«t
ALGEMEEN OVERZICHT.
AZAJNA AFGETREDEN.
CUBA'S CHAOS.
PARTIJEN-CRISIS IN
FRANKRIJK.
's-PAUSEN LEGAAT TE
WEENEN.
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1935
LERROUX ZIJN OPVOLGER?
IRAKS NIEUWE KONING.
GHAZI VOLGT ZIJN VADER OP.
ONGEREGELDHEDEN TE DUBLIN.
HET IERSCHE MILITAIRE
GERECHTSHOF.
MAATREGELEN TE BEAURAING.
Een hoog noodig ingrijpen op den
weg langs de grot.
HOOP OP NIEUWE VERKIEZINGEN.
„GOUDEN ROOS" VOOR ITALIE'S
KONINGIN?
EINSTEIN EN HET BRUINBOEK.
De communist Münzenberg uitgever
van het document.
KWESTIE DER KALENDER
HERVORMING.
MUITENDE TROEPEN VAN CHINA.
DE KWESTIE VAN INTERVENTIE
DE SCHEURING IN HET
SOCIALISTISCH FRONT.
COMMUNISME IN ESSEN.
Jeugdorganisatie opgeheven-
WEDEROM EEN MIJNONGELUK IN
POLEN.
nog altijd krijgsgevangenen uit
DEN WERELDOORLOG.
JAPANS VLOOTBOUWPROGRAM.
Ook bij de radicalen dreigt oneenigheid
ZIJN ZEGETOCHT DOOR HET
OOSTENRIJKSCHE LAND.
DE NAZI-AANVALLEN IN
OOSTENRIJK.
Een bruinboek der regeering.
EEN SCHRIJVEN VAN OTTO
VAN HABSBURG.
FR ANKRIJKS GRENSVERDEDIGING.
DE WERKLOOSHEID IN
DUITSCHLAND.
„Met onrecht en geweld kan men
den Tyroler niet dwingen."
STAD DOOR ONDERZEESCHEN
VULCAAN VERWOEST.
Bewapeningscontrole
Europa staat waarschijnlijk eerst aan het
begin van een periode van politieke onrust,
schreef dezer dagen de „Times" in een hoofd
artikel. Doch, voegde het blad er aan toe, des
niettemin mogen de gedelegeerden ter ont
wapeningsconferentie niet uiteengaan, alvorens
de een of andere overeenkomst is bereikt,
welke ten minste een begin van ontwapening,
hoe gering het ook zij, brengt.
Er ligt een schijnbaar onoverbrugbare tegen
stelling tusschen het vastleggen van de eerste
verwachting en de aansporing, welke in den
tweeden zin ligt, om, als het ware tegen de
politieke hoogspanning in, de machtsmiddelen
der staten te verzwakken en deze aldus minder
weerbaar te maken, in geval een gewapend
conflict zou uitbreken.
Het is slechts schijn. Want de crisis, welke
de betrekkingen tusschen de Europeesche vol
ken doormaken, komt voor een niet gering
deel voort uit de diepe overtuiging, dat einde
lijk het moment is aangebroken, waarop de
volkenbond en dat zijii toch de regeeringen
der Europeesche naties voor de keuze
wordt gesteld: öf wel een ontwapeningscou-
ventie te sluiten, welke inderdaad een ver
mindering der weermacht van de vroegere
overwinnaars inhoudt, öf lijdelijk toe te zien,
dat Duitsehland zich langzaamaan bewapent
tot het peil, waarop zijn politieke tegenstan
ders staan.
De groote kwestie van de juridische geoor
loofdheid der Duitsche bewapening is yit de
practische politiek verdwenen; zij is nog een
prachtig onderwerp voor academische steek
spelen, zij kan ook nog tot zeer onaangename
verwikkelingen aanleiding geven. Maar van
doorslaggevende waarde voor de internatio
nale politiek is zij niet meer. Dat is alleen de
vastberaden wil van Duitschland om zijn
veiligheid te verzekeren, hetzij door zich zelf
te bewapenen, hetzij doordat de andere naties
in een aanmerkelijke vermindering berusten.
Het spreekt bijna vanzelf, dat, zooals de
situatie zich ontwikkeld heeft zich ook na
tuurnoodzakelijk ontwikkelen moest de
vroegere overwinnaars er nog altijd de voor
keur aangeven om hun machtsapparaat iets
te verzwakken boven het sombere vooruitzicht,
dat het potentieel zoo geweldige Duitschland
hen binnsm enkele jaren in bewapening weer
over het hoofd gegroeid zal zijn, met de zeker
heid, dat dan een oorlog zal uitbreken, welke
in gruwelijkheid alle voorgaande zal over-
treffen.
De herinneringen aan het tijdperk 1914—1918
zijn altijd nog levendig genoeg om een derge
lijk perspectief als de grootste ramp te be
schouwen, welke de menschheid zou kunnen
treffen. Er zijn wel drijvers, die het liefst on
middellijk tot een z.g. preventieven oorlog
zouden willen overgaan, maar tegenover hen
staat het veel machtiger heir dergenen, die
zelfs het risico van een dergelijken, zeker in
den aanvang ongelijken strijd te groot achten
om hem in hun practische berekeningen te
willen betrekken.
Daarom leeft alom een vredeswil. Wij zouden
niet gaarne beweren, dat uit dien wil tot den
vrede alle noodzakelijke consequenties worden
getrokken, maar hij leidt er toch toe, dat de
staatslieden den hie en nunc bestaanden toe
stand onder de oogen zien en naar wegen
zoeken, welke een uitkomst uit het boven ge
geven dilemma kunnen brengen.
Tot dusverre hebben de Geneefsche ontwa
peningsbesprekingen een tamelijk poover
resultaat opgeleverd. Zoo kan men niet langer
doorgaan, 'dat beseffen allen. Men voelt den
Duitschen drang zoo sterk, dat zelfs zij
die zich tot dusverre het sterkst tegen ook
maar de geringste ontwapening gekant heb
ben, veeleer een steeds sterker bewapening
propageerden, murw worden, en het medium,
waarop nu alle verwachtingen gebouwd wor
den, is de bewapeningscontröle, welke in zeker
opzicht als de objectieve realiteit van het
Fransche veiligheidsbeginsel moet beschouwd
worden.
Op deze controle nu zijn de drukke bespre
kingen, welke met Parijs als centrum tusschen
de overwinnaarsstaten onderling en met Ame
rika gevoerd worden, gericht. Sedert lang
werd zij door de Franschen, met den steun der
kleine entente en Polen, als een der eerste, als
de eerste voorwaarde voor elke vermindering
der bewapening geëischt. Maar Engeland en
Amerika wilden er niet van weten.
Daarin schijnt echter een beslissend keer
punt te komen. Amerika heeft zich geheel bij
het Fransche standpunt van een permanente,
automatische, effectieve controle aangesloten;
Engeland erkent ook, dat controle noodzake
lijk is, maar wil, voorloopig ten minste, niet
zoo ver gaan als Frankrijk. De houding van
Londen is veel minder star geworden, doch
het wenscht eerst te weten tot welke conces
sies Frankrijk in het ontwapeningsvraagstuk
bereid is, alvorens het zijn definitieve stand
punt bepaalt.
Als bemiddelaar bij de nu gevoerde bespre
kingen treedt de Amerikaansche „ambassador
at large", Norman Davis, op. Na de meeningen
te Londen gepeild te hebben, vertoeft hij op
het oogenblik te Parijs, terwijl hij, indien hij
een mogelijkheid ziet om de nog steeds be
staande Fransch-Engelsche tegenstellingen op
te lossen, ook naar Berlijn en Rome wil gaan
om daar de mogelijkheden van een eerste
accoord en conventie te wikken en te wegen.
Den lSden September a.s. zal te Parijs een
„conferentie" van Amerika, Frankrijk, Enge
land en wellicht ook Italië bijeenkomen om
de dan bereikte resultaten in een gemeen
schappelijke formule vast te leggen, welke op
de bijeenkomst van de ontwapeningsconferen
tie, op 16 October, den grondslag der verdere
onderhandelingen zal moeten vormen.
In vele kringen is men echter zeer sceptisch,
of al deze besprekingen veel vrucht zullen af
werpen. Want het is de duidelijke bedoeling
van Frankrijk om de controle speciaal tegen
Duitschland te laten werken. Van Fransch
standpunt is dit verklaarbaar en begrijpelijk,
maar men moet zich aan heel wat illusies
kunnen overgeven om te meenen, dat het
nationalistisch zoo sterk gespannen Duitsch
land er ook maar aan zou willen denken om
een controle te aanvaarden, welke zoo evident
een motie van wantrouwen zou beteekenen.
En als Frankrijk dan bovendien zou eischen,
dat er nog een voorafgaand onderzoek moet
plaats hebben om den huidigen stand der Duit
sche bewapening vast te stellen, zou men alle
hoop op eenige overeenstemming wel kunnen
prijsgeven.
De omstandigheden zijn zeker niet gunstig
om Genève tot een succes te maken; maar
anderzijds behoeft men alle hoop niet op te
geven, want er zijn sterke krachten aan het
werk om een dreigende ramp van Europa af
te wenden. I
Manuel Azana.
LONDEN, 8 September (N.T.A. draadloos).
Te Bagdad is hedenmorgen de zoon van den
gestorven koning Feisal, Emir Ghazi, tot koning
van Irak gekroond.
De nieuwe koning is 21 jaar oud en werd
te Harrow in Engeland opgevoed.
Toen koning Feisal eenige dagen geleden
naar Zwitserland vertrok, benoemde hij den
kroonprins tot regent.
Overeenkomstig de Arabische gewoonte werd
Emir Ghazi met eenvoudig ceremonieel tot
koning uitgeroepen, na afloop waarvan de
■voorzitters van kamer en senaat en de kabinets
ministers den eed van trouw aan den nieuwen
koning aflegden.
Het volk werd kond gedaan van de kroning
door middel van 101 kanonschoten.
De rouw om honing Feisal
BERN, 8 September (R.O.) Het stoffelijk
overschot van koning Feisal van Irak is naar
een kliniek overgebracht, waar het gebalsemd
zal worden.
De Zwitsersche regeering heeft de federale
vlag op het gouvernementsgebouw halfstok
laten hijschen.
LONDEN, 8 September (V.D.) Koning George
heeft een telegram van rouwbeklag gezonden
aan koning Ghazi in verband met het overlijden
van zijn vader.
Jafar Pasha, de Irakeesche gezant te Londen,
heeft een bezoek gebracht aan het ministerie
van buitenlandsche zaken en zal vandaag nog
naar Bern vertrekken.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat rijkspresident
von Hindenburg eveneens een telegram van
deelneming heeft gezonden.
Botsing tusschen politie en jongelui.
DUBLIN, 8 September (R.O.) Te Dublin is
het vandaag tot een botsing gekomen tusschen
de politie en een aantal jongelui, waarbij de
agenten van hun gummistokken gebruik moes
ten maken.
Voor het politiehof, waar vandaag verschei
dene gevangenen moesten verschijnen, had zich
een aantal personen verzameld, die, toen hun
de toegang werd geweigerd, onlusten begonnen
uit te lokken.
Een versterkt aantal politie-agenten ver
scheen spoedig ter plaatse en begon de menigte
uiteen te drijven.
Eenige jongelui boden hevigen tegenstand,
waarop de ploitie de gummistokken trok.
Verscheidene jongemannen liepen verwon
dingen aan het hoofd op.
Na een hevig gevecht slaagde de politie erin,
de menigte te verspreiden.
Het gemeentebestuur van Beauraing heeft het
verkoopen van souvenirs en andere voorwerpen
in de nabijheid van de grot, waar O.L. Vrouw
verschenen zou zijn, bij gemeenteverordening
verboden. De bezoekers zullen dus, tenminste
dóór niet langer gehinderd worden door bede
laars van allerlei slag, die de omgeving onvei
lig maakten.
Men is thans bezig met het plaatsen van een
levensgroot Maria-beeld met uitgestrekte armen
onder de heesters, waar de „verschijningen"
werden gezien.
Onder de bezoekers van Beauraing merkte
men deze week op mgr. Frannoy, den aalmoe
zenier van het Belgische koninklijke hof.
Vrijdag 8 September kwamen 3000 pelgrims
uit Gent, alsmede een groote processie uit Til
burg, terwijl heden 9 September een groote
bedevaart wordt verwacht uit Rijssel (Frank
rijk).
Er is thans een organisatie gesticht van jonge
meisjes uit Beauraing en omgeving, die zich
willen wijden aan de verpleging der zieke pel
grims.
MADRID, 8 September (R.O.) Het kabinet-
Azana heeft zijn ontslag ingediend.
In den loop van den ministerraad, onder pre
sidium van Zamora, sprak de president zijn
vertrouwen uit in het kabinet, wat betreft de
jongste besluiten der regeering: de overdracht
der openbare diensten aan de generaliteit van
Catalonië, de vervanging van het religieus on
derwijs en het verdrag met Uruguay.
Azana achtte dit votum van vertrouwen te
gereserveerd en bood den president de demissie
van het kabinet aan. Deze werd onmiddellijk
aanvaard.
President Zamora is nog hedenavond zijn
politieke consul
taties begonnen.
Naar V.D. meldt
vermoedt men te
Madrid, dat de
leider der radica
len, Lerroux, met
de vorming van
de nieuwe regee
ring zal worden
belast.
Waarschijnlijk zou
dit dan nieuwe
verkiezingen voor
het parlement
ten gevolge heb
ben.
Zooals men zich
herinneren zal,
was Azana's po
sitie al lang wan
kel; trouwens de taak van het revolutionnair
kabinet: het land een nieuwe constitutie te
geven, is al geruimen tijd voleind, de anti
kerkelijke wetten zijn eveneens alle aangeno
men, zoodat een aftreden der regeering en
nieuwe verkiezingen niets meer in den weg
stond.
Azana is minister-president sinds 14 October
1931, toen Zamora, zijn voorganger en tegen
woordige Spaansche president in verband met
de aanneming door de cortes van een grond
wetsartikel over de ontbinding der religieuze
orden en de afschaffing van den officieelen
staatsgodsdienst in Spanje, aftrad.
Ook onder Zamora was Azana minister van
oorlog. Hij wijdde dan ook zijn gansche energie
aan de reorganisatie van het leger in republi-
keinschen zin.
Een oogenblik leek het, dat inderdaad de
belofte van een nieuwe volksraadpleging, na
afloop van de werkzaamheden der constituante,
inderdaad zou worden ingelost: Den 8en Juni
j.l. diende Azana zijn ontslag in. Tegen alle
verwachting droeg Zamora hem echter eenige
dagen later opnieuw de kabinetsformatie op.
Het nieuwe kabinet kwam vier dagen later
tot stand en heeft zich dus nog geen drie
maanden kunnen handhaven.
Een H.N.-bericht meldt over de aanleiding
van Azana's heengaan nog de volgende bijzon
derheden: In een Donderdag gehouden kabi
netsraad heeft de president der republiek het
ministerie drie vragen gesteld, nl. of de regee
ring overtuigd is, een vaste meerderheid ach
ter zich te hebben, of bij een aanblijven van
het ministerie de republikeinsche coalitie ver
sterkt of verzwakt zal worden en ten slotte, of
de regeering bij de aanstaande gemeenteraads
verkiezingen de overwinning zal behalen.
Het ministerie droeg Azana op, de vragen te
beantwoorden. Azana had daarop vandaag een
nieuw onderhoud met den president der repu
bliek, waarbij deze laatste, zooals boven ge
meld, verschillende punten opnoemde, waarop
de regeering zijn vertrouwen bezat.
Azana was echter van meening, dat de pre
sident der republiek door deze formuleering
slechts gedeeltelijk zijn vertrouwen in de re
geering uitsprak en diende daarop het collec
tief ontslag van het ministerie in.
Naar een Kipa-bericht uit Rome meldt, ver
luidt, dat de H. Vader in verband met het bui
tengewone Heilig Jaar de „Gouden Roos" een
uiterst zeldzame onderscheiding, aan de Ita-
liaansche koningin zal verleenen.
Tot nog toe hebben slechts de koninginnen
van België en Spanje deze onderscheiding ont
vangen.
PARIJS, 8 September (R.O.) Zamora, de pre
sident der Spaansche republiek heeft heden
o.a. den cortespresident Besteiro en den so
cialist Cabello ontvangen. Eerstgenoemde pleit
te voor een republikeinsche-socialistische con
centratiekabinet, de ander voelde meer voor een
zuiver linksche regeering en geen nieuwe ver
kiezingen.
Binnenkort het eerste proces.
DUBLIN, 8 September. (R.O.) In het graaf
schap Waterford, waar de boeren een cam
pagne voeren voor het niet-betalen der be
lastingen, zijn gisteren negen boeren door een
afdeeling politie gearresteerd. Zij zullen naar
Dublin worden overgebracht, waar zij terecht
zullen staan voor het militaire gerechtshof on
der beschuldiging van een vergrijp tegen de
constitutie.
Dit zal het eerste proces worden, dat voor
het onlangs opgerichte hof zal worden ge-
jroerd.
De H. Vader heeft, zooals men weet, inder
tijd een speciale commissie belast met de be
studeering van de kwestie der kalenderher
vorming, welke door verscheidene internatio
nale bonden, vooral op economisch gebied, werd
voorgesteld.
Naar een Kipa-bericht thans uit Rome meldt,
heeft deze commissie, welke uit een aantal
kardinalen bestaat, haar werkzaamheden be
ëindigd en is zij tot een gunstig resultaat ge
komen.
Bij den H. Vader ligt thans de beslissing, of
de tegenwoordige kalender al dan niet zal
gewijzigd worden. Of hij, zooals vroeger reeds
eens verluidde, de oplossing der kwestie zal
overlaten aan een economisch concilie, staat
nog niet vast.
Opgenomen in het Mandsjoerijsche leger.
TSJANGTSJOEN, 8 September. (V.D.) Dp
Mandsjoerijsche regeering deelt mede, dat op
4 September de leider der Chineesche troepen,
welke gestationneerd zijn in de gedemilitari
seerde zone op grond van het Chineesch-Japan-
sche 'wapenstilstandsverdrag de Mandsjoerij
sche regeering een memorandum heeft over
handigd, waarin hij verklaart, dat hij de be
trekkingen met China verbreekt en met zijn
troepen in Mandsjoerijsch staatsverband
wenscht opgenomen te worden.
De geheele troep muiters is thans opgeno
men in het Mandsjoerijsche leger.
De hooge commissaris der Chineesche regee
ring te Peking heeft direct een telegram gezon
den aan den chef van het Japansche leger en
geëischt. dat den Chineeschen troepen de mo
gelijkheid zal worden gegeven, naar de gede
militariseerde zone te gaan, om aldaar de mui
tende troepen te ontvangen.
De Janansche generaal heeft dit verzoek af-
zewc
In Duitschland is verklaard, dat men niet ge
looft aan de verklaring van prof. Einstein, dat
hij met het „Bruinboek" niets te maken heeft.
In verband hiermede wordt aan V.D. het vol
gende medegedeeld
Prof. Einstein is wederom het slachtoffer ge
worden van zijn persoonlijke voornaamheid en
goedmoedigheid. Hij heeft het eere-voorzitter-
sehap op zich genomen van een comité, waar
van hem verzekerd was, dat het zich uitslui
tend zou bezighouden rnet hulpverleening aan
emigranten.
Het was wellicht een fout, het eere-voorzit-
terschap te aanvaarden van een comité, dat
zijn zetel en zijn werkzaamheden te Parijs
heeft, zoodat prof. Einstein, die gedurende de
laatste maanden in Engeland en België ge
woond heeft en zich vooral in België uitslui
tend met wetenschappelijken arbeid bezig
houdt, in het geheel geen controle op de werk
zaamheden te Parijs kan uitoefenen.
Het is echter zeer onbehoorlijk tegenover
prof. Einstein, dat Mtinzenberg, de werkelijke
uitgever van het „Bruinboek", het niet noodig
heeft geacht prof. Einstein in kennis te stellen
van het plan van dit politieke Bruinboek, nog
minder hem het boek vóór het verschijnen in
manuscript ter goedkeuring voor te leggen.
Dat Mtinzenberg het desniettemin gewaagd
heeft het boek te verzenden in een vorm, die
algemeen den indruk gewekt heeft, dat prof
Einstein in groote mate aan de uitgave heeft
deelgenomen, is ernstig en onverantwoordelijk
misbruiken van den naam van prof. Einstein,
hetgeen ook prof. Einstein zelf buitengewoon
pijnlijk heeft getroffen.
BRUSSEL, 8 September. (H. N.) Volgens de
„Dernière Heure" heeft prof. Einstein de laat
ste dagen talrijke dreigbrieven ontvangen, zoo
dat hij iederen dag van verblijfplaats wisselt.
Zijn vrouw verklaarde, dat zij en haar man
zich binnenkort aan boord van een jacht van
een bewonderaar van Einstein zullen begeven,
om een kruistocht op zee te maken.
LONDEN, 8 September (V.D.) Volgens be
richten uit Cuba zou de regeering te kennen
hebben gegeven, bereid te zijn af te treden,
indien de belangen van Cuba dit eischen.
Ondanks het door de regeering uitgevaar
digde verbod, hebben groote communistische
manifestaties plaats gevonden, waarbij de be
volking wordt opgewekt, zich te verzetten
tegen het „Amerikaansche imperialisme" en
het aan land zetten van Amerikaansche troe
pen met geweld te verhinderen.
De junta heeft verklaard, dat zij geen en
kele verstoring van de orde zal tolereeren.
Te Havanna is een afdeeling cavalerie opge
treden om betoogers te verdrijven.
In het land hebben communistische arbeiders
een aantal fabrieken bezet.
"WASHINGTON, 8 September (V.D.) Dertig
oorlogsschepen zijn reeds naar Cuba op weg
of zullen binnenkort naar de Cubaansche wate
ren vertrekken, terwijl duizend mariniers te
Quantico op orders wachten. De volgende 24
uren worden zeer kritiek beschouwd.
In Washington bespreekt men de mogelijk
heid van een stabiele regeering, welke door
Amerikaansche troepen zou worden gesteund
en men legt er den nadruk op, dat zoo'n actie
geen interventie zou beteekenen.
In regeeringskringen schijnt men er tevre
den over te zijn, dat de Zuid-Amerikaansche
landen bij de besprekingen van Roosevelt met
de ambassadeurs der A.B.C.-landen hun instem
ming betoonden met de maatregelen der Ver-
eenigde Staten ter bescherming van Ameri
kaansche burgers en hun eigendommen op
Cuba. De Zuid-Amerikaansche pers waar
schuwt evenwel, met het oog op de pan-Ame-
rikaansche conferentie welke in November te
Montevideo zal pjaats vinden, voor interventie.
In verband met het gevaar voor een Ame
rikaansche interventie hebben zich in het pre-
sidentieele paleis te Havanna alle leiders der
Cubaansche partijen vereenigd; daar zou over
eenstemming bereikt zijn over een algemeene
samenwerking. Besloten werd, dat Cuba nog
vóór aankomst van Swanson aan boord van
den Amerikaanschen kruiser „Indianapolis"
een nieuwen president moet hebben.
HAVANNA, 8 September (R.O.) De uitvoe
rende raad van volkscommissarissen heeft zich
bereid verklaard af te treden, „indien de be
volking ons weg wil hebben".
Het communistische centrale comité is van
oordeel, dat men moet schieten op de troepen
van de Vereenigde Staten, indien zij landen
en het storten van bloed provoceeren, teneinde
aan de geheele wereld te toonen, dat Cuba
geen Amerikaansche kolonie is.
Wordt Cespedes weer president?
NEW YORK, 8 September. (H.N.) Volgens
een bericht uit Havanna hebben de vertegen
woordigers der politieke partijen zich met
sergeant Batista en met vertegenwoordigers
van de studenten en van de A.B.C.-organisa
tie naar het paleis van den president begeven,
om over de vorming van een nieuwe regeering
onder leiding van Cespedes te beraadslagen.
Sergeant Batista sprak de volksmenigte, die
zich voor het paleis bevond, toe en verklaar
de, dat hij 15.000 man troepen ter beschikking
heeft, om de rechten van het volk te verdedi
gen.
De raad van vijf heeft intusschen, naar Reu
ter seint, het voorstel om Cespedes opnieuw
aan het bewind te brengen, als president van
een regeering, waarin alle partijen zouden zit
ting hebben, verworpen.
Den officieren is opdracht gegeven, onmid
dellijk hun plaatsen en functies weer in te ne
men, hetgeen dezen echter weigerden. Men
vreest, dat hieruit nieuwe moeilijkheden zou
den ontstaan.
Roosevelt en de A. B. C-staten
NEW YORK, 8 September (H.N.) Volgens een
bericht uit Mexico heeft de Mexicaansche re
geering telegrammen gewisseld met de A.B.C.-
staten over den toestand op Cuba. Het is moge
lijk, dat binnenkort een gemeenschappelijke
verklaring dezer staten zal worden gepubli
ceerd. Aan de houding van de Latijnsch-Ameri
kaansche landen wordt door president Roose
velt, zooals men weet, veel gewicht gehecht.
Men is overtuigd, dat president Roosevelt in
de paar maanden van zijn bewind meer heeft
gedaan, om de sympathie dezer landen te win
nen dan zijn voorgangers in lange jaren. Echter
beseft men, dat deze zoo moeizaam verworven
sympathie terstond zou verdwijnen, indien Ame
rikaansche troepen op Cuba op onoordeelkun
dige wijze optraden.
President Roosevelt bestudeert op het oogen
blik het vraagstuk, hoe op Cuba betere arbeids
voorwaarden kunnen worden geschapen voor de
arbeiders in de suikerraffinaderijen. Hij heeft
daartoe een rapport van den Amerikaanschen
gezant te Havanna verlangd, die als een tegen
stander van de Amerikaansche eigenaars der
raffinaderijen wordt beschouwd.
ESSEN, 7 September. (W. E.) De politieke
politie is erin geslaagd het communisme weder
om een gcvoeli-v^ »Jag toe te brengen.
Onder leiding u zekeren Rattai had zich
de commirnJs?-*"" .,e jeugdbond van Duitschland
in Essen -afrdcüw gMftjaniseerd en een geheim
bureau «vgericht.
Naar uit het in beslag genomen materiaal is
gebleken, vormde dit bureau de nieuwe dis
trictsleiding van de K.P.D. voor het geheele
Roergebied.
Rattai kon worden gearresteerd.
Buiten hem werden nog twintig andere com
munisten gearresteerd.
KATTOWITZ, 8 September. (V.D.) In Op-
per-Silezië heeft wederom ernstig mijnonge
luk plaats gehad. In een mijn te Janoff zijn
door het losraken van gesteente zes mijnwer
kers bedolven.
Van twee hunner zijn de lijken geborgen,
een derde werd zwaar gewond, terwijl de drie
overigen slechts lichte verwondingen opliepen.
In de Mogrzijof-mijn is het lijk van een mijn
werker geborgen. De vier andere arbeiders, die
hier bedolven zijn geven geen teeken van le
ven, zoodat men aanneemt, dat zij eveneens
zijn omgekomen.
BELGRADO, 8 September. (R.O.) Een boe
renvrouw te Donja Lendava in Jo,ego-Slavië
heeft dezer dagen een brief ontvangen van
haar echtgenoot, Stevan Zemljak, die als krijgs
gevangene uit den wereldoorlog nog steeds in
Siberië vertoeft.
Deze man werd in 1915 aan het Russische
front als vermist opgegeven en, daar men ook
later niets meer van hem hoorde, werd hij in
1919 als gesneuveld opgegeven.
In den brief aan zijn vrouw schrijft hij, in
de veronderstelling dat de oorlog nog steeds
aan den gang is, dat een aantal Kroaten. Hon
garen en Oostenrijkers met hem als „krijgsge
vangenen" in de loodmijnen van Siberië wer
ken. Al deze mannen, die sedert 1917 van de
buitenwereld zijn afgesloten, gelooven, dat de
oorlog nog steeds voortwoedt.
Zemljak schrijft verder, dat zijn gezondheid
slecht is en hij klaagt bitter over de vreese-
lijke levensomstandigheden voor de „krijgs
gevangenen."
1-Iij verlangt naar het einde van den oorlog
opdat hij en zijn kameraden naar huis kunnen
terugkeeren.
De brief was afkomstig uit Omsk in Siberië
en hij was bezorgd door een gevangene, die
er in geslaagd was uit de loodmijnen te ont
snappen.
TQKIO, 7 September (V.D.) Naar het taïe-
graafagentschap „Sjimboen Rengo" meldt, heeft
het ministerie van marine besloten het nieuwe
aanvullende vlootprogram in 3 jaar uit te
voeren. De schepen zullen met grooten spoed
worden gebouwd. Bijzonderheden omtrent het
bcuwprogram, waarin in het bijzonder duik-
booten zijn opgenomen, zullen binnenkort
worden bekend gemaakt.
Onze Parijsche correspondent schrijft ons:
De scheuring in de Fransqhe socialistische
partij is thans een feit; de eenige vraag is nog
in wolken vorm zij voltrokken zal worden.
Zooals den laatsten tijd reeds uit de houding
van de leiders der oude meerderheid was te
voorzien, hebben Blum, Faure en Zyromsky
besloten, een einde te maken aan het schouw
spel van een partij, die in tweeën is gevallen,
doch bijeenblijft, omdat geen der beide dealen
de schuld van de scheuring op zich wil nemen
en de neo-socialisten geen haast hebben, uit
een partij te vertrekken, van wier organisatie
zij enorm voordeel 'kunnen halen voor de pro
paganda van hun eigen standpunt.
Faure heeft nu zijn artikelen beëindigd in
het partij orgaan, waarin hij de „leegheid" van
het program van Marquet-Déat-Renaudel c.s.
meent te hebben aangetoond, terwijl Leon
Blum op tactisch terrein hen buiten de partij
heeft gezet.
De zaak heeft nu haar beslag gekregen in de
vergadering van de permanente commissie, dat
wil zeggen de volledige partijleiding, die be
sloten heeft in de bekende meeting van An-
goulème, waarin de opportunisten hun stand
punt uiteengezet hebben, de kamerleden, die
daar gesproken hebben voor den grooten partij
raad, waarin alle federaties vertegenwoordigd
zijn, te dagen en ze daar te doen veroordeeien
of een blaam geven. Renaudel, Marquet, Mon-
tagnon, Cayrel, Gouin en Dechizeaux zullen
zich dan te verantwoorden hebben.
Het manifest, dat hen voor de vierschaar
daagt, is van dien aard, dat Hauk, die tot de
rechterzijde, ofwel de neo-socialisten behoort,
heden verklaard heeft, dat door het bovenge
noemd besluit om den nationalen raad bijeen
te roepen, de linkerzijde de verantwoordelijk
heid der scheiding op zich neemt. En ook Cay-
ret verklaarde heden, dat de linkerzijde door
dit oproepen de scheiding onvermijdelijk heeft
gemaakt.
De bijeenkomst van den nationalen raad valt
samen met de heropening der kamers en de
hervatting van de parlementaire werkzaam
heden. Daar er dus voor het bijeenkomen van
den nationalen raad nog eenige weken zullen
verloopen, is het niet onwaarschijnlijk, dat zich
intusschen nog eenige incidenten zullen voor
doen, waardoor de groep-Marquet niet eens
meer voor dien raad zal verschijnen.
De scheuring zou overigens toch onvermijde
lijk zijn, daar de minister-president niet ver
der kan gaan met op den duren steun van de
S.F.I.O. te rekenen, zonder te weten, wat hij
met die partij kan beginnen en de socialisten
dus voor de noodzakelijkheid zou hebben ge
steld, zich uit te spreken.
Daladier zal willen weten, over hoeveel socia
listen hij kan beschikken en welke meerder
heidsmogelijkheid hij zal moeten kiezen, te meer
waar de radicale partij zelf niet meer weet,
aan welke meerderheid de voorkeur te geven
Een der belangrijke radicale penvoerders -heeft
wel dezer dagen geschreven, dat de radicale
partij meer eensgezind is dan ooit, doch die
eenheid bestaat toch uitsluitend daarin, zooals
juist de socialisten hem geantwoord hebben,
dat niemand weet, welke lijn te volgen.
Van de zijde der oppositie wordt dit trou
wens toegegeven en daaruit wordt ook ver
klaard, dat de regeering maar blijft aarzelen,
haar standpunt vast te stellen in het financieele
vraagstuk, dat zoo dringend een oplossing
vraagt. Met een begrootingstekort van 6 mil
liard in het vooruitzicht en een algemeen aan
dringen op bezuinigingen, die volkomen strijdig
zijn met de belangen van links, min of meer
kartelbewind, of een zuivere radicale regeering
zelfs, staat het kabinet in een uiterst moeilijke
positie, terwijl de terugkeer van Herriot ook
voor haar moeilijkheden kan insluiten.
Om echter de verhoudingen op te klaren, is
het noodig te weten, wat men aan de groote
partijen heeft. De onzekerheid zal natuurlijk
het eerst worden opgeheven voor de S.F.I.O.
Echter zoowel de socialisten als de oppositie
zijn overtuigd, dat op het radicaal congres, vóór
de opening der kamers te hpuden, voor de
radicale partij dezelfde crisis zal uitbreken als
die thans bij de socialisten haar oplossing be
reikt. Alleen is de radicale organisatie niet zoo
straf, dat het daar op een splitsing behoeft uit
te loopen. Die is zelfs zeer onwaarschijnlijk,
vooral sinds eenige onstuimige elementen, als
Bergery, de partij hebben verlaten.
De strijd zal voornamelijk loopen over de
vraag, met wie te coaliseeren en, tenzij iemand
nog een proef wil nemen met een kabinet met
een meerderheid, samengesteld uit de radi
calen, de neo-socialisten en enkele kleine mid
denpartijen, ziet men voor binnenkort het op
treden van een breedere coalitie, die de radi
calen en een zeer groot deel der oppositie om
vat, tegemoet. Men meent, dat de financieele
toestand daartoe wel zal dwingen.
WEENEN, 8 September. (H. N.) De Pause
lijke Legaat, Z. H. Em. kardinaal La Fontaine,
is vanmiddag om twee uur te Weenen aange
komen.
Op het grensstation Arnoldstein werd de
Legaat door bondsminister dr. Schuschnigg
opgewacht, die hem uit naam van de Oosten
rijksche regeering bij zijn aankomst in Oosten
rijk welkom heette.
'Tijdens de reis door Oostenrijk werd de af
gezant van-den H. Vader op alle stations harte
lijk toegejuicht door de bevolking, die zich
onder leiding van de geestelijken met hun
vaandels overal hadden opgesteld.
Op het station te Weenen werd de Pauselijke
afgezant ontvangen door bondspresident Miklas,
den Pauselijken nuntius, het diplomatieke
corps, de bondsregeering, Z. H. Em. kardinaal
Innitzer en het bestuur van den Katholieken
dag.
Aan de eene zijde van het station hadden
zich alle Oostenrijksche bisschoppen, tallooze
geestelijken uit alle diocesen, vertegenwoordi
gers van de landsparlementen en van verschil
lende gemeenten opgesteld, terwijl aan de
andere zijde de vertegenwoordigers van de
katholieke vereenigingen zich met hun vaandels
bevonden. De kardinaal begaf zich in plechtigen
stoet door de Karnterstrasse, waar, achter een
afzetting van troepen, de leden der katholieke
studenten- en gymnastiekvereenigingen, leden
van congregaties, geestelijke zusters en leden
van andere vereenigingen stonden opgesteld,
naar het operagebouw, waar de Pauselijke
Legaat met muziek werd ontvangen, terwijl
een koor de Paushymne zong.
Door kardinaal Innitzer werd hierop een toe
spraak gehouden, waarin hij den kardinaal als
afgezant van den H. Vader welkom heette.
Vervolgens trok men in plechtige processie
naar den Stefanusdom, waar de Legaat een kort
gebed verrichtte, om zich vervolgens naar het
gebouw van de nuntiatuur te begeven, waar
hij tijdens zijn verblijf te Weenen zal wonen.
De menigte, die den Pauselijken afgezant
had toegejuicht, stroomde vervolgens naar de
Mechitaristenkerk, van waar om half zes een
processie vertrok, waarbij het Allerheiligste
door kardinaal Innitzer werd gedragen.
WEENEN, 8 September (H.N.) De Oosten
rijksche regeering zal een bruinboek uitgeven,
waarin op grond van de politierapporten, een
overzicht wordt gegeven van de nationaal-so-
cialistische overvallen in Oostenrijk.
Naar de bladen melden, zijn op 31 Augustus
in Hessen-Darmstadt 10 Oostenrijksche arbei
ders door de nationaal-socialisten uit hun wo
ning gezet. Zij werden aan de zorgen van het
leger des heils overgelaten, dat voor hun te
rugzending naar Oostenrijk heeft gezorgd.
De verdrevenen mochten slechts handbagage
meenemen.
BERLIJN, 8 September (W.B.) De rijkspro-
pagandaleiding der N. S. D. A. P. heeft een
oproep aan het Duitsche volk gepubliceerd,
waarin het o.a. luidt:
„Onze Duitsche broeders in Oostenrijk staan
midden in hun bevrijdingskamp.
De separatistische regeering-Dollfuss houdt
zich wanhopig staande met behulp van terreur
en schending der grondwet Aan de N. S. D.
A. P. in Oostenrijk is echter iedere politieke
werkzaamheid verboden. Iedere propaganda in
Duitschen geest wordt brutaal onderdrukt.
Onder deze omstandigheden heeft iedere
Duitscher den nationalen plicht onze broeders
in Oostenrijk in hun strijd te steunen Ieder
die bloedverwanten, vrienden of bekenden in
Oostenrijk heeft moet hen schrijven en hen
inlichten over datgene wat Adolf Hitler tot
n0o toe voor het Duitsche volk heeft gedaan en
hoe het er in Duitschland in werkelijkheid uit
ziet Tevens moet hij geregeld krantenuitknip
sels over den economischen en politieleen voor
uitgang in Duitschland naar Oostenrijk sturen.
Vofksgenooten aan het werk!
Het gaat om het behoud van het „Deutsch-
tum" in Oostenrijk.
Sterkt uw broeders in den strijd.
Trouw tot de overwinning!"
SCHOONHEIDSKONINGIN EN
ZWENDELAAR.
BOEDAPEST, 8 September. (R.O.) Kort na
dat mejuffrouw Jullie Gal in het begin van
dit jaar tot Hongaarsch schoonheidskoningin was
uitverkoren, ontving zij een brief van een rij
ken Zuid Amerikaan, die haar ten huwelijk
vroeg, waarin zij toestemde.
De politie stelde echter een onderzoek in
naar haar toekomstigen echtgenoot, waarbij
bleek, dat deze een beruchte internationale
zwendelaar was.
Als gevolg van dit schokkende nieuws werd
Miss Hongarije zenuwziek.
Juist dezer dagen, toen zij als genezen uit het
ziekenhuis ontslagen werd, deelde de politie
haar mede, dat haar vriend een gerechtelijke
actie had ingesteld om de 150 gulden terug te
krijgen, die hij haar had voorgeschoten om
voor den schconheidswedstrijd kleeren te koo-
pen.
PARIJS, 8 September. (V. D.) De correspon
dent van de „Ere Nouvelle", die den Franschen
premier vergezelde op diens reizen naar de
Fransche verdedigingswerken aan de Oost
grens, verklaart thans, dat het eerste deel der
werkzaamheden aan de Oostgrens zoo goed als
beëindigd is.
De betonwerken zouden spoedig gereed zijn
en dan zou de veel delicater taak moeten wor
den vervuld, n.l. de voorziening dezer vesting
werken van geschut.
Daladier wenscht dat op korten termijn de
vestingwerken voorzien zullen worden van een
groot aantal stukken automatisch geschut,
waarvan de kogels de pantserplaten der nieuw
ste tanksoorten zouden kunnen doorboren.
De minister-president zou bovendien den
wensch hebben uitgesproken, dat het terrein,
dat zich voor de vestingwerken bevindt, zoo
danig veranderd wordt, dat het vrije uitzicht
geen hindernissen in den weg staat. Hij zou
voorts 4 oprichting van vaste hindernissen
vóór (ie vestingwerken wenschen, om tegen
alle verrassingen beschermd te zijn.
BERLIJN, 8 September (V.D.) Het rijksin
stituut voor de werkverschaffing deelt mede
dat van 16 tot 31 Augustus de werkloosheid
weer met 207.000 is verminderd en thans
4'^8.000 personen omvat.
Na de brand van den schouwburg van Erl
heeft prins Otto van Habsburg een gift aan
den burgemeester gezonden voor den opbouw
van het theater, waar geregeld een Passiespel
werd opgevoerd.
Bij deze gelegenheid heeft de prins in een
begeleidend schrijven herinnerd aan de trou
we liefde van de bewoners van Erl jegens de
I-Iab^ourgers, zoodat de prins met innige deel
neming vervuld is in verband met het gevoe-
im verlies, dat het dorp Erl door den brand
in den schouwburg heeft geleóen.
Wanneer buitenlanders m blmden haat te=en
een onafhankelijk Oostenrijk dezen brand heb
ben gesticht, dan hebben zij zich zelf voo
het aanschijn der heele wereld reeds gevon
nist Zii hebben zich dan schromelijk vergist
in het Tyroolsche volk. Met onrecht en geweld
kan men den Tyroler niet dwingen, dat leert
iedere bladzijde der geschiedenis.
Zooals vroeger in don ouden tijd door vuren
te ontsteken het sein gegeven werd
vijand te verdrijven, zoo zullen ook thans de
vlammen van Erl heel Tyrol aantasten en een
teeken zijn om eensgezind een. gesloten front
te vormen om de onafhankelijkheid te bewa
ren en trouw te blijven aan het oude geloof
der vaderen.
Met een opwekkend woord voor de burgerij
van Erl besluit prins Otto zijn sympathiek
schrijven dat onderteekend is.
„Vanuit de ballingschap 1933. Otto.
TOKIO, 8 September. (V.D.) Op een ten
Westen van Japan gelegen eiland werd de stad
Napoo tengevolge van de uitbarsting van een
onderzeeschen vulkaan bijna geheel verwoest.
Honderd tachtig huizen werden vernield.
Volgens voorloopige schattingen zijn 70 per
sonen om het leven gekomen.
CADEAU VOOR HET ECHTPAAR
MOLLISON.
LONDEN, 7 September. (V. D.) Met het
stoomschip „Duchess of York", dat morgen van
Liverpool naar Montreal zal vertrekken, zal een
nieuw twee-motorig vliegtuig worden ver
scheept, dat bestemd is voor het echtpaar
Mollison, dat, zooals gemeld, voornemens zou
zijn, uit Amerika zonder tusschenlanding een
vlucht te maken naar Bagdad, een afstand van
ongeveer 6000 mijl.
De machine is een geschenk van Lord Wake
field, ter vervanging van een dergelijke ma
chine, welke vernield werd bij de landing te
Bridgeport, van het echtpaar Mollison na hun
tocht over den Oceaan.
