m
DAGBLAD VOOR SCHIEDAM EN OMSTREKEN.
STADSNIEUWS
AMSTERDAM VIERT HET H. JAAR.
56ste JAARGANG
MAANDAG 19 JUNI 1933
No. 16671
BUREAU KOEMARKT 4, SCHIEDAM
TELEFOON INTERCOMM. No. 68085
FEESTAVOND VAN WILSKRACHT
„ANNO SANCTO" IN HET
STADION.
MGR. AENGENENT CELEBREERT
EEN PONTIFICAAL LOF.
Het spel.
Het Lof.
BESCHOUWINGEN OVER FRANK
LUNS' SACRAMENTSSPEL.
DIT NUMMER BESTAAT UIT
DRIE BLADEN
NOTEERING MOUTWIJN EN
SPIRITUS
De ABONNEMENTSPRIJS van de NIEUWE
SCHIEDAMSCHE COURANT bedraagt, franco
bij vooruitbetaling:
Per drie maanden ƒ3.25; per maand ƒ1.10;
per week 25 cents.
Bij bezorging franco per post bedraagt de
abonnementsprijs per drie maanden 3.75, bij
vooruitbetaling.
LOSSE EXEMPLAREN zijn steeds aan ons
bureau Koemarkt 4 verkrijgbaar 5 cents
per stuk.
POSTCHEQUE- en GIRODIENST No. 81440.
NIEUWE SCHIEDAMSCHE COURANT
De ADVERTENTIEPRIJS bedraagt:
Voor 16 regels ƒ1.55 elke regel meer 25 ets.
Bij contract aanzienlijke reductie.
Geen prijsverhooging voor den Zaterdagavond.
Reclames tusschen den tekst dubbel adv.tarief.
Liefdadigheidsadv. half tarief. Voor Liefdadig-
heidsadv. worden geen contracten afgesloten.
Kabouter-advertenties: 5 regels 0.50; 10
regels ƒ1.—, 15 regels ƒ1.50, bij vooruit
betaling. Porto voor opzending van brieven
gelieve men bij te voegen.
Gratis-Ongevallenverzekering: 500.— bij overlijden door een ongeval; 500.— bij verlies van beide handen, voeten of oogen; ƒ250.— bij verlies van één hand, één voet of één oog; ƒ150.— bij verlies van een duim; 75.— bij verlies van
een wijsvinger; 50.- bij verlies van twee voorste ledematen alle vingers van een hand; ƒ25.- bij verlies van eiken anderen vinger. - De Verzekering loopt op de voorwaarden als eenmaal per maand in dit blad wordt afgedrukt.
HOE WORDT HET SPORTFONDSENBAD?
Feestavond der H. B. S.-spaarvereeniging
Zaterdag hield de H. B. S. spaarvereeniging
voor het Sportfondsenbad een feestavond in
„Musis Sacrum".
Na het openingswoord van den voorzitter,
den heer Anholt, werden onder leiding van
den heer Schroder, voorzitter der Schedam-
sche Reddingsbrigade en hoofdconsul van den
Ned. Bond tot het redden van drenkelingen
demonstraties gegeven met gediplomeerde
brigadeleden en daarop toonde de hoofdinspec
teur v. d. Gaag, eveneens met levend ma
teriaal aan, hoe kunstmatige ademhaling be
hoort te worden toegepast.
Vervolgens was het woord aan den heer
J. B. Wijchers, leider der afd. Schiedam
van de N.V. De Sportfondsen.
Deze kwam den jeugdigen spaarders eens
vertellen, hoe het sportfondsenbad, dat bin
nen afzienbaren tijd in het Westen zal verrij
zen, er uit zal zien en welke voordeelen
eraan verbonden zullen zijn.
Spr. herinnerde eraan, dat in 1923 in Am
sterdam het plan om voor de inrichting van
een bad te sparen, voor het eerst werd op
gevat met het gevolg, dat de hoofdstad in
1929 met een sportfondsenbad verrijkt werd.
Hier is nu 2^2 jaar gespaard en Schiedam
zal het 27ste sportfondsenbad krijgen en wel
een twee-tonsbad.
Het zal zijn ingang krijgen tusschen de
perceelen Burgem. Knappertlaan 245 en 247.
De gevel wordt heel eenvoudig, omdat hij
niet aan den weg zal staan. Het bad komt
dus dicht bij Vlaardingen te liggen, zoodat
het voor twee gemeenten, die te zamen 90
duizend inwoners tellen, zal kunnen dienen.
De oppervlakte van het gebouw zal 15
duizend M2. bedragen. Er komt een berg
plaats voor 60 rijwielen, die nog voor uit
breiding vatbaar is De garderobe zal op 250
personen berekend zijn. De heeren zullen er
18 douches vinden, de dames 12.
Op een terras, dat plaats biedt aan 100 per
sonen, zal men de prestaties der zwemmers
en zwemsters kunnen bewonderen. Daarboven
wordt een tribune, geschikt voor eveneens
100 personen, gebouwd. De oppervlakte van
het bad zelf zal 13% x 25 M. bedragen; de
grootste diepte zal 3% M. zijn, terwijl het
ondiepe gedeelte een wand zal hebben, die
van 11 Mt hoog zal zijn. Om het bad
worden perrons aangelegd, die 700 zit- en
staanplaatsen zullen bieden. Uit een en an
der blijkt dus wel, dat met eventueele wed
strijden rekening zal worden gehouden.
De kap, welke de overdekking zal worden,
zal bij mooi weer worden weggeschoven. Hij
rolt dan naar twee zijden boven de 7 M.
hooge wanden weg.
Voorts deelde de heer Wijchers mee, dat
er een kunstzon-afdeeling aan het bad zal
worden verbonden, die een oppervlakte van
70 M2. zal krijgen. Een ruimte van 60 M2
wordt voor droogzwemmen bestemd. De
Vuilwaterkelder wordt 850 M2., het schoonwa-
terreservoir 200 M2. groot. Een golvenbad-in-
richting zal voor een soort van kunstzee zorg
dragen.
Wat de reiniging aangaat, vertelde spr.,
dat er een zand- en grintfilter en ook een
chemicaliënfüter aangebracht zullen worden
Het zwemwater wordt nog reiner dan ons
drinkwater! De kans de ziekte van Weil te
krijgen is dan ook vqlkomen uitgesloten. Mis
schien zal men later nog eens een onderwa
ter-verlichting laten aanleggen.
Daarna gaf spr. nog een uitgebreide uit
eenzetting van het toegepaste reinigings
systeem n.l. het periodieke systeem, waarbij
het bad steeds geheel geledigd wordt alvo
rens er nieuw water wordt ingelaten. Deze
methode acht spr. veel doelmatiger dan de
continuverfrissching.
Tenslotte wekte spr. tot een groote deelna
me in de spaarkas op, hoewel reeds verschil
lende personen voor een aandeel, dat 360
groot is en in 12 jaar wordt volgestort .spa
ren, doch er zijn voor het Schiedamsche bad
700 inschrijvingen noodig.
Na deze uiteenzetting voerden eenige meis
jes een tweetal tooneelstukjes op. Vooral het
eerste, dat door enkele jongedames van de
eerste klasse in elkaar gezet was en een strek
king had, welke een zeer nauw verband hield
met het doel van dezen avond, oogstte veel
succes. Als alle tantes zoo gul zijn als de
hier ten tooneele gevoerde, dan is de leening
gauw volteekend!
Ter gelegenheid van het 4-jarig bestaan van
de tooneelvereeniging Wilskracht had het be
stuur een feestavond georganiseerd in gebouw
Musis Sacrum voor leden, donateurs en ge-
noodigden. De voorzitter, de heer A. de Borst,
opende den avond, waarna begonnen werd de
vertooning van verschillende aardige tooneel-
aummers, o.m. Sulleman heeft trouwplannen,
't Kaarslicht en de mug, Don Juan, 't Jubi
leum, de Vuurproef en Hoog bezoek.
Tuschen de verschillende nummers door was
gelegenheid tot dansen op de muziek van de
Sch il per oor dband.
De heer A. Lameijn, voorzitter van Eigen
Studie, een zustervereeniging van Wilskracht,
bood aan Wilskracht bloemen aan, terwijl aan
het eind van den vooravond de voorzitter,
de heer De Borst hulde bracht aan den re
gisseur, den heer v. d. Spek, welke woorden
vergezeld gingen met het aanbieden van een
mand bloemen.
's Middags hadden lede nvan Wilskracht in
Musis Sacrum voor ruim 350 kinderen van
leden en donateurs een welgeslaagde opvoe
ring gegeven van het sprookje Hans en Grietje.
TWEE VRACHTAUTO'S IN BOTSING
Zaterdag is een vrachtauto, bestuurd door
H. W. in de Lange Nieuwstraat geslipt en tegen
een stilstaanden vrachtauto van de Romi en
daarna tegen een boom gebotst.
Van eerstgenoemde vrachtauto werd de ge-
heele bumper vernield terwijl de auto van de
Romi een groot gat aan de achterzijde be
kwam, wUfcinaijiianteiau
KOPEREN PRIESTERFEEST
Zondag heeft de weleerw. pater Meeder, die
reeds vele jaren als missionaris in Brazilië is
werkzaam geweest en thans bij zijn familie in
de v. d. Elststraat verblijft, zijn koperen pries
terfeest gevierd. De jubilaris droeg met assis
tentie van de weleerw. heeren A. J. M, Postma
en A. J. Raaffels te half 11 'n Hoogmis op aan
het welversierde hoofdaltaar der Franke-
landsche kerk. Na het Evangelie hield de hoog-
eerw. heer deken A, J. C. Schraag een predi
katie. Het zangkoor voerde de Magdalena-Mis
van Ph. Loots uit.
Des avonds te half 7 celebreerde pater Mee
der een Lof, waaronder het Te Deum werd ge
zongen.
BONDSDAG VAN DEN JONGEN
MIDDENSTAND
Allen naar Den Haag!
Men schrijft ons:
De Bondsdag, waarop alle leden van Katho
lieke Jonge Middenstandsvereenigingen in het
bisdom Haarlem op een plaats samenkomen
en hun belangen in vergadering bespreken,
wordt dit jaar gehouden in den Dierentuin te
Den Haag en wel op Zondag 9 Juli a.s.
De bijeenkomst is evenals vorige jaren
grootsch opgezet, alle K. J. M. Vereenigingen
zullen er aanwezig zijn. Laat dus ook Schie
dam, „Katholiek Leven" niet achterblijven.
Laat onze vlag in Den Haag een goed figuur
slaan met het gevolg, dat zij achter zich heeft.
Het programma is met zorg samengesteld, spre
kers van naam zullen de deelnemers toespre
ken terwijl de K. R. O. er voor zal zorgen, dat
hun woord ook tot in alle huiskamers zal door
dringen.
Laat dan ook alle leden van „Katholiek
Leven" op 9 Juli naar Den Haag optrekken om
hun vereeniging op 'n waardige wijze te ver
tegenwoordigen.
De deelnemerskaarten zijn aan het secreta
riaat verkrijgbaar, echter nog aan het oude
adres: Anthonie Muysstraat 65.
BLOEMPJESDAG ZWAKZINNIGENZORG
Een nagekomen bedrag verhoogde de op
brengst van den bloempjesdag der vereeni
ging „Zwakzinnigenzorg" tot 686.291/^.
ORGELBESPELING
Op Donderdag 22 Juli a.s. des avonds te 8.15
uur zal de heer W. A. Houtman, organist der
Julianakerk in de B.K.-laan, in deze kerk een
orgelbespeling ten beste geven.
Het programma vermeldt werken van Bach,
Handel, Brahms, Schumann en Karg-Elerl.
TEMPERATUUR VAN HET WATER
De temperatuur van het water in de Gem.
zweminrichtingen voor dames en heeren aan
den Havendijk bedroeg heden 65 graden F.
VER. SCHIEDAM WEST
Dezer dagen hield de vereeniging Schiedam
West in het Corner House haar jaarvergade
ring onder leiding van den voorzitter, den heer
K. Liebeek, die er in zijn openingswoord zijn
teleui-stelling over uitsprak, dat de opkomst
voor de vergadering zoo gering was.
De heer P. W. H. Hense, secretaris, las het
jaarverslag voor, waaruit o.m. bleek, dat het
ledental teruggeloopen is tot 110, terwijl het
jaarverslag van den penningmeester, den heer
A. van Hattum, aantoonde, dat het afgeloopen
jaar een batig saldo had opgeleverd van onge
veer 47 gulden.
De aftredende bestuursleden, de heeren J. B.
de Haay, W. Moerman en P. W. H. Hense wer
den in het bestuur herkozen
Besloten werd stappen te doen bij B. en W.
van Rotterdam om te bereiken, dat van des
morgens 8 tot 9 uur de brug te Delfshaven ge
sloten blijft. In de kascommissie werden be
noemd de heeren Pelt en Zijdemans. Na afloop
der vergadering bleven de aanwezigen nog eeni-
gen tijd gezellig bijeen onder muziek en zang.
KIJVENDE VROUWEN
Zaterdagavond kregen twee vrouwen E. de J.
van hier en W. S. uit Rotterdam, die even te
voren een café in de Boterstraat bezocht had
den, op straat ruzie, waarbij zij elkaar te lijf
gingen. Mej. E. de J. kwam met haar hoofd
tegen een steenen muur te vallen, waardoor zij
»en gapende wonde opliep.
Nadat zij een woning binnengedragen was,
verleende dr. G. geneeskundige hulp Zij is ver
volgens per politiebrancard naar haar woning
gebracht.
WATERPOLO
In de Gemeentelijke zweminrichting voor
heeren worden morgen-, Dinsdagavond twee
waterpolowedstrijden gespeeld. Om 8 uur be
gint de wedstrijd SZC 2SVH 3 en daarna
volgt SZC 3—SVH 4.
VOETBAL
Hier volgt het wedstrijdprogram van S.V.C.
voor het tijdvak 20 Juni 1 Juli:
20 Juni PW-terrein, 7 uur, Hercules—Fon
taine; SYS-terrein, 7.30 uur: SYS 2Nijman;
24 Juni: PW-terrein, 3 uur PW 2—SYS 2;
Schiedam-terrein, 3 uur, Romi 2—Nijman; 27
Juni, SYS-terrein, 7 uur, St. VooruitRomi 2;
PW-terrein, 7.30 uur, Nijman—Fontaine; 1 Juli,
SYS-terrein, 3 uur, RKO—Hercules; PW-ter
rein. 3 uru. PW 2—Romi 2. FSV-terrein, 3 uur,
FontaineSYS 2.
Stand der S.V.C. op 13 Juni: 1 RKO 8 p.;
2 Nijman 6; 3 Fontaine 6; 4 Hercules 6; 5 St.
Vooruit 4; 6 SYS 2; 7 PW 2; 8 Romi 0 p.
SCHEEPVAART
SCHIEDAM, 17 Juni. Aangekomen: Eng. s.s.
Geengarry, met stukgoed van Dairen via Lon
den in de Wilhelminahaven.
SCHIEDAM, 17 Juni. Vertrokken: m.s. Tri
color, met stukgoed naar Bangkok via Antwer
pen; Duitsch s.s. Eisennach, met stukgoed naar
Antwerpen.
SCHIEDAM, 18 Juni. Aangekomen: Duitsch
s.s. Echersheim, met stukgoed van Thanshavn;
ss. Kartnt, met stukgoed van Kokkila; s.s.
Stolzenfels, met stukgoed van Hamburg; s.s.
Hoogkerk, met stukgoed van Hamburg, allen
in de .Wilhelminahaven.
ONDERLINGE ZWEMWEDSTRIJDEN
Het voorloopig programma van de onder
linge zwemwedstrijden op Zondag 2 Juli 1933,
's middags 1.15 uur, in de Gem. Zweminrichting
te Schiedam luidt als volgt:
50 M. schoolslag voor meisjes tot 13 jaar;
idem voor meisjes van 1316 jaar, 50 M. vrije
slag voor jongens tot 13 jaar; idem voor jongens
van 13—16 jaar; 50 M. schoolslag voor dames
(K)idem voor heeren (K)idem voor dames
niet-wedstrijdzwemsters; 50 M. vrije slag voor
heeren niet-wedstrijdzwemmers; idem voor
meisejs adsp.; 50 M. schoolslag voor jongens
adsp.; 50 M. rugslag voor dames (K); idem
voor heeren (K); 5 x 50 M. '.choolestafette
voor jongens en meisjes van Gymnasium, H.B.S,
Mulo, Huishoudschool en Ambachtsschool (zie
desbetreffende circulaire)50 M. schoolslag voor
gehuwde dames; 50 M. vrije slag voor heeren
boven 30 jaar; idem voor dames (K); idem voor
heeren (K); 4 x 50 M. vrije slag gemengde
estafette voor adsp. (2 meisjes, 2 jongens); 4
x 50 M. vrije slag gemengde estafette voor
dames en heeren (2 dames, 2 heeren); 100 M.
schoolslag voor dames; idem voor heeren; 100
M. vrije slag voor dames; idem voor heeren.
Waterpolo-wedstrij d.
De nummers met <K) gemerkt gelden voor 't
kampioenschap der S. Z. C. Wie op deze drie
banen gemiddeld den besten tijd maakt, behaalt
het kampioenschap der club.
De prijsuitreiking heeft plaats 's avonds 8
uur van den wedstrijddag in Musis Sacrum.
Amsterdam, 18 Juni 1933.
Op de muren van het Stadion wapperen de
vlaggen tegen een lucht, die de eene vijf minu
ten blauw, de volgende loodgrijs is. Gedurende
den geheelen middag baadden we ons afwis
selend in zonneschijn en regen, zoodat het tot
het einde toe zeer ongewis is gebleven, of
„Anno Sancto" van de groene vlakte zou wor
den gespoeld of niet. We zijn tenslotte met
glimmende parapluies, of de onvoorzichtigen
en mooi weer-optimisten onder ons met ver
regende hoeden, op onze posten gebleven en
zelfs in een wel niet laaiend-enthousiaste, maar
toch opgewekte stemming.
Om half drie, toen het stadion voor drie kwart
gevuld was en de radio-verslaggever van den
K.R.O. op het dak van de overdekte tribune
boven de Marathonpoort op den uitkijk zat,
verschenen de autoriteiten op de eere-tribune.
Het waren Z. H. Exc. Mgr. J. D. J. Aengenent,
bisschop van Haarlem; de Hoogeerw. heer Mgr.
dr. G. van Noort, deken van Amsterdam en
Mgr. H. J. M. Taskin, president van het semi
narie Warmond.
Voorts namen op de eere-tribune plaats leden
van de Staten-Generaal, van' de Provinciale
Staten van Noord Holland en van den gemeente
raad w.o. mr. C. Goseling, voorzitter van de
R.K. Staatspartij, mr. G. Kropman, wethouder
van Amsterdam en mr. C. Romme, voorzitter
van de Katholieke Raadsfractie, alsmede het be
stuur van de vereeniging „Katholiek Amster
dam". En onder de vele bekende personen
die de eereplaatsen vullen valt ons ook dr.
Willem Mengelberg op.
Als het applaus, waarmee men de hoogwaar -
digheidsbekleeders ontvangt, verklonken is, kan
het spel beginnen. Aan den voet van de eere
tribune verdwijnt een stoel onder de gestalte
van den artistieken leider Frank Luns en deze
zwaait nu een vlag, waarmee hij het sein geeft
om een aanvang te maken met ter gelegenheid
van het Heilig Jaar, de vlakte van het Stadion
te bedekken met eenige duizenden bont ver-
kleede menschen, zooals hij dat in zijn enthou
siasme bij iedere feestelijke gelegenheid doet.
Daar schallen dus bazuinen en worden klok
ken geluid en op dit teeken komt een menigte
volks in vijftiende-eeuwsche plunje het veld
ophollen. Zij begeeft zich naar het middenter
rein om dit te versieren, zooals het programma"
ons mededeelt. Links rechts, voor en achter
spelen orkesten vroolijke muziek, het verheugde
volk zwijgt en wacht af en blijft verder zwijgen
en wachten.
Nu, dit wachten wordt rijkelijk beloond, want
vele stoeten betreden in den loop van het vol
gend uur het veld. Daar verschijnt eerst een
stoet van Kardinalen, Bisschoppen, edelen en
hoogwaardigheidsbekleeders, priesters en leeken
lijfwachten en dienaren, omstuwende onzen
landgenoot Paus Adrianus VI, gezeten op de
„Sedes gestatoria" met de tiara op het hoofd.
Deze stoet schrijdt het geheele veld door en
passeert daarbij de volgende aanduidingen van
een kerk in aanbouw, een klooster, een stads
poort reeds eenmaal onder den om den
drommel niet aangeduiden wind omgevallen
en sindsien met palen gestut en een tenten
kamp, waarna hij in het midden van het veld
een zeer ruïneus uitzienden tempel bereikt,
waarin de „Sedes gestatoria" met Paus Adrianus
neergezet wordt.
Daarop verschijnen de volkeren der aarde in
het stadion: Sint Servatius met heidendom, ge
loof en afgoderij. Germaansche priesters en
gewone Germanen, nevens prefect Octavianus,
patriciërs, Romeinsche wachten en monniken;
Sint Willibrord met beschaving, landbouw,
ambacht, Willibrord's helpers, monniken, Frie-
sche priesters en Frankische wachters; de kruis
vaarders met heldenmoed, opoffering en toe
wijding aan 't hoofd, ridders, edelvrouwen, een
Oostersche vorst en bevrijde Christenen broe
derlijk in hun gevolg; kloosters en onderwijs
uit de zestiende eeuw, verzinnebeeld door we
tenschap, kennis, bespiegeling, Petrus Cani-
sius, Thomas a Kempis, Anna Bijns, Geert
Groote en Jan Brugmans, Trijn Oly en haar
Klopjes; de kunst, in wier gezelschap schoon
heid en godsdienst verkeeren gevolgd door Joost
van den Vondel, Tesselschade, Jacob van Cam-
pen, Marius, Spieghel, Lassus en Obrecht en
voorts nog eens door alle kunsten afzonderlijk.
Deze groepen maken alle den toer langs de
bovengenoemde bouwsels, terwijl zij met zich
meedragen getimmerten van allerlei gedaante,
waarmee zij, Germanen, Romeinen of monniken
en kunstenaren den tempel, waarin Paus Adria
nus zit, afbouwen, terwijl het koor der R. K.
Oratoriumvereeniging onder leiding van Theo
v. d. Bijl uit de verte deze daden vol treffende
symboliek toezingt.
Als de laatste groepen zich nog opstellen
rondom het tempeltje, laat de Paus zich den nu
komenden tegemoet dragen. Het zijn de mis
sionarissen met bisschop Hamer en Peerke
Donders, maar ook met de Pauselijke Zouaven,
die ook nooit hebben kunnen droomen, dat
zij in dezen kring zouden worden opgenomen.
Deze groep wordt besloten met inboorlingen uit
Afrika, Amerika en Azië.
Hebben wij dit alles aanschouwd in een stil
te, die naarmate het uur voller wordt en over
schreden raakt, dieper wordt, de volgende op
komsten raken ons meer in het hart. Dit zijn
de moderne organisaties, de Verkenners, de
Graal, de gymnasten, de Jonge Wacht, bruidjes,
leden van vakvereenigingen en tallooze vaan
deldragers. Maar ginds gaat de Marathonpoort
al open en onder het slaan van trommen, dat
aan een begrafenis met korpseer doet denken,
treedt het historisch gedeelte van de Amster-
damsche Mirakelprocessie het veld op.
Paus Adrianus begrijpt, dat het met de maske
rade gedaan raakt, hij voelt zijn einde naderen
en laat zich ongemerkt naar een ver verwij
derden hoek van het veld voeren, waar de
dragers zijn „sedes gestatoria" zonder compli
menten in het gras zetten.
De Mirakelprocessie trekt nu het veld rond.
Voorop de schout met zijn rakkers en den hon
denslager, dan kruisdragers, bruidjes, zangers
van de Nieuwe Zijde, de gilden de boetelingen,
de schutterijen met al hun eereteekenen. Mid
den in den stoet huppelt Sint Joris in een gou
den harrenas op een paard. Dat paard is niet
voor zijn pleizier.uit, nademaal het loopen moet
achter de staart van den draak, op wieltjes en
getrokken aan een touw, welk feit de draak een
voor een draak heel beminnelijk gezicht doet
trekken.
Achter Sint Joris schrijden Onze Lieve Vrouw,
Maria Magdalena, Sint Barbara en Sint Mar
griet, die nu eindelijk ook eens zelf in den
regen moet loopen, bruidjes en maagden-rij.
Daarna komen nog de zangers van de Oude
Zijde, burgemeesteren, Heeren van de Gerech
te, schepenen en raadsleden.
De processie.
Voor de eere-tribune sluiten de geestelijken
zich daarbij aan, echte geestelijken, vertegen
woordigers der Nederlandsche kloosterorden,
Amsterdamsche pastoors en kapelaans, verte
genwoordigers (sters) van de in Amsterdam
aanwezige congregaties van mannelijke en vrou
welijke religieusen en dragers van de Reliek
schrijn van den H. Willibrordus. Onder een
baldakijn schrijdt de hoogeerwaarde deken,
dragende het Allerheiligste, gevolgd door den
Bisschop in vol ornaat.
Het is nu als bij tooverslag ernst geworden.
De koele toeschouwers van daareven zijn ver
anderd in geloovigen, die op de amphiteaters
op hun knieën liggen bij het passeeren van de
processie van tweehonderd geestelijken in ha
bijten of kostbare gouden koorkappen met in
hun midden, vooraf gegaan door tientallen
wierookvat-zwaaiende dienaren den stralen-
den monstrans rond het zuiver-witte Hart.
Zoo bereikt de stoet onder het zingen van het
„Rex clementissime" den tempel in het midden
van het veld, waar het altaar staat opgeslagen.
Hier celebreert Haarlem's Bisschop in vollen
luister het Lof. Vergeten is de verkleedpartij,
verdwenen zijn al die menschen in hun bonte
pakjes. Zij vullen de geheele vlakte van het
Stadion en wij zien hen niet meer. Zij zijn op
gegaan in die groote, eene schare van geloo
vigen, Amsterdamsche katholieken, in het
Stadion zingende en biddende, knielende en
weer oprijzende en aldus massaal, spontaan in
een en denzelfden geest meespelende acteurs
in dit Lyrisch-Drama.
Met zeer eenvoudige, maar doeltreffende mid
delen heeft men bereikt, dat dit alles zoo schoon
en waardig verli|p. Een groot koor van kerk
zangers zong voor, het volk viel in, geleid door
Alphons Vranken's over het geheele Stadion
zichtbare directie en gestemd door orgelspel,
dat via luidsprekers op alle amphitheaters hoor
baar was. Zoo klonken de gezangen vast en
zeer gelijk.
Aan het einde van Lof daalde de stilte over
het Stadion. Naar drie zijden gaf de Bisschop
den Zegen met het Allerheiligste. Daarna droeg
Mgr. van Noort het Ons Heer eerbiedig weg,
terwijl het Eucharistisch Congreslied door allen
gezongen, nog naklonk.
Het einde.
Dan het einde. De Bisschop verschijnt weer
op de eeretribune. Bloemen, voor Frank Luns
en het défilé van de menschen op het grasveld,
nu weer verkleede dames en heeren geworden.
Veel bezoekers van de tribunes vertrekken
reeds.
Verwacht wordt: Meest matige. Zuidelijke
tot Zuid-Westelijken wind, half tot zwaar
bewolkt of betrokken, nog regenbuien, wei
nig verandering in temperatuur.
Lichten op van 's avonds 9.54 tot 's morgens
4.08.
Het spelgedeelte een teleurstelling.
'n Critische beschouwing te leveren over het
Amsterdamsch Sacramentsspel van Frank Luns
is 'n min ot meer precaire, en daarom ook niet
onverdeeld aangename taak. Irhmers is de op
zet voor „Katholiek Amsterdam" blijkbaar ge
weest om aan dit Sacramentsspel het karakter
te geven van een godsdienstoefening en voor
zoover men daarin is geslaagd en het Sacra-
mensspel werkelijke godsdienstoefening gewor
den is, onttrekt het zich ten eenenmale aan
iedere critiek.
Daarom is het eigenlijk een gelukkige om
standigheid geweest die overigens wel niet
zoo door de regie bedoeld zal zijn geweest
dat het spel en de godsdienstoefening niet in
elkaar overgingen en beide deelen van deze
plechtige viering van het Heilig jaar door de
Amsterdamsche katholieken practisch volko
men op zich zelf stonden. Dat de deelnemers
aan het eigenlijke spel bij het lof tegenwoordig
waren, doet daaraan niets af. Toen het ponti
ficale lof begon, was het spel geëindigd. Wij
kunnen ons dus bij het schrijven van onze
critiek gevoeglijk bepalen tot het eerste deel
van dezen middag, dat geheel los staat van de
Z. H. Exc. Mgr ^Aengenent en andere
autoriteiten op de tribune tijdens het
Sacramentss pel.
godsdienstplechtigheid die er op volgde.
Wij willen ons dan ook niet verdiepen in de
vraag, of de viering van het Heilig jaar door
Amsterdam's katholieken op een andere wijze
mogelijk ware geweest. Men heeft nu eenmaal
gemeend aan deze viering het karakter te
geven van een massale godsdienstoefening en
daartegen is geen enkel redelijk bezwaar aan
te voeren.
Van dergelijke grootsch opgezette gods
dienstplechtigheden zijn wij in Amsterdam
reeds meermalen getuige geweest, en het ver
loop daarvan heeft nimmer aanleiding gegeven
tot den wensch om met deze traditie te breken.
Ook ditmaal vormde de godsdienstoefening
het hoogtepunt van den middag. Zij had slechts
de pretentie godsdienstoefening te zijn en zij
was dit ook volkomen.
Anders staat de zaak echter ten opzehte van
het eigenlijke spel, dat wel degelijk artistieke
pretenties had, maar dat practisch aan deze
pretenties in 't geheel niet kon beantwoorden.
Nu was de regisseur wel eenigszins gehan
dicapt, doordat hij meende verplicht te zijn
zich te onthouden van de uitwerking van dra
matische conflicten, maar tenslotte kan deze
overweging niet als verontschuldiging dienen.
Want wij gelooven niet, dat de regie verplicht
was zich dergelijke beperkingen op te leggen.
Het ware b.v. zeer goed denkbaar geweest
een opvoering te organiseeren van een van de
spelen van Calderon, gevolgd door een plech
tig lof. De aard van Calderon's spelen verzet
zich daar tegen niet in het minst. In elk geval
is de combinatie van een Calderon opvoering
met een godsdienstplechtigheid minder zonder
ling, dan de combinatie van een gecostumeer-
den optocht met een godsdienstplechtigheid.
Het is dan natuurlijk de vraag, of het stadion
voor zulk een opvoeding een geschikte
plaats ware geweest, maar wanneer het Sta
dion zich daartoe niet leent had men naar een
andere gelegenheid kunnen uitzien.
En wanneer men zooals in dit geval
prijs had gesteld op 'n godsdienstoefening met
een massaal karakter, dan had men zich daar
toe naar het ons wil voorkomen beter
kunnen bepalen.
Want al twijfelen wij niet aan de idealistische
bedoelingen van den regisseur en aan de toe
wijding van zijn medewerkenden, dit Sacra
mentsspel kwam over 't algemeen niet uit bo-
ben het peil van een gecostumeerden optocht,
en dit was toch eigenlijk niet de bedoeling van
de organisatoren van dit feest. Nu zal men wel
licht de opmerking maken, dat toch ook de pro
cessies in het Zuiden des lands eenige overeen
komst vertoonen met de stoeten, die in dit Sa
cramentsspel 't Stadionveld bevolkten, maar
deze vergelijking gaat niet geheel en al op. Ten
eerste bezitten deze processies geen kunstzin
nige pretenties, en 't Sacramentsspel had de
ze wèl. Op de tweede plaats berusten de pro
cessies in 't Zuiden op een traditie, die in het
Noorden ten eenenmale ontbreekt en op de
derde plaats bezitten de precessies in het Zui
den een geheel eigen sfeer, omdat zij in het
openbaar langs de straten trekken. Verplaatst
men diezelfde processies naar het verschrik
kelijk groote stadionveld tusschen de beton
nen tribunes dan zou alle bekoring die er van
uitgaat onmiddellijk verdwijnen.
In het Zuiden des lands is het mogelijk om
op de bestaande traditie voort te bouwen. En
dit gebeurt ook metterdaad in de opvoeringen
van de prachtige volksspelen in den goeden
zin van het woord van pater Scheeurs M.S.C.
Het is daar mogelijk om op de bestaande grond
slagen een nieuw stuk cultuur te bouwen, maar
in het Noorden staan de zaken nu eenmaal
anders. Wil men op dit gebied in het Noorden
iets bereiken en er valt iets te bereiken, dat
bewijzen de feiten dan zal men moeten zoe
ken naar den eigen vorm en zelf een traditie
moeten scheppen. Slaafsche navolging leidt
tot niets. Men komt dan op z'n best tot een
uitvoering als deze, die volstrekt gespeend was
van elke artistieke kwaliteit en die ook als
„spel" niet beantwoordde aan de minste eischen
die men eraan zou mogen stellen.
Tekst was er in dit stuk geen letter, van
'n dramatische handeling was geen sprake en
wij vragen ons in gemoede af wat 'n spel zonder
tekst en zonder handeling het publiek kon
hebben te zeggen.
We hebben nu wel allerlei groepen bontver-
kleede menschen over het Stadionveld zien
marcheeren en wanneer men in het bezit was
van een programmaboek was het zelfs moge
lijk uit te maken wie al deze lieden in histo
rische kleedij moesten voorstellen, maar daar
mee was dan ook alles gezegd. Dat men er iets
uit kon leeren van de geschiedenis van het
katholicisme in Nederland, moeten wij beslist
ontkennen. De enkele mededeeling dat een
figuur St. Servatius moest voorstellen en de
andere St. Willibrordus konden wij dankbaar
voor kennisgeving aannemen, maar daarmede
was de didactische beteekenis van deze stoe
ten dan ook volkomen uitgeput.
En dan de symboliek! Het heele spel hing
van symboliek aan elkaar. Dat is op zichzelf
geen bezwaar, maar men had dan toch wel
symboliek van iets hooger gehalte mogen ver
lederen Maandagavond repetitie Harmonie
gezelschap St. Ambrosius. R. K. Volksbond,
8 uur. Aanmelding nieuwe leden. Instrumenten
beschikbaar.
lederen Maandagavond van 9 tot half XI
repetitie van het gemengd koor van den K. K,
Gorzen in het Parochiehuis.
Donderdag 22 Juni I
Bestuursvergadering der Oranje-vereeniging.
Hotel Beijersbergen, 8 uur.
Orgelbespeling door W. A. Houtman, Juliana
kerk, 8 uur.
Maandag 26 Juni
Concert van „Oefening Baart Kunst" en „Fi-
delio". Feestterrein.
Woensdag 19 Juli
Vergadering der afd. Schiedam van de N.V.
Sportfondsen. Musis Sacrum, 8 uur.
20 Juni: Diergaarde, avondconcert Haarl.
Orkestver. (Symphonieconcert).
23 Juni: Diergaarde, avondconcert, Harm.
Ork. Rott. Philh. Gen.
D a g e 1 ij k s: Tivoli-Schouwburg, De Spin,
(gastvoorstellingen-Adolphe Engers) 7 en 9%
uur.
Bioscopen: Goedgekeurde programma's
tot en met Donderdag 22 Juni in:
Grand Théatre, A bedtime story (voor vol
wassenen); Studio, Leve de vrijheid, (voor
volwassenen)City, In de haven van Shanghai
er. Say it with music (voor volwassenen); Ca
pitol F. P. 1 antwoordt niet (voor volwassenen);
Luxor, Wein, Weib und Czardas (voor volwas
senen); Corso, Marco de clown (voor volwas
senen); Centraal, Razzia op Montmartre en De
meisjes van Weenen (voor volwassenen),Roxy,
Mijn Leopold en De schrik van Mexico (voor
volwassenen);. Oostertheater, Das blaue Licht
(voor volwassenen)Lumière, De Wonderdoe
doener (voor volwassenen).
Tentoonstellingen: Algemeene
Kunsthandel, Visschersdijk 111, schilderijen van
IC. A. van Eek (tot 19 Juni). Studio '32.
werken van C. C. v. Niekerk, Jan v. Heel en
M. Schippers.
SCHIEDAM, 19 Juni. Officieele noteering
van de commissie uit de Kamer van Koop
handel.
Moutwijn
Moutwijn per H.L. ad 46 pet. 7.75.
Spoeling
Spoeling 0.80 a 0.90.
wachten. Was het nu beslist noodig, het ka
tholieke publiek dat overigens weinig cri-
tisch is, maar dat zich toch opmerkelijk koel
en gereserveerd hield tijdens de vertooning -
zoo laag te taxeeren? Onze menschen zijn
heusch wel in staat dergelijke manifestaties van
een beter gehalte te apprecieeren.
Ook hierin heeft de regie zich o.i. vergist.
Technisch kon deze uitvoering ons al even
weinig bekoren. Het Stadionveld bleef veel te
lang leeg. Het duurde vijf a tien minuten voor
dat de eerste groepen van een goede dertig
man het stadionveld waren omgetrokken en
men kon bezwaarlijk verwachten dat het
schouwspel van deze genoeglijk wandelende
menschen in middeleeuwsche kleedij het pu
bliek in spanning zou houden. De eene stoet
volgde op den andere en tusschen de betonnen
tribunes van het stadion maakten ze al een
bijster prozaischen indruk.
Eerst toen de stevig marcheerende en hecht
gesloten kolonnes van de katholieke verkenners
en van de Graal het veld betraden, kwam er
wat actie in het geheel en het publiek reageerde
daar onmiddellijk op. Hierin ligt een aanwij
zing, waarvan men bij volgende gelegenheden
partij kan trekken. Een wapenschouw van de
moderne katholieke organisaties zou onnoeme
lijk veel meer succes hebben gehad. Een der
gelijke manifestatie zou het katholieke publiek
ook veel meer hebben geboeid, omdat zij de
beteekenis ervan ook zonder programma
boek duidelijk zou hebben begrepen. In
dezen vorm zou een massale viering van het
Heilig Jaar door de Amsterdamsche katholieken
een beteekenis hebben gekregen die zij nu al
thans voordat het plechtig Lof aanving helaas
miste.
Het Amsterdamsch sacramentsspel voor
zoover het spel was en geen godsdienstoefening
was de geschiedenis en de traditie van de
Vereeniging „Katholiek Amsterdam" voor wier
arbeid en idealistische bedoelingen wij groote
sympathie en respect koesteren, onwaardig.
Gelukkig gaf het massale, plechtig Lof, waar
van wel een groote wijding uitging, vergoeding
voor hetgeen wij in het spel noode moeste*
missen. j