WEER DE KWEEKSCHOLEN.
KERNVORMING IN DE
R. K. STAATSPARTIJ
pe7lede&landsclw Jmdftasta
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1939
BEZUINIGING OP SOCIALE UIT
GAVEN VAN HET RIJK.
Belangrijke verklaring van
minister Slotemaker
de Bruine.
Op sociale, moreele en hygiënische
voorzieningen niets gekort
wam
VERNIEUWING EN VERDIEPING.
De partijleiding heeft den roep
om daden verstaan.
COMMISSIE VOOR BEVOLKINGS
BOEKHOUDING.
HET ZINKEN VAN DE KRAKATAU.
DE NIEUWE GOUVERNEUR
VAN SURINAME.
PROF. DR. J. C. KIELSTRA TOT
OPVOLGER VAN DR. A.
RUTGERS BENOEMD
congregatie der salesianen van
DON BOSCO
JOANNES DUNS SCOTUS.
De zaak van zijn zaligverklaring.
DE NOOD IN DE TEXTIELINDUSTRIE
INDISCHE POSTVLUCHTEN
NAAR DE MISSIE IN CURAgAO.
NOTARIS H. VAN VLIJMEN t
II (slot).
Van de plannen van Minister Marchant
■weten we momenteel nog niets dan het
aanvankelijke voornemen om op zeer korten
termijn zoo ongeveer alle kweekscholen met
4-jarigen cursus om te zetten in 3-jarige
scholen, gevolgd door de bereidheid nog
een jaar te wachten. Wij hebben de hoop
nog niet verloren, dat dit plan van de baan
gaat, indien den Minister een weg wordt
gewezen, die beter is en minstens dezelfde
bezuiniging geeft.
Als Minister Marchant zich het bekende
woord van dr. Bos: „De onderwijzer maakt
de school", herinnert, dan zal hij onver
biddelijk een reorganisatie afwijzen, waar
door het absoluut onmogelijk zou worden
den toekomstigen onderwijzer behoorlijk te
„vormen" voor zijn mooie doch moeilijke
taak. Voor de „vorming", een harmonische
lichamelijke, intellectueele en moreel-
religieuse ontwikkeling is „tijd" noodig. Het
onderwijzer-zijn mag niet verlaagd worden
tot een „baantje"; het moet een „roeping"
blijven en daarom is het noodzakelijk, dat
aan de opleiding hooge eischen worden ge
steld. De opleiding is het hart van ons
volksonderwijs. Wie de opleiding treft
brengt onherstelbare schade toe aan de
volksopvoeding. We kunnen niet gelooven,
dat Minister Marchant, van wien gezegd
wordt, dat hem het volksonderwijs ter harte
gaat, maatregelen wil, die fnuikend zullen
zijn voor een deugdelijke opleiding. De drie
jarige opleiding komt ons voor een ver
gissing te zijn geweest, ingegeven door de
haast ook hier onmiddellijk te bezuinigen.
Dat de definitieve regeling van de op
leiding steeds is blijven hangen, wijst er
wel op, dat er, laten we 't maar huiselijk
zeggen, heel wat haken en oogen zijn. Het
kan nuttig zijn, op verschillende kanten het
licht te laten vallen.
Daar is op de eerste plaats het getal op
leidingsscholen. Op het departement zijn in
het verleden wel eens berekeningen gemaakt,
die uitgingen van de totaal onjuiste stelling,
dat de Staat den plicht zou hebben de
onderwijzers voor het openbaar onderwijs
te doen opleiden aan neutrale Rijksinrich
tingen. Vergeten werd, dat de leerkrachten,
opgeleid aan bijzondere, Katholieke of Pro
testante kweekscholen evenveel recht op
een benoeming aan een openbare school kun
nen doen gelden als neutraal opgeleide. Het
benoemende bestuur heeft de vrije keuze
uit de sollicitanten. Het gevolg van dit
absoluut onjuiste uitgangspunt was het ont
staan van de legende van het „teveel" van
katholieke kweekscholen, met name van
katholieke meisjes-kweekscholen in de
katholieke provincies Brabant en Limburg.
Niet overbodig schijnt het, nadrukkelijk vast
te stellen, dat verreweg de meeste van deze
kweekscholen uit eigen middelen gesticht
zijn in een tijd, toen nog geen of een zeer
geringe bijdrage van het Rijk werd ontvan
gen. Jarenlang hebben deze kweekscholen
leerkrachten gevormd, die de openbare kas
bijna niets kostten, terwijl de opleiders hun
taak verrichtten op minimum salarissen. De
volledige gelijkstelling ten aanzien van de
gebouwen is nooit toegepast. Van een be
voorrecht ng van het katholieke Zuiden op
onderwijsgebied is geen sprake. Wel van
het tegendeel. De universiteiten en hooge-
scholen, bekostigd uit de openbare kas,
liggen, alle boven den Moerdijk. Wie uit het
Zuiden daar willen studeeren, moeten allen
de hooge kosten dragen van het pension.
Zoo goed als alle meisjes-kweekscholen
zijn goed bezet. Vele ouders prefereeren
deze opleiding voor hun dochters, óók, al
weten ze, dat er voorloopig geen uitzicht
is op een benoeming. Zij, die om redenen
van bezuiniging beperking van het getal
kweekscholen zouden wenschen, mogen be
denken, dat de kweekelingen dan toch weer
elders een opleiding zullen vragen, die geld
kost.
Zou men toch van Rijkswege in deze
richting willen bezuinigen, dan zit er niets
anders op, dan dat het Rijk met zijn eigejj
inrichtingen begint. Aan de voorstanders van
neutraal onderwijs, kan onder dezelfde voor
waarden subsidie voor de opleiding gegeven
worden als dit geschiedt aan voorstanders
van confessioneel onderwijs. De scholen kun
nen hun leerkrachten betrekken van de
kweekschool, die zij wenschen. Op de keper
beschouwd zijn de Rijks-opleidingsscholen
in onze tegenwoordige onderwijs-organisatie
een anomalie. De toestand moet zijn: bij
zondere opleiding regel, rijks-opleiding
aanvulling. Dan zou vanzelf de voorwaarde
vervuld zijn om te komen tot een goed-
koopere opleiding, zonder dat de gelijkstel
ling geweld wordt aangedaan.
Een treurige zaak is het over-compleet
van akte-bezitters, die elk jaar bij het groote
leger van intellectueele werkloozen worden
ingelijfd. In ons vorige artikel hebben we
er op gewezen, dat het beleid van het
Departement van Onderwijs voor een deel
zelf schuldig is aan het ontstaan van dezen
wan-toestand, voor een ander deel is het
over-compleet te wijten aan de bezuinigings
maatregelen, die minder leerkrachten noodig
maken en de ellendige economische om
standigheden, die den toeloop naar de
kweekscholen bevorderen en zoogenaamde
stoomcursussen een drukke klandizie be
zorgen. Van die kwestie moet men zich niet
afmaken met den dooddoener „er is tegen
woordig van alles teveel". We kunnen be
grijpen, dat de onderwijzers-organisaties hier
warm voor loopen en aandringen op een
oplossing. Zij zullen deze oplossing echter
evenmin als wij wenschen in een verknoeide
of een verminkte opleiding, omdat dan een
onherstelbare slag zou worden toegebracht
aan den geheelen onderwijzersstand. Den
onderwijzersbonden zouden we willen toe
roepen: „Weest op uw hoede 1"
Wij meenen een oplossing aan de hand te
kunnen doen, die een belangrijke verbete
ring van de opleiding kan beteekenen, het
over-compleet uit de wereld helpen, de
wachtgelders kan „opruimen" en „opvan
gen" een niet te versmaden voordeel
voor de schatkist en zelfs een bezuiniging
op de totale opleiding kan brengen.
De vergoeding aan de bijzondere kweek
scholen met 4-j. cursus we laten bij
zonderheden weg wordt berekend naar
132 lesuren voor de A-afdeeling en 16 uren
voor de B-afdeeling. Van alle scholen in
ons lieve vaderland zijn leerplan en les
rooster overladen, dank zij het liberale
ancien regime, dat zich in officieele tabel
len en programma's waarborgen meende te
moeten verschaffen. Het gevolg is geweest
een starheid en een gebondenheid, die een
nadeel was en is voor de vrije ontplooiing
van ons schoolwezen. Ontelbare artikelen
en brochures zijn daaraan gewijd en toch
er verandert niets.
Aan vele kweekscholen wordt dag-in
dag-uit les gegeven van 8 tot 12 en
van 1.30 tot 6 uur met een vrijen
Woensdag- en Zaterdagmiddag. En dat in
den tijd van Montessori, Kerschensteiner,
het Dalton-stelsel, enz. enz.Het getal les
uren per week en per klasse moet vermin
derd worden, maar de duur der opleiding
verlengd. Onze kweekelingen hebben oefe
ning noodig, moeten zélf leeren werken in
plaats van gedrild op een officieel pro
gramma. Onze raad luidt: „Geef den
kweekscholen 5 jaar opleidingsduur met zoo
noodig als de financieele toestand dit
eischt minder gesubsidieerde uren; eisch
volledig-bevoegde leerkrachten, die voor
hun taak berekend zijn; geef een hoogstaand
deskundig toezicht en schaf de examen-
comedie af door aan de scholen het recht
te geven de akte uit te reiken. De waarborg
moet liggen in de kweekschool, niet in
het eindexamen. Het hoofdakte-examen
kan o.i. bij een 5-jarige onderwijzers-op
leiding zich beperken tot paedagogiek en
Nederlandsche taal en de opleiding kan
gevoeglijk aan het particulier initiatief wor
den overgelaten.
Wil de Minister de door ons aangewezen
richting uit en een reorganisatie van de op
leiding ter hand nemen, die 1 September
1934 in werking treden kan, dan bereikt hij,
als de leeftijd van toelating op 15 jaar wordt
gesteld: le. dat in twee opeenvolgende jaren
geen onderwijzers worden afgeleverd (we
veronderstellen, dat ook geen Staatsexamen
wordt gehouden) en dus de wachtgelder
misère en de kwestie van de jongeren-zon
der-betrekking zijn opgelost; 2e. dat de op
leiding enorm wordt verbeterd.
Uitbreiding van de kweekschoolgebouwen
zal niet noodig zijn; de meeste scholen be
schikken tengevolge van de affaire der pa
rallelklassen over lokalen genoeg, terwijl
een school met 4 gewone leslokalen en een
paar vaklokalen gemakkelijk den lesrooster
zóó kan inrichten, dat uitbreiding absoluut
niet noodig is. Wij eindigen met een variant
op den ouden Huijgens:
„Hoe blijft iet doenlijks ongedaan,
Daar nut en voordeel zoo schoon te
zamen gaan?"
INSIDER.
I VO ROL
I POOS 20 CT-TUBE 55 en 60 CT. 1
Keel. 7568-5 9
Naar aanleiding van geruchten omtrent een
vermindering der sociale uitgaven van onge
veer 42 millioen gulden op de Rijksbegrooting
1934 hebben wij ons tot den Minister voor So
ciale Zaken gewend met het verzoek daarom
trent eenige nadere inlichtingen te mogen ont
vangen.
Minister Slotemaker de Bruïne was zoo wel
willend deze te willen geven en begon met de
opmerking te maken, dat de uitdrukking „so
ciale zaken" nog al vaag is, daar ook andere
Departementen sociale uitgaven hebben.
„Maar wat mijn departement betreft", aldus
de Minister, „kan ik u mededeelen, dat ik er
voorshands in geslaagd ben om op mijn be
grooting voor 1934 voor tubersulose-bestrijding,
kinderuitzending, drankbestrijding, enz. de
zelfde bedragen uit te trekken, als welke op
de begrooting-1933 voorkwamen.
Voor werkverschaffing, steunverleening, mo-
reelen steun aan te werk gestelden en steun
voor den opbouw van Drenthe, kwamen op de
begrooting-1933 geen afzonderlijke artikelen
voor. Deze zaken waren begrepen onder een
ruim begrootingsartikel. Echter heb ik voor
elk van deze onderwerpen op de begrooting
voor 1934 uitgetrokken, datgene, wat tot nog
toe voor deze posten uitgegeven is, zoodat op
de genoemde sociale uitgaven geen verminde
ring is toegepast".
Vervolgens vroegen wij den Minister of hij
een vermoeden had, hoe geruchten als het bo
venbedoelde, in de wereld kwamen.
Hierop antwoordde de Minister: „Ik vermoed,
dat dit gerucht in verband staat met een zeer
aanvankelijke raming, die destijds, vóór mijn
optreden, is gemaakt en die mij is gebleken
zeer aan den ruimen kant te zijn. Ik herhaal
echter, dat op de begrooting voor 1934 voors
hands op sociale, moreele en hygiënische pun
ten niet is gekort".
„Maar het Departement van Sociale Zaken
zal toch ongetwijfeld ook bij moeten dragen
in de algemeene bezuiniging?"
,Ik erken volledig mijn plicht om ernstig
mede te werken aan een blijvende verlaging
van 's Rijks uitgaven" antwoordde de Minister
hierop: „Als ik voor sociale, moreele en hy
giënische voorzieningen hetzelfde heb uitge
trokken als vroeger, spreekt het vanzelf, dat
er geld moet worden bespaard, o.a. door ver
sobering van de diensten. Wanneer mijn be-
grooting verschijnt, zal wel blijken hoeveel
daardoor gevonden is".
i -
Onder groote belangstelling van stadge-
nooten keert mej. Sukkel, die te Beauraing
van haar kwaal genas, te Venlo terug.
De R. K. Staatspartij de sterke schutse
van wei-geordende vrijheid en
sterk gegrondvest gezag.
Het Dagelijksch Bestuur der R. K. Staats
partij heeft aan de besturen van de Rijkskies-
kringorganisaties een krachtig en warm ge
stemd schrijven gericht ter opwekking van een
frissche en krachtige politieke activiteit.
In heel dit schrijven klinken frischheid en
optimisme, welke het kan niet anders bij
heel het Katholieke volk optimisme en activiteit
zal losslaan.
De Partij moet leven en ook tot de massa
spreken, dèt is het algemeene doel en de plaat
selijke kernvorming het hoofdpunt van het
werkplan.
In Amersfoort is gevraagd, geroepen om
„daden".
De Partijleiding heeft dien roep verstaan.
We laten hieronder het schrijven in zijn
geheel volgen.
Benoeming van correspondent-leden.
Bij beschikking van den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken zijn benoemd tot corres
pondent-leden van de Commissie voor de Be
volkingsboekhouding: W. Drost, burgemeester
der gemeenten Kwadijk, Middelie en Warder
te Kwadijk; W. Wehres, chef der afd. Burg.
Stand, Bevolking en Verkiezingen te Haar
lem; Y. Keestra, burgemeester der gemeente
Culemborg; D. de Koning, gemeentesecretaris
van Zwartsluis; A. J. G. P. Septer, ambtenaar
van den Burgerlijken Stand te Amsterdam; H.
P. M. Teunissen, chef der afd. Bevolking, Ver
kiezingen en Militaire Zaken te Nijmegen en
B. J. Vuysters, chef der afd. Bevolking,, Mili
taire Zaken en Verkiezingen te Tilburg.
Bepaald is, dat de correspondent-leden in de
Commissie een adviseerende stem zullen heb
ben.
Bij Koninklijk besluit d.d. 16 Augustus 1933
no. 52 is de heer dr. J. C. Kielstra, hoogleeraar
aan de Landbouwhoogeschool te Wageningen,
benoemd tot Gouverneur van Suriname.
Bedevaart naar Rome
Om aan het verlangen van Z. H. den Paus
te voldoen en zooveel mogelijk pelgrims naar
Rome te doen opgaan, heeft de Congregatie
der Salesianen van Don Bosco het initiatief
genomen voor een bedevaart. De kosten dezer
reis zijn niet hooger dan voor andere Rome
reizen, die dit jaar reeds nebben plaats ge-
had. Behalve dat de pelgrims een H. Mis
bijwonen te Padua, worden ze door niemand
minder dan door den Heiligen Vader zelf
in zijn toespraak voorbereid op het bezoek,
dat na Rome gebracht zal worden aan Turijn,
waar zij persoonlijk het werk en de wereld
bekende stichting van Don Bosco zullen be
zoeken. In de door Don Bosco gebouwde basi
liek wordt voor de pelgrims een plechtige
H Mis opgedragen met toespraak in het Ne-
derlandsch. Daarna bezoek aan de verschil
lende afdeelingen, waar men de Don Bosco-
jeugd in haar dagelijksch leven kan gadeslaan.
Vervolgens per auto-car naar het geboorte
huis van den Gelukzaligen te Castelnuovo in
het bekoorlijke heuvelland van Piemont.
Turijn biedt bovendien aan de pelgrims een
geheel eenig voorrecht. Een der meest merk
waardige passie-relieken, de H. Lijkwade onzes
Heeren, wordt aldaar bewaard. Slechts enkele
dagen blijft deze reliek ter vereering uitge
steld en deze uitstelling is reeds op zich zelf
een hooge uitzondering. Van 1898 tot 1931 is
dat niet meer voorgekomen.
De belangstelling voor deze Rome-reis via
Padua en Turijn, Venetia is reeds aanzienlijk.
Zij heeft plaats van 22 September tot 3 Oct.
Wij verwijzen naar de advertentie in dit
blad.
Wij stellen ons voor hierop nog nader terug
te komen.
DR. CH. DURY, Pr.
Missieprocuur der Salesianen
Dr. Kuyperstraat 12, Den Haag.
ANTON VERHAGEN f
In den ouderdom van 83 jaar is gisteren te
Amsterdam overleden de oud-acteur Anton
Verhagen. Anton Verhagen was een aanhanger
van de oude romantische school. Hij speelde
voornamelijk in volksstukken en was verbon
den aan de tooneelgezelschappen B. Barendse,
Stoel en Spree en van Lier.
CHARLOTTE K HLER.
De declamatrice Charlotte Kohier repatrieert
na een succesvolle tournee door Ned.-Indië per
de op 23 Augustu» vertrekkende „Oehoe",
Men schrijft ons:
Van 7 tot 11 Augustus kwamen voor de
zevende maal de lectoren der verschillende
Duitsche Provinciën der Minderbroeders-orde
in conferentie te zamen. Men had tot punt van
samenkomst gekozen het schitterend gelegen
Exerzitiënheim Vierzehnheiligen bij Lichtenfeld
in Oberfranken aan de Main en vertegenwoor
digers uitgenoodigd van verschillende buiten-
landsche provincies als Italië, België, Neder
land. Zij werd voorgezeten door den ZeerEerw.
Zeergel. Pater Dr. Tharsicius Paffrath uit
München Gladbach en bijgewoond door een
veertigtal lectoren. Bijzondere luister werd
deze vergadering bijgezet door de tegenwoor
digheid van den HoogEerw. Pater Generaal
der Orde Leonardus Bello met zijn Definitor
Generalis P. Bertrand Kurtscheid, die tot
Rector-Magnificus is benoemd van de Fran-
ciscaansche Universiteit San Antonio te Rome.
De conferentie had dezen keer een geheel
bijzondere beteekenis en verdient daarom ook
buiten Duitschland bekend te worden. Zij was
geheel gewijd aan den grooten verdediger
van Maria's Onbevlekte Ontvangenis, den Doc
tor Marianus et Subtilis, Joannes Duns Scotus,
wiens proces der zaligverklaring opnieuw
wordt voorbereid. Men zal trachten te komen
tot de approbatie van een cultus immemora-
bilis.
Zooals bekend is, ligt Joannes Duns Scotus
begraven te Keulen in de oude Minoriten-
kirche achter het altaar. Daar bevindt zich aan
den voet van een grot der Onbevlekte Ontvan
genis een graftombe, welke als opschrift draagt:
Joannes Scotus, Sacrae Theologiae Doctor sub
tilis, Ordinis Fratrum Minorum obiit anno 1308.
Bezijden op den grafsteen lezen wij de woor
den: Anglia me suscepit, Gallia me docuit,
Colonia me tenet (Engeland nam mij op, Frank
rijk onderwees mij, Keulen heeft mij in zijn
bezit). Frissche bloemen sieren het graf, dat
herhaaldelijk door vrome geloovigen wordt
bezocht.
Op 12 Aug. bracht er de Hoogeerw. Pater
Generaal der Minderbroeders zelf een bezoek.
In verband met de causa beatificationis had
Z. Hoogeerw. zich naar Keulen begeven om
met Z. Em. den Kardinaal een onderhoud te
hebben. De kerkelijke overheid te Keulen en
in Schotland, waar Scotus geboren werd, staan
zeer sympathiek tegenover de zaak, terwijl het
Akademikerverband zijn vollen steun heeft
toegezegd. Te Rome zijn stemming en uitzich
ten gunstig. In Maart hield de geleerde Scotus-
kenner P. Ephrem Longpré (Quaracchi) voor
de plaatselijke afdeeling van het Verband te
Keulen twee voordrachten, welke groote geest
drift wekten. Moge weldra aan den grooten
strijder voor Maria's voorrecht, de Onbevlekte
Ontvangenis, de eer der altaren te beurt vallen.
s
Prof. dr. J. C. Kielstra.
Prof. mr. Johanes Coenraad Kielstra werd
13 November 1878 te Zwartsluis geboren. Hij
doorliep het gymnasium te Middelburg en
studeerde daarna aan de Universiteit te Leiden
in de rechtswetenschap, waar hij op stellingen
promoveerde. In 1903 werd hij Indisch rech
terlijk ambtenaar en vertrok in datzelfde jaar
naar Ned. Indië, waar hij verschillende ambten
heeft vervuld. Zoo was hij van 1904 tot 1906
substituut-officier van Justitie te Makassar,
van 1906 tot 1909 vervulde hij verschillende
administratieve betrekkingen. In laatstgenoemd
jaar werd hij adjudant-adviseur voor de be
stuurszaken der Buitengewesten, welk ambt
hij tot 1915 waarnam. In dit jaar ging hij met
verlof naar het vaderland. Drie jaar later
werd hij benoemd tot hoogleeraar in koloniaal
staatsrecht, koloniaal strafrecht, Indische land
huishoudkunde en Indisch agrarisch recht aan
de Landbouwhoogeschool te Wageningen. In
1926 werd prof. Kielstra tevens bijzonder hoog
leeraar aan de universiteit te Utrecht in tro
pische staatshuishoudkunde.
Verschillende werken zijn van zijn hand
verschenen o.a. „proeve eener inleiding tot de
koloniale staatshuishoudkunde" in 1908; „de
suikerindustrie op Java en hare behoefte aan
grond" in 1919 en „het koloniale vraagstuk
van dezen tijd" in 1928, terwijl hij in ver
schillende tijdschriften artikelen publiceerde.
Prof. Kielstra, die den rang heeft van res.-
majoor, is voorzitter van de Vereeniging van
V eriofsof f icieren.
Commandant en officier van de
wacht zullen terecht
staan.
Naar Het Volk meldt, is afgezien van het
instellen van een strafgeding voor het Hoog
Militair Gerechtshof tegen den kapitein ter zee
J. van Reede, voormalig marine-commandant
te Soerabaja, die zich voor een inspectie aan
boord van de Krakatau bevond, toen zich het
ongeluk met dezen mijnlegger voordeed.
De commandant van het schip en de officier
van de wacht zullen echter wel terecht staan
onder verdenking, dat het aan hun schuld te
wijten is, dat de Krakatau is gezonken.
Nieuwe loonsverlaging te Nijverdal.
In het reeds zwaar door de crisis getroffen
Nijverdal heeft de voornaamste textielfabriek,
n.l. de K. S. W. aldaar een nieuwe loonsverla
ging tegen 4 September a.s. aangekondigd. Deze
verlaging varieert voor de verschillende groe
pen van 5 tot 15 pet. In Nijverdal zelf is men
zeer onder den indruk van deze loonsverlaging,
te meer, omdat de actie van het gemeentebe
stuur bij het Rijk, om steun in de gemeente
lasten te verkrijgen niet gelukt is.
CRISIS-GRAANBESLUIT EN
VEEHOUDERSBEDRIJF.
In verband met het op 14 dezer ingegaan
Crisis-graanbesluit heeft het hoofdbestuur van
den Bond van kaasproducenten te Gouda een
motie aan den Minister van Economische Zaken
gezonden, waarin hij, in de overtuiging dat het
volle bedrag der ingestelde heffingen door den
kooper zullen moeten worden betaald, opmerkt
dat de varkensprijs nog slechts hoogstens den
productieprijs heeft benaderd en geen bedrijfs-
inkomsten noch dekking voor risico's noch
eenige vergoeding voor de geleden enorme ver
liezen laat, terwijl daarnaast, ondanks de ver
leende hulp door de Crisis-Zuivelcentrale, het
veehoudersbedrijf geenszins den richtprijs of
productieprijs voor de melk heeft kunnen ver
krijgen. Daar dus geen dezer twee bedrijven
bij de tegenwoordige situatie verhoogde pro
ductie-kosten in den verkoopprijs kan terug
halen, spreekt het hoofdbestuur als zijn mee
ning uit, dat het in strijd is met recht en
billijkheid een steunmaatregel voor derden ten
laste te doen komen van de bedrijven boven
bedoeld, die zelf in moeilijkheden zijn, en dat
het tot een plicht moet worden gerekend, indien
het graanbesluit gehandhaafd blijft, dat maat
regelen worden getroffen, waardoor wordt voor
komen, dat een nieuwe druk op deze bedrijven
wordt gelegd, tenzij dit gepaard gaat met direc
te voorzieningen, die het aan deze groepen
mogelijk maken de hoogere productiekosten
ook werkelijk te dragen.
Het hoofdbestuur doet daarom een beroep op
Z. Exc. die maatregelen te treffen, die aan de
uitvoering van genoemd graanbesluit de groote
onbillijkheid ontnemen en aan bovengenoemde
rechtmatige verlangens tegemoetkomen.
Onmiddellijk na afloop van de verkiezingen
voor de Tweede Kamer der Staten-Generaal
heeft de Partijleiding der R. K. Staatspartij
zich beraden over de lessen, welke uit den
verkiezingsuitslag voor onze Partij moesten
getrokken worden. De algemeene les is duide
lijk. Maatregelen moeten worden genomen, om
voor de toekomst door intensieve en versterkte
werkzaamheid een leidende taak te vervullen
in het nationale werk.
De in kort tijdsbestek veranderde algemeene
politieke mentaliteit, welke zich kenmerkt door
een steeds meer zich openbarende belangstel
ling in en activiteit rondom de kern-vraagstuk
ken van staatkundig leven, roept, sterker dan
welke verkiezingsuitslag ook, om vernieuwing
en verdieping. Het is de plicht der R. K. Staats
partij hierbij krachtige en doelbewuste leiding
te nemen ten bate van Nederland.
Het Dagelijksch Bestuur der R. K. Staats
partij heeft in een uitvoerig rapport zijn inzicht
neergelegd over wat gedaan moet worden,
spoedig en krachtig. Het werkplan van het
Dagelijksch Bestuur is met algemeene instem
ming door het Partijbestuur aanvaard, terwijl
het Dagelijksch Bestuur werd gemachtigd de
uitvoering ervan zoo snel mogelijk aan te
pakken.
De kaderdag te Amersfoort.
In dat werkplan was opgenomen de bijeen
roeping van een Kaderdag te Amersfoort.
Deze Kaderdag was bedoeld en is gewor
den de eerste stap in het geheele plan der
Partijleiding om te komen tot doelbewust werk,
tot versteviging van vertrouwen, vertrouwen in
eigen beginsel en kracht, vertrouwen tusschen
volk en leiders.
Deze Kaderdag Is, niet het minst door de
groote belangstelling, welke hij alom heeft
gewekt, buitengewoon leerzaam geweest, óók
voor de Partijleiding zélf
In Amersfoort heeft deze haar werkplan, bij
monde van den Voorzitter van het Partijbestuur,
schematisch uiteengezet.
Uit de gedachtenwisseling heeft de leiding
haar nut getrokken, en op grond daarvan haar
werkplan aangepast en vervolledigd.
Thans komt de Partijleiding tot de geheele
Partij en vraagt aan haar, d. w. z. aan al haar
leden, maar in het bijzonder aan hen, die in
verschillende bestuursinstanties verantwoorde
lijkheid als leiders dragen, onvoorwaardelijke
en volledige medewerking bij de verwezenlij
king van haar werkplan.
In Amersfoort is, in een ongekende geestdrift,
een spontane en hartelijke ovatie gebracht aan
de Partijleiding in den persoon van den Partij
voorzitter. Deze heeft in zijn repliek met kracht
en klem een volkomen vertrouwen gevraagd,
ja opgeëischt voor de leiding der Partij. De
spontane reactie van ons Partijkader op die
vraag, op dien eisch, doet thans de Partijleiding
aan de geheele Partij met overtuiging vragen,
om de inlossing van hetgeen de hartelijke ovatie
in werkelijkheid toch feitelijk beteekende, n.l.
de belofte van innige en spontane medewer
king
In Amersfoort is gevraagd, geroepen oi
„d aden
De Partijleiding heeft dien roep verstaan.
Maar óók van U worden „daden" gevraagd
En de éérste daad is die van medewerking aan
wat de Partijleiding van U vraagt. Want alleen
over daden spreken, en er om roepen, is óók
slechts gepraat. Dóen, medewerken, dat is de
daad van dit oogenblik.
Thans geen gepraat over „ik zou het zus of
zoo hebben willen doen". Daarmee schieten we
niets op, dat verlamt onze kracht.
Medewerken! In sterk vertrouwen! Dat is
het parool nü
Er is een onverbrekelijk verband tusschen
den wil om te slagen en het resultaat.
ENGELSCHE FILMPRODUCTIE.
Een draadloos telegram uit Londen meldt,
dat Douglas Fairbanks op het oogenblik teza
men met Alexander Korda en Ludovics Töplitz
plannen uitwerkt voor het vervaardigen van
films te Londen voor de Engelsche en Ameri-
kaansche markt.
Een drietal schema's zijn reeds klaar voor
uitwerking. Verschillende Engelsche artisten
zullen in verband met deze plannen naar
Engeland terugkeeren. De United Artists Cor
poration zal de films aan de markt brengen.
R. K. PAEDAGOGISCHE WEEK.
Maandag 21 Augustus zal de zevende R. K.
Paedagogische Week, georganiseerd door het
Psychologisch-Paedagogisch Instituut der R. K.
Leergangen, beginnen. Om 6 uur wordt de ten
toonstelling van leermiddelen, schoolmeubelen,
enz. geopend door mr. A. Baron van Wijnber
gen, voorzitter van het Curatorium der R. K.
Leergangen, terwijl daarop, na een kort
openingswoord van Mgr. dr. Th. Goossens, pater
dr. Joannes O. M. C. het algemeene onderwerp
dezer week zal inleiden met een rede over:
Didaktiek en Katholieke beginselen.
Voor hen, die slechts een gedeelte dezer week
wenschen bij te wonen, zijn ook dagkaarten
verkrijgbaar bij de Administratie der R. K
Leergangen, Bosscheweg 341, Tilburg.
R. K. HANDELSHOOGESCHOOL.
De studiegids voor het zevende studiejaar
1933-1934 der R. K. Handelshoogeschool, Hooge-
school voor Economische en Sociale Weten
schappen te Tilburg, is verschenen en verkrijg
baar bij den Pedel (Bosscheweg 341).
De Rector-Magnificus zal voor de inschrijving
der studenten zitting houden op 11 en 12 Sep
tember, telkens van 10—12 en van 2—4 uur.
De Ijsvogel op uitreis naar Ned. Indië is Vrij
dag uit Budapest vertrokken en te Cairo aange
komen.
Algemeen doel en middel.
Het algemeene doel, dat de Partijleiding voor
opstelt, is
De Partij moet sterk leven en ook tot de
massa spreken, tenminste op een groot aantal
voorname punten in het land.
Het algemeene middel moet zijn tweeledig
le. Verdièping van staatkundig inzicht in het
algemeen, en kennis van feiten en verhou
dingen, kennis van den concreten inhoud van
het werk.
2e. Meer levendige werkzaamheid, een groo-
tere beweeglijkheid van de Partij, waardoor de
massa meer zal worden bereikt, ook buiten ver
kiezingstijden.
Hierdoor zal belangstelling én liefde voor
het werk groeien en sterker worden.
In dezen algemee-nen opzet heeft de Partij
leiding een aantal bijzondere middelen gesteld.
Voor één dier middelen roept zij thans Uw
aller krachtdadige medewerking in
De plaatselijke kernvorming
Het is thans, meer dan ooit, zaak over te
gaan tot het vormen van kernen van actieve
partijleden in onze partij-afdeelingen. Want die
hebben we noodigactieve, vurig medelevende
partijleden, niet alleen in verkiezingstijden,
maar steeds.
De eerste stap om dat te bereiken, en
dat móet, het koste wat het koste, bereikt wor
den, is de vorming van plaatselijke kernen.
De aanwijzingen voor de oprichting en het
werk dezer kernen worden in een bijlage van
dit rondschrijven gegeven.
Deze kernvorming is het hoofdpunt van het
werkplan, dat onmiddellijk, overal waar dat
mogelijk is, en in elk geval in de door de
Partijleiding aangewezen plaatsen, moet worden
aangepakt en uitgevoerd.
De Kringbesturen zullen hierbij toonen, dat
zij beseffen den ernst van den tijd, het belang
van het te volbrengen werk, en hun ei"en
groote verantwoordelijkheid als leidende partij-
instanties. Zij zullen er prijs op stellen het
kloeke voorbeeld te geven van volledige mede
werking met de centrale Partijleiding, en van
sprankelende toewijding aan het werk der
Partij.
De Partijleiding is ervan overtuigd, dat Uwe
Besturen op hun beurt overal krachtige mede
werking zullen vinden in de vele goedwillende
leden in onze verschillende plaatselijke afdee
lingen. Het komt er nu maar op aan, dien
goeden wil los te slaan en in sterke stuwing
en beweging te zetten. Een voortreffelijk middel
daartoe zal zijn
het organiseeren van Gewes
telijke Kaderdagen.
Daarmede toch worden verschillende plaat
selijke goede krachten in het werken en streven
der Partij betrokken, en dit in ruimeren kring
dan uiteraard op den Amersfoortschen Kader
dag kon geschieden. Het nationale werk, bezien
in het licht der gewestelijke bijzondere omstan
digheden en der eischen, welke zij stellen, kan
daar tot werkdadige kracht worden opgevoerd.
De Partijleiding rekent er op, dat Uwe Bestu
ren aan dit punt bijzondere aandacht zullen
wijden en in het najaar zulke Kaderdagen voor
Uw Kring (of voor een combinatie van Kringen)
zullen organiseeren. Dit zal de goede uitvoering
van de plaatselijke kernvorming zeer zeker
sterk bevorderen.
Het werk der partijleiding.
Wij wijzen met nadruk er op, dat het plan
der plaatselijke kernvorming geen doel in zich
zelf is, doch een bijzonder, maar een zeer be
langrijk middel, om het hierboven aangegeven
algemeene doel te bereiken.
Daarom is de Partijleiding zich er van bewust,
dat het werk der plaatselijke kernen op steeds
actueele wijze en in sterke mate door het
centrale Partij-apparaat blijvend zal moeten
worden gevoed en ondersteund. Dit zal geschie
den. Daartoe heeft de Partijleiding reeds maat
regelen getroffen. Maatregelen, welke op zich
zelf wederom bijzondere middelen zijn, in het
algemeene werkplan opgenomen, in elkaar
sluitende, elkaar aanvullende en elkaar steu
nende.
Zoo zal de centrale Partijleiding, die aan de
plaatselijke kernen het materiaal voor studie en
documentatie zal verstrekken door middel van
liet partijblad, met eventueele bijlagen, brochu
res en afzonderlijke nota's, dit materiaal
samenstellen met medewerking van een vasten
Raad voor studie en documentatie. De samen
stelling van dezen Raad wordt in September
bekend gemaakt.
Ten aanzien van het materiaal voor de poli
tieke propaganda, van de vraagstukken dus,
welke de bewerking der massa betreffen, zal
de Partijleiding een vast en regelmatig overleg
scheppen met een aantal medewerkers voor
de propaganda, die het Dagelijksch Bestuur zal
aanwijzen. De namen dier medewerkers worden
in September bekend gemaakt.
Regelmatig contact.
Voorts zal de centrale Partijleiding in regel
matig contact blijven en treden met de R. K.
Pers (Persdienst-Persconferenties), met de
Jeugdcentrales, en met de Fracties der Partij
in de Staten-Generaal. Bij het overleg met de
Fracties zal met het oog op de a.s. Begrootings-
behandeling mede aandacht worden geschonken
aan hetgeen op den Amersfoortschen Kaderdag
aan onderwerpen van practische actueele poli
tiek opnieuw naar voren is gekomen. Ook de,
in dezen tijd dringend noodzakelijk gebleken
wijziging van Partijreglement en Kiesreglement,
en eenige grondregelen voor de Staten- en Ge
meenteraadsverkiezingen worden reeds in het
ontwerp gereed gemaakt.
Een frissche en opgewekte
politieke activiteit. o Is)
Op al deze punten is vernieuwde activiteit
en krachtige stuwing geboden. Men mag,zjr5i
niet blindstaren op één bijzonder middel alléén.
Het geheele terrein der staatkundige beweging
vraagt intensieve aandacht.
Maar voor het onmiddellijke concrete werk
is thans de doorvoering der plaatselijke kern
vorming hét punt, waarop de werkkracht Uwer
Besturen en van de plaatselijke leiders moet
worden gericht
Wanneer over het geheele land deze oproep
der Partijleiding wordt verstaan en gevolgd,
zal in een kort tijdsbestek een frissche en opge
wekte politieke activiteit worden verkregen.
Dan zal de Partijleiding overal vaste steun
punten bezitten, welke de Partij zullen ophef
fen boven het verwijt van een log, louter ver
kiezingsapparaat te zijn. De kernen zullen de
Partij maken tot een parate, volop levende,
werkzame, veerkrachtige en mobiele beweging
op het staatkundige strijdtomooi.
Dit is de eisch van het oogenblik I
Zóó zal onze R. K. Staatspartij haar taak in
dezen moeilijken tijd moeten, en stellig künnen
volbrengen.
Zóó alleen zal onze R. K. Staatspartij de
sterke schutse kunnen zijn en blijven voor een
wei-geordende vrijheid en een sterk gegrond
vest gezag, en daardoor kunnen bouwen een
betere toekomst voor ons geheele Nederlandsche
Volk. De Katholieken moeten ook in hun staat
kundige activiteit toonen, dat zij zich ten volle
bewust zijn van hun leidende en stuwende taak
bij het nationale werk.
Aan den arbeidIn sterk Godsvertrouwen
In sterk onderling vertrouwen I
Het Dagelijksch Bestuur der
R. K. Staatspartij,
C. GOSELING, Voorzitter.
FRANS TEULINGS, Secretaris.
De Eerw. Paters B. Rogmans en B. Kram-
winkel O. P. zijn door hun oversten aangewe
zen om als missionarissen in de Curagaosche
missie werkzaam te zijn. Ze vertrekken 22 Sep
tember. Pater Kramwinkel is Curagoaenaar.
PATER SENGERS Css.R.
In ons nummer van 16 Aug. vermeldden wij,
dat pater Sengers C.ss.R. van Wittem naar
Rotterdam was benoemd. Dit moet zijn Roosen
daal.
PATER B. GROOT O.CARM. f
Gisteren is in het klooster te Boxmeer, na
voorzien te zijn van de H.H. Sacramenten der
Stervenden overleden de Zeereerw. Pater Bo-
nifatius Groot O.Carm.
Pater Groot bereikte den leeftijd van 76 jaar.
Te Helvoirt is plotseling overleden in den
ouderdom van 72 jaren de heer H. P. A. van
Vlijmen, sedert 1902 notaris aldaar. Het was
onder een felicitatiespeech tegenover twee
jongelieden, die per fiets naar Lourdes waren
geweest, dat hij plotseling door een hartver
lamming werd getroffen en in elkaar zakte.
GEEN SPIRITUS- MAAR EEN
BENZINE-ONTPLOFFING.
Het Spiritusverkoopkantoor „Bergen op
ZoomDelft" te Delft zendt ons een verklaring
van den Burgemeester van Oploo, waaruit
blijkt dat de ontploffing, die Zondag 13 Augus
tus j.l. te Oploo heeft plaats gehad, waarbij
mevrouw N. ernstig werd gewond en de muren
van het huis instortten, niet veroorzaakt werd
door een spiritus-toestel, zooals wij berichtten,
maar door een benzine-kooktoestel.
Onze lezers zullen vermoedelijk al begrepen
hebben, dat ons bericht foutief was, daar de
zooveel minder gevaarlijke brandspiritus moei
lijk bij gebruik in een kooktoestel een de*»
gelijke ramp kan vëroorzaken, 4
