1
EENIGE OPLEVING IN
VERSCHILLENDE BEDRIJVEN.
P. DE GRUTTER ZOON.
DE DRIE KOGELTJES.
DE HELPENDE HAND
WOENSDAG 20 SEPTEMBER I53S
ONZE EXPORTMOEILIJKHEDEN.
Verscherping der reeds zware
concurrentie op de binnen-
landsche markt.
De katoenindustrie in de verdrukking.
SPOORWEG-PROPAGANDA
KEES MEEKEL.
ONVERANDERDE DIVIDENDEN.
f
SCHOONHOVEN
VLAARDINGEN
DOELMATIGE ADVERTEMTiËN
Blijkens mededeeling van het Centraal Bu
reau voor de Statistiek bevat de ter perse zijnde
achtste aflevering van het Maandschrift de re
sultaten van het gebruikelijke onderzoek naar
den algemeenen bedrijfstoestand en den stand
der arbeidsmarkt, ditmaal betrekking hebbend
op het 2de kwartaal. Zooals daaruit blijkt, ver
toonden verschillende ondernemingen een ze
kere vermeerdering van de bedrijvigheid. Vond
deze veelal haar oorsprong in seizoeninvloeden
(de seizoenopleving maakte, althans in een aan
tal gevallen, geen slecht figuur tegenover die
van een jaar geleden), daarnaast hebben deels
ook andere omstandigheden tot vermeerdering
van werk bijgedragen. Zoo waren er-b.v. fabrie
ken, welke haren afzet door verdere prijsverla
ging wisten te vergrooten, of waar de toeneming
der bezetting voor een deel kwam door vervaar
diging van nieuwe artikelen. Soms was er een
stimuleerende invloed op de vraag merkbaar
van verwachte prijsstijging in verband met het
duurder worden van grondstoffen. De export
van een aantal artikelen was grooter dan ver
leden jaar. Hier en daar kon men bemerken,
dat meer dan tot dusver voorkeur werd gegeven
aan de Nederlandsche producten, terwijl in een
aantal branches in meer of mindere mate de
gunstige invloed werd geconstateerd van de con-
tingenteeringsmaatregelen. Het invoersaldo van
grondstoffen overtrof in de eerste helft des
jaars, met uitzondering alleen van Maart, iedere
maand het overeenkomstig cijfer van 1932, de
laatste maanden zelfs aanzienlijk. De toeneming
betrof vooral de grondstoffen voor de productie
middelenindustrie; die voor de vervaardiging
van consumptiegoederen vertoonden pas sinds
Mei gunstiger cijfers. De werkloosheid daalde,
alle groepen tezamen genomen, niet onbelang
rijk en kwam in Juni iets beneden het cijfer
van Juni 1932.
Intusschen neemt dit niet weg, dat ook in
Juni de werkloosheid in verschillende bedrijfs
groepen nog wel grooter was dan verleden jaar
en dat in bijna alle (alleen uitgezonderd de
diamantindustrie en het bouwbedrijf) de werk
loosheid over het geheele kwartaal genomen
die van hetzelfde tijdvak in 1932 overtrof, dus
ook in de zoo belangrijke metaalindustrie en
textielnijverheid. Ondanks gedeeltelijke ople
ving bleef het algemeene peil van de bedrijvig
heid nog zeer laag en hadden talrijke onderne
mingen en verscheidene bedrijfstakken in hun
vollen omvang nog steeds te kampen met een
groote malaise. Nog telkens vielen nu eens hier,
dan weer daar gevallen te signaleeren van in
krimping, al was deze meestal niet meer zoo
omvangrijk als voor korten tijd, waarbij natuur
lijk in het oog is te houden, dat de werkgelegen
heid door vroegere inkrimping veelal reeds op
een laag niveau was aangeland. Het feit, dat de
totale export van fabrikaten in dit kwartaal
nog slechts 710 millioen kg. ad. 102 millioen gld.
bedroeg, tegen 748 millioen kg. ad 111 millioen
gld. in hetzelfde tijdvak van 1932 en b.v. 1.002
milioen %g. ad 325 millioen gld. in het 2de
kwartaal van 1929, teekent wel duidelijk hoe
zeer onze exportindustrie in de verdrukking ge
raakt is. De zich veelal meer toespitsende dan
afnemende exportmoeilijkheden dwongen vele
fabrieken er toe meer voor de binnenlandsche
markt te gaan werken, met als gevolg nog ver
scherping der toch reeds zware concurrentie,
welke werd ondervonden, niet zelden ook van
buitenlandsche zijde. Wat de laatste betreft
wees men o.a. ook op de opkomende nieuwe
valuta-concurrentie van Duitschland (Sperr-
marken). Het prijspeil wérd dikwijls nog steeds
zeer ongunstig genoemd.
Bij den scheepsbouw waren de omstandig
heden in het algemeen nog verre van bevor
derlijk aan een verheffing uit de diepe inzin
king, welke nu reeds geruimen tijd te consta-
teeren viel. Nieuwe bouworders bleken Zoo goed
als niet te verkrijgen. Intusschen kwamen o.a,
de orders tot ombouw van schepen van Neder
landsche Scheepvaartmaatschappijen aan den
werkvoorraad van sommige ondernemingen ten
goede, terwijl overigens wat het reparatiewerk
betreft, althans uit een deel der rapporten wel
min of meer tijdelijke vermeerdering van werk
valt vast te stellen.
Evenals bij de machinefabricage bood ook
bij de ijzergieterij en de constructiewerkplaat
sen de stand der bedrijvigheid ondernemings
gewijs geen uniformen aanblik en constateerde
men in een deel dezer fabrieken een even groot
of nog grooter tekort aan werk dan in het
vorige kwartaal (hier en daar o.a. nog eenige
inkrimping van personeel), terwijl er in andere
meer bedrijvigheid is gekomen (b.v. in 3 con
structiewerkplaatsen eind Juni ongeveer 260
man meer dan eind Maart). Maar met dit al
bleven in de genoemde bedrijfstakken de or
ders nog verre beneden de productiecapaciteit.
Bij de rijwielindustrie moest de seizoenopleving
in een aantal fabrieken reeds weder vrij spoe
dig worden gevolgd door maatregelen ter be
perking van de productie. Bij de klachten over
den min of meer onvoldoenden afzet bleven ook
die over de zeer gedrukte prijzen geenszins
achterwege. Evenwel treedt uit de verslagen
van andere ondernemingen, in welke een betere
bedrijvigheid heerschte dan verleden jaar, naar
voren dat zij juist door sterke prijsverlaging
een grooteren omzet konden bereiken.
In het groote bedrijf der gloeilampen- en ra
dio-industrie bedroeg de totale personeelsterkte
eind Juni rond 10.800 man, d.i. geen noemens
waard verschil met eind Maart (ongeveer
10.770), vrij wat meer dan eind Juni van het
vorige jaar (ongeveer 9.500), doch veel minder
dan op hetzelfde tijdstip van vorige jaren (in
1931 en 1930 resp. rond 14.000 en 20.000).
Buitengewoon ongunstig en vrij algemeen
slechter dan verleden jaar bleef de toestand in
de katoenindustrie, voor welke de afzetmoeilijk-
heden eer toe- dan afnamen. Vooral geldt dit
den export, welke door verscherping der Japan-
sche concurrentie en andere oorzaken (o.a. sterke
verhooging der invoerrechten in Br. Indië) over
het algemeen nog verder inschrompelde. Mede
hierdoor bleef de concurrentie op de binnen
landsche markt hevig, terwijl het prijspeil, voor-
zoover men zich hierover uitliet, zeer slecht en
deels verliesgevend werd genoemd. In dit ver
band valt ook te Wijzen op den' invoer tegen
abnormaal lage prijzen, al was deze door con-
tirigenteering gedeeltelijk beperkt. Zoowel in
de spinnerijen als o.a. de weverijen was de pro
ductie nog aanzienlijk ingekrompen, deels in
nog sterker mate dan in het vorige kwartaal.
Echter waren gevallen dat de overigens nog
zeer beperkte werkgelegenheid min of meer
toenam, toch niet geheel en al afwezig, terwijl
nopens zeer enkele weverijen stationnair ge
regeld werk gemeld werd. In een belangrijk
deel der wolindustrie nam de werkgelegenheid
iets toe en was zij ten slotte beter dan verleden
jaar. Zoo bedroeg in Tilburg het totaal aantal
werkuren in 37 ondernemingen in duizental-
len in de eerste loonweek der maanden April
tot en met Juli resp. 212, 215, 215 en 235 tegen
resp. 220, 199, 203, 216 een jaar geleden.
Wegens de abnormaal lage prijzen werd de
algemeene toestand beduidend slechter ge
noemd dan verleden jaar, waarbij ook valt op
te merken, dat door de sterk gedaalde prijzen
de invoermogelijkheid zeer is toegenomen, dear
de contingenteering is gebaseerd op de waarde.
Terwijl in de tricot-fabrieken en breierijen de
toestand ondernemings- of afdeelingsgewijs
nogal bleef uiteenloopen, waarbij ook gevallen
van een nog ver van gunstige werkgelegenheid
niet ontbraken, was in een belangrijk deel van
dezen industrietak een voldoende of flinke be
drijvigheid te constateeren, die volgens de ver
schillende rapporten gunstig afstak bij het
vorige kwartaal en (of) verleden jaar, zij het
dat men daarbij wees op onvoldoende of slech
tere prijzen dan in 1932. De gunstige werking
van de contingenteering, voorkeur voor Nederl.
fabrikaat, sterk toegenomen vraag naar nieuwe
artikelen (b.v. „interlock" en „poloshirts") en
ook het seizoen (deels spoedorders) werden als
oorzaken van een tot zekere hoogte bevredigen
den gang van zaken genoemd.
Bij de zoo lang sterk kwijnende diamant
industrie bedroeg het weekgemiddelde van de
werkende leden der werkliedenorganisaties in
dit kwartaal 1.121 en tegen 901 in het vorige en
625 in het 2de kwartaal van 1932. Vooral in Juni
is de werkgelegenheid toegenomen, deels ten
gevolge van een iets beteren handelstoestand,
anderdeels door de uitbreiding van het z.g.n.
plan-Douwes, welke het mogelijk maakte ook
grovere sorteeringen dan achtkant en klein-
brillant met steun van overheidswege te laten
bewerken. Daartegenover is de werkloosheid
in de typografische vakken nog wat gestegen.
Een in totaal flinke verdere verbetering der
werkgelegenheid gaf het bouwvak te zien, voor
een belangrijk deel als de natuurlijke reactie
op de stagnatie bij den woningbouw in het
vorige jaar. Eind Juni waren 28.900 woningen
in uitvoering tegen 17.300 een jaar geleden.
Deze meerdere drukte heeft uiteraard haar
uitwerking niet gemist in verschillende andere
bedrijven (fabricage van sanitair, aardewerk,
tegels, steen, houtzagerijen, timmerfabrieken,
enz.), al wil daarmede allerminst gezegd zijn,
dat daar nu weer over het geheel bevredigende
toestanden zijn teruggekeerd. Zoo was er b.v.
in de kalkzandsteenfabricage volgens een ver
slag in algemeenen zin wel volop werk, maar
bij prijzen, welke een toestand beteekenen van
werken op den rand van bestaansmogelijkheid
of, juister nog, feitelijk daaronder.
Het bestek van dit uittreksel noodzaakt er
toe te volstaan met deze greep uit de vele
bijzonderheden, welke het overzicht omtrent
bijna 150 verschillende bedrijfstakken bevat en
waarin men ook de toestanden betreffende mijn
wezen, veenderij, visscherij, land- en tuinbouw
geschetst kan vinden.
WERK TOT BEKEERING VAN ISRAëL.
Onze Bredasche correspondent schrijft
Dezer dagen hebben wij een kijkje genomen
in het bureau van het „Werk tot bekeering van
Israël". De directeur, de heer Max v. d. Berg,
gaf ons een uiteenzetting van het ontstaan en
den groei van dit werk. Eerst vertelde hij van
zijn bekeering tot het Katholiek Geloof en den
grooten strijd, dien hij te voeren had vóór hij
in de H. Kerk werd opgenomen. Eenmaal kind
zijnde dier kerk, voelde hij den drang, om
zijn vroegere geloofsgenooten, de Joden, den
waren God te leeren kennen. Aanvankelijk
voelde men weinig voor zijn leekenapostolaat,
maar ook hierin kwam verandering. En het
was Aalmoezenier Huys, die als geestelijk
raadsman en als Directeur van „Het Liefde
werk tot bekeering van Israël", een vereeni-
ging, geheel onafhankelijk van „Het Werk tot
bekeering van Israël" steun gaf aan zijn apos
tolaat, dat sedert dien niet onbeteekenend is
gegroeid, 't Eigenlijk werk begon Februari 1932
en reeds spoedig was een bediende noodig om
de zaken goed te behartigen.
Hiervoor ijveren thans een zestigtal Zela-
teurs en Zelatricen, welke in een vereeniging
van medewerkers van het „Werk tot de be
keering van Israël" zijn samengebracht en
waarvan de heer v. de Berg voorzitter is. Het
verlangen gaat nu uit naar een groot aantal
Zelateurs en Zelatricen ook buiten Breda en
dezen te brengen in een Bond van medewerkers
om daardoor het ijveren nog doeltreffender te
maken. Er is geld, en veel geld noodig voor
Aalmoezenier Huys' liefdewerk. De geldzorgen
zijn momenteel zeer groot. De inkomsten be
staan deels uit giften, voor éénmaal geschon
ken en uit jaarlijksche donaties. Met Kerstmis
is een intense actie voor steun te verwachten.
Bovendien zal in de maand November de
première gegeven worden te Breda van een
zielespel in drie tafereelen, getiteld„Van de
duisternis naar 't Licht", geschreven door Max
v. d. Berg. Dit Zielespel zal worden opgevoerd
door vrienden van het „Werk". Doel dezer op
voering is niet alleen de kas te stijven, maar
op de eerste plaats nog eens met nadruk de
aandacht te vestigen op 't brandend vraagstuk
de bekeering van Israël.
Met nadruk vestigde de heer v. d. Berg er
de aandacht op, dat de gelden geheel worden
beheerd door Aalmoezenier Huijs, bij wien
alle uitgaven en inkomsten worden verant
woord en in wiens beheer de gelden zich be
vinden.
Een rondgang door de diverse werkkamers,
waar thans reeds een zestal bedienden gratis
't bureauwerk verricht, toonde den veel om-
vattenden arbeid van dit „Werk".
In 1933 werden verzonden aan Israëlieten
4085 drukwerken, 285 brochures, 3800 Apologe
tische Bladen. Van het maandblad voor Israë
lieten, „Het Licht", werden 2000 ex. verzonden.
Sinds de oprichting der vereeniging had 25
maal contact met zoekende Israëlieten plaats.
GROOT-NEDERLANDSCH TOONEEL.
De leiding van het Groot-Nederlandsch Too-
neel bestaande uit de heeren Paul Huf, Joh
de Meester, Frits van Dijk en Hans van Meer-
ten verzoekt ons het volgende te publiceeren:
Nu het, in verband met het zeer groote aan
tal tooneelgezelschappen, voor den theater
bezoeker toch reeds niet gemakkelijk is zich
volledig te oriënteeren, zullen de verschillende
gezelschappen er op z'n minst genomen voor
dienen te waken, dat hun namen een voldoende
sterk onderscheid vertoonen. In dit verband
heeft het ons onaangenaam getroffen, dat een
gezelschap onder leiding van mevr. Corry
Schiller-Italiaander gemeend heeft als naam
„Het Nederlandsch Tooneel" te moeten kiezen.
Zij het dan met de voorvoeging „combinatie"
Tijdens de voorstellingen van dit gezelschap in
het begin dezer maand in den Stadsschouwburg
te Amsterdam, verzochten wij, dien naam te
willen wijzigen, ten einde een voor beide par
tijen mogelijk schadelijke en onaangename
verwarring to voorkomen. Nu wij echter thans
voor de a.s. voorstellingen van genoemd ge
zelschap in den Hollandschen Schouwburg den
naam „Het Nederlandsch Tooneel" gehand
haafd zien, rest ons niets anders dan langs
dezen weg de hoop uit te spreken, dat het
publiek waar noodig zal weten te onderscheiden.
NATIONAAL VLAAMSCH TOONEEL.
Het Nationaal Vlaamsch Tooneel, groep Staf
Bruggen, dat verleden jaar het fantastisch too-
neelspel van den Nederlandschen schrijver Ben
van Eysselsteijn „De Duivel op Aard" met
groot succes in geheel Vlaanderen vertoonde,
heeft dit stuk opnieuw op zijn repertoir geno
men, met Staf Bruggen in de hoofdrol. Boven
dien heeft dit gezelschap een nieuw stuk van
dezen schrijver aangenomen, waarvan de pre
mière in den aanvang van het nieuwe speel-
jaar zal plaats hebben en wel het blijmoedige
spel „De Vliegende Feeks", waarvan de eerste
opvoering in Holland gegeven werd op 1 Janu
ari 1.1. in den Grooten Schouwburg te Rotter
dam door het Rotterdamsch Hofstad Tooneel.
Het nieuwe orgel voor de opleiding van organisten aan de afd. kerkmuziek van het
Conservatorium der RK. Leergangen te Tilburg.
Voor de studie in de kerkmuziek van het
Conservatorium der R. K. Leergangen te Til
burg is door de firma B. Pels te Alkmaar een
electrisch-pneumatisch orgel gebouwd.
Bij de opening van het 22ste studiejaar der
Leergangen is dit moderne orgel ingezegend
door rector mgr. dr. Goossens en daarna inge
speeld door Willem van Kalmthout, directeur
der afd. Profane muziek van het Tilburgsch
Conservatorium.
Het nieuwe instrument, naar advies van dr.
W. Kerssemakers, prof. in de kerkmuziek aan
de R. K. Leergangen en aan de Seminaries van
het bisdom 's-Hertogenbosch gebouwd, is voor
het Conservatorium der R. K. Leergangen een
aanwinst, die aan de opleiding zeer ten goede
zal komen.
Het nieuwe studie-orgel is ingebouwd in een
mooie gevelkast. De beste materialen zijn er
voor gebruikt en het geheel is keurig afgewerkt.
Bij de inspeling bewonderden allen de artis
tieke intonatie van het moderne instrument,
dat een eigen dispositie heeft aangepast aan
het doel.
Gebouwd volgens het nieuwe electrisch-pneu
matisch systeem met dubbel klavier en 21 regis
ters, zijn bij dit studie-instrument verder ook
alle moderne speelhuipen en nevenregisters in
toepassing gebracht.
Het Tilburgsch Conservatorium voor Kerk
muziek kan iten met den bouw van dit orgel
niet anders dan gelukwenschen.
En „ongepaste taal".
De Ned. Spoorwegen lijden aan de crisis en
aan de concurrentie van de auto op velerlei
gebied. Niets is daarom begrijpelijker, dan dat
zij zich wenden tot het publiek en dit wijzen
op de vele diensten die zij bieden. Zij deden
dit thans in een speciaal geschrift, in tijdschrift-
vorm uitgegeven. Verscheidene spoorwegauto
riteiten vertellen daar, elk op zijn terrein, met
wat al niet de N. S. klaar staan om ons ge
rieflijk vlot en goed te dienen. Vrachtvervoer
en personenvervoer met de verlaagde tarie
ven, extra-treinen, die ons heel het land door
brengen naar de mooiste plekjes. Ook over de
spoorboekjes worden wetenswaardige dingen
verteld, over de plaats der Ned. Spoorwegen in
ons verkeerswezen en de verhouding van den
Staat tot de N. S., terwijl de heer Reitsma ook
een defensief en offensief betoog richt tegen
het ongebreideld autoverkeer.
Aan het begin wordt deze uitgave evenwel
ontsierd door een ernstige vlek. De voorzitter
der Alg. Ned. Ver. voor Vreemdelingenverkeer,
die ook een bijdrage schreef, meende daarin
nX te moeten gaan politiseeren tegen de regee
ring, iets wat hier totaal geen voeg heeft.
De (a.-r.) „Rotterdammer", die zich daaraan
eveneens stootte, zegt er onder het hoofd „On
gepaste taal" het volgende van
„Dit artikel draagt den onschuldigen en neu
tralen titel „Spoorwegen" en zegt goede din
gen van ons land en van de Spoprwegen; doch
de kern er van is een onware èn onwaardige
aanval op de overheid van ons land.
De schrijver critiseert in scherpe bewoordin
gen, dat bezoekers van ons land zich op be
paalde dagen in de week niet kunnen laten
kappen of scheren (een bewering, welke door
de overdrijving onjuist is) en zegt in strijd
met de waarheid dat men nergens in de
wereld zulke dwaze verbodsbepalingen vindt.
Voorts fulmineert hij tegen het ontbijt zon
der een versch broodje tegen verplichte win
kelsluiting, tegen dansverbod en „allerlei over
dreven remmende bepalingen aan 't strand,
welke men elders niet vindt."
De heer Krayenhof heeft volle vrijheid om
als persoon deze dingen te schrijven en zelfs
wanneer hij het in zijn kwaliteit doet, zullen
wij er niets van zeggen, als de V. v. V. het goed
vindtmaar dit te publiceeren in het orgaan
der Spoorwegen, welke met de Overheid in zoo
nauw contact staan, dat lijkt ons ongepast. Het
is in elk geval weinig kiesch tegenover de spoor
wegautoriteiten, die ambtelijke medewerking
aan dit propagandanummer verleenden."
BELEEDIGING VAN VON HINDENBURG.
De 42-jarige werkman P. C. A. G. te Delft, is
door den Haagschen politierechter veroordeeld
tot 1 maand gevangenisstraf wegens beleediging
van het hoofd van 'n bevrienden Staat, van welk
vonnis hij Maandag voor het Haagsch Gerechts
hof in hooger beroep terecht stond.
De advocaat-generaal verzocht de behandeling
dezer zaak met gesloten deuren, doch zoowel
verdachte als diens verdediger, mr. S. de Jong
uit Amsterdam, verzetten zich daartegen, waar
op het Hof zich in raadkamer begaf en aldaar
besliste, dat de behandeling openbaar zou zijn.
Verdachte zou op een te Delft op 8 Februari
j.l. gehouden vergadering van de Internationale
Roode Hulp, gesproken hebben van „den groot-
moordenaar Hindenburg, die thans in Duitsch
land regeert".
Evenals in eerste instantie voerde G. als ver
weer aan, dat hij slechts gesproken zou hebben
van „den massamoordenaar, die thans in Duitsch
land aan het hoofd van de regeering staat".
Door den agent-verbalisant werd zeer beslist
verklaard, dat de geïncrimineerde woorden
door hem waren opgeteekend.
Een aantal getuigen décharge kwam ver
klaren, dat zij den naam Hindenburg niet in
dit verband hebben hooren noemen; later is die
naam wel genoemd.
De adv.-generaal, mr. Speijart van Woerden,
betoogde, dat het in deze niet beslist noodig i3,
dat de naam Hindenburg is genoemd, omdat
alle getuigen unaniem verklaren, dat er ge
sproken is over het hoofd van den Duitschen
Staat, en dat deze grootmoordenaar of massa
moordenaar is genoemd.
Bovendien wees Z.E.A. er op, dat de verba
lisant wél en de getuigen a décharge niet ter
vergadering waren om scherp toe te luisteren
naar hetgeen gezegd is.
Wat de opgelegde straf betreft, achtte de adv.-
gen., waar duidelijk de opzet om te beleedigen
is komen vast te staan, deze te gering en vor
derde hij tegen verd. 3 maanden gevai^enis-
straf.
Mr. de Jong concludeerde in zijn pleidooi dat
niet bewezen is, dat G. het woord grootmoor
denaar heeft gebruikt en, zoo dit wél het geval
is geweest, daaruit geen moeilijkheden konden
voortvloeien, daar G. slechts in het algemeen
uitdrukking heeft gegeven aan politieke opvat
tingen.
Arrest 2 October a.s.
De roman- en tooneelschrijver Kees Meekel
wordt op 7 October e.k. 50 jaar.
Nog dit najaar verschijnt bij L. J. Veen te
Amsterdam een nieuwe roman van hem: „De
Zonneburg", werk uit den Hollandschen pol
der.
Onoverzienbare risico's bij buiten
landsche dochter-ondernemingen.
Aan het jaarverslag over 19321933 der N.V.
P. de Gruyter Zoon, ontleenen wij het vol
gende:
De resultaten door de vennootschap in het
laatste boekjaar verkregen, den druk der we
reldcrisis in aanmerking genomen, zijn bevre
digend te noemen. Opnieuw is de dit jaar te
volgen dividend-politiek door directie en com
missarissen ampel overwogen, zegt het college
van commissarissen. De vennootschap draagt
door hare deelnemingen in buiten Nederland ge
legen ondernemingen risico's, die niet licht mo
gen worden geteld, zoodat groote voorzichtig
heid geboden blijft. Intusschen wordt, naar het
door ons gedeelde gevoelen der directie, niet
onvoorzichtig gehandeld, wanneer over het af-
geloopen boekjaar gelijke dividenden worden
uitgekeerd als over het vorige boekjaar, waar
toe de behaalde resultaten gelegenheid geven.'
Alzoo wordt aan de op 28 September te houden
algemeene vergadering van aandeelhouders we
der voorgesteld om op de prioriteits-aandeelen
een dividend van 6 pet., op de gewone aandee-
len van 8 pet., op de preferente aandeelen van
6 pet. en op de preferente winstdeelende aan
deelen van 6Vi pet. uit te keeren. Op de pre
ferente en de preferente winstdeelende aandee
len werd in den loop van het boekjaar reeds
een interim-dividend van 3 pet. uitgekeerd.
Het verslag van de directie merkt o.a. op:
De economische verwikkelingen in verband
met de heerschende wereldcrisis waren dit jaar
meer dan ooit ocfrzaak van vele en groote moei
lijkheden, zoowel op financieel als op commer
cieel gebied. Zoo zijn de steeds meer ingrijpende
regeeringsmaatregelen in binnen- en buitenland
een voortdurende bron van groote zorgen. De
onzekere toestand daardoor ontstaan, brengt
voor onze buitenlandsche ondernemingen zelfs
onoverzienbare risico's mede.
De vooruitzichten voor de naaste toekomst
zijn evenwel van dien aard, dat naast groote
voorzichtigheid bij het beheer onzer vennoot
schap, verdere besparing op onkosten een eer
ste vereischte is.
Evenals vorige jaren hebben onze dochteron
dernemingen op bevredigende wijze tot den
bloei onzer onderneming bijgedragen.
.De winst- en verliesrekening geeft als eind
resultaat een batig saldo aan van 2.359.723
(2.213.562). Na aftrek van normale afschrijvin
gen en onder bijvoeging van het onverdeelde
saldo van het vorige jaar, blijft er een saldo
winst van 2.293.835 (2.059.102) ter verdeeling
over. Hiervan kan allereerst worden uitgekeerd
een dividend van 6 pet. op de beide soorten van
preferente aandeelen en op d: gewone- en prio
riteits-aandeelen.
In verband met de onzekere toestanden in het
buitenland, welke voor onze ondernemingen al
daar onvoorziene risico's kunnen meebrengen,
alsmede met het oog op de abnormale omstan
digheden in het algemeen, meenen wij ook dit
jaar een conservatieve dividend-politiek te mo
gen aanbevelen.
Wij stellen u daarom voor uit de overwinst,
na aftrek van 226.509 (175.353) voor tantièmes,
een bedrag van 200.000 (300.000) te storten in
liet reservefonds en een bedrag van 700.000
(200.000) af te zonderen als reserve voor bij
zondere voorzieningen en om vervolgens een
extra-dividend van 2 pet. op de gewone aandee
len en pet. op de pref. winstd. aandeelen uit
te keeren. Als dividend zal dan in het geheel
worden uitgekeerd 8 pet. (onv.) op de gewone
aandeelen, 6 pet. (onv.) op de pref. aandeelen,
6% pet. (onv.) op de pref. winstd. aandeelen en
6 pet. op de prioriteits-aandeelen. Van deze
dividenden werd op de beide soorten preferente
aandeelen reeds 3 pet. als interim-dividend be
taald. Naar nieuwe rekening kan dan nog een
bedrag van 255.802 (489.217) worden overge
bracht.
Aan de leiders en beambten onzer onderne
ming brengen wij wederom gaarne dank voor
den krachtigen steun en de groote toewijding,
die wij voortdurend van hen mogen ondervin
den.
Voor het maken van bijzondere reserves voor
debiteuren vonden wij geen aanleiding.
WINST- EN VERLIESREKENING.
Debet:
1932/33 1931/32
Afschrijvingen:
Voor afschr. gebouwen 178.999
Voor afschr. installaties 364.453
Goederen voor waardever
mindering 11.651
Saldo winst 2.293.835 2.059.102
waarvan:
8 div. gew. aand320.000
6 (onv.) div. prior.-aand. 6.000
6 (onv.) div. 6 pet. cum.
pref. aandeelen 240.000
6% (onv.) div. 6 pet.
cum. pref. winstd. aand. 260.000
Tantièmes 226.509
Reservefonds 200.000
Reserve voor bijz. voorzie
ningen 700.000
Dividend- en tantièmebel. 85.523
Saldo naar nieuwe rekening 255.802
Credit:
206.254
433.426
320.000
6.000
240.000
260.000
175.353
300.000
200.000
68.531
439.217
Saldo winst 30 Juni 1932
Exploitatierekeningen,
winst uit andere onderne
mingen, enz
1932/33 1931/32
489.217 489.086
2.359.723 2.213.562
Alweer een moord onder de upper ten,
zei Maley, de detectief. De' vermoorde heette
Carlton. Hij is gisteravond in de stad geko
men en dadelijk naar de woning van zijn
ouders gegaan. Daar was niemand, omdat de
heele familie naar Long Island was. En toch
werd hij vanmorgen dood in zijn kamer ge
vonden. Me dunkt, het zal moeilijk zijn den
dader te ontdekken.
Zijn er vermoedens? vroeg ik.
Noen, het is een eigenaardig geval. Die
Carlton en een andere jongeman, Roger Bassin
genaamd, waren verliefd op een jongedame,
miss Lessing. Zij waren echte sportlui en alle
bei rijk en leefden gedeeltelijk op Long Island,
gedeeltelijk in New York. Carlton en Bassin
waren intieme vrienden, tot zij in kennis met
miss Lessing kwamen. Toen werd hun vriend
schap verstoord. Iedereen dacht, dat een van
beiden met haar zou trouwen, maar niemand
wist, aan wien zij de voorkeur zou geven.
Nou, met Carlton zal zij in elk geval nooit
trouwen.
Zou die Bassin er iets mee te maken
hebben?
Op het oogenblik wordt hij niet ver
dacht. Hij was vannacht in New York, miss
Lessing ook, maar ze kwamen allebei afzon
derlijk in de stad. Kijk, hier is de kamer waar
de moord begaan is.
Het flat, waar de Carlton's woonen, bevatte*
meer dan een dozijn kamers. Het grootste ver
trek was een soort van huiskamer en tevens
bibliotheek.
Is er iets aan het licht gekomen? vroeg
Maley aan een der agenten.
Hij is vermoord in dat groote vertrek.
Doodgeschoten.... drie kogeltjes vlak bij el
kaar. Er is hier niet ingebroken. Wie hem ver
moordde moet hier met hem binnen zijn ge
komen of was er misschien al. Des avonds
bedient de portier de lift. Hij zegt dat hij
niemand heeft binnengelaten.
Er lagerl heel kleine snippertjes papier op
den grond. Maley raapte het grootste op en
streek het glad. Het was zoo groot als zijn nagel
en scheen gescheurd uit een krant.
Wat zijn dat voor snippers? vroeg hij
aan den agent.
Het schijnt dat hier iemand een krant
verscheurd heeft zei de man.
Maley legde zorgvuldig het snippertje papier
in zijn portefeuille.
Hier is niets te ontdekken, zei hij. Ieder
die iets met de zaak te maken kan hebben, :.S
ontboden op het politiebureau. Laten wij daar
eens heengaan.
Wij vonden de wachtkamer vol menschen.
Roger Bassin was er, ook miss Lessing en een
andere heer Mr. MacHarg, dan eenige chauf
feurs en een half dozijn bedienden van de
familie Carlton.
Wij vroegen Bassin eenige bijzonderheden.
Ik heb alles gezegd wat ik wist, ant
woordde hij geprikkeld. Ik heb gisteren in
mijn club gedineerd. Daarna ging ik naar huis
en ben niet meer uitgegaan. Vanmorgen kwam
de politie mij vertellen dat Carlton vermoord
was en vroeg zij mij of ik een revolver van
klein kaliber had. Nu, ik ben lid van een club
waar wij ons oefenen in het schieten met re
volvers en ik bezit er een heele verzameling
van. De agenten bekeken ze en namen er een
mee. Toen kreeg ik bevel hier te komen.
Wij gingen naar miss Lessing om met haar
te praten. Zij leek een of twee en twintig
jaar, was erg knap, maar onbeduidend.
Heeft u gisteren Carlton gesproken? vroeg
Maley haar.
Ja, in den middag.
Toen kwam mr. MacHarg erbij en zei:
Miss Lessing heeft er niets mee te maken.
Het is werkelijk onbegrijpelijk, waarom zij hier
ook ontboden is.
Wat heeft die heer met miss Lessing te
maken? vroeg ik Maley.
Och niets. Hij is eenigen tijd met haar
verloofd geweest, maar zij had geen zin in hem
en verbrak de verloving. Toch zijn zij goede
vrienden* gebleven. Toen hij hoorde, dat zij
op het politiebureau moest komen om verhoord
te worden, is hij ook gekomen om te zien, of
hij haar ergens mee van dienst kon zijn. Och,
er zijn altijd mannen te vinden om zulke
dametjes met poppegezichtjes te helpen.
Een agent overhandigde Maley een foto.
De drie kogeltjes, die Carlton gedood hadden,
waren gefotografeerd met drie andere, afge
schoten met de revolver, die in de kamer van
Bassin was gevonden. De foto wees uit dat ze
alle precies eender waren.
Welnu, dat bewijst alles.
Bassin zegt van neen. Hij heeft deze re
volver in geen twee weken aangeraakt. Zijn
collectie lag in een gesloten lade. Hij beweert,
dat, als Carlton daarmee doodgeschoten is, het
gebeurd moet zijn zonder zijn voorkennis.
Dat is bespottelijk. Wil hij ons wijsmaken,
dat iemand zijn kamer binnenging, het slot
van de lade forceerde en de revolver wegnam
om daarmee Carlton dood te schieten? Hij
deed beter maar ineens te bekennen.
Dat zeggen ze allemaal.
Maley nam het snippertje krantenpapier uit
zijn portefeuille. Op den eenen kant stond:
Nassa, ommunity actio en for purpos. De an
dere zijde was iets uit een advertentie.
Die snippers lagen op het tapijt, misschien
hebben ze iets te beteekenen.
Ik. verliet Maley en zag hem eenige dagen
niet meer. Roger Bassin was in hechtenis ge
nomen.
Toen ik Maley weer ontmoette, vertelde hij
mij: „Die snippers kwamen van een krant, die
op Long Island wordt uitgegeven. Op het stukje
papier stond Nassa en toen dacht ik, dat het
kon beteekenen: Nassau County".
Hij had een exemplaar van die krant bij zich
en wij vonden, dat de afgebroken woorden
waren: Community action.
„Het heeft er ook niets mee te maken. Ik
wilde weten, wie op die krant geabonneerd
is. Nu, Carlton was het niet, ook niet Bassin
of miss Lessing. Die krant wordt vooral gelezen
door leden van een sehietclub.
Wij reden naar Long Island naar die club. Een
neger-bediende stond ons te woord.
Kon Mr. Mac Harg goed schieten?
Hij gebruikt geen revolvers. Hij schiet
met een geweer op duiven. Hij zei, dat hij met
een revolver nog geen schuurdeur kan raken
zelfs niet een hooimijt. Toch raakte hij.
Raakte wat?
De hooimijt.
Zoo? Ik stel mij voor, dat mr. Bassin en
Mac Harg spraken over het schieten met
revolvers. Mr. Mac Harg nam die van mr
Bassin en schoot op een hooimijt. Was het niet
zoo?
Ja sir. Dat heeft hij gedaan.
Wanneer was het?
Twee, drie weken geleden.
Wij stapten weer in onze auto en reden naar
de stad terug, naar de wonig van Mr. Mac Harg
Hij was niet thuis. Zijn bediende bracht ons
in zijn kamer, die weelderig was ingericht
Overal hingen benoodigheden voor het golf-
spelen en de ruitersport. Ook verscheidene ge
weren stonden in een rek.
Was Mac Harg geabonneerd op die krant?
vroeg ik.
Ja zeker.
Op dit oogenblik kwam Mac Harg binnen
Maley zei hem: De rechter van instructie
heeft naar u gevraagd.
Wij reden naar het bureau. Mijnheer
vroeg hem Maley, waar was u dien avond, toen
Mr. Carlton vermoord werd?
Op Lrng Island.
Dat is gelukkig voor u. Als u dien avond
in de stad gezien was, met 'n zak vol golfclubs
bij u, zou u in verdenking kunnen komen".
Mogelijk. Stommiteiten van de politie ver
wonderen mij niet.
Och, zei Maley, ik zal dan de stommiteit
bedrijven om u voor dien moord in hechtenis
te nemen.
Geboeid brachten wij hem naar hst bttt<sau
van den rechter-commissaris.
Toen wij hem daar hadden achter gelaten, zei
ik tot Maley. Mac Harg heeft dien moord
bedreven, maar ik snap niet hoe.
Maak je brilleglazen schoon. Die Mac Harg
was verliefd op miss Lessing en toen zij ver
loofd waren, maakte hij haar het leven zuur
Toen wilde hij niet, dat zij met een ander zou
trouwen. Er werd verteld, dat Bassin en Carlton
allebei kans hadden en toen kwam Mac Hag
op 't idee, dat, als hij een van hen vermoordde
en zoo deed, dat de schuld op den ander zou
vallen zij met geen van beiden zou trouwen
Hij had eenige kogeltjes noodig, die uit de
revolver van Bassin waren afgeschoten. Daar
om deed hij, alsof hij zelf geen hooimijt kon
raken en om dat te bewijzen leende hij de revol
ver van Bassin en stopte er de kogeltjes in, die
hij vastzette met stukjes krantepapier. Toen hij
Carlton dood schoot, vlogen de snippers meteen
eruit en vielen op het tapijt.
Slim bedacht. Maar Mac Harg liep toch
de kans, dat iemand hem met zijn geweer zou
zien.
Je snapt ook niets. Heb je niet gehoord
wat ik hem zei? Hij had zijn geweer verborgen
in den zak met golfclubs.
Je hebt mooi werk gedaan, zei ik waar-
deerend.
Och, denk je dat? Me dukt, dat sommige
van die agenten met de eer zullen gaan strijken
(NADRUK VERBODEN).
K
GEMEENTERAAD.
Maandagmiddag 2 uür kwam de gemeente
raad in openbare vergadering bijeen.
Ingekomen is een verzoek van den Ned.
Bond van Restaurant- en Koffiehuishouders,
afd. Schoonhoven, om verlaging van perso-
neele belasting; wordt voor kennisgeving aan
genomen en bij de behandeling van de begroo
ting kan hierop worden teruggekomen. Bij
de benoeming van de commissie voor de be
drijven, commissie van fabricage (voortaan
openbare werken), de commissie van financiën
en die van het veerbedrijf, worden de aftre
dende leden herkozen.
Een kasgelaleening wordt aangegaan met
de gemeente Bussum ad. ƒ175.000 tegen 3(4
pet. tot 1 Januari a.s.
Op het verzoek van het bestuur van de school
voor Chr. Volksonderwijs tot beschikbaarstel
ling van gelden voor het aanbrengen van een
speelplaats wordt, overeenkomstig het voorstel
van B. en W. afwijzend beschikt, omdat door
de Kroon destijds in deze zaak een afwijzende
uitspraak is gedaan. Een crediet van ƒ3190
wordt met algemeene stemmen toegestaan voor
aanschaffing van meubelen enz. voor de pas
gebouwde Willem de Zwijgerschool (openbare
en Chr. U. L. O. school) waarbij aan de aan
vraag van z.g. 1 persoons banken niet zal wor
den voldaan en waarbij met betrekking tot de
aan te brengen lichtpunten de grootste zuinig
heid wordt aanbevolen.
Bij de rondvraag wordt ter sprake gebracht
de slechte toestand van den Opweg; ook het
gemeentepaard komt weer ter sprake, waar
bij wethouder v. d. Oever meedeelt, dat het
courantenbericht omtrent de gebreken, welke
het overleden paard zou hebben gehad, niet af
komstig is van den heer J. Slager, directeur van
den keuringsdienst alhieh
Daarna gaat de raad in geheime zitting.
EEN SCHADEPOST.
Maandagmiddag wilde ee» auto van den
„Sneldienst" uit Rotterdam keeren op de Hoog
straat. Waarschijnlijk door gladheid van de
straat reed de auto achteruit, waardoor hij de
spiegelruit van Magazijn „De Lelie" van den
heer Fritschy in stukken reed. Aan de uitge
stalde waren in de etalage werd voor pl.m.
40 schade aangericht. De ruit was verzekerd,
de inventarfis echter niet, terwijl ook de Snel
dienst niet verzekerd was tegen schade aan
derden.
AANBESTEDING.
Op Maandag 2 Octiober a.s., des morgens te 11
uur, zal door B. en W. van Vlaardinger-Am-
bacht op het Raadhuis aldaar worden aanbe
steed:
1. Het maken van straatwerk en rioleering
met brug en bijkomende werken in den Ho-
lyweg;
2. Het maken van straatwerk en riolee
ring op de terreinen van de N.V. „De Ho-
lyweg", gevestigd te Vlaardinger-Ambacht.
ZEILWEDSTRIJD OP DE VAART
De Watersportvereeniging „Vlaardingen" al
hier heeft tot besluit van het watersport sei
zoen een zeilwedstrijd uitgeschreven, welke
zal worden gehouden a.s. Zaterdagmiddag op
de Vlaardingsche Vaart en de Vlieten.
Gevaren wordt volgens reglement van de
K. V. N. W. V.
Ingeschreven zijn 8 B.M.-klasse; 6 gemengde
klasse; 5 Sharpie-klasse en 1 Vrijbuiter. De
start heeft plaats bij de Kuikebrug, eerste
start half drie.
BINNENGEKOMEN SCHEPEN.
In de Vulcaanhaven is binnengekomen het
stoomschip „Camerata" met 7663 ton ertts.
ONBEHEERD STAANDE RIJWIELEN.
Met ingang van 1 October a.s. zal voor elk
na 10 uur des avonds op den openbaren weg
door de politie onbeheerd aangetroffen rij
wiel, dat naar het politiebureau wordt mede
genomen, ƒ1 bewae loon verschuldigd zijn.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Te bevragen bij: Van der Voort, politiebu
reau, rijwielplaatje; wed. Vis, 8e Biersloot-
steeg 25, gouden ring; Tombroek, Chr. H. B.
S., notitieboekje; Bezemer, Kortedijk, paar
handschoenen; Van Eijk, Spoorstraat 12, porte-
monnaie met inhoud; Eien, Wm. Beukeisz.str
bril; Van der Weyden, Stationsstraat 168, por-
temonnaie met inhoud; Moerman, le Maas-
boschstraat 59, dameshandschoen; Stad, P. K.
Drossaartstraat 179, portemonnaie met inhoud;
Kalksma, Mauritsstraat 28/5, Rotterdam, bier
vat; Politiebureau, mutsje; Van der Veer, Gèd.
Biersloot 87, zilveren heerenhorloge; Toledo,
Cronjéstraat, 48, armband; Stam, 6e Biersloot-
steeg 21, halskettinkje.
Wanneer de fabricatie, of
de voorraad uwer artikelen,
den omzet, den verkoop
overtreffen, geeft aan 'n serie
dan een9 de kans U ta
helpen, den aftrek uwer
producten te vergrooten.
i
