V
WOENSDAG m AUGUSTUS 1933
m mm
ïcmflm
t CONSEQUENT?
NEDERLAND EN HET MISSIEWERK.
CHINEESCHE BISSCHOP IN ONS
LAND.
SOCIALE STUDIEDAGEN
TE SEPPE.
HET LAATSTE VASTENMANDEMENT
DER BISSCHOPPEN.
dr.
Bevrijding uit den proletariers-
toestand-
Klassen en standen.
mmmm
TER EERE DER ZALIGE GEMMA
GALGANI.
DE LAATSTE TOCHT VAN DE
GOUDZOEKERS.
Vond de aanslag Vrijdagnacht plaats?
De oorzaak niet aan explosie
te wijten.
BINNENLANDSCH LUCHTVERKEER.
VERDERE SALARISKORTING IN
OVERWEGING.
DE TOESTAND IN DE HARING-
VISSCHERIJ.
JUISTE TOEPASSING VAN DE
BIOSCOOPWET.
PRIJS DER MARGARINE.
LICHTE VERMINDERING DER
WERKLOOSHEID.
Weekoverzicht 712 Augustus.
STUKADOORSCONFLICT.
De meeste stukadoors in staking.
REGELING VAN DEN GROENTEN-
EN FRUITINVOER.
INDISCHE POSTVLUCHTEN
tl
Met haar talrijke afwijzingen van too-
neel- en filmproducten mist de katholieke
pers een belangrijke som aan inkomen.
Het spreekt vanzelf, dat, wat in de eene
rubriek wordt afgekeurd, in een andere niet
wordt aanbevolen.
Doch welk een merkwaardigheid consta-
teeren we hier bij de sociaal-democratische
pers.
De roode bladen voeren sedert eenigen
tijd een felle campagne, teneinde alles te
boycotten, wat ook maar eenigszins een
Duitsch product kan genoemd worden.
Daaronder valt uiteraard ook de Duitsche
filmproductie. En zoo kan men in elke Za
terdagavond-editie een „zwarte lijst" aan
treffen van „Duitsche, dus geboycotte
films."
Maar op de bioscoop-pagina der adver
tentie-rubriek van Donderdag te voren,
staan diezelfde rolprenten in groote adver
tenties met den bekenden aanlokkelijken
tekst opgenomen.
In „Voorwaarts" van Zaterdag j.l., werd
van een geboycotte film zelfs nog een beeld
op de foto-pagina afgedrukt, zij het met
daaronder de afkorting „Adv.".
Riekt het geld niet meer?
We zouden ook nog andere conclusies
kunnen trekken, n.l. dat de boycot niet se
rieus bedoeld is, of dat de bioscoop-exploi
tanten hun pappenheimers kennen en van
hun aanlokkelijke invitaties tot bezoek
grooter kracht verwachten dan van de re-
dactioneele uitnoodigingen tot thuisblijven.
Consequent lijkt ons de houding der roode
pers in elk geval niet.
Waardeerend schrijven van Z.Em.
Kard. Fumasoni Biondi.
De Nederlandsche Priestermissiebond had
Z.E. den Prefect der Propaganda bij diens
bezoek aan Nederland willen ontvangen in
een feestelijke bijeenkomst te 's-Hertogenbosch
van de nationale en diocesane besturen van
den Priestermissiebond en van de Pauselijke
Missiegenootschappen, van vertegenwoordigers
van alle missionneerende orden van priesters,
zusters en broeders en van alle vereenigingen,
die in ons land op de een of andere wijze aan
de missiebeweging deelnemen. Juist zouden
de uitnoodigingen worden verzonden, toen de
Kardinaal seinde, dat hij op medisch advies
van zijn bezoek aan Nederland moest afzien.
Hij heeft echter toch een bewijs willen geven
van zijn waardeering voor Nederlands deel
neming aan het missiewerk en dit neergelegd
in het volgend eigenhandig schrijven aan den
Aartsbisschop van Utrecht en gedateerd uit
Immensee (Zwitserland) 25 Aug. 1933:
Hoogwaardige Excellentie,
Gaarne zou ik naar Nederland gekomen zijn
om op den verjaardag van diens sterven een
bewijs te geven van hoogachting en vereering
voor mijn voorganger Willem Kardinaal van
Rossum en ook om de Nederlandsche pries
ters, die onder de leiding van Uwe Excellentie
een dezer dagen zouden bijeenkomen, aan te
vuren. Nu dit wegens den staat mijner ge
zondheid mij niet geoorloofd is, verzoek ik U,
aan de leden van den Priestermissiebond den
dank over te brengen van mij en van de H.
Congregatie tot Voortplanting des Geloofs voor
den ijver, waardoor zij uitblinken in het aan-
kweeken van liefde voor de missies onder hun
goede volk. Daardoor toch spreken èn geeste
lijkheid èn volk niet alleen met de lippen het
gebed na, dat Jesus zelf ons leerde: „Uw Ko
ninkrijk kome", maar zij voegen daarbij ook
hun medewerking door gebed en aalmoes, op
dat dit werkelijkheid worde.
Aan mijn dank voeg ik mijn gelukwensch,
omdat de Nederlandsche missionarissen over
al ter wereld den grootsten dank der Kerk
verdienen en het Katholieke volk van Neder
land overal ten voorbeeld kan worden ge
steld.
Geve God, dat alle priesters in den Priester
missiebond hun ijver blijven voeden, opdat de
geloovigen Christi, door hun deugdelijk aan
gevuurd, nimmer ophouden door gebed en
werk mede te arbeiden aan den moeilijken
maar gestadigen vooruitgang van het leger der
missionarissen van Christus.
Aan U, Hoogwaardige Excellentie, die voor
de zaak der missiën zooveel verdiensten hebt
verworven, schenke God alle goeds en Hij
behoude U vele jaren in geluk en voorspoed.
Uw toegenegene in den Heer
PETRUS card. FUMASONI-BIONDI,
Prefect van de H. Congregatie
tot Voortplanting des Geloofs.
Gisterenavond is in het klooster der Zusters
van den St. Vincentius aan het Paduaplein te
Tilburg aangekomen de Chineesche Lazaristen
bisschop Z. H. Exc. Mgr. Jos. Chow, tit. bis
schop van Gratia, apost. vicaris van Pastingfue
(Noord-Chitja) Z. H. Exc. is van zijn bezoek
ad limina te Rome na een doorreis door België
naar ons land gekomen om er de verschil
lende huizen van de Lazaristen te bezoeken.
Pi
«P
De H. Vader groet de menigte van het
balkon van Castel Gttndolfo bij gelegen
heid. van zijn jongste bezoek aldaar.
De avondvergadering van Maandag.
De Sociale Studiedagen te Seppe, hebben
verrassend groote belangstelling getrokken.
Toen met een plechtig Lof Maandagavond de
Studiedagen werden geopend, bleken ruim 100
deelnemers te zijn opgekomen: burgemeesters,
advocaten, verscheidene priesters, werkgevers,
werknemers, leiders van organisaties enz.
Den prachtigen zomeravond benuttend, werd
de eerste avondvergadering onder de boomen
van den fraaien tuin van het Retraitehuis ge
houden. De voorzitter, de heer A. B. Michielsen,
stelde allereerst voor een telegram te zenden
aan Z. H. Exc. lvigr. P. Hopmans van den vol
genden inhoud: „Deelnemers Sociale Studie
dagen te Seppe, betuigen Uwe H. Exc. dank
en volgzaamheid en innige samenwerking tus-
schen de standen tot herstel der maatschappe
lijke orde." Dit voorstel werd onder applaus
aangenomen.
Inleiding pater mr.
De Beaufort O.F-M.
Na het gezamenlijk zingen van „Aan U O Ko
ning der Eeuwen" was het woord aan pater mr.
dr. D. Beaufort O.F.M., die sprak over het
laatste Vastenmandement der Bisschoppen, han
delende over het vereenigingsleven.
Tusschen geloofs- en vereenigingsleven be
staat een nauw verband. Inzake het vereeni
gingsleven hebben wij een positieven en nega
tieven plicht. Wij moeten ons allereerst katho
liek organiseeren. Dit is niets nieuws. Reeds
jaren geleden hebben de Pausen ons dat voor
gehouden. Alleen dan kunnen we den plicht
om de maatschappij in christelijken zin herop
te bouwen vervullen, wanneer we katholiek
georganiseerd zijn. Die plicht is niet gebaseerd
op onze persoonlijke behoeften, doch op de
behoeften van de geheele samenleving. De bis
schoppen denken in hun mandement allereerst
aan sociale vereenigingen, doch zij sluiten toch
alle organisaties in dien plicht. Op sociaal ter
rein wordt de groote beginselstrijd uitgestreden.
De onorganische inrichting onzer maatschappij
moet door juiste organische inrichting vervan
gen worden. Tot zoover de positieve kant.
De negatieve kant is: niet of verkeerd geor
ganiseerd zijn in socialistische, communistische
of anarchistische organisaties en ook neutrale,
liberale of vrijzinnige vereenigingen. Deze ver
eenigingen zijn gevaarlijk door haar beginselen
en door haar schadelijken invloed. Die invloed
kan men niet telkens constateeren, doch het
resultaat is hetzelfde als het lezen van de ge
vaarlijke pers.
Een dwaling is, dat de katholieke organisatie
plicht slechts zou gelden voor het private leven.
Zij geldt in alle opzicht, op welk gebied ook:
hetzij op sportgebied, hetzij op politiek, sociaal
of welk ander gebied ook. Het lidmaatschap
dezer organisaties brengt gevaar van zondig
heid en is derhalve kwaad. Hoe grooter de ge
varen daaraan verbonden, hoe noodlottiger de
invloed op het openbare leven, hoe grooter
zonde. Zijn er geldige redenen, dan kan die
zondigheid wegvallen.
Bij socialistische en communistische vereeni
gingen is het gevaar zóó groot, dat daar georga
niseerd zijn, den mensch onbekwaam maakt de
H.H. Sacramenten te ontvangen. De feiten zijn
daar, om de juistheid hiervan te bewijzen.
Naast het goede dat deze vereenigingen kun
nen voorstaan is het verkeerde zóó groot, dat
al het betere wegvalt. Des menschen levens
doel is vreemd aan het socialisme. Het kent
slechts waarde aan het tijdelijke en daar wordt
het geheele leven van den socialist op inge
steld. Niemand kan derhalve katholiek en so
cialist tegelijk zijn. Vandaar de ernstige ver
oordeeling van het Episcopaat. Zij die toch het
lidmaatschap practisch vervullen, sluiten zich
zelf buiten de Kerk. Dit kan in het algemeen
niet gezegd worden van liberale vereenigingen.
Hier moet de graad van zondigheid beslissen.
Uitzonderingen zijn vereenigingen van Over
heidswege ingesteld: b.v. ingestelde Bedrijf
schappen, Raden, Commissies enz. Twijfelachtig
is of verschillende wetenschappelijke vereeni
gingen daartoe te rekenen zijn. De feiten moe
ten dit uitmaken. In 't algemeen kan men niet
van gevaar als hier bedoeld spreken (b.v. voor
juristen,' e.d.) Vast moet staan, dat niet alleen
gevaar uitgesloten is, doch er moet een dringen
de geldende reden zijn.
De vastenbrief der Bisschoppen had nog een
aanhangsel. Dit was geschreven met het oog op
de verkiezingen. De Bisschoppen gaven de aan
maning de stem zoo te gebruiken dat men dit
voor God zou kunnen verantwoorden en voorts,
dat men de Eenheid zou bewaren. In vraagstuk
ken van practische politiek verklaarde het Epis
copaat zich niet te willen mengen.
Tenslotte weidde spreker uit over de bisschop
pelijke bestuursmacht. Katholieke leer is, dat
de bisschoppen macht hebben krachtens eigen
ambt. Zij zijn de eigenlijke herders hunner
kudden, krachtens Goddelijk Recht. Zelfs de
Paus zou dit ambt niet kunnen opheffen. De
bisschoppen hebben de bestuursmacht en de
leermacht. De bisschoppen kunnen ten aanzien
hunner diocesanen authentieke leerstellingen
afkondigen. Zij kunnen dit niet alleen in het
geestelijke doch ook in het tijdelijke, dat met
het geestelijke verband houdt.
De verplichting der katholieken ls, de bis
schoppelijke uitspraken met religieuse instem
ming te aanvaarden. Wat de uitingen der bis
schoppelijke bestuursmacht betreft erkenne
men dat de bisschop een goddelijken plicht ver
vult en men is verplicht de uitgevaardigde wet
ten te aanvaarden. Het vastenmandement der
bisschoppen behoort tot deze bestuursmacht.
Welnu, dan zijn ook alle katholieken verplicht
dit mandement onvoorwaardelijk te aanvaar
den.
Er werd na deze inleiding ampel gedebat
teerd.
Seppe, Dinsdagmiddag.
Om kwart over drie sprak prof. mr. W.
Pompe, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit
te Utrecht over het onderwerp: Bevrijding
uit den proletariërstoestand.
Spoedig en afdoende moet gezorgd worden
voor het proletariaat, daar een groot deel in
een ellendigen en jammerlijken toestand ver
keert. Door uitbuiting en woeker is die ellende
in den loop der tijden steeds verergerd. Enke
le kapitalisten hebben een slavenjuk opge
legd aan de bezitloozen. Aldus Leo XIII veer
tig jaar geleden. Hij heeft toen alreeds aange
drongen op de verlossing uit het proletariaat.
En al is de toestand niet meer zooals veertig
jaar geleden, toch is de toestand tengevolge
van de wanorde in de productie zoo, dat vele
voor eeuwig gedoemd zijn tot een proletariërs
leven. Aldus „Quadragesimo Anno", welke
encycliek tevens aangeeft, hoe en waarom die
toestand moet verbeteren.
Dit alles moet ernstig onder de oogen ge
bracht worden, wijl anders de openbare orde
rust en veiligheid niet gehandhaafd kunnen
blijven.
Het doel is niet bereikt. Dank zij het op
treden van Staat en organisaties is de toestand
van de arbeiders in ons land aanmerkelijk
verbeterd. De Paus erkent dit, althans voor
de industrie-arbeiders, doch voor de land
arbeiders is de toestand zóó, dat voor velen
de hoop vervlogen is. dat zij ooit dftn ejaen
Houten model van de oude Heerenpoort te Groningen, die men heteft geplaatst op
de plek, waar eens de origineele poort thans nog in het Rijksmuseum) heeft
gestaan.
stukje grond zullen bezitten. Voor ons land is
hier nog het lichtpunt der landarbeiders wet.
Men moet de verbetering van de positie der
arbeiders in het algemeen erkennen. Ontken
ning zou de belangen der arbeiders geenszins
bevorderen.
Spreker behandelt nu, wat proletariaat be-
teekent: kennelijk is het de naam van een
toestand, die niet in orde is. De Paus gebruikt
het woord eveneens in afkeurenden zin.
Een proletariër lijkt een mensch die- geen
bezit heeft, terwijl hij het behoort te hebben.
Hij dient het te hebben om de stoffelijke be
hoeften te bevredigen. Het juiste beginsel is
gelegen in het privaat-eigendom. De voor
naamste reden voor privaat-eigendom is, dat
de mensch een redelijk wezen is en in het
onderhoud van zichzelf en zijn gezin moet
kunnen voorzien, voor het oogenblik en in de
toekomst. Slechts dan heeft hij een mensch-
waardig bestaan. De proletariër is daardoor
gekenmerkt, dat hij die goederen niet bezit
en geen uitzicht heeft ze ooit te bezitten.
Het particulier eigendom is om deze begin
selen heilig met inachtneming der beperkin
gen die uit deze beginselen voortvloeien. Door
doelmatige maatregelen moet men streven
met inachtneming van het persoonlijk eigen
domsrecht naar een betere en gelijkmatiger
verdeeling van bezit.
Met bezitloosheid is een proletariër nog niet
voldoende geteekend. De proletariër is deel
van het geheel: de proletariër van de klasse
van het proletariaat, welke staat tegenover de
klasse van de bezitters. Dit massale is een
tweede kenmerk naast het bezitlooze
van het proletariaat.
Er is een vroom klinkende spreuk, dat God
de standen gewild heeft. Dit is op zichzelf
juist, als het bedoeld is als de van God gewilde
orde. In den economischen stand zou men kun
nen spreken van drie standen: de boerenstand,
den nijverheidsstand en den handelsstand. In
die standen zijn vanzelf sprekend rangen. Een
arbeider of sjouwer is niet hetzelfde als een
directeur of leider. Naast den economischen
stand kan men spreken van een intellectueelen
stand ook weer met rangen. Daarboven staat
als hoogste stand de bestuursstand, gevormd
uit degenen, die in de hooge functies den staat
besturen. Het verschil in standen en rangen
dient in het inkomen tot uiting te komen. Er
zijn hoogere eischen te voldoen, die tot uiting
komen in practische benoodigdheden of levens
omstandigheden.
Deze indeeling van standen, hoe vreemd het
ook klinkt, is niet nieuw en ook nog niet ge
heel uit het volksbewustzijn verloren. Men zie
slechts hoe een O. W.-er of parvenu nog steeds
ergernis verwekt..
Ieder dient geclassificeerd te worden in dien
stand en rang, waarin hij krachtens zijn be
kwaamheid thuis hoort. Deze-voorgestelde stan-
denindeeling is vertrouwd aan de traditie en
ligt nog opgesloten in onze taaiweerstand (mi
litaire stand) enz.
Deze indeeling baseert zich voorts ook op
het onderscheid dat de Paus in Q. A. ten aan
zien van de indeeling der bedrijfschappen
maakt, n.l. indeeling niet naar bezit gelijk bij
de klassen doch naar bekwaamheid. De toe
stand van proletariaat zijn verwekt een blijvend
angst- en minderwaardigheidsbesef bij den pro
letariër. Hij voelt zich steeds minderwaardig
behandeld, afgesnauwd. De proletariërs heb
ben niet voldoende eigen gevoel. Zij worden
ontworteld aan eigen land en bodem en ge
bruiken; geven gemakkelijk over aan lage ver
maken, en lage levenswijze. De trieste bood
schap van den klassenstrijd gaat er bij dezen
gemakkelijk in. Het heerschend kapitalistische
stelsel heeft dus niet meer het proletariaat,
doch ook den klassenstrijd ten sterkste bevor
derd.
Proletariaat in Nederland.
Uit dit proletariaat nu moeten de menschen
verlost worden. Ook in Nederland leven de
arbeiders in het algemeen in het proletariaat
en de oproep van Z. H. de Paus geldt dus ook
voor Nederland. Wat de omvang van het pro
letariaat betreft, de schatting van Henri Her
mans is 2/3 deel der beschaafde wereld. Dit
cijfer geld m.i. ook voor Nederland.
De sociale wetgeving, zooals zij thans geldt,
is nog slechts een klein deel van de practische
toepassing van den regel, dat iedereen recht
heeft op een menschwaardig bestaan. Het voor
naamste moet nog gebeuren.
Ook de resultaten der vakbeweging zijn nog
onvoldoende. Zoolang de op grond van klassen
ingestelde vakvereenigingen blijven bestaan, zal
men de indeeling in klassen blijven behouden.
Bedrijfschappen zullen de oplossing moeten
brengen. Hiertoe zal een omzetting der geesten
zich geheel moeten voltrekken: men zorge niet
meer voor een bepaalde klasse, doch voor het
algemeen belang voor alle werkers voor arbei
ders, werkgevers, het bedrijf zelf enz.
Hoe bestrijden we in Nederland het prole
tariaat:
le. door het verschaffen van bezit;
2e. door het instellen van bedrijfschappen
binnen den economischen stand.
Dit zegt precies hetzelfde Quadragesimo Anno.
Gelijkmatig verdeelen van het bezit zal op
zichzelf weinig helpen. Het zou dwaas, onrecht
vaardig en ondoelmatig zijn. Met moet den
bezitlooze geleidelijk in het bezit stellen van
een bron van inkomsten. Ook zulk een bezits-
verschaffing zal weinig helpen, wanneer men
de vrije concurrentie handhaaft. Dit in goeden
zin te wijzigen is de taak der bedrijfschappen.
Spreker wijst in dit verband op datgene, wat
op dat gebied in Italië, Duitschland en de
Ver. Staten op grootsche wijze geschiedt. Ook
in Nederland gebeurt al iets, doch de huidige
Bedrijfsradenwet gaat uit van de huidige klas
se vakvereeniging en niet van de standenin-
deeling en daarom moet dit veranderen al
mogen we optimistisch zijn door dit eerste be
gin.
Tenslotte nog een opmerking: De vorige eeuw
heeft een enorme toeneming der wereldbe
volking zien geschieden. De negentiende eeuw
heeft onder leiding van de bourgeoisie onte
genzeggelijk veel goeds tot stand gebracht.
Thans in de 20e eeuw is de bourgeoisie dood-
geloopen in het liberalisme. De wereldecono
mie is in wanorde. Zal de nieuwe volksmassa
der arbeiders, der werkers Gods heilige orde
ning herstellen de samenleving vernieuwen?
Verlossing uit het proletariaat is een taak van
geheel de samenleving. Het gaat den arbeider
beter, doch hierin schuilt gevaar van zelfge
noegzaamheid en zelfs de proletariërs laten
zich hierdoor in slaap sussen door goedkoop
comfort 'en vermaak. Voor de katholieken is er
een reuzentaak te vervullen. Van de proleta
riërs moeten wij bondgenooten maken om
samen aan de verlossing van het proletariaat
te arbeiden en het aanschijn der aarde te ver
nieuwen.
Plechtig triduum in de kerk der Paters
Passionisten te Mook.
Op 1, 2 en 3 September e.k. zullen in de
kerk der Paters Passionisten te Mook plech
tige driedaagsche oefeningen gehouden wor
den ter eere van de op 14 Mei 1.1. zaligver-
klaarde Gemma Galgani.
Het is n.l. het gebruik, dat na een heilig-
of zaligverklaring dergelijke oefeningen plaats
hebben in de bisdommen of kloosterorden,
welke in nadere betrekking staan tot den
nieuwen Zalige of Heilige. Voor Gemma zijn
dit het bisdom Lucca en de over de wereld
verspreide kerken der Passionisten en Passio-
nistinnen.
In ons land komt de kerk der Paters te
Mook het eerst aan de beurt. lederen dag van
het triduum wordt een plechtige Hoogmis ter
eere der nieuwe Zalige opgedragen; in den
namiddag heeft een plechtig Lof plaats, waar
onder panegyriek der Zalige. Den eersten dag
zal prof. dr. Titus Brandsma O.C. het woord
voeren; den tweeden, Pater M. Stoks C.ss.R.;
den derden prof. dr. F. Féron.
Het triduum wordt opgeluisterd door de
tegenwoordigheid van Mgr. dr. J. H. G. Lem-
mens. Op Zaterdag, 2 September, zal Z.H.Exc.
een pontificaal Lof doen; op Zondag draagt
Z.H. Exc. een stille H. Mis op, waaronder toe
diening der kleine wijdingen aan elf Fraters
van het klooster. Het pontificaal Lof dien dag
heeft in de open lucht plaats om vier uur.
Het pas geëindigde proces, dat zoo voor
spoedig verliep, is weer heropend met het oog
op Gemma's heiligverklaring. Wijl sedert het
einde van het zaligverklaringsproces reeds
voorname wonderen op haar voorbede ver
kregen heeten, heeft de H. Congregatie der
Riten bij Besluit van 25 Juli 1.1. goedgevonden,
dat het onderzoek hervat werd. Een zoo spoe
dige weder-opneming van een heiligverkla
ringsproces is haast eenig in de kerkelijke
geschiedenis.
Een strandjutter op Terschelling heeft gis
termorgen meegedeeld, dat hij in den Vacht
van Vrijdag op Zaterdag om streeks drie uur
in de zee een ontploffing zou hebben gehoord.
Men veronderstelt thans, dat toen de aanslag
op den toren moet hebben plaats gehad.
Men meldt ons uit Terschelling:
Gisternamiddag is door de firma Dros en
Doeksen een nauwkeurig onderzoek ingesteld
naar de schade aan den geborgen bergingsto
ren, die op het wrak der „Lutine" heeft ge
staan. Gebleken is, dat aan een der zijden
vier platen zijn uitgedrukt en alle moerbouten
los gewerkt zijn.
Men is er nu van overtuigd, dat deze schade
niet is veroorzaakt door explosie, zooals de
duiker-rapporten luiden, m^r door den golf
slag.
Een recorddag.
Gedurende de tweede helft van den zomer
dienst heeft het vervoer op de binnenlandsche
luchtlijn AmsterdamTwente en Amsterdam—
Groningen, hetwelk bij dat op Zeeland ten ach
ter bleef, een belangrijke stijging vertoond.
Zaterdag j.l. boekte de K.L.M. met het vervoer
van totaal 171 passagiers een record op haar
binnenlandsche luchtnet.
INTERN. LUCHTVAARTCOMMISSIE
Bij Kon. besluit is aangewezen in de Interna
tionale Luchtvaartcommissie, als eerste ver
tegenwoordiger E. Th. de Veer, directeur van
den Luchtvaartdienst; als tweede vertegen
woordiger, in het bijzonder belast met de be
hartiging van de belangen van Nederlandsch-
Indië, ir. J. Blackstone, oud-directeur der B. O.
W. in Nederlandsch-Indië.
BAKEN- EN POLITIEDIENST OP DE
GROOTE RIVIEREN
Naar aanleiding van vragen van den heer
Drop in verband met een voornemen tot re
organisatie van den baken- en politiedienst op
de groote rivieren, zegt de Minister van Wa
terstaat het niet wenschelijk te achten omtrent
het al of niet in overweging en voorbereiding
zijn van wijzigingen in den dienst mededee-
ling te doen.
Vervanging van twee stoomvaartuigen door
twee motorbooten is op zich zelf wenschelijk
geacht; daartoe is een overeenkomst aangegaan.
BATAVIA, 29 Augustus. (ANETA).
In verband met de bestaande mogelijkheid,
dat de salarisherziening niet gereed zal zijn
op 1 Januari 1934, is verdere salariskorting in
overweging.
Regeeringssteun gevraagd voor uitvoer
naar Rusland.
Gisteren heeft de Reedersvereeniging voor de
Ned. Haringvisscherij in den Haag haar 18e
algemeene jaarlijksche vergadering gehouden.
In zijn openingsrede deelde de voorzitter, de
heer W. Richter Uitdenboogaardt mede, dat in
1932 238 haringschepen aan het visscherijbedrijf
deelgenomen hebben en tezamen 556.568 kantjes
haring binnen brachten tegen in 1931 289 sche
pen met een vangst van 762.695 kantjes. Per
vaartuig heeft de gemiddelde vangst in 1931
alzoo bedragen 2639, in 1932 2337 kantjes ha
ring. Bij een mindere vangst van 300 kantjes
per schip slechts een prijsverhooging van 0.75
per kantje.
Deze cijfers stellen duidelijk in het licht, dat
de exploitatie van ons visscherijbedrijf weer een
poover resultaat heeft opgeleverd.
In aanmerking genomen de ontzaglijke moei
lijkheden waarmede het haringbedrijf in 1932
te kampen heeft gehad, als daar zijn de stag
natie in den handel door de Duitsche deviezen-
beperkingen en de plotselinge verhooging op
26 September 1932 van het Duitsche invoer
recht van 3 op 9 R.M. per ton, moet het nog
tot tevredenheid stemmen, dat een algemeene
stopzetting van het bedrijf is voorkomen.
In groote mate is zulks te danken aan de
Rijks-steunverleening, waarbij een crediet van
2y2 millioen gulden ter beschikking van de
Reedersvereeniging voor de Ned. Haringvis
scherij werd gesteld met het dóel, de reeders
individueel in de gelegenheid te stellen hun
aangevoerde haring tijdelijk uit de markt te
houden'en een'geleidelijke likwidatie van de
voorraden te bevorderen.
Duitsche concurrentie.
Bij de betalingsmoeilijkheden, die Duitschland
onzen handel veroorzaakt, en de reusachtige
verhooging van het invoerrecht op gezouten
haring, komt nu nog het steeds sterker autar
kisch optreden van ons nabuurland. Het vorig
jaar hebben de Duitsche reederijen daartoe in
staat gesteld door 's Rijks schatkist, hun vloot
met 30 motorschepen kunnen uitbreiden en
thans is op de Duitsche rijksbegrooting opnieuw
6 millioen R.M. uitgetrokken voor verderen
aanbouw van 50 haringschepen. Zoo wordt de
Duitsche visscherij gesteund. En bij dit alles
komt nu nog dat Duitsche trawlers hun haring
te IJmuiden komen markten. Deze haring.wordt
in verschen toestand aangevoerd en kan als zoo
danig vrij van invoerecht naar Duitschland
worden uitgevoerd. Onze Regeering schijnt
hier onmachtig tegenover te staan. Kan het
onlangs in het leven geroepen retorsiewetje,
waarbij afweermaatregelen kunnen genomen
worden, hier niet worden toegepast?
De regeeringssteun.
Hoe moeten wij ons de toekomst van ons
bedrijf indenken?
Toen mij in het vroege voorjaar, maanden
voor den aanvang van de nieuwe campagne,
als voorzitter werd medegedeeld, dat de Re
geering plan had 50.000 kantjes maatjesharing
(welk kwantum ik adviseerde tot de helft te
reduceeren) in koelhuizen op te slaan, met de
bedoeling steun aan de marktprijzen te geven
en tegelijkertijd de venters tegemoet te komen,
die geklaagd hadden over onvoldoenden voor-x
raad van haring tegenover de bestaande bin
nenlandsche vraag, toen bestond bij uw hoofd
bestuur goeden moed, dat wij een daadwerke
lijken steun van onze Regeering mochten ver
wachten.
Daarna zijn ons meermalen van regeerings-
zijde overwegingen tot steun verleening, veelal
met bezwarende voorwaarden, medegedeeld,
doch telkens hebben wij, wanneer het op daden,
dus op het definitief afsluiten eener overeen
komst aankwam, een angstvallige terugtrekken
de beweging moeten constateeren.
Eenige reden voor deze afwijzende houding
moge gelegen zijn in de omstandigheid, dat
enkele deelnemers aan de Rijkscredietregeling-
1932 aan hun verplichtingen nog niet hebben
voldaan, immers is dientengevolge de Reeders
vereeniging niet in de gelegenheid het saldo
groot 61.900 aan den Staat te voldoen, ten
zeerste betreuren wij zulks te moeten erkennen.
Toch meenen wij in alle bescheidenheid de
vraag te mogen stellen of dit nu een reden
mag zijn om het gansche haringvisscherijbe-
drijf, dat met zijn uitgebreide vertakkingen zoo
veel duizenden menschen brood verschaft, in
deze abnormaal moeilijke tijden geheel aan zijn
lot over te laten?
Afzetgebied in Rusland
Onophoudelijk hebben wij onze Regeering
voorgehouden, dat ophouden, blokkeeren van
haring verleden jaar doeltreffend middel toen
halverwege de campagne het Duitsche invoer
recht verdrievoudigd werd thans geen doel
kan treffen, doch dat wij nu alleen gebaat
kunnen zijn door belangrijke uitbreiding te
geven aan ons afzetgebied.
Daar Duitschland geen middelen ontziet om
door vloot-uitbreiding in eigen haringbehoefte
te voorzien en zelfs in ons land de gelegenheid
wordt gelaten dat Duitsche vischschepen ver-
sche haring aanbrengen, daar blijft voor ons
maar een mogelijkheid, dat is afzetgebied te
zoeken naar Rusland. En om een partij van
honderd a honderdvijftig duizend vaten haring
aan Rusland te verkoopen, hebben wij Regee-
ringscrediet noodig.
Beperking van den aanvoer.
Na de openingsrede van den voorzitter heeft
een uitvoerige gedachtenwisseling plaats ge
had over de rijkscredietregeling 1932 voor de
haringvisscherij in verband met een even-
tueele steunregeling voor de haringvisscherij
1933. Daarbij kwam o.m. ter sprake de midden-
Juni door het departement van economische
zaken gestelde eisch tot de beperking van de
haringvisscherij 1933 in dien zin, dat slechts
3/5 deel van de haringvloot dit jaar aan de
haringvisscherij zou mogen deelnemen, het
geen naar de meening van het hoofdbestuur
en van de vergadering op onoverkomelijke be
zwaren stuit. Beperking van den Nederland-
schen haringaanvoer zou volgens de meening
van de vergadering alleen dan effect sortee-
ren, wanneer in de overige haringproducee-
rende landen een gelijke beperkingzou wor
den tot stand gebracht. Aangezien genoemd
departement de voorgestelde beperking als
hoofdvoorwaarde had gesteld voor eventueel
te verleenen steun, heeft het hoofdbestuur der
reedersvereeniging zijn bezwaren daartegen
schriftelijk uiteengezet. Het niet nakomen door
de regeering van een in het voorjaar gedane
belofte 25.000 kantjes maatjes haring uit de
markt te nemen en in koelhuizen te doen op
slaan, ontlokte veel discussie, waarbij gespro
ken werd over misleiding.
Op die toezegging toch zijn verscheidene
schepen voor de haringvisscherij in gereed
heid gebracht. Door het niet uit de markt ne
men door de regeering van de maatjesharing
zijn de prijzen zelf tot 5 per kantje terugge-
loopen, hetgeen veel verlies voor de betrok
ken reeders heeft gebracht.
Over de gemaakte vergissing bij het handels
verdrag met Duitschland bleek de vergade
ring niet goed te spreken te zijn. Tenslotte
heeft de vergadering het hoofdbestuur opge
dragen zich in dit verband met de bestaande
moeilijkheden opnieuw tot de Nederlandsche
regeering te wenden.
Nadat mr. Kiewiet de Jonge zijn voordracht
over de Noordzee-conventie gehouden had,
werd een motie aangenomen, waarin wijzi
ging en aanvulling der Noordzee-conventie als
dringend noodzakelijk wordt voorgesteld.
De contributie aan de algemeene kas der
vereeniging werd bepaald op 15 per schip,
dat in 1933 aan eenige visscherij heeft deelge
nomen. De bijdrage voor 1933 aan de red
dingmaatschappijen werd bepaald op ƒ60 voor
iedere maatschappij.
Landelijk contact tusschen commissies van
toezicht.
Naar wij vernemen zal op Zaterdag 9 Sep
tember des namiddags om 3 uur in één van de
zalen van het hotel „Noord-Brabant" Vree
burg te Utrecht een bijeenkomst worden ge
houden van plaatselijke commissies van toe
zicht op de bioscopen met de bedoeling te
komen tot de definitieve instelling van een per
manent contact tusschen deze commissies ter
bevordering van een juiste en effectieve toe
passing van de bioscoopbesluiten. De bedoeling
is te geraken tot een maandelijksch correspon
dentieblad, terwijl eens per jaar een algemee
ne vergadering zal worden gehouden. De uit
noodigingen tot deze bijeenkomst zijn verzon
den door de plaatselijke commissie van Hel
mond, aan welke op een vorige bijeenkomst de
nadere uitwerking der plannen was opgedra
gen-
De voorzitter van de Centrale Commissie
voor de filmkeuring te 's-Gravenhage, de heer
D. van Staveren, zal op deze bijeenkomst reeds
een inleiding houden. Êen groot aantal commis
sies heeft zijn instemming met de plannen be
tuigd.
Moeilijkheden voor de mengers.
De R K. Bond van Melkhandelaren in Ne
derland, de Chr. Bond van handelaren in melk
en melkproducten en de Vereeniging van han
delaren in melk, boter, kaas en Geldersche
waren, hebben een adres gericht tot den Minis
ter van Economische Zaken met betrekking tot
de prijsvaststelling en distributie van marga-
rine.
Adressanten betoogen, dat de melangeurs
niet kunnen leveren voor den prijs door de
Crisiszuivelcentrale vastgesteld n.l. 98 a luu
cents per kg., zoodat de kleinhandel reeds van
104 tot 110 c. per kg. moet betalen. Ook de
«rossiers vinden hierin aanleiding hun prijzen
te verhoogen. Tengevolge van de contigentee-
ring is het voor de detaillisten niet mogelijk
van een anderen leverancier melange te be
trekken, zoodat zij gedwongen zijn dezen hoo-
seren prijs te betalen. Zoo komen zij m den
toestand, dat zij of zonder winst of met verlies
hun margarine moeten verkoopen. Doen zij
dit niet, dan verliezen zij hun klanten aan die
detaillisten, die hun margarine rechtstreeks van
de groote fabrieken betrekken. Adressanten
verzoeken met den meesten aandrang, dat
maatregelen getroffen worden, waardoor ook
de melangeurs en mengers aan den kleinhandel
tegen den prijs van 98 a 100 cents per kg. kun
nen leveren.
De directeur van den Rijksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
deelt mede, dat de werkloosheid onder de
605000 leden van ingevolge het Werkloosheids
besluit 1917 gesubsidieerde vereenigingen in
de week van 7 t.m. 12 Augustus 1933 heeft be
dragen 23.7 pet., terwijl zij in de week van
24—29 Juli 1933 bedroeg 24.3 pet. In de over
eenkomstige week van het jaar 1932 was het
werkloosheidspercentage 26.2.
Bij 1064 organen der openbare arbeidsbemid
deling stonden op 12 Augustus 1933 in totaal
300387 werkzoekenden ingeschreven, waar
onder 28370 mannen. In totaal waren werkloos
274142 personen, waaronder 265085 mannen.
Op 29 Juli 1933 bedroeg het totale aantal
ingeschrevenen bij een ongeveer gelijk aantal
organen der openbare arbeidsbemiddeling
302993, hiervan waren werkloos 276740 perso-
nen, waaronder 267881 mannen.
Het aantal ingeschreven werkzoekenden is
derhalve sedert 29 Juli j.l. verminderd met
2606, het aantal werkloozen met 2598.
Het aantal uit de havens van Amsterdam en
Rotterdam vertrokken Nederlandsche land
verhuizers bedroeg volgens de opgaven van
de Commissies van Toezicht in die havens, 70
in het eerste halfjaar 1933; in 1930 bedroeg dit
aantal 2740 (over het geheele jaar); 361 in 1931;
155 in 1932.
In verband met een staking, die als protest
tegen een voorgenomen wijziging in de loonen
op verscheiden bouwwerken onder de stuka
doors is uitgebroken, hebben teA'dam de ver
tegenwoordigers van werkgevers en werkne
mers ten stadhuize een vertrouwelijke confe
rentie gehouden met de wethouders Douwes
en de Miranda.
Bij de staking zijn ongeveer 700 stukadoors,
meest leden van de federatie en de Amst. Ver.
van werkers in het stukadoorsbedrijf, betrok
ken. Ook van de katholieke, de christelijke en
de moderne bonden hebben eenige leden zich
bij de staking aangesloten. De meeste hier ter
stede werkzame stukadoors zijn thans in sta
king.
In de Staatscourant van gisteren (no. 188)
zijn afgedrukt het huishoudelijk reglement, het
handelsreglement en de statuten van de Ne
derlandsche Groenten- en Fruitcentrale.
Het bestuur dezer instelling .bestaat uit de
heeren: J. Barendse, tuinder, te Poeldijk; A.
Booy, tuinder, te Ochten; T. Borst, tuinder, te
Veur; W. M. Driessen, tuinder, te Venlo; P.
van Hoeckel, importeur, te 's Hertogenbosch;
R. Kamstra, importeur, te Rotterdam; H. Krui
denier, exporteur, te Rotterdam; dr. Lieftinck,
ambtenaar aan het Ministerie van Economische
Zaken, te 's Gravenhage; H. G. Ruhe, grossier,
te Amsterdam; P. Slot A. P.z, tuinder, te Broek
op Langendijk; F. V. Valstar, Regeeringscom-
missaris voor de uitvoering van de steunmaat
regelen ten behoeve van den tuinbouw voor het
jaar 1933, te 's Gravenhage; C. Wagenaar K.z.,
exporteur, te Alkmaar.
MELKPRIJZEN
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat voor de periode van 3 tot en met 16 Sep
tember 1933 de prijs voor het taxe-gedeelte van
consumptiemelk, gekocht op regeeringscon-
tract, voor de verschillende soorten melk is
vastgesteld op 514, 5% en 6 cent per liter en
dat het bedrag der afdracht op andere in con
sumptie gebrachte melk is vastgesteld op 2
cent per liter.
De vastgestelde prijs geldt af boerderij.
Donderdagmorgen 31 Augustus vertrekt het
K. L. M.-vliegtuig de „snip" van Amsterdam
naar Batavia. De bemanning van dit vliegtuig
zal bestaan üit de heeren J. K. F. Kress, gezag
voerder, H. Fuchs, tweede bestuurder, Th. J.
Hoogeveen werktuigkundige en J. W. Hooglans,
radio-telegrafist.
De post voor dit vliegtuig moet uiterlijk he
denavond te Amsterdam izijn.
De „Oehoe" is op de thuisreis te Athene ge
land, terwijl de „Kwartel" op de uitreis tt
Calcutta is aangekomen.
