^TSTE
IHHTEEIHK ZAKEK
HENRI BOREL f
HOFER IN ITALIË.
HET PROCES TEGEN
DE LAHUSENS.
ZEETIJDINGEN.
DONDERDAG SI AUGUSTUS Ï933
GOUDA
DOOR HOOGSPANNING
GETROFFEN
DE LUTINE-TOREN DOOR DE ZEE
VERNIELD.
Van exploisie kan geen sprake
zijn-
ROTTERDAM
DE TUINENKEURING 1933 IN
VREEWIJK.
ENGELSCH BEZOEK.
R. K. S. V. „ST. IGNATIUS".
'DOOR STOOMTRAM AANGEREDEN.
De zandzuigers gaan voort met het
werk.
Wat nu
Op zijn sterfbed in de katholieke
Kerk opgenomen.
DE SCHRIJVER EN CRITICUS.
VALSCHE MUNTER IN ARREST.
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
NOODDALING IN VOLLE ZEE.
BRUTALE OVERVAL OP EEN
KASSIER.
EEN TASCH MET DRIE DUIZEND
GULDEN ONTVREEMD.
TE BOZEN AANGEKOMEN MET
ZIJN BEVRIJDERS.
DUREN HET LANGST
VERHOOR DER BEKLAAGDEN.
STOOMVAARTLIJNEN.
SCHIPPERSBEURS.
HET GRAN CHACO-CONFLICT.
De onderhandelingen hebben een
vlot verloop.
BINNENLANDSCHE HAVENS.
BUITENLANDSCHE HAVENS.
GEMENGDE BERICHTEN.
NAGEKOMEN ZEETIJDINGEN
Ongeluk in de electrische centrale
In de hoogspanningsafdeeling van de elec
trische centrale op de Gouwe is gistermorgen
de 52-jarige hulpvakman E. Ehlert uit de Snoy-
straat in aanraking gekomen met den stroom
van 10.000 volt. Doordat het slachtoffer op de
in het vertrek liggende rubbermat stond, is
hij aan den dood ontsnapt. Hij kwam er nu af
met brandwonden aan arm en schouder.
Nadat dr. Kettler en dr. de Boer eerste hulp
hadden verleend is de man naar het St. Jozef
paviljoen vervoerd en daar ter verpleging op
genomen.
Hoe het ongeluk zich heeft toegedragen is
onbekend, aangezien niemand er bij tegen
woordig was. Doordat storing ontstond, welke
alleen de buitengemeenten betrof en slechts
een paar minuten duurde, bemerkte men, dat
er iets gebeurd moest zijn. Een onderzoek werd
onmiddellijk ingesteld en toen vond men den
hulpvakman in het lokaaltje op den grond.
Naar wij vanochtend vernamen is de toe
stand van den getroffene niet ongunstig.
744 prijzen werden uitgereikt.
De 9e Tuinenkeuring (1933) werd vandaag
■wederom beëindigd. Evenals vorige jaren wer
den de ruim 3100 tuinen der bewoners van het
tuindorp Vreewijk gekeurd door een commissie
bestaande uit een zestigtal bewoners.
De keuringen vonden drie maal plaats en
wel in de maanden Juni, Juli en Augustus,
iedere maand éénmaal.
De leden onderling verwisselen zooveel mo
gelijk en keuren steeds weer een ander dis
trict.
De prijzen vertolken dus niet den toestand
van den tuin op den dag van prijsuitreiking,
maar geeft het oordeel der commissie over het
geheele keuringsseizoen.
De keuring geschiedde in hoofdzaak op on
derhoud, terwijl daarbij begrijpelijkerwijze de
aanleg en beplanting niet zonder invloed op
de keuring blijft.
Het resultaat van de keuringen in dit jaar is
als volgt:
11 Eervolle vermeldingen; 104 eerste prijzen;
197 tweede prijzen; 432 derde prijzen.
In totaal dus 744 prijzen.
Den winnaars van deze prijzen zal een lijst
worden toegezonden waarop vermeld staat de
planten, heesters, bloemen, bollen, zoden tuin
gereedschappen, boekwerken, meststoffen, bloe-
menvazen en potten, glas- en aardewerk Leer
dam enz. die de N.V. Vreewijk beschikbaar
stelt en waaruit zij hun keus kimnen maken.
Zal ook het volgende jaar de tuinenkeuring
wederom kunnen plaats vinden, dan zal de
commissie hiermede haar 2e lustrum of le tien
jarige bestaan kunnen herdenken.
Het bestuur der Tuinenkeuringscommissie,
heeft de verwachting dat de bewoners
hun tuinen het noodige onderhoud zullen
blijven geven teneinde het doel der
tuinenkeuring hoe langer hoe meer te be
naderen en de mooie, gezond, frissche omgeving
van onze woningen zal blijven bestendigd.
Van den burgemeester van Southampton.
Men bericht ons:
Mr. F. Woolley,burgemeester van Southamp
ton en mevrouw Woolley hebben Woensdag 1.1.
een particulier bezoek aan Botterdam gebracht,
bij gelegenheid waarvan zij door den burge
meester alhier op het stadhuis zijn ontvangen.
Na een boottocht door de havens te hebben
gemaakt, hebben zij met eenige anderen het
noenmaal bij den burgemeester gebruikt.
In den namiddag zijn zij na een 14-daagsch
verblijf in ons land weer aan boord van 't m.s,
„Baloeran" van den Rotterdamschen Lloyd naar
Southampton vertrokken.
le lustrum viering.
Men schrijft ons:
Op 19 Aug. j.l. was het 5 jaar geleden, dat
de R.K.S.V. „St. Ignatius" als onderafdeeling
van 't St. Ignatiuspatronaat werd opgericht,
na eenige jaren te voren in het vroegere „Ig-
natio" een schuchtere voorloopster gehad te
hebben.
Trotsch op hetgeen bereikt werd en vooral
ook omdat het eerste elfstal dit jaar als eerst-
geplaatste de competitie mocht beëindigen,
wil zij dit eerste lustrum feestelijk gedenken,
vol vertrouwen ook op de toekomst.'
Trotsch op hetgeen bereikt werdInderdaad,
want van een klein patronaatsclubje, dat hier
of daar een speeltijd huurde, heeft deze ver-
eeniging zich thans opgewekt tot een flinke
zelfstandige club met een eigen speelterrein,
prachtig gelegen aan den Abraham van Stolk-
weg, waar drie senior- en vijf junior-elftallen
geregeld hun competitiewedstrijden spelen.
Daarenboven een verhouding van de junio
ren tot het jeugdwerk, geheel ingeschakeld op
de nieuwe bisschoppelijke bepalingen.
Vol goeden moed ook voor de toekomst,
want onder de leden, wier aantal zich steeds
in stijgende lijn beweegt, heerscht een pret
tige en opgewekte geest en het bestuur weet,
dat het op hen kan rekenen. Reeds zijn er
plannen in voorbereiding om te komen tot
een athletiekafdeeling.
De feestelijke herdenking zal Zondag 3
September a.s. plaats hebben: 's morgens een
algem. H. Communie der leden in de St. Ig-
natiuskerk (West-Zeedijk) en 's avonds een
groote feestavond in de groote Schouwburg
zaal der St. Jozefsgezellenvereeniging, Sta
tionsplein 10. Voor dezen avond is het be
kende R.K. Tooneelgezelschap „The Funny
Boys" geëngageerd, dat met een prachtig
variété-programma de toeschouwers zal boeien
en vermaken.
Toegangsbewijzen voor dezen avond zijn
verkrijgbaar aan de pastorie Van Vollenhoven-
straat 1, en 's avonds te half acht aan de zaal.
Na .de Hoogmis wordt er in het gebouw Van
Vollenhovenstraat 7 plaats besproken.
GOEDKOOPE TREIN NAAR ZEELAND.
Op Donderdag 7 September a.s. zal van uit
Rotterdam en omgeving een goedkoope trein
loopen naar Goes, Middelburg en Vlissingen.
De 53-jarige M. v. R., van den Zuidhoek is bij
het oversteken van den Boergoensche Vliet door
een stoomtram van de R. T. M. gegrepen.
De oude man, die doof is, heeft de stoom
tram niet zien aankomen en hoewel de machinist
krachtig remde, kon hij niet voorkomen dat v.
R. op zij van den weg geworpen werd. De man
brak daarbij zijn linker onderbeen. Hij is in het
ziekenhuis aan den Coolsingel opgenomen.
LIJK OPGEHAALD.
Gisteren is uit de Nieuwe Maas ter hoogte
van de Oostmaaslaan het lijk opgehaald van een
onbekenden man. Het is ter identificatie naar
het bureau van de Rivierpolitie overgebracht.
Onze speciale verslaggever meldt ons van
Terschelling dato 30 Augustus:
De Lutine-toren steekt niet meer fier zijn
kop boven de waters uit, maar ligt gedegra
deerd tot een ruine van ijzer en roest in de
haven van West-Terschelling, zwevend in de
takels. Nog een paar dagen en niemand zal er
meer naar omzien. En dit rood-gemeniede ge
vaarte voer een maand geleden de haven uit,
zoo fonkelnieuw en vreemd, dat het zelfs
scheen of de toren zou een volkomen over
winning behalen op de zee benoorden Ter
schelling, op wie (tusschen haakjes) nog nooit
een sterveling noch iets sterfelijks een over
winning heeft kunnen bevechten. De heer
Beckers scheen zeker te zijn van zijn zaak en
hij heeft zijn mateloos vertrouwen in eigen
vinding en zijn grenzenloos optismisme laten
hooren aan ieder die er tuk op was.
Intusschen is er klaarheid in de zaak zelve
gekomen. De reederij, die met Beckers samen
werkt, heeft de wereld kond gedaan, dat er van
een dynamietaanslag geen sprake kan zijn.
Naar wij hoorden, dan heeft de heer Beckers
een dergelijk vermoeden tot heden niet opge
geven, al is het waar, dat hij zijn aanklacht, die
hij bij de Justitie had ingediend, weer heeft in
getrokken. Toch blijft men voorloopig nog
eenige waarde hechten aan het rapport van
den duiker Sperling, die het eerst het vermoe
den van een aanslag met dynamiet heeft uit
gesproken. Er wordt op het eiland gepraat en
gefantaseerd over het geval. Een inwoner van
West beweert zelfs, dat toen hij in den nacht
van Vrijdag op Zaterdag zich in de duinen be
vond, een ontploffing aan den zeekant heeft
gehoord. Eerst heeft hij dit verzwegen, maar
later werd dit in verband gebracht met de
ramp, die den Lutine-toren heeft getroffen.
De deskundige zeelieden op het eiland twij
felen er niet meer aan, of de toren moet door
de zee vernield zijn. In bepaalde kringen heeft
men het verhaaltje van den dynamietaanslag
nooit willen gelooven. Hardnekkige bewerin
gen in de kolommen van vooraanstaande bla
den hebben het ongeloof niet kunnen wegne
men.
Een geheel te goeder trouw persoon betoogde
tegenover ons met groote stelligheid, dat er een
aanslag op den toren was gepleegd en dat een
nader onderzoek dit wel zou aantoonen.
Nu de reederij die dynamiet-geschiedenis
voor een sprookje heeft verklaard, verandert
ook het inzicht van Beckers eenigermate. Doch
hij houdt rekening met beide mogelijkheden.
„Het systeem, de werkwijze, is absoluut juist
gebleken. Zou naderhand blijken, dat de zee
het onheil heeft bewerkt, dan zou men moeten
erkennen, dat de toren te zwak is geweest. We
moeten dan alleen maar een sterkeren toren
bouwen, een die het kan uithouden al waait het
nog zoo hard".
Zoo vertelt de heer Beckers aan degenen, die
zijn oordeel op prijs stellen.
Aller belangstelling richt zich op de vraag:
wat zal er nu verder gebeuren?
Over de toekomst hangt nog een sluier.
Beckers schijnt van plan te zijn om een nieuwen
toren te bouwen. Hij zou reeds opdracht hebben
gegeven tot het vervaardigen er van. Doch in
ieder geval zal er ruim een half jaar met het
bouwen heengaan. Voor dit jaar is het in ieder
geval met de Lutine gedaan, zou men zoo op
pervlakkig zeggen.
Niet aldus de reederij.
Toren of geen toren, de reederij gaat voort
met zandzuigen. Zij willen profiteeren van de
gunstige weersgesteldheid en van de weten
schap dat zij het wrak „hebben", in dien zin,
dat zij de ligging ervan tot op tien centimeter
nauwkeurig weten. De kwestie is nu maar, het
zand van den roestklomp te verwijderen en
een gat te maken. Misschien zelfs zal men er
nog in slagen de roestmassa te verwijderen en
dan zal men wel verder zien.
De reederij heeft de daad bij het woord ge
voegd. Hedenochtend is de zandzuiger „Vlie
land" naar het Lutine-terrein vertrokken, met
een der duikers aan boord. In den namiddag
is ook de „Vlieland" vertrokken met hetzelde
doel. Een nieuwe tegenvaller is het uitloopen
van den wind, die hedenavond met tamelijke
kracht uit het Noordwesten woei.
Constructie-fouten.
Voor eiken uitvinder moet het hard zijn, ge
dwongen te worden tot de erkenning, dat men
in zijn berekeningen gefaald heeft. Het staat
thans wel vast, dat aan Beckers' uitvinding ge
breken hebben gekleefd. Deskundigen spre
ken van constructie-fouten. De ijzeren platen
hebben niet deugdelijk vastgezeten, althans niet
voor de contrariewerkingen van de zee. Ergens
moet een bout zijn losgeraakt en toen er een
maal een wrakke plek bestond, heeft de zee
met haar nooit falend ondermijningsvermogen
de geheele takelage in het hart getroffen.
Naar wij van wel-ingelichte zijde vernemen,
zijn de deskundigen het er nog niet over eens,
op welke wijze een nieuwe toren moet worden
gebouwd. Daarvoor is de ervaring nog te jong
en te weinig bezonken: dientengevolge heeft
men nog geen nieuwe constructie kunnen uit
denken, waarin de laatste ervaringen uit de
praktijk zelve zijn verwerkt.
Gelukkig gaat de heer Beckers niet bij de
pakken neerzitten.
Misschien zal er, voor we een jaar verder
zijn, gelegenheid zijn om den kleinen, onder-
nemenden Limburger met een beter resultaat
geluk te wenschen.
In den afgeloopen nacht om half twee is de
bekende letterkundige en journalist Henri
Borel in zijn woning te 's-Gravenhage na een
korte ongesteldheid overleden, in den ouder
dom van 63 jaar.
Naar wij vernemen is hij op zijn sterfbed
in de Katholieke Kerk opgenomen en is hij
voorzien van de laatste H. H. Sacramenten
Gods eeuwigheid ingegaan.
Het bericht van dit overlijden met deze zoo
schoone en troostende bijzonderheden erbij, zal
in onze kringen zonder twijfel met groote ont
roering worden vernomen.
Henri Borel katholiek. Er was een tijd, dat
dit zoo vreemd niet klonk. Want hij stond in
later jaren ons in veel na. En er is zonder twij
fel vurig voor hem gebeden, door degenen
die hem dierbaar waren, maar door vele onbe
kende verre vrienden van hem ook. En dat
deze nobele zoeker naar waarheid en schoon
heid in het uiterste uur den schat van genade
mocht vinden waarvoor men 't al, en ook het
aardsche leven, met winst verliest, het stemt
tot eerbiedige dankbaarheid aan den Gever
van alle goeds. Henri Borel is den weg ge
gaan, dien zijn groote vriend en leermeester
Frederik van Eeden tien jaren vroeger koos.
Mogen daar thans de Engelen hem verder ge
leiden, zooals de H. Kerk het onze dierbare
dooden na-zingt, en moge de zalige eeuwigheid
voor hem open gaan, waarvan hij het geheim
met zoo oprecht verlangen in zijn werk heeft
nagevorscht. Nu hij als een der onzen uit deze
wereld is heengegaan, dienen ook onze gebeden
hem te vergezellen naar waar hij de wijsheid,
die hij aan de verste stranden zocht, in een
grondeloos licht voor altijd ziet verklaard.
Henri Jean Frangois Borel werd geboren te
's-Gravenhage in 1869. Na de H.B.S. bezocht te
hebben, ging hij aan de universiteit in Leiden
zich op de Chineesche taal en letterkunde
toeleggen. Deze, zijn levensstudie, heeft hij in
het Hemelsche Rijk zelf voortgezet.
In 1894 kwam zijn benoeming tot tolk voor
de Chineesche taal in Nederlandsch-Indië,
waarmee zijn koloniale loopbaan aanving. Als
ambtenaar voor Chineesche zaken was hij in
verschillende streken van den Archipel werk
zaam. Groote waardeering voor zijn arbeid
bleek bij de landsoverheid, welke hem in 1911
Zitting van 30 Augustus.
Uitspraken.
De rechtbank heeft verder veroordeeld:
F. J. R., 34 jaar, metselaar, recidivist en ge
detineerd, wegens diefstal van een fiets tot 6
maanden gevangenisstraf, met aftrek van den
tijd in voorloopige hechtenis doorgebracht.
J. K., 31 jaar, scheepskok, recidivist en gede
tineerd, wegens verduistering van een bakfiets
ten nadeele van J. v. d. Hoeven, tot 6 maanden
gevangenisstraf met aftrek der preventieve
hechtenis.
T. v. d. H., 25 jaar, rijwielhandelaar, die
terecht gestaan had terzake van heling van den
vorigen verdachte verduisterde bakfiets, werd
vrijgesproken.
In de zaak van A. H. H., 42 jaar, autohande
laar, die terecht gestaan had terzake van ver
duistering van een bedrag van 1500, dat hij
voor J. Hahne had ontvangen, doch niet af
gedragen, heeft de rechtbank een onderzoek
ingesteld naar de reclasseeringsmogelijkheid
van verdachte.
G. S., 22 jaar, leerling-machinist, gedetineerd
uit andere hoofde, wegens diefstal van een
kist sinaasappelen ten nadeele van P. Have-
nar, tot 2 maanden gevangenisstraf.
VAN EGMOND ALS PROF TOEGELATEN.
De Sportcommissie van de Nederlandsche
Wielren-Unie heeft besloten aan den wielrenner
Van Egmond onder gelijktijdige intrekking
zijner licentie als amateur-wielrenner met in
gang van 1 September 1933 eene licentie te
verleenen als beroepsrenner.
Henri Borel -j-,
den persoonlijken titel verleende van „advi
seur voor Chineesche zaken".
In 1916 heeft Henri Borel als ambtenaar ont
slag genomen en is hij gerepatrieerd. Tevens
keerde hij tot zijn oude liefde, de letterkunde,
terug.
Want hij had toen reeds heel wat geschreven.
Als letterkundige behoorde hij tot de jonge
ren, die contact zochten met Frederik van
Eeden, wat typeerend voor hem gebleven is.
Want het aestheticisme in de tachtiger bewe
ging, het a-religieuse en het a-moreele in het
l'art-pour-l'art, bleef vreemd aan zijn natuur,
die de schoonheid niet zonder de wijsheid kon
beminnen, evenmin als de oude Chineezen en
Indiërs dat konden, in wier school zijn geest
zich gevormd had.
In 1895 kwam reeds zijn eerste boek over
China uit. Kort daarna waagde hij zich ook
op het gebied van den roman met het inder
tijd veel-gelezen „Jongetje", dat echter niet
sterk is. Van zijn verhalend werk is „Een
Droom uit Tosari", dat op Java speelt, wel het
beste. Er zijn daarin beschrijvingen van de
natuur in het tropische bergland, die door
kenners ten zeerste worden geprezen. Ook
schreef Borel zeer verdienstelijke korte ver
halen.
Van veel belang is zijn werk op het gebied
van Oostersche letteren en wijsbegeerte. Hij
gaf een verhandeling uit over Chineesche filo
sofie, toegelicht voor niet-sinologen, hij schreef
over Confucius en Lao Tse en over andere
groote figuren uit het oude China, hij publi
ceerde ook een boek met „Wijsheid en Schoon
heid uit Indië" en studies over Indische den
kers en leeraren.
De laatste periode van zijn leven, na zijn
terugkeer uit de tropen, heeft Henri Borel zich
vooral aan de kunst-journalistiek gewijd als
redacteur van het Haagsche „Vaderland". Hij
was daar de veel gelezen criticus van tooneel
en letterkunde, die zich met zijn arbeid een
bijzondere plaats wist te veroveren.
Niet door buitengewone eigenschappen van
temperament en vormkracht muntten zijn arti
kelen uit. Maar zij hadden in hooge mate wat
we het beste „karakter' noemen en wel door
het hardnekkig vasthouden aan eenige groote,
algemeen-menschelijke beginselen voor leven
en kunst. Het vroege uur, waarop dit nummer
van ons blad heden verschijnen moet, ont
neemt ons de gelegenheid daarop uitvoeriger
in te gaan. We volstaan met te zeggen, dat
Borel niet ophield te herinneren aan de oer
bronnen van kunst en schoonheid en aan de
eeuwige en ondoorgrondelijke mysteries, die
we daarin benaderen. Hij sprak van het ma
gisch karakter, dat de schoonheidsopenbaring
heeft. Hij zocht in de kunst steeds weer het
leven van den geest, hij durfde om stijl te
vragen, om verhevenheid, ten slotte om wij
ding. Want heel dit critisch werk was een zoe
ken naar dieper zielsvervulling dan de ver
schijnselen van den dag gewoonlijk geven kon
den, het was een voortdurend cirkelen om dat
eene rustpunt, waar schoonheid, wijsheid en
goedheid hun harmonie vinden in den vromen
dienst van een al-wijs en al-goed Opperwezen.
Nu, bij zijn gezegenden dood, is het duidelij
ker dan ooit, dat het een zuivere „nostalgie
de Dieu" is geweest, die dezen edelen geest in
zijn langdurigen arbeid gedreven heeft.
Naar wij nader vernemen is Henri Borel en
kele dagen geleden reeds door pastoor P. van
Dorp in de H. Kerk opgenomen.
De H.H. Uitvaartdiensten zullen plaats heb
ben op Maandag 4 September a.s. in de paro
chiekerk van O. L. Vrouw van Lourdes, Nieuwe
Parklaan. De stille H.H. Missen zijn te 7 en
7% en de gezongen H. Mis van Requiem te
10% uur, waarna de begrafenis van de kerk
uit op de R. K. Begraafplaats Kerkhoflaan te
11% uur,
Metselaar te Papendreclrt
aangehouden.
De gemeente-politie van Alblasserdam heeft,
in samenwerking met de maréchaussée. te Pa-
pendrecht den 34-jarigen R. O., van beroep met
selaar en wonende te Rotterdam, gearresteerd,
meldt de „Tel.".
Hij werd er van verdacht valsche rijksdaal
ders te hebben vervaardigd en uitgegeven.
Reeds heeft hij een bekentenis afgelegd. De
man is in het huis van bewaring te Dordrecht
ingesloten.
Gedurende eenigen tijd waren te Alblasser
dam en in de gemeente Nieuw-Lekkerland
valsche rijksdaalders in omloop gebracht.
Engelsch vliegtuig door Nederlandsche
torpèdoboot binnengebracht.
Woensdagmorgen zijn vier Engelsche vlieg-
booten in twee groepen van twee uit Felixtowe
vertrokken met bestemming naar de Oostzee.
De eerste groep heeft des middags Kopenhagen
bereikt. Van de tweede groep moest echter een
van de vliegbooten een noodlanding maken, on
geveer 16 mijlen uit de kust op de Noordzee.
Daar de zee woelig was, was het niet meer mo
gelijk te starten, zoodat de vliegboot hulpeloos
ronddreef.
De tweede vliegboot van deze groep is, nadat
zij eenige malen boven de op zee gedaalde
vliegboot had gecirkeld, zonder eenige hulp te
kunnen verleenen, naar het vliegkamp de Mok
op Texel gevlogen. Intusschen was bij de direc
tie der Marine te den Helder bericht binnen
gekomen van de noodlanding en had de com
mandant der Marine, vice-admiraal C. J. P.
Brutel de la Rivière opdracht gegeven aan den
commandant van de torpedoboot Z 5, die op
zee aan het oefenen was, naar de vliegboot op
zoek te gaan. Kort daarop kwam bij de directie
het bericht binnen, dat de vliegboot was op
gepikt door het Letlandsche stoomschip „Ever-
hope", dat het toestel op zee had aangetroffen
en op sleeptouw had genomen.
Dit bericht kwam via het lichtschip „Haaks"
binnen. De Z 5 heeft toen op zee de vliegboot
van het Letlandsche stoomschip overgenomen
en op sleeptouw genomen naar de Mok, waar
het te ongeveer 7 uur is binnengekomen.
De vliegboot, een z.g. shortboat, heeft in de
Mokhaven ligging genomen. De boot heeft zeer
geringe schade opgeloopen aan het zijstuur. Sa
men met de andere Engelsche vliegboot, die
reeds in de Mokhaven lag, zal zij waarschijn
lijk heden reeds weer vertrekken. Aan boord
van de boot waren twee officieren en drie
manschappen, die door het onaangename avon
tuur oververmoeid waren.
De dader achternagezet en gegrepen.
Men meldt ons uit Amsterdam:
Hedenmorgen heeft op den Olympiaweg een
brutale overval plaats gehad op een kassier
van den Gemeentelijken Woningdienst, die
huren aan het ophalen was. Een man bracht den
kassier eenige slagen in het gezicht toe, waar'
door deze neerviel. Vervolgens ontrukte de da
der hem een tasch, waarin 3000 zat en zette
het op een loopen. De kassier was echter nog
dusdanig bij zijn positieven, dat hij kon roepen-
„Houdt den dief". Deze was op de fiets van
den kassier gesprongen en ging met groote
vaart er van door, den Olympiaweg af. Een
burger, die het geheele geval gezien had, zette
hem eveneens op de fiets na en wist hem op
het einde van den Olympiaweg tegen den grond
te rijden. De dief nam hierop de beenen, de
fiets en het geld in de steek latend. Echter had
den ook andere burgers de vervolging ingezet
en men smaakte het genoegen, den dader te
arresteeren en over te brengen naar het post
huis Olympiaweg, vanwaar hij vervoerd werd
naar het bureau Overtoom, waar de zaak nader
onderzocht zal worden.
De kassier heeft vervolgens zijn tasch met
geld opgehaald. In de nabijheid van de woning,
waar de aanslag werd gepleegd, heeft men een
stuk looden pijp gevonden, gewikkeld in een
Arant. Dit wapen is in beslag genomen.
NEDERLANDSCHE ZWEMSTERS NAAR
ENGELAND.
Het programma van de Engelsche Tour der
Nederlandsche zwemsters is als volgt samen
gesteld:
Op 15 September a.s. zullen de dames Over-
sloot, Ladde, Kastein en Willy den Ouden, die
hiertoe voorloopig zijn uitgenoodigd, naar En
geland vertrekken teneinde deel te nemen aan
internationale zwemwedstrijden te Londen, Car
diff, Derby en Birmingham.
Op 16 September wordt te Londen gestart,
waar o.m. Willy den Ouden 220 yards vrije slag
zal zwemmen tegen Joyce Cooper en Jenny
Kastein 200 yards schoolslag tegen Miss Clif
ford.
Op 19 September komen de dames in Cardiff
uit op een zwemfeest van Y. M. C. A., waaraan
ook de dames Cooper en Clifford, Carter en
Wall zullen deelnemen.
Op 21 September wordt te Derby gestart,
waarbij het volledige programma van Londen
opnieuw wordt verwerkt.
Op 22 September wordt te Birmingham ge
zwommen .waarbij mej. Oversloot tegen Miss
Wall de 100 yards rugslag zal zwemmen. Ver
der zijn aan het programma enkele teamraces
verbonden, waarbij de Holiandsche dames in
combinatie tegen samengestelde Engelsche com
binaties zullen zwemmen.
Op 23 September zullen de zwemsters weer
naar Nederland terugkeeren.
INNSBRUCK, 31 Augustus (R.O.) Naar hier
hedenmorgen bekend is geworden, is de uit de
gevangenis ontsnapte nationaal-socialistische
gauwleider van Tirol, Hofer, met zijn bevrijders
in Bozen aangekomen.
Hun weg had geloopen over een moeilijk
terrein door het gebergte en hun tocht duurde
den geheelen dag, daar Hofer, tengevolge van
de opgeloopen schotwonden slechts langzaam
vooruit kon komen.
Woensdag tegen 10 uur waren zij aan de grenA
van den Brenner aangekomen en werden zij,
nadat Italaanische grensbeambten hun een ver
hoor hadden afgenomen, naar Bozen gebracht,
waar zij vanmorgen aankwamen.
Sedert Hofer's bevrijding zijn in geheel Ti-
rol 150 nationaal-socialistische leiders en onder
aanvoerders in arrest gesteld.
BREMEN,, 30 Augustus. (W.B.) Bij het ver
dere verloop van het Lahusenproces, dat van
daag werd voortgezet, blijkt, dat Karl Lahusen,
een jaar-salaris van 75.000 rijksmark, benevens
tien procent tantième van de zuivere winst
ontving. Frans Lahusen had een jaarsalaris van
50.000 rijksmark en zes procent tantième, van
1927 af zeven procent.
Op eigen aanwijzing van Karl Lahusen werd
de overeenkomst van 1927 in verband met de
door de kapitaalsverhooging gewijzigde ver
houdingen zoodanig veranderd, dat hij nog
slechts acht procent tantième ontving, hetwelk
echter jaarlijks 120.000 mark minimum zou be
dragen. Het jaarsalaris van 75.000 mark verviel
van 1927 af.
De beklaagde, Franz Lahusen, verklaart, dat
veel van wat men thans inzake het prestatie-
en leidersprincipe nastreeft .identiek is met het
streven van het Nordwolle-bestuur in vroeger
jaren.
Over den laatsten tijd vóór de debacle legt.
vervolgens Karl Lahusen een aantal verklarin
gen af.
Volgens hem is het faillissement der Wol-
bank, dat in 1929 plaats vond, het eerste sein
geweest, dat bij de „Wol" niet alles in orde
was. Dit faillissement heeft onrechtstreeks een
sterken invloed op de aandeelen der Nordwolle
gehad. Buitenlandsche banken hebben haar
credieten bij de Nordwolle teruggetrokken en
ze kort daarop aan de Ultra Mare gegeven.
De credietvermindering in Duitschland is in
1929 nog dragelijk geweest. Eind 1929 is de
Danat-bank aangekomen met het voorstel, om
een grootere crediet-overeenkomst te sluiten.
Men is het tenslotte eens geworden over een
bedrag van twee millioen'Engelsche ponden.
Het buitenlandsche crediet js sterk terugge-
loopen, totdat de voor de Nordwolle benoodigde
credieten bijna uitsluitend van Duitsche banken
kwamen.
Dr. Doerier kwam in 1929 in opdracht der
bank naar Bremen, om de Nordwolle te bestu-
deeren.
Voorzitter: Is het juist, dat u het werk van
dr. Doerier bemoeilijkt heeft?
Karl Lahusen: Dit ontken ik geheel en al.
Voorzitter: Heeft u dr. Doerier verzocht, ze
kere zaken voor Jakob Goldschmidt geheim te
houden?
Karl Lahusen: Dit ontken ik ten sterkste. Ons
gemeenschappelijk belang was de Noofdwolle
en, naar ik eerst later vernam, tegelijkertijd
de Dönatbank op de been te houden.
Bij het verdere verhoor legt Karl Lahusen
verklaringen af over het opmaken der balan
sen.
Bij de ontwerp-balans van 31 December 1931
met een verlies van acht millioen rijksmark
ging het om een voorloopige balans. Volgens
de meening der Danatbank zou het een slechten
indruk gemaakt hebben, als de Nordwolle met
een verlies van tusschen de 15 en 25 millioen
rijksmark zou gekomen zijn.
Vervolgens werd Karl Lahusen verhoord over
den bouw van een eigen administratie-gebouw
te Bremen.
Volgens zijn verklaringen was de noodzake
lijkheid van een eigen gebouw gebleken bij de
centralisatie der administratie der inmiddels
uitgebreide onderneming. In de beste conjunc
tuurjaren had de Noordwolle 22.300 werklieden
in dienst.
Het verdere relaas van Karl Lahusen betrof
voornamelijk den opbouw van het Nordwolle-
concern van het stichtingsjaar 1884 af.
Het kapitaal, dat tot het uitbreken van den
oorlog 22% millioen rijksmark had bedragen,
was in de periode van 1927 tot 1929 tot 75 mil
lioen gestegen. Nooit heeft de Nordwolle bij het
gestadig groeien der zaken moeilijkheden gehad
met het bevredigen van haar behoefte aan
credieten.
Hierop werd de zitting verdaagd tot Donder
dagmorgen.
NIEUWE WATERWEG aangekomen.
30 Augustus namiddag:
4.55 ROELFIENA II, Hargsharmn naar IJsel-
monde.
9.55 LA FRANCE, Reykjavik; 11.15 BATAVIA,;
Oslo.
Vertrokken
30 Augustus namiddag:
3.40 AJAX (Eng.), Hamburg; RTVERTON,
Newcastle; ROSCHAL, Leningrad; 4.CURRAX.
Konfleur 5.— HERNOSAND, Memel; 5.35
ATHENLE, OranCONTINENTAL COASTER,
Newcastle; EBAN Brest; GOLDFINCH, lai-
rrouth; 6.20 LEEGHWATER, Archangel; ALK,
Kopenhagen; ALSTER, Brisbane; 7.20 FRAUF.N-
FELS. Hamburg- RAUENFELS, Bremen; 7.40
VULCAN, AarhuusAMSTEL, Abö: 8.— CITY
OF KARACHI, Kaapstad; CEVENNES, Oran;
GRUTTO, Londen; 8.35 IRIS, Bergen; MAAS.
Hamburg; BATAVIER V, Londen; 8.50 MARNX,
King's Lynn: BARON DOUGLAS, Hamburg;
S.55 BALOERAN, Batavia.
9.40 ZEELAND, mb, Londen10.10 MELROSE
ABBEY, Huil; 10.20 B.OZENBURG, Melilla; 11.35
DESDEMONA, Hamburg; 11.55 MELISKERK,
Bremen.
Wind Noord, flauwe koelte, kalme zee, helder.
POORTERSHAVEN aang. 30 Aug.: NOORD
STAD, mb., Chichester.
IJMUIDEN aang. 30 Aug.THUBAN Ar
changel, n. Veisen, hout; ASTARTE, Bremen,
stuk£"06Cl
vertr.LA FRANCE, Rotterdam; BATAVIA,
id.; RHEIN, Hamburg; POSEIDON, id.; NE-
REUS, Kopenhagen;- TRITO, Rotterdam; HER-
MES, Rotterdam.
VLISSINGEN aang. 30 Aug.MECKLEN
BURG, Harwich;
vertr. 30 Aug.PRINSES JULIANA. Harwich
BRITANNIC, Pont Brulé; IDA BLUMENTHAL,
Mesa.ne;
gep. naar Antwerpen; POLANA, Skel.eftea,
SONGA (.niet Sconuga). New-York; HILDE,
Danzig; MARGIENA, Londen; BETOINE, idem,
CARRICKMORE, RouaanCERONS, Havre
AMPETCO, Rotterdam; OTTO, Hull; HEMATITE
Rouaan: MADURA, Beira; INNISULVA, Londen;
gep. naar Gent: NAMAVA, Koivisto;
gep. naar Brussel: SYLT, Fécamp;
gep. van Antwerpen: WISCONSIN, Vancouver;
ANNA ELISABETH, ShorehamMOSEL, Ham
burg; LEOPOLDVILLE, Kopenhagen; JAPAN,
Rotterdam; ELISABETH VAN BELGI Bor
deaux; HEATHERFIELD. Plymouth; USER,
Hamburg; POOLSTER, Londen; REMOIS, Duin
kerken; VILLE D'AMIENS, Havre; ASLOG,
MalmöYOMA, Liverpool
gep. van Brussel: NORMA, Uddevalla.
KON. NED. STOOMBOOT-MIJ.
POSEIDON 30 van Amsterdam naar Hamburg.
NEREUS 30 van Amsterdam naar Kopenhagen.
HERMES 30 van Amsterdam naar Rotterdam.
ROTTERDAMSCHE LLOYD.
BALOERAN 30 van Rotterda mnaar Batavia.
INDRAPOERA (thuisreis) 30 Aug. van Marseille.
KOTA AGOENG (uitreis) 30 (9 n.m.) v. Pt Said.
STOOMVAART-MIJ. OCEAAN.
CITY OF NEWCASTLE 29 v. Rott. te Dairen.
ROTTERDAM, 31 Augustus 1933
Vlet- en lichterwerk i 100 tons 4.75; 130 tor.
5; 540 ton 6.50; 936 ton 9.50; 200 ton liggen
en/of varen 5.50; 500 ton 6.50, alles per dag.
Vaarwerk200 ton zw. g. n. Zutphen 1.40
100 ton zw. g. n. Leeuwarden 2.25; 100 ton zw.
g. n. Tiel 1.30, alles per last; 100 ton motor m.
stukgoed n. Antwerpen 150.
Vracht naar den Bovenryn: Heden nog geen
noteering. Weinig vraag naar ruimte.
Ertsvrachten naar de Ruhrhavens onveranderd.
NEW YORK, 30 Augustus (H.N.) Volgens een
bericht uit Santiago de Chili heerscht daar
groote diplomatieke bedrijvigheid. De diplo
matieke vertegenwoordigers van alle staten die
bij het Gran Chaco-conflict betrokken zijn,
begaven zich vandaag naar het departement
van buitenlandsche zaken, waar een groote con
ferentie werd gehouden. De vertegenwoordiger
van Brazilië verklaarden aan de journalisten
dat alle berichten omtrent een mislukking der
pogingen tot bemiddeling onjuist zijn en dat de
onderhandelingen een vlot verloop hebben ge
had.
Thans wordt nog de goedkeuring van Bolivia
en Paraguay op de ontworpen voorstellen ver
wacht.
ROTTERDAM aangekomen.
30 Augustus namiddag:
4.— GERDA KUNSTMANN. N.V. Halm v.
Wijk, Danzig, Waalhaven 56, hout; 4.45 ATLAN
TIC, W. James Co., Londen, Merwehaven.
ledig; 6.05 ARY SCHEFFER. Kuyper, v. Dam
Smeer, Havre IJselhaven, stukg.6.45 WIL
LEMSPLEIN, N.V. Walsum, Wabana, Waalha
ven, erts; 7.30 I.1EDEE, Erhardt Dekkers,
Caen, 2e Kat.dr.h., erts.
Sleeploon naar den Benedenrijn onveranderd.
ALGA (It.) 25 van Rotterdam te Spezia
ARETE 28 Augustus van Rotterdam te uarnui.
ARGO, Rotterdam n. Kotka pass. 27 Cuxhaven.
AFRIKA Rott. n. Japan 29 te Shanghai.
ALA 30 van Rotterdam te New-York.
ASLAUG 28 van Vlissingen te Oslo.
BATNA 26 Augustus van Rotterdam te c,aiais.
BATAVIER VIII, Rott. n. Bordeaux 29 v. Jersey.
BEIJERLAND 30 van Stockholm naar Windau.
CASAMANCE. Rott. n. Matadi, 25 van Lome.
CITY OF ANTWERP 28 v. Rotterdam te Cork.
CORONDA 28 Augustus van Rotterdam te Leith.
CLARA HINTZ, Rott. n. Memel p. 29 Elseneur.
CAPT. EDMOND LABORIE 27 v. Rotterdam te
Rouaan.
DORDRECHT, N.-York na Birkenhead, 29 (1.4
v.m.) 910 mijl W. van Land's End.
DORINE 28 Augustus van Rotterdam te Tunis.
DANTE 26 van Rotterdam te Civ. Vecchia.
DUISBURG Rott. n. Japan 29 te Hongkong.
DOLFIJN, 29 te Ldn. uitgekl. naar Groningen.
ESTON 27 Augustus van Rotterdam te Rouaan.
FORT DE SOUVILLE Rott. n. W.-Afr. 2S te
Bordeaux.
GRUNO, mb, 29 van Maassluis te Londen.
GRANSHA, Rotterdam n. Limerick p. 28 Lizard.
GAPERN 27 van Rotterdam naar Gothenburg.
GUNNAREN 27 van Amsterdam te Gothenburg.
GALLIUM 28 van Rotterdam te Bordeaux.
HONFLEURAISE Rotterdam n. Caen 29 (1.18
n.m.) 65 mijl Z.O. van Niton.
HADA COUNTY 28 van Rotterdam te Montreal.
JOBSHAVEN Rott. n. Archangel p. 29 Noordkaap
KERP.YMORE 28 van Rotterdam te Waterford.
LEKHAVEN Rotterdam n. Claymont 28 (S.12
n.m.) 70 mijl W. van Land's End.
LUNA (Nept.) Rott. n. Danzig 29 van Altena.
LONA 27 Augustus van Rotterdam te Malmo.
LOKB 25 Augustus van Rotterdam n Ronneby.
LEEUWARDEN 30 van Londen naar Harlingen.
MERSEY 28 van Amsterdam te Goole.
MARGRIETHA, mb, 26 v. Groningen, te Bos
ton (L.)
MANNHEIM 29 van Rotterdam te Hamburg.
MRAV, Rotterdam naar Ancona p. 24 Gibraltar.
MARTHA HALM, Rott. n. Odense p. 27 Cuxhaven
MIN Rott. n. Shanghai p. 29 Perim.
MINOS 29 van Rotterdam te Kopenhagen.
ONASSI PINELOPI 8 van Rott. te B. Ayres.
PARtSINA. Rott. n. Civ. Veoohia, 24 Oran.
PARKHAVEN 29 van Havre naar Antwerpen.
P. G. HALVORSEN 25 v. Rott. te Christiansund.
ROANOKE, Amst. n. Pt Arthur 28 v. Preston.
RAPID 30 Aug. van Rotterdam te King'n Lynn.
F.IJN 27 Augustus van Rotterdam te Kopenhagen.
SEPTIMA, 25 van Vlissingen te Bilbao.
SAIMA Rotterdam n. Pt. Talbot 29 (9.7 v.m.)
t.h.v. Lizard.
S. N. A. 1, 27 Aug. van Rotterdam te Rouaan.
SOUDAN, Rotterdam naar Japan 29 te Penang.
TOURCOING Rott. n. Brisbane, 27 v. Lissabon.
TRIER, Rotterdam naar Japan p. 30 Aug. Perim.
THERMOPYLAE 28 van Rotterdam te Adelaide.
TREUENFELS Rott. n. Kurrachee p. 29 Gibraltar
THEANO 30 van Rotterdam te Belfast.
TALLEYRAND Rott. n. Sydney 28 v. Melbourne
VANJA, Amst. n. Falmouth, 29 (8.34 v.m.) 15
mijl Z. van N. Foreland.
WASABORG 26 Aug. van Rotterdam te Gefle.
WESTLAAN 28 van Shoreham n. Grangemouth
VECHT. Rotterdam, 30 Augustus. De
schade aan het meer gemelde Nederl. s. Vecht
wordt te Burea voorloopig hersteld. Gisteren is
men met hét laden begonnen. Vermoedelijk z:u
het schip einde dezer week naar hier vertrekken.
ROTTERDAM aangekomen:
31 Augustus namiddag:
12/05 MEGNA, Gans Transport, Savannah. Boei
25 stukg.: 12.25 WESTPLEIN, N. A. B. O.,
Archangel, Waalhaven 73, hout; 1.15 EGERAN
N V. Walfhof, Koningsbergen, Maashaven
4, graan.
NIEUWE WATERWEG vertrokken:
31 Augustus namiddag:
1 05 ESCAUT, Parijs.
Wind ONO., fualwe koelte, kalme zee, helder.
VONDELINGENPLAAT aang. PlURSUM,
Londen, bunkert.
VLISSINGEN, 31 Aug. aang. MERGUS, Rid"
ham Dock; TORGNY LAGMAN, Mehedia, beide
om te bunkerenANTILOPE, Londen voor Be
verwijk; SUCCES, Zeebrugge voor Rotterdam;
Vert. TORGNY LAGMAN, Osoarshamn; MER
GUS, Leningrad.
Gep. naar Antwerpen: ALSTER- Rotterdam
CLAUS HORN, Hamburg: SUWA MARU, idem;
GERANIA, Archangel; UMLAZI,^iddlesbro
FLORENCE COOKE, Hayle; WHITWOOD,
BlythESTORIL, Danzig; VISURGIS, Bremen;
BESSEL, idem: KEPLER, ideml; „.^J^WERP,
Harwich- EKNAREN, Rabaul; BROOMLANDS,
Londen; BR1TANICA, idem; ARDGRYFE, idem
C ATE LI. idem; DYNAMO, idem; LILLEBOKG,
idem; SECUNDA. idem; AQUARIUS, NewOr
leans; HIRONDELLE, Londen; METHAN, idem,
LADY DOROTHY, idem; ZUIDLAND, idem.
Gep. naar Brussel: IDA JOERK, Danzig; CITY
OF BRUSSELS, Londen.
Gep naar Gent; CRICHTOUN, Leith; BERN-
HARD BLUMENFELD, Gdynia, RAMAVA, Koi
visto: LAIMDOTA, Riga; AKELD, Newcastle.
Gep. naar Sluiskil: DIGNITAS, Huelva.
gep. van Antwerpen: TAYCRAIG, Fremington;
DUPLEIX, DuinkerkenCEPHEE, idemEME-
RAUDE, Ostende; PHOENICIA. Hamburg; NOR-
MA. Hslsingfors; CITY OF LINCOLN, Avon-
mouthCLAN MACGILLIVRAY, Barry; IRIS,
Calais; SIGRID MATTHIESSEN, Rott.; NAS-
H<VBA, id.: VOGTLAND, id LAURITS SWEN-
SON, San Francisco; BLACK FALCON, New-
York; PRIAMUS, Bremen; UFFE, Kopenhagen;
HELGOLAND, Esbjerg; NORMANDIET, Malta;
OOST VLAANDEREN. Shoreham; ANTARE5,
Londen; THEA. id.; RHEANIA, Stolpmunde;
gep van BrusselMAHvK V RUSS I, Wismarj
gep' van Gent: HENN1E, Lannion; AARO,
Duinkerken; ORIOLE, Londen; U RKIOL&
MENBI, Port Talbot.
