^TSTE
DE REDDING VAN MATTERN.
'ÉfSPli
1
it
ZEETIJDINGEN.
ZATERDAG 8 JULI 1933
TENGEVOLGE VAN EEN MOTOR
DEFECT MOEST HIJ IN EEN
VERLATEN STREEK
DALEN.
DIE GOEDE LOBBESEN
brand in een verfmaalderij.
m t-wf M
EEN CHINEESCHE VALSCHE
MUNTER.
OPENBARE WERKEN IN FRANSCH
MAROKKO.
Parijs stelt 700 millioen
beschikbaar.
AUTOBUS IN RAVIJN GESTORT.
Vijf dooden en tien gewonden.
Vader met twee kinderen ongedeerd
INTERNATIONALE UNIE VAN VROUW MET KIND UIT HET RAAM
R. K. VROUWENBONDEN.
drie arbeiders onder zand
BEDOLVEN.
KIND TE WATER.
VERSCHRIKKELIJK SCHOUW
SPEL.
GEVALLEN.
Prauw in brand geraakt.
Een doode en twintig gewonden.
DE AARDBEVING IN Z.-SUMATRA
De aangerichte schade.
NED
SCHOENER BIJ CURACAO
VERGAAN.
P. T. T. AMBTENAAR TE 's-BOSCH
GEARRESTEERD.
ROEKELOOZE TOCHT.
DE MIJNRAMP BIJ RECKLING
HAUSEN.
DRIE MILITAIRE VLIEGTUIGEN
VERONGELUKT IN POLEN.
BALBO BEDREIGD?
OFFICIEELE TEGENSPRAAK
UIT CHICAGO.
SCHIPPERSBEURS.
VISSCHERIJ.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
STOOMVAARTLIJNEN.
BUITENLANDSCHE HAVENS.
GEMENGDE BERICHTEN.
nagekomen zeetijdingen j
?i
£>e Amer. vlieger
Mattem.
Zijn vrouw nog altijd vol hoop.
Gisterenavond meldden wij in de laatste be
richten nog het sensationeele bericht uit Moskou
dat de Amerikaansche vlieger Mattem gezond
en wel in Anadirchutka in Siberië is aangeko
men.
Omtrent zijn redding meldt Vaz Dias nader
uit Moskou:
Een nader alhier ontvangen bericht meldt,
dat de wereldvlieger J.
Mattem, die onderweg
naar Alaska vermist raak
te, gevonden is te Anadir
Tsjoetkotka in Noord-Oost
Siberië.
Volgens een bericht uit
Alaska is het kustschip,
dat op 300 zeemijl lag van
de monding van de Anadir
Tjsoetkotka in O.-Siberlë
in zee gestoken om even-
1 tueel Mattern, die volgens
jj&fe 'een Russisch radiobericht
gevonden zou zijn hulp te
brengen.
Reuter meldt nader uit
New York:
De organisatoren van de hulpexpeditie voor
Mattem welke zich op het oogenblik in Britsch-
Columbia (Westkust van Canada) bevindt, heb
ben den vliegenier Alexander opdracht gege
ven, naar Anadir in Kamsjatka te vliegen, 2600
zeemijlen ten Noorden van Waldiwostok.
Mattem had een koerier naar Anadir gezon
den om te telegrafeeren.
Uit Moskou meldt Reuter:
Mattem heeft volgens de laatste berichten
tengevolge van een motordefect in een verlaten
streek van Siberië een noodlahding moeten ma
ken, duizend mijl van Anadir.
De Sovjet-grenswacht, die hem gevonden
heeft, verstrekte hem de noodige hulp.
Mattern heeft een nieuwen motor noodig om
verder te vliegen.
Telegram na 4 weken zwijgen.
In de „Times" lezen wij over de terugvinding
van Mattem nog het volgende:
Sedert 14 Juni 1.1. toen Mattern, die een re-
cord-wereld-solo-vlucht wilde maken, van Kha
barovsk in Siberië startte naar Nome, is van den
Amerikaanschen vlieger niets meer vernomen.
Een telegram bereikte Chicago en was ge
adresseerd aan mr. S. J. Sackett een der finan
ciers van Mattem's vlucht.
Het telegram luidde:
„Veilig in Anadir Tsjoekotka Siberië Jimmy
Mattem".
De boot „Northland" van de Amerkaansche
kustwacht, die sedert zijn vermissing in de
Alaskische wateren naar Mattern zocht, was
gisteren slechts 300 mijl van de golf van Anadir
verwijderd. De commandant heeft opdracht ge
kregen om iedere poging in het werk te stellen
met Mattem in verbinding te komen.
De „Daily Tel." deelt nog mede:
Na een critiek zwijgen van vier weken is gis
teren een bericht ontvangen van den Ameri
kaanschen wereld-vlieger James Mattern. Hij
is veilig gedaald ïn een verlaten streek geheel
afgesneden van de bewoonde wereld. Het tele-
gTambiJg,t van Woensdag dateert, bereikte Mos
kou Pas bonderdag.
Anadir is een kustdorpje 2605 zeemijlen ten
Noorden van Vladiwostok. Het is daarom best
mogelijk dat de eerste hulp hem door het Ame
rikaansche kustwachtschip Northland zal be
reiken.
De promotors van Mattern hebben den leider
der reddingsexpeditie William Alexander order
gegeven onmiddellijk naar Anadir te vliegen.
De expeditie, die uit vier vliegers bestaat, is
momenteel in Britsch Columbië en was op weg
naar Nome in Alaska.
Mattern verliet New York op 3 Juni 1.1. Na
verschillende wederwaardigheden bereikte hij
Khabarovsk waar hij 14 Juni startte voor Nome.
Hij had toen ongeveer 11.000 mijl afgelegd, iets
minder dan drie-vierde van de totale reis. Ana
dir ligt ongeveer 200 mijlen ten Noorden van de
route KhaborovskNome. Deze deviatie is
waarschijnlijk te wijten aan zwaar weer, dat
den vlieger heeft overvallen. In de aviatische
kringen van de Sovjet Republiek verwondert
men er zich over dat Mattern niet gevonden is
door een der Russische expedities. Men zal
trachten hem thans te bereiken.
Onderhoud met mevr. Mattern.
De Washingtonsche correspondent meldt de
„Daily Tel." nog het volgende:
Mevrouw Mattern die de laatste dagen wel
wat zenuwachtiger was geworden, verklaarde
echter nog vol hoop te zijn. Drie weken lang
verliet zij haar radiotoestel niet meer.
„Mijn man beloofde mij jaren geleden, dat
wanneer ik mij niet ongerust zou maken hij
geen onnoodige risico's op zich zou nemen zei
mevrouw Mattern.
Het moet deze belofte zijn geweest, die hem
in Rusland heeft doen dalen, inplaats van een
verdere vlucht te wagen.
Hoe hij gevonden werd.
MOSKOU, 8 Juli (V.D.) De leiding van den
Russischen luchtvaartdienst in het Verre Oosten
heeft hedenmorgen in een telegram de Rus
sische luchtvaartmaatschappij „Ossoaviachim"
nadere bijzonderheden medegedeeld over de
redding van den Amerikaanschen wereldvlieger
James Mattern.
Mattern werd door een schip van Russische
grenswacht in de Anadir-bocht op een afstand
van ongeveer 120 K.M. van Anadir ontdekt.
Terstond werd een patrouille uitgerust om
te onderzoeken, wie zich op de plaats, waar
men niemand had ontdekt, bevond. Tot blijde
verrassing bemerkte men, dat de verloren ge
waande vlieger Mattern zich in leven bevond.
Mattern deelde mede, dat hij door een motor
defect een noodlanding had moeten maken en
reeds verscheidene dagen op hulp wachtte.
Zijn stemming was hoe langer hoe bedroef
der geworden, omdat hij had gehoopt terstond
te worden ontdekt en zijn vliegtuig ter plaatse
te kunnen repareeren.
Het toestel zal echter getransporteerd moeten
worden en van een nieuwen motor worden
voorzien, wat nóch te Chawaroswk, nóch te
Wladiwostok kan geschieden.
De motor zal waarschijnlijk uit Moskou moe
ten komen.
MOSKOU, 8 Juli (V.D.) Te Moskou is een
radiogram uit Anadir ontvangen, waarin wordt
medegedeeld, dat de teruggevonden Ameri
kaansche vlieger Mail u den wensch heeft
te kennen gegeven, zich eerst naar Wladiwo
stok te begeven, waar hij verdere beslissingen
zal nemen. Het is nog niet bekend, wanneer
hij naar Wladiwostok zal vertrekken.
Reuter seint nader uit San Francisco. Volgens
draadlooze berichten is Mattern op 14 Juni ge
dwongen geweest een noodlanding te maken.
Op 5 Juli werd hij door Russische kustwach
ten, die in de Behring zee kruisten gevonden
en naar Anadir gebracht. Het toestel van Mat
tern is zwaar beschadigd, de piloot zelfs is on
gedeerd.
Het benijdenswaardige lot der
walvisschen
Er is één kategorie van wezens, welke zich
over den loop der dingen in het huidige tijds
bestek zeker in de handen wrijven zouden, wan
neer ze deze maar hadden; de walvisschen n.i.
Sedert Hugenberg uitgevonden heeft, dat koei
on gemaakt zijn om boter te leveren en niet de
Walvisschen, is er rondom de wolken welke
het leven dezer laatste dieren zoo somber over
schaduwen een zilveren rand komen stralen.
Weliswaar werd er in Duitschland niet over
matig veel walvisschenboter gegeten maar de
leer van Hugenberg is toch wel geëigend school
te maken en daar profiteeren die groote vis-
schen dan van.
Deze dieren kan men een adempauze van
harte gunnen, want er is langen tijd door erge
roofbouw op hen bedreven om het maar agra
risch te zeggen. In vroegere tijden werd dit
euvel nog eenigszins door het moeizame en ge
vaarvolle karakter van de walvisschenjacht te
gengewerkt. Maar niet zoodra was zulk een dier
neergelegd of de verkwisting begon. Eerst
moest naar een ondiepe plek in de buurt ge
zocht worden en daar zeilde men dan heen om
den buit uit elkaar te snijden. Men maakte zich
op primitieve wijze van wat traan en van de
baleinen meester en de rest werd weggeworpen,
een beetje spek voor de scheepskeuken daar
gelaten.
Maar nu is dat geheel anders geworden. De
moderne techniek heeft zich ook van walvis
schenjacht en derzelvei romantiek meester ge
maakt en tegenwoordig gaat er van die lob
bessen bijna geen onsje meer verloren. Eerst
is men begonnen de wankele roeibooten, waar
mede het wild vervolgd werd, door steamers te
vervangen; een kanon nam de plaats van de
handharpoen in en toen ten slotte de margarine
«eh kwam melden was de ellende niet meer te
°verzien Toen werden er echte, drijvende fa
brieken gebouwd en hoefde de doodgeschoten
Walvisch niet meer naar een ondie,p® nneneel
®leept te worden, om daar te wor p g
meden. Dat geschiedt nu in volle zee en wel
®an boord van schepen, die voor da p
doel van stapel werden gelaten.
Zulk een moederschip, dat gewoonlijk
Ongeveer zes jachtschépen ondersteund wo
kenmerkt zich door een groote opening in den
achtersteven, welke direkt met de zee in ver
binding staat. Op de helling dezer opening zijn
fails aangebracht en nu hoort er nog maar wat
handigheid toe om een gedoode walvisch van
het water uit, langs deze rails naar het dek te
sleepen. Soms worden er drie van deze reuzen
tegelijkertijd op het dek onderhanden genomen.
Gelijk gezegd, gaat van den buit tegenwoor
dig schier niets meer over boord. Het vleesch
ivordt eerst uitgeperst en dan in mest omgezet.
De beenderen worden tot meel gemalen. Vindt
fnen atober in de darmen dan is het groot feest
Want de prijzen van dit artikel staan in de we
reld der ko'smetiek nog steeds hoog genoteerd.
Het kilo doet ongeveer 4000 gulden en men
Vindt wel eens 6 a 7 kilo in één visch. Hoe
sneller de walvisch uit elkaar gepeuterd wordt,
hoe beter dat voor de traan is. Deze wordt voor
ZeeP gebruikt en tegenwoordig ook in groote
porties verwerkt bij de fabrikatie van kunst
boter. In doorsnee kan men van 13 tot 15.000
liter traan uit een beest persen, maar in de Wal-
vischbaai in Zuid-Afrika heeft men in 1924 uit
één exemplaar 61.000 liter gehaald. Natuurlijk
Was dat voor de walvisch een record en voor de
Vissehers een buitenkansje. Behalve beender
meel, mest, parfum en traan levert de walvisch
hog baleinen. Hij heeft er aan eiken kant van
2jjn mond tot zeshonderd toe en de lengte van
zijn baard is soms vijf meter. Zoodat hij in een
gunstig geval rond 1500 kilogram vischbeen af
werpt. Het gaat bij walvisschen dus altijd om
groote cijfers en daarom is ook de „Kosmos", de
grootste, drijvende fabriek in haar soort, be-
hoorende aan Noorwegen, van respectabele ca
paciteit. Het vaartuig heeft 350 koppen beman
ning en laadt 22.000 ton olie.
Jan Beukelszoon van Biervliet is de man,
die hét haringkaken uitgevonden heeft en, voor
zooverre deze operatie reeds aan boord werd
ondernomen, kon men in zijn dagen al van
drijvende fabrieken spreken. De walvisch-
schepen zijn op dit gebied wel het laatste woord
maar er zijn toch nog wel meer varende fa
brieken. Nieuw Zeeland bezit b.v. een vloot
van 1200 tons scheepjes, die een lengte van 70
meter en een snelheid van 11 knoopen hebben
en welke van allerlei machinerieën zijn uitge
rust. De visschen, welke hiermede gevangen
worden, worden machinaal onthoofd, ontgraat
en verder schoon gemaakt. De koppen en gra
ten worden aan boord ook al weer met daar
voor gebouwde machines eerst in stukjes ge
hakt, vervolgens gedroogd en ten slotte tot
meel van diverse korrelgrootte vermalen.
Toen de heer J. Bijholt, firmant der firma
J. Bijholt en Co., grossier in verfwaren, ven
sterglas enz. te Groningen gistermorgen in zijn
slaapkamer stond, ontdekte hij te plm. kwart
voor zeven brand in de achter zijn woning
op de eerste verdieping gelegen verfmaalderij,
meldt het „N. v. h. N."
De vlammen sloegen door de ramen naar
boven en waar de maalderij door een plat van
slechts enkele meters van het woonhuis is ge
scheiden zag het er een oogenblik angstig uit.
De heer Bijholt waarschuwde direct de brand
weer en nam enkele maatregelen voor het ge
val de brand andere gedeelten van het gebou
wencomplex zou aantasten. Gelukkig is 't zoo
ver niet gekomen, hoewel het gevaar in dit dicht
bebouwde deel lang niet denkbeeldig was. De
verfmaalderij heeft een betonnen vloer, wat
een zeer belangrijke factor is geweest om den
brand te kunnen localiseeren. Alles brandde
geheel uit en aan de machines werd schade toe
gebracht.
Omtrent de oorzaak valt nog niet met ze
kerheid iets te zeggen.
Men denkt aan zelfontbranding door broeiing.
Scheepsbrand te Utrecht. Het blus-
schingswerk van den brand in de pleizier-
boot „Sonja"
INSTITUUT VOOR ERFELIJKHEIDS-
ONDERZOEK BIJ DEN MENSCH EN VOOR
RASSENBIOLOGIE-
Geleid door de algemeen toenemende be
langstelling in erfelijkheidsverschijnselen bij
den mensch, heeft de Eugenetische Federatie,
waarin een aantal verwante vereenigingen sa
menwerken, eenigen tijd geleden een poging
ondernomen om het onderzoek in deze richting
in ons land te centraliseeren. Als gevolg daar
van is thans tot stand gekomen een stichting
„Het Nederlandsch Instituut voor erfelijkheids-
onderzoek bij den mensch en voor rassenbio-
logieën, welke stichting tot doel heeft „in Ne
derland en zijn overzeesche gewesten weten
schappelijke onderzoekingen met betrekking
tot de erfelijkheid bij den mensch en tot de
biologie der aldaar voorkomende menschenras-
sen te doen verrichten, te steunen, met elkaar
in verband te brengen en op alle wettige wij
zen te bevorderen.
In het curatorium dezer stichting hebben
naast den voorzitter, dr. M. J. Sirks, Wagenin-
gen, en de secretaresse, mej. dr. M. A. van
Herwerden, Utrecht, zitting,'een vertegenwoor
diger der Koninklijke Academie van Weten
schappen (prof. dr. J. Boeke), van het Neder
landsch Nationaal Bureau voor Anthropologie
(prof. dr. J. Kleiweg de Zwaan, tevens penning
meester), van de Eugenetische Federatie (dr.
G. P. Frets), en van de Nederlandsche Geneti
sche Vereeniging (dr. A. L. Hagedoorn) en
voorts mej. prof. dr. T. Tammes, jhr. dr. E.
van Beresteyn, prof. dr. E. Gorter, prof. dr.H.
W. Methorst en dr. P. J. Waardenburg (tevens
ondervoorzitter)
Voorloopig zal het instituut drie afdeelingen
omvattenéén voor biogenealogie (directeur
prof. dr. J. F. van Bemmelen), één voor me-
disch-statistisch erfelijkheidsonderzoek (direc
teur dr. J. Sanders), en één voor anthropolo-
gisch rassenonderzoek (directeur dr. H. J. T.
Bylmer).
HET SCHOUWTOONEEL.
Op de verificatievergadering der debiteuren
van de N. V. Het Schouwtooneel is door den
Curator Mr. E. B. Asscher een rapport voorge
lezen, waaruit wij het volgende aanhalen.
„Het Schouwtooneel" dat reeds eenige moei
lijke jaren had gehad, maar door goed zake
lijk beheer deze had weten te boven te ko
men heeft ten slotte, nadat ten gevolge van de
crisis meerdere tooneelgezelschappen den strijd
om het bestaan reeds hadden moeten opgeven,
ook het moede hoofd moeten buigen en heeft
het faillissement, toen eenige der vooraan
staande artisten, in verband met achterstallig
salaris, dit meenden te moeten aanvragen, met
weten te voorkomen.
Ondergeteekende heeft kunnen constateeren,
dat alleen ten gevolge van de groote crisis en
door geringe recettes in de maanden Novem
ber en December vooral, het Schouwtooneel
niet meer aan zijn verplichtingen heeft kun
nen voldoen.
Het Schouwtooneel is gedurende zijn bestaan
behoorlijk beheerd en een kort accountants
onderzoek heeft doen zien, dat de administratie
volkomen in orde was, zoodat ondergeteekende
zonder te veel moeilijkheden, kon overgaan tot
de liquidatie der activa van het Schouwtooneel.
Het kwam ondergeteekende, in verband met
de vele onkosten aan het in bezit houden der
verschillende- decors verbonden, het meest
gewenscht voor, zoo spoedig mogelijk decors
en. verdere meubilaire goederen te verkoo-
pen, nog vóór de verificatievergadering.
Bovendien bleek het raadzaam, gezien de
buitengewoon geringe opbrengst van andere
gefailleerde tooneelgezelschappen, wier in
ventaris ruim tien maal zoo groot was als die
van het Schouwtooneel, te trachten de decors
onderhands te verkoopen aan die gezelschap
pen, welke geacht konden worden aan sommige
van die decors behoefte te hebben.
Naar het zich laat aanzien zal aan de prefe
rente crediteuren (de geëngageerden) die het
grootste bedrag aan vorderingen hebben, waar
schijnlijk ongeveer 1/6 deel van het salaris
tekort kunnen worden uitgekeerd.
In aansluiting op het bericht omtrent de ar
restatie van een Chineeschen valschmunter, die
in de buurt van Toeloeng stuivers namaakte,
kan het „Alg. Hdbld." nog het volgende mede-
deelen:
Op aanwijzing van dezen Chinees, die ten
slotte een volledige bekentenis heeft afgelegd,
heeft men een Javaan kunnen arresteeren in
de desa Balong, niet ver van Toeloeng gelegen,
bij wien men sporen heeft teruggevonden, wel
ke erop duidden, dat ook hier het valschmun-
ters-bedrijf werd uitgeoefend.
Een derde werkplaats, waar de Chinees van
tijd tot tijd eveneens kwam werken, is nu ont
dekt in de woning van den loerah van desa
Kalidadap, gelegen boven Imogiri (Jogja).
Deze desa ligt vrij ontoegankelijk in het zui
dergebergte. De politie-mannen moesten de Ojo-
rivier oversteken en vervolgens twee uur te
voet wandelen om de plaats te bereiken.
Het bleek hun, dat de loerah feitelijk een
lijdelijk toeschouwer is geweest, omdat hij vol
komen geregeerd werd door zijn vrouw, die den
Chinees gelegenheid gaf om de valsche stuivers
aan te maken, terw' deze loerahvrouw zich
met den afzet ervan gelastte. Natuurlijk tegen
een behoorlijk winstpercentage.
In de loerahwoning werden twee matrijzen
aangetroffen en in beslag genomen.
Uit een en ander kan afdoende blijken, dat
de Chinees zijn lichtschuw bedrijf „grootsch"
had opgericht.
PARIJS, 8 Juli (R.O.) De Fransche regeering
is voornemens, een bedrag van meer dan 700
millioen francs beschikbaar te stellen voor het
uitvoeren van openbare werken, in Marokko.
Van dit bedrag, dat bij decreet is toegestaan
zal 217 millioen besteed worden tot het ver
beteren van de havens van Casablanca, Rabat
en Mehedya, 169 millioen voor de spoorwegen,
139 millioen voor hydraulische werken en het
resteerende bedrag zal besteed worden voor
het aanleggen van wegen.
De snelle ontwikkeling van Marokko is voor
een groot deel toe te schrijven aan maarschalk
Lyautey, die er jarenlang resident-generaal is
geweest en een groot vertrouwen had in de
ontwikkeling van het land.
Zijn vertrouwen is gegrond gebleken, hetgeen
o.a. blijkt uit het feit, dat Marokko steeds groo-
tere havens, betere wegen en een uitgebreid
spoorwegnet noodig heeft.
- PADANG, 8 Juli (ANETA).
Uit Moeara Laboeh wordt gemeld, dat een
autobus in een zeven meter diep ravijn is ge
stort. Vijf personen werden gedood en 10 per
sonen gewond. De slachtoffers zijn allen In-
heemschen.
Een opzichter bij de B.O.W., die met twee
kinderen als passagier in de autobus zat, werd
wonderlijkerwijs niet gewond.
Protector der Unie.
Als opvolger van Z. Em. Kardinaal Cerretti,
in leven Kardinaal Protector van de Intern.
Unie van 'R. K. Vrouwenbonden, heeft de H.
Vader Z. Em. Kardinaal Angelo Maria Dolci
tot Protector dezer Unie benoemd.
Een doode.
In de nabijheid van Maastricht te Wald-Wil-
der, welk plaatsje even over de Belgische grens
bij Bilsen gelegen is, had in een zandgroeve
een ontzettend ongeval plaats.
Een groote zandmassa schoot los en bedekte
drie arbeiders. Met veel moeite slaagde men er
in twee arbeiders uit hun benarde positie te
bevrijden. De derde bleek, toen hij ontgraven
was, reeds overleden.
Vergeefsche reddingspogingen.
Ter hoogte van de ouderlijke woning aan de
Visschersmaas te Maastricht is Vrijdag het 6-
jarig jongetje J. F. Demandt spelende te water
geraakt en verdronken.
Ofschoon spoedige hulp ter plaatse aanwezig
was en al het mogelijke werd gedaan het ventje
uit het zeer diepe kanaal MaastrichtLuik
te redden, was alle inspanning der koene red
ders tevergeefs. Het gedregde lijkje is overge
bracht naar het ziekenhuis Calvariënberg.
SOERABAJA, 8 Juli (ANETA).
Een prauw, waarop zich 20 Madoereesche
koelies bevonden, liggende tusschen een ladend
olieschip en de steiger, is in brand geraakt.
De brand ontstond doordat de prauw om
wikkeld werd door een enorme vlam, welke
het gevolg was van het in brand geraken van
op het water drijvende benzine.
De brand duurde enkele minuten. Toen het
vuur was gedoofd, aanschouwde men het ver
schrikkelijk schouwspel van 20 deerlijk ver
wonde koelies. Tien hunner schenen levensge
vaarlijk gewond. Hun was de huid grootendeels
afgeschroeid.
Later werd gemeld, dat bij dit ongeluk een
koelie werd gedood, terwijl 9 koelies zwaar en
U lichtgewond werden.
BATAVIA, 8 Juli. (ANETA).
De totale schade, in de Residentie Lampong-
sche districten, aangericht door de aardbeving,
wordt getaxeerd op 100.000; 1164 huizen zijn
vernield of beschadigd.
Hoewel de materieele schade zeer groot is,
is van een noodtoestand geen sprake. De be
volking is rustig.
BATAVIA, 8 Juli. (ANETA).
De voorloopige conclusies van het Observa
torium te Batavia ten aanzien van de aardbe
ving in Zuid-Sumatra, na plaatselijke waar
neming, constateeren, dat over een lengte van
150 KM. een betrekkelijk smalle strook zich
uitstrekt van de mondling van de Semangka
naar het Ranau-meer en vandaar langs den
bovenloop van de Silaboeng en door het
stroomgebied van de Mekakau.
In deze smalle strook zijn alle dorpen nage
noeg geheel verwoest.
Als een belangrijk verschijnsel wordt het feit
genoemd dat slechts in de omgeving van het
Ranau-meer een zware verticale schok werd
gevoeld, terwijl overal elders, in het bijzonder
in het zeer hevig geteisterde Liwa-gebied ho
rizontale schommelingen plaatsvonden.
De aanwijzingen van de seismografen van
Soengei Langka, Batavia en Malabar bleken
in goede overeenstemming met de veldonder-
zoekingen.
Verreweg de meeste schokken waren afkom
stig uit het Liwa-gebied.
Van Zaterdag 1 Juli tot Dinsdag 4 Juli werd
dagelijks een aardbeving te Batavia geregis
treerd en verder een op 6 Juli, terwijl volgens
tot dusver ontvangen berichten de beving werd
gevoeld tot Tegal, dus 590 K.M. van de oor
sprong.
De vijf opvarenden verdronken.
Reuter 'seint ons uit New York d.d. 8 dezer:
Naar de „Associated Press" uit Bogota ver
neemt, zijn de kapitein en vier leden van de
bemanning van de Nederlandsche schoener
„Julio Maria"(?) die uit Curacao vertrokken
was, verdronken, toen hun boot zonk.
Verdacht van het aannemen van steek
penningen.
Het verder onderzoek naar het verstrekken
van inlichtingen aan aannemers omtrent aanbe
stedingen vanwege den technischen dienst der
P.T.T. heeft-sterke aanwijzingen opgeleverd dat
ook te 's Hertogenbosch steekpenningen zijn
aangenomen. Als verdacht zich daaraan te heb
ben schuldig gemaakt is een teekenaar van den
districtsdienst aldaar gearresteerd.
Duitsche wereldreiziger verdronken
Donderdagavond omstreeks 10 uur is een
Duitsche wereldreiziger in een klein onzee
waardig bootje van Stavoren vertrokken met
bestemming Edam, en daar tot heden niet aan
gekomen.
Er woei een stijve bries. De ernstige waar
schuwingen van den havenmeester werden in
den wind geslagen. Ook te Enkhuizen waar het
bootje, genaamd „G. Tiet" moest passeeren is
het niet opgemerkt.
Men vreest dat de man den dood in de gol
ven heeft gevonden.
Zonnescherm brak den val.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Hedenmorgen is op de de Wittenkade een
ongeluk gebeurd, dat groote consternatie onder
de buurtbewoners heeft veroorzaakt, maar
waarvan men ondanks het feit, dat er twee
gewonden zijn kan zeggen, dat het toch nog
vrij goed is afgeloopen.
Omstreeks 11 uur was een vrouw met een
ongeveer 3-jarig kind op den arm, gaan zitten
op een vensterbank aan de achterzijde van
haar woning op de tweede verdieping van per
ceel de Wittenkade 9. Op een gegeven moment
heeft zij haar evenwicht verloren en is met
haar kind uit het raam gevallen. Beiden wer
den in hun val gestuit, eerst door een zonne
scherm, vervolgens door het schuin afloopend
dak van een kippenhok. Met inwendige kneu
zingen zijn moeder en kind in het Wilhelmina-
gasthuis ter verpleging opgenomen.
WISSELKOERSEN.
De begrafenis der slachtoffers.
RECKLINGHAUSEN, 7 Juli. (V.D.) Er be
stond buitengewone belangstelling voor de ter
aarde bestelling der twaalf slachtoffers van het
mijnongeluk op de General Blumenthal.
Het aantal deelnemers aan de begrafenis
plechtigheid, met inbegrip van leden der Hit-
lerjeugd en N.S.B.O. wordt door de politie op
45.000 geschat. De belangstellenden, die zich
in de omgeving van het kerkhof hadden ver
zameld, meegerekend zouden 100.000 personen
den slachtoffers de laatste eer hebben bewezen.
Nadat eenige toespraken waren gehouden,
werden de lijken der slachtoffers, terwijl alle
klokken der stad werden geluid, in een ge
meenschappelijk graf bijgezet. Aan de groeve
spraken de katholieke en de evangelische
geestelijken woorden van troost tot de nagela
ten betrekkingen der slachtoffers.
In opdracht van den rijkskanselier werd het
woord gevoerd door Baldur v. Schirach. Onder
het spelen van het lied van den goeden kame
raad werd de plechtigheid beëindigd.
RECKLINGHAUSEN, 7 Juli. (V.D.) In de
mijn Koenig Ludwig zijn twee mijnwerkers
bedolven. Een hunner bleek op slag te zijn
gedood, terwijl de andere kort na aankomst
in het ziekenhuis aan de gevolgen zijner ern
stige verwondingen is overleden.
WARSCHAU, 8 Juli (R. O.). Gisteren heb
ben drie ongelukken met militaire vliegtuigen
plaats gehad.
Het eerste vliegtuig is tijdens nachtelijke
oefeningen neergestort en vernield, waarbij
twee der inzittenden om het leven kwamen.
Een ander militair vliegtuig is wegens mo
tordefect omlaag gestqrt, waarbij de piloot den
dood vond.
In de nabijheid van Warschau is een derde
vliegtuig in de lucht in brand geraakt, waarbij
de piloot om het leven kwam.
CHICAGO, 8 Juli (R.O.) Officieel worden de
geruchten tegengesproken, volgens welke anti
fascistische organisaties alhier van plan zouden
zijn, het eskader van Balbo bij zijn aankomst
te Chicago te bombardeeren.
AMSTERDAM
Londen per
Berlijn p.100 Mk.
Parijs p. 100 frs.
Bruss. p.100 belg.
Zwits. p. 100 frs.
Weenen p.lOOsch
Kopenh. p.lOOkr.
Stockh. p.100 kr.
Oslo per 100 kr.
New-York per
8 Juli
8.24
59.30
9.71 X
34 62H
48.00
36170
42 70
41 50
1 751*
7 Juli
8.25%
59.18
9.72
34.67
47.90
36 90
42.70
41 60
1.77
6 Juli
8 29%
59 10
9.7514
34.77
47.96
3L10
42 85
41.75
1.83%
pariteit
12.107
59.263
9'747
34.59
48.—
35:—
66.67
66.67
66.67
2.478
ROTTERDAM, 8 Juli 1933.
Vlet- en lic/hterwerk. In deze afdeeling gaat zeer
wenig om. Voor lichters met admissie hieven de
prijzen vrijwel onveranderd, voor andere lichters
war ende prijzen zeer schommelend, doch aan
den lagen kant.
Vaarwerk. Ook in deze afdeeling ging zeer
weinig om „n minder dan disteren. Men betaalde
voor 175 ton naar Utrecht 1.20 en voor 160 ton
naar Leeuwarden 2.10 beide per last.
Kempenaar naar Ruhrhort-Keulen 100, 110
120. Weinig aanbod.
Vracht n. d. Bovenrijn. Ter beurze werd niets
vastgesteld.
Ertsvrachten n. d. Ruhrhavens en sleeploon n d.
Benedenrijn onveranderd.
ROTTERDAM, 8 Juli. Heden kwamen aan de
vischmarkt alhier 3 motorkustvaartuigen en wer
den van IJmuiden, Nieuwediep, Harderwijk en
elders 150 manden en kisten versche en 220
kistjes gerookte visch aangevoerd. De prijzen
warenMidd. tong 3044, kl. tong 815, tar
bot 818, griet 1016, midd. schol 1020. kl.
schol 3—6, pieterman 15'18, haantjes 25,
gul 37, garnalen 1—2, alles per mand; le
vende paling 36, ger. paling 47, harde bok
king 0.251 per kistje.
Voor de kustvisschers is het resultaat der af
geloopen week, alle tijdsomstandigheden in aan
merking nemend, niet ongunstig geweest. Zij
waren in staat twee keer met behoorlijke vangsten
ter markt te komen, waardoor de besommingen
van 180 tot 260 per schip beliepen. Met het
kustvlootje van de Zuid, dat in zijn geheel hier
ter stede zijn vangst liet veilen, kwamen nog 1
motorkotter en 1 stoomschip. Dit laatstgenoemde
schip is uitgerust met den zeezegen en heeft als
schipper een visscher, die reeds vele jaren met
verschillende schepen deze soort visscherij heeft
uitgeoefend, -maar tot op heden blijven de resul
taten met dit stoomschip ver beneden de ver
wachtingen, want een besomming van 500 is
voor de exploitatie van een groote boot lang
niet toereikend.
Over den directen aanvoer uit zee viel dus niet
te klagen, want de tong, tarbot, griet en schol
waren van zeer goede kwaliteit en deze soorten
werden door de koopers vlug opgenomen. Minder
vlug ging de verkoop van heilbot, zalm en schel-
visch, die op Maandag van de Scandinavische lan
den werden aangevoerd, zoo ook de kleine visch,
die van IJmuiden en Nieuwediep per vrachtauto
aan de markt kwam.
Dat dr. Col(jn in Lenden moedig voor het behoud
van den gaven gulden strijdt, wordt door de
vischwinkeliers zeer op prijs gesteld, want het is
grootendeels aan het waardeverschil van Kronen
en gulden te danken, dat zalm en heilbot, die
door de Nederlandsche vissehers niet gevangen
wordt naar onze markt komen en al mag de
verkoop van deze soorten af en toe, zooals in
de afgeloopen week, een weinig traag gaan, over
het algemeen stelt de burger deze visschen op
hoogen prijs en de winkelier is in staat tegen
een redelijken prijs goede waar te leveren. Door
de veiling der vangsten van 29 vaartuigen en
de consignatiezendingen van zooveel versche als
gerookte visch, zijnde resp. 1540 kisten en 520
kistjes, bereikte het veilingscijfer de nog be
scheiden som van 12.300; maar deze som is
toch reeds 2000 hooger dan dia der vorige we
ken, welke vermeerdering reeds doet zien, dat
onder meer het vertrouwen in de Rotterdamsche
markt bij de vissehers en de groothandelaren we
derkeert.
Scheveningsöhe markt: Aangevoerd 24 kn.
bokking, 35 ct. per stuk20 kn. spekbokking,
57 ct. per stuk; 3 manden schar, groote 7080
ct., handgroot 50—60 ct.,_ middel 3040 ct„ krit
1525 ct. per bos.
SCHEVENINGEN, 7 Juli. Binnen van de
haringvisscherij SCH. 45 met 14 last. Steurharing
25.60—25, volle 21.90, maatjes 13.80—15.50, per
kantje. Aan de markt de logger SCH. 254 met
138, de kotter SCH. 96 met 139 en 41 schok
kers met 1864 besomming. Prijzen tarbot 5085
ct., griet 4075 ct., tong 85—140 ct. per kg., groote
schol 9.8013.20, middelschol 611.70, kleine
schol ƒ3.20—7.80, schar ƒ1.70—2.30, poon 2.50—
3.75 per mand van 33 kg.
VLAARDINGEN, 8 Juli. Van de haringvissche
rij kwam binnen KW 97 met 13 last.
Heden werd betaald voor maatjesharing 13.40
24, steurharing ƒ.2325.90 per kantje.
ROTTERDAM aangekomen
7 Juli namiddag
5 - FRANKFURT, Stand. Transp.-Mij., Ham
burg, n. Keulen, stukg.5.30 CAPELLA, Derutra,
Leningrad, Rijnhaven 14, hout; 5.45 OISE, Wm
H Mtiller Co., Lynn, St. Jobshaven, stukg.;
Janshaven, bunkert; 8.45 BOREE, Daniels Trans-
7 45 STRASSA, N.V. Hammerstein, Swansea, St.
port-Mij., Sunderland, Waalhaven Fr. Swarttouw,.
kolen.
NIEUWE WATERWEG aangekomen
7 Juli namiddag
9.35 TO KYMA, Leningrad; SMYRNA, Levant;
10.55 ARIZPA, Mobile; 11.5 BOKN, La Rochelle;
vertrokken
7 Juli namiddag
3 30 PORTHLEVEN, Dublin; 4.50 S. N. A. 7.
Rouaan; 5.- DEMPO, Kopenhagen; 5.35 DAPHNE,
Caen; 6.10 ZAAN, Kopenhagen; 6.30 KYMA, Huil;
EILER, Hamburg; LISTO, Sunderland; 6.50 AU
THORITY, Hull; 6.50 SCHWALBE, Riga; 7.10
RINA CORRADO, B.-Ayres; NEW SEVILLA,
GothenbgEDUARD GEISS, Kolberg; STRAUSS,
Antwerpen; 7.35 DIANA, Koningsbergen; PA-
TRIA. Gothenburg; JUNO. Gibraltar; 8.- THER
MOPYLAE, Brisbane; ASTREE, Caen; 8.35 PER
SEUS (Gr.). B.-Avres; 8.50 MARY, m., Londen;
BATAVIA, Oslo; '8.55 TOIVO, Cardiff; 9.35 VE
NUS, Hamburg.
9.35 VENUS (Nept.), Bremen; 10.5 BRANT
COUNTY, Montreal.
Wind W., matige koelte, kalme zee, betrokken.
MAASSLUIS aang. 8 Juli: ZEELAND, m.b.,,
Londen.
HOEK VAN HOLLAND aang. 7 JuliFRYGGE,
motorkotter, Christianssand.
IJMUIDEN aangekomen 7 Juli: DIJKWATER,
Leningrad nr. Velsen, hout; HEMATITE, Lla-
nelly, kolen; KIHNA (motorjacht), Washington;
ZAANLAND, Santos, stukg.;
vertrokken 7 Juli: MACEDONIA, Danzig,
ETON, m.b., Dover; POLARIS, Blyth; TILLER-
MAN Hamburg; DALEWOOD, Hartlepool;
APoLlINARIS VII, Renders; POELAU TELLO,
Batavia; BRION, Bordeaux; EUTERPE Go
thenburg; OLIVINE, Emden; ESCAUT, Parijs;
ADELLEN, Antwerpen; STÖR. Hamiburg; PER
SEUS, Kopenhagen.
VLISSINGEN aangekomen 7 Juli: PRINSES
JULIANA, Harwich;
vertrokken 7 Juli: ORANJE NASSAU, Har
wich;
gep naar Antwerpen: ANTJE, m.b., Londen;
AUGUST BLUME, Stettin; COLWITH FORCE,
Whits tableULRIK HOLM, Leningrad; VEGA,
Hull; SKULDA, Londen; WESTLAAN, idem;
SELFOSS, Leith; LOICE, Rotterdam; VTLLE
DE BASTIA, Duinkerken;
gep. van AntwerpenLESTRIS, Glasgow;
POOLSTER, Colchester; LAPLAND, New-York;
LICHTENFELS, Calcutta; BELLE ISLE. Hoek
van Holland; OLBERS, Sta vanger; BURGUN-
DIA, Gothenburg; CERONS, Rotterdam; YORK-
BROOK, Methil; MALINES, Harwich; MIN,
Duinkerken; LUCY ESSBERGER, id.; A-DOLPH
KIRSTEN, Hamiburg; CHRISTIAN, Stettin;
gep van Gent: IRLAND, Kopenhagen; RAL
LUS, Belfast; ROSE, Stettin.
HOLLAND—AMERIKA LIJN.
DAMSTERDIJK, Rott. n. Vancouver 7 te Wil
lemstad.
KON. NED. STOOMBOOT MIJ.
MEDEA ,7 v. New-York n. Pt. au Prince.
JUNO 7 v. Rotterdam n. Gibraltar.
BRIOIJ, 7 v. Amsterdam n. Bordeaux.
EUTERPE, 7 v. Amsterdam n. Gothenburg.
PERSEUS,' 7 v. Amsterdam n. Kopenhagen.
KON. HOLLANDSCHE LLOYD.
ZAANLAND, 7 v. Santos te Amsterdam.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
DEMPO. 7 v Rotterdam n. Kopenhagen.
INDRAPOERA (uitreis), 7 (2 nam.) v. Marseille
STOOMVAART MIJ. NEDERLAND.
POELAU TELLO, 7 v, Amsterdam n. Batavia.
STOOMVAART MIJ. OCEAAN.
CITY OF BATAVIA, Rott. n. Japan 6 te Hongk.
PATROCLUS, Japan n. Rott. 7 te Marseille.
AKERSHUS 3 Jull van Amsterdam te Oslo.
ALTON A. Rott. n. Algoabaai 6 v. Kaapstad.
AGAMEMNON (Eng.) 6 v. Rott. te Hamiburg.
BATAVIER VIII 6 v. Bordeaux n. La Pallice.
BEIJERLAND 7 v. Kopenhagen te Stettin.
BOREE 2 v. Rott. te Caen.
BAOULE Rott. n. W.-Afrika p. 5 Casablanca.
CATELI, m.b., 7 van Dordrecht te Antwerpen.
CHANGUINOLA Rott. n Fto. Castilla 5 (4.23
n.m.) 200 mijl ZW. v. Vaientia.
EDD1 2 Juli van Amsterdam te Stettin.
ERNST HUGO STINNES 11 11 v. Rott. te Pillau
FORT ARCHAMBAULT 5 v. Rotterdam te Havre.
FRANKEN, Rotterdam n. Japan 7 te Tientsin.
GOBDMOUTH Rott. n. St. Kitt's v.o. 5 (4.37
n.m.) 90 mijl ZO. v. Land's End.
GRUTTO 6 v. Rott. te Londen.
INO Rott. n. Swansea 5 v, Bristol.
IPSWICH TRADER 6 v. Harlingen te Hull.
IRWELL 5 Juli van Rotterdam te Goole.
JAMAICA PLANTER 5 v. Rott. te Kingston (Ja)
KOHOLYT 4 v. Rott. te Pillau.
LOBITO Rott. n. Lissabon 5 (9.n.m.) 60 mtjl
v Niton.
LAÏMDOTA 3 v. Rott. te Tallinn.
LEMBJT, Tallinn n. Delfzijl p. 5 Hanstholm.
MELROSE ABBEY 6 v. Rotterdam te Hull.
METHAN 4 v. Wormerveer te Falmouth.
NIOBE 3 v. Rott. te Caen.
NICOLAOS FILINIS Amst. n. Swansea 6 (8.12
v.m.) 45 mijl v. Niton.
NOORD Rott. n. Umea p. 6 Elseneur.
ONASSI PINELOPI Rott. n. B.-Ayres p. 6 (10.15
v.m.) Land's End.
PRIMA 6 van Harlingen te Hull.
PETRARCA Rott. n. Napels p. 5 Wight.
SLASK 3 v. Rott. te Tallinn.
STOLZENFELS Rott. n. Malabar 6 van Suez.
STINA 5 Juli van Terneuzen te Helsmgfors.
ST. JANSLAND 6 v. Rotterdam te Immingham.
SKUDERFJORD 5 van Delfzyl te Immingham.
STINA 5 Juli van Sluiskil te Helsingfors.
THEEMS 6 v. Dordrecht te Londen.
USSUKUMA, Rott. n. Beira 7 v. Walvlschbaal,
VELTA 3 v. Rott. te Riga
VELOGITAS 2 v. Rott. te Randers.
WM. WILBERFORCE Rott. n. W.-Afnka 5 van
Madeira.
ANDRE LEBON. Marseille, 7 Jull. (R. O.)
Onnieuw beeft brand gewoed aan boord van een
Fransch schip, n.l. de Andre Lebon, van de Mes-
sageries Maritimes, dat hier in de haven ligt. Een
deel van de lading en eenige matrassen werden
vernield en ook de scheepsromp werd licht be
schadigd. De brandweer wist het vuur echte»;
weldra te overmeesteren.
BUITENLANDSCHE HAVENS. 'A
FORT DE SOUVILLE 3 v. Tabou n. Hamburg. 1
FORT BINGER 4 v. Duinkerken te Duala.
LAHORE 8 v. Londen n. Calcutta.
LOS ANGELES 6 v. Vancouver n. Bremen.
LUMME 6 v Kotka n. Bremen.
LEDA 6 v. Rott. te Gdingen.
POLLUX 7 v. Rott. te Koningsbergen.
RANPURA Londen n. Japan 7 te Kobe
RAWALPINDI Japan n. Londen 7 v. Kobe.
RECORDER Calcutta n. Londen 7 te Sues-: j
