I
KON. NED. HOOGOVENS EN STAAL
FABRIEKEN.
DONDErffÖÏG 28' SEPTEMBER 1933
NAAR HERNIEUWDE KRACHTSONTWIKKELING
VAN DEN MIDDENSTAND.
SÏED. R. K. MIDDENSTANDSBOND
CONGRESSEERT TE BREDA.
Opening van de Algemeene
Vergadering.
Santos omhoog.
BISSCHOPPELIJKE AANSPORING
TOT GROOTER SAAM-
HOORIGHEID.
BOTERINVOER IN BELGIE.
COLIJN NAAR GENEVE.
PRODUCTIE AFGENOMEN.
NATION. HERSTEL TEGEN COM
MUNISME EN SOCIALISME.
VERBOD VAN DEZE PARTIJEN
GEVRAAGD.
Stopzetting van de Vara-uitzendingen.
PRINSES JULIANA EN HET
TENNISSPEL.
Oefening onder leiding van Scheurleer
en Timmer.
R.K. MIDDENSTANDSBOND BISDOM
HAARLEM.
Totaal maand-contingent met de
helft verhoogd
DE LEIDSCHE STADHUISBOUW.
Gister is in het gebouw van den St. Joseph-
kring te Breda de algemeene vergadering van
den Ned. R. K. Middenstandsbond aangevan
gen, welke geopend werd door den voorzitter
van den bond, den heer Jos. E. A. M. Meyring.
Aan zijn openingsrede is het volgende ont
leend:
Het hoofdbestuur heeft gemeend deze ver
gadering van de leiders der katholieke mid
denstandsbeweging in land en stad, in stands-
en vakverband, te moeten benutten voor de
definitieve behandeling van ons nieuwe begin
sel- en werkprogram, dat hierna in een ver
gadering van ons nieuw centraal bestuur for
meel zal moeten worden vastgesteld.
Het is u bekend, dat in 1917 door dr. van
Beurden, het eerste program op het congres
van Utrecht aan den middenstand werd voor
gelegd. De richtlijnen hiervan hebben wij ge
durende 15 jaar gevolgd en voor de daarin
vastgelegde verlangens gearbeid en gestreden.
Voor een groot deel zijn die inmiddels ver
wezenlijkt.
In het huidige tijdsbestek, waarin zich schier
alle maatschappelijke verhoudingen hebben
gewijzigd, waarin de positie van den midden
stand en zijn voortbestaan van zooveel zijden
worden aangevochten en bedreigd, kon het
niet anders of richtlijnen, die in vorige periode
als veilig compas golden, moesten onder zulke
omstandigheden worden herzien en daaraan
aangepast.
Voor het eerst vergadert u, aldus spr., onder
leiding van een hoofdbestuur, waarin vier
vertegenwoordigers der vakbonden zitting heb
ben naast de vijf voorzitters der diocesane
middenstandsbonden.
Dit is, zooals u weet, het voornaamste gevolg
van de bestuursreorganisatie in den N.R.K.M.,
die uit het rapport der commissie stands- en
vakorganisatie is voortgevloeid.
Spr. wekte de besturen der diocesane bonden
en der landelijke vakbonden nog eens op, zoo
nauwgezet mogelijk uitvoering te geven aan
het wederzijds verplicht lidmaatschap van
stands- en vakorganisatie.
In de tweede plaats vroeg spr. de bijzondere
aandacht voor het Santos-fonds.
Door de treurige economische omstandig
heden worden bij Santos steeds meer ver-
plegingsaanvragen ingediend, terwijl de in
komsten een tegenovergestelde tendenz ver-
toonen.
Dat kan zoo niet blijven!
De besturen der diocesane bonden en der
plaatselijke middenstands vereenigingen moe
ten het als een eerezaak beschouwen de inkom
sten van Santos zoo hoog mogelijk op te voe
ren vooral door werving van vaste bijdra
gen van de leden opdat Santos zijn wel
doende taak voor den katholieken georgani-
seerden middenstand kan blijven vervullen.
In de derde plaats vroeg spr. aandacht voor
de onlangs tot stand gekomen uitbreiding van
het bureau van den N.R.K.M. met een econo
mische en een commercieele (reclame) afdee-
ling.
Spr. riep de medewerking van de aanwezi
gen in om zooveel mogelijk van deze afdeelin-
gen gebruik te maken.
De algemeene vergadering van vandaag is
bijeengeroepen om bij de behandeling van ons
program en aan de hand van de conclusies van
het prae-advies in hun volle breedte de nooden
en de behoeften tot uiting te laten komen, die
in dezen tijd leven in den middenstand.
Men moge al-niet in allen deele voldaan zijn
over het beleid der regeering ten opzichte van
den middenstand. Men moge betreuren, dat in
de Troonrede niet aan meer vraagpunten van
ons urgentie-program is tegemoet gekomen, toch
diene men zich rekenschap te geven, dat in die
zelfde Troonrede aan verschillende onzer desi
derata wordt tegemoet gekomen.
Nochtans blijven dringende wenschen ter
vervulling over. En op deze zal met meer na
druk nog dan voorheen dienen gewezen, daar
bij in het oog houdend de eerbiediging die wij
als Katholiek verschuldigd zijn aan het wettig
gezag en dat wij als volbloed Nederlanders
wenschen hoog te houden.
Wanneer wij naast leden der katholieke
stands- en vakorganisatie, trouwe leden blijven
der Katholieke Staatspartij, dan mogen wij on
getwijfeld ook van onze politieke partij en haar
afgevaardigden met hun invloed op de regee
ring steun verwachten, indien de vervulling
eenigszins mogelijk is. Het Partijbestuur vraagt
vertrouwen en medewerking. De middenstand
wil het die geven, overtuigd dat het Partij-»
bestuur voldoende voortvarendheid bezit om
ook in de buitengewone tijdsomstandigheden in
het belang van den Middenstand te handelen
waar noodig is.
Met het -uitbrengen van het urgentieprogram
is vervolgde spr., niet bedoeld, dat wij verder
geen wenschen hebben, zelfs niet, dat wij ver
der geen urgente verlangens zouden hebben.
De hoofdzaak is, dat onze organisatie aldus
spreker, duidelijk aan de regeering heeft laten
weten, dat er momenteel in den kring van on
zen stand een groot aantal nooden leven, waar
in spoedige en afdoende voorziening in de hoog
ste mate noodzakelijk moet worden geacht.
Begonnen werd met de behandeling en vast
stelling van het beginsel- en werkprogram voor
den Nederlandschen R. K. Middenstandsbond,
aan de hand van een praeadvies, uitgebracht
door dr. Jos. van Beurden te Hedswiik Dit
prae-advies, dat neergelegd is in een boek_
werk van 140 pagina's, bestaat uit een zedelij k-
■godsdienstig, een sociaal-economisch en een
sociaal-politiek program.
Onmiddellijk werd het woord verleend aan
dr. van Beurden, die door de vergadering met
luid aDDlaus werd begroet, waarna wordt voor
voor
dr. van Beurden, die door de vergadering
luid applaus werd begroet, waarna wordt
gesteld van het prae-advies hoofdstuk
hoofdstuk te behandelen.
De bietenoogst begint weer. Volle wagens
tijden de suikerfabriek te Halfweg binnen.
Mgr. Hopmans bezoekt de
vergadering.
Nadat Mgr. Hepmans, die thans ter vergade
ring kwam, op het podium had plaats genomen
sprak de voorzitter de heer Meyring enkele
woorden van welkom tot den Kerkvorst van
Breda, uit wiens diocees tal van pioniers voor
de katholieke middenstandsorganisatie zijn
voortgekomen.
De voorzitter dankte Mgr. Hopmans voor
alles, wat de Bisschop voor den R. K. midden
stand heeft gedaan, betuigde namens het con
gres eerbiedige onderwerping van heel den
Katholieken middenstand en vroeg den zegen
van Z. H. Exc. voor dit Congres, en voor den
geheelen middenstand, die zulke moeilijke tij
den doormaakt.
De Bisschop spreekt.
Mgr. Hopmans gaf te kennen, dat hij met
graagte de uitnoodiging om hier te komen had
aangegrepen om op deze algemeene vergade
ring blijk van zijn belangstelling te geven voor
den R. K. middenstand, die steeds een eervolle
plaats innam in onze katholieke samenleving:
dit moet hij ook in de toekomst blijven doen
door een hechte organisatie te vormen en uit
te bouwen. Dit is thans meer dan ooit noodza
kelijk, want als eenling heeft ook de midden
stander niets te beteekenen. Organisatie is dus
noodzakelijk, maar dan ook een katholieke or
ganisatie voor katholieken, daar alleen een
katholieke organisatie in staat is de volledige
belangen der katholieken te behartigen. Mgr.
Hopmans wenschte uitdrukkelijk te verklaren,
dat de Bisschoppen met kracht den katholie
ken middenstand zullen blijven steunen. De
katholieke middenstanders moeten echter ook
eikaar steunen en een voorbeeld geven aan hun
standgenooten. Mgr. drong aan op grooter
saamhoorigheid: vast aangesloten, moet de
middenstand liefdevol samenwerken. Als ieder
onzer zijn plicht doet, zal de Kath. middenstand
in groei en bloei toenemen, waarvoor Breda's
Bisschop Gods onmisbaren zegen bij voortdu
ring zal blijven afsmeeken.
De sociaal-econ. taak der
vakorganisatie.
Door de afgevaardigde van Arnhem werd ge
vraagd, zware exameneischen te stellen, waar
door diploma's meer beteekenis en waarde
zullen krijgen. De heer Oostermeyer uit Alme
lo betoogde met nadruk, dat de groote massa
van de middenstanders nog niet de volle draag
wijdte beseft van de bedrijfsraden.
De heer van Doorn bepleitte samenwerking
tusschen fabrikant, groothandel en detailhan
delaar.
Dr. van Beurden nam graag de gedachte van
Arnhem's afgevaardigde over betreffende de
exameneischen.
In het leder en schoenbedrijf was reeds een
vorm van organisatie in het leven geroepen,
die de productie en distributie via een centraal
lichaam zal regelen met behartiging van de
volle belangen der arbeiders, die in deze be
drijven werkzaam zijn.
Spreker ging in korte trekken de bevoegd
heden na van de bedrijfsraden, die zij thans
hebben volgens de wet-Verschuur en de be
teekenis, die daarvan voor de toekomst te ver
wachten is. Misschien dat we in snel tempo,
door enkele phasen over te slaan, spoedig tot
de bedrijfsschappen geraken.
Nadat Mgr. Hopmans aan de aanwezigen zijn
bisschoppelijken zegen had geschonken verliet
H' ®xc" de vergadering, terwijl door allen
„Aan U, o Koning der Eeuwen" werd gezon-
gen.
De secretaris, de heer Koops uit Venlo, nam
dan de leiding der vergadering over en in
snel tempo werden de verschillende punten
van het sociaal-politiek program met algemeene
stemmen zonder verdere discussie aangenomen
e, r Kuyper (Amsterdam) wenschte in
het beginselprogram nog nadere uiteenzetting
van het vraagstuk der huurders van winkel
bedrijven, het opzeggen van de huur en de
onteigening, waarbij wel de belangen der eige
naars maar niet van de huurders voldoende in
aanmerking worden genomen.
Dr. v. Beurden antwoordde, dat uit een of
ficieel onderzoek was gebleken, dat daaraan
geen behoefte bestond; mocht echter blijken,
dat zulks wel het geval zou zijn, dan zou dr.
v. Beurden geen bezwaar hebben om zulks
alsnog in zijn beginselprogram op te nemen.
Ten aanzien van de Kamers van Koophandel
(waarover de heer Oostermeyer nog even ge
sproken had) gaf dr. v. Beurden te kennen,
dat hij zich niet uitgesproken had over de prac-
tische werking der Kamers van Koophandel,
daar thans nog niet te overzien is, hoe hij een
nieuwe sociale ordening de feiten zich zullen
ontwikkelen en welke taak dan voor de Kamer
van Koophandel is weggelegd.
De Jonge Middenstand.
Rector Timp (Haarlem) was dr. v. Beurden
dankbaar, dat in het praeadvies was vastgelegd,
dat de Jonge Middenstand een afzonderlijke
organisatie behoort te zijn, die echter de heele
middenklasse moet omvatten, hetgeen later
vooral zal blijken van groot belang te zijn.
Er moet door den middenstand meer gewerkt
worden om alle jongens uit de middenklasse
onder te brengen in een nationale K.J.M.V.
Spreker hoopte, dat Roermond zich ook spoe
dig zou aansluiten bij de vier andere diocesen.
Ten slotte vroeg spreker, dat er een band
zou worden geschapen tusschen K.J.M.V. en
de vakvorganisatie door het winnen van aspi
ranten voor de vakorganisatie, die meer tech
nische en vakkundige voorlichting dient te
geven. De aanvullende conclusie van Rector
Timp werd door dr. v. Beurden overgenomen.
De voorzitter deelde Rector Timp mede, dat
vóór 1934 de stichting van een K.J.M.V. in het
Bisdom Roermond een voldongen feit zal zijn.
Met een woord van dank aan den prae-
adviseur, dat door de aanwezigen met luid
applaus werd onderstreept, besloot de voorzit
ter de vergadering.
Ontvangst ten stadhuize
°5n ^fkt uur zijn de talrijke congressisten
op net Stadhuis bijeengekomen waar de burge
meester van Breda mr. dr. E. G. A. van Sons-
beeck, de wethouders J. J. van Buitenen en E.
van Mierlo en vele R. K. raadsleden ter begroe-
ting en ontvangst aanwezig waren.
MINISTER OUD OVER DEN FINAN-
CIEELEN TOESTAND.
De radiorede van hedenavond.
Ter aanvulling van het bericht, dat Minister
Oud hedenavond van 20 tot 21 uur een radio
rede zal houden, kunnen wij nog mededeelen,
dat Minister Oud den algemeenen financieelen
toestand des lands en de vooruitzichten voor de
naaste toekomst op een voor de luisteraars be
grijpelijke wijze zal behandelen.
De uitzending zal over beide zenders ge
schieden.
De Minister zal daartoe gebruik maken van
de studio in het gebouw van het hoofdbestuur
van den P. T. T. dienst te 's-Gravenhage.
Landingstroepen op verkenning langs het strand tusschen Terheide en Kijkduin,
tijdens de vlootmanoeuvres in het Nborder-kwartier.
PATERS VAN DEN H. GEEST.
Vertrek van Missionarissen.
Van de Congregatie der Paters van den H.
Geest zijn naar de missie vertrokken:
Op 15 September 1.1. uit Rotterdam per s.s.
„Ussukuma": de Weleerw. Paters A. van Dom
melen uit Gemert naar Ap. Vicar. Loenda (Por-
tug. W. Afrika) en H. de Bruijn uit Wychen
naar Ap. Vicariaat Koebango (Port. W.-Afrika).
Na een verblijf van eenige weken in Portugal,
zullen zij de reis naar hun bestemming ver
volgen.
Op 22 September uit Antwerpen per s.s. „Eli-
sabethville": de Zeereerw. Pater J. v. d. Heijden
naar Apost. Prefectuur Noord-Katanga (Bel
gisch Congo), waar hij reeds 13 jaar werkzaam
is geweest. Naar dezelfde missie vertrokken
met hem: Br. Isidorus Verstappen uit Horst en
Br. Chrysantus Smèeman uit Nijmegen. Naar
de missie van den Zeereerw. Pater C. Laurent
(Pounga, Ap. Vicar. Loango, Fr.W. -Afrika)
vertrok mede per zelfde gelegenheid Br. Her
mes v. Ekert uit Helmond.
Verder zullen naar de missie vertrekken
op 20 October uit Rotterdam per s.s. Ubena:
de weleerw. Paters P. v. d. Bol, uit Scheve-
ningenD. Hagenaars uit Amsterdam en C.
Laurent Jr., uit Amsterdam. Met hen de wel
eerw. Broeders Wilhelmus Eickholt uit Am
sterdam en Henricus Martens uit Bakelallen
naar Bagamoyo (Nederl. Ap. Vicariaat, Oost-
Afrika).
op 8 November uit Bordeaux naar Conakry
(Fr. Guinea, W.-Afrika) de weleerw. Broeders
Bavo Willemsen uit Schiedam (tweede vertrek
na een eerste verblijf van zes jaar aldaar) en
br. Johannes Peeters, uit Neer (eveneens twee
de vertrek tevoren was hij werkzaam in Belg.
Congo, nu werd hij gevraagd door Mgr. Lerouge
voor den bouw van zijn kathedraal, waarvan
de eerste steen reeds is gelegd).
Voor de Nederlandsche provincie vertrek
ken derhalve in totaal 6 Paters en 7 Broeders.
Het gezamenlijk aantal nieuwe Paters, welke
de Congregatie van den H. Geest dit jaar naar
de missie zendt, bedraagt 75.
ROTTERDAM LLOYD-RAPIDE.
De firma Ruijs Co., hoofdagente der N. V.
Rotterdamsche Lloyd, deelt mee, dat de Rotter
dam Lloyd-rapide aansluiting gevend op het 29
dezer in Marseille vertrekkend mailschip „In-
drapoera" 28 September 15.40 van Den Haag
(H. S. M.), te 16.12 van Rotterdam (D. P.) en
te 17.17 van Roosendaal zal vertrekken.
AFSCHEID VAN MISSIONARISSEN.
Gisteren had in de parochiekerk van de H.H.
Nicolaas en Gezellen aan de Raamstraat te
Delft het plechtig afscheid plaats van een
twaalftal Missionarissen.
Voor de H. Mis van half 9, deden de Mis
sionarissen hun plechtigen intocht in de kerk
Verscheidene heeren geestelijken der gansche
stad, alsmede de Hoogeerw. Pater Regalatus
Hazebroek, waarnemend Provinciaal en de
Zeereerw. Pater dr. Germanus Vrijmoed, de-
finitor der Orde, begeleidden den indrukwek-
kenden stoet.
Een tweetal priester-missionarissen zijn voor
Brazilië bestemd n.l. Pater Simeon van den
Akker uit Geffen en Pater Florianus Verhagen
uit Schijndel; benevens fr. Coelestinus van de
Kerkhof uit Weert, fr. Pereginus Loerakker
uit HaarTem, fr. Eugemarius Kupka uit Heer
len, fr. Leobinus Kraakman uit Haarlem; en
een Broeder Christinius Uylenbroek uit Zeist.
P. fr. Aemilianus van Heel uit Amsterdam
reist naar Zuid Chansi, China, met Broeder
Agrullus van der Heide uit Bolsward; P. Ilade-
linus Ariaens uit Venray is voor Java bestemd,
terwijl P. fr. Dionysius Boers uit Weert en
P. fr. Notenboom uit Bodegraven naar de Missie
in Noorwegen gaan.
De plechtige H. Mis werd gecelebreerd door
den Weleerw. Pater Simeon van den Akker uit
Geffen.
De Zeereerw. Pater dr. Germanus Vrijmoed,
definitor, hield een schoone en treffende pre
dikatie.
De Hoogeerw. Pater Regalatus Hazebroek.
droeg den Missionarissen de zending op, waarna
de kruisen werden gewijd en omgehangen.
De Zeereerw. father van Graven, van de
Congregatie van Mill Hill, die 12 v2 jaar in
huize „Vrijland" te Arnhem verblijf heeft ge
houden zal op 10 October, vergezeld van Broe
der Felix Terborgt uit Hansweert, naar Mar
seille vertrekken, teneinde zich in te schepen
naar de Missie van Oeganda (Britsch-Afrika)
In verband met dit vertrek vond Woensdag
in de kapel van Huize Vrijland de afscheids-
plechtigheid plaats.
Men meldt ons uit Parijs d.d. gisteren
De Nederlandsche minister-president dr. H.
Colijn, is hedenmorgen tegen half twaalf uit
Londen op het Parijsche vliegveld Le Bourget
aangekomen.
300.000 op ertscontracten gereser
veerd. Verlies gestegen
tot 3.667.476.
V
Aan het jaarverslag der Koninklijke Neder
landsche Hoogovens en Staalfabrieken N.V. over
19321933 ontleenen wij het volgende:
In het afgeloopen boekjaar werden een kooks-
brekerij en kookszevsrij gebouwd, welke in
richting ons in staat stelt om eventueel kooks
op maat gebroken ter markt te brengen, waar
door het mogelijk zal zijn om de kooksfabriek
in bedrijf te houden, ook indien de productie
van ruwijzer voor eenigen tijd belangrijk zou
moeten worden ingekrompen.
In het loopende boekjaar zijn geen groote
uitgaven op kapitaalrekening te wachten.
De beide hoogovens 1 en 3 bleven, evenals
het vorige jaar, het geheele jaar onafgebroken
in bedrijf.
De totale ruwijzerproductie gedurende het ver
slagjaar bedroeg 232.932 (255.609) ton (gemid
deld per dag 638 (698) ton): ca. 85 pet. van
de normale productie-capaciteit.
De kooksproductie gedurende het verslagjaar
bedroeg 256.844 (273.830) ton.
Van de centrale van het P.E.N. werden
69.321.000 (43.971.000) kWh betrokken. De eigen
turbines deden, ingevolge de overeenkomst met
het P.E.N., alleen nog dienst als reserve voor
de Provinciale centrale en leverden aan ons
bedrijf in die functie bovendien 8.001.000 kWh.
Aan gemeenten leverden wij 12.484.577 M3.
(12.165.317) kooksovengas.
Daar wij herhaaldelijk hebben kunnen consta-
teeren, dat aan deze gasleveringen een over
dreven beteekenis. wordt toegekend, is het goed
om hier vast te leggen, dat slechts een achtste
gedeelte van onze kooksovengassen aan gemeen
ten wordt geleverd.
De productie van bijproducten der kolen-
destillatie nam, in verband met de geringere
kooksproductie van het afgeloopen boekjaar,
af en bedroeg:
1932/33 1931/32
ton ton
Gereinigde benzolproducten 2.240 2.418
Teer 8.648 9.948
Ammoniumsulfaat 3.323 3.558
Ook hier is de productie ca. 85 pet. geweest
van de normale productie-capaciteit.
De enorme achteruitgang van de productie
vtn ijzer en staal in de wereld is tot staan ge
komen en heeft plaats gemaakt voor een
productie-toeneming, die in de Vereenigde
Staten van Noord-Amerika eerst na den val
van den dollar in April van dit jaar inzette,
doch daarna groote proporties heeft aange
nomen.
In de Europeesche productielanden kon een
geringe vermeerdering van de bedrijvigheid
reeds worden opgemerkt in het laatste kwar
taal van 1932. Deze verbetering won verder
veld, zonder nochtans groote afmetingen aan
te nemen.
Wij slaagden er ook in het afgeloopen boek
jaar in de ruwijzerproductie van ons bedrijf
bevredigend te handhaven, ofschoon de leverin
gen op de Nederlandsche markt nog verder
achteruit gingen. Wij leverden voor Neder-
xVer'3rid,'i: slechts 25.803 ton, voor export
j°n' .zoodat bijna 90 pet. van onze ruw-
ijzeiproductie moest worden geëxporteerd. Bij
den enormen achteruitgang van het ruwijzer-
verbruik m het algemeen en van den inter
nationalen ruwijzerhandel in het bijzonder,
moest ons aandeel in den totalen ruwijzer-
export nog verder toenemen. De volgende
cijfers doen dit duidelijk zien:
In 1929 bedroeg de ruwijzerexport van ons
bedrijf 15 pet. van den gezamenlijken export
van Duitschland, Frankrijk, Engeland, België/
Luxemburg en Amerika. In 1933 was dit percen
tage gestegen tot 60 pet. Met andere woorden:
ons bedrijf wist sinds 1929 zijn export te hand
haven, ofschoon de wereldmarkt van ruwijzer
tot op een kwart terug ging.
Niet gerust op de toekomst.
Het dient vermeld te worden, dat wij niet ge
rust kunnen zijn op de toekomst. Het inter
nationale handelsverkeer wordt ontegenzeglijk
steeds beperkter. Overal viert het nationalisme
hoogtij en trachten de verschillende volksge
meenschappen hun moeilijkheden, en in het bij
zonder het werkloosheids-probleem, te over
winnen, o.a. door de nationale markt te reser
veeren voor het nationale productie-vermogen,
waarbij dat productie-vermogen zoo noodig voor
de behoeften van de eigen markt wordt uitge
breid of daaraan wordt aangepast.
Intusschen blijven wij het oog er op gericht
houden, dat in de toekomst het geproduceerde
ruwijzer in meerdere mate verwerkt moet wor
den tot ijzeren en stalen voorwerpen, die in
Nederland verbruikt worden. Veel voorberei
dend werk om tot dit doel te geraken werd ook
in het afgeloopen jaar door ons verricht.
De verplichtingen uit hoofde van vroeger ge
sloten ertscontracten zijn in den loop van het
boekjaar verder afgewikkeld, maar zij zijn nog
niet volledig geliquideerd. Eenige contracten die
betrekking hebben op den aankoop van Zweed-
sche ertsen, hebben nog een geldigheidsduur
van eenige jaren. Bij het huidig prijsniveau
brengen deze contracten verlies en voor het
loopende boekjaar moet dan ook opnieuw een
bedrag gereserveerd worden en wel van
300.000 (v. j. 650.000), om dit verlies te dekken.
Wat de markt voor bijproducten betreft, kan
het volgende worden vermeld:
De opbrengst van onze teerproductie was
nagenoeg gelijk aan die van het vorige jaar.
De benzolmarkt was in doorsnee gunstiger, doch
in den laatsten tijd weer zwakker.
De opbrengst van ammoniumsulfaat was,
niettegenstaande het internationaal accoord
tusschen de Europeesche producenten, zeer
onbevredigend.
Onze deelnemingen in aanverwante onder
nemingen gaven ook in dit jaar nagenoeg geen
inkomsten.
Geen afschrijvingen verdiend
De financieele resultaten van het geheele be
drijf vertoonen weliswaar een belangrijk kleiner
verlies dan in het vorige boekjaar, maar van de
afschrijvingen kon toch niets verdiend worden.
VERLIES- EN WINSTREKENING.
Debet:
Interest
Afschrijvingen op fabrieks-
installaties en woningen
Afschrijvingen op voorr.
Reserve tegen loopende
grondstoffen-contracten
Totaal
Credit:
Onverd. winst v. boekjaar
Voord, saldo bedrijfsrek.
(zonder afschrijving)
Expl. grondbezit en won.
Vaten uit deeln. in aanver
wante ondern
Saldo-verlies
Totaal
1933
1932
57.129
47.719
1.327.696
1.349.778
172.147
876.562
300.000
650.000
1.856.883
2.924.060
86.485
492.724
378.863
22.653
25.439
4.661
2.689
1.336.893
2.924.060
1.856.883
2.924.060
Het Verbond voor Nationaal Herstel heeft
aan den voorzitter van den Ministerraad een
request gezonden, waarin wordt betoogd, dat
de communistische en Marxistische partijen en
organisaties de grootste vijanden van ons Va
derland zijn, aangezien zij" ondermijnen de na
tionale waarden van ons volkVorstenhuis,
Godsdienst, Gezin, Gezag, Rijkseenheid en
Weermacht, en dat het mitsdien een levensbe
lang voor ons volk is, dat het tegen deze ver
nietigende krachten beschermd wordt.
Daarom verzoekt het Verbond den Minister
president te bevorderen, dat genoemde partijen
en organisaties verboden worden en in afwach
ting van deze maatregelen de uitzendingen van
de Vara stopgezet worden, die dagelijks ons
land in het buitenland belachelijk maken, o.a.
door elke uitzending te bëeindigen met de In
ternationale en honderdduizenden landgenoo-
ten te ergeren door haar opruiende uitlatingen.
Van meer dan een vorstenhuis in Europa gaat
belangstelling uit voor tennis. Onder „belang
stelling" dan te verstaan: het beoefenen van het
spel. Wie eenigszins thuis is in hetgeen er in de
internationale tenniswereld omgaat, weet, dat
de koning van Zweden, ondanks zijn 73 jaren
nog steeds een enthousiast speler is en niet alleen
een speler die geregeld zijn uurtje tennis speelt,
doch dat hij waarlijk nog in wedstrijden uit
komt ook. Van het Engelsche vorstenhuis heeft
de Prins van Wales, voordat hij serieus golf ging
spelen even serieus tennis gespeeld als zijn
broer, Prins George, die er meer aanleg voor
had, heeft zelfs als gewoon deelnemer meege
daan in het heerendubbelspel te Wimbledon,
waar hij de eerste ronde won!
Onze Prinses behoort tot die vorstelijke per
sonen, welke voor tennis een bijzondere belang
stelling aan den dag leggen. Reeds in den studie
tijd wisselde zij haar verblijf te Katwijk af met
tennis-uurtjes, met verschillende vriendinnen
beoefend op een van de aardige banen, welke
daar in de duinen liggen. Haar belangstelling
ging ook uit naar wedstrijden. Zij woonde de
ontmoeting van mevr. Moody-Wills (toen nog
Helen Wills) tegen Kea Bouman bij en zij heeft
later enkele van onze Davis Cup wedstrijden
gevolgd. Dit jaar trotseerde zij den aanhouden
den regen om de Nederlandsche spelers tegen
de Polen te zien kampen. en gelukkig te zien
winnen. Tijdens haar bezoek aan Engeland
kwam zij op twee achtereenvolgende dagen te
Wimbledon en het was merkbaar, dat de strijd
van een Moody-Wills tegen miss Round haar
bijzonder boeide.
Echter, de Prinses heeft ook de belangstelling
voor het spelen zelf behouden. En dat spelen
is niet alleen een beetje tijdpasseering, niet
alleen een vorm van lichaamsoefening, doch het
is een serieuze oefening onder leiding. Reeds
enkele weken zijn, op ongeregelde tijden, de
oefeningen aan den galg op een van de banen
van de M.E.T.S. Wij hebben den wensch ge
ëerbiedigd om daarvan nog geen melding te
maken al zal het elk die tennis speelt interes
seeren dat H. K. H. zóóveel belangstelling blijft
behouden. De wijze van beoefening was echter
zoo ongedwongen, de spelers welke terzelfder
tijd op de andere banen van de M.E.T.S. speel
den, waren zoo bescheiden in hun nieuwsgierig
heid dat de Prinses geen afgesloten of particu
liere baan behoefde uit te kiezen om haar oefe
ningen daar te hebben.
Ondanks den voortgang van het seizoen heeft
H. K. H. deze maand nog geregeld haar oefenin
gen voortgezet. Zij ontving daarbij nu eens aan-
wijzingingen van den heer Scheurleer, dan weer
van Timmer, terwijl naast deze twee coaches
Jan Goedraad, de oefenmeester van de M.E.T.S.,
als trainer fungeerde. Gewoonlijk is H. K. H.
vergezeld van Frl. Bentinck.
Zooals dat gewoonlijk het geval is bij hen,
die zich schijnbaar tot een tak van sport voelen
aangetrokken, zoo is ook bij Prinses Juliana een
levendig enthousiasme voor het spel waar te
nemen. Zelfs bij het eenvoudige oefenen blijkt
dit. Het toch altijd ietwat eentonige systemati
sche oefenen van de grondslagen van het spel,
forehand of backhand, verveelt haar geenszins.
Dat heeft ons, van een teruggetrokken post het
„vorstelijk spel" volgend, direct getroffen. En
wat ons voorts opviel was niet alleen de neiging
om met fiksche vaart te slaan, doch dat de na
tuurlijke aanleg voor goede backhand die van
de forehand lijkt te overtreffen.
Dat H. K. H. zich de moeite getroost om het
spel stelselmatig te leeren, bewijst dat zij voor
het spel veel voelt. Op dit punt kan zij als een
voorbeeld gelden! Het is te hopen dat zij door
deze minst aantrekkelijke fase van het spel
heenkomt en dat zij, te midden van de vele
beslommeringen, welke zij uit den aard der
zaak heeft, veel gezonde afleiding en veel vol
doening in de beoefening van het mooie spel
zal mogen vinden.
Najaars-centrale Raad en Bestuurders-
dagen.
De najaars-Centrale Raad van den R. K. Mid
denstandsbond in het Bisdom Haarlem zal dit
jaar in Den Haag worden gehouden op Woens
dag 8 November.
Voordien organiseert de Bond nog een twee
tal bestuurdersdagen, waar aan de orde zal
worden gesteld het urgentie-, beginsel- en
werkprogram van den Ned. R.K. Middenstands
bond.
Tot deze bestuurdersdagen zullen worden
uitgenoodigd de dagelijksche bestuursleden (of
hun plaatsvervangers) en de Geestelijke Advi
seurs der afdeelingen van den Bond.
Voor de afdeelingen in Noord-Holland zal de
bestuurdersdag plaats vinden op Donderdag 19
October a.s. in het Retraitenhuis te Bergen;
voor de afdeelingen in Zuid-Holland en Zee
land op Dinsdag 24 October in het Retraiten-
hujs je Noordwijkerhout.
Onze Brusselsche correspondent meldt:
Naar verluidt, zou het in de bedoeling van
de Belgische regeering liggen, de contingentee-
ring van den invoer van boter te verruimen
en 900.000 K.G. boter per maand toe te laten,
inplaats xan 600.000 K.G. zooals dit thans het
geval is.
Verder zou de vergunningstaxe voor den in
voer van boter van frs. 9 op frs. 7.50 per K.G.
worden verminderd.
De verdediging van architect
C. J. Blaauw.
Zooals we indertijd reeds hebben meegedeeld,
heeft bij de rondvraag in een der laatste raads
vergaderingen der gemeente Leiden een der
leden zich erover beklaagd, dat B. en W. bij
de toezending van het rapport der stadhuis
adviescommissie dit niet tevens hadden ver
gezeld doen gaan van alle bijlagen.
De burgemeester deed toen de toezegging,
dat B. en W. dit zouden overwegen. Het resul
taat is, dat deze bijlagen thans aan de raads
leden zijn toegezonden.
Het voornaamste stuk, de bijlage, waarover
het per slot van rekening gaat, is de brief van
architect C. J. Blaauw, waarin hij zijn goed
recht verdedigt, om van het programma af te
wijken.
Daarin komt hij op tegen de meening, dat
hij door een ongeoorloofde overschrijding van
de gegeven terreingrens, zich ruimer mogelijk
heden voor een goede oplossing heeft toege-
eigend. Als ook tegen de opvatting van de
Raadhuiscommissie, dat de merites van zijn
plan uitsluitend te danken zijn aan de terrein
uitbreiding, die hij zich zonder grond veroor
loofd zou hebben.
„De oppervlakte van het gegeven terrein,
aldus de heer Blaauw, bedroeg ongeveer 3880
M2., daaraan werd door mij toegevoegd aan
de Vischmarkt ongeveer 200 M2„ ik liet daar
tegenover ongeveer 1100 M2. onbebouwd ten
gunste van het verkeer.
Hoewel ik de rechtvaardigheidsgevoelens
uwer commissie volkomen respecteer, moet ik
toch tot verdediging van mijn goed recht uw
standpunt te dien aanzien op alle punten be
strijden.
Niet alleen kan ik mij met uw standpunt niet
vereenigen, maar evenmin kan ik mij vereeni
gen met de wijze, waarop u dit standpunt hebt
gemeend naar voren te moeten brengen. Het
doet mij n.l. ten zeerste leed, dat u gemeend
hebt, de moeilijkheid, die naar uw meening
door mij veroorzaakt was, aan de andere deel
nemers te moeten kenbaar maken. Ik meen,
dat daardoor een atmospheer is geschapen, die
de zuiverheid van de beoordeeling en de ap
preciatie van uw oordeel, hetzij dadelijk of in
de toekomst, in gevaar moet brengen. Had uwe
commissie eerst met mij de „overtuiging" be
sproken, dan 'was ik in de gelegenheid ge
weest mijn plan geheel terug te nemen, wat
mij liever was geweest, dan ten aanhoore van
mededingers beschuldigd te worden van de
loyale handeling.
Nu is de zaak voor mij geworden, niet alleen
een vraag naar recht, maar ook een eerezaak,
want ik weiger te aanvaarden, dat ik op de
loyale wijze mijzelf heb getracht te bevoordee-
len tegenover mijn collega's.
Ik ben van meening, dat uwe Commissie bij
het zoeken naar gelijke rechten voor de vier
overige deelnemers, aan het recht van den
vijfden niet genoeg aandacht heeft geschonken.
In verband hiermede wensch ik allereerst
vast te stellen, dat de bijtrekking der percee-
len Vischmarkt 7 en 8 in het programma niet
in den beginne is geschied door mij, doch
door uwe Commissie als terzake gemachtigde
van B. en W. van Leiden en wel in de beant
woording van een door mij gestelde vraag.
Ik heb mijn vragen voor de vergadering van
11 November '32 schriftelijk opgesteld en vol
gens mijn notitie luidde de betrokken vraag
aldus:
„is in de toekomst verruiming van het ter
rein aan de zijde van de Maarsmansteeg te ver
wachten?"
Met deze vraag heb ik bedoeld, wat er let
terlijk staat, nl. of in de toekomst aan de
Maarsmansteeg het Raadhuis zichtbaar zou
worden. De beantwoording van deze vraag in
de missive, mij toegezonden bij schrijven van
18 November '32, waaruit blijkt, dat over de
vragen en hare officieele beantwoording door
uwe Commissie nog overleg is gepleegd met
B. en W. van Leiden, gesteld als punt 4 en is
volgens art. 1 van het reglement voor deze
meervoudige opdracht onderdeel (bindende
bepaling) van het programma geworden.
De beantwoording van de vraag was twee
ledig:
1. Uitbreiding van het Raadhuisterrein naar
de zijde der Maarsmansteeg ligt voorloopig
niet in de bedoeling.
Met deze eerste zin was de door mij gestelde
vraag volkomen afwijzend beantwoord en was
het daarbij gebleven, dan zou ik niet op de
gedachte gekomen zijn de perceelen Visch
markt 7 en 8 in mijn plan te betrekken.
Er werd echter een zin aan toegevoegd, die
geen antwoord op mijn vraag inhield, doch een
zelfstandige beteekenis had, tevens een tegen
stelling was tegenover het afwijzende van den
eersten zin.
De tweede zin luidt:
„Bijtrekking van het hoekperceel Breestraat-
Maarsmansteeg, alsmede van de perceelen
Vischmarkt 7 en 8 in een min of meer verwij
derde toekomst is echter geenszins onwaar
schijnlijk".
Hier wordt door de opdrachtgeefster uit
drukkelijk op deze perceelen de aandacht ge
vestigd in verband met uitbreidingsmogelijk-
heid. Ik heb deze positief in het uitzicht gestel
de mogelijkheid zóó van belang geacht, dat ik
me volkomen gerechtigd voelde, van deze aan
gegeven mogelijkheid volledig gebruik te
maken.
Elk der deelnemers had hetzelfde recht en
dat ik de eenige ge weest ben, die van dat
recht gebruik maakte, wil volstrekt niet zeg
gen, dat ik daarmede iets deed, wat niet ge
oorloofd was."
Verder loochent architect Blaauw, dat er
sprake van is, dat, achteraf gezien, de deel
nemers onder verschillende voorwaarden heb
ben gewerkt.
Dat programmabepalingen verschillend ge
ïnterpreteerd worden, spreekt vanzelf
Aan het slot wordt er op gewezen, dat de
raadhuiscommissie ten onrechte de opmerking
heeft gemaakt, dat plan-Blaauw niet moge
lijk was geweest zonder bijtrekking van de
perceelen Vischmarkt 7 en 8. Naar aanleiding
hiervan geeft de heer Blaauw de quintessence
nog eens aan, waarop zijn plan berust:
1. het vormen van een hoofdfront, loodrecht
op en in verband met den ouden gevel en de
plaatsing van den toren aan het oude gebouw.
2. het toonen van het oude gebouw als
lichaam in de compositie.
3. het scheppen van zooveel mogelijk open
ruimte tusschen het hoofdfront en den wand
Koornbrugsteeg.
„Deze drie hoofdpunten had ik ook kunnen
verwerkelijken" zoo eindigt hij, „zonder ge
bruikmaking van de perceelen Vischmarkt 7
en 8, alleen was de oplossing minder ruim ge
worden, een kwestie van graad dus, niet van
beginsel. Ik ben bereid dit nader aan te too
nen, niet als een variant, want mijn plan blijft
naar mijn overtuiging resultaat van een vol
ledig dienen van de opgave en de opdracht.
Met mijn collega's in dezen is nog overleg
gaande i.z. een mogelijk te bepalen algemeen
standpunt."
