II!
PLATE
nm-uiOL is uerhriisb. mi: de vree, Hoogstraat134
JONGEMAN
Huiskamer f57.—
Tentoonstelling Handwerken
Onze Kabouters.
Geldbelegging
BELASTING BETALEN
afhaaldienst
INCASSO-BANK N.v.
ADVERTENTIEN
TE HUUR
Bloedarmoede
Zenuwzwakte - Algemeene
verslapping.
DANSINSTITUUT WESTHUIS
R. MEES ZOONEN
DRIE-HOOG HELPT DE
POLITIE.
MUSIS SACRUM, SCHIEDAM.
VRAAGT NONIOTTA WOL
WINKELHUIS
II
ZOEKT POSITIE
K. ROVERS
ACCOUNTANT
der Spaarbank van den
Ned. R.K. Volksbond - Lange Haven 71
BIJKANTOOR SCHIEDAM.
NIET MORGEN, MAAR NU
30
ZATERDAG 16 SEPTEMBER 1933
HET WONDER VAN DEN
H. JANUARIUS.
WETENSCHAPPELIJKE
EXPERIMENTEN.
DE MINISTERCRISIS IN PERZIE.
DE M. E. Z.-KLOK
Onder controle van een wachter
in den kelder
Daar ligt hij goed
uw sigaret; daar
doen pijp of si
gaargeen kwaad.
Maarinhetbosch,
op de droge heide..
ROOK NIET IN BOSCH OF HEI
GROOTE MARKT 12
Maandag 2-5.30 en 7-10 uur,
Dinsdag 10-12.30, 2-5.30 en 7-10 uur
Woensdag 10-12.30 en 2-5.30
GRATIS BESCHRIJVINGEN. TOEGANG VRIJ
voor Uw papieren van
waarde vindt U in de
brand- en inbraakvrije
bewaarkluis van
Anno
1820
Lange Haven 80
SCHIEDAM
Loketten te huur vanaf
f 2.- per jaar.
1e Tuinsingel 19
Leeraar M O. Boekhouden -
Telefoon no. 68184
Staathuishoudkunde
VAN DAM CO.
SINGEL 162,
OOSTSINGEL 9»
SCHRIFTELIJKE
BEROEPSOPLEIDING
HUISHOUDSTER
BOEKHOUDEN
ECON. TAALKUNDIGE
LEERGANGEN DER
V. T. H.
te koop
DRIE BENEDEN- EN
BOVENHUIZEN
NIEUWE HAVEN 157 - TELEF. 68211
wordt vergemakkelijkt door den
Vraagtinlichtingen. Zittingop werkdagen van 3-5u.n.m.
GEVESTIGD TE AMSTERDAM
KANTOOR SCHIEDAM
TEL. 69070-69071 - TUIN LAAN 80
Volgestort Kapitaal f 30.000.000 Reserve f 9.300.000
ALLE BANKZAKEN
BEHANDELING VAN ALLE BANKZAKEtf
BEZORGING VAN ALLE ASSURANTIËN
SAFE-DEPOSIT.
Geen natuurlijke oplossing gevonden.
Geen wonderbaarlijk phenomeen is zoo aan
een nauwkeurig wetenschappelijk onderzoek
onderworpen als dat, wat zich telken jare in
de St. Januariuskathedraal te Napels open
baart.
Geleerden met klinkenden naam in de we
tenschappelijke wereld, universiteitsprofesso
ren van verschillende landen, beroemde che
mici hebben getracht en zulks onder goedkeu
ring en zelfs met medewerking der kerkelijke
autoriteiten om langs wetenschappelijken weg
voor dit z.g. eigenaardig verschijnsel 'n verkla
ring te kunnen vinden. Echter tot op heden
zonder eenig succes. De objecties, in den loop
der eeuwen gemaakt, werden steeds schitte
rend weerlegd, de hypothesen, door de man
nen der wetenschap opgesteld, bleken na gron
dig onderzoek onhoudbaar. Werd de proef op
de som genomen, dan werden zij gedwongen
te bekennen, dat hun uitgedachte theorieën en
opgestelde formules valsch waren. Wat won
der dat velen onder hen het bovennatuurlijk
karakter van dit verschijnsel toegaven, en lo
gisch doorredeneerend het katholiek geloof
omhelsden. Prof. dr. Vincenzo Jodice heeft
over dit alles in zijn belangrijk werk over het
Wonder van den H. Januarius uitvoerig ge
schreven.
Alvorens nu in bizonderheden te treden, lijkt
het mij gewenscht allereerst eens even de fei
ten na te gaan.
Het staat vast dat in de kathedraal van Na
pels het lichaam, het hoofd en het bloed van
den H. Januarius sinds eeuwen worden ver
eerd. Het lichaam ligt onder het hoofdaltaar
in eene crypte, terwijl het hoofd en het bloed
zich respectievelijk in twee nissen van de ka
pel „del Thesauro" bevinden. De reliekschrijn
met het bloed bestaat uit een zilveren theca
met twee ampullen.
Toen destijds door een bizonder voorrecht
mij de eer te beurt viel deze van nabij te be
zichtigen en te vereeren, bemerkte ik in een van
deze ampullen een bruine roodachtige substan
tie met geelachtige vlekken, terwijl ik in de
andere slechts eenige vlekken waarnam, welke
nauwelijks zichtbaar zijn.
In de eerste ampulle wordt het bloed van
den Januarius bewaard, dat volgens een zeer
oude overlevering na zijn marteling is opge
vangen, terwijl een gedeelte van het bloed, dat
zich weleer in de tweede ampulle bevond, door
Karei den derde van Bourbon naar Spanje is
overgebracht. Drie keer in het jaar en wel
vanaf Zaterdag voor den eersten Zondag van
Mei tot aan den tweeden Zondag inclusief,
alsook vanaf 19 September, den dag, waarop
de H. Januariufe gemarteld werd, tot aan den
26sten van dezelfde maand en ook 16 Decem
ber, het Beschermfeest van den Heilige, wor
den de reliekschrijnen, zoowel die, welke het
hoofd als die, welke het bloed van den Heilige
bevat, ter publieke vereering uitgesteld. Op de
eerste twee gedenkdagen en zeer dikwijls ook,
schoon niet altijd, op 16 December, komt het
bloed, in tegenwoordigheid van een zeer groo-
te menigte, van alle kanten der wereld toege
sneld, in vloeibaren toestand. Tot zoover de
feiten.
De spectroscopische experimenten nu, door
prof. Sperindeo en prof. Januario, beiden hoog
leeraren aan de physisch-chemisehe faculteit
van de universiteit van Napels, in 1902 gedaan,
hebben wetenschappelijk aangetoond, dat in
de ampulle zonder eenigen twijfel de substan
tie bloed aanwezig is.
Ten overstaan van de geleerde wereld heb
ben beide hoogleeraren de verklaring afge
legd, dat de spectroscoop duidelijk bij hun ex
perimenten, waarbij vele geestelijke en wereld
lijke autoriteiten tegenwoordig waren, aan
toonde, dat hetgeen in de theca wordt waar
genomen inderdaad bloed is. Volgens prof. Leo
Canève, zou, zooals uit zijn werk (Le célèbre
miracle de S. Janvier", Paris, Beauchesne, 1909)
blijkt, prof. Januario sinds dien geen oogen-
blik meer aan het bovennatuurlijk karakter
van dit verschijnsel getwijfeld hebben.
Eenmaal aangenomen dat de theca waarlijk
bloed bevat, bestaat er geen enkele reden er
aan te twijfelen of dit het bloed van den H.
Januarius is. De overlevering toch van zestien
eeuwen, volgens welke het bloed van den H.
Januarius na zijn marteling door een vrome
vrouw uit Napels, Eusebia genaamd, werd op
gevangen, stemt geheel en al overeen met de
gewoonte der eerste christenen om op de plaats
der marteling het bloed hunner dierbare broe
ders, uit haat tegen Christus gedood, te verza
melen.
Nog treft men dikwijls in de catacomben van
Rome naast de nissen, waar de lijken der ge
martelde christenen werden neergelegd, een
daar mei opzet aangebrachte opening aan,
waarin het bloed der martelaren werd be
waard en door de eerste christenen werd ver
eerd. Volgens reeds genoemden prof. Leon
Canève, is het feit der conservatie reeds op
zich zelf een blijvend wonder.
Deze geleerde gelooft niet, dat er in de we
reld een chemicus gevonden wordt, die durft
beweren, dat de substantie bloed op die wijze
gedurende zeventien eeuwen kan bewaard
blijven. De wet der ontbinding is hier klaar
blijkelijk opgeheven.
Het verschijnsel van het overgaan in een
vloeibaren toestand, hetwelk varieert wat be
treft den tijd, waarin het gebeurt, alsook de
hoeveelheid, welke vloeibaar wordt en de min
of meer donkere kleur en den graad van vloei
baarheid, blijft volgens dezen geleerde weten
schappelijk onverklaarbaar, omdat het physio-
logisch vaststaat, dat bloed, wanneer het het
lichaam verlaten heeft, stolt en niet op natuur
lijke wijze tot een vloeibaren toestand kan te-
rugkeeren.
M. Mangin schrijft in zijn werk: „H miracolo
di San Gennaro di fronte alla scienza", (Milano
1910). Schoon het niet onmogelijk is gestold
bloed door middel van sera in een vloeibaren
toestand te brengen, kan zulks toch slechts
eenmaal gebeuren. Nauwelijks is deze substan
tie vloeibaar geworden of zij verandert derma
te, dat zij onmogelijk weer tot den gestolden
toestand kan terugkeeren.
Opmerkenswaard is het eveneens, dat het
bloed, dat zich in de theca bevindt, bij het over
gaan van den vasten in den vloeibaren toestand
een verandering van volume vertoont, welke,
zooals prof. Jodice met recht opmerkt, in strijd
is met de bekende physische wetten der soli-
dificatie en der vloeibaarmaking. Ten aan-
schouwe van allen en dikwijls binnen het tijd
bestek van enkele minuten wordt de bloedige
massa nu eens grooter dan weer kleiner; dik
wijls is er ook wat volume betreft absoluut
geen verschil tusschen den vloeibaren en vas
ten toestand. Noch de vermindering noch de
vermeerdering van volume houdt eenig ver
band met de temperatuur van de omgeving.
Reeds in 1794 hebben eenige professoren nauw
keurige proefnemingen gedaan, waaruit bleek,
dat bij gelijke temperatuurvoorwaarden geheel
tegenovergestelde phasen werden verkregen.
Hetzelfde resultaat hadden de experimenten,
welke prof. Punzo op last van prof. Sebastia-
no de Luca, directeur van het chemisch kabi
net van de universiteit van Napels in 1897
deed. Prof. de Luca, die nog steeds het boven
natuurlijk karakter van dit verschijnsel had
ontkend en getracht had het op natuurlijke
wijze te verklaren, werd gedwongen op het
oogenblik, dat hij de experimenten nam, tot
prof. Punzo, die naast hem stond, te zeggen:
„ik kan er niet langer meer aan twijfelen." Het
bloed van den H. Januarius werd vloeibaar
op hetzelfde oogenblik, dat hij den schrijn in
zijn handen had teneinde het beter te kunnen
waarnemen. Hij werd er zoo door ontroerd,
dat hij met grooten eerbied den reliekschrijn
kuste. Prof. de Luca bekeerde zich en stierf
als een geloovig christen.
Tot de essentieele kenteekenen van elk
lichaam behoort de onveranderlijkheid van het
smeltpunt. Welnu het is een bewezen feit, dat
het bloed van den H. Januarius vloeibaar wordt
bij zeer uiteenloopende temperaturen. Dit feit
werd reeds in 1795 door Fergola, professor in
de mathematica te Napels, geconstateerd. Prof.
Lunzo deelt ons eveneens de thermo-metrische
gegevens mede, door prof. de Luca en prof.
Gori in September 1879 in de onmiddellijke na
bijheid van de theca waargenomen, waaruit
opnieuw blijkt, dat het bloed van den H. Ja
nuarius bij zeer uiteenloopende temperaturen
in een vloeibare phase overgaat.
De physici en chemici zijn volgens prof. Jo
dice tot nog toe niet in staat geweest een en
kel lichaam aan te wijzen, waarbij zich een
dergelijk verschijnsel voordoet. Het smeltpunt
kan wel is waar door middel van zeer krach
tige drukkingen ietwat varieeren maar dan toch
nooit meer dan een of anderen graad.
Volgens de door bovengenoemde professo
ren genomen experimenten daarentegen, is het
verschil van temperatuur, op verschillende data
waargenomen, niet een of andere graad, het
geen aan een vergissing of aan een of ander
defect aan de thermometers zou toegeschreven
kunnen worden, maar, zooals wij in het werk
van prof. Jodice kunnen lezen, niet minder dan
elf graden; een verschil, dat een druk zou
eischen van meer dan een duizendtal atmos-
pheren.
Hiermee vervallen ook alle natuurlijke ver
klaringen, volgens welke het vloeibaar worden
van het bloed zou kunnen worden toegeschre
ven aan de warmte der kaarsen of aan de tem
peratuur der omgeving. In de physiologie wordt
aangetoond, dat de hitte verre van gestold
bloed vloeibaar te maken het stollen van deze
substantie juist verhaast. Vandaar schrijft Man
gin: „het is daarom belachelijk te spreken van
de hitte, veroorzaakt door het kussen van den
schrijn of door de kaarsen."
Een duidelijk bewijs hiervoor hebben wij in
het feit, dat het meermalen is gebeurd, dat het
bloed van den H. Januarius van een vaste in
een vloeibare phase overging op het oogenblik,
dat de schrijn uit de nis te voorschijn werd
gehaald en de kaarsen nog niet ontstoken wa
ren. De schatbewaarder, Mons. Di Bagnoli ver
haalt in een brief, gericht aan prof. Caneve,
een feit, waaruit voldoende blijkt dat warmte
hoegenaamd geen invloed op het verschijnsel
uitoefent. Het gebeurde nl. in 1908, dat men
zich genoodzaakt zag den schrijn, alvorens de
zen ter publieke vereering uit te stellen, op
een bepaalde plaats te laten soldeeren. De per
soon, met deze werkzaamheid belast, bediende
zich hierbij van een gloeiend ijzer. Niettegen
staande de groote hitte van het ijzer
bleef het bloed in een vaste phase. Toen een
half uur later echter de geloovigen den reliek
schrijn vereerden, ging het bloed van den vas
ten in een vloeibaren toestand over. Niemand
van hen, die den reliekschrijn kusten, nam
daaraan een ongewone warmte waar.
Dat de overgang van een vaste in een vloei
bare phase niet toegeschreven kan worden aan
een zekeren druk blijkt voldoende hieruit, dat
deze drukverandering zou moeten verkregen
worden door een pneumatische machine. Deze
toestellen dateeren eerst uit den lateren tijd
en waren in vroegere eeuwen, toen het wonder
op dezelfde wijze plaats vond, nog onbekend.
Trouwens het is moeilijk, aan te nemen, dat
deze pneumatische machine, ingeval men in
derdaad hiervan gebruik maakt, nog nooit zou
zijn ontdekt. Tot slot wil ik nog even de op
werping aanhalen, door een medewerker van
het anti-clericale blad „l'Asino" in 1902 ge
maakt. Deze schrijver, die zich vroolijk maakte
om het verschijnsel van de volumeverandering
schreef aldus: „Het is een paradox. Krachtens
het meest elementaire beginsel der physica is
het onmogelijk. En teneinde zich hiervan te
overtuigen behoefde prof. Sperindeo de pro
fessor nl., die de waarnemingen hieromtrent
had gepubliceerd de theca slechts vóór en
na het verschijnsel te wegen." De uitdaging
werd aangenomen. En het resultaat der expe
rimenten, welke zeer veel tijd in beslag na
men, was een verschil van 27 gram 89 cg. tus
schen het maximum gewicht, wanneer de am
pulle vol was en het minimum gewicht wan
neer de substantie de grootst mogelijke ver
andering van volume had ondergaan.
Twee jaar later herhaalde P. Silva het expe
riment en nam vóór de volume-verandering
hetzelfde gewicht waar als prof. Sperindeo en
na de verandering een vermindering van 14 gr.
Uit dit alles blijkt dus, dat door de eeuwen
heen de geleerden er nog niet in geslaagd zijn
om langs wetenschappelijken weg een oplos
sing te vinden voor dat verschijnsel, dat zich
telken jare in de St. Januariuskathedraal te
Napels herhaalt.
Zenderen. P. A. LOKKERS Carm.
TEHERAN, 15 September. (V.D.) De sjah
van Perzië heeft de ontslagaanvrage van het
kabinet aangenomen.
De samenstelling van de nieuwe regeering
is nog niet bekend, maar het verluidt, dat hier
van deel zullen uitmaken de vroegere minister
van buitenlandsche zaken Mirza Mohammed
Ali Khan, de vroegere minister van financien
Seyfid Hassan Takisade en de vroegere minis
ter van justitie Khan Davar.
Dit is een griezelig verhaal, en wie het lie
ver niet lezen wil, leze het niet. Ik zeg dit niet
bij wijze van aanbeveling, maar als waar
schuwing.
Ik vertel het zoo sober mogelijk.
Diep in den nacht waren bewoners van
Eighthstreet Philadelphia uit hun slaap
wakker geschud geworden door een snerpen
den schreeuw. Eighthstreet is een straat van
goedkoope winkels, en boven die winkels wo
nen meerendeels zeer goedkoope menschen.
Vele dier goedkoope menschen hadden met
bleeke, slaapdronken gezichten uit hun vên-
sters gekeken. Zij hadden elkaar toegeroepen
uit welke richting de snerpende schreeuw ge
komen was. En er bleken evenveel richtingen
als bleeke, verschrikte menschen te zijn.
De politie-agent, O'Roorke. die juist om den
hoek in Parishstreet gestaan had, was ook op
den schreeuw komen toestappen. Ook hij wist
niet met eenige stelligheid, of zelfs maar bij
benadering de richting te bepalen.
,,'tWas een onmenschelijke schreeuw",
meende hij.
En no. 1422, twee hoog, riep:
„Natuurlijk was het een onmenschelijke
schreeuw. Het was een kat".
De buurt was te slaperig en te ontsteld om
niet gaarne aan te nemen, dat het een kat ge
weest was en trok zich van de vensters terug.
Maar politie-agent O'Roorke noteerde het ge
val in slecht Engelsch in zijn zakboekje en
bracht rapport uit.
En, toen den volgenden morgen de oude,
gierige mrs. Sanderson, die veel panden bezat
in Eighthstreet, als vermist opgegeven werd,
werden eenige rechercheurs daarheen gezonden
om naspeuringen te doen naar den schreeuw
en naar mrs. Sanderson.
Sommigen hadden mrs. Sanderson den vori-
gen dag gezien en anderen niet, en nog anderen
waren er niet zeker van. Mrs. Sanderson
woonde in een andere buurt, maar ze kwam
hier vaak in verband met huren.
En de schreeuw? No. 1422, twee hoog, had
gezegd, dat het een kat geweest was, en, aan
gezien de schreeuw, voor zoover men dit in
halfslapenden toestand beoordeelen kon, onge
veer in de buurt van No. 1422 geslaakt moest
zijn, kon twee hoog het weten.
„Wel, wel!" zeiden de rechercheurs, en be
gaven zich naar No. 1422.
En „wel, wel!" zeiden ze nogmaals, toen ze
vernamen, dat twee hoog afwezig en dat zijn
schoenlapperswinkeltje gesloten was; „wel,
wel!"
Neen, niemand wist, waar twee hoog dien
dag heen was. Eén hoog had weinig omgang
met hem, maar er was kwestie van een erfe
nis, die twee hoog ieder oogenblik kon dwin
gen een dag naar New York te gaan. Maar één
hoog wist niets zeker. Weinig omgang. Zou
drie hoog misschien iets kunnen vertellen?
Drie hoog bemoeide zich ook met niemand.
„Zoo", zeiden de rechercheurs, en zij beste
gen de trappen, bleven staan voor twee hoog,
overlegden even, en vervolgden toen hun weg
naar drie hoog.
Drie hoog deed zelf open. Hij was een oud
achtige man in een groezeligen kamerjapon.
Neen, hij had niets gehoord; hij was erg
hardhoorend. Watblief? Neen, met twee hoog
had drie hoog weinig omgang. Watblief? Of
hij iets omtrent twee hoog afwist? Zouden de
heeren niet even plaats nemen?
Drie hoog zelf zat reeds in een grooten zwa-
ren armstoel bij het vuur. Hij zat erin met een
overtuiging, die niet bij zijn persoonlijkheid
paste. Politiemannen merken zulke kleinig
heden op, en knoopen er gaarne verkeerde ge
volgtrekkingen aan vast.
„Ik spreek niet graag over andere menschen",
zei drie hoog.
De politie was dit gewoon. Het was meestal
een inleiding tot overvloedige mededeelingen.
„Ik houd niet van twee hoog", zei drie hoog.
„Ik heb weinig met hem op. Maar dit zegt
niets. Watblief? Neen, ik weet niets, dat be
paald tegen hem is. Maar hij houdt niet van
mrs. Sanderson. Nou ja, dat doen we geen van
allen. Misschien was 't wel een kat wablief,
heeft hij dat ook gezegd? Nou dat is gek. Wa
blief? Waarom gek? Omdat hij dat niet weten
kon. En dan ik ben geen detectieve en wil
niemand verdacht maken maar dat hij van
daag juist er vandoor is
„Hebt u mrs. Sanderson gisteren nog gezien?"
vroeg een der rechercheurs.
„Waarachtig!" riep drie hoog uit. „Ze is gis
terenavond hier en in eenige andere huizen
geweest om huren op te halen. Ik heb haar zelf
gesproken want ik bedel nu al twee jaar om
een nieuw behang."
En is ze hieronder ook geweest?"
„Dat weet ik niet. Ik dacht, dat ze van mij
rechtstreeks naar huis zou gaan, maar heb er
niet verder opgelet. Wablief? Hoe laat ze van
mij wegging? 'tKan half tien geweest zijn".
De rechercheurs stonden op, en wisselden
een blik van verstandhouding.
„Dank u", zei hun chef en ze wendden zich
naar de deur.
Drie hoog, blijkbaar vermoeid van het op
windende gesprek, bleef in zijn stoel ineen
gedoken zitten.
„Gaat u hier beneden kijken?" vroeg hij mat.
„Misschien", zei de chef afwerend, en de
mannen verlieten de kamer.
Twee minuten later werkte drie hoog zich
uit zijn leunstoel op, slofte het vertrek uit en
de trap af. De deur van twee hoog stond op
een kier; hij opende haar en schuifelde naar
binnen.
De rechercheurs doorzochten het woonver
trek.
„Wij hebben u niet geroepen" zei de chef
streng.
„Ik dacht, dat ik u misschien nog behulp
zaam kon zijn',' stamelde drie hoog onderdanig.
„Is er dan nog iets omtrent den bewoner
van deze étage, dat u ons zoudt kunnen mede-
deelen?"
„Wablief? Och nee, niet veel. Maar ik
dacht...."
Hij leunde vermoeid tegen den schoorsteen
mantel.
,,'tls vreemd", zeurde hij. „Zulke dingen
moeten de politie veel last bezorgen. Geen
enkele aanwijzing. Hi-hi-hi!"
Hij lachte zenuwachtig.
„Maar 'tis vreemd dat hij juist vandaag er
van door is. Niet dat ik hem van iets beticht.
Ik zou het niet op mijn hoofd willen...."
Plotseling sprong hij achteruit, en betastte
zijn kalen schedel met zijn hand. Toen hij deze
weer terugtrok, kleefde er bloed aan.
Hij sloeg de oogen in doodsangst omhoog. De
rechercheurs volgden zijn blik met verbijste
ring.
Een tweede, dikke bloeddruppel sijpelde door
het plafond.
B.
(NADRUK VERBODEN.)
Eiken ochtend, precies twee minuten voor
achten, rust op het gansche telegraafnet van
de Rijksbaan het verkeer. De gewichtigste dé
pêches worden niet meer doorgegeven. Slechts
één bode ijlt over de lijnen, het morseteeken
M. E. Z. Vijftig seconden vóór acht gaat dit
teeken in een lange streep over. En wanneer
deze afbreekt weten 2000 Duitsche stations
chefs, dat het precies 8 uur, midden-Europee-
sche tijd, is.
De bron van deze wetenschap is natuurlijk
in een meteorologisch observatorium te zoe
ken en wel in dat van Neubabelsberg. Maar
dit observatorium staat toch niet in direkte
verbinding met de 2000 Duitsche stations. De
Rijksbaan zelf treedt hier als tusschenpersoon
op en om de functies aan dit ambt verkleefd,
goed te volbrengen, heeft zij in het gebouw der
directie te Berlijn een kamer ingericht met
een deur, die het bordje „Zeitdienst Anlage"
draagt.
Opent men deze deur, dan komt men in een
vertrek terecht, waarvan de wanden rijkelijk
met allerlei instrumenten zijn opgesmukt, met
ampèremeters, met knoppen, hefboomen en
vooral met klokken. Met klokken zonder tal.
Evenveel als men er in den winkel van een
horlogemaker kan vinden. Maar terwijl men
bij een horlogemaker nog nimmer twee klok
ken gezien heeft, die gelijk loopen, doen ze het
hier allemaal. Ze doen het op een bijna ter
gende wijze. Drie zijn er vooral, in een bij
zonder kastje, waarvan de slingers op eene
de zenuwen prikkelende manier in de pas loo
pen. Men kan urenlang naar deze slingers kij
ken maar men zal er nimmer in slagen bij een
ervan ook maar het geringste spoor van onaf
hankelijkheid, opstandigheid of eigen initia
tief te ontdekken.
Het zou echter onbillijk zijn de uurwerken
daarover lastig te vallen, want ze kunnen een
voudig niet anders. Zij staan n.l. onder con
trole van een wachter, die beneden, diep in
den kelder, huist.
In den kelder staat n.l. ook nog een klok en
het is deze, die den tijd direct van de sterre-
wacht in Neubabelsberg ontvangt. Zij is de
werkelijke tusschenpersoon tusschen de zon en
de 2000 Duitsche stations en, wijl zij van zoo
veel gewicht is, wordt zij vertroeteld als een
bijou. Zij mag aan geen enkel schokje bloot
gesteld zijn en daarom heeft men niet beter
weten te doen dan haar diep in den grond te
begraven. Zij mag aan geen temperatuurver
anderingen bloot gesteld wezen en daarom
brandt er dag en nacht in den kelder een
kacheltje, dat voor een temperatuur van on
veranderlijke gelijkmatigheid zorgt. Zij mag
niet onder vocht lijden en daarom zijn er in
den kelder schalen geplaatst, gevuld met sub
stanties die de geringste vochtigheid volkomen
absorbeeren.
Dit uurwerk nu is electrisch met één der
drie bovengenoemde uurwerken verbonden en
wel met de z.g. M. E. Z. klok. De beide andere
dienen slechts ter controle maar met dien ver
stande, dat hun slingerslag eveneens electrisch
geregeld is. De M. E. Z. klok heeft echter haar
bijzondere taak. Eiken ochtend, twee minuten
vóór acht, stopt zij automatisch het gansche
telegraafverkeer en gilt zij over tachtig lijnen
heen het teeken „oppassen". En op 2000 sta
tions weet men dan om zoo te zeggen hoe
laat het is.
Deze inrichting dateert van 1931 en dus van
een tijdstip toen Beieren nog geen rijksstad
houder had maar veeleer erg aan „Eigen-
staatlichkeit" deed en nog prat op zijn souve-
reiniteit ging. Het land had dus ook zijn eigen
souvereinen tijd en wilde ten dezen van Ber
lijn niets weten. Het regelde zijn stationsklok
ken op eigen vuistje. Baden ontving wel is
waar den Berlijnschen tijd maar, vermits het
ook een souvereine staat was, gaf het denzel-
ven eerst om half negen door.
Berlijn zelf heeft ook nog een eigen rege
ling. De stad telt 200 stations met alles samen
genomen 3000 electrische klokken. Deze wor
den van een eigen centrale uit geregeld en wel
door stroomstooten, die om de halve minuut
afgegeven worden. Men kan de werking daar
van aan den grooten wijzer zien, die elke 30
seconden met een schokje vooruit springt. On
danks deze automatische besturing van alle
klokken komt het wel eens voor, dat een sta
tionschef zijn uurwerk niet heelemaal ver
trouwt. Hij schakelt dan zijn automatisch wer
kende telefoon in en deze verbindt hem met
de z.g. tijdcentrale. Hier worden doorloopend
geluiden afgegeven, welke den chef in staat
stellen tot op een seconde nauwkeurig vast te
stellen hoe laat het is. Menschelijke tusschen-
komst is daarbij niet noodig. Het gaat allemaal
met machientjes.
EVEN BENEDEN HET VRIESPUNT.
LONDEN, 15 September. (V.D.) Gisteren
morgen is op enkele plaatsen in Zuid en West-
Engeland de temperatuur even beneden het
vriespunt geweest.
Over het algemeen was het elders schitterend
weer en aan de Zuidkust werd een tempera
tuur genoten van bijna 70 graden.
VERLOOFD:
CORRY SLUYTER
en
PIET v. d. BERG.
Utrecht, 17 September 1933.
Bern. Weerd W.z. 3.
Nieuwe Gracht 35. 60405 7
ONDERTROUWD; -
JO MEHRING'
en
HERMAN VAN KESSEL.
Bergsingel 120.
Rotterdam,
Weste Wagenstraat 8.
Huwelijksvoltrekking Donderdag 5
October a.s. ten 10 uur in de Paro
chiekerk van de H. Familie, Berg
singel. 60397 11
GETROUWD:
S. P. PERQUIN
en
S. M. BOSMAN
welke namens wederzijdsche fa
milie hartelijk dank zeggen voor
de belangstelling bij hun huwelijk
ondervonden.
Leidschendam, 14 September 1933.
60392 9
Alvorens In te gaan op dienstbe
trekkingen aangeboden ln adver
tenties, verzulme men nimmer voor
at Inlichtingen aan te vragen welke
GRATIS gegeven worden door de
R. K. VER. TER BESCHERMING
VAN MEISJES IN NEDERLAND
In Iedere Parochiekerk vindt men
kaarten met het adres van dames,
waar D deze Inlichtingen kunt be
komen.
EIKEN DRESSOIR
4 STOELEN 2 ARMFAUTEUILS
UITSCHUIFTAFEL
MODERNE SPIEGEL
Ook afzonderlijk.
Overtrekken Repareeren.
MeubelfabriekStoffeerderij
;J380S 52
Op MAANDAG 18, DINSDAG 19 en WOENSDAG 20 Sept.
zal een expositie worden gehouden van de nieuwste
soorten Handwerken vervaardigd uit NOMOTTA-WOL, in
het gebouw
GEOPEND
Geexposeerd zullen worden de nieuwste modellen kussens
kleeden, onder- en bovenkleeding in haak- en breisteek.
GORDONSTRAAT, hoek Nieuwe
Haven, zeer geschikt voor Sigaren-
of Kapperszaak. Huur 12.50 per
week. Te bevragen: Woningbureau
JACQ GROOTE, Telefoon 69602,
Mesdaglaan 24, SCHIEDAM.
12861S 15
24 jaar, van goeden huize, R.K., vol energie, bezit o.a. Dipl. Mulo,
Boekhouden, Merc, en V. v. L., Ned. Handelscorresp., Mercurius en
V. v. L., idém Duitsch, alg. ontw., Cursist Daim. Efficiency-Instituut,
vlot Duitsch sprekend,
onverschillig wat en waar, echter liefst handel, hoog salaris niet
vereischt, genegen eventueel borg te storten of hl. deelname.
Brieven onder no. 7660 Bureau Maasbode Rotterdam. 30
470S 10
In alle gevallen van bloedarmoede, zenuwzwakte of algemeene
slaptetoestanden, is SANGUINOSE het middel dat snel en af
doende verandering brengt. Een groot voordeel van de SAN
GUINOSE is, dat zij ook door de zwakste gestellen verdragen
wordt en geen schadelijke bijwerkingen vertoont. Neem er de
proef van. Maar zorg dat gij de ECHTE SANGUINOSE hebt.
Sanguinose kost per flacon 2.6 fl. 11.12 fl. 21.
Bij Apothekers en Drogisten.
DE RIEMERSTRAAT 2c/4. DEN HAAG
NEDERLANDSCH FABRIKAAT.
Notaris P. SCHABERG te Schie
dam zal op Vrijdagen 29 September
en 6 October 1933, telkens des v.m.
11 uur in het Gebouw R.K. Volks
bond, Lange Haven 71 te Schiedam,
in het openbaar verkoopen, bij
veiling en afslag:
Perceel I. Het HEERENHUIS met
tuin, erf en zijingang, te Schiedam,
aan den
kad. Sectie I 2259 gedeeltelijk, groot
ongeveer 2 aren 23 centiaren.
Het pand bevat: kamers en suite,
serre, kelder, keuken, bijkeuken;
le etage: 3 kamers en badkamer;
2e etage: zolderruimte met 4 ka
mers.
In eigen gebruik geweest.
Grondbel. ƒ42.97. Straatbel, ƒ17.69.
Perceel II. De WERKPLAATS met
erf en open grond te Schiedam,
aan den
gedeeltelijk grenzende aan perceel
I, kad. Sectie I 2259 gedeeltelijk,
groot ongeveer 1 are 80 centiaren.
Verhuurd voor ƒ25.per maand.
Grondbel. 10.79. Straatbel, 4.55.
Aanvaarding van beide perceelen
dadelijk na de toewijzing, met bij
voeging van 5 rente per jaar
tot de betaling der kooppenningen,
welke moet plaats hebben op 6 No
vember 1933. Bezichtiging op 27 en
28 September.
Inlichtingen en toegangsbewijzen
ten kantore van den Notaris, Wa
rande 125. 12858S 43
Arnhem (S. B. A.)
Opleiding voor diverse examens.
Ontwikkelingscursussen op ieder
gebied. O.a. handelswetenschappen,
wiskunde, natuurkunde enz. Leera
ren M. O. Vraagt prospectus.
7665 DGVS
gevraagd bij heer alleen of klein
gezin. Plaatsing zoekenden schrij
ven lett. X, Handelsreportage, De
Wetstraat 13, Arnhem.
7643 DGVS
Opleiding voor praktük en alle
examens volgens mijne van 1905 af
bekende vlugge methode. Jaarlüks
vele geslaagden. Voor afgewezen
candidaten speciale examen trai
ning. Billijke conditiën. J. Rade.
makers. Accountant, Telef. 32438,
HeemraadSEinge! 142. Botterdam,
in het gebouw der Ned. Handels-
Hoogeschool, Pieter de Hoochweg,
R'dam. De Engelsche en Spaansche
leergangen ter opleiding van a.) de
acte M.O. econ. taal; b.) het dipl.
V.T.H.-praktijk-leeraar handelscor
resp. zullen weer beginnen Zater
dag 14 Oct. 1933. Inl. verstrekt de
voorz. der Vereen, voor Taalkun
dig Handelsonderwijs Dr. E. E. J.
Messing, Walenburgerweg 49.
60516
aan de 's-GRAVENZANDESTRAAT.
Huuruitkomst 2280.per jaar.
Koopsom 23.500.v.o.n. Te bevr.
Woningbureau JACQ. GROOTE,
Tel. 69602, Mesdaglaan 24 Schiedam.
12859S 20
RADIO. „Welk toestel zal ik koo-
pen en waar?" Deze moeilijke
vraag is, als U de etalage van Jong-
sten ziet, niet meer moeilijk. Uw
keus is zoo gemaakt. Dus allen
naar Rotterdamschedijk 245. Phi
lips en Telefunken. 12C 5
VRIENDIN. R. K. jongedame zoekt
nette vriendin, leeftijd 25 tot 28 j.,
om gezellig mee om te gaan. Br.
no. 1033S bur. van dit blad.
VERGEET NIET een kaart te koo-
pen v. den grooten Variété-avond
van het R. K. Jongenspatronaat,
parochie St. Jan. Zondag 17 Sept.
8 uur in Musis Sacrum. Prijzen 30
en 40 cent. Haast U wij zijn bijna
uitverkocht. Verkrijgbaar bij Heins-
broek, Hoogstraat 71 en Mercurius,
Lange Haven 77. 1034S
TERSTOND GEVRAAGD een flinke
jongen van 14 a 15 jaar. Goed kun
nende fietsen. Aanmelden heden
avond van 8 tot 9 uur. J. v. Alphen
=C2rir±2t 1025S
AANVANG VAN ONZE SPECIALE R.K. DANSCURSUSSEN
Inlichtingen en inschrijving dagelijks. Prospectus op aanvraag
12862S 20
Waarom Eelt of Eksteroogen en dus voortdurend maar weer pijn?
Neem toch „Hulpine" voor die dingen, dan zal dat zoo niet lang
meer zijn I
Want „Hulpine" is het middel met den naam en met de daad,
Waarvan, het zij 'n wrat, 't zij Eelt of Eksteroog, in een week
verdwijnen gaat.
Neem dus direct „Hulpine", schaf het U nog heden aan.
En met al uw voetenzorgen, raakt het heden nog gedaan
T. VLASKAMP Jr. Assistent-Apotheker.
Hugo de Grootstraat 160a-b, Rotterdam.
Eenig fabrikant van „Hulpine" (wettig gedeponeerd).
5.Ö3 «j. sestw. af postzegels 5.75.
