WOENSE JE 27 SEPTEMBER 1933
LIBERALEN EN DE HANDHAVING
VAN HET GEZAG.
Standpunt betreffende de practische
politiek.
De nieuwe voorzitter van den
Vrijheidsbond.
SCHRIJVEN VAN DE K. L. M.-PILOTEN
AAN DEN MINISTER VAN WATER-
STAAT
CONTINGENTEERING VAN
SCHOENEN.
Met zeven maanden verlengd.
DWANGRECHT VAN DE OMROEP-
CONTROLE-COMMISSIE.
DENATUREERING VAN
INHEEMSCHE ROGGE.
Zal 2 October beginnen.
DUMPING DOOR SPERR-MARKEN.
De huldiging.
DE FINANCIEELE REORGANISATIE
VAN HET VREEMDELINGEN.
VERKEER.
VEILIGHEIDSWEEK DER K.ttA.C.
PREMIE VOOR HET MELDEN VAN
SCHIPBREUKEN.
VAN REIZEN EN TREKKEN.
Ned.-Indië,
DE VARKENSMERKEN
IEPENZIEKTE EN HAAR
BESTRIJDING.
TOURNEE LEOPOLD JESSNER.
Naar aanleiding van den te Amsterdam ge
houden Partijraad van de Liberale Staatspartij
,|De Vrijheidsbond", heeft de voorzitter van
het hoofdbestuur, Minister van Staat Mr. D.
Fock een en ander over deze bijeenkomst en
het daar besprokene medegedeeld.
Algemeen was men van meening, dat de Li
berale Partij haar standpunt en houding scherp
moest afbakenen, zoowel tegenover Commu
nisme en Socialisme als tegenover Fascisme en
Nationaal-Socialisme, en dat de liberale partij,
die alle vormen van autocratie en dictatuur
verwerpt, wijl deze altijd gepaard gaan met
rechteloosheid en willekeur, daarmede op
geenerlei wijze samenwerking mag zoeken. Ook
de liberale jongeren spraken zich in dien geest
uit
Verder bleek men algemeen van oordeel, dat
de liberale partij, met handhaving van de li
berale regeeringsbeginselen, aanvaard in het
belang van de persoonlijke en geestelijke vrij
heid, de tegenwoordige nationale Regeering
heeft te steunen.
Verschillende punten als het standpunt der
liberale partij ten aanzien van den regeerings-
vorm, het parlementair stelsel, de eischen aan
de volksvertegenwoordigers te stellen en nog
andere actueele onderwerpen, de practische po
litiek betreffende, kwamen ter sprake. Zoo
werd betoogd, dat de liberale partij de hand
having wenscht van onze constitutioneele
monarchie met behoud van het vertegenwoor
digend stelsel. Daar dit stelsel echter niet
alleen in het geschreven recht moet zijn ge
grondvest, maar ook moet leven in het hart
der natie achtte men het noodzakelijk dat het
parlement de hem toekomende plaats maar
ook niet meer in ons staatsbestel inneme.
Ook het parlement behoort bij de uitoefening
van zijn rechten te erkennen, dat in Nederland
het regeeringsgezag berust bij de Kroon. Zoo
wel derhalve tegen machtsusurpatie der volks
vertegenwoordiging als tegen gezagsaanmati-
ging van groepen der bevolking past verzet
der liberale partij. Het parlement heeft zijn
aandeel in de wetgevende macht en recht van
controle, maar geen uitvoerende macht. De
eisch werd geformuleerd dat de bezoldigde
vertegenwoordigers van vakvereenigingen en
van daarmede gelijk te stellen organisaties tot
verdediging van bepaalde belangen uit de ver
tegenwoordigende colleges zullen worden ge
weerd.
Men was intusschen algemeen de meening
toegedaan, dat met dit weren der z.g. „vrijge
stelden" uit vertegenwoordigende lichamen
niet kan worden volstaan. Ook zij, die hem
eed of belofte ontrouw zijn, behooren niet
langer thuis in de vertegenwoordigende colle
ges. De handhaving van een zuiver parlemen
tair stelsel is niet mogelijk, tenzij getrouwheid
aan eeden en beloften door leden van verte
genwoordigende college- afgelegd, op den
voorgrond staan. Ook voor de ambtenaren is
getrouwheid aan eed of belofte de hoogste
plicht in den Staat. Ontslag van revolutionnaire
ambtenaren is in het belang van den Staat nood
zakelijk.
Hieromtrent bestond geen meeningsverschil
in den Partijraad. Voorts wilde men zien on
derzocht of het mogelijk zou zijn, om ook te
komen tot eventueele ontbinding van een ge
meenteraad, die van zijn bestuursmacht mis
bruik maakt. In ieder geval achtte men dwang
tegenover het lager gezag onmisbaar, indien
hel niet wil medewerken aan de door de Re
geering gestelde doeleinde. Sterkere controle
van de Regeering op de besluiten der Gemeen
teraden beschouwde men als een middel, niet
om de autonomie te vernietigen maar juist om
haar op den duur te redden.
Ter vergadering is voorts opnieuw stelling
genomen tegen den klassenstrijd. Het liberale
systeem, gebouwd op gemeenschappelijk be
lang van alle bedrijfsgenooten, sluit overleg en
samenwerking van de leiding der onderneming
met het personeel volkomen in.
Nog zijn in den loop van de besprekingen
o.m. de volgende wenschen naar voren geko
men. Vereenigingen die rechtstreeks of zijde
lings tot ongehoorzaamheid aan de wetten van
den staat aansporen, moeten worden ontbon
den. Ophitsing van de bevolking moest stren
ger worden bestreden door verscherping van
de desbetreffende strafbepalingen. Het artikel
van het Strafwetboek, waarin strafbaar gesteld
wordt het opzettelijk storen van een geoor
loofde openbare vergadering door het verwek
ken van wanorde of het maken van gedruisch,
moet krachtig worden toegepast, zoo noodig
verscherpt, om verstoring van openbare orde,
zelfs door gedruisch, te voorkomen. Werkwil
ligen en hun gezinsleden dienen te worden be
schermd "tegen mishandeling en bedreiging
daarmede (en tegen andere vormen van ter
rorisme) zoo noodig door verscherping van
artikel 284 Strafwetboek. Om onder alle om
standigheden bemoeilijking van werkwilligen
te voorkomen moet samenscholing ook bij den
aanvang van de staking worden verboden, ter
wijl het beschimpen van werkwilligen zoowel
vóór, tijdens als na een staking, moet worden
strafbaar gesteld.
Eindelijk is nog gepleit voor volledige hand
having van het overheidsgezag, ook in Ned.
Indtë Suriname en Curagao, mede tot het
krachtig tegen gaan, ook daar, van elk revo-
lutionnair streven en voor instandhouding van
een voldoende weermcht, daar de verdediging
van het grondgebied in Europa en overzee
hooge plicht is.
Mr. Fock voegde hieraan nog toe, dat bij den
aanvang van de vergadering het advies van
den Partijraad is gevraagd omtrent de ver
kiezing van den nieuwen partijvoorzitter en
dat men algemeen van meening was, dat mr.
W. C. Wendelaar, burgemeester van Alkmaar,
zijn opvolger moest zijn. „Ik ben aldus mr.
Fock „nu bijna zeven jaar voorzitter geweest.
In 1926 kwam ik terug uit Indiè; in December
van dat jaar ben ik tot voorzitter benoemd en
begin 1927 als zoodanig in functie getreden. Met
groote voldoening zal ik mij altijd de aange-
name wijze herinneren, waaarop ik me e ver-
schillende instanties en groepen van de partij
heb samengewerkt."
Protest tegen het in dienst houden
van den Duitschen piloot.
De Nederlandsche vereeniging van verkeers
vliegers heeft aan den minister van Waterstaat
een schrijven gericht, waarin zij het conflict, dat
tusschen de K.L.M. en de piloten sinds geruimen
tijd hangende is, nader toelicht en vooral de
kwestie van het nog steeds in dienst zijn van
den Duitschen piloot Silberstein uitvoerig be
spreekt.
Wij ontleenen aan dit schrijven het volgende:
Toen de toestand gespannen was <- ae K.L.M.
meende, dat zij in de toekomst niet zeker zou
zijn van de voortdurende medewerking dier
leden, heeft de K.L.M. met Uwe toestemming
een piloot van vreemd'e nationaliteit in haar
dienst genomen. Het is den leden der Vereeni
ging een dagelijksche ergernis om een vreemde
ling in het bedrijf werkzaam te zien. De K.L.M.
behoort te zijn een bij uitstek nationale onder
neming en uit dien hoofde alleen Nederlanders
in haar dienst te hebben. Het vliegwezen be
strijkt bijna de geheele wereld en overal waar
de K.L.M. zich vertoont, bij welke gelegenheid
zij uit den aard der zaak steeds door de vlieg
tuigbestuurders vertegenwoordigd wordt, ver
schijnt met haar een bode van onze natie. Het
is nu wel heel vreemd, dat men hiervoor iemand
kiest, die de Nederlandsche nationaliteit mist en
het hoeft geen betoog, dat dit in het buitenland
een zeer zonderlingen indruk maakt. Zonder
overdrijving kan men wel zeggen, dat de K.L.M.
een van de voornaamste middelen is, waarvan
voor het Nederlandsche vlagvertoon gebruik
wordt gemaakt. De vreemdeling, die in zijn'
land een vliegtuig ontvangt, beoordeelt de
luchtvaartmaatschappij nu eenmaal niet naar
de organisatie, die ver weg op kantoor zit en
zoo ongetwijfeld haar aandeel bijdraagt. On
middellijk tot hem spreekt de vliegtuigbestuur
der en hoe beschamend voor ons is het dan niet
als deze niet eens Nederlandsch spreekt!
De directie der K.L.M. heeft zich, toen zij een
piloot van vreemde nationaliteit in dienst nam,
beroepen op een noodtoestand. Over deze om
standigheden zelf wil de vereeniging van ver
keersvliegers thans niet spreken: in ieder geval
waren er toen, evenals nu, voldoende Neder
landsche krachten beschikbaar, die in capaci
teiten zeker niet voor den in dienst getreden
jongen buitenlander behoeven onder te doen,
maar deze werden voorbijgegaan.
De vereeniging is van oordeel, dat het on
duldbaar is, dat een buitenlander in een on
derneming, idie Nederland op officieuse wijze
voortdurend in den vreemde vertegenwoordigt,
een vooraanstaande positie bij dit vlagvertoon
zou innemen. Dit te meer, wanneer het eigen
volk voldoende bekwame mannen oplevert. De
heer E. van Dijk, die geen lid der vereeniging
is, wil niet aan den dienst deelnemen, zoolang
deze vreemdeling als vliegtuigbestuurder in
het bedrijf optreedt. Ook de leden der Neder
landsche vereeniging van verkeersvliegers zijn
van meening, dat deze onwaardige toestand
niet langer kan voortduren. De vereeniging
verzoekt derhalve Uwe Excellentie Uw toe
stemming in te trekken en aldus onmogelijk te
maken, dat buitenlanders in het bij uitstek
nationaal bedrijf der K.L.M. in dienst worden
genomèn of in dienst blijven.
Een dergelijk schrijven werd ook door den
K.L.M.-piloot van Dijk, die nog steeds niet in
het vlieger-corps der K.L.M. is teruggekeerd,
tot den voorzitter van den Ministerraad, dr.
H. Colijn gericht. Hij merkt in dit schrijven
op, dat de K.L.M., die geregelde diensten met
buitenlandsche steden onderhoudt en moeder
land en overzeesche bezittingen verbindt, een
bij uitstek nationaal karakter behoort te
dragen. Het vliegtuig, zoo schrijft de heer van
Dijk, is de afgezant van Nederland, die temid
den van vreemde naties getuigt van onze volks
kracht.
Naar wij vernemen zal een dezer dagen in
de Staatscourant een Koninklijk Besluit wor
den gepubliceerd, waarbij de contingenteering
van schoenen voor den tijd van 7 maanden
ongewijzigd wordt verlengd. Deze bepalingen
worden van kracht I October a.s.
Zooals men weet heeft deze contingentee
ring betrekking op schoenen, laarzen en pan
toffels geheel of grootendeels van leer; schoe
nen laarzen en pantoffels, zonder of niet voor
het grootste gedeelte van leer, caoutchouc,
gomelastiek of rubber: schoenen, laarzen en pan
toffels geheel of voor het grootste gedeelte van
caoutchouc, gomelastiek of rubber; leestklaar
schoenwerk.
Op 2 October a.s. zal de Nederlandsche
Graancentrale, afdeeling Binnenland beginnen
de inheemsche rogge te denatureeren. Zooals
reeds vroeger is bekend gmaakt, heeft deze
denaturatie alleen plaats bij hen, die als han
delaar of verwerker door de Nederlandsche
Graan Centrale zijn erkend.
Deze erkende handelaren en verwerkers,
(waaronder ook de als zoodanig erkende coö
peratieve vereengingen) denatureeren de rog
ge zelf volgens voorschrift en onder toezicht
van de door de Nederlandsche Graan Centrale
aangestelde opzichters, belast met het toezicht
op de denaturatie. Tegelijk met het bewijs van
hun erkenning wordt hun een exemplaar der
Statuten, Huishoudelijk- en Denaturatie-Re-
glement toegezonden. Alle aanvragen om de
naturatie moeten door hen gericht worden aan
de afdeling Binnenland der Nederlandsche
Graan Centrale, Korte Voorhout 10, Den Haag.
De bovengenoemde erkende handelaren en
verwerkers ontvangen na de denaturatie van
een partij rogge een vergoeding. Hierdoor wor
den zij in staat gesteld de rogge tegen belang
rijk hoogere prijzen van de boeren te koopen.
Het juiste bedrag dezer vergoeding zal einde
dezer week worden bekend gemaakt.
Den boeren daarom dringend aangeraden
hun rogge voor 1 October a.s. niet te verkoo-
pen en na dien datum alleen tegen een prijs,
waarbij rekening is gehouden met bovenge
noemde vergoedingen, aan handelaren uit te
k[66r6n
De boeren, die aangesloten zijn bij de Rogge-
Centrale gaan gewoon door hun steunrogge
volgens de regeling der Roggesteunwet te ver-
koopen. Wel wordt overwogen ook voor hen
een nadere regeling te maken. Deze zal te zij
ner tijd bekend worden gemaakt.
Roggehandelaren, door de Rogge-Centrale
erkend, die steunrogge volgens de nieuwe re-
geling der Nederlandsche Graan Centrale wil
len denatureeren, kunnen dat vrij doen. In die
gevallen zal de vordering, welke de Rogge-
centrale op hen verkrijgt wegens niet dena
tureeren van deze rogge volgens voorschrift
der Rogge-Centrale, met hun vordering op de
Nederlandsche Graan Centrale wegens dena-
turatievergoeding worden verrekend.
Tusschenkomst van de Regeering
verzocht.
De CrisiS'-Commissie uit de Alg. R. K. Werk-
geversvereeniging, het R. K. Werkliedenverbond
in Nederland, den Kath. Ned. Boeren- en Tuin-
dersbond en den Ned. R. K. Middenstands
bond, heeft gisteren aan den Minister van Eco
nomische Zaken het volgende telegram verzon
den:
„Klachten over dumping door middel van
Sperr-Marken nemen met den dag toe. Vol
gens krantenberichten zou Nederlandsch Con
sortium zich belasten met het verhandelen van
scrips.
„Verzoeke dringen te willen bevorderen, dat
deze scrips alleen ter beschikking worden ge
steld voor invoer welke belangen van Neder
landsch bedrijfsleven niet schaden, of, zoo mo
gelijk, bevorderen."
DE VOORGENOMEN SALARIS
VERLAGING VAN HET RIJKS-
PERSONEEL.
Actie van den R.K. bond van P, T. T.
personeel,
In de Maandag gehouden bestuursvergadering
van den Ned. R.K. Bond van P.T.T.-personeel
„St. Petrus", werden de door de regeering in
uitzicht gestelde salarisverlagingen voor het
rijkspersoneel besproken en werd mededeeling
gedaan dat het bestuur der R.K. centrale had
besloten in de centrale commissie van georga
niseerd overleg het voorstel te doen, aan de
regeering te verzoeken, eerst nadere gegevens
te willen verstrekken, alvorens bovenbedoelde
voorstellen tot salarisverlaging te behandelen.
Dit voorstel werd in de vergadering der cen
trale commissie, welke op 12 September j.l.
plaats vond, aangenomen. De centrale commis
sie heeft dus inzake de in uitzicht gestelde sa
larisverlaging nog geen uitspraak gedaan.
Het bondsbestuur van bovenvermelden bond
is van meening, dat al het mogelijke in het
werk zal moeten worden gesteld, om te trach
ten, de door de regeering voorgestelde salaris
verlaging te voorkomen.
DE VERLAGING DER AMBTENAREN
SALARISSEN.
De Centrale van Ned. Overheidspersoneel
heeft te Amsterdam een druk bezochte verga
dering gehouden, ter bespreking van de in de
millioenennota aangekondigde nieuwe korting
op de rijkssalarissen.
Eenstemmig was men van oordeel, dat de
C. N. O. P. zich met alle wettige middelen te
gen de invoering der korting zal hebben te
verzetten.
De vertegenwoordigers in de Centrale Com
missie voor georganiseerd Overleg in Ambte
narenzaken werden echter gemachtigd zich tot
medewerking aan de herziening in het Bezol
digingsbesluit bereid te verklaren. Daar de
thans nog Ioopende kortingen tot 1 Maart 1935
duren, werd deze datum de juiste geacht voor
de invoering van het nieuwe besluit
JUBILEUM MEVR. DE BOER-VAN RIJK
ERTSAANVOER VOOR DE HOOG-
OVENS.
Installatie van den heer P. A. Colijn tot
burgemeester van Alphen aan den Rijn
Een recordaanvoer in September.
In de maand September is reeds een hoeveel
heid van ruim 49.000 ton ijzererts, tegen 46.500
ton in de geheele maand Augustus, voor de
hoogovens te IJmuiden aangevoerd. Verwacht
wordt, dat met de ladingen, welke nog onder
weg zijn, de erstaanvoer voor dit bedrijf in
deze maand ruim 60.000 ton zal bedragen. Nog
nimmer is zulk een hoeveelheid in één maand
voor de hoogovens aangebracht.
CONTINENTEERING EN PRIJSPEIL.
Nauwkeurige controle der regeering.
In een nota aan de Tweede Kamer zegt de
minister, dat sedert het in werking treden van
de onderhavige contingenteering van een stij
ging der prijzen van gloeilampen niet is ge
bleken.
Het prijspeil der gecontingenteerde artikelen
wordt door den minister bij voortduring nauw
keurig gevolgd.
DE TOESTAND IN SCHOEN- EN
LEDER-INDUSTRIE.
De toestand in de schoen- en leder-industrie
is zeer slecht te noemen en wordt steeds on
zekerder. Reeds lang heerscht groote ontevre
denheid zoowel bij fabrikanten, importeurs, als
winkeliers, als gevolg daarvan zijn de besturen
en vooraanstaanden uit de branche samen vor
mende 15 organisaties van de huiden en looi
stoffen tot de schoenmakers bij elkaar gekomen
en hebben zich vereenigd tot een centrale ver
eeniging ter behartiging van de belangen van
de huiden, leder, schoenen, en aanverwante
branches.
Zij bedoelt in het kort samengevatde ge
zondmaking van het bedrijf.
Met de regeering is reeds contact gezocht en
overleg gepleegd. Als voorzitter dezer centrale
is gekozen de heeren L. F. Verwoerd, Amster
dam, voorzitter van den Ned. ver. van leder
importeurs, etc. Als secretaris mr. W. P. M.
v. d. Loo, Den Haag.
Door het bestuur is een commissie benoemd,
speciaal belast met het ©rganiseeren van de
schoen- en lederhandel in Nederland in de cen
trale. Deze commissie, waarvan voorzitter is
de heer W. Lub Jzn. van de Ned. ver. v. schoen
winkeliers in het grootbedrijf en secretaris de
heer J. A. Melhado, Amsterdam, secr. van de
Ned. ver. van grossiers en agenten in buitenl.
schoenwerk, zal openbare vergaderingen in alle
groote plaatsen van ons land beleggen, ter
nadere toelichting aan belanghebbenden betref
fende het eventueele werken van deze centrale.
Het bureau van de centrale is gevestigd Kei
zersgracht 129-131, Amsterdam.
V.A.R.A. contra den Staat.
Voor de civiele Kamer vafi het Gerechtshof
te 's-Gravenhage zijn Maandag pleidooien ge
houden in de door de V.A.R.A. tegen den
Staat aanhangig gemaakte procedure, naar aan
leiding van het afbreken van de rede van den
heer Zwertbroek, secretaris der V.A.R.A.,
welke op 8 October 1930 te Leiden voor de
microfoon werd uitgesproken, in welk afbre
ken de V.A.R.A. een onrechtmatige daad zag.
Voor den Staat trad op mr. J. H. Telders,
voor de V.A.R.A. mr. M. van der Goes van
Naters uit Heerlen.
Ter aanvulling van zijn schriftelijke conclu
sie zeide mr. Telders, dat de radio omroep-
contröle-commissie moest aannemen, dat er
geen bespreking zou zijn over besluiten der
Regeering. Ware dit wel het geval geweest, dan
zou immers de volledige tekst moeten zijn
ingezonden, krachtens schrijven van de com
missie van 11 Augustus 1930. Pleiter betoogde
voorts, dat wanneer een orgaan belast is met
de uitvoering van een besluit het tevens be
voegd is politiedwang uit te oefenen.
Dit behoeft niet uitdrukkelijk in de wet te
zijn neergelegd. Pleiter verwees ten deze naar
het op 1 November 1932 uitgekomen werk
van mr. dr. H. Vos te Leiden, genaamd: Het
Nederlandsch bestuursrecht. Wanneer in een
wet deze bevoegdheid speciaal wordt genoemd,
is dit alleen om vast te stellen, dat de kosten
dezer uitvoering van politiedwang ten laste
komen van een bepaald individu. De recht
bank zegt, dat er geen sprake is van afwij
king van een toegelaten tekst, omdat die
tekst niet is ingezonden. Pleiter betoogde
hiertegenover, dat zonder de overlegging van
den tekst het onderwerp niet behoorde tot het
toegelaten programma. De V.A.R.A. wist dus,
dat een rede als deze niet zonder meer kon
worden uitgezonden. Hier had plaats afwijking
van het toegelaten program. De afbreking is
dus niet onrechtmatig geweest. Ten slotte
wees pleiter op eenige passages In het ver
slag van de Staatscommissie-Kooien, inzake
de administratieve rechtspraak, ten betooge,
dat alleen de Staat bepaalt wat er verstaan
moest worden onder vage begrippen als open
bare orde enz.
Mr. van der Goes van Naters, wees er op,
dat hij reeds in zijn schriftelijke conclusie uit
voerige beschouwingen gaf over de kwestie
van den politiedwang. Pleiter deelt ten deze
het oordeel van mr. Vos niet. Hij geloofde
ook, dat dit niet ter zake dienende is en ging
uit van de omroepmachtiging van den Minis
ter van Waterstaat, die ook inhoudt uitzendin
gen van politieken aard. De uitgezonden rede
lag op dit gebied. In 1930 werden als regel
alle teksten van redevoeringen voor de V. A.
R. A. gehouden (108) opgevraagd tegen 49 van
alle andere groote omroepvereenigingen te
zamen. De commissie vroeg de onderhavige
rede niet te voren aan, hoewel wetende, dat
de heer Zwertbroek in Leiden op een verga
dering zou spreken. En natuurlijk zou hij
spreken over omroepaangelegenheden.
Pleiter betoogde, dat de Staat onderscheid
maakt tusschen het ingezonden programma en
het onderwerp waarover gesproken wordt.
Artikel 8 spreekt echter alleen van program
ma's. Op Regeeringsbesluiten heeft de heer
Zwertbroek geen critiek uitgeoefend. Hij
sprak alleen over de wenschelijkheid een
nieuwen zender te bouwen. Men heeft echter
ruwweg de uitzending verbroken toen men
iets hoorde van „Regèering" en „Minister".
Pleiter wees er voorts op, dat begrippen als
in bedoeld artikel genoemd n.l. veiligheid van
den Staat, openbare orde en goede zeden niet
in het geding zijn. Het betoog van mr. Telders
inzake de beschouwingen van de commissie-
Kooien bestreed pleiter. Wanneer men het
oordeel over de genoemde vage begrippen aan
den Staat overlaat, staat de weg open voor
alle mogelijke detournement de pouvoir en
vervalt iedere idee van den rechtsstaat.
De president bepaalde na re- en dupliek de
uitspraak op 30 Oct.
„Levensavond".
In triomf werd de jubilaresse Maandagavond
van haar woning in 't Westeinde afgehaald door
den senaat van het Amsterdamsch Studenten
corps. In het staatsierijtuig van den senaat,
omstuwd door ruiters, fakkeldragers en het
muziekcorps der studenten, waar zij bij- haar
aankomst haar kleedkamer door het technisch
personeel versierd vond.
Met daverend applaus heeft het publiek haar
bij haar eerste opkomst staande ontvangen en
den geheelen avond heeft er in den schouw
burg een geladen atmosfeer geheerscht, be-
geerig als de toeschouwers waren om niets te
missen van de in dit geval nogal afgezaagde,
maar door mevrouw de Boervan Rijk toch
met haar typisch esprit en élan gelanceerde
„bons mots".
In de pauze is de jubilaresse op de peristyle
van den Stadsschouwburg verschenen, waar zij
de huldiging van de leden der Federatie Am
sterdam der S.D.A.P. in ontvangst had te
nemen. In een lange stoet defileerden de
demonstranten langs het gebouw en honderden
menschen, die op het Leidsche plein achter de
politie-afzetting stonden, juichten de 80-jarige
toe.
Door een luidspreker heeft mevrouw de Boer
de menigte bedankt. „Lieve vrienden en vrien
dinnen", zeide zij, „ik dank u uit den grond van
mijn hart voor het feit, dat ik hier nu mag
staan voor zooveel menschen. Het is als de
koningin en toch geldt het hier maar een klein
oud vrouwtje".
TOELATINGSLEEFTIJD KINDEREN TOT
NIET-INDUSTRIEELEN ARBEID.
Volgens het voorloopig verslag der Tweede
Kamer werden geen bezwaren ingebracht te
gen het voorbehoud tot toetreding tot het ont-
werp-verdrag betreffende den leeftijd van toe
lating van kinderen tot het verrichten van
niet-industrieele werkzaamheden.
Wel werd de opmerking gemaakt, dat de be
paling van artikel 1 sub b vrijwel van zin ont
bloot is. Wat voor zin kan het toch hebben,
in een verdrag vast te leggen, dat kinderen
niet mogen worden gebruikt voor huiselijke
diensten in het gezin, waartoe zij behooren
Men was van oordeel, dat dit een materie is,
waarin geen enkele publieke autoriteit rege
lend zou kunnen optreden, en men keurde dan
ook goed, dat de regeering voornemens is, ge
bruik te maken van de haar gegeven bevoegd
heid, de toepassing van het verdrag op dezen
arbeid uit te sluiten.
OM HET HEMA-GEBAK
De Maastrichtsche rechtbank heeft vonnis
gewezen in het bekende strafgeding tegen den
bedrijfsleider der „Hema" te Maastricht. In
tegenstelling met elders in den lande volgde
hier een veroordeeling tot 1.subsidiair, een
dag hechtenis, ter zake van overtreding van
de Arbeidswet. Voortaan zullen er uit de zaak
geen gebakjes meer mogen worden meegeno
men.
Van 15 tot 20 October a.s.
De Kon. Ned. Automobiel Club heeft beslo
ten, evenals vorig jaar ook thans weer een
veiligheidweek voor automobilisten te orga-
niseeren. Na het groote succes, dat de K.N.A.C.
een jaar geleden met haar initiatief heeft gp-
oogst, is de verwachting gewettigd, dat ook
thans bij het begin van het najaar, deze vei
ligheidscampagne de noodige en noodzakelijke
resultaten zal afwerpen.
Het najaar is vooral voor. het moderne ver
keer een gevaarlijk seizoen. Hoe bedrijfszeker
de automobiel ook is en hoe de constructeurs
zich ook hebben beijverd om vóór alles de
veiligheid te bevorderen, toch kunnen nalatig
heid of gebrek aan elementaire kennis van
de verkeerseischen tot gevolg hebben, dat
die veiligheidsfactoren hun uitwerking missen.
Er zijn overigens tal van omstandigheden, juist
in den herfst met zijn regen en mist en val
lende bladeren, welke de kans op ongelukken
vergrooten. En dat is de reden waarom de K.
N.A.C. deze veiligheidsweek van 15 tot 22
October a.s. organiseert om hen, die deze om
standigheden niet of niet voldoende kennen,
te waarschuwen en in te lichten.
In het moderne verkeer neemt de automo
biel een voorname plaats in, maar als gevolg
daarvan heeft de automobilist ook bijzondere
verplichtingen jegens de andere weggebrui
kers en inzonderheid waar het betreft de vei
ligheid te bevorderen. Uitgaande van de mee
ning, dat het dus de plicht is van de automo
bilisten te bewijzen, dat zij den ernstigen wil
hebben een grootere veiligheid van het verkeer
te waarborgen, is deze veiligheidweek voor
automobilisten door de K.N.A.C. georganiseerd
in de hoop, dat ook andere weggebruikers de
zen drang naar grootere veiligheid zullen be
grijpen en volgen.
De bedoeling van deze week is duidelijk. De
K.N.A.C. zal op velerlei wijze de aandacht der
eigenaars van automobielen vestigen op de
noodzakelijkheid van het grondig laten nazien
en zoo noodig herstellen van hun wagens. Er
is op het gebied van remmen, verlichting,
stuurinrichting, banden enz. dikwijls zooveel
te verbeteren, dat zulks de veiligheid aanzien
lijk ten goede zou kunnen komen.
Door onze regeering is thans vastgesteld, dat
aan de persoon, die het eerst melding geeft
van de stranding of het in nood verkeeren van
eenig vaartuig of van het op drift geraken van
lichtboeien etc., naar gelang van de belang
rijkheid van de mededeeling en van de moeite
en den spoed, welke de aanbrenger betracht
heeft, een premie zal worden toegekend. De
berichten kunnen worden aangebracht bij den
dichtstbijzijnden loodscommissaris of kust
wachter.
Mevr. de Boer van Rijk in het jubileum
stuk „Levensavond?'.
Daarna plaatste Jan van Zutphen zich voor
de microfoon en riep: „hiep, hiep, hoera", dat
door het heele plein werd overgenomen.
Na afloop van de voorstelling is het tooneel
in een bloementuin herschapen en weer laaide
een ovatie op toen mevrouw de Boervan Rijk
aan den arm van den heer Bendien, beheerder
van den Stadsschouwburg op het tooneel ver
scheen.
De lange rij van sprekers werd geopend
door den heer Walrave Boissevain, wethouder
voor de Kunstzaken, die de jubilaresse een
groote krans namens het gemeentebestuur
overhandigde.
Verder werd er gesproken, we kunnen niet
alle namen noemen, namens het Tooneelver-
bond, de N.T.K.V., door mevrouw Ketelaar
namens het Amsterdamsche Zonnestraal-comité,
door vertegenwoordigers van de A.S.C. en de
A'damsche Vrouwelijke Studentenvereeniging.
Voorts traden naar voren met bloemen of
cadeaux Defresne, Frans Bouwmeester, Jaap
v. d. Poll, Marie van Westerhoven en Louis de
Vries, die namens het comité het borstbeeld
van Heijermans, vervaardigd door den beeld
houwer G. v. d. Veen, onthulde. Stapels bloem
stukken van verhinderde tooneelisten werden
opgedragen, een dik pak telegrammen werd
voorgelezen. Tenslotte bood mr. Molenaar
namens het comité de enveloppe aan.
Toen was het woord aan de jubilaresse. Het
woord was kort, maar echt gemeend. „Ik dank
u allen", zei mevrouw de Boer, „maar zooals
we bij ons in Griekenland zeggen; jullie gooien
nu de gein op mij, maar denk ook eens aan de
anderen".
En toen zong de zaal „Lang zal zij leven".
De Officieele Vereeniging voor Toeristen
verkeer in Ned.-Indië, (hoofdkantoor Rijswijk
15 te Batavia) deed bij gelegenheid van haar
zilveren jubilé een album in kleurendruk ver
schijnen, welke in de Engelsche taal de schoon'
heden van land en volk in „The Netherland
Indies" schildert en ze tevens op vrijgevige
wijze in beeld brengt.
Het Juli-Augustusnummer van het orgaan
der vereeniging is aan Makassar en Zuid-Cele
bes gewijd en bevat o.m. de eerste met zorg
samengestelde toeristenkaart van dit gebiedS'
deel.
Bondsdag Horecaf te Amsterdam.
Te Amsterdam is gisteren de jaarlijksche
bondsdag van Horecaf (Ned. Bond van Werk
gevers in hotel-, restaurant-, café- en aanver
wante bedrijven) begonnen.
Nadat des morgens de algemeene bestuurs
raad was samen gekomen, werd 's middags in
het Paviljoen Vondelpark een ledenvergadering
gehouden.
Da vergadering werd geopend met een rede
van den bondsvoorzitter den heer Th. N. van
Stigt.
Spreker wilde niet lang over den slechten
toestand uitweiden, belangrijker achtte hij de
vraag: hoe-komen wij door den slechten toe
stand heen?
Spr. meende, dat bij velen een verkeerde
gedachtengang heeft postgevat en wel deze,
dat men meent goed te doen door vrij plotse
linge prijsverlaging en zonder eenig overleg
met collega's van soortgelijke bedrijven, meer
clientèle tot zich te trekken, slechts denkende
chacun pour soi".
Spr. spoorde er toe aan, deze struisvogelpo
litiek te laten varen. De prijzen zijn thans op
een niveau gekomen, dat elke verdere verla
ging fnuikend op den gang van zaken moet
werken. Men dient met elkaar in overleg te
treden om te trachten op deze wijze door de
moeilijkheden heen te worstelen.
Weliswaar had Holland en misschien te
recht sedert vele jaren den naam van een
duur land te zijn. Door de daling der grondstof
fen werden echter ook wij eenigszins in staat
gesteld of moesten wij althans de prijzen ver
lagen, hetgeen ongetwijfeld van gunstigen In
vloed is geweest op het reizen hier te lande.
Men is thans in het concurreeren met het bui
tenland op den goeden weg. Alleen de kleinere
provinciale hotels en café-restaurants (natuur
lijk geen Horecaf-leden) zijn veelal nog niet
tot een juiste verhouding gekomen vooral wat
de consumptieprijzen betreft t.o.v. de grootere
zaken in de steden.
Naar splr.'s bescheiden meening is verbe
tering slechts te verkrijgen door flink aan
pakken en samenwerken. Van regeeringsmaat-
regelen behoeft men geen heil te verwachten.
Verdler deelide spr. mede, dat het hoofd
bestuur is gekomen tot de benoeming van een
directeur van het bondsbureau, voor welke
positie de keus is gevallen op mr. Roest Crollius.
De naam van het bondsorgaan werd veranderd
van „Hotelhouder" in „Horecaf".
Na deze rede hield de directeur van het
bondsbureau, mr. A. J. Roest Crollius, een
causerie over het bondswerk in aansluiting,
waarop de heer H. v. d. Pol, redacteur van
Horecaf" te Delft, een inleiding hield over
de financieele reorganisatie van het vreem
delingen verkeer in Nederland.
Heffing van de ingeschre
venen in 't handelsregister
Spr. meent, dat vooral in tijden van dalen
den uitvoer het vreemdelingenverkeer een
zaak van belang voor het heele land is, daar
een uitgebreid vreemdelingenverkeer in econo-
mischen zin gelijk is aan een ruimen uitvoer.
Daar de bevordering van het vreemdelingen
verkeer veel geld voor propaganda kost, zijn
de geldmiddelen, waarover de A. N. V. V. be
schikt, niet voldoende geweest. Oorzaak van
het gebrek aan geldmiddelen der A. N. V. V.
is het systeem van vrije bijdragen van belang
hebbenden, waarop de financiering van het
vreemdelingenverkeer tot nog toe berust. V
De beoefenaars van alle takken van handel
en nijverheid ;,en gros" en „en detail" kunnen
evenwel geacht worden belang te hebben bij de
bevordering van het vreemdelingenverkeer.
Spr. beveelt dan ook aan een extra-heffing van
de ingeschrevenen in het handelsregister ten
behoeve van het vreemdelingenverkeer, waar
door alle belanghebbenden naar evenredig
heid in de lasten hiervoor bijdragen. Een vijf
de deel der bedragen van inschrijving als ex
traheffing zou slechts een geringe last betee-
kenen. Het komt spr. wenschelijk voor, deze
extra-heffing bij de wet te regelen.
Aangezien een heffing als deze volgens ons
staatsrecht niet ten behoeve van particulieren
kan worden opgelegd, zal zij ten behoeve van
een staatsfonds moeten geschieden en zal de
bevordering van het vreemdelingenverkeer tot
een staatsbedrijf moeten worden uitgebouwd.
De A. N. V. V. is krachtens haar taak en er
varing aangewezen, de exploitatie van dit be
drijf op zich te nemen.
De Nederlandsche Varkenscentrale maakt
bekend dat met ingang van 1 October 1933 geen
varkens meer zullen kunnen worden gemerkt
met merken toegekend voor de eerste periode.
Na den genoemden datum zullen deze merken
derhalve vervallen zijn. De merken toegekend
voor de tweede periode, Ioopende van 1 April
1033 tot 31 December 1933, zullen kunnen wor
den aangebracht tot en met 4 Februari 1934,
aan varkens geboren vóór 1 Januari 1934. Na
4 Februari zullen geen merken toegekend voor
de tweede periode meer .worden aangebracht.
Tentoonstelling te Goes.
Het comité tot bestrijding der iepenziekte
heeft momenteel te Goes een tentoonstelling
georganiseerd, betrekking hebbend op de
iepenziekte en hare bestrijding.
De heer v. Dissel gaf 'n overzicht van den strijd
tegen de ziekte en de daarbij verkregen resul
taten en besloot met een beroep op allen om
mede te werken, dat die maatregelen worden
genomen, welke noodig zijn om den strijd
met succes te voeren.
De Commissaris der Koningin in Zeeland
Jhr. mr. Quarles van Ufford, voldeed hierna
aan de uitnoodiging om deze tentoonstelling
te openen.
Prof. dr. Joh. Westerdijk gaf ons eenige toe
lichting op het tentoongestelde.
STOFFELIJK OVERSCHOT VAN
FRANZ LISZT
De Hongaarsche Franz Liszt-vereeniging
heeft het besluit genomen om pogingen in het
werk te stellen, dat het stoffelijk overschot van
den grooten componist naar Boedapest zal wor
den overgebracht.
DE NIEUWE KERK TE DELFT.
Het Comité voor de Restauratie der Nieuwe
Kerk te Delft deelt mede. dat a.s. Donderda
Vrijdag, Zaterdag en Maandag een bazar wordt
gehouden voor dit doel in het Gebouw „Eens
gezindheid" te Delft.
Deze bazar wordt Donderdagavond geopend
en is vanaf 9 uur voor het publiek toegankelijk,
Bezwaren der
Koophandel.
Kamers van
Bij het debat op de inleiding van den heer
v. d. Pol deed baron Krayenhoff, voorzitter
van de Alg. Ver. voor Vreemdelingenverkeer
uitkomen, dat de A. N. V. V. bij de regeering
of medewerking ten aanzien van dit plan heeft
aangedrongen.
De A. N. V. V. stelt het genomen initiatief
op grooten prijs en zal alles doen wat mogelijk
is, om „Horecaf" volle hotels te bezorgen.
De heer mr. Brandei, vertegenwoordiger van
de Rotterdamsche Kamer van Koophandel,
keerde zich tegen de plannen van den heer
v. d. Pol. Elke verzwaring van lasten op de be
drijven moet worden vermeden; een dergelijk
plan zou bovendien een precedent scheppen,
dat geen aanbeveling verdient.
Bij het debat bleek verder, dat ook het bu
reau van de Amsterdamsche Kamer van
Koophandel bezwaren heeft tegen het plan.
De heer Milius (K. v. K. te Utrecht) wees er
op, dat er in kringen van handel en nijverheid
thans juist een stroom is naar verlaging van
de heffing voor inschrijving in het handels
register. Intusschen is spr. het er mede eens,
dat een heffing van belanghebbenden bij de
bevordering van het vreemdelingenverkeer
billijk is.
De heer De Visser (K. v. K. te Delft) waar
schuwde er tegen, dat door een simpele wets
wijziging de Kamers van Koophandel gemaakt
konden worden tot een instituut voor belas
tinginning. Zij zouden daardoor impopulair
worden.
In zijn repliek wees de heer v. d. Pol er op,
dat hij in zijn betoog de inschakeling van het
handelsregister niet als doel, doch als middel
bedoeld heeft. Overigens gaven de gemaakte
opmerkingen hem geen aanleiding tot wijzi
ging van zijn standpunt.
Prof. Leopold Jessner zal met zijn gezelschap
behalve op 4 October in den Kon. Schouwburg
te Den Haag en op 5 October in den Stads
schouwburg te Amsterdam, eveneens onder
auspiciën van Ernst Krauss, ook nog de vol
gende voorstellingen van „Kabale und Liebe"
van Schiller geven: 1 October te Haarlem:
Stadschouwburg; 2 October te Breda: Schouw
burg „Concordia"; 3 October te Heerlen; Stads
schouwburg; 6 October te Utrecht: Stads
schouwburg; 10 October te 's Hertogenbosch:
Schouwburg „Casino"; 12 October te Rotter
dam, Groote Schouwburg en 14 October te Gro
ningen: Stadsschouwburg.
De medewerkenden van de voorstellingen
van Schiller's „Kabale und Liebe" door het ge
zelschap van Professor Leopold Jessner zijn:
Lydia Busch, Lotte Ellon, Lotte Jager, Hedwig
Schlichter, Franz Ludwig Eisig, Wolfgang
Heinz, Hanns Marland, Arnold Marie, Fritz
Melchior, Erwin Parker en Emil Rameau.
Eigen decors zijn naar ontwerpen van Cas
par Neher, de costuums van „Theaterkunst
Kauffmann",
