De desbetreffende beweringen van
nationaal-socialistische zijde zijn dus onjuist.
WEENEN, 16 Juni (H.N.) Ook de „Reichs-
post" spreekt thans het vermoeden uit, dat de
aanvallen op de Centrumpartij in Duitschland,
waarbij deze partij met de gebeurtenissen in
Oostenrijk in verband wordt gebracht, de in
leiding zal blijken te zijn voor een campagne,
om tot ontbinding van alle politieke partijen
in Duitschland, met uitzondering natuurlijk
van de nationaal-socialistische te geraken.
De N.S-D.A.P. en het bui
tenland.
BERLIJN, 16 Juni (W.B.) Naar de Pruisische
persdienst der N.S.D.A.P. verneemt, heeft de
plaatsvervanger van Adolph Hitler, p.g. Rudolph
Hess, de volgende verklaring gepubliceerd
De rijksleiding der N.S.D.A.P. weigert prin
cipieel zich te mengen in de binnenlandsche
politieke verhoudingen in een gebied buiten
de Duitsche staatsgrenzen. Zij weigert dien
tengevolge ook, aanwijzingen te geven aan
partij-organisaties buiten de grenzen, zelfs in
dien deze partijen de nationaal-socialistische
Duitsche arbeiderspartij na staan.
Daarom ook hebben dergelijke partij-organi
saties niet het recht, zich op de rijksleiding
der N.S.D.A.P., of op een harer organisaties
te beroepen, wat bij de openbare meening den
verkeerden indruk zou wekken, alsof zij in
eenig verband staan met de N.S.D.A.P.
Op de buitenlandsche groepen der N.S.D.A.P.
heeft deze verklaring geen betrekking.
De soc.-democratische partij.
BERLIJN, 16 Juni. (V. D.) Naar in poli
tieke kringen wordt verklaard, heeft de sociaal
democratische partij in Duitschland feitelijk
opgehouden te bestaan. De meeste sociaal
democratische organisaties hebben zich vrij
willig ontbonden, nadat de leiders hun func
ties hadden neergelegd. In vele gemeenteraden,
landdagen enz. zijn de sociaal-democratische
fracties verdwenen of hebben zij zich „on-po-
litiek" verklaard.
Wel bestaan echter nog de sociaaldemocra
tische rijksdagfractie en de sociaal-democra
tische fractie in den Pruisischen landdag en
kleine fracties in andere Duitsche landsparle-
menten.
In de nationaal-socialistische pers begrijpt
men niet, „dat de sociaal-democratische rijks
dag- en landdagafgevaardigden nog steeds aan
hun mandaten vasthouden, terwijl de kiezers
de partij reeds lang verlaten hebben".
Men is in deze kringen van meening, dat
het overgebleven bestuur van de S. P. D. den
moed moet vinden, ook formeel tot de ontbin
ding van de S. P. D. te besluiten, die feitelijk
reeds heeft plaats gehad.
Het wrak door Letlandsclie visschers
gevonden.
BERLIJN, 15 Juni (H.N.) Volgens een bericht
uit Riga hebben Letlandsche visschers eenige
dagen geleden op de hoogte van Windau het
wrak van een duikboot ontdekt. Een marine
duiker uit Riga had reeds, zooals gemeld, vast
gesteld, dat het hier een Duitsche duikboot be
trof, die overigens geen bijzondere kenteekenen
droeg. De Duitsche marine heeft thans vastge
steld, dat het de duikboot U. C. 57 moet zijn, die
in den wereldoorlog verdwenen is.
De U. C. 57 vertrok in November 1917 met een
bijzondere opdracht naar de Golf van Finland,
waarschijnlijk om de transporten van mijnhout
naar Engeland onmogelijk te maken. Comman
dant van de duikboot was kapitein-luitenant
Wissmann. Voorts bevonden zich aan boord nog
twee officieren en 23 manschappen.
Tot in de eerste weken van November heeft
de duikboot geregeld radiotelegrafisch berich
ten gezonden, doch sedert werd niets meer van
haar gehoord. Men nam aan, dat zij op een
mijn geloopen en gezonken is. Waarschijnlijk is
dit volgens het thans ingestelde onderzoek ook
het geval geweest. Intusschen is het wrak be
trekkelijk licht beschadigd. Het ligt op een
diepte van 20 meter en is voor een klein ge
deelte in het zand weggezonken. Waarschijnlijk
zullen pogingen in het werk worden gesteld,
om de duikboot nog te lichten, in welk geval
de stoffelijke overblijfselen van de bemanning
naar Duitschland gebracht zullen worden.
De strijd tegen de nog rebelsche
stammen.
RABAT, 16 Juni (R.O.) De opmarsch der
Fransche troepen in de bergachtige districten
van Marokko wordt nog steeds voortgezet.
Thans worden operaties uitgevoerd in het
Atlas-gebergte, ten Oosten van Djebel Sarro.
Het plateau van Tanat is reeds zonder tegen
stand bezet. De Fransche troepen, die onder
bevel staan van generaal Giraud, zijn ook de
vallei van Sidi Gighand binnengetrokken. Alle
stammen dier streek hebben zich aan het Fran
sche gezag onderworpen.
TOKIO, 16 Juni. (V.D.) Admiraal Osoemi,
de Japansche minister van marine, heeft in de
kabinetsbijeenkomst gunstig gerapporteerd
over de verandering in de Chineesche houding
tegenover Japan in centraal China, als gevolg
van het Chineesch-Japansche wapenstilstands
verdrag.
Hij herinnerde er aan, dat de handel met
Japan in de streek van de Yangtse-rivier toe
neemt.
Officieel wordt gemeld, dat ook in Noord-
China normale toestanden terugkeeren.
TOKIO, 16 Juni. (V.D.) Setboezo Sawador,
de vroegere secretaris-generaal der Japansche
delegatie bij den volkenbond, heeft de functie
aanvaard van delegatieleider op de a.s. In-
disch-Japansche handelsconferentie. De for-
benoeming zal binnenkort afkomen.
blijft men kalm en helder, indien men vooral
Mijnhardt's Zenuwtabletten gebruikt.
Koker 75 ct. Bij Apothekers en Drogisten,
Reel. 7334-5 6!
Naar het Madrileensche blad „El Debate"
meldt, heeft de leider der conservatief-repu-
blikeinen, oud-minister Miguel Maura, een
manifest gepubliceerd, waarin hij uiting geeft
aan zijn groote ontevredenheid over de oplos
sing der jongste regeeringscrisis.
Alle partijen, zoo heet het in het manifest,
zijn het erover eens, dat de scheiding tusschen
het Spaansche volk en het parlement volko
men is. Alleen algemeene kiezingen zouden
den normalen politieken toestand kunnen her
stellen.
De conservatief-republikeinsche partij be
vestigt haar voornemen om noch met da
tegenwoordige dictatoriale regeering noch met
de cortes eenige relatie meer te onderhouden.
Uit protest tegen de samenstelling der nieuwe
regeering zullen de conservatief-republikeinen
niet meer in het congres verschijnen.
De federalistische cortes-afgevaardigden
daarentegen hebben een nota gepubliceerd,
waarin zij hun samenwerking met het nieuwe
kabinetAzana motiveeren. Zooals men weet,
is de federalistische partij in de nieuwe re-
geering vertegenwoordigd door Franchy Roca,
minister van handel en industrie.
De federalisten maken tevens hun program
bekend, dat o.a. de volgende punten bevat:
opschorting van de wet ter bescherming van
de republiek, afschaffing van de uitzonderings
wetten, algemeene amnestie, gemeenteraads
verkiezingen vóór de algemeene verkiezingen,
uitvoering van de congregatiewet en doorvoe
ring van de agrarische hervorming. Om aan
de federalisten reeds van het eerste oogenblik
af aan tegemoet te komen, heeft de minister
raad reeds in zijn eerste zitting besloten, de
wet ter bescherming van de republiek in af
wachting van een algeheele afschaffing voor
loopig buiten werking te stellen.
De groote Madrileensche bladen zooals
„Ahora", „A.B.C.", „El Sol" en „El Debate",
toonen zich allen tenzeerste erover verwon
derd, dat na zoo'n moeilijke crisis een regee
ring gevormd is, welke vrijwel identiek is
met de vorige.
„Het had werkelijk geen zin, schrijft „El
Debate", Spanje vijf dagen lang zonder re*
geering te laten, hetgeen steeds uiterst ge-
vaarlijk is, om ten slotte tot zoo'n poover re
sultaat te geraken. Het volk zal van regeering
en parlement gescheiden blijven en de ernstige
les der jongste verkiezingen zal bij de eerst
volgende herhaald worden".
Naar het Madrileensche blad „El Debate*'
meldt, heeft de nieuwe aartsbisschop van To
ledo, dr. Goma, dezer dagen de pauselijke
benoemingsbul ontvangen.
De juiste datum, waarop dr. Goma bezit zal
nemen van den primatialen zetel van Toledo
en wanneer hij zijn plechtigen intocht in de
oude keizerstad zal doen is nog niet bekend.
In ieder geval zal dit geschieden in het begin
van Juli.
Een honderdtal hoofdstedelijke advocaten
van de Jonge Balie van Brussel, heeft een motie
van afkeuring aangenomen tegen de Vlaarn-
sche advocaten Bovesse en De Vos.
Dezen hadden, zooals men weet, een zekeren
Duponchel, die voor het bedrijven van een
moord voor het Assisenhof terecht stond, doch
tegen wien het overtuigend bewijs niet was
geleverd, in hun hoedanigheid van verdedigers
aangezet, zijn misdaad te bekennen. Zij deden
dit eerst, toen zij zagen, dat hun cliënt het
proces aan het verliezen was wegens bezwa
rende getuigenissen, die onverwachts werden
afgelegd en nadat zij tevoren dagenlang zijn
onschuld hadden staande gehouden.
Onze Brusselsche correspondent meldt onst
De arbeider Tilmant, die beweert O. L».
Vrouw te Beauraing te hebben zien verschij
nen en daar genezen vandaan is gegaan, it
Donderdag naar de grot teruggekeerd.
Samen met een groep aanwezigen begon hij
te bidden. Ineens hield hij op: de „verschijning"
was er weer. I
Tilmant vroeg o.a.: „Wat wilt gij van ons?
Na korten tijd stond hij op en zeide, als her
haalde hij een antwoord: „Een kapel
Nog iets later voegde hij daar in denzelfdeu
geest aan toe: „Een groote kapel Dan
stelde hij nog de vraag: „Hoe moeten wij U
noemen?" Volgens Tilmant kreeg hij geen ant
woord, maar op een blauw lint, dat van de
ceintuur van de „verschijning" naar beneden
hing, las hij in groote gouden letters: „Onze
Lieve Vrouw van Boring!"
Deze gebeurtenis liet niet na, een groote
ontroering onder de aanwezigen te verwekken.
BELGRADO, 16 Juni (R.O.) In Zagreb is in
de vroege morgenuren een hevige aardschok
waargenomen.
De bevolking, die nog te bed lag, vluchtte in
een paniek de straat op, daar de herinnering
nog voort leeft aan de geweldige aardbeving,
die hier 50 jaar geleden heeft plaats gehad en
waardoor de helft van de stad toen werd ver
woest.
De geplaagde Joego-Slaven moeten de laatste
dagen wel gaan denken, dat de elementen een
wrok tegen hen hebben. Te Belgrado heeft het
nagenoeg zonder onderbreking, gedurende 80
dagen geregend, waardoor groote overstroomin
gen zijn ontstaan.
De stad Jajtza in Bosnië en de omliggende
dorpen en boerderijen verkeeren in groot ge
vaar, daar de rivier Pliva buiten haar oevers
is getreden en zich een nieuwen loop baant.
HET WRAK VAN DE „ATLANTIQUE".
CHERBOURG, 15 Juni (R.O.) Zoodra het
weer gunstig zal zijn, zal het wrak van da
„Atlantique", dat hier nog steeds voor anker
ligt, sinds het schip brandend werd binnenge
sleept, naar St. Nazaire worden gebracht.
Teneinde een onderzoek in te stellen naar
de oorzaken van den brand zal het schip in
een droogdok worden opgenomen. Het sleepen
zal een buitengewoon moeilijk werk zijn, want
het wrak vangt veel wind en is geheel stuur
loos, terwijl de weg gaat langs verradelijka
rotsen van de Bretonsche kust.
HET HUWELIJK VAN DEVIDAS GANDHI.
POONA, 16 Juni. (R.O.) Devidas Gandhi, een
zoon van den Mahatma, is heden in het huwe
lijk getreden met een Brahmaansch meisje, dat
behoort tot dé hoogste kaste en niet tot da
laagste, zooals gisteren werd gemeld.
Een huwelijk tusschen leden van verschillen
de kasten geldt als niet-orthodox.
