m
VRIJDAG 28 JULI 1933
OUDERDOMSVERZEKE-
RING OF STAATS
PENSIOEN
WÊm
'IBBSf
t NIETS GELEERD.
7e R. K. PAEDAGOGISCHE WEEK-
De sprekers op de vergaderingen.
MGR. KUBINA IN ONS LAND.
PASTOOR A. P- ERAS.
SS8S
Sfiitif
IHl
m
w
RIJWIEL-PLAATJES VOOR
WERKLOOZEN.
VERKOOP TABAKSFABRIKATEN
BENEDEN BANDEROLLE-PRIJS.
DE MERWEDEBRUG VAN PONTONS
DE STILLE MOORDENAAR.
MEVR. DE BOER—VAN RIJK
TACHTIG JAAR.
In September a.s. zestigjarig tooneel-
jubileum met eigen ensemble.
DE KORTING OP DE VERLOFS-
TRACTEMENTEN-
Zooals begrijpelijk is, heeft de beslissing
ten aanzien van de keuze tusschen ouder -
domsverzekering en staatspensioen, genomen
door de internationale Arbeidsconferentie
in Juni te Genève gehouden, vooral in ons
land sterk de aandacht getrokken.
In behandeling kwam een zestal concept
conventies betreffende de verzekering tegen
de geldelijke gevolgen van invaliditeit,
ouderdom en overlijden. Zes, omdat men, ten
einde de ratificatie te bespoedigen, de drie
onderwerpen in ons land gelijk in andere
landen in één wet saamgevat in drie af
zonderlijke conventies wilde uitwerken, ter
wijl bovendien een splitsing gemaakt werd
tusschen de landarbeiders eenerzijds en de
overige arbeiders anderzijds. Zoo kwamen
in behandeling twee stellen van drie con
cept-conventies. Ze werden alle met over-
groote meerderheid in de plenaire vergade
ring aangenomen, nadat ze zeer uitvoerig
waren voorbereid in de desbetreffende com
missie.
Bij deze zes concept-conventies waren er
twee betreffende de ouderdomsverzekering.
Het is duidelijk, dat daarbij het vraagstuk
der staatspensionneering uitvoerig ter sprake
kwam. In de conventie was opgenomen de
bepaling, dat landen, die geen stelsel van
verzekering hebben, en landen die een ver
plichte verzekering hebben, niet tot een stel
sel van staatspensionneering kunnen over
gaan. M.a.w. waar, gelijk in Engeland en De
nemarken, het staatspensioen reeds is inge
voerd, kan het blijven bestaan, Maar waar dit
niet het geval is, kan men, na ratificatie van
deze conventies, niet meer tot een stelsel van
staatspensionneering overgaan.
Bij de plenaire behandeling werd nog door
den vertegenwoordiger der Nederlandsche
werkgevers een amendement ingediend en
verdedigd, waarvan de strekking was, de
vrijheid, om van stelsel te veranderen, niet
in te perken. Ook na de knappe verdedi
ging van dit amendement, zoowel door den
voorsteller als door mej. Mr. Stemberg, werd
het met overgroote meerderheid verworpen.
En het merkwaardige was, dat tegen dit
amendement stemden bijna alle arbeiders
gedelegeerden.
Blijkbaar stonden dezen op het standpunt,
door Jaurès in 1910 met zooveel talent ver
dedigd op het congres van de Fransche
Parti Socialiste te Nimes, dat staatspension
neering is staatsarmenzorg, terwijl ouder
domsverzekering is de bevestiging van een
recht, dat juist omdat het op het stelsel van
verzekering berust, onaantastbaar is. „Tus
schen verzekering en onderstand, zoo
sprak hij, onder onderstand ook staatspen
sionneering begrijpende zelfs op liberale
Wijze georganiseerd, is een afgrond. Hij die
onderstand ontvangt, zelfs als de wet hem
geeft wat zij noemt een recht, is verplicht
te vragen om de verwezenlijking van dat
recht te kunnen krijgen.... De verzekerde
daarentegen heeft een vol recht, een abso
luut recht, een onvoorwaardelijk recht; zijn
titel is daar, even zeker als deze er is voor
den burger in de burgerlijke periode, de
rentetitel. Op den door de wet vastgestelden
leeftijd heeft hij het recht om te
eischen, wat hij eischt; hij ontvangt een ze
ker bedrag en hij ontvangt ook de hulp van
de zedelijke waardigheid-"
Zoo is het. Bij de ouderdomsverzekering
°htvangt de arbeider niet alleen een pen
sioen, maar tevens ook die moreele ophef
fing, welke de arbeider verkrijgt, wanneer
hij weet, dat het pensioen, dat hij ontvangt,
niet is een gift van den werkgever of van
den Staat, maar dat hij het heeft verdiend
door zijn gepresteerden arbeid, en dat hij er
daarom een onaantastbaar recht op heeft.
Bij deze overweging kwam deze andere,
meer practische, dat bij verandering in het
politiek bestel in eenig land, het staatspen
sioen kan worden verlaagd, ja zelfs geheel
ingetrokken. Er is daar geen verkregen, on
aantastbaar recht. Men heeft een „recht",
alleen zoolang de wet dit erkent en hand
haaft.
Zeker, althans in theorie, is het mogelijk,
ook de Invaliditeitswet in te trekken. Maar
de krachtens deze wet verkregen rechten op
de voor de verzekering bijeengebrachte ka
pitalen blijven ook dan ten volle bestaan:
aan de verkregen rechten kan niet met
terugwerkende kracht worden getornd.
Bij het stelsel van Staatspensionneering
staat dit anders. Daar is ook een recht, ze
ker, maar alleen zoolang de wet dit recht
handhaaft. Het is geen recht op pensioen
krachtens in dienstbetrekking verrichten
arbeid, maar alleen krachtens een wetsbe
paling, die voor wijziging en zelfs intrekking
vatbaar is. Zoo is in Denemarken het staats
pensioen, na ingevoerd te zijn, later weer
verlaagd. Daarmee werd geenerlei recht ge
schonden, omdat er van een door eigen
werkzaamheid verkregen en onaantastbaar
recht geen sprake was.
Mét belangstelling kan men er naar uit
zien of deze conventie nu door ons land zal
worden geratificeerd. Zoo ja, dan is de strijd
voor het Staatspensioen bij ons voor tien
jaren van de baan.
De vier Nederlandsche Regeerings-gede-
legerden stemden te Genève verschillend. De
heeren Aalberse en Kupers stemden vóór de
ontwerp-conventie, mr. Cort van der Linden
stemde tegen, en mr. Joekes onthield zich.
Zoo gezien zou dus, als de partij genooten
dezer gedelegeerden in de Tweede en Eerste
Kamer evenzoo stemmen, de aanneming van
een ratificatie-wetsontwerp vrijwel verze
kerd zijn.
Men zou hierin bij de voorstanders van
Staatspensioen ook geen inconsequentie be
hoeven te zien. Immers, eenerzijds zullen ook
zij moeten erkennen, dat het ook voor ons
land van groot belang is, dat het stelsel
van sociale verzekering in de verschillende
landen op gelijke grondslagen wordt opge
bouwd. Anderzijds zullen ook zij wel over
tuigd zijn, dat de finantieele omstandighe
den in ons land van dien aard zijn, dat in de
eerste tien jaren er zeker, welk Kabinet odk
moge optreden, geen sprake van zal kunnen
zijn, dat de 60 a 70 millioen gulden, die voor
de invoering van Staatspensioen jaarlijks op
onze begrooting zouden moeten worden uit
getrokken, te vinden zouden zijn.
Wat een zieke te Roermond er voor over
fiad, om het ziekentriduum mee te maken
In de roode pers trekt de heer de Roode
conclusies uit het gebeuren in Duitschland,
die hierop neerkomen:
Wij mogen geen enkele machtspositie onbe
zet laten, die wij kunnen veroveren; maar
wij mogen geen enkele positie bezetten, die
ons in plaats van macht slechts den schijn
daarvan geeft. De tegenstander verlokt ons
daartoe gaarne; hij verlangt niets liever, dan
bij zijn strijd tegen de arbeidersklasse zich
van ons als zijn zaakwaarnemers te bedienen.
Aan de hypnose van deze klassenstrijd
fantasie gaat de S- D. A. P. ten onder.
Een partij draagt in een democratisch ge
regeerd land geen verantwoordelijkheid
met het doel om „machtsposities" voor zich
zelf, voor een klasse of een bepaalde groep
te bezetten.
Wie verantwoordelijkheid draagt, behoort
dat te doen voor het geheele volk.
Gaat hij daarbij uit van de veronderstel
ling, dat er twee „klassen" bestaan, die van
nature eikaars vijandige antipoden zijn, en
beschouwt hij zich zelf als „zaakwaarne
mer", dan is hij bezig den weg voor tyran-
nie te banen.
Dat de oude redacteur van „Het Volk"
dit nu nog niet inziet, is ons een raadsel
en beteekent voor zijn partij een groot ge
vaar.
DE ZWIJGER-HERDENKING IN
ORANJE.
Koninklijke Familie verhinderd
tegenwoordig te zijn.
Naar wij vernemen, ontvingen de Koningin,
de Prins en de Prinses een uitnoodiging van
het Gemeentebestuur van Oranje, om tegen
woordig te zijn bij de plechtige herdenking
van den 400sten geboortedag van Prins Willem
van Oranje, welke aldaar op 30 Juli a.s. zal
plaats hebben.
De Koninklijke Familie is tot Haar leed
wezen verhinderd aan die uitnoodiging ge
volg te geven.
Hare Majesteit heeft aan Haar Grootmeester
en Opperceremoniemeester Graaf Dumonceau
en den ritmeester der huzaren Baron Sirtema
van Grovestins opgedragen om Hare Majesteit
bij deze herdenkingsfeesten te vertegenwoor
digen.
Zooals reeds vroeger werd gemeld zal de
Koningin op dien dag bij de plechtige her
denking in de Hervormde kerk van Oranje door
haar Hofprediker ds. Paul Gounelle vertegen
woordigd worden.
Uit het weldra te verschijnen Programma
boek der 7e R. K. Paedagogische Week, die
op 21, 22 en 23 Augustus a.s. te Tilburg zal
worden gehouden, kan worden medegedeeld,
dat op 21 Augustus, na de opening van de
tentoonstelling voor leermiddelen enz. om 6 uur,
de opening van de Week zelf zal plaats heb
ben om 7 uur door Mgr. prof. dr. Th. Goossens.
Daarna spreekt in de eerste algemeene ver
gadering P. dr. Joannes O.M.C. uit Udenhout.
Op 22 Augustus zijn vóórmiddag twee alge
meene vergaderingen, waarin als spreker op
treedt prof. dr. F. G. Raederscheidt, uit Bonn;
in de sectie Lager Onderwijs spreekt Br. Denijs,
dr. Paed. uit Oostakker (B).
Voor den middag staan twee excursies op het
programma, waarontrent nog nadere mededee-
lingen volgen. Des avonds causerie over cul-
tureele en wetenschappelijke films door dr. van
Staveren, voorzitter der Centrale Commissie
voor Filmkeuring; deze causerie wordt geïl
lustreerd met filmfragmenten.
Op 23 Augustus sectievergadering voor Mid
delbaar Onderwijs: spreker dr. J. Moormann
uit Nijmegen; sectievergadering voor Buiten'
gewoon Lager Onderwijs: spreekster Zr. Marie
uit 's Hertogenbosch (Choorstraat)en een ge
combineerde sectievergadering: spreker prof.
dr. Th. Rutten uit Nijmegen.
In de slotvergadering spreekt prof. dr. F.
Féron uit Roermond, waarna sluiting ten onge
veer 5 uur, zoodat alle deelnemers nog vol
doende gelegenheid hebben, 's avonds thuis te
zijn.
Gistermorgen is Z. H. Exc. Mgr. T. Kubina
die een bezoek aan ons land brengt, te Amster
dam aangekomen. Mgr". die in gezelschap was
van den Poolschen gezant dr. Babinsky, Mgr.
Lagoda uit Parijs, en pater Hyacinth Hermans
O.P., nam zijn intrek op het Bagijnhof, waar
hij door den Hoogeerw. deken Mgr. dr. G. C.
Noort werd ontvangen. Na een bezoek aan het
bijkantoor van de Maasbode, ging het gezel
schap per watertaxi Amsterdam's bezienswaar
digheden langs Op het programma stonden o.a.
bezoeken aan het Museum Amstelkring, aan
het Stedelijk Museum, aan het Poolsche consu
laat, het Rijksmuseum en het Koloniaal Insti
tuut. Den nacht bracht Mgr. door bij den
Hoogeerw. deken, waarna Mgr. heden om 1
uur in de studio van den K. R. O. te Hilver
sum arriveerde om dit interessante bedrijf
te bezichtigen.
Aan den zeereerw. heer A. P. Eras, pastoor
der parochie van de H. Anna te Tilburg, zijn
de H.H. Sacramenten der Stervenden toege
diend.
Pastoor Eras is overgebracht naar het St.
Elisabethsziekenhuis. Zijn toestand is zeer zor
gelijk.
KATHOLIEK KLEUTERHUIS
„DE KRABBENBOSSCHEN"
Z. H. Exc. de Bisschop van Breda heeft naar
Sancta Maria meldt benoemd tot geestelijk lei
der van het katholiek Kleuterhuis „De Krab
benbosschen" onder Rijsbergen den hoogeerw
heer A. Asselbergs, Pastoor van de St. Gerar-
dus Majellakerk te Breda, die tevens geestelijk
adviseur is van de stichting.
DE HEER MENDELS UIT DE OS.P.
Naar het Volk verneemt, heeft de heer J. J.
Mendels, secretaris van de federatie Den Haag
van de O.S.P. naar aanleiding van een onder
houd met den heer De Kadt en het federatie
bestuur betreffende een door De Fakkel-redac
tie geweigerd artikel van zijn hand, voor zijn
functies in de partij bedankt.
In een uitvoerigen brief, zet de heer Men
dels de beweegredenen die hem tot deze be
i slissing hebben gevoerd, uiteen,
'V'" iïMm
v'"
■n
f
De Fransche componist Darius Milhaud leidt het orkest in Philips filmstudio s
te Eindhoven.
MILHAUD VOOR HET FILM-ORKEST
In Philips studio's te Eindhoven.
Onder leiding van Hans Richter, den bekenden
regisseur o.a. van de succesville radiofilm
„Europa Radio" wordt thans in de Philips Film
studio's een nieuwe radiofilm „Helloh Every
body gemaakt.
De begeleidende muziek voor deze film werd
vervaardigd door den componist Darius Mil
haud, die reeds de muziek voor verschillende
groote films componeerde en thans bezig is
aan het muzikale gedeelte van de nieuwe film
„Madame Bovary". Onder zijn leiding zal de
muziek van de nieuwe Richterfilm door Ne
derlandsche musici gespeeld worden.
Reeds werden in de afgeloopen week ver
schillende synchroon-opnamen onder leiding
van Richter en Milhaud in de studio's te Eind
hoven gemaakt, waarbij o.m. Milhaud stukken
uit eigen composities speelt.
De film zal begin Augustus gereed zijn.
WIJZIGING WINKELSLUITINGSWET.
Een verzoek aan minister
Verschuur.
Door het bestuur der Nederlandsche Ver-
eeniging van Suikerwerk- en Chocoladefabri
kanten werd onderstaand telegram aan den
Minister van Economische Zaken gezonden.
,Het bestuur der Nederlandsche Vereeniging
van Suikerwerk- en Chocoladefabrikanten
werd op 9 Febrlarl 1933 door Uwe Excellentie
in audiëntie ontvangen, waarbij het onder
werp winkelsluitingswet een zeer belangrijk
punt der bespreking uitmaakte.
Uwe Excellentie gaf toen de toezegging, dat
het wijzigingsontwerp spoedig tegemoet kon
worden gezien.
Van Uw departement vernemen wij, dat
dit ontwerp reeds eenige maanden gereed ligt.
Het Bestuur betreurt in hooge mate, dat tot
op heden nogniets gedaan is om in den be-
staanden toestand wijziging te brengen en
verzoekt Uwe Excellentie dringend zoo spoe
dig mogelijk maatregelen te nemen, waardoor
de nadeelen, die voortvloeien uit de winkel
sluitingswet, worden opgeheven".
UITBETALING STEUN AAN WERKLOOZEN
IN HOOGE EN LAGE ZWALUWE
Door den heer Drop was aan den Minister
van Sociale Zaken gevraagd of deze wilde doen
nagaan of het waar is, dat de uitbetaling van
steun aan werkloozen in de gemeente Hooge en
Lage Zwaluwen over de week 1520 Mei 1933
niet heeft plaats gehad, doordat niet zooals
gebruikelijk op den eersten Woensdag daarna,
doch eerst op Maandag 29 Mei 1933 deze steun
is betaald, terwijl de daarop volgende uitbeta
ling niet op Woensdag 31 Mei 1933, doch eerst
op Woensdag 7 Juni 1933 plaats had en of de
Minister bij bevestigende beantwoording als
nog wilde bevorderen, dat het gemeentebestuur
den over genoemde week ingehouden steun
uitbetaalt.
Over deze aangelegenhei dwerden door Minis
ter Slotemaker de Bruine bij genoemde ge
meentebestuur inlichtingen ingewonnen.
Uit het ter zake van genoemd gemeentebe
stuur ontvangen schrijven is den minister het
volgende gebleken:
Ten einde te voorkomen dat het op de be
grooting voor het jaar 1933 geraamde bedrag
vooir steunvierleening ontoereikend zou zijn,
besloot de raad der gemeente tot invoering van
een wachttijd van twee weken voor alle onder
steunden, door te maken na 1 Mei 1933. Nadien
kwam de raad op de oorspronkelijke beslissing
terug en werd de wachttijd van twee weken
teruggebracht tot één week en wel die van 14
—20 Mei.
Men heeft dezen wachttijd in de zomermaan
den gesteld, omdat de werkgelegenheid in een
landbouwgemeente als Hooge en Lage Zwalu-
we alsdan het grootst is.
In de gevallen waarin door de stopzetting van
den steun een gezin in moeilijkheden zou ko
men te verkeeren, konden volgens het gemeen
tebestuur de verschillende crisiscomité's waar
noodig, steun verleenen.
Het gemeentebestuur is van oordeel, dat, aan
gezien diegenen, die aan ondersteuning behoefte
hadden, over de week van 1420 Mei 1933 zijn
ondersteund zooals uit het voorgaande blijkt,
door de crisiscomité's het in strijd moet wor
den geacht met de bepalingen der steunregeling,
bovendien nog overeenkomstig de steunregeling
hulp te verleenen.
Het komt den minister voor, dat, gelet op de
hem ter zake door het gemeentebestuur ver
strekte inlichtingen, geen voldoende termen
aanwezig zijn ter zake nadere stappen te doen.
ROODVONK ONDER HET ARNHEMSCHE
GARNIZOEN
In het Amhemsche garnizoen is weer een
nieuw geval van roodvonk voorgekomen, dit
maal bij een milicien die in de Willemskazerne
was gelegen. Hij is naar hett militair hospi
taal overgebracht
Ondertussehen heeft men een tweetal pa
tiënten die zas weken geleden opgenomen
waren en die thans geheel genezen zijn, uit het
hospitaal kunnen ontslaan. Met het nieuwe
geval zijn er thans in het geheel vijf roodvonk
lijders terwijl nog vier mannen zich in ob
servatie bevinden. Geen der gevallen is van
ernstigen aard. De militaire autoriteiten nemen
alle maatregelen om uitbreiding van de ziekte
te voorkomen.
Minister Oud geeft aan de wet een ruimere
uitlegging.
Minister Oud heeft volgens het „Volk" be
kend gemaakt, dat naar zijn meening, met be
trekking tot werkloozen, ruimte is voor de op
vatting, dat een werkloos arbeider nog wel een
beroep heeft, al kan hij dat noodgedwongen
tijdelijk niet uitoefenen.
Indien hij een rijwiel gebruikt om werk te
zoeken, opdat hij zijn beroep daadwerkelijk
weder zal kunnen uitoefenen, gebruikt hij, naar
het oordeel van den minister, het rijwiel voor
zijn beroep.
Hetzelfde kan gezegd worden, indien hij zich
krachtens de voorschriften van de werkloozen-
steunregeling eens of meermalen per dag aan 'n
bepaald bureau moet vervoegen en hij met het
oog op den af te leggen afstand (ten minste
een half uur gaans) gebruik maakt van een
rijwiel.
Voorts is de minister van meening, dat een
los arbeider, die op het tijdstip van aanvrage
van een kosteloos merk, geen werk heeft, doch
een rijwiel gebruikt om werk te zoeken, dat
rijwiel voor zijn beroep noodig heeft.
De minister wil daarom aan de wet een rui
mere uitlegging geven, dan tot dusverre is
geschied en heeft deswege bepaald, dat van
1 Augustus a.s. af, aan werkloozen, die kun
nen aantoonen, dat zij hun rijwiel noodig heb
ben in verband met de steunregeling en aan
werkloozen, die kunnen aannemelijk maken,
dat zij hun rijwiel behoeven voor het zoeken
van werk, evenals aan losse arbeiders, die een
rijwiel gebruiken voor het zoeken van werk,
een kosteloos rijwielbelastingmerk kan worden
uitgereikt. Echter geldt dit alles alleen, als de
werklooze geen belasting behoeft te betalen.
NAT. JONGERENVERBOND EN FASCISTEN
De Algemeen voorzitter van het Nationaal
Jongeren Verbond, de heer W. Inden, deelt
mede, dat ten onrechte in de pers
naar aanleiding van zijn rede een be
richt circuleert, waarin sympathie van het N.
J. V. ten aanzien van den A. N. F. B. gesug
gereerd wordt.
Een sympathie heeft nooit bestaan en bestaat
ook thans ten eenen male niet. Bovendien zijn
er naar aanleiding van zijn verklaringen om
trent de toekomstige mogelijke vereenigbaar-
heid der lidmaatschappen van het N. J. V. en
den A. N. F. B. wegens het laten varen van
het revolutionaire karakter van den A. N. F. B
bij hem verscheiden berichten en rapporten in
tegenovergestelden zin binnen gekomen, dat
vooralsnog het onvereenigbarur besluit van 30
October 1932 van kracht blijft.
Organisaties doen. een beroep
op minister Oud.
Het Comité van Actie tegen den verkoop van
tabaksfabrikaten beneden banderolleprijs
gevormd uit de samenwerkende organisaties
van fabrikanten, tusschenhandelaren en win
keliers in tabaksfabrikaten, alsmede uit ver
tegenwoordigers van de drie Nederlandsche
Middenstandsbonden en Handelsreizigersorga
nisaties heeft zich dezer dagen met een
adres ook tot den huidigen Minister van Finan
ciën gewend.
Na een uiteenzetting betreffende dezen ver
koop vervolgt dit adres:
De samenwerkende organisaties in het
tabaksvak hebben getracht uit eigen kracht
met de haar ten dienste staande middelen het
euvel van den knoeihandel te bestrijden. On
danks groote financieele offers, zijn zij daarin
niet afdoende geslaagd, mede omdat een groot
aantal producenten en importeurs het blijkbaar
in het belang van hun dumpingpolitiek acht
met behulp van z.g. bokszaken den normalen
handel te ontwrichten en gezonde Nederland'
sche fabrieken kapot te maken.
Het Comité wetend, dat de tegenwoordige
Minister uit vroegere ervaring in andere open.
bare functies volkomen bekend is met deze
wantoestanden, vertrouwt dan ook, dat deze
bereid zal worden gevonden om al dan niet
met medewerking van zijn ambtgenooten van
Justitie en van Economische Zaken een
commissie in te stellen, welke op korten termijn
van advies zal kunnen dienen nopens de vraag,
of en zoo ja welke maatregelen moeten worden
genomen om het euvel van den verkoop van
tabaksfabrikaten beneden banderolleprijs te
beteugelen.
De Minister zou door inwilliging van dit ver
zoek van de erkentelijkheid van het geheele
bonafide tabaksbedrijf verzekerd kunnen zijn.
Scheepvaartverkeer hersteld.
In den loop van den middag is gisteren ook
het tweede ponton vrijgekomen van de nieuwe
brug over het Merwedekanaal bij den Muider-
smtraatweg, waarmede het scheepvaartverkeer
weer als gewoon in beide richtingen kan plaats
hebben.
Beide pontons zijn na elkaar naar Amster
dam versleept.
LOONGESCHIL IN DEN LANDBOUW.
Men meldt uit Oude-Tonge:
Na verscheidene vergaderingen, gehouden
door den Neutralen Bond en den R. K. Bond
der Landarbeiders met den leider van de werk
gevers, heeft men tenslotte het geschil aan
arbitrage onderworpen.
Men zal daartoe den rijksbemiddelaar ver
zoeken een arbiter aan te wijzen.
Omtrent de oorzaak van het geschil kan wor
den gemeld, dat de werkgevers de loonen aan
een korting van 10 pet. wilden onderwerpen.
De werknemers konden slechts met een ver
laging van ten hoogste 5 pet. accoord gaan,
zoodat het geschil loopt over een bedrag van
iyt cent per uur,
Een beroep op minister Kalff.
Nauwelijks zijn wij bekomen van den schrik
over den rampzaligen dood van een gezien
predikant, met vrouw en zoon, slachtoffers van
dien stillen moordenaar, dien men een onbe-
waakten overweg noemt, of wederom vallen
twee broers in de volle kracht hunner jaren
aan dezen loerenden dood ten prooi.
Mist belette hun den trein te zien, die den
onbewaakten overweg naderde.
't Wordt op het randje van misdadig om den
bestaanden toestand, die haast dag aan dag
op de wreedste wijze zijn slachtoffers eischt,
onveranderd te laten voortbestaan.
Zoo mag of kan het in ieder geval niet blij
ven duren.
Het verlies aan menschenlevens, het leed,
waarmede maar al te velen zoo pijnlijk wor
den geslagen, wordt al te bar en al te wreed.
Wij doen een beroep op den nieuwen minister
van Waterstaat, dat hij terstond het besluit
neme: zoo mag het niet voortgaan en maat
regelen berame, om aan het bloedig werk van
dezen stillen moordenaar paal en perk te stel
len.
Wij ontvingen betreffende dit onderwerp
nog den volgenden oproep:
Hooggeachte Redactie:
Het ontzettende ongeluk op den onbewaakten
overweg bij Terschuur, Zaterdag J.I., in den
verkeersweg BarneveldNijkerk, waar drie
personen gedood werden, doet dadelijk de vraag
rijzen, hoe het mogelijk is dat een verkeers
weg, d.w.z. een weg voor snel- dus motorrijtuig-
verkeer (want 90 pet. van het tegenwoordige
verkeer is motorrijtuigverkeer) een onbewaak
ten overweg kan kruisen.
Immers het Koninklijke Besluit van 9 Augus
tus 1922 bepaalt in art. 3 dat de Minister van
Waterstaat ontheffing van de verplichting tot
afsluiting van openbare overwegen kan ver
leenen, doch alleen:
a. als het verkeer daarover niet druk is;
b. als, van den kruisenden openbaren weg af,
aan weerskanten een voldoend uitzicht over de
spoorbaan bestaat.
Het Algemeen Handelsblad vermeldde uit
drukkelijk dat het uitzicht aan beide zijden van
den overweg zeer goed is. Daar echter zoowel
aan a. als aan b. voldaan moet zijn, neemt dus
deze mededeeling van het Handelsblad slechts
dan de verplichting tot afsluiting weg, als het
verkeer daarover niet druk is.
Als inderdaad ten aanzien van dezen overweg
de hand is gelicht ten aanzien van punt a., (wat
waarschijnlijk is, want de begrippen „niet druk"
en „verkeersweg" sluiten elkaar uit) kan de
Staat der Nederlanden door het predikantsge
zin aansprakelijk gesteld worden voor het niet
behoorlijk naleven van dit K. B. door de amb
tenaren van den Staat. Of willigt de Minister
van Waterstaat automatisch in wat de Directie
der Spoorwegen voorstelt ten aanzien van deze
materie? Ook in dit geval kan de Staat aanspra
kelijk gesteld worden.
Er gaat geen week voorbij, waarin de onbe
waakte overwegen geen slachtoffers eischen.
De toestand is onhoudbaar, gelijk ook uit het
volgende blijkt:
Gesteld eens dat de auto, die thans het pre
dikantsgezin vervoerde, een zware vrachtauto
met aanhangwagen geweest was, dan ware al
licht ook de locomotief ontspoord, en zouden
ook treinreizigers het slachtoffer geweest zijn.
De Directie der Spoorwegen zelve ziet dit ge
vaar zeer goed in, gelijk mij onlangs bleek, toen
ik in een trein reisde, waarin de Koningin in
Haar salonrijtuig medereisde. Toen bleek mij
dat op eiken onbewaakten overweg een sein-
wachter, een veldwachter of een marechaussee
stond, met een roode vlag in de hand. De Di
rectie erkent hierdoor dus dat de vier witte,
armzalig smalle latten, met een uiterst smal
rood bandje verf omlijnd, onvoldoende zijn tot
beveiliging van een trein, waarin de Koningin
reist.
Het is alleszins begrijpelijk dat op een zon-
nigen zomerdag zooals Zaterdag jj. de onge
lukkige automobilist, onbekend ter plaatse, in
het felle schijnsel der zonnestralen deze vier
latjes niet tijdig heeft kunnen ontdekken, toen
hij, een seconde later, met zijn ouders vermor
zeld werd.
Dezer dagen was er op den Admiraal de Ruy-
terweg te Amsterdam een botsing tusschen een
auto en de electrische tram Amsterdam-Haar
lem. Oogenschijnlijk had de bestuurder van
de tram schuld. Hij hield vol dat hij steeds
nauwkeurig had uitgezien, en toch pas op het
allerlaatste oogenblik de auto zag, toen hij niet
tijdig meer remmen kon. Het ongeval werd
gereconstrueerd onder toezicht der Verkeers
politie. Het bleek dat den bestuurder geen
schuld trof.
Deze proef is een vernietigend oordeel over
het Nederlandsche systeem tot beveiliging van
openbare overwegen.
4 jaar geleden spoorde ik door Zuid-Zweden
van Malmö naar Gothenburg. Bij eiken onbe
waakten overweg, dien de trein passeerde,
weerklonken luide kloksignalen. Nu dit systeem
in het groote, doch schraal bevolkte Zweden
dat minder inwoners heeft dan het kleine Ne
derland, noodig geacht wordt, bestaat er in het
tienmaal dichter bevolkte Nederland ook tien
maal meer reden dan in Zweden, om het Zweed-
sche, of een ander afdoend systeem over te
nemen. De bewering dat zoo'n kloksignaal stuk
kan gaan, en dat het daarom niet voor invoering
vatbaar is, kan men ook als argument gebrui
ken, om voortaan de coupé-deuren der spoor
wegwagons niet meer van sloten te voorzien.
Want ook zoo'n slot kan defect raken, en het
publiek vertrouwt er op, dus....
Bij het Nederlandsche systeem wordt er ook
geen rekening mede gehouden dat er weers
omstandigheden kunnen zijn, (zeer zware mist;
jachtsneeuw), die elk uitzicht volkomen belet
ten. Juist hierdoor blijkt de deugdelijkheid van
het kloksignaal.
In dit verband moge er nog op gewezen wor
den, dat iedereen weet dat ook aan het hier
boven sub b vermelde (het voldoende uitzicht)
vaak de hand niet gehouden wordt. Onlangs
las men in de couranten over een overweg tus
schen Den Haag en Rotterdam, die steeds be
waakt was geweest, en waarover een autobus
verbinding liep. De bewaking werd opgeheven.
De ondernemer van de autobus durfde het
risico niet meer aan, en staakte den dienst.
Als voorbeeld uit mijn omgeving noem ik den
onbewaakten overweg bij Nispen, tusschen Roo
sendaal en Esschen. Daarover gaat een voor
auto's toegankelijke weg naar de Wouwsche
Plantage. Uit Nispen komende, wordt links, tot
een afstand van ongeveer 13 meters vóór de
rails, het uitzicht op de spoorbaan volkomen
belemmerd door een huis, terwijl rechts een
dichte haag, tot een afstand van ongeveer 10
meters vóór de rails, eveneens het uitzicht op
de baan volkomen belet. Terwijl hier dus zelfs
niet aan één zijde voldoend uitzicht is, blijft
de overweg onbewaakt. Gebeurt hier een onge
luk, dan is de Staat aansprakelijk te stellen
voor het plichtsverzuim van zijn ambtenaren,
die óf niet de moeite genomen hebben, om een
onderzoek in te stellen, óf dit onderzoek niet
nauwkeurig verricht hebben.
Lezers, die het met het bovenstaande eens
zijn, verzoek ik, mij hiervan te doen blijken,
of den A.N.W.B. (Toeristenbond voor Neder
land; Parkstraat 18, Den Haag.)
Ik zal mij nml. tot den A. N. W. B. wenden
met het verzoek, alles te doen wat in zijn ver
mogen is, ten einde dezen misstand, die voort
durend nieuwe slachtoffers maakt, te doen op
houden.
Mr. J. D. HUIJER.
Bergen op Zoom, 26 Juli 1933.
Assélbergsstraat 6.
Zaterdag a.s., 29 Juli, wordt de populaire ac
trice mevrouw De Boer-Van Rijk tachtig jaar.
Slechts weinig tooneelspelers zullen zoo zeer
het hart van het publiek heben veroverd en
populariteit in zoo uiteenloopende lagen der
bevolking hebben verworven, als mevrouw De
Boer-Van Rijk in haar zestigjarige tooneel-
loopbaan. Elk Nederlander heeft herinnerin
gen aan haar veelzijdige creaties, als vertolk
ster van de luchtige scherts van Van Wermes-
kerken, doch bovenal als uitbeeldster van
Heyermans' figuren in de onvergetelijke rollen
van de Meid, Eva Bonheur en bovenal Kniertje.
De blijken van belangstelling op haar tach
tigsten verjaardag zullen waarschijnlijk dan
ook overstelpend zijn.
Degenen, die mevrouw De Boer-Van Rijk
persoonlijk willen gelukwenschen zullen daar
toe op haar verjaardag, Zaterdag 29 Juli des
middags tusschen 2 en 5 uur gelegenheid heb
ben te haren huize, Oosteinde 10, te Amster
dam.
Wordt de tachtigste verjaardag van Esther
de Boer-Van Rijk derhalve op intieme wijze
herdacht, haar zestigjarig tooneeljubileum zal
op officieele wijze worden gevierd en wel op
25 September a.s. met een voorstelling van het
voor deze gelegenheid door den acteur Jaap
van der Poll geschreven stuk „Levensavond".
In aansluiting hierop zal mevrouw De Boer-
Van Rijk medio September met haar eigen
gezelschap onder den naam van Ensemble De
Boer-Van Rijk, artistiek leider Jaap van der
Poll, een tournee maken door ons land en door
Vlaanderen, omdat mevrouw De Boer nog eens
gaarne wil spelen in alle steden en plaatsen
waar zij tijdens haar lange tooneelloopbaan is
opgetreden.
Het nieuwste portret van Esther de Boer
van Rijkdie Zaterdag a.s. 80 jaar wordt
Een keurtroepje vergezelt haar, voorname
lijk bestaande uit leden van de vroegere N.V.
„Het Schouwtooneel", aangevuld met de dames
Mieke Flink-Verstraete en Lousje Bouwmees
ter en den heer Adolf Hamburger.
Reeds zijn voorbereidingen getroffen om in
een zeventigtal plaatsen in Nederland te spelen
en in de tien belangrijkste plaatsen in Vlaan
deren. Het Gemeentebestuur van Antwerpen
heeft hiervoor reeds den Koninklijken Schouw
burg beschikbaar gesteld.
Op het repertoire staan behalve .Levens
avond" van Jaap van der Poll „De Doofpot"
van denzelfden auteur, een Amerikaansch blij
spel van George Berr dat in het Nederlandsch
„Opoe" zal heeten, „Tropenadel" van Henri
van Wermeskerken en de oude successtukken
van Herman Heyermans, zonder welke een
tournee van mevrouw De Boer-Van Rijke niet
compleet zou zijn. „Op Hoop van Zegen", „Eva
Bonheur" en „De Meid". Tenslotte is het en
semble nog in onderhandeling over de opvoe
ring van een nieuw Engelsch en Amerikaansch
blijspel.
Met jeugdig enthousiasme spreekt mevrouw
De Boer-Van Rijk over het werk, dat haar
dezen winter wacht. „Als je oud bent kun je
er niet meer aan beginnen", zegt ze, „dus moet
ik nu de kans nog maar waarnemen".
ONDERWIJSSTICHTING ST. BONA-
VENTURA LEIDEN.
Uitgifte van 45 000 tegen 99,
De Onderwijs-Stichting ,,St. Bonaventura" te
Leiden (R. K. Hoogere Burgerschool voor jon
gens) bericht de uitgifte eener 5 pet. obligatie-
leening groot 45.000 in stukken van ƒ1000 en
500 tegen den koers van 99 pet.
De leening wordt gesloten met garantie van
de 40 Parochiën, behoorende tot de Dtekenaten
Leiden, lphen aan den Rijn, Noordwijk en Zoe-
terwoude.
De Stichting heeft uitsluitend ten doel de be
vordering van het onderwijs. Als zoodanig is
zij eigenaresse van de R. K. Hoogere Burger
school voor jongens aan de Mariënpoelstraat
No. 4 te Leiden onder directie van Pater Dr. B.
de Goede, O.F.M.
De leening wordt aangegaan tot het finan
cieren van den verderen afbouw, die inmiddels
tot stand gekomen is.
De Stichting heeft in eigendom de van alle
modern comfort voorzine schoolgebouwen met
daarbij behoorende gronden en erven. Op deze
eigendommen rust een schuld ad ƒ200.000, waar
van 90 pet. door den Staat der Nederlanden
krachtens een overeenkomst met het bestuur der
Stichting wordt terugbetaald. De Staat n.l. ver
goedt 90 pet. van de stichtingskosten der gebou
wen en gronden.
Als inkomsten van de Stichting zijn aan te
merken de vergoeding van den Staat, welke 80
pet. van de jaarlijksche exploitatiekosten be
draagt, alsmede de schoolgelden; terwijl boven
dien de Gemeenten, uit welke leerlingen de
school bezoeken, subsidies verleenen.
Boven en behalve de hiervoor vermelde zeer
belangrijke bijdragen van de Regeering heeft
Zijne Hoogw. Excellentie, de Bisschop van Haar
lem, bij besluit van 16 Juli 1933 de Hoogeer
waarde Dekens van Leiden, Alphen aan den
Rijn, Noordwijk en Zoeterwoude gemachtigd
vast te stellen, hoeveel door de onder hun opper
bestuur staande 40 parochiën in eenig tekort zal
moeten worden bijgedragen.
Verdere schulden zijn niet aanwezig.
Te beginnen met 1 Augustus 1936 zal jaar
lijks door een in de maand Mei daaraan vooraf
gaande te houden uitloting ten minste ƒ1000
worden afgelost.
Het bestuur behoudt zich het recht voor na 1
Augustus 1936 te allen tijde tot versterkte of alge-
heele aflossing over te gaan.
Tegen October verhoogd.
BUITENZORG, 27 JULI (ANETA.)
Vastgesteld is een ordonnantie tot verhooging
der korting op de verlofstractementen van 10
tot 17 pct„ Deze verhooging treedt in werking
met ingang van 1 October a.s.
