TEGEN HET NATIONAAL-SOCIALISME
EN FASCISME.
DINSDAG 4 JULI 1938
GROOTSCHE BETOOGING DER KATH.
LIMBURGSCHE ARBEIDERS.
VEREEN. VAN NED. ARBEIDS
BEURZEN.
DE KON. MILITAIRE KAPEL
TE PARIJS.
HET PARTIJBESTUUR DER S.D.A.P.
EN DE BROCHURE-DUYS.
Op het Festival van garde
muziekkorpsen.
DIEFSTALLEN IN 'T GOOI EN
OMSTREKEN.
LEIDER PARTIJ REPUBLIEK
INDONESIA GEARRESTEERD.
FASCISTEN IN INDIE.
Vermoedelijke dader gearresteerd.
R. K.
BOUWVAKARBEIDERSBOND
ST. JOSEPH.
OOK DE DERDE GELDPOT
OPGEGRAVEN.
DE MOORD OP DEN HEER LUYTEN.
Een ernstig woord van Mgrdr. Poels.
In „Ons Volkshuis" te Heerlen heeft Zondag
middag een groote vergadering plaats gehad,
waarvoor alle afdeelingsbesturen van den Limb.
R. K. Werkliedenbond en Ned. R. K. Mijnwer-
kersbond waren opgeroepen.
De belangstelling was geweldig, de groote zaal
was geheel bezet, boven en beneden en buiten
konden velen door de loudspeaker het gespro
kene volgen.
paalde natie alleen gesticht. Zij kan in dezen
zin dus nooit een nationaal karakter dragen. Ze
is een goddelijk, niet „internationaal" maar
„überinternationaal" en „universeel", voor alle
volkeren geldend, „katholiek" zelfstandig in
stituut.
De Duitsche bisschoppen noemden dus met
recht de katholieke standsorganisaties kerkelij
ke organisaties, in dien zin dat ze organen zijn,
niet van het organisme der alle burgers om
vattende staatsgemeenschap, maar van het or
ganisme der katholieke volksgemeenschap.
Wanneer we echter in de katholieke volks
gemeenschap taak en werkterrein van den cle
rus onderscheiden van taak en werkterrein dei-
katholieke leeken, dan krijgt de term kerkelijk
Om half drie opende de heer Jos Maenen, een andere beteekenis.
voorzitter van den Limb. R. K. Werklieden- Kerkelijk wijst dan op taak en werkterrein
bond de bijeenkomst. Zij is niet belegd op het
verzoek van Duitsche vrienden en wij voeren
niets in het schild tegen ordelievende vreemde
lingen, maar wij hebben recht te vragen, dat
zij zich onthouden" van iedere politieke actie,
Wij moeten een protest laten hooren tegen
vreemdelingen die hier terreur uitoefenen op
hun landgenooten. Het is noodig dat een tijdig
woord tot onze menschen wordt gericht. Het
uur is gekomen om uit den slaap op te staan;
onze strijd gaat niet alleen tegen nat.-soc. en
fascisme maar ook tegen het communisme..
Wanneer geen stelling genomen wordt, dan
is de democratie ten ondergang gedoemd.
Dan was het woord aan pater Jacobs, die een
principieele uiteenzetting gaf van de stelsels,
belichaamd in fascisme en nationaal-socialisme.
Daarna kwam onder stormachtig applaus Mgr.
dr. Poels aan het woord, die ditmaal zijn rede
voorlas.
der geestelijkheid. Het werkterrein der leeken
noemen we dan wereldlijk; in dezen zin dat het
niet het terrein van den clerus is. Hetgeen niet
belet dat het is en blijft een echt katholiek
terrein; dus niet het terrein van den neutra
len staat.
De hier door ons besproken katholieke
standsorganisaties zijn volgens alle katholieke
sociologen privaat-rechtelijke zelfstandige lee-
kenorganisaties. In dezen zin zijn ze dus geen
kerkelijke, wel volbloed-katholieke, maar toch
wereldlijke organisaties.
Het Nationaal-Socialisme dat luide verkon
digt te willen zijn een wereldbeschouwing
die „binnen twintig jaar" de wereldbeschou
wing van alle Duitschers behoort te zijn is
natuurlijk volkomen in strijd met deze christe
lijke wereldbeschouwing, die wij, Katholieken,
nooit ofte nimmer kunnen verloochenen,
n n i Wat christelijke wereldbeschouwing is, wordt
Rede Mgr. Dr. Poels. n;et bepaald door Nationaal-Socialisten, maar
door het Opperhoofd en de leiders van de door
Christus zelf gestichte Kerk.
Wat ik zeide in zake standsorganisaties geldt
natuurlijk eveneens, neen, klemt te meer voor
R. K. Jeugdorganisatie.
Voor dingen van bijkomstig belang zou, ge
wis ook bij de jeugdorganisatie in bepaalde
gevallen van „Gleichschaltung" sprake kunnen
zijn; maar de opvoeding en vorming der katho
lieke jeugd laten we ons nooit of nimmer uit
de handen rukken, omdat we ons deze niet
mogen laten ontrukken door den Staat.
Naar aanleiding van de politieke actie, die
in Nederland wordt gevoerd door „Gou-Leiter"
Tykfer en andere Duitsche nationaal-socialisten
hield dr. Poels de volgende redevoering
De apostelen van het Nationaal Socialisme
stellen ons voor feiten die de vertegenwoor
digers van onze katholieke standsorganisaties
niet langer stilzwijgend mogen voorbijgaan.
In steeds versneilend tempo gebeuren dingen,
die een aanranding van onze christelijke be
ginselen zijn en waarin wij de botviering zien
van een oprechte, met de meest elementaire
begrippen van rechtmatige vrijheid spottende,
dwingelandij.
Het is de dwingelandij van een partij, die
naar de bekende leuze ,,1'état c'est moi" van
Lodewijk XIV zich zelf proclameert tot de alle
„Volksgenossen und Volksgenossinnen" ver
tegenwoordigende „Volksgemefhschaft". Voor
de aan eigen dwingelandij geëischte onderwer
ping van alle „Volksgenossen" heeft zij de
R. K. en Chr. Vakorganisatie.
Wat de katholieke en christelijke vakorgani
satie betreft behoeft het geen betoog dat de
manier waarop in Duitschland tegen haar is
opgetreden, door ons ten sterkste veroordeeld
wordt.
We zoeken niet naar Duitsche termen om
nieuwe, 'CS, "KTSSw» I brandmerken, die in Nederland
„Gleichschaltung" uitgedacht. „Gleichschal
tung" wordt geëischt niet alleen voor openbare
staatsinstellingen, maar zelfs voor 's menschen
innerlijke zieleleven, dat zich uit in wat men
zijn „wereldbeschouwing" noemt.
Wat ons thans tot spreken dringt en dwingt
is niet zoozeer de verkrachting van onze het
maatschappelijk leven beheerschende katho
lieke beginselen in Duitschland zelf, als wel
de steeds driester optredende propaganda van
het Nationaal-Socialisme in ons eigen land.
Onze katholieke arbeidersstandsorganisatie is
de katholieke organisatie van het nog katho
lieke deel van den arbeidersstand.
Zooals in het bekende bisschoppelijk com
muniqué van 1916 uitdrukkelijk is vastgelegd.
stelen heeten.
De wijze waarop tegen tallooze hoogstaande
menschen in Duitschland wordt opgetreden,
heeten we in Nederland dwingelandij.
Van uit het, God zij dank, nog vrije Neder
land brengen we eerbiedig hulde en dank aan
Stegerwald, aan Otto, aan Brauer en hun me
destrijders, die meer en beter dan hun heftig
ste belagers het socialisme in Duitschland heb
ben teruggehouden van de wegen van het
bolsjewisme. Hun zoo belasterde samenwerking
met de socialisten niet met het socialisme
had slechts tot doel en tevens tot resultaat dat
de uiterste consequenties van het Marxisme
niet door de socialisten getrokken werden.
Wat de zaak op zich zelf betreft, valt niet te
heeft zij tot taak zorg te dragen rechtstreeks ontkennen dat principieel groot onderscheid
,1 „1U«4- 1-ntV.SN. i -4.
voor al de belangen speciaal van het katho
lieke deel van den arbeidersstand, voor zon
ver in de moderne samenleving gezien in
het "licht onzer katholieke wereldbeschouwing
niet behoorlijk wordt zorg gedragen door an
dere organisaties, die niet behooren tot het
k organisme van onze katholieke arbeiders-orga
nisatie zelf, maar die b.v. publiekrechtelijke
moet worden gemaakt tusschen stands-organi
saties en vakorganisaties.
De vakorganisatie is zeker een uiterst ge
wichtige en tot heden allernoodzakelijkste tak
van dienst onzer R. K. standsorganisatie.
Om hier nogmaals en thans letterlijk het bis
schoppelijk communiqué van 1916 aan te halen:
de standsorganisatie heeft tot taak recht-
organen van den staat of meer algemeene, ook s'treeksch of onrechtstreeks alle belangen van
voor andere maatschappelijke groepen zorg
dragende kerkelijke organisaties kunnen zijn,
Om deze veel omvattende en zeer gecompli
ceerde taak te kunnen vervullen is natuurlijk
het organisme zelf van de katholieke stands
prganisatie al blijft zij een levende een
heid vormen uitgegroeid tot een daaraan
beantwoordend bovengecompliceerd samenstel,
organen, die elk afzonderlijk eigen speciale
functies hebben.
Bij het ontstaan van maatschappelijke toe
standen, waarin de katholieke arbeidersorgani
satie niet meer voldoende zelf deze of gene
sociale belangen kan behartigen zal zij zich
natuurlijk rekenschap geven van de taak en
roeping van den Staat, die de niet voldoende
daadkracht der privaat-rechtelijke organisaties
heeft aan te vullen en het streven van deze
organisaties in overeenstemming heeft te hou
den of te brengen met het algemeene welzijn
van het geheele volk. Zij zal alsdan niet aar
zelen, voor de behartiging van deze belangen,
zelf een beroep te doen op ingrijpen van den
Staat en het vervullen van zekere functies daar
om volgaarne overlaten aan den Staat.
PAUSELIJKE JAARMEDAILLE. De voor- en achterzijde van de jaarmedaille (ontwerp
Mistruzzi), die door Z. H. den Paus op Sint Petrus feestdag aan regeeringspersonen en
andere hoogwaardigheidsbekleeders werd aangeboden.
Dit alles neemt niet weg, dat we hier open
lijk onze verontwaardiging meenen te moeten
uitspreken over het gruwelijk onrecht dat de
zen menschen wordt aangedaan; te meer waar
we bedenken dat er ook onder hen metterdaad
edele karakters zijn, die naar hun eerlijke over
tuiging voor gruwelijk miskende menschenrech-
ten streden.
We herhalen hier ook tegenover hen, dat
stelen stelen is en stelen blijft.
We veroordeelen hier openlijk en luide elke
daad waardoor rechtmatige vrijheid met voeten
wordt getreden.
We vragen recht voor ieder menschenkind;
ook voor de Joden.
De geheime niet te loochenen aantrekkings
kracht van het door ons bestreden en in zijn
wezen verfoeilijk nationaal-socialisme, ligt
eenerzijds in de thans overal 'zich naar voren
dringende demagogie, die de doodsteek is voor
oprechte democratie en die het algemeene volks
welzijn tot speelbal maakt van tegen elkander
concurreerende politieke partijen en vakver-
eenigingen; anderzijds in het gemis aan vol
doende daadkrachtig optreden bij de thans zoo
noodige handhaving van het voor ware volks
vrijheid onmisbaar staatsgezag.
Moge deze zoo ernstige les voor ons een spoor
slag zijn om zonder verder dralen met volle
kracht waar het kan in samenwerking met
andere welgezinden de hand te slaan aan de
verwezijlijking van wat „Quadragesimo Anno
met zooveel aandrang van ons, Katholieken,
vraagt.
Maar vergeten we toch tevens nooit dat voor
den Katholiek een onverbiddelijke strijd gebo
den blijft tegen de wereldbeschouwing van een
nationaal-socialisme, dat geweld verheft tot
recht, dat voor persoonlijke vrijheid geen eer
bied kent en alles neertrapt wat hem den weg
verspert.
Dat is geen gezond nationalisme. Dat is bol
sjewisme.
Het slotwoord werd gesproken door den heer
Maenen. Met het zingen van „Limburg mijn
Vaderland" werd de enthousiaste vergadering
gesloten.
den arbeidersstand te behartigen voor zoover
dit niet beter kan of moet worden overgelaten
aan andere organisaties, waarin verschillende
standen of groepen uit verschillende standen
vereenigd zijn, en welke daarom geen zuivere
arbeidsorganisaties, maar kerkelijke of staats
burgerlijke, parochieele of gemeentelijke orga
nisaties zijn. Tot deze taak zelf der standsor
ganisatie behoort zeer zeker ook de tijdige op
richting van noodig blijkende speciale organi
saties, waartoe in deze dagen op een der eerste
plaatsen de vakorganisatie moet worden gere
kend."
Wij achten de mogelijkheid niet uitgesloten
dat eerlang de Staat sommige belangen gaat be
hartigen, die thans nog bijna uitsluitend door
de arbeidersorganisatie zelf behartigd moeten
worden. Door „Gleichschaltung" in de zgn. „be-
rufsstöndq" zullen in deze door ons genoemde
„publiekrechtelijke bedrijfsorganisaties" de vak
organisaties metterdaad voor een groot gedeel
te, op de eene of andere wijze worden „inge
schakeld" en worden ze dus in zooverre metter
daad een deel der staatsstructuur.
Onze correspondent meldt ons uit Parijs, d.d.
2 Juli:
Zoo Parijs in deze dagen vervuld is van mili
taire muziek, zijn toch de marschen niet over-
talrijk. De verschillende garde-muziekkorpsen
hebben aan de Parij zenaars willen toonen, hoe
sterk ze zijn in concertmuziek en de Schotten
zijn zelfs gaan dansen.
Er was dus afwisseling genoeg en de Parij -
zenaars hebben bij honderdduizenden kunnen
genieten. De muzikanten genoten niet minder.
Prachtige ontvangst op het stadhuis, plechtig
défilé in den tuin van de „Tuileries" voor den
president van de republiek; hier champagne
daar geestdrift.
Honderdduizend menschen in de „Tuileries",
waar generaal Gouraud, de gouverneur van
Parijs, toen hij onze grenadiers zag voorbij
marcheeren uitriep; „Wat opmerkelijke mili
taire allure!" Honderdduizend menschen ook
in den Jardin d'Acclimatation, waar de mu
ziekliefhebbers er niet over uitgesproken kwa
men, hoe schitterend onze kapel speelde.
In het Luxembourg, in het Sportpaleis, in het
openluchttheater, in de Pleyelzaal, overal heeft
onze muziek een uitstekenden indruk gemaakt.
Kapelmeester kapitein Boer heeft niet alleen
te Parijs Hollandsche executanten willen bren
gen, maar ook Hollandsche muziek. Niet alleen
het „Turf in den ransel" aan de grenadiers zoo
dierbaar, of- de Piet-Hein rhapsodie van van
Anrooy, maar ook jonge werken, die hier een
verrassing hebben gebracht.
In het belangrijkste binnenconcert werd
Carel Oberstadt's „Suite Fran5ai.se" uitgevoerd,
welke uitvoering een geestdriftigen bijval ont
moette. In het Sportpaleis was onze vaderland-
sche muziek vertegenwoordigd door Koeberg's
„Zeelandia" en het spreekt van zelf, dat wan
neer hedenavond het festival met het nacht
feest te Versailles wordt besloten, onze grena
diers er het 5de deel uit de Suite Frangaise
van Oberstadt zullen ten gehoore brengen. Dat
nachtfeest zal heel Parijs naar Versailles ver
plaatsen.
Het optreden van Duys ten sterkste
afgekeurd.
In de vergadering van het Partijbestuur der
S. D. A. P. werd, blijkens de socialistische pers,
besloten de volgende publicatie uit te geven:
„Het P.B. nam kennis van het verschijnen
van de brochureDuijs bij den uitgever Thieme
te Zutphen, evenals van het voornemen der
partij genooten Henri Polak en Zwertbroek om
brochures betreffende tactische en organisato
rische vraagstukken te publiceeren. Met genoeg
doening nam het P. B. kennis van de mededee-
ling der beide laatstgenoemde partij genooten,
dat zij van hun voornemen hebben afgezien.
Het P.B. acht het wenschelijk ter kennis van
de partijgenooten te brengen, op welke wijze
het gemoeid geweest, is in de voorbereiding der
uitgave der brochureDuijs.
Bij geruchte was het P.B. reeds begin Mei
ter oore gekomen, dat Duys aan een aantal per
sonen had medegedeeld, dat een brochure over
partij-tactiek van zijn hand het licht zou zien.
Tijdens de P.B.-vergadering op Zaterdag 13
Mei werd telefonisch toegang gevraagd voor
de partij genooten Duys en Van der Veen, aan
gezien de laatste bezwaar had een brochure uit
te geven over aangelegenheden, de partijleiding
rakende, zonder het P.B. daarover te hebben
geraadpleegd.
De besprekingen hierover in het P.B. met de
beide genoemde partijgenooten hebben toen
plaats gehad in de namiddagpauze van de ver
gadering van den Partijraad van ongeveer 6 uur
tot bij halfacht, nadat eenige leden van het
P.B. in de gelegenheid waren geweest den
tekst der brochure door te lezen.
Met de grootst mogelijke meerderheid is toen
pg. Duijs met den meesten ernst ontraden deze
brochure te publiceeren. De overwegingen wa
ren hierbij, dat het P.B. geen enkel partij
genoot kan of wil terughouden van het publiek
maken zijner opvattingen onder eenigerlei
vorm, hetzij in onze pers, hetzij in brochure
vorm doch dat zooals pg. Duijs bekend was,
reeds op 29 April het P.B. besprekingen begon
nen was over de vraag, of en op welke punten
onze programs en onze tactiek opnieuw in be
raad genomen moesten worden. Het P.B. vrees
de van de verschijning dezer brochure slechts
verwarring onder de partijgenooten, welke nog
zou worden vermeerderd door commentaren in
de perse waardoor de besprekingen in het P.B
en het nemen van de juiste besluiten zouden
kunnen worden verhinderd of belemmerd. Het
P.B. herinnerde pg. Duijs daarenboven aan de
gelegenheid om tactiekvraagstukken in de daar
voor aangewezen organen der Partij te behan
delen.
Partijgenoot Duijs verliet de bespreking, blijk
baar sterk onder den indruk der aangevoerde
argumenten en beloofde de zaak nog in beraad
te zullen houden.
Den volgenden morgen, Zondag 14 Mei, ver
scheen pg. Duijs in den Partijraad (waarvan hij
geen deel uitmaakt) en overhandigde den voor
zitter het volgende briefje:
Amice,
„Aansluitende aan Reinalda, ben ik, over
alles nog eens nagedacht hebbende, bereid
mij te laten leiden door het P.B.-inzicht om
trent het moment van het verschijnen mijner
brochure. Ik zou dan gaarne echter even het
woord krijgen. Kan dat?"
(w.g.) DUIJS.
Van „Gleichschaltung" kan echter nimmer
R K. Standsorganisatie en Staat. I sprake zijn waar het de behartiging geldt van
1 speciaal Katholieke belangen, waarvoor ook op
wereldlijk terrein moet worden zorg gedragen.
Aan onze Katholieke standsorganisaties laten
wij niet raken.
Zooals de Duitschers zeggen: „Gottes recht
bricht Menschenrecht". „Christi Kreuz über
Hakenkreuz".
In welken zin konden de Duitsche Bisschop
pen de „Katholische Arbeitersvereine" kerke
lijke organisaties noemen?
In dezen zin, dat wanneer men onderscheid
maakt tusschen organen van de kerk en orga
nen van den Staat, en dan de vraag stelt of
onze katholieke standsorganisaties beschouwd
kunnen worden als instellingen van een moder
nen staat, deze vraag beslist ontkennend moet
beantwoord worden.
Onze katholieke standsorganisaties zijn orga-
De katholieken en de politiek.
Op deze bijeenkomst van stands- en vakorga
nisaties, wijdden we van zelf meer speciaal onze
aandacht aan de rechten en plichten der Ka
nen voor maatschappelijk leven van het. door th0lieken, die betrekking hebben op de sociale
levensopvatting en wereldbeschouwing, nog
een eigen éénheid bewarend katholieke volks
deel.
Zoo spreken we terecht van „Katholiek Heer
len" van „Katholiek Nederland", zonder daar-
activiteit onzer R. K. arbeidersbeweging.
We kunnen hier nochtans moeilijk zwijgen
over het onrecht onzen Katholieken geloofsge-
nooten in Duitschland aangedaan, die jaren
lang met onverzwakte trouw en toewijding
door den schijn aan te nemen van minder goe- Kerk en Staat hebben gediend op politiek ter-
de Nederlandsche staatsburgers te zijn.
Wanneer dus de staat deze katholieke stands
organisaties zou willen opslorpen door zooge
naamde „Gleichschaltung" en daarvan organen
van den staat zelf zou willen maken, dan moe
ten we ons daartegen principieel te allen tijde
en overal, met kracht verzetten.
Het Katholicisme immers kan en mag niet
zoo worden opgevat dat het zich niet zou kun
nen of behooren te bewegen buiten het speciale
en eigen terrein der bisschoppen en priesters
als hadden de katholieke leeken in het maat
schappelijk leven niet, als Katholieken, speciale
plichten te vervullen.
De Kerk bestaat uit priesters en leeken. Spe
ciaal in onzen tijd van het door de Pausen met
zooveel aandrang gevorderde leekenapostolaat,
zou het „uitschakelen" van de leeken uit onze
katholieke samenleving voor ons een gruwel
Zijn.
Erkennen dat de Staat het recht heeft de m
dezen zin kerkelijke organisaties op te heffen,
zou het Christendom de mogelijkheid ontne
men als „zuurdeesem" in de maatschappij te
werken. Het zou de katholieke leeken beletten,
in samenwerking met de priesters, behoorlijk
Een eeregroet aan prelaat Leicht, die in de
zelfde zaal een paar jaar geleden ons zoo har
telijk heeft toegesproken.
Een eeregroet aan alle leden der Beiersche
Volkspartij, die allen, zonder uitzondering, naar
de gevangenis zijn gesleurd.
Een eeregroet aan de fiere Centrum-mannen,
die ook in andere Duitsche staten nog pal staan
voor hun Katholieke overtuiging.
Gewis, er zijn landen waar de Katholieken
het beter achten geen eigen politieke partij te
stichten, maar de bestaande politieke partijen
door hun Katholieke beginselen te beïnvloeden
door wat de communisten zouden noemen Ka
tholieke „cellen" daarin te bouwen.
We ontzeggen echter aan eiken Staat het
recht om den Katholieken te verbieden ook op
staatkundig terrein in afzonderlijke groepen
samen te werken, en aldus hetzij een staatkun
dige pal-tij van Katholieken, hetzij een Katho
lieke Staatspartij te vormen.
Ook mogen we hier niet verzwijgen hoe we
oordeelen over de wijze waarop in Duitschland
socialisten, communisten en joden bejegend
worden.
I I We zijn en blijven overtuigd, dat het Marxis-
zorg te dragen voor de toepassing in het maat- me hetwelk den klassenstrijd predikt en dat
schappelijk leven van de door bisschoppen en ;n werkelijkheid nog meer het Katholicisme dan
priesters gepredikte beginselen. We zouden dan kapitalisme bestrijdt een ramp is voor
krijgen wat men in Duitschland van de da- ^et volk, en na het liberalisme dat het Ka
ken verkondigt als het door velen nagestreefde tholicisme heeft losgerukt van het maatschap-
doel „den totalen staat"; die de Kerk aan pelijk leven en den weg baande tot de pluto-
zich ondergeschikt wil maken, die zelfs de oratie de voornaamste oorzaak is der tegen-
kerk zou willen opnemen in den staat wat woordige wereldellende.
een pertinente ketterij is en die de geloovi- Socialisme en communisme dienden eerder
een aan de leiding der bisschoppen zou willen en krachtiger te zijn bestreden. De valsche vrij-
onttrekken. heidstheorieën van het liberalisme hebben
De Kerk van Christus is niet voor één be- 1 zulks, helaas, belet.
Herdenking 25-jarig bestaan.
Gisterenavond is in de vergaderzaal van het
gemeente ziekenhuis aan den Zuidwal te 's-Gra-
venhage de algemeene vergadering begonnen
van de Vereeniging van Nederlandsche Arbeids
beurzen onder voorzitterschap van den heer W.
Drees.
Er werden eerst eenige huishoudelijke zaken
afgedaan. Als secretaris werd herkozen de heer
Folmer.
Om half 8 ging de vergadering over tot de
herdenking van het 25-jarig bestaan der ver
eeniging. Het Tijdschrift van den Ned. Werk-
loosheidsraad heeft reeds een uitvoerig over
zicht van de handelingen der vereeniging ge
publiceerd.
De voorzitter, de heer Drees, sprak er zijn
vreugde over uit, dat de vereeniging bij de
bescheiden herdenking, die zij wijdt aan haar
25-jarig bestaan, zich in groote belangstelling
mag verheugen. Spr. heette o. m. welkom den
heer Verwey, directeur van den rijksdienst der
Arbeidsbemiddeling en werkloosheidsverzeke-
ring.
Aan de hand van het historisch overzicht,
samengesteld door den heer Folmer, gaf spr.
vervolgens een korte samenvatting van de ge
schiedenis der vereeniging.
De vereeniging kan met voldoening terugzien
op den afgelegden weg. Ook in de toekomst zal
zij veel kunnen doen om de ontwikkeling der
arbeidsbemiddeling verder te bevorderen en
voorlichtend en stimuleerend op te treden.
In de ontwikkeling van dit werk zag spr. nog
groote perspectieven. Daarmede staat men nog
maar in het begin. De arbeidsbeurs zal steeds
meer in het centrum van het bedrijfsleven ko
men te staan.
Spr. sprak de hoop uit, dat in de komende
jaren aan de bemiddelaars weder de voldoe
ning zal worden geschonken, aan vele duizen
den arbeid te kunnen wijzen en dat de veree
niging er ook verder toe moge bijdragen dat
wij de problemen meester blijven, waarvoor
de arbeidsbemiddeling wordt gesteld en dat
de arbeidsbeurzen zich toonen waardevolle
dienaren der gemeenschap. (Applaus).
Hierna voerden velen nog het woord. De
heer Verwey bracht de gelukwenschen over
van den minister van sociale zaken. De heer
v. Geelen bood namens de vereeniging van
directeuren aan een grafiek, gevende een over
zicht van de ontwikkeling der arbeidsbemid
deling 1908—1932. Mr. Gerritsz sprak de ge
lukwenschen uit namens den Ned. Werkloos-
heidsraad, de heer W. F. Detiger, sprak als
directeur der gem. arbeidsbeurs en districts
arbeidsbeurs te Amsterdam, secretaris van de
A.V.O., Voorts spraken nog de heeTen J. C.
v. d. Wolf, voorzitter van den Raad van Ar
beid te Winschoten, en W. Nieuwhoff, oud
directeur der arbeidsbeurs te Utrecht.
De heer Drees sprak tot allen woorden van
dank.
Na afloop begaf het gezelschap zich naar een
der zalen van het Gemeenteraadsgebouw aan
de Javastraat, waar het gemeentebestuur het
congres een officieele ontvangst bereidde.
De Burgemeester, jhr. mr. Bosch ridder van
Rosenthal, hield daarbij een rede, waarop de
heer Drees een dankwoord sprak.
BATAVIA, 3 Juli. (ANETA.)
In Padang werd de leider van de Partij Re
publiek Indonesia gearresteerd. Hij was aan
gewezen om de revolutionaire propaganda te
Batavia te leiden, waarmede hij zich vroeger
reeds bezig hield. Hij hield zich langen tijd
schuil.
Een tweede organisatie opgericht.
BATAVIA, 3 Juli® (ANETA).
Naast de Ned.-Indische Fascistenorganisatie is
opgericht de Fascistische Unie, wier promotors
den oud-leider van de Ned.-Indische Fascisten
organisatie aanzochten voor het leiderschap,
hetwelk door den heer De Bree werd aanvaard.
Gedurende de laatste maanden werden in
verschillende plaatsen van 't Gooi alsmede in
de Bilt en Huis ter Heide aangifte gedaan van
diefstallen, die meestal in den nacht plaats von
den. Natuurlijk werd door de politie der be
trokken gemeenten ijverig gezocht naar den
persoon, die de misdaden op zijn geweten had
Men vermoedde wel dat de diefstallen steeds
door denzelfden persoon of groep van menschen
gepleegd waren. Het onderzoek had tot nu
evenwel geen enkel resultaat. In den nacht van
Vrijdag op Zaterdag troffen twee agenten van
de Bilt op een erf van een villa aan de Bilder-
dijklaan te Bilthoven een onbekend persoon
aan die op zijn fiets, zooals spoedig bleek, een
Philips-gelijkrichter en een tafelkleed had ge
pakt. Deze omstandigheid was wel zoo ver
dacht dat men den men aanhield om de zaak
nader te onderzoeken. De aangehoudene bleek
te zijn de 36-jarige los werkman H. J. T. uit
Hilversum. Terwijl kort na de aanhouding reeds
kon worden vastgesteld dat de gelijkrichter en
het tafelkleed denzelfden nacht in een villa aan
de Laurillardlaan waren gestolen. ,Het verder
onderzoek bracht aan het licht Adt de man
meer dan 20 diefstallén op z'n geweten had. Een
onderzoek in de woning van den arrestant
leverde een heele collectie gestolen voorwerpen
op. Men vond o.a. een stofzuiger, matten,
schaatsen, een plaid en veel kleedingstukken
en waschgoed. De voorwerpen werden voor het
grootste deel door betrokkenen als hun eigen
dom herkend.
Nadat de man door den burgemeester van de
Bilt was verhoord, is hij in arrest gesteld om
voorgeleid te worden bij den officier van
justitie te Utrecht.
Het geheele te Zaandam verduisterde
bedrag teruggevonden.
De politie te Bergen op Zoom heeft gisteren
middag het onderzoek voortgezet naar de gel
den welke door den gearresteerden boekhouder
v. A. uit Zaandam in de bosschen van Kuipers
waren verstopt.
De politie is er in geslaagd ook den laatsten
porceleinen pot, waarin hij een bedrag van
8000 had verborgen op te graven. Het geheel
vermiste bedrag van 29.000 is dus thans te
recht.
INBRAAK.
Zondag werd te Nijmegen ontdekt, dat dieven
waren binnengedrongen in het huis van den
heer D. aan den Groenewoudschen weg te Nij
megen.
De dieven bleken op de hoogte te zijn ge
weest, dat de bewoners uit waren, en zijn door
een kelderluik de woning binnengedrongen. Ze
hebben alles overhoop gehaald en niet tever
geefs. Ze wisten zich meester te maken van
een betrekkelijk groote som gelds en 2 kostbare
horloges. Toen de bewoners thuis kwamen ont
dekten ze terstond den diefstal.
Onmiddellijk werd de politie gewaarschuwd,
wier onderzoek tot heden nog geen resultaat
heeft gehad.
BOERDERIJ AFGEBRAND
Maandagmiddag is brand uitgebroken in een
hooiberg van den heer Voorneveld aan den
Rijksstraatweg naar Abcoude, te Weesperkar-
spel. In weinige oogenblikken stond de boerde
rij in brand. De brandweer hield zich voorna
melijk bezig met het nat houden van de be
lendende boerderij van den heer van Nes,
daar de wind juist zóó was, dat er groot gevaar
bestond dat ook deze boerderij door het vuur
zou worden aangetast. De brand is vermoe
delijk ontstaan door hooibroei. Eenige schuren
die bij de boerderij van den heer Voorneveld
gelegen zijn, gingen eveneens in de vlammen
op.
De voorzitter, meenende hierdoor de ver
schijning van de brochure te voorkomen, heeft
daarop aan Duijs gedurende ongeveer een half
uur de gelegenheid gegeven den inhoud zijner
brochure te ontvouwen. In zijn rede deelde
Duijs zelf mede, dat hem bekend was, dat het
P.B. reeds sinds geruimen tijd met de'behan
deling dezer aangelegenheden bezig was en dat
hij, ook op grond daarvan, van de publicatie
der brochure afzag, waarvan de Partijraad met
groote instemming kennis nam.
D.d. 5 Mei schreef Duijs aan het P.B. een
uitvoerigen brief, waarin hij aandrong op een
zeer spoedige behandeling van de hangende
vraagstukken, zich anders het recht voorbe
houdende om zijn brochure toch uit te geven
Tot onze groote verwondering ontvingen wij
den 6den Juni d.a.v. een brief van pg. Duijs,
waarin hij mededeelde de brochure toch te
zullen uitgeven, op grond van het feit, dat de
afdeeling Amsterdam V een motie had aange
nomen en gepubliceerd over eventueele tac
tiek-herziening.
Op den lOden Juni verscheen daarop de pu
blieke aankondiging van de verschijning der
brochure, allereerst door het bekende inter
view in de „Telegraaf".
Het P.B. is van meening, dat een ervaren
partijgenoot als Duijs had dienen te begrij
pen, dat de publicatie dezer brochure niet
verhelderend, doch verwarrend moet werken
en dus niets kan bijdragen tot het in de bro
chure gestelde doel, te meer, daar de wijze
van aankondiging in een der ons meest vijan
delijke dagbladen onder de massa der partij
genooten een levendige onrust heeft gewekt.
Het P.B. nam met ontstemming kennis van
het feit, dat pg. Duijs zijn aan den Partij
raad gegeven woord gebroken heeft, alleen
onder het motief dat een der Amsterdamsche
afdeelingen een motie heeft aangenomen.
Het P.B. keurt ten sterkste dit optreden
van pg. Duijs af en kan slechts de hoop uit
spreken, dat de partijgenooten in het geheele
land alles zullen doen om de schade, die door
dit optreden aan de Partij dreigt te zullen
worden toegebracht, te herstellen".
Voor socialisten verboden
vereenigingen.
Van de overige besluiten van het Partijbe
stuur vermelden we nog de volgende:
Het optreden in communistische vergade
ringen van een ex-partijgenoot, raadslid te
Lonneker, gaf het P.B. aanleiding nog eens
nadrukkelijk uit te spreken en te publiceeren,
dat de Vereeniging van Vrienden van de Sovjet-
Unie (V.V.S.U.) beschouwd moet worden als
een planeet van Moskou, als bedoeld in de
Congres-resolutie van 1928. Het lidmaatschap
van deze vereeniging is met dat van de Partij
onvereenigbaar.
Op verzoek van de partijgenooten die lid zijn
van den Bond van Soc. Dem. Studenten Clubs
(S.D.S.C.) deed het P.B. een uitspraak over
een besluit van het jongste congres van dien
bond. De uitspraak luidt:
„Het P.B., kennis genomen hebbende van
het besluit van het congres van den Bond
van S.D.S.C., volgens welk besluit het lid
maatschap voor communisten wordt open
gesteld; f
acht, indien dit besluit wordt gehandhaafd,
de erkenning van deze organisatie niet langer
mogelijk;
het P.B. .verwacht evenwel, dat de partij
genooten in de S.D.S.C. zullen erkennen, dat
de door genoemde uitspraak ontstane toe
stand niet kan worden bestendigd;
en vertrouwt, dat deze partijgenooten zul
len zorgen, dat aan dien toestand spoedig een
einde komt".
Vergadering te Nijmegen.
Zaterdagmiddag werd te Nijmegen het con
gres van bovengenoemden bond geopend door
den heer J. Andriessen, lid der Eerste Kamer.
Aan zijn rede ontleenen we het volgende:
In 1930 telde de bond 25.500 leden, thans 28.669
in 520 afdeelingen. Er viel de laatste maanden
lichte teruggang te constateeren.
De financieele toestand van den bond is ge
zond ongeacht een stakingspost van 121.000
in 1932.
Op 1 Januari 1930 bedroeg het vermogen van
den Bond 805.000, thans is dat gestegen tot
1.186.702.
De werkloozenkas is uitgeput als gevolg van
de crisis. Op 1 Januari 1930 bezat de bond nog
695.000 in deze kas. 1 Januari 1933 was er geen
saldo meer in de kas.
In drie jaren is totaal 4.169.000 aan steun
uitgekeerd, daaronder was 361.000 bijzondere
steun van de regeering over 1932.
Aan verbetering der arbeidsvoorwaarden werd
met succes gewerkt.
Het jaar 1932 bracht eenige beweging door
dat de regeering meende in de collectieve con
tracten te moeten ingrijpen. Wat de nabije
toekomst omtrent de regeling der arbeidsvoor
waarden zal brengen, valt nog niet te zeggen.
Men zal zich moeten aanpassen aan den nieu
wen levensvoet.
Leiders en leden vertrouwen elkander en zul
len onder goedkeuring van het kerkelijk gezag
het algemeen belang dienen, aan de hand der
Pauselijke Encyclieken. Onze Katholieke ar
beidersbeweging strijdt tegelijk voor het Ka
tholieke front. Duitschland heeft Katholiek Hol
land gewaarschuwd.
De Katholieke jeugdbeweging in de arbei
dersorganisaties zag spr. gaarne versterkt. Spr.
vroeg meer aandacht voor de Jonge Werkman
en de Kath. Gezellenorganisatie.
Inzake de werkverschaffingspolitiek spoorde
spr. de regeering aan, het bedrijf volop in te
schakelen en gehoor Ut geven aan de redelijke
verlangens der werkgevers- en werknemersor
ganisaties om een commisise te benoemen, die
advies kan geven inzake loonregeling en werk
verschaffing.
Spr. waarschuwde tegen een eenzijdige actie
voor ingrijpen der regeering in de arbeidsvoor
waarden der bouwvakarbeiders in verband met
de bevordering van den volkswoningbouw. Spr.
achtte hier een diepgaande studie noodig en
wees er op, dat de kapitaalrente van grooten
invloed is op de duurte der woningen.
Niet de „onverbiddelijke economische wetten"
moeten doorslag geven, maar de christelijke op
vattingen van recht en rechtvaardigheid al gaf
spr. toe dat de arbeiders zich op den duur zul
len moeten wennen aan een meer sober leven,
door vermindering der inkomsten.
Spr. richtte vervolgens een woord van wel
kom tot den voorzitter van het Werkliedenver
bond, den heer De Bruyn en de vertegenwoor
digers der verschillende zusterorganisaties.
Bij het bestuur is ingekomen een schrijven
van de patroonsorganisaties waarin een voorstel
werd gedaan tot loonsverlaging van 15 pet
Tevens was in dit schrijven een voorstel op
genomen tot vermindering van de zes vacantie-
dagen tot drie.
De voorzitter was van oordeel, dat het bedrijf
geen behoefte heeft aan een loonsverlaging van
15 pet.
Aan het hoofdbestuur werd door vele afge
vaardigden hulde gebracht voor het betoonde
beleid.
Tegen fascisme.
In de middagvergadering sprak nog de heer
De Bruyn, voorzitter van het Werkliedenver
bond, die een scherp pleidooi heeft gehouden
tegen het extremisme en adviseerde alle leden
te royeeren, die fascist zijn. Wij dulden niemand
in ons midden, die goedkeurt wat thans in
Duitschland geschiedt.
Wij hebben de regeering dringend verzopht
het Nederlandsche volk te beschermen tegen
de provocateurs, die men van Duitschland op
ons afstuurt.
Spr. pleitte voor een gezonde Katholiek sociale
actie in de Katholieke vakbeweging.
De heer C. Kuiper, lid der Tweede Kamer,
gaf een beschouwing over crisis en vakbewe
ging. De arbeidersbeweging moet alles in het
werk stellen om de arbeidersbelangen naar
rechtvaardigheid en redelijkheid te dienen.
VERDRONKEN 7
(k"
Gisterenmiddag kwam een ongeveer 21-jarige
arbeider, woonachtig te Haarlem, een roei
bootje huren bij een verhuurder van roeibootjes
te Kampen. De man is daarmee gaan roeien op
den IJssel.
In den loop van den middag vond men het
bootje drijvend op den IJssel, terwijl daarin
geen kleeren waren. Men vermoedt, dat de man
is gaan zwemmen en is verdronken-
Tweede dag.
De tweede dag werd begonnen met een H.
Mis in de St. Canisiuskerk, opgedraftn door
den Afdeelingsadviseur. Alle vierhonderd con
gresgangers waren aanwezig. Tegen elf uur
werd het congres heropend. In verband met
voorstellen inzake collectieve arbeidsovereen
komsten verklaarde het hoofdbestuur zich be
reid bij de regeering stappen te doen om te
komen tot een wetsontwerp waarin de moge
lijkheid tot bindendverklaring van de collec
tieve arbeidsovereenkomsten wordt openge
steld. Het hoofdbestuur zal blijven ijveren voor
opname van de bepalingen van den C.A.O. in
de bestekken der Rijkswerken.
Pensionneering voor arbeiders
Lang werd gediscussieerd over een door Nij
megen ingediend voorstel tot pensioenregeling
voor arbeiders boven de 65 jaar, die krachtens
hun leeftijd niet meer voor werkloozen-steun
in aanmerking komen en dan vallen in den
steun van het Burgerlijk Armbestuur. De voor
zitter deelde mede, dat het Bondsbestuur er in
geslaagd is wijzigingen te doen aanbrengen in
de oorspronkelijke plannen der Regeering om
de 65-jarige arbeiders met ingang van 1 Juli
uit te schakelen van de werkloozenuitkeering.
Hierdoor wordt ten deele voorzien in den
wensch der afdeelingen. Het hoofdbestuur is
bereid bij het werkliedenverbond de kwestie
ten opzichte van de Rijksouderdomsverzekering
aanhangig te maken.
De bondsadviseur, de Weleerw. heer kapelaan
van Leeuwen hield een rede over de econo
mische, sociale en politieke crisis van het
oogenblik. Spreker spoorde aan tot een intense,
godsdienstige en sociale actie, waardoor althans
in de Katholieke gelederen gezondere en doel
treffender denkbeelden gaan postvatten om-i
trent maatschappelijke reformatie.
Het hoofdbestuurslid, de heer Gommers,
hield een beschouwing over crisis en arbeids
duur. Gestteefd moet worden naar behoud van
het bestaande loonpeil en naar geleidelijke ver
korting van arbeidsduur. Met dien verstande,
dat voorkomen moet worden, dat daaruit na-
deelige gevolgen voor het bedrijf kunnen voort
vloeien. Deze stellingen werden met algemeene
stemmen aanvaard. Bij de rondvraag werd nog
officieel gewaarschuwd tegen de fascistische
cellenbouwers, die blijkbaar ook reeds zijn
doorgedrongen in de Katholieke vakbeweging.
Het hoofdbestuur adviseerde tot royement van
deze elementen.
BRAND.
Zondagavond is brand ontstaan in het woon
huis van den heer P. van der Meer te Noordwij-
kerhout. Ook de bloembollenschuur vatte Spoe
dig vlam en een groote partij bloembollen werd
een prooi der vlammen.
Woning en schuur brandden geheel uit.
De oorzaak van den brand is onbekend.
Verzekering dekt de schade.
BANDOENG, 3 Juli. (ANETA.)
De Landraad behandelde de moordzaak te
gen Adji uit Makassar, die Zondag 16 April
den heer Luyten van de firma Volker dood
stak. Beklaagde werd wegens doodslag tot
negen jaar gevangenisstraf veroordeeld.
