DE DUITSCHE KATHOLIEKENDAG
TE WEENEN.
mm
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1933
„iCHRISTUS EN HET AVOND-
LAND."
HET VIJFDE EEUWFEEST VAN
DEN ST. STEPHANUSDOM.
MPiwi
M
m - m| ft,
H
AFSCHEIDSRECEPTIE
MGR. GOUMANS.
ROTTERDAMSCHE RECHTBANK.
SCHOONHOVEN
MAASSLUIS
VLAARDINGEN
(Van onzen correspondent.)
W e e n e n7 September 1933.
De Oriëntexpress heeft ons gisteren temid
den van een sidderende grootstadsopgewonden
heid gebracht.
De uitgangen van den Westbahnhof, dit Euro-
peesche trefpunt op de groote wegen van West
naar Oost en Noord naar Zuid, waar alle talen
der wereld langs U heen flarden, gutsten on
afgebroken breede stroomen menschen de stad
In. Hier is de poort, waaflangs de ontelbaren,
van heinde en verre gekomen, opgaan naar den
Algemeenen Duitschen Katholiekendag. Het
zijn Amerikanen en Bulgaaren, Polen en Hol
landers, Franschen en Zwitsersde
Oude en de Nieuwe Wereld verschijnen op het
appel van de oude Moederkerk hier op de
plaats, waar een worsteling tusschen levens
richtingen en wereldbeschouwingen plaats
vindt op het tijdstip, dat een epoche in de
wereldgeschiedenis wordt afgeslo'Jn.
Toen wij gisteren Weenen weer betraden
sedert langen tijd, voelden we even een vleug
je verdrietwe vinden er een leege plaats,
er is een leegte, die we vroeger ingenomen
wisten door een zeer vereerden, goeden vriend.
Helaas, mgr. dr. Seipel is er niet meer. Reeds
meer dan een jaar geleden is hij opgegaan
naar betere gewesten, na tot den dood voor
zijn land en zijn volk gezwoegd en gestreden
te hebben. Deze Katholiekendag was zijn dag
geweest
En wanneer we nu de toebereidselen zien, die
hier in het aloude Weenen getroffen zijn voor
deze massale demonstratie van Katholieken van
iJÉli
y /s kSH» w.
'm Wm&
De jubileerende St. Stephansdom
te Weenen.
bijna alle landen der aarde, wanneer we zien,
hoe Weenen, ondanks alle materieele kommer
nissen toch trouw blijft aan de traditie, cen
trum en bolwerk van de zuiver Katholieke cul
tuur te zijn, dan past het hier allereerst te
herdenken den man, wiens heele politieke op
treden er op gericht was, Oostenrijk en Wee
nen in geestelijke onafhankelijkheid te hou
den, door voor de materieele zelfstandigheid te
vechten. En we herinneren ons zijn woorden,
die hij sprak in een onderhoud op een uur, dat
Oostenrijksche en Duitsche socialisten op het
Weensche Raadhuisplein voor den oogenblik-
kelijken „Anschluss" stonden te pleiten: „Nooit
zal ik tot dezen Anschluss kunnen medewer
ken. Europa heeft een onafhankelijk Oosten
rijk, al dan niet In zijn huldigen vorm, noodig
en Oostenrijk zelf heeft zijn politieke zelfstan
digheid noodig, om zijn eigen Oostenrijksche,
dat is Katholieke, cultuur tegen verbasterende
invloeden te kunnen beschermen."
De man, die deze woorden sprak, heeft zijn
werk aan een ander moeten overlaten. De ont
wikkeling der dingen heeft een opvolger naar
voren gestooten, waarvan men een jaar geleden
nog niet sprak. En terwijl op politiek terrein
een verbitterde kamp gestreden wordt om de
staatkundige onafhankelijkheid te behouden,
verzaakt Oostenrijk niet aan zijn taak, om het
Katholieke cultuurleven te blijven stuwen.
Hoe grootsch en hoe geweldig de Algemeene
Duitsche Katholiekendag ook is opgezet: toch
voelt men telkens een groot gemis. De poli
tieke verhoudingen tusschen Oostenrijk en
Duitschland hebben wederkeerig tot scherpe
maatregelen geleid. Den Duitschers uit het Rijk
is de deelname aan den Katholiekendag voor
het geheele Duitsche Volk onmogelijk ge
maakt. In Passau, het Oostenrijksch-Duitsche
grensstation, verliet de laatste Duitscher den
trein en bracht deze slechts burgers van an
dere staten naar Weenen. Zoo mist men dan
ook de geloofsgenooten uit het groote Duitsche
Rijk, zoo blijven zij gespeend van alles wat hier
voor de Katholieke wereld wordt gedaan. Verba
volant, scrlpta manent. De analen van deze
grootsche gebeurtenis zullen, naar een vrijelijk
gebruik van dit gezegde, al wat in Weenen tot
heil van het Duitsche Volk en van geheel de
wereld wordt geschreven en gesproken, vast
leggen en een veilige handleiding worden in tal
van vraagstukken, wanneer straks door beter
inzicht en verstandhouding de volken van een
stam elkander weer gevonden zullen hebben.
Bij het doorlezen van het omvangrijke pro
gram van den Duitschen Katholiekendag,
dringt zich onwillekeurig de vrees op, dat men
dit wel wat overladen heeft. Niet alleen zijn
de dagen van 8 tot 12 September geheel bezet
met kerkelijke plechtigheden, doch er is geen
vereeniging, op welk gebied ook verankerd in
het Katholieke leven, die niet binnen het kader
van dezen Katholiekendag een bijeenkomst
houdt. En zoo heeft men series vergaderingen
van sociale, charitatieve, ontspahnings- en ont-
wikkelingsvereenigingen, jeugdbonden, stu
dentenverenigingen en wat er verder in Oos
tenrijk of onder de Duitsch-sprekende Katho
lieken van andere staten bestaat. Enkele dezer
bijeenkomsten hebben reeds plaats gevonden,
voordat de Katholiekendag officieel geopend
was. 't Program is te uitgebreid om allen ver
gaderingen binnen den tijd van den Katholie
kendag plaats in te ruimen1.
Rond den Katholiekendag heeft men verder
een menigte van plechtigheden op alle gebied
georganiseerd, waarbij de staat op waarlijk
zeer gulle wijze zijn medewerking heeft ver
leend. Het Roode Weenen blijft natuurlijk bui
ten alles. Sedert echter de dictatuur haar in
trede heeft gedaan en het nationaal-socialisme
springensgereed staat om zijn slag te slaan, is
de schrik ietwat in de roode leden geslagen en
zijn de genossen ietwat handelbaarder gewor
den. Ook zonder dat zou de Oostenrijksche re
geering zich niet hebben laten weerhouden, om
den Duitschen Katholiekendag te omgeven met
al den luister, dien zij verleenen kan. Zij heeft
al haar organen aan het werk gezet, zelf zal
zij zoo mogelijk in pleno bij de voornaamste
plechtigheden tegenwoordig zijn, zij heeft zelf
geheel in Katholiek-religieuzen zin een plech
tigheid georganiseerd ter herdenking van het
feit, dat 250 jaar geleden de Turken voor de
Weensche muren werden teruggeslagen, waar
door de Oude Wereld gered is voor het Chris
tendom voor eeuwen lang.
Treffend is in dit verband het thema, waar
op de Katholiekendag zich baseert: „Christus
en het Avondland". Opnieuw maakt de wereld
een crisis door. Gelijk de Turken eenmaal voor
Weenen stonden en het Christene Europa te
vuur en te zwaard onder de heerschappij van
de Halve Maan wilden brengen, zoo stormen
thans niet minder heftige gevaren op de Chris
tenheid toe. Geloofsafval, zedenontaarding,
liefdeloosheid, overdreven nationalisme:het
zijn alle machten, die tornen aan de grond
vesten van het eeuwenoude Christendom. Deze
Katholiekendag, die in beteekenis meer zal zijn
dan een Katholiekendag alleen voor het Duit
sche volk, wil een ernstige berading zijn, een
zelfcontrole en een openbaar onderzoek van
het wereldgeweten. En hij zal daarna in zijn
vele grootsche plechtigheden tot dank en hulde
aan God, den Meester aller dingen, tal van
goede besluiten, van beter inzicht en van her
nieuwde voornemens als een heerlijk Sursum
Corda opstieren.
Tegelijk met dezen Katholiekendag valt sa
men het vijfhonderdjarig bestaan van den
Sankt Stephansdom. Dit feit alleen zou voor de
Oostenrijkers reeds een voldoende reden ge
weest zijn, tot het organiseeren van grootsche
feestelijkheden. Bij geen volk ter aarde speelt
een domtoren zulk een symbolieke rol, als de
Stephansturm bij de Weeners en Oostenrijkers.
Hoog rijst de eeuwenoude toren boven de hui
zen en paleizen van Weenen uit. Geslachten na
geslachten zijn gekomen en gegaan. De oude
Stephan is gebleven, steeds dezelfde, steeds de
grijze reus, die langzaam werd opgebouwd door
de toewijding van een volk, welks leven werd
beheerscht door ingeboren Godsbekentenis en
Godsvertrouwen.
Hij zag aan zijn voet zijn Weenen lachen en
schreien, al naar gelang er vreugde of leed
haar entree deed. Hij zag de dapperen onder
Jan Sobiësky bloed en leven geven om de Tur
ken te verdrijven van de poorten van het
Christendom, hij zag de trotsche keizers re-
geeren en ondergaan, hij zag een volk zingend
den oorlog ingaan om tot stervens toe geslagen
eruit weer te keeren. Hij zag al de ellende en
den weedom van de duizenden, die daar huizen
onder de grauwe daken in de hooge woonka
zernen, zoowel als in de schitterende paleizen,
waar het goud verschrompelde tot een glans-
looze herinnering aan wat eens was. Hij zag
den rooden vloed wassen, hij zag, hoe wanhoop
en volksmisleiding zoo talloos velen van hun
anker sloegen en deden wegdrijven naar de
branding van de levenszee.
Hij, de oude reus, bleef echter pp zijn post.
Hij verhief zijn zware stem om zijn volk er
aan te herinneren wat zijn plichten zijn
En wanneer thans in den vreemde de kinderen
van het Oostenrijksche land rondzwerven,
wanneer zij in de hoop op een betere toekomst
aan gindsche zijde van den Oceaan naar werk
en brood zijn gaan zoeken, wanneer zelfs me
nige afgedwaalde de machtige stem van den
Sankt Stephan hoort of in gedachten hem bo
ven 't Weensche stadsbeeld op ziet rijzen, dan
vaart er een siddering van heimwee door de
leden. Want de Stephanstorendat is
Weenen, dat is Oostenrijk, dat is het ouderhuis
met zijn warme genegenheid, dat is de vrije
blije Jugendzeit, dat is de herinnering aan de
edelste dagen van het gansche leven, aan den
smetloosreinen dag eener eerste H. Communie.
Daarom jubelt deze Duitsche Katholiekendag
ook om den vijfhonderdjarige. En daarom be
vat het programma een reeks van plechtighe
den aan dit jubileum van safieren aard gewijd.
De plechtige inleiding.
Hedenavond heeft de inleiding tot den Ka
tholiekendag plaats gehad. De klokken van ge
heel Weenen hebben in melodieuze accoorden
haar stemmen verheven en hebben urbi et orbi
kond gedaan, dat de met zooveel zorg georgani
seerde dagen zijn aangebroken.
De Stephanstoren baadt in een zee van licht.
Met behulp der militaire technische diensten
zijn schijnwerpers opgesteld, die den toren aan
alle zijden belichten. Lichtbundels van enorme
sterkte omhullen zelfs ieder hoekje of kapi
teeltje. De schijnwerpers hebben ieder een licht
sterkte van 27 millioen kaars, terwijl op het
Belvedere-terras schijnwerpers van 96 millioen
kaars staan opgesteld.
Te 7 uur des avonds had nabij den St. Ste
phansdom een godsdienstige plechtigheid
plaats, waarin om voorlichting en liefde van
den H. Geest gebeden werd, opdat deze Ka
tholiekendagen mogen verloopen gelijk de in
richters dat zich voorgesteld hebben en op
dat de resultaten in alle opzichten verblijdend
mogen zijn. Op verschillende punten der stad
werden tevens de eerste vergaderingen ge
houden.
Weenen staat gereed. Innerlijk en uitwendig
in juiste stemming. Vrijdag zal de feestelijke
opening in grooischen omvang plaats vinden.
Predikatie van Kardinaal
Innitzer.
WEENEN, 7 September. (V.D.) Bij de als in
leiding tot den algemeenen Duitschen Katho
liekendag hedenavond in den dom van St.
Stephanus" gehouden plechtige godsdienst
oefening die door kardinaal Innitzer persoonlijk
werd geleid, hield de kardinaal vanaf het
hoogaltaar een predikatie.
Het plechtige uur, aldus sprak hij, dat ons
den aanvang brengt van den algemeenen Duit
schen Katholiekendag is gekomen. Het lui
den der klokken moge heil en zegen doen uit-
stroomen over het Christelijke avondland. De
katholiekendag wil niet slechts een religieuze
feestelijkheid zijn, hij wil en moge zijn een
religieuze vernieuwing, een religieuse verhef
fing van ons katholieke Duitsche volk.
Wij moeten erkennen, dat wij onze kracht
weer in den geest en de volheid van het Chris
telijke geloof moeten aanwenden, opdat weder
de vrede van Christus in het avonland terug-
keere, weer een Christelijke ordening der maat
schappelijke betrekkingen in Europa worde op
gericht.
Moge de Katholiekendag blijven enthousias
me wekken om onze volle kracht aan te wen
den voor onze Katholieke overtuiging. De Ka
tholiekendag moge ons opwekken tot een waar
achtig Katholieke actie, die datgene in het
particuliere en het openbare leven werkzaam
moge doen worden wat onze harten vervult.
Hij moge helpen het rijk van Christus op
te richten, Christus weer tot Heer en Koning
te maken over alle onze levensomstandigheden.
Al ons doen en laten moge weder enkel en
alleen gericht zijn op het groote bovenaard-
sche doel. Met vertrouwen vangen wij het
groote werk aan, dat een werk van heil en van
vrede moge worden.
Na den zegen met het Allerheiligste verliet
de kardinaal in plechtige processie den Dom
Om 8 uur werd in den Dom een orgelconcert
gegeven.
Aan den Katholiekendag wordt deelgeno
men door 4 kardinalen, 5 aartsbisschoppen en
20 bisschoppen, 3500 priesters zullen dagelijks
aan de altaren der Weensche kerken de H.
Mis lezen. Rond 100 extratreinen brachten de
ongeveer 40.000 tot dusverre aangemelde bui
tenlanders, daaronder Tsjecho-Slowakije het
sterkst met 18000 deelnemers vertegenwoordigd
is, benevens de rond 50.000 deelnemers uit de
bondslanden naar Weenen.
Behalve de zuiver kerkelijke plechtigheden
worden een groot aantal corporatieve verga
deringen gehouden die deels van zuiver Oos-
tenrijkschen deels echter ook van algemeenen
aard zijn.
Allerlei talen
drachten.
en kleeder-
WEENEN, 8 September. (R.O.) De gisteren
hier geopende Katholiekendag heeft tiendui
zenden vreemdelingen binnen de Oostenrijk
sche hoofdstad gebracht. Zoo zijn uit Honga
rije 5000 geloovigen gekomen, onder leiding
van den primaat, kardinaal Seredi, en de Hon-
gaarsche bisschoppen. Uit Polen is als kerke
lijk hoogwaardigheidsbekleeder aanwezig kar
dinaal Hlond.
Voor de eerste maal heeft Frankrijk een ver
tegenwoordiger gezonden naar een geloofs
uiting van de Oostenrijksche Katholieken, nJ.
dén aartsbisschop van Parijs, Kardinaal Ver-
dier.
Uit Tsjecho-Slowakije zijn ongeveer 12 000
Duitsche, Tsjechische en Slowaaksche Katho
lieken verschenen met hun bisschoppen.
Verder uit Joego-Slavië, Zwitserland (met
mgr. Vincenz uit Churj, Nederland, Luxem
burg, Spanje en Ierland.
Vele Duitsche Katholieken uit Boekowina en
Joego-Slavië, alsmede uit Italië zijn ook naar
Weenen gekomen.
Van den vroegen ochtend tot den laten avond
beweegt zich een dichte menschenmenigte
door de straten van Weenen, die feestelijk
getooid zijn met de pauselijke vlaggen en de
kleuren van land en stad. Men hoort alle
talen en daar vele deelnemers in hun natio
nale kleederdracht verschenen zijn, biedt de
straat een bonten en levendigen aanblik.
Het plein voor de „Karlskirche" waar een
reusachtig groot kruis is opgesteld, dat des
avonds verlicht is, is voor de deelnemers een
der voornaamste aantrekkingspunten. De be
woners van het Oostenrijksche Burgenland
Duitschers, Hongaren en Kroaten, betuigen
eendrachtig, onder leiding van kardinaal
Innitzer de eensgezindheid in het geloof van
dit gebied.
Behalve de groote massabetoogingen hebben
niet minder dan 1100 kleinere bijeenkomsten
plaats, die vandaag beginnen.
In den schouwburg te Bandoeng heeft de af
scheidsreceptie plaats gehad van den met ver
lof naar Europa vertrekkenden Apostolisch
Prefect Mgr. J. H. Goumans.
Aan het verslag over deze plechtigheid in
de „Koerier" ontleenen we het volgende:
Reeds lang voor het vastgestelde uur was er
veel publiek in en buiten de groote zaal. En
toen Monseigneur om half 7, vergezeld van den
Procurator Generaal Pater dr. P. M. Rutten,
den Missie Overste Pastoor dr. Ant. van Assel-
donk en alle Pastoors uit de Prefectuur het
gebouw binnentrad, stonden Padvinders in de
helverlichte zaal opgesteld om den Prefect het
saluut te Krengen. Inmiddels hief het op het
tooneel opgestelde heerenkoor met pianobege
leiding het „Ecce Saccerdos" van Haller aan.
Hierna bewoog zich een lange file in de
richting van Monseigneur, die zich met de an
dere geestelijken rechts voor het tooneel had
opges' .d, met de bloemen op den achtergrond,
om de afscheidswenschen van allen in ont
vangst te nemen.
De heer A. P. Jagtman, hoofd van het S.S.
bedrijf op Java, sprak daarna Mgr. toe.
Spr. herinnerde eraan wat onder het bestuur
van Mgr. Goumans is tot stand gekomen en
wees op den zeer sterken vooruitgang van het
Katholieke leven In de Prefectuur, zoowel op
godsdienstig, als op charitatief en sociaal ge
bied. „Is het dan te verwonderen zoo zei
spr. dat U, door Uwe geestelijke kinderen,
als Vader van het groote Katholieke Huisgezin
Uwer Prefectuur wordt geëerd en vereerd en
dat U door alle weidenkenden hoog wordt ge
acht?
Wil derhalve, Monseigneur, aanvaarden de
eerbiedige en ootmoedige betuiging onzer hul
de, aanhankelijkheid en onderwerping aan Uw
persoon en Uw hoog Kerkelijk Gezag en van
onzen dank voor al Uw zwoegen en liefdevolle
zorgen voor ons zieleheil, als bekroning waar
van kortgeleden Uw Missiegebied door Z. H.
den Paus tot Apostolische Prefectuur werd
verheven.
Wanneer U dan over eenigen tijd hiervan
getuigenis te Rome zult afleggen, hopen wij,
dat U den Vader der Christenheld, Paus Pius
XI de verzekering onzer onwankelbare trouw
en kinderlijke liefde wel zult willen overbren
gen".
Mgr. zegde daarna allen dank voor de hem
betoonde groote belangstelling en wajrme sym
pathie.
Alles wat in die 6% jaar gedaan was en door
den heer Jagtman zooeven werd gememoreerd,
was, naar spr. zeide, niet door de Pastoors al
leen verricht, maar ook en wel het meest door
de parochianen. Zonder den grooten steun van
leeken zou zulk een grootsch werk nimmer tot
stand zijn gebracht.
In het bijzonder noemde Mgr. de oprichting
van het Weeshuis te Tjitjadas.
Spr. zeide immer te willen hopen op den
steun van leeken. En ook nog op de hulp van
zoovele andere goede krachten te mogen re
kenen.
Een ding, zoo ging spr. voort, ontbreekt hier
in Bandoeng nog: dat is een vereeniging van
de meer gevorderde jeugd, een schakel, wel
ken Mgr. zoo gaarne zou zien tusschen den K.
S. B. en andere Jeugdorganisaties.
Spr. twijfelde er niet aan dat iedereen tot
de oprichting van bedoelde vereeniging zou
medewerken.
Onder de talrijke aanwezigen werden ook
opgemerkt Z. Exc. de Legercommandant en
mevr. Koster, de Adjudant van den Legerchef
Majoor J. G. K. Kemmerling, de Plaats. Com
mandant van Tjimahi Overste F. W. Osten, de
Legeraalmoezenier Majoor F. Fleerakkers,
Pastoor A. I. Van Aernsbergen S.J., ir. H. Bie-
zevelt als vertegenwoordiger van het Gemeen
tebestuur, eenige Gemeenteraadsleden en ver
tegenwoordigers van vereenigingen.
De Resident was wegens dienstaangelegen-
heid verhinderd, doch werd vertegenwoordigd
door den Ass-Resident mr. P. J. Reyling.
EEN AUSTRALISCHE FAUNA IN
RUSLAND?
De Regeering van Sovjet Rusland is voor
nemens om in de Russische steppen een soort
Australischen struisvogel te importeeren n.l.
den Emu-vogel. Reeds enkele jaren geleden
werden in dit verband proeven genomen die
tot een zeer bevredigend resultaat hebben ge
leid: men heeft daarbij geconstateerd dat deze
vogel zeer goed bestand is tegen de strenge
wjnters die in dat gedeelte van Rusland heer-
schen. Uit het officieele bericht is komen vast
te staan dat de Emu een eetbare vogel is en
dat de eieren van dezen vogel 600 tot 700 gram
uitstekend voedsel bevatten. Thans is men nog
niet voornemens om deze eieren als voedings
middelen te verschaffen, maar men heeft ze
naar een broedinrichting gezonden.
Voorts zouden de Sovjet-autoriteiten van
plan zijn om de geheele Australische dieren
wereld naar Rusland te importeeren. Op het
landgoed Maikop in Zuid-Rusland heeft men
100 paw- kangeroes overgebracht, die zich daar
«eer ^uis «evoel«n,
Zitting van 7 September.
Heling van scheepslantaarns.
De 55-jarige schipper H. W. V., gedetineerd,
heeft zich te verantwoorden gehad terzake dat
hij in Juni een aantal scheepslantaarns, dek-
kleeden en een hoeveelheid touw zou hebben
ontvreemd, subs, gekocht, wetende, dat deze
goederen van diefstal afkomstig waren.
Verdachte ontkende den diefstal, doch gaf toe
deze artikelen te hebben gekocht van twee
jongelieden, die ze gebracht hadden voor zijn
in de Scheepmakershaven liggend schip. Ver
dachte zou niet geweten hebben, dat die goe
deren gestolen waren. Hij had alles weer ver
kocht aan den caféhouder Otsen, te Willem
stad.
Als getuige wordt allereerst gehoord de
schipper H. F. v. d. Adel, die van zijn in de
Binnenhaven liggend schip 6 scheepslantaarns
en een voorwarmer had vermist. Getuige C.
Pieterse had van zijn aan de Geldersche Kade
liggende motorboot "drie koperen scheepslan
taarns vermist. Getuige J. Otten, die met zijn
zetschip in Schiedam lag, had een tros Manilla-
touw vermist. De caféhouder D. Otsen, uit Wil
lemstad verklaarde van verdachte het verzoek
gehad te hebben, de genoemde artikelen voor
hem te verkoopen.
Voorts worden als getuigen gehoord, de twee
jongelieden, die in verband met de in de laat
ste maanden plaats gehad hebbende scheeps-
diefstallen zijn aangehouden. Zij hebben bij den
rechter-commissaris een volledige bekentenis
afgelegd en thans verklaarden zij onder eede,
dat zij de gestolen waren aan verdachte hadden
verkocht. Verdachte wist van de herkomst der
goederen af, er werd tusschen hen ronduit over
gesproken. Voor de ter zitting aanwezige goe
deren hadden getuige 35 ontvangen, welk
bedrag zij samen gedeeld hadden.
Het O. M., waargenomen door mr. E. D. H.
Schutter, achtte opzetheling bewezen. Toen
verdachte door de politie was aangehouden,
heeft deze den officier verzocht hem in het
Huis van Bewaring op te sluiten, aangezien
verdachte een schuit had, die vol met gestolen
waren werd gevonden. In 1910 is verdachte al
eens wegens heling veroordeeld. Het ergste is,
dat verdachte twee jongens heeft gebruikt om
voor hem diefstal te plegen, en dat hij deze
nog op minderwaardige wijze heeft betaald.
Het O. M. eischte 8 maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. J. v. Vollenhoven meende
dat verdachte terzake van schuldheling zal
moeten worden veroordeeld. Uit niets is geble
ken, dat verdachte heeft uitgelokt dat de dief
stallen door de jongelieden gepleegd werden.
Pleiter drong op een clemente straf aan.
Uitspraak 14 September.
Overtreding Crisis-varkenswet.
In hooger beroep heeft de rechtbank voorts
behandeld de zaak van den 40-jarigen A. B.,
handelaar in varkens, die in appel gekomen
was van een vonnis van den kantonrechter,
alhier, waarbijhij schuldig verklaard was aan
overtreding van de Crisis-Varkenswet, doch
zonder oplegging van straf. Verdachte zou een
aantal levende varkens in voorraad gehad heb
ben, die niet voorzien waren van het vereischte
oormerk. De gemachtigde van verdachte, mr.
G. H. E. Nord Thomson uit Leiden zette uiteen
dat verdachte als beheerend vennoot van een
firma varkens in het groot opkoopt bij de boe
ren en handelaren, welke dieren geleverd wor
den aan het abottoir en dadelijk werden ge
slacht. Van in voorraad hebben kan dan ook
niet gesproken worden.
Het O. M. was van oordeel, dat de dagvaar
ding niet juist is, aangezien er staat voorhanden
gehad, terwijl ze niet spreekt van in voorraad
gehouden. Beter ware het geweest, de dagvaar
ding uit te breiden met vervoeren of doen ver
voeren. Dan zou verdachte den dans niet zijn
ontsprongen. Het O. M. eischte bevestiging
van het vonnis.
De gemachtigde, heeft in ein uitvoerig plei
dooi het taalkundig verschil vari den. in voot-
raad gehad en gehouden uitéerigezet en voorts
aan de hand van de toelichting op de wet aan
getoond, dat hier verdachte ten onrechte is ver
volgd.
Een autodienst Amsterdam
Rotterdam,
De 45-jarige autohandelaar G. A. v. Z. was In
appèl gekomen van een vonnis van den kanton
rechter, alhier, waarbij hij tot een boete van
ƒ0,50, subs. 1 dag hechtenis was veroordeeld
terzake het in werking brengen van een auto
busdienst AmsterdamRotterdam, zonder daar
toe de vereischte vergunning te hebben, Ver
dachte ontkende, dat hier sprake was van een
autobusdienst. Er wordt alleen gereden, indien
de deelname voldoende is. Het best is deze
dienst te vergelijken met de verschillende rit
ten, die door allerlei garages worden georgani
seerd, dan eens naar Antwerpen,- dan weer
naar Brussel, of Antwerpen, enz.
Het O. M. was het daarmee niet eens. Uit
een door verdachte geplaatste advertentie blijkt
dat hier wel degelijk sprake is van een auto
busdienst die op geregelde tijden rijdt, zoowel
van Rotterdam als van Amsterdam. Het gaat
hier tegen de concurrentie met de Nederland-
sche Spoorwegen. Het O. M. achtte het vonnis
juist gewezen en eischte bevestiging.
Ondeugdelijke jam.
Van een vonnis van den kantonrechter al
hier, waarbij hij tot twee geldboeten van ƒ30
subs, tweemaal 5 dagen hechtenis was veroor
deeld, wegens overtreding van het jam- en li-
monadebesluit, was de 38-jarige winkelier T.
de L. in hooger beroep gekomen. Het bleek,
dat verdachte jam in voorraad had gehad, die
minder dan 30 aan suiker bevatte, en tevens
dat op een gedeelte van den voorraad jam
schimmelvorming had plaats gehad.
Het O. M. wees er op, dat gewaakt moet wor
den tegen het afleveren van ondeugdelijke wa
ren en het vroeg bevestiging van het vonnis.
Ongevallenwet-overtreding.
De machinale houtbewerker J. G. was door
den kantonrechter veroordeeld tot 2 geldboe
ten van ƒ20, subs. 2 maal 4 dagen hechtenis en
1 boete van 10, subs. 2 dagen hechtenis we
gens het niet in orde houden van zijn loonlijst.
Hij was hiervan in appèl gekomen. Volgens ver
dachte was de betreffende jongen niet in loon
dienst geweest, maar leerling en men had hem
verteld, dat een leerling niet op de loonlijst
geplaatst behoefde te worden. Verdachte moest
bij het verhoor toegeven, dat hij den jongen
wel een kleine vergoeding had gegeven.
Het O. M. eischte ook in deze zaak beves
tiging van het vonnis.
Valschheid in geschrifte.
De 40-jarige losse werkman H E. de J. uit
Schiedam heeft zich te verantwoorden gehad
ter zake van valschheid in geschrifte en ge
bruikmaking van het vervalsche geschrift. Het
feit zou gepleegd zijn in Juli 1931 Verdachte
was toen agent gewest van een soort voor
schotbank uit Haarlem, die aan gegadigden
zegels vérstrekte waarmee deze in verschil
lende winkels konden koopen. De menschen
moesten dan een zeker bedrag per week af be
talen, doch tevens moesten zij een accept tee-
kunnen voor het volle bedrag, hetwelk op een
gestelden datum verviel. Waren in dien tus-
schentijd door de verschillende afbetalingen
de bedragen, die in zegels betaald waren afge
lost, dan kreeg de onderteekenar zijn accept
terug.
Naar verdachte mededeelde waren de zaken
in Schiedam in het begin zeer goed gegaan,
doch later was het minder geworden. Een fa
milielid van hem had hem om 33 gulden aan
zegels gevraagd en verdachte had als agent die
zegels voor haar bij de voorschotbank aange
vraagd. Toen hij haar de zegels wilde geven,
weigerde de vrouw echter ze in ontvangst te
nemen, aangezien haar man zich met die
leening niet vereenigen kon. In plaats van
toen de zegels weer naar de voorschotbank
terug te zenden, had verdachte ze voor zich
zelf behouden en het accept met den naam van
den echtgenoot van de vrouw in kwestie on
derteekend. De zaak was uitgekomen en nu
moest hij terechtstaan. Uit de getuigenverkla
ringen bleek, dat er ook nog wel wat meer
met verdachte aan de hand was geweest, want
het familielid, wiens naam misbruikt was,
had in een der bladen van Schiedam een ad
vertentie doen opnemen, waarin tegen de
practijken van verdachte gewaarschuwd werd.
Het O.M. waargenomen door mr. H. J. Reu-
mer achtte het bewijs geleverd en eischte 3
maanden gevangenisstraf.
Verdachte vroeg hem een voorwaardelijke
straf op te leggen. De rechtbank besliste, dat
de stukken in deze zaak in handen zullen wor
den gesteld van den rechter commissaris ten
einde te doen onderzoeken of er reclasseerings-
mogelijkheden voor verdachte bestaan.
Een volledige uitzet.
Van de gelegenheid, dat zijn kostjuffrouw de
stad uit was om haar moeder te begraven, had
de 45-jarige zakkendrager P. v. d. V. recidivist
en gedetineerd, gebruik gemaakt om op naam
van de kostjuffrouw allerlei dingen aan te
schaffen. In den winkel van Wenners aan de
Halstraat had verdachte 2 overhemden, 2 paar
sokken, 2 onderbroeken en 2 hemden gekocht,
op haar naam en een paar dagen later was hij
in de zaak van De Boer aan den Hang binnen
geloopen om er een velvetlooper te koopen.
De bediende in deze zaak was zoo voorzich
tig gweest hem den looper niet mee te ge
ven maar het gekochte te laten bezorgen, waar
bij uitkwam, dat de juffrouw nergens van
wist. Verdachte legde een volledige bekente
nis af. De kleeren, die hij op zulk een manier
had verkregen had hij hoog noodig gehad. Als
men hem den looper meegegeven had, dan zou
hij die te gelde hebben gemaakt.
De winkeljuffrouw uit de zaak van Wen
ners verklaarde in de meening te zijn geweest,
dat de door verdachte gehaalde goederen voor
den man van de kostjuffrouw bestemd waren
geweest. Deze kende zij wel en zij wist ook wel,
dat verdachte wel eens boodschappen voor haar
deed.
De kostjufïrouw was over haar gewezen
kostganger slecht te spreken. Zij had hem al
tijd goed behandeld en zij had niet gedacht,
dat hij haar goedheid nog eens zoo beloonen
zou. Want behalve deze feiten was er nog
meer aan het licht gekomen. Getuige heeft
later een rekening gekregen van een kaas
handelaar van 1.75 voor kaas, die verdachte
gehaald heeft en van een anderen koopman
voor bananen.
Het O.M. achtte de oplichting, die ten laste
gelegd was, bewezen en het eischte 4 maan
den gevangenisstraf met aftrek van de preven
tieve hechtenis.
Mr. A. Wolfsbergen pleitte clementie. Het
liefst zop pleiter zien, dat verdachte tot een
voorwaardelijke straf zou worden veroordeeld,
zoodat voor hem den prikkel bestaat, zich in
het vervolg goed te gedragen.
Verduistering door een waterklerk.
Daarna heeft terechtgestaan de 22-jarige
waterklerk W. W. die op 15 April valschheid
in geschrifte gepleegd zou hebben, door een
kwitantie ten bedrage van 50 zoo te veran
deren, dat ze tot bewijs kon dienen voor de
betaling van 150. Verdachte bekende. Hij
had dien ochtend 200 meegekregen bij do
inklaring van 'n Spaansch schip. Dat geld moest
hij ter hand stellen aan den kapitein, opdat
deze voorzien zou zijn van geldmiddelen in
Nederlandschen munt. De kapitein had echter
slechts een bedrag van 50 noodig gehad en
voor dat bedrag dan ook een kwitantie getee-
kend, die verdachte heeft veranderd en later
bij de afrekening heeft overgelegd. Het bleek,
dat verdachte al 8 jaar bij de betrokken firma
in dienst was Hij was sedert korten tijd ge
huwd, doch zijn salaris was niet op den ge
huwden staat berekend, zoodat verdachte al
spöédig in moeilijkheden zat.
Er is over verdachte een gunstig reclassee-
ringsrapport uitgebracht, doch het O.M. waar
genomen door mr. J. C. V. Meischke achtte het
delict van te ernstigen aard voor een voor
waardelijke straf. Het eischte 2 maanden ge
vangenisstraf en bovendien 4 maanden voor
waardelijk met een proeftijd van 3 jaren.
Gevolgen van een berooving.
In den avond van den 4en Juni werd een tim
merman op den Schiedamschen dijk beroofd
van een portemonnaie, inhoudende 25. We
gens dezen diefstal is indertijd de vrouw G. v.
't H. veroordeeld. Thans had zich wegens he
ling te verantwoorden de 35-jarige vrouw J.
de H. Zij zou de gestolen portemonnaie van
't H. hebben aangenomen en verborgen en
later 10 uit de opbrengst hebben gehad. Cer-
dachte ontkende ten stelligste, waarop de
rechtbank 't H. als getuige hoorde. Zij legde
onder eede de verklaring af, dat verdachte de
portemonnaie had aangenomen en 10 daar
voor had gekregen. Na die verklaring hield
verdachte niet langer haar onschuld vol, doch
bekende zij volmondig.
Het O. M. eischte 3 maanden gevangenisstraf.
De verdediger, mr. J. ter Horst vroeg op
legging van een clemente straf.
Nog een valschheid in geschrifte.
De volgende verdachte was de 43-jarige juf
frouw A. M. E. K. die in Juni van het vorig
jaar een koopbriefje valschelijk onderteekend
zou hebben met den naam van E. W. Brink.
Verdachte ontkende. Zij was in dienst geweest
van een corsettenfabriek en op een dag in
Juni van het vorig jaar was zij bij de vrouw
van Brink gekomen, wie zij een corset van
15 had verkocht. Van die koop was een koop
brief in triplo opgemaakt en de vrouw had
5 vooruitbetaald. Later had de man het
gezonden corset, geweigerd. Volgens verdachte
had de koopster de overeenkomst wel degelijk
geteekend.
Juffrouw Brink gaf toe, dat er over den kop
van een corset onderhandeld was, doch zij ont
kende een koopbriefje te hebben geteekend. Het
exemplaar dat in haar bezit is achtergebleven
draagt geen handteekening.
Volgens den schriftkundige Is het niet aan
twijfel onderhevig of de naam op het koop
briefje, dat bij de corsettenfabriek is ingele
verd, is door verdachte geplaatst.
Het O.M. achtte het ten laste gelegde be
wezen en eischte 2 maanden gevangenisstraf.
Uitspraken 21 September.
DE „SCHOONHOVEN" JAARBEURSSTAND
In gezelschap van den secretaris-generaal,
den heer Graadt van Rogge en andere bestuurs
leden van de Jaarbeurs, bezocht Donderdag
morgen de Minister van Sociale zaken, prof.
dr. J. R. Slotemaker de Bruine de „Schoon-
hoven"-stand. De burgemeester, de heer Nieu-
wenhuizen, ontving het hooge gezelschap, leidde
het rond, en onderhield zich geruimen tijd met
den minister over de plaatselijke industrie en
de gemeentelijke bestrijding der werkloos
heid.
De groote belangstelling die onze keurige
stand mag ondervinden, de vele artikelen in
de dagbladen die vol waardeering over 't ten
toongestelde schrijven, wettigen de verwach
ting, dat deze reclame veel succes zal hebben.
ER VAN DOOR
Uit 'n weide van den heer V. te Gouda ver
miste men Dinsdag 'n paard. Daar diefstal werd
vermoed verspreidde de politie Dinsdagavond
het bericht per radio.
Woensdag werd het paard opgevangen door
den heer H. alhier, die 't paard in z'n weide
bracht en de politie ervan in kennis stelde.
Daar 't politiebericht was opgenomen, kon
men den eigenaar spoedig berichten, dat zijn
paard terecht was.
BURGERLIJKE STAND
Aangifte van 31 Aug.—7 Sept.
GEBOREN: Jaapje, dochter van J. Boksman
en P. Bravenboer, Ridderstraat 11 Henri
M., dochter van H. van der Burg en C. Hoge-
doorn, Hendrik Schoonbroodstraat 4 Gerrit,
zoon van W. A. van Es en A. de Groot, P.
Steijnstraat 24.
ONDERTROUWD: Cornelis Pons en Huige-
rina J. van Soest Jan A. Vilijn en Adriana
J. van der Avort.
GEHUWD: M. M. J. Koek en J. Wagenaar.
35-JARIG REGEERINGSJUBILEUM.
In verband met het regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin hebben verschillende stra
ten wederom een feestelijk aanzien gekregen.
Op den Schiedamschen Weg zijn wederom de
fraaie zuilen geplaatst, welke heden- en Maan
dagavond verlicht zullen worden, de Emma-
straat en Verlengde Callenburgstraat zijn
eveneens versierd, Hoogstraat en Eendracht-
straat hebben haar feesttooi van vorige week
behouden, terwijl bovendien is opgericht de
buurtvereeniging „Bij de Halte", 'het nieuw
ste gedeelte van den Schiedamschen Weg,
waar men eveneens druk bezig is met de ver
siering. Hedenmorgen wapperde de driekleur
wederom van alle gemeentegebouwen, kerk
torens en verschillende particuliere gebou
wen. De stad heeft door deze versiering en
vlaggentooi wederom een feestelijk aanzicht
gakregen. Hedenavond en Maandagavond zul
len de straten verlicht zijn, terwijl om de
feestvreugde te verhoogen, de winkels Maan
dagavond tot 11 uur geopend mogen zijn. He
denavond is er in de Eendrachtstraat muziek
van „Harpe Davids" te Maassluis van 8.30 tot
10.30; hedenmiddag van 4,30 tot 5.30 uur ope
ning van Emmastraat en Verl. Callenburgstr.
door Sursum Corda, 8 uur lampionoptocht,
verder gramafoonmuziek. Maandagavond van
8 tot 10.30 uur concert van Sursum Corda.
N. TH. HABRAKEN f.
Donderdagavond pl.m. half tien is op den
Binnensingel plotseling overleden de heer N.
Th. Habraken. De overledene was van 1878
tot 1923 werkzaam op de secretarie alhier,
waarvan karuimen tijd als Hoofdcommies en
Chef van den Burgerlijken Stand. Op 4 Ja
nuari 1923 werd de heer Habraken gepensio
neerd. Voorts was hij vele jaren bestuurslid
van „Flardinga". De overledene, die den leef
tijd van 78 jaar bereikte, was te dezer stede
een zeer geziene figuur.
GESLAAGD.
De heer N. van den Berg, leerling van den
Politiecursus- alhier, slaagde voor het politie-
diploma met aanteekening van den Alg. Ned.
Politiebond.
VERBODEN LECTUUR.
Door de politie is op de Westhavenkade ze
kere H. aangehouden, die het orgaan verkocht
van het landelijk comité tot voorbereiding van
den Rooden Dinsdag.
Van dit communistisch orgaan is ap last
van den Minister van Justitie de verspreiding
verboden, omdat daarin zinsneden en afbeel
dingen voorkomen, die beleedigend kunnen
zijn voor den Minister-President. De bladen,
welke H. in den zak had, zijn in beslag geno
men, terwijl proces-verbaal is opgemaakt.
SCHAKEN.
De heer Bal jeu te Delft zal Maandagavond
a.s. voor de schaakclub „De Pion" in de bo
venzaal van het zeemanshuis een schaaksi-
multaan-seance geven. Deelname voor begin
nelingen en gevorderden.
TENTOONSTELLING.
Op Dinsdag 12 September a.s., des namid
dags van 35 en van 7.309.30 uur zal in de
openbare leeszaal Dayer een tentoonstelling
worden gehouden van de Wereldbibliotheek.
KON. NED. MIDDENSTANDSBOND.
In de gehouden vergadering van de afdee-
Iing alhier van den Kon. Ned. Middenstands
bond werden als bestuursleden herkozen de
heeren J. N. van der Plaat, A. P. Bot eri G.
O. Pinck.
UIT HET HANDELSREGISTER.
De metaalhandel Manssen van Aken,
Kon. Wilhelminahaven 20a alhier, is met in
gang van 19 Juli 1.1. omgezet in een op dfen
datum opgerichte Naaml. Vennootschap, N.V.
Metaalhandel Manssen Van Aken. Maat
schappelijk kapitaal 15.000, waarvan ge
plaatst en gestort ƒ3000. Directeuren zijn de
heeren F. H. Manssen en L. van Aken, te
Schiedam.
GEVONDEN VOORWERPEN,
Te bevragen bij: De Goede, Rehobothstraat
11, hondr, Politiebureau, R. K. Kerkboekje;
Den Boogert, le van Leyden Gaelstraat 95,
portemonnaie met inhoud; Dekker, Mesdag
straat 12, ceintuur; Halewijn, Jac. van Dijkstr.
rijwielplaatje; Paalvast. Callenburgstraat 58,
rozenkrans; Borsboom, Dwarsbleekstraat 11,
autoped; Krommenhoek, Kortedijk 48, paar da
meskousen; De Jong, le van Leyden Gaelstr.
57, zwembroek en handdoek; Van Rossen, Sta
tionstraat 96, ceintuur; Postma, Binnensingel
159, portemonnaie met inhoud; Tol, Joubert-
straat 10, taschje; Polderman, Emmastraat 24,
rijwielplaatsje; Andeweg, Krugerstraat 13, rij
wiel.
VOETBAL.
Voor morgen is het volgende voetbalpro
gramma vastgesteld: Hollandiaan IVHelle-
voetsluis III, terrein Galgkade.
Het le elftal van De Hollandiaan speelt
Zondagmiddag om 3 uur een oefenwedstrijd
tegen de Zuidelijke 2e klasser „Alliance" uit
Roosendaal.
SCHIETWEDSTRIJD.
De uitslag van den gehouden schietwed
strijd op de Scherpebaan te Delft, in de maan
den Juli en Augustus luidt als volgt: Ie prijs
T. van der Caay; 167 punten; 2e pr. K. van
Stein 165 pnt.; 3e pr. J. de Hond, 264 pnt.;
4e pr. T. Westerhout, 159 pnt.; 5e pr. M. van
Dijk 159 pnt.; 6e pr. P. de Willigen 158 pnt.;
7e pr. A. de Zeeuw 152 pnt.; 8e pr. P. van
Wijk 148 pnt.; 9e pr. J. Post, 147 pnt.; 10e
pr. R. van der Plas, 147 pnt.; lie pr. D. Hoek-
veen, 147 pnt.
VISSCHERIJ.
Van de haringvisscherij kwam hier binnen
VL. 205, schipper A. v. d. Zwan, met 23 last
haring.
De laatste dagen kwamen een paar stoom-
loggers binnen, welke deze week slechts 1
kantje haring gevangen hadden, een bewijs,
dat de vangsten uiterst schraal zijn.
BURGERLIJKE STAND.
VLAARDINGER-AMBACHT.
GEBOREN. Adriana en Jansje, dochters Wi
C. Vastenhout en A. Kramer, Bauwstraat 10.
Johannes G., z. van E. H. Post en H. G.
de Jager, Asterstraat 51.
OVERLEDEN: J. Vroomhout weduwe van
P. P»«lvast 73 j., B'irg. da BordespJeip IS,
