y
DE KOSTEN VAN ONS LAGER
ONDERWIJS.
rssas SS*1 het «elate»
DE KON. FAMILIE TE AMSTELVEEN.
OMZETBELASTING IN
DE TWEEDE KAMER.
VRIJDAG 8 SEPTEMBER 1935
DE DISCUSSIE VOORTGEZET.
OVERSTELPENDE BLOEMEN-
HULDE IN HET DORP.
PAUS.MIS VOOR DE PROPAGANDA.
Bezoek aan de kweekschool van
het Leger des Heïls.
MINISTER OUD'S VERDEDIGING.
NOG MEER VRIJSTELLINGEN.
Vergadering van Donderdag
MGR. N. VAN DER PAS O.CARM.
DE AFSLUITDIJK
Officieele opening op 25 September.
DE NEDERLANDSCHE JAARBEURS.
TEGEN KAMPEER- EN BADEXCESSEN
INDISCHE POSTVLUCHTEN
Met belangstelling hebben wij de beide
artikelen van den heer Keestra over boven
staand onderwerp en zijn beschouwingen
in het naschrift op 't daarop aansluitend
ingezonden stuk gevolgd. De belangrijkheid
van het onderwerp in kwestie en de wijze
waarop de heer K. deze materie behandeld
heeft, lijken ons een voldoende motiveering
voor een nadere bespreking.
Nu de buitengewone tijdsomstandigheden
bij een daling van het inkomen, Rijk en
Gemeenten dwingen tot steeds stijgende uit
gaven, om te voorzien in de economische
bestaansmogelijkheid van ons volk en een
versobering van den staatsdienst, daar waar
zulks maar eenigszins mogelijk is, geboden
schijnt, is het noodzakelijk geworden naar
wegen te zoeken, die, ook ten aanzien van
het Lager Onderwijs, welks verzorging
jaarlijks een zeer belangrijk bedrag uit de
openbare kassen eischt, althans eeniger
mate tot beperking der uitgaven leiden.
Wij danken den heer K. dat hij helpt zoeken
naar een anderen weg dan verlaging van
salarissen.
Met het voorgedragen stelsel van financie
ring van het Lager Onderwijs, bedoelt de
heer K. een weg aan te wijzen, die tot be
zuiniging zou kunnen leiden. Het goede, dat
in zijn voorstel ligt opgesloten ten volle
waardeerend, meenen wij toch een enkel
bezwaar tegen het voorgestelde te moeten
formuleeren.
Omdat naar het oordeel van den voor
steller de noodzakelijke kosten voor de
exploitatie der scholen zeer uiteenloopend
zijn, wil hij met behoud van het zelfstandig
bestuur van iedere school afzonderlijk, voor
de vergoedingen der materieele kosten zoo
wel voor het Bijzonder als voor het Open
baar Onderwijs scholencombinaties van 10
a 15 duizend leerlingen, met een hoofdbe
stuur, dat tot taak zal hebben de ontvangen
vergoedingen al naar gelang de behoeften
ter beschikking der schoolbesturen te stel
len. Uit deze vergoedingen zouden dan niet
alleen bestreden moeten worden de kosten
van aanschaffing en onderhoud van leer
middelen en schoolbehoeften, onderhoud
van meubilair, verlichting, verwarming,
schoonhouden en onderhoud van het ge
bouw en verdere kosten ter verzekering
van den goeden gang van het onderwijs,
doch ook de stichtingskosten van gebouw
en kosten van eerste inrichting van meubi
lair en leermiddelen. De wijze, waarop ver
der de vergoedingen besteed worden, zou
volgens het voorstel-Keestra buiten de be
moeienis der Overheid vallen. Voor de
Openbare Scholen zou een door 't gemeente
bestuur te benoemen plaatselijke commissie
Voor het Openbare L. O. moeten worden ge
vormd, die tot taak zou hebben de financie
ring der Openbare scholen.
Het hier voorgestelde breekt in drieërlei
opzicht met het stelsel der thans vigeerende
wet. Deze verdeelt de uitgaven voor het
Lager Onderwijs in drie groote rubrieken:
1. de bouw- en inrichtingskosten;
2. de jaarwedden van het onderwijzend
personeel;
3. de overige exploitatiekosten.
De uitgaven onder 1 en 3 worden op basis
van financieele gelijkstelling bekostigd uit
de gemeentekas, die onder 2 voor zoover het
betreft de jaarwedden van het verplichte
personeel uit 's Rijkskas. De aan Bijzondere
scholen uit te keeren exploitatie vergoedin
gen zijn afhankelijk van de overeenkom
stige kosten der Openbare scholen over
hetzelfde dienstjaar.
Het stelsel-Keestra wil de uitgaven voor
het Lager Onderwijs ten laste der publieke
kassen ten 1ste slechts onderscheiden
twee groepen:
a. de jaarwedden van het wettelijk ver
plicht personeel;
b. de overige kosten;
ten 2de beide categorieën van kosten
brengen ten laste van het Rijk; en bevat
ten 3de het niet te onderschatten voordeel,
dat de kosten van het Openbaar Onderwijs
niet langer invloed uitoefenen op de ver
goedingen voor het Bijzonder Onderwijs.
Hoewel de heer K. zich niet positief uit
spreekt over het bedrag der vergoedingen,
meenen wij toch uit zijn artikelen te mo
gen afleiden, dat deze naar zijn meening
zoo hoog moeten zijn, dat zonder particu-
here hulp de kosten van minimum onder
wijs daaruit bestreden kunnen worden. Een
en ander vloeit trouwens ook voort uit de
grondwettelijke verplichting der Overheid
ten aanzien van haar zorg voor het Open
baar Onderwijs en het beginsel der finan
cieele gelijkstelling.
De vergoeding voor materieele kosten zal
dus moeten omvatten: ten 1ste de vergoe
ding der minimum exploitatiekosten en ten
2de de vergoeding van bouw-, inrichtings-
en vernieuwingskosten. Daar het 2de
^ement der vergoeding niet bedoeld is als
dekking van jaarlijks terugkeerende kos
ten, zal er ter verzekering eener gezonde
manciering voor gewaakt dienen te wor-
dst dit gedeelte der vergoeding, be-
hrniti-1 *5* den kapitaaldienst, niet ver-
iiitaa„c.W0^T voor de dekking van gewone
ooe otwio^,aar onze meening zou, met het
hoeften t„^evre<i}ging van toekomstige be-
invoerine van scholenbouw, bij
Rmmnriin^ orgaan met verantwoord
XdimTner SLrU bij een uniforme ver
goeding per leerling omvattende de beide
bovengenoemde elementen, de tegenwoor
dige toestand van gebouwen en inrhSing
een belangrijken invloed uitoefenen op dl
financieele mogelijkheden voor de diverse
scholencombinaties m de naaste toekomst.
Ten slotte zal dit stelsel gezien het boven
genoemde onmisbare tweede vergoedings
bestanddeel zeer zeker niet leiden tot oogen-
blikkelijke beperking der overheidsuitgaven.
De kwesties der hoofdbesturen van dé
door den heer K. gedachte scholenconcerns
met behoud van zelfstandige schoolbesturen
en de door hem besproken verhouding tus-
schen de beschikbare particuliere middelen
voor scholen met religieus en voor scholen
met leekenpersoneel laten wij hier verder
buiten beschouwing, omdat zij niet in direct
verband staan met het kostenprobleem.
Met; behoud van de goede gedachten, die
ln..h®! Plan-Keestra besloten liggen, willen
^lrler?nder een ander stelsel van finan-
vi L- m overweging geven.
leder,e gemeente, waar een
den semepntp s£holen bestaan, een door
voor hTtnS henoemd bestuursorgaan
voor het Openbaar Lager Onderwin dat
een taak en bevoegdheden heeft alé het
schoolbestuur bij het Bijzonder Onderwas
do if +n overheidskassen komen
de kosten, verbonden aan het Lager Onder
wijs, worden onderscheiden in-
a. kosten van bouw, eerste inrichting en
uitbreiding; 6
b. materieele exploitatiekosten;
c. de jaarwedden van het wettelijk ver
plicht personeel.
De kosten genoemd onder a en b, en geen
andere, komen ten laste van de gemeenten-
die genoemd onder c, en geen andere, ten
laste van het Rijk. Met volkomen doorvoering
van het beginsel der financieele gelijkstel
ling worden voor het Openbaar Onderwijs
aan de bovengenoemde bestuursorganen, en
yoor het Bijz, Onderwijs aan de schoolbe
sturen door de gemeente beschikbaar ge
steld:
a) de stichtingskosten, omvattende de
kosten van grand, bouw, eerste inrichting
en bij stijging van het aantal leerlingen, de
kosten van noodzakelijke uitbreiding. Het
beschikbaar te stellen bedrag worde van
rijkswege voor het geheele land vastgesteld
en dient toereikend te zijn voor een sobere
doch voldoende bouw en inrichting. Met
het oog op de uiteenloopende grondprijzen
in verschillende gemeenten zouden meer
dan een norm kunnen worden vastgesteld.
De meerdere kosten ten gevolge van luxe
uitvoering of uitgebreider en meer kostbare
inrichting zouden zoowel bij het Openbaar
als bij het Bijz. Onderwijs uit particuliere
middelen moeten worden gefinancierd.
b. de materieele exploitatiekosten, om
vattende:
1) de kosten van verlichting, verwar
ming, schoonhouden en onderhoud van het
gebouw, en verdere kosten van instand
houding. Het bedrag hiervan worde van
rijkswege bepaald en evenredig gesteld aan
het aantal verplichte leerkrachten. Met het
oog op de uiteenloopende kosten in diverse
gemeenten kunnen deze in klassen worden
ingedeeld
2) de kosten van aanschaffing en onder
houd van leermiddelen en schoolmeubelen
(hieronder ook te rekenen de kosten van
vernieuwing) en de overige kosten ter ver
zekering van den goeden gang van het on
derwijs. Deze vergoeding kan over het ge
heele land gelijk zijn en evenredig gesteld
worden aan het aantal leerlingen Waar uit
deze vergoeding vernieuwingskosten van
meubilair en leermiddelen moeten worden
bestreden, dient hiervoor reservevorming
tot een bepaald maximum of verdeeling
van kosten over meerdere jaren te worden
toegelaten.
Het gemeentebestuur behoude ten aanzien
van de aanwending der beschikbaar ge
stelde gelden zoowel bij het Bijz. als bij
het Openb. Onderwijs een controleerende
functie.
Bij de hier beschreven vergoedingswijze
wordt uit de jaarlijksche toegemoetkomin-
gen de factor stichtingskosten uitgeschakeld,
waardoor althans gedeeltelijk de tegen het
stelsel-Keestra geopperde bezwaren onder
vangen worden; aanvragen voor aanschaf
fing van meubilair en leermiddelen anders
dan bij stichting of uitbreiding vervallen;
geschillen over overschrijding van normale
eischen komen niet meer voor; de school
besturen weten vooral op welke vergoeding
zij kunen rekenen, zoodat teleurstelling en
financieele-moeilijkheden-achteraf verme
den kunnen worden.
c. De jaarwedden van het wettelijk ver
plicht onderwijzend personeel. Deze worden
door het Rijk gecontroleerd en vergoed.
Zoowel bij het Openb. als bij het Bijz. on
derwijs worden boventallige leerkrachten
alleen aangesteld indien hun wedden uit
particuliere bijdragen kunnen worden vol
daan.
Naar onze meening biedt het boven om
schreven systeem de volgende voordeelen:
1. Het beoogt niet alleen een wettelijke,
doch ook een feitelijke financieele gelijk
stelling tuschen Openb. en Bijz. onderwijs;
2. het zal leiden tot vermindering der
onderwijsuitgaven ten laste der overheids
kassen;
3. het brengt vermindering der adminis
tratieve werkzaamheden;
4. het is geschikt zoowel voor groote
scholencombinaties als voor afzonderlijk
staande schoolbesturen;
5. het sluit gemakkelijk aan bij den thans
bestaanden toestand;
6. het is te prefereeren boven het tot
allerlei geschillen aanleiding gevende be
staande stelsel.
Wij bieden ons denkbeeld gaarne ter
overweging aan.
Eindhoven, Aug. 1933.
W. v. d. HEUVEL.
Het vernieuwde Dominicanenklooster te Zwolle, dat Zondag a.sweer plechtig in
gebruik genomen wordt.
Naschrift. Het is onze bedoeling, dat de bij
drage per leerling een bedrag (dat, vooral
in tijden waarin versobering dient te worden
betracht, betrekkelijk gering kan zijn) zal be
vatten voor rente en aflossing van te leenen
kapitaal voor schoolbouw en -verbouwing.
„Scholenconcerns", die over vaste jaarlijksche
bijdragen kunnen beschikken, zullen zeer wel
op billijke voorwaarden voor schoolbouw kun
nen leenen; misschien zal daarvoor in een
enkel geval het Kijk de betaling van rente en
aflossing moeten waarborgen. Het bezwaar, dat
de heer v. d. Heuvel ziet, is dus in feite niet
aanwezig. Met erkenning van het goede dat in
het stelsel van den heer v. d. H. schuilt (al
zal ook het bepalen van de bijdragen als door
hem gedacht, op moeilijkheden stuiten), geven
wij toch de voorkeur aan het door ons aanbe
volen systeem, dat ongetwijfeld eenvoudiger is
en het beoogde doel het meest nabij komt.
In het systeem van den heer v. d. Heuvel
kan de verrekering van kosten tusschen de
gemeenten voor de z.g. buitenleerlingen niet
gemist worden, in ons stelsel wèl. Dat is reeds
een belangrijk voordeel, en zoo zijn er meer.
KEESTRA.
ROME, 7 September (R.O.) Z. H. de Paus
droeg in de St. Pieter een H. Mis op voor de
voortplanting des geloofs, in tegenwoordigheid
van 50.000 personen, Z. H. Em. kardinaal Dalla
Costa en een 20-tal bisschoppen.
ROME, 7 September (H.N.) Nadat Z. H. de
Paus vanmorgen de H. Mis had opgedragen
voor de voortplanting van het geloof, gaf de
H. Vader, alvorens de basiliek te verlaten,
plechtig zijn apostolischen zegen.
Na het verlaten van de basiliek wuifde de
Paus de menigte, die hem geestdriftig toejuich
te, met zijn zakdoek toe, hetgeen met nieuwe
bijvalsbetuigingen beantwoord werd.
R. K.
STAATSPARTIJ EN
GROEPEN-
FASCISTEN-
In de algemeene vergadering van de R. K.
kiesvereeniging „Recht voor Allen" te Nijme
gen, maakte de gep. kolonel F. v. d. Steen
propaganda voor het streven om katholieke
voormannen, leden van de R. K. Staatspartij,
lid te doen worden van den N.S.B. (Mussert-
groep) om zoo katholieke invloed te kunnen
uitoefenen op de fascistische beweging.
De vergadering sprak zich met het bestuur
unaniem tegen dit denkbeeld uit, en conclu
deerde dat elk lid der R. K- Staatspartij, die
de fascistische beweging aanhangt, uit de R. K.
Staatspartij moet gezet worden.
PASTOOR P. P- J- BROUNS f
Na een langdurige ziekte is gisteren over
leden de Zeereerw. heer P. P. J. Brouns pas
toor te Schinveld.
PASTOOR P- OOMEN f
In het St. Ignatius-ziekenhuis te Breda is
vrij plotseling overleden de Zeereerw. heer
P. Oomen Pastoor te Wagenberg gem. Ter-
heijden.
Het bezoek, dat de Koninklijke Familie gis
terenmiddag gebracht heeft aan de Kweek
school van het Leger des Heils en het dorp
Amstelveen is uiteraard het betrof hier im
mers een dorp met een betrekkelijk be
volking wel niet door de massaliteit een
grootscheepsche maar, door haar spontaneïteit
en hartelijkheid een triomftocht geworden.
Reeds vroeg in den middag bereidde Amstel
veen zich voor. Het heele dorp vlagde, de men.
schen droegen zonder mankeeren oranje. De
meesten gingen alvast, hoewel men uren te
vroeg was, naar het Kerkplein, een kleiner
deel begaf zich naar den Amstelveenschen
weg of naar de groote bocht waar de kweek
school van het Leger des Heils staat. De Am-
stelveensche politie kon het, zooals men begrij
pen kan, alleen niet af. Zij kreeg derhalve
assistentie van een groot detachement Amster-
damsche agenten en vier hoofdstedelijke poli
tieruiters, benevens van ruiters der marechaus
see. Bovendien had de politie te Amstelveen
zelf touwen laten spannen in de omgeving
van de kweekschool, zoodat de afzetting keurig
gehandhaafd bleef.
De kweekschool zelf vlagde aan alle kanten.
Uit den toren woeien de Nederlandsche drie
kleur en de vlag van het Leger des Heils. Uit
de daken van de vleugelgebouwen staken vlag
gen en tenslotte was er een vlag in den tuin
geplant.
Langs het pad, dat naar den hoofdingang
voerde, stelden zich aan weerszijden padvin
ders en padvindsters van het leger op. Daar
vond ook het muziekkorps van het leger des
heils een plaats en om het wachten te korten,
de stemming te verhoogen, bracht het ver
scheidene plechtige muzieknummers ten ge-
hoore. Ten laatste voegde zich ook de burge
meester van Nieuwer Amstel, mr. Haspels met
ambtsketen omhangen bij de wachtenden.
Het was toen reeds kwart voor vijf geweest.
De Koninklijke Familie was van het paleis
vertrokken en bevond zich onderweg.
Bloemen langs den weg.
Het werd tien minuten na den vastgestelden
tijd, vijf minuten voor half zes was het voor
de stoet de kweekschool te Amstelveen be
reikte.
Dit had zijn reden.
De belangstelling, welke de Koninklijke Fa
milie onderweg ondervond was wederom bui
tengewoon groot. En op den Amstelveenschen-
weg moest de koninklijke auto eenige malen
stoppen voor de bloemenhulde, welke men de
Koningin wilde brengen.
Dit geschiedde voor het Sint Jozefsgesticht
van de zusters Carmelitessen. Alle kinderen
stonden met de zusters voor het huis opgesteld
met oranjevlaggen in de hand. Toen de konink
lijke stoet naderde, traden eenige kinderen naar
voren. Toen de auto, waarin de Koninklijke
Familie gezeten was, stopte, boden de kinde
ren H. M. de bloemen aan. Vriendelijk dankte
H. M., terwijl zij elk der kinderen een hand
gaf. En dan ging het weer verder. Het ging
evenwel slechts stapvoets. Overal stond het
publiek langs den langen weg en H. M. had de
attentie de hulde der bevolking, alsof zij door
niets gehaast werd, in ontvangst te nemen.
Ook verderop langs den weg hebben de
jongens eener R. K. school de Vorstin bloe
men aangeboden. Hier herhaalde zich het too-
neel van voor het St. Jozefsgesticht.
Zoo bereikte de Koninklijke Familie tenslot
te de kweekschool, waar het muziekkorps het
„Wilhelmus" aanhief, dat door de officieren,
cadetten, padvindsters en het publiek uit volle
borst werd medegezongen.
Aan den ingang van het gebouw werden de
hooge bezoekers ontvangen door den burge
meester van Nieuwer Amstel, mr. Haspels,
commandant Vlas, leider van het Leger des
Heils in Nederland en brigadier Beekhuis, lei
der van de kweekschool, die de Koninklijke
Familie de hal binnenleidden, waar de jonge
juffrouw Greta Beekhuis bloemen aanbood.
De vorstelijke bezoekers betraden vervol
gens de kamer der officieren, waar comman
dant Vlas enkele kolonels met hun echtge-
nooten en de architecten van het gebouw de
heeren Ingwersen en Bakker voorstelde.
Hierna begaven de hooge gasten zich naar
de aula, waar zich de cadetten verzameld had
den, die nadat de vorstelijke personen de voor
hen bestemde zetels hadden ingenomen, onder
leiding van adjudant Claeys een door zijn
echtgemoote adjudante Claeys gecomponeerd
lied ten gehoore brachten.
Na afloop hiervan maakte de Kon. Familie
een rondwandeling door het gebouw, waarbij
commandant Vlas, brigadier Beekhuis en de
architecten Ingwersen en Bakker van voor
lichting dienden.
Daarop was het oogenblik van vertrek aan'
gebroken. In de kamer der officieren plaatsten
de Koningin, de Prins en de Prinses hun hand-
teekeningen in het bezoekersregister.
Daarna verlieten de hooge gasten het ge
bouw, terwijl officieren en kadetten „Dat 's
Heeren zegen op u daal" zongen.
Men besteeg wederom de auto's, burge
meester Haspels nam naast zijn ambtsgenoot
van de hoofdstad in diens auto plaats en voort
ging de tocht stapvoets door het jubelende
Amstelveen.
Door jubelend Amstelveen.
Was het reeds overal langs den weg zeer vol,
de drukte bereikte haar hoogtepunt bij het
Kerkplein. Men kan zeggen, dat heel Amstel
veen was uitgeloopen, om de vorstin en haar
gezin te begroeten en de meesten hadden zich
op of in de omgeving van het Kerkplein opge
steld, waar de bevolking de koninklijke familie
een onverwache spontane huldiging had bereid.
Hier stonden alle schoolkinderen van het
dorp, katholieke, protestantsche en leerlingen
van de openbare scholen gereed, om H.M. on
der leiding van den heer Vocking, hoofd der
R.K. School toe te zingen.
Maar voor het zoover was werden er bloemen
aangeboden. Bloemen die uit tientallen handen
in de koninklijke auto werden geworpen. Daar
traden naar voren kinderen en ouden van da
gen, kinderen reeds flink uit de kluiten gewas
sen, van een jaar of veertien en kleine peuter-
tjes, die moesten worden opgetild, om hun bloe
men aan de Koningin te kunnen geven. Daar
waren ook oudere menschen, die met bloemen
van hun aanhankelijkheid aan ons vorstenhuis
wilden getuigen, leden van jeugdorganisaties en
sportvereenigingen. Een stokoud moedertje
zoowaar kwam haar bloemen aan de Koningin
aanbieden, terwijl het publiek niet ophield te
juichen. De bloemen vulden de auto tot zi;
boordevol was.
Daverend gezang
Voor allen had de Koningin een vriendelijk
woord, allen kregen een hand van H.M. en toen
de bloemenhulde was afgeloopen, zette het kin
derkoor het „Wilhelmus" in. Geen van de om
standers die nog zweeg. Het gezang schalde
tegen de gevels der huizen op.
H.M. heeft zich daarna den heer Vocking laten
voorstellen en hem haar dank betuigd. Ook
aan burgemeester Haspels betuigde de Konin
gin haar dank voor de haar door de Amstel-
veeners gebrachte hulde.
Verder ging de tocht weer. Al ging het langs
buitenwegen, de Ouderkerkerlaan en den Am-
steldijk, in eenzaamheid reed de kon. familie
niet. Overal stonden menschen en nog enkele
malen moest de Koningin bloemen in ont
vangst nemen. Bloemen waren er bij Over-Ou-
derkerk, waar de kinderen stonden met den
burgemeester van Ouder-Amstel, bloemen waren
er wederom bij het Kalfje, waar burgemeester
Haspels afscheid nam en bloemen boden voop
het laatst tijdens dezen tocht dames aan van
de kweekerij „Rozenoord".
Toen ging het huistoe door een Amsterdam,
dat de koninklijke familie alweer vriendelijk
verwachtte. Uiterst langzaam vorderde de stoet
en het was reeds tien minuten voor half acht,
toen de auto's den juichenden Dam opzwenk
ten.
Huldigingdéfilé in het Stadion.
De hoofd-Commissaris van politie verzoekt
het publiek, hetwelk het huldigingsdéfilé in het
Stadion op a.s. Zaterdag wenscht bij te wonen,
uiterlijk te 2.15 uur n.m. in het Stadion aan
wezig te willen zijn. Bestuurders van motor
rijtuigen, die in de nabijheid van het Stadion
wenschen te parkeeren, wordt aangeraden
reeds geruimen tijd vóór dit laatste tijdstip
voor te rijden.
Houders van doorlatingsbewijzen (z.g. Passé
files), welke recht geven tot inrijden in het
Stadion, wordt, in het belang eener vlotte ver
keersregeling, dringend verzocht deze bewijzen
zichtbaar aan de voorruit van hun automobie
len aan te brengen.
Deelnemers aan het défilé, welke per auto
bus aankomen, moeten deze voertuigen opstel
len in de nabijheid hunner opstellingsplaatsen
(hetzij nabij het IJsclubterrein, hetzij nabij
het Olympiaplein)zooals zulks nader door de
politie zal worden aangeduid. Deze autobussen
blijven aldaar geparkeerd staan, totdat van
daar weder naar de plaats van herkomst terug
gereden wordt.
Kind van een genialen vader wezen, is niet
altijd voordeelig en het lijkt evenmin |emak-
kelijk de opvolger te zijn van een zeer knap
pen minister. Dat de vorige minister van Finan
ciën een buitengewoon bekwaam man is, weet
iedereen. Met al het gezag dat hij in de Kamer
heeft, schaarde Jhr. de Geer zich achter zijn
opvolger en deze heeft vanmiddag getoond, dat
hij de zware portefeuille, welke hem werd tos-
vertrouwd, waardig is. De wijze, waarop Minis-
ster Oud de gewichtige omzetbelasting verde
digde, bewees dat hij de materie beheerschte,
de toon waarop hij het debat voerde, was
ministerieel en de argumenten waren in orde.
De Kamer had een goed oor voor den bewinds
man, die zijnerzijds getoond heeft tot vergaand
redelijk overleg bereid te zijn. Blijft de ver
houding tusschen de Kamer en dezen Minister
aldus, dan mogen wij hopen, dat zij goed zul
len samen werken in de komende dagen, die
moeilijke oogenblikken in overvloed zullen
brengen. Alle zeilen zullen moeten bijgezet om
te komen tot een sluitend budget, zei de Minis
ter, en veel onaangename maatregelen zullen
daar voor noodig zijn, óók bezuinigingen, al
zijn de problemen voor mij, die zich als Kamer
lid zestien jaar met de financiën bezig hield,
wat minder simpel dan voor den heer Wester
man, merkte mr. Oud sarcastisch op.
Met zijn omzetbelasting volgt Nederland
schier alle andere landen en deze belasting
achtte de Minister zeer goed passend in een
deugdelijk belastingstelsel. Vooreerst omdat de
tegenstelling direct en indirect niet zoo een
voudig is, als zij dikwijls wordt gesteld (er is
ook in ons blad op gewezen), vervolgens om
dat het in verband met de conjunctuurwisse
ling van belang is, dat het belastingstelsel niet
eenzijdig is en tenslotte omdat, zooals de Minis
ter uitdrukkelijk zei, de grens der directe be
lastingen bereikt, zooal niet reeds overschre
den is. Nog eens wees de Minister er op, dat
de couponbelasting volstrekt niet alleen „kapi
talisten" treft. Van soc.-dem. zijde is weer de
heffing ineens en de successiebelasting verde
digd, maar de Minister wees de eerste in de
huidige omstandigheden als ruïneus af, terwijl
hij ook de successiebelasting voor geen verdere
verhooging geschikt achtte. Welke ontzaggelijke
moeilijkheden zich hier voordoen bewees het
feit, dat een hypotheekboer dezer dagen met
opzegging werd bedreigd, omdat de hypotheek
houder gestorven was en de erfgenamen de
hypotheek van elfduizend gulden moeten af
zeggen om de vijftigduizend gulden successie
rechten te kunnen betalen.
Zoo moet het zwaartepunt wel in de ver
bruiksbelasting worden gezocht, al heeft de
Minister erbij gezegd, dat hij den last voor het
groote gezin begreep en dien onmiddellijk zou
verlichten, zoodra hij zijn begrooting maar slui
tend had gemaakt. Het scheen ons een duide
lijke wenk aan den heer IJsselmuiden om het
door hem ingediende amendement, dat blijkens
de toelichting (maar dat is geen wet!) ver
lichting voor de groote gezinnen beoogt, maar
in te trekken.
Nu had de heer IJsselmuiden er ook zijn be
vreemding over uitgesproken, dat de omzetbe
lasting in den huidigen vorm was gekozen
eenmalige heffing aan de hand van minstens
4 pet. en niet 1 pet. bij eiken omzet maar
de Minister wees er op, dat alle middenstands
organisaties juist dit stelsel wilden evenals de
groote meerderheid in de Kamer. Naar onze
meening terecht, want de meervoudige heffing
zou zich over héél het bedrijfsleven hebben
uitgestrekt met de zeer sterken tendenz zefer
veel tussehenhandel totaal uit te schakelen. Nu
kan men hopen op meer afwenteling, al is het
zeker, dat de ruimere vrijstellingen het karak-
Terug naar de missie.
Gistermorgen heeft mgr. N. van der Pas O.
Carm., apostolisch prefect van Malang, een
bezoek gebracht aan het Katholiek Indisch Bu
reau te 's-Gravenhage. De hooge bezoeker was
in gezelschap van pater J. Kerkhof O. Carm.,
prior te Merkelbeek en pater F. Duynstee O.
Carm., prior te Zenderen.
Gistermiddag is mgr. van der Pas te 3.40 uur
van het Hollandsche Spoorstation uit Den Haag
vertrokken naar Marseille, waar hij zich heden
inscheepte op het m.s. „Baloeran" om daar
mede naar zijn missiegebied terug te keeren.
Met den apostolisch perfect reist pater Metho
dius Hendriks O. Carm. uit Loosduinen, die
voor het eerst naar de missie vertrekt.
Bij het vertrek uit Den Haag naar de Missie
op Java van Mgr. N. van der Pas O.Carm.
Apostolisch-Prefect van Malang waren op het
station aanwezig pater Ferd. Duijndam O.Carm.
prior te Zenderen, pater J. Kerkhof, prior te
Merkelbeek, pater Jos. Bouman O.Carm. en
pater dr. Cyrillus Hendriks O.Carm. broeder
van pater Methodius Hendriks O.Carm., die
den Apostolischen Prefect naar de Missie ver
gezelt en wien des morgens in de parochiekerk
van O. L. Vrouw Hemelvaart te Loosduinen,
na een plechtige H. Mis het missiekruis door
Mgr. van der Pas, met een toespraak was uit
gereikt t
Voorts waren de directeur van het K.I.B. en
verschillende vrienden en kennissen op het
station aanwezig.
ter van bedrijfsbelasting méér hechten aan den
nieuwen fiscalen maatregel. Het gold Hier ech
ter kiezen tusschen twee systemen en ook oud-
Minister de Geer billijkte, dat zijn opvolger
het éénrftalige stelsel van heffing koos.
De vrijstellingen zijn door den Minister zóó
uitgebreid, dat vooral de heeren Kortenhorst
en Fleskens reden hebben verheugd te zijn.
Vrij worden nu de bedrijfsmiddelenhulpstof
fen voor zoover zij geen machines en gereed
schappen zijn, dus wel electriciteit en kolen
voor bedrijven. Verder de grondstoffen van
onbelaste goederen, de klompen en alle perio
dieken. De export-industrie wordt geholpen,
doordat nu ook het compenseerend invoerrecht
voor grondstoffen wordt teruggegeven. De fa
brikant die tevens detaillist is, zal belasting
betalen over den grossiersprijs en de uitgever-
drukker zal alleen belasting betalen over de
zuivere drukkosten. Voor loopende contracten
zal nu ook de tegemoetkoming van art. 7 gel
den voor den grossier. Veevoeder en gezouten
groenten komen nu ook vrij, maar geen boter
of kaas, terwijl tegen vrijstelling van fruit,
technisch-fiscale bezwaren schijnen te bestaan.
Omdat het ondoenlijk is tusschen de soorten
boeken te scheiden, komen deze ook niet vrij.
Aangezien de consequenties ervan niet kunnen
worden overzien, zijn ook de eigen leveringen
niet vrij Daartegenover staat, dat de Minister,
conform dir. Kortenhorst's verlangen, zegels
op crediet zal toestaan, welke driemaande-
liiksch met den inspecteur der accijnzen ver
rekend zullen moeten worden. De belaste be
dragen zullen precies over de factuur naar bo
ven worden afgerond: een rekening van 4.92
wordt dus belast met twee cent. Voor de kleine
bedragen is er geen papieren rompslomp; de
detaillisten worden hier per omzet aangeslagen.
Een gewichtige mededeeling van den Minister
was, dat hij zal probeeren, zooals van verschil
lende zijden was gevraagd, de belasting op de
sigaren, sigaretten en tabak, wier banderollen
hij ook zou willen beveiligen, m den bestaan-
den accijns te verwerken. Dit ware welhcht
mogelijk tegelijk bij de aanstaande verlenging
der opcenten. Geschiedt dit, dan zlJn d® r°°^"
artikelen allicht ook vrij van de omzetbelasting,
die de Minister uiterlijk op 1 Januari a.s. wil
doen ingaan. Tenslotte verdient dan nog de
toezegging vermelding omtrent het compensee
rend invoerrecht uitsluitend voor de artikelen,
die hier te lande worden bereid of vervaar-
Maar al deze toezeggingen, waarover nog een
nota van wijziging zal verschijnen worden al
leen van kracht, wanneer de weeldeverterings-
belasting gehandhaafd blijft. De daarvan ver
wachte vijf millioen kan de schatkist niet mis
sen en de lijst van de daaronder vallende ar
tikelen, al is zij uiteraard hier en daar wille-
keurig is zeer consciëntieus opgemaakt. Ruwe
diamanten bijvoorbeeld vallen er metJ»dar»
maar gezette steenen wel, terwijl electrische
haardrogers en groote fototoestellen in e-
genstelling tot kleine, er niet onder vallen,
omdat het beroepsinstrumenten zijn. Dr. Kor
tenhorst die overigens heelemaal geen reden
heeft om ontevreden te zijn, kan dus ook zijn
amendement tegen de weeldevertenngsbelas-
ting wel intrekken.
Aan het heffingspercentage morrelde de heer
Snoeck Henkemans even, maar mr. de Geer
zei onmiddellijk: de c.h. fractie stemt vóór de
heffing van 4 pCt. Ook de afgescheiden anti-
rev. heer van Houten beloofde zijn steun aan
de 'wet, die natuurlijk heele zwarte schaduw-
zijden heeft daarover behoeven wij elkaar
niets diets te maken maar die naar aller
overtuiging nu eenmaal onmisbaar is om net
anders dreigende, kolossale begrootmgstekort
te dekken. Als echter de wet met haar 4 pCt.
heffing bij de bron, haar 10 pCt. heffing bij
den verkoop van weeldeartikelen en haar 5
en 112 pCt. compenseerend invoerrecht, wer
kelijk veel verbeterd tot stand zal komen, is
dit mede te danken aan de deskundige wijze,
waarop de Kamer er, als goede verdedigster
van de volksbelangen, de onbillijkheden en
fouten uit hielp halen.
DE HULDIGING VAN H. M. DE
KONINGIN TE AMSTERDAM.
Extra-treinen op Zaterdag.
Naar wij vernemen laten de Nederlandsche
Spoorwegen in verband met het te verwachten
drukke reizigersvervoer op Zaterdag 9 Sep
tember ter gelegenheid van de huldiging van
H.M. de Koningin in het Stadion te Amster
dam verschillende voortreinen rijden. Boven
dien zullen de navolgende extra-sneltreinen
rijden voor terugkeer der reizigers:
Trein 1165 Amsterdam C.S. v, 22.15 Haar
lem A 22.29 zal doorgevoerd worden naar Rot
terdam D.P. stoppende te Leiden, Den Haag,
Delft en Schiedam.
Extra-sneltrein Amsterdam W.P.—'s Bosch.
Amsterdam W.P. v. 21.12, Utrecht C.S. A. 21.40,
Óulemborg A. 21.59, Zaltbommel A. 22.19, s-Her-
togenbosch A. 22.34.
Extra-sneltrein Amsterdam C.S.—Alkmaar.
Amsterdam C.S. v. 19.11, Alkmaar A. 19.45.
Wordt doorgevoerd als de bestaande stoomtrein
2575 Alkmaar v. 19.46, Den Helder (A. 20,49)
Naar wij vernemen is de Minister van Water
staat voornemens den Afsluitdijk op 25 dezer
officieel te openen, op welken datum tevens de
aanbieding aan den Staat zal geschieden van
het door de Mij. tot Uitvoering der Zuiderzee
werken opgerichte monument.
Ministerieel bezoek.
Dinsdagmorgen heeft Z. Exc. prof. dr. Slote-
maker de Bruine, minister van Sociale Zaken,
een officieel bezoek gebracht aan de Najaar-
beurs.
Aan het station werd de Minister opgewacht
door den secretaris van den Raad van Beheer,
den heer W. Graadt van Roggen. Per auto reed
men naar het secretariaat van de Jaarbeurs,
waar de ontvangst plaats had.
Daarna maakte de Minister een rondwande
ling langs de stands, waarbij hij werd verge
zeld door den heer Graadt van Koggen, C. R.
Th. baron Krayenhoff, voorzitter der Alg. Ned.
Ver. voor Vreemdelingenverkeer, Jhr. ïr. A.
H. Op ten Noort, onder-voorzitter, ir. P. A.
Roelofsen en A. Frijlink, leden van den Raad
van Beheer der Jaarbeurs.
De raad der gemeente Eist besloot een ver
bodsbepaling in het leven te roepen tegen het
kampeeren van jongelui van tweeërlei kunne.
Met overgroote meerderheid werd een ver
ordening vastgesteld op het baden en zwem
men in de gemeente, terwijl het in het al
gemeen verboden werd ontkleed of in on
voegzame kleeding te verschijnen daar waar
anderen plegen te vertoeven, hetzij in of bui
ten een badinrichting of zwemgelegenheid.
N. C. C- EN DE SCHIPPERS.
Het Nationaal Crisiscomité deelt mede:
Met betrekking tot de evenredige vracht-
verdeeling is onlangs in de dagbladen een
mededeeling verschenen, waarin a.m. wordt
vermeld: „dat door het Nationaal Crisiscomité
de gedachte in overweging zou zijn genomen
om schippers, die niet kunnen varen vanwege
den slechten staat, waarin hun schip verkeert,
in de gelegenheid te stellen, hun vaartuig te
laten opkalefateren."
Een dergelijke algemeene maatregel is nooit
door het comité getroffen, noch ligt het in de
bedoeling terzake een bijzondere voorziening
te treffen naast hetgeen tot leniging van didect
stoffelijken nood in schippersgezinnen ter voor
ziening in noodzakelijke dagelijksche behoef
ten werd verricht.
OOK EEN NATUURBAD IN APELDOORN.
B. en W. van Apeldoorn stellen den raad voor
te besluiten tot oprichting van een tot
exploitatie van het natuurbad „Berg en Bosch
waarvan het bestuur zou kunnen bestaan uit
ren Ud van het college van B. en W„ twee leden
van den raad. de directeuren van gemeentewer
ken grondbedrijf en technische bedrijven, bene
vens eenige leden der burgerij. Zij wenschen
aan deze stichting een crediet te verleenen van
f 150.000. Dit bedrag omvat de kosten z°ndar
den grond, die door de schatters van het gron -
bedrijf is gewaardeerd op 50.ÜUU.
RADIOTELEFOONVERKEER MET
NED- INDIë.
In de maand Augustus 1933 zijn in Hri nidio-
telefoonverkeer met Ned. Indie in totaal 211
gesprekken gevoerd, waarvan 90 in Nederland
en 121 in Indië werden aangevraagd.
Van de hier te lande aangevraagde gesprek
ken hadden er 66 betrekking op zakelijkeen
24 op familieaangelegenheden Voor Indie be
droegen deze getallen resp. 67 en 54.
In totaal werden 135 gesprekken van huis u.t
gevoerd waarvan in Nederland 58 en in Indie
77 werden aangevraagd.
In het radiotelefoonverkeer Europa met Ned.
Indië via -Nederland werden in totaal 4 §esPrak"
ken gevoerd namelijk met Belgie 2 en
Engeland 2.
OPSPORING VERZOCHT
In het Algem. Politieblad verzoekt de burge
meester van Schaesberg namens de ouders te
worden bekend gemaakt, met de /J q
van Hubert Heussner, geboren te Aken^9 Maal*
1912. Het signalement is: lengte 1.60 M. vooi*
hoofd breed, haar donker blond, neus klem,
mond klein, aangezicht vol, kleur gezond.
De Pelikaan (thuisreis) is gisteren van Singa
pore vertrokken en te Bangkok aangekomen.
De „Rijstvogel" (uitreis) is te Belgrado aan
gekomen.
MALAISE IN DEN MIJNBOUW.
Zaterdag a.s. wordt niet gewerkt op de vier
Staatsmijnen.
