GREPEN UIT DE BEGROOTING.
J
WOENSDAG 20 SEPTEMBER 1933
STIJGENDE KOSTEN VAN
ARMENZORG.
Het subsidie voor den Bijzonderen
Vrijwilligen Landstorm.
BEZUINIGINGEN AAN BUITEN-
LANDSCHE ZAKEN.
Salariskorting en inkrimping van
den dienst
HET SNOEIMES IN HET
ONDERWIJS.
Doelmatige taakverdeeling tusschen
universiteiten en hooge-
scholen.
DEFENSIE IS ZUINIG.
Eindcijfer zes ton lager.
P. T. T.-INKOMSTEN BLIJVEN
DALEN.
Niettemin winst hooger geraamd.
Nachtposttreinen.
STEUN AAN NOODLIJDENDE
GEMEENTEN
EEN WETTELIJKE REGELING.
VERHOOGING TABAKSACCIJNS.
EEN HOOGER OPBRENGST VAN
14 MILLIOEN PER JAAR
VERWACHT.
STUURSTANG VAN AUTO
GEBROKEN.
Wagen rijdt tegen een boom.
Alle vijf inzittenden gcfvivctst
BRUTALE DIEVEN GEGREPEN.
OP POLITIE-AGENTEN INGEREDEN.
TEN VERKOOP AANBIEDEN VAN
STERKEN DRANK.
SOCIALE STUDIEWEEK TE
AMERSFOORT.
De taak der standsorganisatie in
heden en toekomst.
FELLE BRAND IN DREÜMEL.
DOOR EEN TREIN GEGREPEN
CHAUFFEURS VOOR DEN RECHTER
Voor Hoofdstuk V (Binnenlandsche Zaken)
wordt meer aangevraagd voor den gewonen
dienst 3.768.977 en voor den kapitaaldienst
ƒ555.340. Meer wordt geraamd voor Afd. II.
Binnenlandsch Bestuur 1.489.299 en voor Afd.
V, Armwezen ƒ2.997.311.
De verhoogingen betreffen in hoofdzaak de
volgende posten: Onderstand aan gemeenten,
die°buiten staat zijn in alle of sommige kosten
harer huishouding behoorlijk te voorzien
1.425.000; Verzending van dienststukken be
treffende de gemeentebesturen 108.500 en on
dersteuning en verzorging van armen ƒ2.970.063.
Aan den Toelichtenden Staat wordt nog ont
leend, dat de noodzakelijkheid tot bezuiniging
in verband met. de tijdsomstandigheden voor
den dienst 1932 noopte het artikel „Bijzondere
Vrijwillige Landstorm" te' verminderen met
ƒ27.500. Deze vermindering werd voor den
dienst 1933 gehandhaafd. De voor 1932 en 1933
toegestane bedragen zijn echter onvoldoende
om de noodige uitgaven te doen, als gevolg van
het feit, dat het instituut in de laatste jaren
steeds in sterkte toeneemt. In verband hier
mede wordt voorgesteld het artikel weder op
het voor den dienst 1931 toegestaan en aan
vankelijk voor 1932 geraamd bedrag van
ƒ392.343 te brengen.
Op de begrooting van Buitenl. Zaken wordt
geen enkele verhooging aangevraagd. Met een
raming van 3.622.933 vertoont zij nog een ver
mindering vergeleken bij het vorig jaar van
ƒ206.326.
De voornaamste verminderingen zijn de toe
passing der reeds vastgestelde korting op sala
ris, benevens vermindering en vervallen van
wachtgelden; algemeene inkrimping der uitga
ven voor materieele behoeften; wijziging in
de diplomatieke vertegenwoordiging te Ankara,
inkrimping van het tolkenpersoneel in China,
inkrimping der uitgaven voor verplaatsing enz.
diplomatieke ambtenaren; verdere besnoeiing
van alle dienstuitgaven van diplomatieke en
consulaire posten; wijziging in de consulaire
vertegenwoordiging te Kobe en Santiago, in
krimping van personeel aan het consulaat te
Djeddah.
Voor onderwijsuitgaven wordt voor het ko
mende jaar 5.305,755 minder uitgetrokken dan
voor 1933. Hiervan komt 1.065.734 voor reke
ning van het hooger, ƒ926.295 van het voorbe
reidend hooger en middelbaar, 464.937 van het
nijverheids- en 2.894.997 van het lager onder
wijs, terwijl voor de af deeling Kunsten en We
tenschappen ƒ44.690 minder wordt uitgetroken.
Hoewel de Minister van oordeel is, dat voor
het hooger onderwijs slechts door langzame en
met voorzichtigheid doorgevoerde hervorming
belangrijke verdere verlaging van uitgaven kan
worden verkregen, acht hij het toch zijn plicht
aanstonds eenige vermindering aan te brengen.
Het is zijn voornemen zich nader te beraden
over de maatregelen, waardoor verder gaande
bezuiniging kan worden bereikt, zonder dat het
hooger onderwijs in zijn wezenlijke waarde
wordt aangetast.
Leerstoel voor muziek te
Utrecht.
De muziekwetenschap was tot dusver in ons
land alleen vertegenwoordigd door een bijzon
der hoogleeraarschap. De Minister stelt voor
dit bijzonder hoogleeraarschap, thans uitgaande
van de Maatschappij tot bevordering der Toon
kunst, om te zetten in een buitengewoon-hoog-
leeraarschap. Den te benoemen hoogleeraar zou
een wedde zijn toe te kennen van ƒ6.000.
Subsidie voor gemeentelijke
gymnasia en H. B. S. gede
cimeerd.
Voor 1934 is verder rekening gehouden met
een verandering van de subsidiën voor de ge
meentelijke gymnasia en hoogere burgerscholen
In de laatste jaren zijn de kosten van de Rijks
hoogere burgerscholen met ruim 10 pet. gedaald.
Het komt den Minister daarom alleszins ge
rechtvaardigd voor op de zooeven genoemde
subsidiën een korting van 10 pet. toe te passen.
Voorts ligt het in zijn bedoeling door ver
mindering van het aantal gecomitteerden bij de
eindexamens aan de hoogere burgerscholen te
geraken tot verlaging van de kosten dier exa
mens.
Inspectie bewaarschoolonderwijs.
Het aantal schoolopzieners voor het bewaar
school-onderwijs wordt verminderd van 14 tot
13. Dit is de eerste stap om te komen tot de
opheffing van het ambt van schoolopziener voor
het bewaarschoolonderwijs. Door dezen bezui
nigingsmaatregel zal het toezicht op dit onder
wijs weer, evenals vóór het jaar 1921, bij de
gewone inspectie komen.
Opheffing kleine scholen.
Wegens de moeilijke financieele omstandig
heden, waarin de gemeenten meestal verkeeren,
geven betrekkelijk geringe bedragen, zooals de
Kosten van vervoer van de leerlingen of der
ving van de huur der onderwijzerswoning, vaak
den doorslag om een schooltje in stand te hou
den, ook al zou overigens alles voor opheffing
pleiten. Dit bezwaar kan echter op eenvoudige
en weinig kostbare wijze worden ondervangen,
door de mogelijkheid te scheppen, dat het Rijk
de gemeente in de voor haar nadeelige gevol
gen eenigszins zal te gemoet komen. Hiertoe
strekt het op de ontwerp-begrooting ingevoegde
nieuwe artikel 110. Om deze redenen is artikel
111 met 350.000 verminderd en is het nieuwe
artikel 110 voor memorie uitgetrokken.
Lichamelijke opvoeding
Het komt den Minister wenschelijk voor, dat
de betrekking van inspecteur van de lichame
lijke opvoeding wordt gereorganiseerd. Hier
mede zal zonder schade een belangrijke bezui
niging verkregen worden.
Het is gebleken, dat ook op de uitgaven voor
den Centralen Jeugdraad bezuinigd zal kunnen
worden. Nu, wegens overgang in een andere be
trekking, de secretaris van dit college zijn
functie als zoodanig moet neerleggen, is er
aanleiding het bezoldigd secretariaat te doen
vervallen. Alsdan zullen door vereenvoudiging
van de werkwijze van het college ook de andere
uitgaven eenige verlaging kunnen ondergaan.
Aan de toelichting op de Defensiebegrooting
ontleenen we, dat een termijn wordt aange
vraagd voor den kruiser 1930, alsmede voor
de onderzeeboot O. 16, voor welke boot in
April 1933 het bouwcontract is gesloten. Voorts
is een vervolgtermijn opgebracht voor den
flottieljeleider 1931; in verband hiermede is
geen geld uitgetrokken voor een groote herstel
ling van H. M. „Heemskerk". Aangezien het
bedrag, dat met deze herstelling gemoeid zou
zijn even groot is als de thans aangevraagde
vervolgtermijn heeft het eindcijfer der begroo
ting hierdoor geen verandering ondergaan.
De betreurenswaardige gebeurtenissen op de
vloot in Nederlandsch-Indië hebben aan het
licht gebracht, dat op een gedeelte van het
Europeesch personeel der zeemacht niet onder
alle omstandigheden kan worden vertrouwd,
denenen, waarvan zulks overtuigend blijkt, zul
len den dienst behooren te verlaten.
Als gevolg hiervan zijn reeds verscheidene
schepelingen ontslagen. Het gerechtelijk onder
zoek in Nederlandsch-Indië zal eveneens lei
den tot ontslag van een aantal in verschillende
rangen dienende militairen.
Eerst nadat zal vaststaan, in hoeverre met
het indienstblijvend personeel kan worden vol
daan aan de eischen van den dienst, ook in
verband met een mogelijke vermindering van
het inlandsch contingent op de vloot in Ne-
derlandsch-Indië, zal kunnen worden nage
gaan op welke wijze en in welke hoeveelheid
versterking van het Europeesch personeel noo-
dig zal zijn.
Het eindcijfer van den gewonen dienst van de
ontwerp begrooting van het Departement van
Defensie voor 1934 bedraagt 87.887.483; voor
1933 werd voor dien dienst toegestaan
88.469.145, zoodat minder wordt aangevraagd
581.662.
De P.T.T. blijft nog steeds gedrukt door de
crisis, met het gevolg dat de ramingen van de
baten van de dienstonderdeelen posterijen, te
legrafie (draad), telefonie (interl. en intern.)
resp. 1.454.620, 601..200 en 353 400 lager zijn
dan voor 1933.
Bij andere dienstonderdeelen kan met een
vooruitgang worden gerekend, in het bijzonder
wordt hier gedoeld op de dienstonderdeelen
telefonie (locale) en de postchèque- en giro-
dienst, waarvan de baten resp. 467.500 en
292.700 hooger konden worden gesteld. Noch
tans is het niet mogen gelukken de baten der
begrooting in haar geheel voor 1934 op een
zelfde bedrag als voor 1933 te ramen; zij moes
ten in totaal 1.525.880 lager worden berekend.
Een en ander heeft er toe geleid, dat de lasten
in totaal 2.325.880 lager zijn gesteld dan voor
1933, waardoor het winstsaldo 2.800.000 be
draagt, d.w.z. 800.000 hooger dan voor 1933.
Waar noodig, zal worden voortgegaan met
het opvoeren van het nuttig effect-der nacht
posttreinen, door ook die plaatsen, waar thans
de post van de nachttreinen nog niet in de
eerste bestelling kan worden opgenomen, door
middel van autodiensten dan wel op andere
wijze met de nachtposttreinen in verbinding te
brengen,
De achteruitgang van de telegrafie (draad),
die in de naoorlogsjaren een ernstig karakter
heeft aangenomen, heeft zich onder de ongun
stige economische omstandigheden van het af-
geloopen jaar verder voortgezet. Getracht zal
worden het verkeer zooveel mogelijk te stimu-
leeren door de invoering van al datgene, wat
den dienst aantrekkelijk kan maken o.a. door
vergemakkelijking in de aanbieding en afleve
ring van telegrammen.
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp in
gediend tot steun aan noodlijdende gemeenten.
Het steeds grooter wordend aantal gemeenten,
die tot steun in haar financieel beheer een be
roep op het Rijk komen doen, eischt dringend
voorziening. Het aantal gemeenten, dat zich om
financieelen bijstand tot de Regeering heeft ge
wend, bedraagt thans reeds ongeveer 120 en is
nog voortdurend stijgende; het bedrag dat deze
gemeenten voor 1933 meenen noodig te hebben,
bedraagt in totaal rond 6.5 millioen. Dit be
drag is wel is waar in vele gevallen te hoog be
rekend, maar in vergelijking met de 575.000,
die voor dit doel op het thans niet sluitende
Rijksbudget voor 1933 is uitgetrokken, geeft
dit cijfer toch eenigermate een beeld van den
toestand. t
De z.g. Kasvoorschottenwet voorziet alleen
in het geval, dat een gemeente door bijzondere
oorzaken, samenhangende met de constellatie
van de geldmarkt, tijdelijk in credietmoeilijk-
heden geraakt en kan dus in het bovengenoem
de bezwaar niet voorzien. Daartoe is een maat
regel van meer algemeene strekking noodig.
De Regeering staat op het standpunt, dat de
noodlijdende gemeenten op practische gronden
door het Rijk geholpen moeten worden, maar
het zal geen uitvoerig betoog behoeven, dat de
aanvaarding van dit standpunt waarborgen
eischt, eenerzij ds in het welbegrepen belang der
gemeentelijke autonomie, andrzijds, teneinde het
der Regeering mogelijk te maken de verant
woordelijkheid voor 's Rijks financiën te blijven
dragen Die waarborgen kunnen niet uitslui
tend hierin bestaan, dat aan het verleenen van
een buitengewoon Rijkssubsidie voorwaarden
worden verbonden, opdat de gemeentelijke uit
gaven zooveel mogelijk worden verlaagd en de
inkomsten tot de toelaatbare grenzen worden
verhoogd. Immers de ervaring tot dusver opge
daan met den bovenaangehaalden begrootings-
post van hoofdstuk V, heeft geleerd, dat daar
door het Rijk teveel achter de feiten aanloopt
en de hulp der Regeering eerst wordt ingeroe
pen als het kwaad een moeilijk te herstellen
omvang heeft aangenomen. Het risico, dat het
Rijksbudget loopt door de aanvaarding van het
beginsel, dat de noodlijdende gemeenten uit
's Rijks kas gesteund moeten worden, dwingt
ertoe de Regeering de bevoegdheid tot ingrij
pen reeds in een vroeger stadium te verleenen
en wel zoodra zich duidelijke en algemeene
symptomen afteekenen, dat de gemeentelijke
uitgaven bij een voortgaan in dezelfde lijn,
weldra niet meer door de gemeentelijke inkom
sten gedekt zullen kunnen wemden.
De regeering meent als zoodanige symptomen
te moeten aanmerken een niet sluitend gemeen
telijk budget en een onevenredig sterke stijging
van den gemeentelijken schuldenlast.
Het betreffende wetsontwerp strekt eener-
zijds om aan den steun aan noodlijdende ge
meenten een wettelijken grondslag te geven en
anderzijds om aan de aanvaarding van dit be
ginsel zoodanige voorwaarden te verbinden, als
in het algemeen financieel belang des Rijks
noodzakelijk zijn te achten.
De eerste drie maanden voor sigaren
geen verhooging van accijns
verschuldigd.
Ingediend is bij de Tweede Kamer een wets
ontwerp tot verhoogirig van den accijns op ta
bak.
In de Memorie van Toelichting deelt de Mi
nister van Financiën mede dat ten einde
voor het dienstjaar 1934 tot een sluitende be
grooting te komen en mede om uit den ta
baksaccijns ook voor de volgende vier jaren op
een grootere bate te kunnen rekenen het noo
dig gebleken is, den accijns, geheven van si
garen en van rook- en pruimtabak en snuif,
te verhoogen. Ofschoon het den Minister be
kend is, dat vooral in de sigarenbranche ver
schillende fabrikanten den terugslag onder
vinden van den achteruitgang in het gebruik
van genotmiddelen, ziet hij zich genoopt in de
reeks van belastingverhoogingen, die hij ge
dwongen is voor te stellen, ook een verhooging
van den accijns op het genotmiddel tabak op
te nemen.
De accijns van sigaren, welke 10 pCt. van
den kleinhandelsprijs bedraagt, is sedert de
inwerkingtreding van de Tabakswet niet ver
hoogd, terwijl de accijns van rook- en pruim
tabak en snuif bij de wet van 20 December
1924 is verhoogd van het oorspronkelijke per
centage van 10 tot 15. De accijns van sigaretten,
welke oorspronkelijk 15 pCt. van den klein
handelsprijs uitmaakte, is bij laatstgenoemde
wet verhoogd tot 25 pCt.. Bovendien is eerst bij
de wet van 15 Mei 1931 op den sigarettenac
cijns tot 1 Januari 1934 eene heffing van 30
opcenten gelegd, welke opcenten later ver
hoogd zijn tot 50.
Ingevolge een door de Commissie van des
kundigen voor den tabaksaccijns geuiten
wensch, zijn de 50 opcenten op de sigaretten-
accijns, waarvan de bestendiging anders bij
afzonderlijk wetsontwerp zou zijn voorgesteld,
verwerkt in het percentage van den kleinhan
delsprijs, dat in het vervolg als accijns van
sigaretten zal worden geheven. Desgelijks is
gehandeld met betrekking tot de omzetbelasting
die, wanneer het desbetreffende wetsontwerp
tot wet zal zijn verheven van tabaksfabrikaten
verschuldigd zal zijn. Het ligt daarbij in het
voornemen van den Minister, indien dit laatste
het geval zal zijn, te bevorderen, dat artikel 38
van de omzetbelasting-wet zal komen te ver
vallen en onderdeel 1 van de bij artikel 17 van
genoemde wet behoorende tabel B zal worden
aangevuld met de goederensoorten: sigaren, si
garetten, rook- en pruimtabak en snuif.
De accijns, die oorspronkelijk voor sigaren
en rook- en pruimtabak en snuif zou worden
verhoogd tot 20 pCt voor sigaren en rook- en
pruimtabak en voor sigaretten zou blij
ven bepaald op 25 procent van den
kleinhandelsprijs, is dienovereenkomstig ver
hoogd voor sigaren en gekorven tabak tot 22%
pCt. en voor sigaretten tot 37 pCt. van den
kleinhandelsprij s.
De verhoogde opbrengst.
De verhoogde accijns over een vol jaar be
rekend zou een hoogere opbrengst kunnen
leveren voor: sigaren van rond 10.000.000;
rooktabak, enz. van rond 2.000.000; sigaretten
van rond 2.000.000; tezamen 14.000.000.
Er echter rekening mede houdende, dat de
verhoogde accijns niet dadelijk bij het in wer
king treden van de wet zal drukken op de
tabaksfabrikaten, die bereids in het vrije ver
keer zijn gebracht en dat de als gevolg van de
tijdsomstandigheden bestaande neiging om
rookartikelen van lageren prijs te gaan roo-
ken zich door de voorgestelde verhooging zal
voortzetten, meent de Minister dat voor 1934 uit
de verhooging eene bate van niet meer dan
10.000.000 zal mogen worden verwacht.
In bedoelde verhooging is dan begrepen het
geen feitelijk als omzetbelasting resp. als bij
zonder invoerrecht, van tabaksfabrikaten zou
moeten woliden geheven, waarvan het be
drag, becijferd ove- 9 maanden op 3.500.000 is
te stellen. Als tabaksaccijns als zoodanig zou
dus het voorstel tot verhooging over 1934 een
bate kunnen leveren van pl.m. 6.500.000.
Drie maanden geen accijns ver
hooging voor sigaren.
Voor wat betreft de heffing van den ver
hoogden accijns op sigaren, die op 1 Januari
1934 voorhanden zijn bij winkeliers en gros
siers. is het systeem gevolgd, dat bij de ver
hooging van den accijns op sigaretten en rook
tabak enz. in 1925 en bij de opcentenheffingen
op den sigarettenaccijns van 1931 en 1932 is
toegepast en dat hierin bestaat, dat den win
keliers is toegestaan gedurende 3 maanden na
het in werking treden van de wet te verkoo-
pen, zonder dat in dat tijdvak de verhoogde
accijns zal moeten worden betaald. Eerst van
de op 1 April 1934 nog bij debitanten in het
vrije verkeer voorhanden sigaren zal dan de
verhoogde accijns verschuldigd zijn. De win
keliers zullen dus een zekeren tijd hebben hun
voorraden van de hand te doen.
Geen navordering van tabak,
snuif en sigaretten.
Met betrekking tot rook-, pruimtabak en
snuif en sigaretten is van navordering afgezien.
De practijk heeft geleerd, dat gekorven tabak
niet bij groote hoeveelheden tegelijk door de
bitanten tegelijk wordt ingeslagen, terwijl het
verschil tusschen den thans geheven wordende
sigarettenaccijns (33% pCt. van den kleinhan
delsprijs) en den voorgestelden accijns (37%
pCt. van den kleinhandelsprijs) niet van zoo
danige beteekenis is, dat overgroote inslagen
vóór 1 Janari 1934 door kleinhandelaren en
grossiers behoeven te worden gevreesd.
Dinsdagmorgen omstreeks kwart voor ne
gen heeft op den Zutphenschenweg te Lochem
nabij het Walien, een ernstig auto-ongeluk
plaats gehad. Van een luxe auto, waarin be
halve de bestuurder nog vier andere personen
gezeten waren, brak onverwacht de stuurstang
met het gevolg, dat de wagen in volle vaart
tegen een langs den weg staanden boom op
reed. Tengevolge van den schok liep het ben
zine-reservoir leeg, terwijl de vrijkomende
vloeistof in brand vloog.
De vijf inzittenden werden allen min of
meer ernstig gewond. Een kreeg een dijbeen-"
fractuur, een tweede een zware hersenschud
ding, een derde persoon een gapende hoofd
wonde, terwijl de vierde eenige ribben brak.
De vijfde inzittende kwam er met eenige lich
te verwondingen af. Alle personen waren in
dienst van de firma Stork te Hengelo, in welke
plaats de slachtoffers ook woonachtig zijn.
Per zieken- en per vracht-auto werden zij
naar Hengelo overgebracht. De auto werd vrij
wel geheel vernield.
Nader meldt men ons uit Hengelo:
De vijf personen, die gisterenmorgen bij het
auto-ongeluk op den Zutphenschenweg tus
schen Warnsveld en Lochem werden gewond,
zijn ter verpleging in het ziekenhuis te Hengelo
opgenomen. Het ernstigst is er aan toe de heer
S. Vis, de chef van het electrisch bedrijf der
firma Stork, die een gapende hoofdwonde en
eenige gebroken ribben heeft. Zijn toestand is
gelukkig niet levensgevaarlijk. De toestand
van de vier andere gewonden, te weten de
heeren ir. Roorda, de Graaf en Harp van de
firma Stork en de chauffeur Fokkink is rede
lijk wel. Voorloopig moeten zij echter in het
ziekenhuis blijven.
Stalen margarine uit een opslagplaats
van het kantongerecht.
In den nacht van Maandag op Dins
dag omstreeks vier uur hield een vracht
auto stil voor een pakhuis aan de
Deurningerstraat te Enschedé, waar een
opslagplaats is gevestigd van in beslag genomen
goederen van het kantongerecht.
Op het oogenblik is daar een groote partij
margarine aanwezig. Twee mannen sprongen
van de vrachtauto, waarvan de motor in wer
king bleef en verschaften zich toegang tot
de opslagplaats, waarna zij met het inladen
van de kisten margarine begonnen.
De politie had zich in de omgeving van
het pakhuis verdekt opgesteld. Plotseling
kwamen van alle zijden politiemannen in bur
ger te voorschijn.
De inbrekers sprongen in de' auto en reden
een eindweegs weg. Daar de politie echter met
de revolver in de hand den weg versperde,
moesten zij spoedig stoppen en gaven zij zich
gewonnen. Een derde persoon, die op den uit
kijk had gestaan, nam eveneens de vlucht.
Nadat de politie bij de achtervolging ver
schillende revolverschoten had gelost, kon zij
ook dezen man arresteeren.
Van de drie aangehouden personen zijn er
twee afkomstig uit Hasselo (gem. Weerselo),
terwijl de derde man een werklooze uit Lonne-
ker is.
Zware eisch tegen smokkelaar.
Op 14 Juni j.l. werd de koopman K. D. uit
Sittard, thans gedetineerd, in Heerlen door een
tweetal agenten gesommeerd met zijn auto stil
te houden.
Verdachte, die als smokkelaar bekend staat,
reed echter met woeste vaart zig-zag-gewijze
op de beide politiemannen in. Deze konden door
tijdig op zij-springen hun leven gelukkig nog
redden.
Voor de Rechtbank te Maastricht eischte
Maandag het O. M. tegen verdachte ter zake
van poging tot doodslag een jaar en zes maan
den gevangenisstraf.
Een familielid van verdachte, dat op de pu
blieke tribune den eisch hoorde, kreeg een toe
val.
Buiten de plaats van vestiging.
De Haagsche Kantonrechter deed gisteren uit
spraak in de zaak van P. v. G., distillateur en
houder van een slijtvergunning te Schiedam,
verdacht van overtreding der drankwet door
in een Haagsch dagblad een advertentie te
plaatsen, waarin hij het publiek uitnoodigde,
hem een briefkaart te zenden voor bestelling
van zijn artikelen te Schiedam, die dan even
tueel aan het huis van den besteller zouden
worden afgeleverd. Verdachte had betoogd, dat
van een verboden aanbod geen sprake was,
want dat in dien gedachtengang geen café meer
buiten de plaats van vestiging reclame zou
kunnen maken.
De Kantonrechter oordeelde, dat wanneer
werd toegestaan, buiten de plaats van vestiging
sterken drank ten verkoop aan te bieden, de
desbetreffende bepaling in de drankwet illusoir
zou worden en veroordeelde verdachte tot 1
boete.
Verdachte gaat in hooger beroep bij de recht
bank.
INBRAAK.
De Adv. Gen. bij het Bossche Gerechtshof
eischte tegen den grondwerker M. S. te Aalst
wegens inbraak en diefstal in de landhuizen
van mr. van Walsum en P. Otten te Valkens-
waard 2 jaar gevangenisstraf.
In het St. Alfonsus-Retraitenhuis te i Amers
foort heeft de bond van R. K. Werklièdenver-
eenigingen in het Aartsbisdom voor de tweede
maal Studiedagen gehouden om gezamenlijk
te trachten den weg te vinden naar een we
reldordening, waarin rechtvaardigheid en naas
tenliefde weer in praktijk worden gebracht.
Te 2 uur Zaterdag kwamen ongeveer 80 af
gevaardigden bijeen in de kapel van het Retrai-
tenhuis ter bijwoning van een kort Lof.
Daarna werd een welkomstwoord gesproken
door den heer H. Brouwer, Bondsvoorzitter
Als eerste spr. opende de heer Henri Hermans,
lid van de Tweede Kamer der Staten Generaal,
met een beschouwing over: „De Algemeene
taak van de Standsorganisaties in heden en toe
komst".
De standsorganisatie kan voortreffelijk werk
verrichten door het vormen van echt katholieke
zelfbewuste arbeiders, waarmede een grondslag
is gelegd voor maatschappelijke hervorming in
Christelijken geest. Aan de economische her
vorming moet voorafgaan een zedelijke ver
nieuwing. Uitbreiding onzer beginselen ook
buiten onzen kring is noodzakelijk. De Katho
lieke arbeider moet een taak van leekenaposto-
laat vervullen. De te volgen weg is duidelijk
aangegeven door „Quadragesimo Anno". Een
offensief van Christelijke liefde moet de so
cialistische arbeiders bestormen. Zedelijke vor
ming blijft hoofdzaak als fundament tot een
betere samenleving. We moeten blijven protes
teeren tegen schending der Christelijke zeden
wet.
Ook bij de behartiging van stoffelijke belan
gen moet de standsorganisatie haar cultureel
doel voor oogen houden en naast de organi
satie van collectieve voorzorg ook de persoon
lijke voorzorg bevorderen.
De Zeereerw. heer J. H. Hooijman, pastoor
te Amersfoort belichtte de taak van de Stands
organisatie ten opzichte van het godsdienstig
leven.
De standsorganisatie moet het godsdienstig
leven bevorderen door aan haar leden bij te
brengen een aangepaste kennis van den gods
dienst, vooral van zijn waarde voor het geluk
van den arbeider. De standsorganisatie moet
den arbeider leeren om praktisch door den
godsdienst zijn gewone leven in den arbeid
en in het gezin een hooge beteekenis te geven.
Bijzonder moet de standsorganisatie der ar
beider leeren de beteekenis voor zijn arbeiders
leven van de groote genademiddelen der Kerk,
namelijk de H. Mis en de H. Sacramenten.
In dezen tijd vooral moet de standsorganisa
tie bij haar leden aankweeken den geest voor
het leekenapostolaat.
De heer A. C. de Bruyn, voorzitter van het
R. K. Werkliedenverbond behandelde Zondag
morgen: „De taak van de standsorganisatie op
sociaal en economisch terrein".
Indien kan worden aangenomen, aldus spr..
dat onder sociaal terrein mag worden verstaan
het gebied, waarop een complex van verhou
dingen tusschen onvolmaakte menschen moet
worden geregeld; bedacht wordt, dat de ver
houdingen tusschen zoo goed als alle standen
en rangen doortrokken zijn van den onchriste-
lijken individualistischen geest; indien als een
onomstootelijke waarheid geldt, dat het sociaal
terrein, wil het aan zijn doel beantwoorden,
moet worden gedragen door de heipalen van
godsdienst en christelijke zedeleer; indien het
oordeel van Pater Weisz juist is: „Alles is ziek,
niet alleen het huishoudelijk, niet alleen het
zedelijk leven, maar de maatschappij zelve",
dan is de taak van de standsorganisatie veeds
overduidelijk.
De Katholieke arbeidersbeweging is inge
steld op behartigen van de belangen van den
geheelen mensch met godsdienstige, zedelijke,
cultureele, sociale en economische belangen.
Het sociale terrein dient met den meesten
spoed Christelijk gemaakt te worden en de
klassenstrijd beëindigd. Ons werk moet gericht
worden op de Christelijke ordening van onze
maatschappij, op herstel der sociale bedrijfs-
schappen en verhoudingen tusschen sociaal en
economisch leven. Uitvoerig toont spr. aan dat
de Katholieke arbeidersbeweging de bakens
niet behoeft te verzetten. Het verleden en he
den van de Kath. Arbeidersbeweging heeft be
wezen de toekomsttaak met succes te kunnen
verrichten.
Indien men onder economisch terrein ver
staat al hetgeen voortbrenging en distributie
van stoffelijke goederen ter bevrediging van
's menschen behoeften omvat en men bedenkt
daarbij hetgeen St. Thomas van Aquino leerde,
namelijk, dat men naar het bezit van aardsche
goederen mag streven, doch stellig niet om
het bezit alleen, niet om dat bezit als einddoel
na te streven, doch om het te benutten tot
het bekomen van het eeuwig geluk; indien
men bedenkt, dat de voortbrenging een zedelijk
geoorloofd doel moet hebben, dat haar doel is:
dienstbaar te zijn aan den mensch, wijl de
mensch de macht heeft over de uiterlijke cul
tuur, dan spreekt uit dit alles weer duidelijk
de taak, welke de standsorganisatie met de vak
beweging heeft in den komenden tijd. Als lei
dend beginsel op economisch terrein moet voor
oogen worden gehouden dat in de plaats van
vrije concurrentie en economische dictatuur
moet worden gesteld sociale rechtvaardigheid
en liefde die zich in daden uit.
De conclusie uit het voorgaande moet zijn:
taak, doel en streven der standsorganisatie, op
zich, maken haar tot een onontbeerlijk middel
in den strijd der Katholieke arbeiders, welke
gericht is op hetgeen aangeduid wordt met:
„Christelijke toekomstmaatschappij". Daaruit
volgt: dat een noodzakelijk werk wordt ver
richt, indien voor de standsorganisatie voort
durende en daadwerkelijke belangstelling
wordt getoond.
DEKEN H. KALLEN.
De Zeereerw. heer H. Kallen, deken van
Meerssen, is ernstig ongesteld.
PASTOOR W- F. RENDERS.
De Zeereerw. heer W. F. Renders, pastoor
te Bergeijk (Het Loo) is voor een oogoperatie
naar Utrecht.
OPGANG OF NEERGANG.
Op de jongste bondsvergadering van den
R.-K. Bouwvakarbeidersbond hield de Bonds-
adviseur, kap. Fr. v. Leeuwen onder boven-
staanden titel een rede over de geestelijke ver
nieuwing, het verdiepen van het geloofsleven
en het kweeken van arbeidersleekenspostelen.
Deze rede, van een begrijpenden priester, is
nu in druk verschenen en bevat voor de leden
degelijke stof ter overweging en voor prac
tische daden.
Doch niet voor den katholieken bouwvakar
beider alleen. Alle leden van het Werklieden
verbond kunnen met deze brochure hun nut
doen, want er zit lijn in.
AANRIJDING MET DOODELIJK GEVOLG.
De advocaat-generaal bij het Kaagsch Ge
rechtshof concludeerde Maandag tot bevestiging
van het vonnis van de Rechtbank aldaar, waar
bij de niet verschenen O. F. S., die op 10 Novem
ber van het vorig jaar als autobestuurder op
den Wassenaarschenweg een doodelijk ongeluk
veroorzaakte, is veroordeeld tot 4 maanden
gevangenisstraf, met intrekking van het rijbewijs
voor den tijd van 1 jaar.
Arrest 2 October a.s.
BRAND.
Te Best is het huis van den heer A. v. Abeelen
afgebrand. Als ging verloren. Een paard kwam
in de vlammen om. Een en ander was lar.;
verzekerd.
Winkel en boerderij in de asch gelegd.
Gisteravond, circa zes uur brak dooi onbe
kende oorzaak brand uit in het winkelpand van
J. de Jong aan den Hoofdweg te Dreumel. De
vlammen sloegen over naar de kapitale boerde
rij van P. Rutten. In een oogwenk stonden beide
perceelen in lichte laaie. De brandweer kon door
gebrek aan water niets uitrichten. Wel slaagde
zij er in een aangrenzende boerderij te behou
den. Het winkelhuis en de eerstgenoemde boer
derij zijn geheel afgebrand. Bovendien brand
den de tot de boerderij behoorende twee stal
len, twee schuren en een hooiberg af. De land-
bouwvoorraad, w.o. 200.000 pond hooi, ging ver
loren. De inventaris van beide panden werd ge
deeltelijk gered. De schade wordt grootendeels
door verzekering gedekt.
Boerenarbeid gedood.
Bij het station Kropswolde aan de lijn Gro
ningenNieuweschans is gisterenavond te ruim
zes uur de 50-jarige boeren arbeider H. Kre-
mer, die terugkeerde van het koeienmelken, op
een particulieren onbewaakten overweg door
een trein uit Groningen gegrepen. Zwaar ver
minkt werd hij opgenomen. Een onmiddellijk
ontboden geneesheer kon slechts den dood con-
stateeren. Het ongeluk is waarschijnlijk aan
onvoorzichtigheid te wijten.
JEUGDIGE INBREKERS.
De rechtbank te Almelo deed Dinsdag uit
spraak in de zaak tegen vier jeugdige Ensche-
desche werklooze arbeiders, allen thans gede
tineerd, beschuldigd van een reeks van inbra
ken met diefstal in landhuisjes in de omgeving
van Enschede.
E. B., A. Sn., en KI. H., werden veroordeeld
elk tot 10 maanden gevangenisstraf, waarvan
4 maanden voorwaardelijk, KI. V. tot 6 maan
den gevangenisstraf, waarvan 3 maanden voor
waardelijk.
VRIJGESPROKEN.
Voor de Rechtbank te Arnhem heeft zich 14
dagen geleden te verantwoorden gehad de 33-
jarige koopman A. J. W. L. te Arnhem, ter
zake dat hij te Wisch getracht zou hebben een
tweetal assistenten der directe belastingen met
zijn auto omver te rijden en daardoor van het
leven te berooven, althans zwaar lichamelijk
letsel toe te brengen.
De Rechtbank, uitspraak doende achtte het
aan verdachte ten laste gelegde niet bewezen en
sprak hem daarvan vrij.
De Officier van Justitie had twee jaar gevan
genisstraf jfeëischt.
OPTOCHT VAN NEDERLANDSCHE EN
DUITSCHE NAZI'S.
Op de vragen van mevrouw Bakker-Nort in
verband met een politieken optocht, welke door
Nederlandsche nationaal-socialisten, vergezeld
door Duitsche geestverwanten in uniform, on
langs te Nijmegen zou zijn gehouden, heeft
de Minister geantwoord:
Blijkens ingewonnen ambtsbercihten heeft de
opmarsch, in de eerste vraag bedoeld, niet het
karakter gedragen van een optocht, doch lou
ter van een zich verplaatsen van een groep
personen naar het bestemmingspunt.
Daaraan ontbrak het demonstratief element,
dat politieken optochten eigen is, terwijl de
vorm, waarin de groep zich voortbewoog, was
bepaald door de politie, met het oog op doel
matige handhaving van de openbare orde.
Nog zij meegedeeld dat van de invoering van
het uniformverbod op het euvel van ange-
regeldheden als zich bij het in de vragen be
doeld geval hebben voorgedaan, een heilzame
invloed mag worden verwacht.
HAKENKRUIS-SCHILDERS GESNAPT
De politie te Kerkrade heeft procesverbaal
opgemaakt tegen 6 personen, allen leden van
de N. S. N. A. P. die in een der laatste nachten
op tal van huizen aldaar roode hakenkruisen
hadden geschilderd. Vijf hunner legden een
bekentenis af.
De Haagsche rechtbank veroordeelde gister den
bloemhandelaar M. J. H. uit Rijnsburg, die op
den Goorweg te Noordwijkerhout als autobe
stuurder 'n aanrijding veroorzaakte, waardoor
zekere H. lichamelijk letsel bekwam tot 75
subs. 30 dagen hechtenis.
Den chauffeur G. M. v. d. M. uit Hazerswou-
de, die zonder teeken te geven zijn auto plot
seling tot stilstand bracht, waardoor een achter
hem rijdend persoon een ongeval bekwam tot
so subs. 50 d. en betaling van 102.45 aan
de civiele partij.
MELKVAARDER VERMIST.
De 18-jarige zoon van den brugwachter Bak
ker te Woltersum, werkzaam als melkophaler
per boot op de Woltersumer Ae, wordt sinds
gisterenmiddag vermist.
Vermoed wordt, dat hij in den mist te water
geraakt is en verdronken. Dreggen had tot nu
toe geen resultaat.
OM DE VERZEKERINGSPREMIE.
De politie te Meppel heeft bij de justitie te
Assen voorgeleid J. K. en J. H., ijscoventers te
Meppel, verdacht van opzettelijke brandstich
ting in hun auto, waardoor zij de verzekerings
premie zouden ontvangen. Beiden zijn na ver
hoor in arrest gesteld. Tegen den ijscofabrikant
H. te Meppel is tevens proces-verbaal opge
maakt, wegens uitlokken van deze brandstich
ting.
DUITSCHE DRANG OP NEDERLANDSCHE
ARBEIDERS-
Op de vragen van den heer Sneevliet betref
fende het doen van stappen bij de Duitsche
regeering tot beëindiging van den op Neder
landsche arbeiders werkzaam in eenige
Duitsche grensplaatsen uitgeoefenden drang
tot aansluiting bij nationaal-socialistische or
ganisaties, heeft Minister de Graeff geantwoord
dat de aandacht der regeering reeds was ge
vestigd op den op Nederlandsche arbeiders in
Duitschland uitgeoefenden druk om zich aan
te sluiten bij Duitsche nationaal-socialistische
organisaties (de N.S.B.O.).
Zij heeft stappen gedaan bij de Duitsche
regeering ter voorkoming, dat Nederlanders
wegens weigering van toetreding tot de N. S.
B. O. worden ontslagen.
EXAMEN APOTHEKERSASSISTENT.
De minister van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen brengt ter kennis v. belanghebben
den, dat 'in de maand September en, zoo noodig,
in de volgende maanden gelegenheid zal worden
gegeven tot het afleggen der examens ter ver
krijging van een getuigschrift als apothekers
assistent.
Zij, die tot de examens wenschen te worden
toegelaten, worden uitgenoodigd, daarvan schrif.
telijk vóór 25 September te doen blijken aan de
voorzitters der examencommissiën en wel aan
de heeren: Dr. L. E. Goester, hoogleeraar aan
de Rijksuniversiteit te Leiden; Dr. W. C. de
Graaf, hoogleeraar aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht; Dr. D. van Os, hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Groningen (Groote Rozenstraat
15) enP. van der Wielen, hoogleeraar aan de
gemeentelijke universiteit te Amsterdam (Hil
versum, Utrechtscheweg no. 31), naar gelang van
de plaats, waar zijn wenschen te worden geëxa
mineerd.
de Staten-General op den terug-
^Lange Voorhout
De Koninklijke stoet
