mSB
RECHERCHE IN STRIJD MET
VERVALSCHERS.
I
«i- i HËlrl
WERKVERSCHAFFING IN GERMANIE
I
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1938
VALSCHE RIJWIELPLAATJES.
Honderden in omloop gebracht
waaronder groot contingent
dat in Duitschland ge
fabriceerd is.
Onderzoek leidt tot verscheidene
arrestaties.
J>INDA-CHINEES IN DE
VERDRUKKING.
KSltPife»..
NIEUWBOUW IN BLIJDORP.
STRAPERLO TE SCHIEBROEK
SCHOONHOVEN
DE GELEGENHEID TOT ARBEIDEN
VERGROOT
WAT „VRIJWILLIG" BET EEKENT.
VLAARDINGEN
De Centrale Recherche, hier ter stede, is er
in samenwerking voornamelijk met de Duitsche
politie dezer dagen in geslaagd een uitgebreid
complot van vervalschers van rijwielbelasting-
merken op het spoor te komen. Tal van valsche
rijwielplaatjes, die bijna niet van de goede zijn
te onderscheiden zijn in beslag genomen en
een groot aantal personen dat direct of indirect
bij deze falsificatie is betrokken, is gearresteerd.
Onmiddellijk al na het ingaan van het nieuwe
belastingjaar op 1 Aug. j.l. kwam de recherche
tot de ontdekking dat er valsche rijwielplaatjes
in omloop waren. Enkele van de in beslag ge
nomen exemplaren waren minder goed, andere
echter uitstekend nagemaakt eri deze laatste
waren bijna niet van de echte belastingmerken
te onderscheiden.
Alles werd er op gezet om de vervalschers
zoo spoedig mogelijk op het spoor te komen.
Het eerste succes.
Het eerste succes bij het onderzoek boekte
de Rivierpolitie, die, in samenwerking met de
Centrale Recherche, er achter kwam dat twee
mannen, die zij al voor een andere affaire zocht,
iets met de vervalschingen te maken hadden.
Deze twee mannen, de 43-jarige A. J. P. en de
38-jarige T. K. werden op 8 Augustus j.l. aan
den Linker Maasoever gearresteerd. Men bleek
raak geslagen te hebben want vlak na hun
arrestatie vonden burgers op straat 27 rijwiel-
plaatjes, die het tweetal had weggeworpen. Het
bewijsmateriaal tegen beide mannen was zoo
sterk dat men hen al spoedig ter beschikking
van de Justitie kon stellen.
Een tweede falsificatie.
Den dag te voren had de Recherche reeds ge-
gegevens gekregen over het bestaan van een
tweede falsificatie. Een burger was de politie
komen mededeelen dat een Duitscher, die met
gebrande amandelen op straat handel drijft,
hem een rijwielplaatje te koop had aangeboden.
Deze burger had dit aanbod wijselijk afge
slagen.
Het gevolg was dat de Duitscher met de ge
brande amandelen scherp in de gaten werd ge
houden. Al zijn gangen werden nagegaan en
al spoedig werd hij op heeterdaad betrapt toen
hij in de Karresteeg aan iemand 50 rijwiel
plaatjes wilde afleveren, die, zooals bij onder
zoek bleek, alle valsch waren. De Duitscher,
die de 24-jarige A. F. S. bleek te zijn, werd
^onmiddellijk gearresteerd en met hem een drie
tal collega's, die de schaal met de gebrande
lekkernijen in de hand, gekleed in hun witte
jasjes en geëscorteerd door enkele rechercheurs
rbïr,pfen inspecteur van politie op klaarlichten
3a"g: naar het hoofdbureau van politie marcheer
den.
Raak geslagen.
S. bleek in een zijstraat van den Schiedam-
sche dijk in een pension van een waterstoker
te wonen, waar hij ook de amandelen bereidde.
In deze woning werd een onderzoek ingesteld
en daarbij kwam aan het licht dat S. den water
stoker een aantal valsche plaatjes ter voldoe
ning van de huur had gegeven, terwijl voorts
nog een valsch plaatje in zijn vestjeszak werd
gevonden en vast kwam te staan dat hij een
ander plaatje aan een onbekende had verkocht.
In totaal zou hij volgens een eenvoudig optel
sommetje in het bezit van 65 valsche merken
zijn geweest. Bij een verhoor beweerde hij
juist dit aantal van een onbekende op den
Coolsingel voor 45.gekocht te hebben. De
politie geloofde daar niet veel van en ging
weer eens op onderzoek uit in S' woning. Na
lang zoeken vond men onder het dak nog 46
valsche plaatjes, waaruit duidelijk bleek dat
de bewering dat hij 65 merken gekocht zou
hebben, gelogen was.
Bij een nader verhoor verklaarde S, bemer
kende dat het eerste smoesje niet opging, dat
hij de merken in Hamburg had laten vervaar
digen. Een zeeman zou hem een geschikt adres
aan de Reeperbahn (de bekende zeemansbuurt
in St. Pauli) gegeven hebben.
Ook deza verklaring kwam de politie nog
al onwaarschijnlijk voor en daarom werd het
onderzoek in andere richtingen voortgezet.
In Duitschland gemcuakt.
Een rechercheur van het hoofdbureau ving
het gerucht op dat zich op een of ander adres
aan den Schiedamsche Dijk een groote partij
valsche merken zou bevinden, die verhandeld
waren door een Hollandschen zeeman. Deze
zeeman zou met S. in relatie hebben gestaan
en zoo zouden zij gezamenlijk een partij te
koop hebben aangeboden aan een rijwielhan
delaar in de Adriaan Niemantstraat. De recher
che bracht dezen rijwielhandelaar, zekeren G.
v. d. P. een bezoek en toen duidelijk bleek dat
hij dé politie maar wat voor loog werd hij ge
arresteerd.
Al spoedig volgde ook de arrestatie van den
Hollandschen zeeman, van wien men wist dat
hij een stuurman aan lager wal was, die ge
regeld in de omgeving van den dijk rondzwierf.
Deze man, de 34-jarige S. H. T. werd in het
bezit van een valsch plaatje gevonden en bij
een scherp verhoor bekende hij dat hij een
groote partij verkocht had aan een kastelein
van den Schiedamsche Dijk. Bij dezen kaste
lein werden inderdaad 734 valsche plaatsjes ge
vonden, die onmiddellijk in beslag werden ge
nomen.
Toen aan S. zijn relatie met den Holland
schen zeeman werd voorgehouden, viel hij ten
slotte door den man en bekende hij dat zijn
vader, die in Pforzheim woont, in zijn opdracht
de valsche merken daar had laten vervaar
digen. Zijn vader had de valsche merken naar
Hamburg gestuurd, waar hij ze had afgehaald.
In het toilet over de grens ge-
gesmokkeld.
Hij had ongeveer 1000 plaatjes uit Hamburg
meegenomen, die hij onderweg in zijn kleeren
had weggeborgen. Tusschen Ösnabrück en de
grens had hij de partij in de waschbak op het
toilet gelegd en de bak verder met water ge
vuld. De douane had er niets van gezien, en
ongestoord had hij Rotterdam bereikt.
Verder verklaarde hij dat hij niet de heele
partij die hij van zijn vader toegestuurd had
gekregen had kunnen meenemen, maar een
deel bij een Duitschen zeeman, zekeren M„
die in de Taubenstrasse, een zijstraat van de
Reeperlahn, woont had achtergelaten.
Schuldig en te goeder trouw.
Met deze gegevens in handen vertrokken
twee inspecteurs van de Centrale Recherche
naar Duitschland. Een naar Hamburg en een
naar Pförzheim.
In Hamburg werd in samenwerking met de
Duitsche politie een onderzoek ingesteld in de
woning van den zeeman M. in de Taubenstrasse
en daar werden in het bed niet minder dan
3500 valsche merken gevonden. M. werd on
middellijk ter beschikking van de Duitsche
TiictitiP crp^fplci
In Pförzheim had het onderzoek aanvanke
lijk niet zoo'n vlot verloop. De vader van S..
die een goudsmidzaakje bleek te drijven, was
onvindbaar en het was op het eerste gezicht
al duidelijk dat hij de valsche merken niet
zelf vervaardigd had. Uit een brief van zijn
zoon, die men in zijn woning vond bleek echter
duidelijk dat hij van de affaire volkomen op
de hoogte was. De politie bracht den geheelen
dag door met rond te speuren op allerlei stem
pelfabrieken, maar zij vond niets verdachts.
Toen de oude S. 's avonds thuis kwam kreeg
de zaak echter al heel spoedig haar beslag. Hoe
wel de man bij hoog en bij laag beweerde dat
hij niet geweten had dat iemand nadeel kon
hebben van de vervaardiging der valsche mer
ken, werd hij gearresteerd. Op zijn aanwijzing
kwam de politie achter het adres van de fabriek
die de plaatjes had vervaardigd. De directie
van deze fabriek bleek echter volkomen te
goeder trouw te zijn.
Alles klaar voor massa fabricage.
De oude S., viel, nadat hem de compromit-
teerende brief van zijn zoon was getoond, al
spoedig door de mand. Hij bekende dat er
in totaal 4500 plaatjes gefabriceerd waren en
dat énkel een tijdelijk gebrek aan contante mid
delen den verderen gang van het „bedrijf" voor
een öogenblik gestagneerd had. De bedoeling
was binnenkort nog 20.000 valsche merken naar
Nederland te exporteeren.
Het materiaal waarmee de valsche merken
gemaakt zijn, twee stempels, een drukkussen
en een ponsmachine zijn in beslag genomen.
Gebleken is dat de oude S„ die evenals de
Hamburgsche zeeman ter beschikking van de
Duitsche Justitie is gesteld, de plaatjes zelf
gegraveerd heeft.
De Centrale Recherche was vol lof over de
medewerking die zij van den Duitsche politie
heeft ondervonden.
Nog twee arrestanten.
Los van de twee boven beschreven zaken
staat nog de arrestatie van den 32-jarigen J. K.
en zijn meisje, de 23-jarige C. J. M. K. werd
er op betrapt dat hij valsch rijwielplaatjes ver
kocht. Hij beweerde dat hij dit van zijn meis
je had gekocht en deze juffrouw kwam weer
met de lichtelijk onwaarschijnlijke bewering
voor den dag dat zij het valsche merk ergens
aan de Waalhaven had gevonden. Het tweetal
is in bewaring gesteld.
Koopt alleen bij de post
kantoren.
Naar aanleiding van dit alles wijst de Cen
trale Recherche er nog eens met nadruk op dat
men eigenlijk alleen zeker kan zijn van be
lastingmerken die aan de Postkantoren zijn
gekocht. De vorm, dien de Staat aan deze mer
ken gegeven heeft, is van dien aard dat ze
zonder héél veel moeite kunnen worden na
gemaakt en het is dan ook lang niet onwaar
schijnlijk dat er nog tallooze valsche merken
in omloop zijn. Men late zich nimmer verleiden
rijwielplaatjes beneden den vastgestelden prijs
te koopen. Met deze merken moet wel iets niet
in den haak zijn en alleen door ze te koopen
stelt men zich al aan allerlei moeilijkheden
bloot.
Publiek wil zijn belager te lijf.
De Pinda-Chineezen blijken zich nog steeds
in de sympathie van het overgroote deel van
het Rotterdamsche publiek te kunnen ver
heugen.
Gisterenavond raakte er een min of meer in
de verdrukking toen een man hem op de Hoog
straat plotseling een paar lekka-lekka's uit zijn
trommel wegkaapte en daarmee aan den haal
wilde gaan. Het publiek ontstak in woede en
wilde den dief te lijf. Het was maar goed dat
er een paar agenten in de buurt waren die
hem in „Schutzhaft" namen en hem naar het
politie-bureau aan den Oppert brachten.
Vermoedelijk had de man anders een leelijk
pak slaag opgeloopen.
Op het politie-bureau bleek dat de arrestant,
de 28-jarige W. M. was, een verpleegde van
Maasoord. Zijn misdaad zal hem dus wel niet
ten volle kunnen worden aangerekend.
VLIEGEN LEERENMAAR NIET VOOR 18 PENCE! Het door den heer
Koolhoven voor de Nat. Luchtvaartschool gebouwde lestoestel met een 100 P.K.
Een kinderziekenhuis en Zuigelingen
kliniek.
Binnenkort is te verwachten de aanbesteding
van een gebouw in Blijdorp, waarin onderge
bracht zullen worden de zuigelingenkliniek,
thans gevestigd aan den Goudschesingel en het
kinderziekenhuis momenteel gevestigd aan den
Westersingel. De voorloopige raming is circa
1,000.000. De heer Posthumus Meyjes is de
architect.
ONEERLIJKE WERKSTER.
Aangehouden en in bewaring is gesteld de
werkster G. E., die ten nadeele van haar pa
troon, den drogist W. K. van de Meent, in de
laatste weken een flinke partij kwasten, zee-
menlappen en sponsen heeft ontvreemd.
Wel verboden, maar nog niet gesloten.
Gisterenavond is de Raad der gemeente
Schiebroek in openbare vergadering bijeen ge
weest ter behandeling van een vrij onbelang
rijke agenda. Doch het piéce de resistance kwam
het slot.
Na goedkeuring van ingekomen stukken en
vaststelling van de voorschotten in de kosten
van instandhouding der bijzondere scholen over
1932 en 1933 werd aan den heer Tieleman (A.R.)
verlof verleend tot het houden van een inter
pellatie inzake de door den burgemeester ver
leende vergunning tot het beoefenen van het
Straperlospel.
De heer Tieleman sprak er namens de recht-
sche raadsfractie zijn leedwezen over uit, dat
deze vergunning was verleend en dat de Bur
gemeester het standpunt huldigt, dat, wat bij
de wet niet strikt verboden is, toegelaten kan
worden.
Ook de door de exploitanten aan de ge
meente geschonken 5000.kan spr. niet aan
vaarden, omdat de zedelijke wetten toch altijd
nog boven de stoffelijke belangen gaan. Verder
wees hij op de gronden die eertijds bij de
annexatieplannen van Rotterdam hadden gegol
den. De zedelijke belangen werden in de kleine
gemeenten beter verzorgd dan in vele groote
en thans geschiedt dit. Spreker diende tenslotte
een motie in, waarin wordt uitgesproken, dat
de Raad de door den burgemeester verleende
toestemming ten zeerste betreurt. Deze motie
werd met acht tegen drie stemmen aangeno
men. Gemeentebelangen en de V. B. stemden
tegen.
Daarna werden behandeld de voorstellen van
den heer Smit (C.H.), welke een wijziging
van de algemeene politieverordening inhielden
in dien zin dat het straperlospel wordt verbor
den.
De burgemeester noemde de voorstellen een
toonbeeld van dwingelandij, de heer Kalis
(V.B.) kwam op voor de vrijheid en vreesde
dat door de gedupeerde exploitanten wel een
schadevergoeding zal worden geëischt. Wet
houder van Dam (G.B.) maakte zich kwaad en
sprak van braafheidsmaniakken en zwarte ter
reur.
Eindelijk maakte de burgemeester een eind
aan dit debat en bracht de voorstellen in stem
ming. Met zes tegen vijf stemmen, rechts tegen
links, werden zij aangenomen nadat eerst nog
een voorstel der S.D.A.P. tot aanhouding was
verworpen.
EGhter treedt deze nieuwe bepaling in de!
algemeene politie-verordening eerst in werking
drie dagen na afgifte. Tweedens zal na de in
werkingtreding procesverbaal worden opge
maakt, waardoor een rechterlijke uitspraak zal
worden uitgelokt.
Het „Straperlo-spel" te Schiebroek zal dus
voorloopig nog niet gesloten zijn.
GESLAAGD.
De heer K. M. v. d. Zouwen, onderwijzer
aan de Chr. U. L. O. school, slaagde te Rot
terdam voor het examen Hoofdacte.
31 AUGUSTUS EN 9 SEPTEMBER.
De Burgemeester heeft de Oranje-Vereeni-
ging uitgenoodigd het initiatief te nemen tot
deelneming van verschillende vereenigingen
uit Schoonhoven aan de vaandelhulde aan de
Koningin, ter gelegenheid van Haar 35-jarig
regeeringsjubileum op 9 September. De plan
nen hieromtrent moeten nog worden uitge
werkt. In ieder geval zal Schoonhoven bij die
betooging vertegenwoordigd zijn, daar de
Burgemeester en diens vrouw, de bijwoning
hebben aanvaard. Ook tot viering van den
verjaardag van H. M. de Koningin heeft de
Oranje-Vereeniging geen besluit genomen,
aangezien de kas der vereeniging den bodem
laat zien; als wij goed zijn ingelicht, dan
zou het comité van de Willem de Zwijger
herdenking besloten hebben, hét batig saldo,
zijnde 90 aan de Oranje-Vereeniging af te
dragen.
MOND- EN KLAUWZEER.
Onder het vee van den heer A. Zijderlaan
doet zich een geval van mond- en klauwzeer
voor, het eerste ln deze gemeente.
BOOTTOCHT.
De voetbalvereeniging °„de Sperwer" te
Vreeland, die Zondag hier een wedstrijd zal
spelen tegen het eerste elftal van „Sportclub"
maakt van de reis naar Schoonhoven een uit
stapje. Ze komt met een extra boot naar hier
en ongeveer 200 supporters zullen aan die
boottocht deelnemen. Het belooft dus een ge
zellige drukte te worden op het terrein aan
den Opweg.
ZWENDEL MET LOTEN.
In bewaring is gesteld de 24-jarige A. J
M. K„ die zich uitgaf voor redacteur van de
Rotterdamsche Vereenigings-Gids, een blad dat
wel eens is uitgegeven maar al lang niet meer
is verschenen.
Deze man heeft een loterij op touw gezet
van 1000 loten, waarvan de uitloting zou cor-
respondeeren met de trekking van de Staats
loterij en de hoofdprijs een Chesterfield ameu
blement zou zijn. Toen bleek dat de loten tegen
elk „aannemelijk bod" van de hand werden
gedaan, stelde de recherche een onderzoek in
en daarbij kwam aan het licht dat er van prij
zen geen sprake was en dat K. al het geld dat
hij voor de loten gekregen had, al had opge
maakt.
Gewoonlijk plaatste hij de loten bij winke
liers, die hij lekker maakte met het doen van
flinke bestellingen. Deze bestellingen werden
echter nooit geaccepteerd.
RIOOLDUIKER IN DEN HOYLEDESINGEL
In verband met de verbetering van de Mo-
lensloot en de slooten in het Berglustlaankwar-
tier te Hillegersberg, zal in den Hoyledeslngel
een rioolduiker worden gelegd. De singel is
reeds afgedamd, zoodat met het droogpompen
een begin kan worden gemaakt.
ZEILBOOT OMGESLAGEN.
In de Bergsche Plas is Vrijdagmiddag door
den sterken wind een zeilboot omgeslagen.
De vier inzittenden vielen te water. Mej
W. O. uit Schiebroek, die niet kon zwemmen,
werd door de drie anderen boven water ge
houden en veilig aan land gebracht.
De boot is door een motorboot weggetrokken.
AANRIJDING
Op den Kleiweg is te Hillegersberg de wiel
rijder W. H. B. uit Rotterdam, aangereden door
een automobiel die reed in de richting van
Overschie. De wielrijder reed kort bij den
Uitweg, aan de rechterzijde van den weg en is
door de auto gegrepen. Hij werd van zijn fiets
geworpen en bekwam lichte blessures. Zijn
fiets werd vrijwel vernield.
De chauffeur heeft zich full speed uit de
voeten gemaakt. Zijn nummer kon echter wor
den opgenomen, zoodat hij zijn straf niet zal
ontgaan.
KRANIGE REDDING.
Gisterenmiddag is de 9-jarige J. S. uit de
Bloemfonteinstraat bij het spelen aan de Maas
kade O.Z. in het water gevallen.
Iemand, die in de buurt was, heeft getracht
het kind .met een hengel op het droge te bren
gen, hetgeen niet gelukte. De badjuffrouw H.
M. Jansen, van het zwembad aan de Maaskade,
heeft zich gekleed te water begeven en is er
in geslaagd het kind aan den wal te brengen.
Het had geen letsel opgeloopen.
ONDER EEN WAGEN GEKOMEN.
Vanochtend is de 6-jarige H. M. K. uit de
Rosestraat bij het oversteken van de Oranje
boomstraat onder een met een paard bespannen
vrachtwagen geraakt. Een der achterwielen is
het ventje over de buik gegaan. Met inwendige
kneuzingen is de jongen naar het' ziekenhuis
aan den Coolsinfsl ©yerjjebracht.
BOUWEN EN BREKEN IN HILLEGERS
BERG.
Gisteren is men aangevangen om van Rot
terdam uit een zwaardere telefoonkabel tê leg
gen over den Straatweg te Hillegersberg naar
de Kootsche Kade en vandaar naar het Berg-
polderplein, in verband met de vele aanslui
tingen, die in deze gedeelten van de gemeente
zijn gemaakt.
In den loop van de volgende week zal een
aanvang worden gemaakt met den aanleg van
een nieuwe rij straat vanaf de Kootsche Kade
naar de Rechter Rottekade. De straat wordt 10
meter breed en zal loopen over het onlangs
door de gemeente aangekocht terrein van de
voormalige O. H. I. M.
DE BERGSINGEL TE HILLEGERSBERG
GEREEDGEKOMEN
Eenige maanden geleden is men, voorname
lijk met personeel van de werkverschaffing,
begonnen met de verbetering van den Berg-
singel te Hillegersberg. Reeds geruimen tijd
was er n.l. geklaagd over den slechten reuk
van het singelwater, dat door het loswerkende
en bovendrijvende veen, in een toestand van
vervuiling was geraakt. Men heeft hierop den
singel leeggepompt en tot een diepte van 1,70
M. onder het peil der polder, uitgegraven,
waarna er ruim 700 M3. zand in is gebracht, als
bedekking van den bodem. De taluds zijn op
gehoogd met den uitgegraven grond en hebben
thans alleen nog wat fatsoeneering van den
tuinman noodig om voor het oog de noodige
bekoring te hebben. Er staat thans één meter
water in den singel.
EENIGE ONGEVALLEN.
De 12-jarige T. W., wonende Emmastraat,
reed in de Callenburgstraat tegen een uit te
genovergestelde richting komend rijwiel, waar
door de berijler kwa mte vallen en een arm
brak, welke door Dr. Kousemaker werd ver
bonden.
De 3-jarige K. T., wonende 3de Biersloot-
steeg, liep op den Schiedamschen dijk tegen
een passeerenden wielrijder op, waardoor hij
bloedend aan het hoofd werd verwond. Door
leden van de E. H. B. O, werd eerste hulp ver
leend.
De 10-jarige S. v. d. W., wonende Sclaaven-
burgh, reed met zijn fiets tégèn een handwa
gen op, waardoor hij zijn borst kneusde. Hij
werd verbonden door leden van de E. H. B. O.
WINKELSLUITING.
B. en W. hebben besloten, op Woensdag 30
Augustus a.s. voor alle winkels in deze ge
meente een algeheele ontheffing te verleenen
van het voor dien dag geldende sluitingsuur,
onder voorwaarde, dat dien dag de winkels des
avonds om 11 uur gesloten moeten zijn.
CRISIS-COMIT
Hedenavond geeft het Chr. Mannenkoor „De
Lofstem" en het Chr. Dameskoor „Euphonia"
een concert op het feestterrein aan den Broek-
weg, waarvan de opbrengst ten goede komt
aan het plaatselijk crisis-comité.
ECHTVEREENIGING.
Morgen, Zondag 20 Augustus, hoopt het echt
paar J. van KeulenFigee, wonende Dwarsstr.
2, alhier, zijn diamanten huwelijksfeest te her
denken.
De bruid is heden 88 jaar geworden, terwijl
de bruidegom op 22 November a.s. 86 jaar wordt
V
De laatste voorbereidingen voor de radio
tentoonstelling die in de tentoonstellings
hallen te Berlijn gehouden wordt
(Van onzen correspondent)
B e r 1 ij n, 17 Augustus 1933.
De rijksminister Schmitt heeft Zondag j.l.
een rede gehouden, waarin hij de stoutheid
beging een groot kwantum olie te werpen op
de golven van het enthousiasme, dat door
de regeering zoo stelselmatig aangewakkerd
wordt. Er gaat n.l. geen dag voorbij, of de
daarvoor aangewezen regeeringsorganen wer
pen pakkende berichten over de menigte
heen, waarin wonderen verteld worden van
de mate, waarin het Hitier gelukt de werk
loosheid terug te dringen. Voorop zij hier
gesteld, dat er in Duitschland, zeer terecht,
een verschil gemaakt wordt tusschen werk
loos en verdienstenloos. Door allerlei kunst
grepen is men er in geslaagd ongetelde tien
duizenden van men'schen aan een beetje werk
te helpen. Dit is zeer levendig te begroeten,
want hierdoor worden tenminste de moreele
verwoestingen, welke de ledigheid in de ge
lederen der jeugd aanrichtte, aanzienlijk in
gedamd. Materieel gezien hebben de opgaven,
waaraan zooveel menschen bezig gezet wor
den, in sommige gevallen ook wel waarde. Een
overwinning op den draak der werkloosheid
vormen zij echter toch niet.
Maar hoe dat zij, dit verschil wordt, wan
neer het noodig is, ook grif over het hoofd
gezien en dat vergemakkelijkt alweer het
lanceeren van allerlei optimistisch klinkend
nieuws over de vaart, waarin de werkloosheid
vermindert. Echter maakt men zich hier toch
aan de fout der overdrijving schuldig. De
overwinnihgsberichten zijn zóó stralend, dat
zij het psychologisch effect, waarvoor zij in
de wereld gezet worden, voorbij beginnen te
streven. Wanneer 2e nog een beetje aanhou
den, zal er spoedig een oproep komen naar
vrijwilligers, die zich opofferen willen om er
nog in te gelooven.
Het staat buiten twijfel vast, dat de enorms
Inspanning, welke het kabinet-Hitier zich ge
troost om werk te verschaffen met zeker suc
ces bekroond wordt. Men neemt dat te ge-
reeder aan, wanneer men hoort, dat ook in het
buitenland met goed gevolg in deze richting
gewerkt wordt. Het is echter verbazend
moeilijk, zoo niet onmogelijk, zich een juist
beeld te maken van de grenzen, binnen welke
het werkelijk succès ligt. En zoo men op dit
gebied al niet een beetje sceptisch geworden
ware, door de minder blijmoedige berichten,
welke men van zijn relaties in het oor ge
druppeld krijgt, of die op andere wijze door
gesijpeld komen, dan zou de rede van minis
ter Schmitt toch wel tot eenige schichtige
reserve nopen.
Deze dappere man heeft stoutweg verklaard,
dat het vooropgestelde doel niét met het ver
spreiden van welluidende overwinningsbe
richten bereikt kan worden. Met hoera-geroep
krijgt men de werkloosheid niet onder de
knie. En meer tot het concrete overgaand,
teekende hij voorzichtig protest aan tegen het
blijkbaar ingeslopen gebruik een iets meer
dan zachte dwang op de patroons uit te oefe
nen om werkloozen in dienst te stellen.
Over dat noodlottige gebruik had men be
reids hooren meesmuilen, maar men had daar
natuurlijk heelemaal geen geloof aan gehecht.
Echter schijnt men, op de woorden van mi
nister Schmitt afgaande, hierin ongelijk gehad
to hebben. Het komt, naar het schijnt, toch
wel voor, dat patroons, in ménschlievendheid
ontbrand Of door andere geheimzinnige krach
ten gedreven, meer arbeiders aanstellen dan
zij verteren kunnen. Deze liefhebberij is edel
van aard, maar haar psychologische uitwerking
is niet bijster goed. Het tegenovergestelde is
veeleer waar. Want zij sticht in de kringen
der patroons onrust en onzekerheid en, zoo
als de minister voornoemd in zijn rede ver
der aantoonde, zijn juist vertrouwen, rust, enz.
onmisbaar noodig om de gederailleerde eco
nomie weer in het goede spoor te helpen.
De actie om de werkloosheid desnoods met
geweld te verslaan is overigens volstrekt niet
altijd met geheimzinnigheid omsluierd. Zoo is
b.v. bekend, dat een bepaald regeeringspresi-
dent de werkgevers van zijn provincie bij
elkaar geroepen heeft en den ietwat verbou-
weraerden heeren bij die gelegenheid kort en
goed meedeelde, dat zij in een tijdsverloop van
eenige dagen 15 pet. meer arbeiders aan het
werk te stellen hadden dan zij er op 1 Mei j.l.
in dienst hadden. Elders, moeten patroons hun
jonge krachten ontslaan en er huisvaders voor
in de plaats nemen. Zeer wordt er ook naar
gestreefd vrouwelijke arbeidskrachten naar
huis terug te stureh, waar zij sokken kunnen
mazen en waarbij het dan telkens mogelijk
wordt het aantal werkloozen weer met één te
verminderen.
Aan al deze forsche methoden mogen foutjes
of desgewenscht fouten kleven, men moet
toch zelf ook niet in overdrijving vallen en
ze en bloc verwerpen. Er is meestal ook nog
wel iets goeds aan te vinden en het is meer
geraden dit goede eruit te peuteren om het
eventueel in eigen land te copieeren.
Op de berichten afgaand is de werkloosheid
in het zoo zwaar beproefde Oost-Pruisen ge
heel uitgeroeid. Dit succes is grootendeels te
danken aan draineeringen, grondverbeterin
gen, regulariseering van beken enz. enz.,
welke allerwegen uitgevoerd worden. Bij een
grondverbetering is in de eerste plaats de
gemeente gebaat, in welker gebied zij uitge
voerd wordt. Daarom heeft men bepaald, dat
deze een onderdak bereid moeten stellen voor
de groep jonge mannen, welke men er voor
de uitvoering van een of ander werk com-
pagniesgewijze heenzendt. Voor elk dezer lie
den moet de gemeente bovendien nog 70 pen
ning aan den kampcommandant afstaan. Deze
laatste koopt in de gemeente de noodige'
levensmiddelen tegen bonnetjes, voor welker
betaling de wethouder van het geldwezen te
zorgen heeft.
Dan is er de werkloozenverzekering, welke
per dag en per man 3 mark afstaat,. Deze som
dient deels voor aanschaffing van het noodige
materiaal, dat gewoonlijk maar zeer gering is
en voor de rest als loon voor den arbeidende.
Gewerkt worden er gewoonlijk maar vijf da
gen in de week, zoodat de betreffende man
twee dagen vrij heeft, welke hij in den schoot
zijner familie door kan brengen. Van zijn loon
gaan dagelijks 65 penningen af voor sociale
voorzorg. Nemen wij aan, dat de materiaal
kosten nihil zijn, hetgeen geen uitzondering is,
wijl gereedschappen enz. vaak gratis in bruik
leen afgestaan worden, dan verdient zulk een
werkende per week dus 5 X 2,35 of 11,75 mrk.
Heeft hij vrouw en kinderen dan ontvangt hij
voor elk daarvan nog één mark per week
extra, tot een maximum van 4 mark.
Aan de openbare hand komt deze manier
van werkverschaffing een weinig duurder uit
dan wanneer zij zich tot het verstrekken van
ondersteuningen bepaalt. Maar daar-en-tegen
komt zij nu dik in geregulariseerde beken te
zitten. Voorts worden de moreele nadeelen van
de ledigheid teruggedrongen. En ten slotte gaat
't in deze arbeidskampen zeer militairement toe,
en, hoe men daar ook over denken moge, het
went de betreffende aan orde, tucht en zulk
soort nuttige eigenschappen.
Het nadeel van deze werkverschaffing is na
tuurlijk haar karakter van gezochtheid, gepaard
gaande aan kortheid van duur. Men is al over
gelukkig, wanneer men aan een stukje grond
vier maanden achter elkaar kan peuteren om
het tot een staat van perfektheid te brengen,
maar eerlang raakt de voorraad van ongedrai-
neerde perceelen op, hetgeen echter eén aan
gelegenheid is, waarover men eerst later zich
het hooïd zal breken.
Wel is men er onder de bedrijven door op
uit woest.' gronden te ontginnen, waarvoor ge
meenlijk veel meer kapitaal noodig is, en deze
met eigengeërfde boeren te koloniseeren. Hier
is het, dat twee stroomingen elkaar snijden.
Die van de werkverschaffing en die van het
stichten van een nieuwen boerenstand zonder
schulden en met majoraatsrechten. In Ooste
lijk Pruissen heeft deze stichting nog het ne
vendoel een dam op te werpen tegen de altijd
maar opdringende slaven, het gróote gevaar
voor Westelijk Europen.
Gelijk gezegd is het ontginnen en kolonisee
ren van woesten grond erg kostbaar en tijd-
roovend en daarom is men nu op zoek gegaan
naar beteren grond, die eventueel ter stilling
van den onbestrijdbaar aanwezigen landhon-
ger gebruikt kan worden. Deze grond was
reeds lang gevonden b.v. door zoo iemand als
dr. Brüning van vergetene gedachtenisse, maar
hij is nu weer opnieuw ontdekt door dr. Kum-
mer, speciaal kommissaris voor het stichten
van een nieuwen boerenstand.
Deze heeft een paar lezenswaardige artikelen
aan zijn taak gewijd, waarin hij zich beklaagt
over de geringheid van de hoeveelheid grond,
die hem tot vervulling zijner taak ten dienste
staat. Maar hij heeft een subliem middel ge
vonden om in het ontbrekende te voorzien. Hij
vindt, dat de grootgrondbezitters hem door een
vrijwillige gave ter bestrijding van de werk
loosheid best een eindweegs tegemoet konden
komen. Deze tegemoetkoming moet natuurlijk
in nature, d.w.z. in grond plaats hebben en het
woordje „vrijwillig" heeft in het tegenwoor
dige regime een onheilspeilenden klank. Maar
dat is wat anders. Dr. Kummer wil de groot
grondbezitters echter niet al te fel te lijf. Het
bestuur van de domeinen, vele gem&enten, de
verdreven vorsten hebben, behalve de Junkers,
ook nog uitgestrekte lappen gronds, geschikt
voor koloniseering, in hun bezit. Deze allen
worden nu uitgenoodigd eens na te zien, wat.
ze zooal vrijwillig kunnen afstaan.
In alle gevallen moeten er in 1934 12 a 15.000
boerenfamilies uitgepoot worden. Dat betee-
kent voor den komenden winter reeds een
enorme hoeveelheid werk. Voor 10.000 hofste
den zijn 250 millioen steenen noodig; 18 mill,
pannen; 4,2 millioen stère hout; een millioen
M2 dakbedekking; 300.000 zakken cement;
400.000 zakken kalk; 10.000 haarden; 80.000 deu
ren; 140.000 vensters; om niet te spreken van
zeisen, ploegen en landbouwmachines, van
vee, enz. De bouw van 10.000 hofsteden vor
dert 50 millioen mark en daarvan komen 20
millioen op materiaal en de rest op arbeids-
loon. Maar van de 20 millioen gaat ook weer
de helft als arbeidsloon aan de makers van het
noodige materiaal weg. Alles samen genomen
geeft de stichting alléén van die boerderijen
aan 400.000 arbeiders drie maanden werk.
Waarmee de grootgrondbezitters weten, hoe
laat het is.
ALG. KANTOOR VOOR IND. ZAKEN.
De reserve» uitgeput. Ook voor 1933
verlies te wachten.
Aan het jaarverslag over 1932 van de N. V.
Kantoor voor Indische Zaken te Amsterdam
wordt het volgende ontleend:
De algemeene toestand in Nederlandsch Indië
was gedurende het jaar 1932 nog ongunstiger
dan in het daaraan voorafgaande jaar. De lichte
verbetering, die zich in September 1932 ver
toonde, hield helaas geen stand en de resultaten
van den importharfdel in het algemeen zijn dan
ook bedroevend slecht geweest.
De zeer sterke achteruitgang van den import-
haridel in technische artikelen blijkt uit de hier
onder volgende cijfers voor Java en Madoera
ontleend aan het jaarverslag over 1932 van de
Handelsvereeniging te Soerabaya:
In 1932 werd ingevoerd aan machines voor de
suikerindustrie f 375.000 (845.000) pompen
101.000 (287.000) dynamos 326.000 (633.000)
stoommachines 219.000 (155.000) oliemotoren
417.000 (561.000) electr. kabels 258.000 (420.000)
electr. leidingdraad 410.000 (843.000) totaal
2.106.000 (3.744.000) of wel 10 pet. vergelijken
bij 1929 100 pet. (1931 19 pet.
Ook ln de cijfers van ons bedrijf teekent zich
de bovenvermelde achteruitgang af, ofschoon de
handel in radio-artikelen niet onbevredigend is.
De leveringen aan openbare diensten vermin
derden wederom in belangrijke mate. Tevens
deed zich de in omvang toenemende concur
rentie in Japansche artikelen zwaar voelen. Wij
hebben indien de artikelen aan de technische
eischen voldeden ook in Japan Ingekocht. Wij
hebben in de verslagperiode niet zonder aan
vankelijk succees meer aandacht besteed aan
het verhandelen van goederen welke tot het
gebied van technische verbruiksartikelen be-
hooren en wij vertrouwen dat die zaken zich
gunstig zullen blijven ontwikkelen. Ten aanzien,
van vooruitzichten voor het boekjaar 1933 is
het niet doenlijk meer te zeggen, dan dat op
dit oogenblik reeds niet vrij groote waarschijn
lijkheid vaststaat, dat ons bedrijf ook in 1933
verlies zal laten zij het dan niet in dien om
vang als in 1932 het geval is geweest. Echter
moet rekening gehouden worden met het feit
dat de statutaire reserve is uitgeput.
Deze vooruitzichten van 1933 geven ons aan
leiding aandeelhouders in overweging te geven
te besluiten tot het aanwenden van de bijzon
dere reserve ad 56.875 welke reserve ter be
schikking is van de algemeene vergadering van
aandeelhouders, ter verdere gedeeltelijke dek
king van het saldo verlies.
De balans per 31 December 1932 vermeldt als:
activa: kas en kassiers 141.474 (175.755),
depositos 50.000 (onv.) deelneming in andere
ondernemingen 26.500 (22.547) debiteuren
1.033.316 (1.322.145), te vorderen rente 877
(1.703), magazijnvoorraden 894.154 (1.018.229)
zeilende, gedeeltelijk reeds verkochte goederen
39.654 (91.900), inventarissen 7 (5) saldo
verlies 83.850 en als
passiva: pref. aandeelen 25.000 (onv.),
gepl. aandeelen 1.125.000 (onv.), crediteuren
334 164 (542.000) (542.661), consignatierekemng
165.335 (121.222) nóg niet afgerekende dividen
den 3.394 (5.599), bankiers 523.228 (561.501).
reserve Vöór diverge belangen 36.862 (87.708),
statutaire reserve 156.718), bijzondere
reserve 56.875 (onv.).
De verlies- en winstrekening staat
debet voor: alg. onkosten 505.714
(694.825), interestrekening 631 18.934), di
verse afschrijvingen 29.070 (46.387) en
credit voor: goederenrekenittg 291.670
(613.584), afboeking statutaire reserve 159.883
(127.993) verlies op nieuwe rekening 83.856
(v.j.
ONS DAGELIJKSCH BROOD
In het Broodbesluit is o.m. bepaald, dat
de bereiding, verpakking, bewaring, behande
ling en het vervoer van brood uitsluitend
mogen geschieden op zindelijke wijze, niet
mogen plaats hebben door personen, die
lijden aan zweren, etterende wonden of
huidziekten aan het hoofd, aan de handen cn
(of) armen, voor zoover deze personen met
deeg of brood in aanraking komen. Bij
vervoer van brood op den openbaren weg
moet het brood op deugdelijke wijze beveiligd
zijn tegen stof, vuil en insecten.
GEZONDHEIDSRAAD^
