VAN BERGEN NAAR DE BRITSCHE
NOORDKUST.
r
even
wachten..
MAANDAG 2 OCTOBER 1933
OPLAGE-BEDROG.
Merkwaardige gegevens van de
„Daily Express".
DE FRANSCHE AMBTENAAR
BEDREIGD.
Op
Dr. COLIJN TE GENEVE.
De regeering in een moeilijk parket.
DE A.S. OPENING VAN DE
SPAANSCHE CORTES.
VOOR DE VERVOLGDE JODEN.
R. K. KAMER-CENTRALE LEIDEN
EERSTE INDRUKKEN UIT
ENGELAND.
Een tentoonstelling van versjofeling
en armoede.
HET OOSTERSPOORWEG-CONFLICT
GEBREK AAN SCHOLEN IN PORTUGAL
24 MILLIOEN AUTOMOBIELEN IN
AMERIKA.
BAKKERIJEN GESLOTEN IN BELGIE
GOUDA
REEUWIJK
VLAARDINGEN
(Van onzen correspondent.)
Londen, 26 September 1933.
Een paar maanden geleden schreef de finan-
cieele redacteur van de „Sunday Express", en
even later die der tot dezelfde combinatie be-
hoorende „Daily Express", dat aandeelen van
dagbladondernemingen niet in de gunst waren,
daar de bladen zooveel ten koste legden aan
den concurrentiestrijd, dat zij alle met verlies
werkten.
Merkwaardig was het dat in dit verband in
het bijzonder een kleurendruksysteem genoemd
werd, dat door de „Daily Express" het eerst
toegepast was, en kort daarna, ondanks de
groote kosten aan het procédé verbonden, door
concurrenten nagevolg werd.
Ook aan alle andere kostbare concurrentie-
methodes, zooals het uitloven van boekenseries
aan nieuwe abonné's, het uitschrijven van ha
zard-prijsopgaven enz. deed de „Daily-Express"
sinds eenigen tijd braaf mede.
Dat de financieele redacteur het commer-
cieele beleid van het blad, in welks dienst hij
staat, in de kolommen van dat blad afkeurde,
was een bijzonder merkwaardig verschijnsel,
waaraan wij destijds eenige conclusies vast
knoopten, o.a. die dat men in dit geval met
een „doorgestoken kaart" te doen had.
Deze veronderstelling wordt thans in hoofd
zaak bevestigd.
In Juni kon de „Daily Express" met fier
heid het accountants-rapport publiceeren,
waaruit bleek dat de dagelij ksche oplage tot
boven de 2 millioen (2.054.348) per dag geste
gen was. In Juli was de oplage op 2.013.044 iets
lager.
Opgemerkt zij dat het „Hollandsche" woord
oplage (Auflage) niet strikt toepasselijk is,
daar het niet het equivalent is van „circula
tion" of „netsale". Daar slechts een klein deel
van de lezers van een Engelsch blad als abon-
nés ingeschreven zijn, en de verkoop bijna ge
heel geschiedt door bemiddeling van „News
Agents" en straatverkoopers zouden „oplage"-
cijfers in den letterlijken zin van het woord
niet zoo heel veel beteekenis hebben. De gepu
bliceerde gegevens bevatten dus de circulatie-
of omloopcijfers, ook genoemd „net sale"-cijfers.
Dezen geven aan hoe groot de netto-verkoop
geweest is, zoodat de van de agenten terugont
vangen exemplaren er niet in begrepen zijn.
Heden, weinige dagen nadat de socialistische
„Daily Herald" veel reclame gemaakt had met
het feit dat zij de 2 millioen overschreden had,
drukt de „Daily Expres" met groote letters
haar cijfer over Augustus af: 1.966.705. Dit is
dus 88 duizend minder dan twee maanden ge
leden!
Het blad wijdt hieraan een heele kolom, en
waarschuwt zijn lezers dat het cijfer 1.966.705
nog niet als difinitief beschouwd mag worden.
Wat dan? Het zal spoedig weer omhooggaan?
Neen, integendeel.
„Een deel ervan", schrijft de „Express",
„vertegenwoordigt nog het overschot van de
inflatie, welke ontstond in den strijd, dezen
zomer gestreden om de dagelijksche netto
verkoop van 2.000.000 te bereiken.
„Deze strijd werd de „D. E." opgedrongen.
Het was een hopelooze en verkwistende strijd.
Hij werd uitgevochten met wapens, die de „D.
E." afkeurde.
„Er werden series van Dicken's werken en
andere geschenken aangeboden, er werden
wedstrijden met en zonder inzet uitgeschreven.
De „D. E," stelde tegenover de pogingen zijner
mededingers aanbiedingen van betere boeken,
betere wedstrijden (zonder inzet) en betere
geschenken."
a Het blad rekent zijn lezers voor, wat het
:bjgra®n verloren heeft.
Het Dickens-aanbod kostte de „D. E." in
totaal 18.500.
Van begin Maart tot 30 Juni werd aan ge
schenken en aan loonen voor 't personeel dat de
geschenken had te verzorgen, uitbetaald
£157.158, d.i. 8 s. 3 d. voor iederen nieuwen
lezer.
De „competitions" der „Daily Express" wa
ren, op één na, alle zonder inzet. Aan dezen
werd uitbetaald £84.238, terwijl de wedstrijd,
waaraan slechts tegen inleg kon worden mee
gedaan, een verlies van 11.354 opleverde.
In het geheel is dus uitgegeven geworden
271.250. Zij werden alleen besteed in den strijd
om de 2.000.000 te bereiken, d.w.z. in de periode
vóór 30 Juni.
Zooals men weet, won de „Daily Express" het
spel. Het -was het eerste blad, dat met een
circulatie van ruim 2.000.000 voor den dag kon
komen.
Thans verklaart zij, dat een door zulke
methodes behaarde overwinning futiel, en de
aldus bereikte circulatie waardeloos is.
Menschen, die een krant koopen terwille van
de aangeboden geschenken, of voor het deel
nemen aan „competitions" met kansen van één
op de 10 millioen, zijn van geen nut voor de
krant of voor de adverteerders.
Zij lezen de krant niet. Zij kijken in het ge
heel niet naar de redactie- of advertentieko
lommen.
Vaak combineeren zij zich tot syndicaten, die
kranten in groote hoeveelheden „inslaan" met
geen ander doel dan de wedstrijd-coupons er
uit te knippen.
„Zulke krantenkoopers", besluit het blad:
„kunnen den netto-verkoop doen aanzwellen,
maar zij dragen niets bij tot de versterking
van de positie eener Krant, hetzij als een orgaan
der openbare meening, hetzij als advertentie
orgaan."
Door deze „onthullingen" heeft de „Daily
Express" opnieuw een belangrijken dienst be
wezen aan de zaak der journalistieke eerlijk
heid. Reeds jaren lang is zij de voornaamste
kampioen tegen de oneerlijke circulatie
methodes der pers. Laat ons hopen dat het
blad niet vergeefs een paar honderdduizend
pond uitgegeven heeft bij zijn pogingen om
lezers, adverteerders en aandeelhouders te over
tuigen van de bedriegelijke methodes der
„oplage"-bladen. Niets heeft de pers in het al
gemeen de laatste tien jaren, moreel en mate
rieel, meer kwaad gedaan.
tin Eind Juli heeft Dr. Colijn schriftelijke vra
gen gericht aan verschillende landen met het
verzoek gegevens te willen verstrekken en om
hun inzichten mede te deelen in den loop van
September. Twee en twintig brieven zijn geschre
ven met het verzoek om inlichtingen over zui
velproducten. Nog slechts drie landen, n.l. Ne
derland, Zwitserland en Duitschland hebben ge
antwoord, terwijl over de andere producten als
bijv. koffie en cacao in het geheel geen ant
woord is ontvangen. Onder deze omstandighe
den kan men dan hier ook niet veel meer be
reiken door thans reeds de besprekingen over
deze onderwerpen in gang te brengen. Tin zal
hierbij uitgeschakeld zijn aangezien er redelijke
hoop bestaat, dat de voornaamste producenten
hierover binnen enkele dagen tot overeenstem
ming zullen komen.
het gebied der handelspolitiek
kunnen thans geen stappen
ondernomen worden.
Onze Parijsche correspondent meldt ons d.d
28 dezer:
Men weet nog niet precies, wat de regee
ring met de ambtenaren voor heeft en zelfs
als de regeering met haar plan voor den dag
komt, dan heeft dit nog een langen weg af
te leggen.
Eerst komt het commissieonderzoek aan de
beurt, wat feitelijk de eigenlijke strijd met
het parlement over dergelijke beslissingen be-
teekent. Men heeft er zelfs al over' geklaagd,
daf het commissie-onderzoek van ontwerpen
alle interesse aan de kamerbehandeling ont
neemt en dat de commissies een politieke be
teekenis hebben gekregen, die ernstig meehelpt
het prestige van de kamer zelf te ondermijnen.
Dan volgt de behandeling in de kamer. En
bij een zoo delicate kwestie als die, het ambte
naarcorps betreffend, hetwelk juist aan de
partij, die op hét oogenblik aan het roer is.
een machtspositie in den lande verzekert, die
de normale uitwerking van het algemeen stem
recht ten gunste van de radicalen en socialisten
verhindert, is het begrijpelijk, dat die lang
durig en zeer gevaarlijk voor de voorstellers
moet zijn.
De regeering, die het syndicalisme der ambte
naren zeer bevorderd heeft, is uiterst beducht,
iets tegen het bijna millioen rijksambtenaren
en beambten te onde-rnemen en de voorstellen
worden dan ook afgekondigd in den voor de
ambtenaren meest onschuldigen vorm. De groote
inkrimping zou verkregen worden door een
belangrijke verandering in de leeftijdsgrens,
die met gemiddeld ongeveer tien jaar naar
beneden zou worden gesteld met op zeer weinig
uitzonderingen na (professoren en leden van
het Rekenhof) een maximum van zestig jaar,
doch met de faculteit, om reeds op 50-jarigen
leeftijd pensioen te nemen. Voor de nadeelen
die sommige categorieën ambtenaren zouden
ondergaan en ter aanmoediging van het ver
vroegd pensioen nemen, zouden compensaties
in het uitzicht worden gesteld.
Het spreekt Van zelf, dat op die manier van
financieele bezuiniging geen sprake kan zijn
en waar die het eerst noodig is en het uitge
sloten is, dat de ambtenaren er nog langen tijd
aan kunnen ontkomen, veeren te laten, ver
wacht men over de voorstellen veel strijd.
Dat de regeering een reorganisatie in het
ambtenaarscorps niet kan uitstellen, is duide
lijk. Zij heeft zich zelf vastgewerkt door de
halve maatregelen, die genomen werden om
het bestaande ambtenarencorps te ontzien.
Verleden jaar is voor dit begrootingsjaar be
paald, dat geen nieuwe aanstellingen voor dit
jaar mogen plaats hebben. Daardoor zijn alle
studenten van de hooge scholen, die zich voor
een openbare functie hebben voorbereid, gedu
peerd en dat heeft des te grooter ontevreden
heid uitgelokt, daar de onderwijspolitiek der
radicalen een steeds grooter aantal studenten
naar die instellingen heeft gelokt.
Het is vau zelf sprekend, dat men niet twee
jaar achtereen eenzelfden maatregel kan ne>
men, zonder ouders en leerlingen ten zeerste
te dupeeren. Minister de Monzie heeft dan ook
ten sterkste op nieuwe voorstellen aangedron
gen, die de gelegenheid moeten openen, weer
plaats te maken voor de afgestudeerden. Maar
de ambtenaren, die heel goed voelen, dat een
ingrijpende wijziging in de samenstelling van
het ambtenaarcorps zal moeten plaats hebben
en dat daarbij aan den steeds wassenden
drang van de publieke opinie op vermindering
van het aantal ambtenaren, zal moeten worden
toegegeven, terwijl ook de bezoldigingen moeten
herzien worden op een wijze, die aanzienlijke
bezuinigingen mogelijk maakt, hebben onmid
dellijk te kennen gegeven, zeer ernstig te zul
len opletten.
Voor de radicale partij is deze zaak wel de
meest onaangename, die zij te behandelen kan
krijgen, te meer waar de socialisten nu reeds
van de daken schreeuwen, dat zij achter de
ambtenaren zullen gaan staan. Onder derge
lijke bedreigingen wacht men met groote
nieuwsgierigheid af, welke voorstellen de re
geering zal „durven" doen.
In sommige ambtenaarskringen, welke in aan
merking komen voor de compensaties, is men
geneigd voor de wijzigingen te pleiten, doch
het is de vraag, of de regeering genoegzaam
de verschillende categorieën ambtenaren tegen
elkander kan uitspelen, om den tegenstand der
syndicaten te breken.
MADRID, 29 September. (R.O.) In een heden
gehouden ministerraad hebben dd ministers de
grondslagen van de redevoering, welke Ler-
roux de volgende week bij de opening van de
costes zal houden, goedgekeurd.
MADRID, 29 September. (R.O.) Het opperste
gerechtshof heeft het voorstel van den procu
reur-generaal der republiek, om het aanvan
kelijk op 4 October a.s. vastgestelde vonnis in
het proces wegens den opstand te Sevilla van
Augustus 1932, op te schorten, aangenomen.
PARIJS, 30 September. (H.N.) Op verzoek
van den opperrabijn van Frankrijk is vandaag,
den Grooten Verzoendag, in alle synagogen van
Frankrijk gebeden voor de vervolgde Joden
in Duitschland.
(Van onzen correspondent.)
Berlijn, September 1933.
Tijdens de kustvaart van Drontheim naar
Bergen weet men niet, wat men meer betreu
ren zal, geen dichter te zijn of geen parapluie
bij zich te hebben. Beiden zijn er nl. in de
hoogste mate noodig. De regen is hier even
overvloedig als de levertraan en wanneer het
een ooTenblikje droog wordt, komt de mist een
woordje mee spreken. Maar tusschen deze ver
schillende formaties van vochtigheid door heeft
de natuur ook wel eens heldere oogenblikken
en dan wordt men telkenmale heftig tot het
besef der omstandigheid gebracht, dat men be
zig is langs een der wonderbaarlijkste plekken
der wereld heen te stoomen, waar het van
gletchers, -fjords, watervallen, spelonken, rots
partijen. ijsberen, enz., zoo maar krioelt.
Wanneer we na veel gemier in de mistige
met klippen en onzichtbare rotspunten bezaai
de zee, ten slotte levend en wel Bergen binnen-
loooen, schijnt hier tegen alle regels der kunst
in,de zon en lispelen de inboorlingen zelfs
van een hittegolf. Deze belet echter niet, dat
Bergen, ofschoon het slechts 100.000 inwoners
telt, de allures van een heele, stad heeft en
zich in dezer voege dus scherp van Oslo en
Drondheim onderscheidt, van welke nederzet
tingen de één een gat en de andere een dorp is.
Bergen heeft vertier, een haven, gebouwen met
stylistische allures, een tram, een standbeeld
en een vischmarkt. Het heeft dus alles wat
verlangd kan worden en nog een beetje meer,
want het omvademt ook een bassin, dat Vaagen
heet en dat verrassend veel op de Vieux Port
van .Marseilles lijkt.. De Vieux Port van Mar
seilles nu is een der schilderachtigste en leven
digste punten op het gansche oppervlak onder
bewoonde en onbewoonde aarde en het wil
heel wat zeggen daarop te lijken. Alleen, de
Vaagen Is om zoo te zeggen de Noordsche uit
gave van zijn Zuidelijke zuster een beetje
killer en wat kleurloozer..
Bergen wordt ook gedomineerd door een
heuveltop, die een zeer goed restaurant en
voorts den voor onze ooren ietwat vreemden
naam van Flojen draagt. Door dezen naam
moet men zich echter niet laten afschrikken
Men neme moedig de tandradbaan naar cle
Flojen toe en wanneer men deze bereikt heeft,
wordt men op een verzameling van panorama's
getrakteerd, die stuk voor stuk weergaloos, on
vergetelijk, nimmer te vergeten, enz. zijn. Prach
tige wandelingen door fabelachtige wouden kan
men er ook maken en de zon gaat er niet on
der, maar penseelt de hemel vol met de on
natuurlijkste kleuren en het restaurant is, ge
lijk gezégd, ook al niet voor de poes.
Aan de hand van al deze dingen kan men
hier een avond passeeren, welke werkelijk als
een bekroning op een reize naar Scandinavië
gelden kan. En wanneer men den volgenden
dag het zeegat uitloopt, blijft men tot het laat
ste oogenblik naar die Flojen staren, welke zoo
krachtig tot het welslagen des levens bijge-
dragep hebben.
De boot, waarop wij gezegd zeegat uitloopen, j
draagt de' Nóorsche- :vlagen dén naam van 1
Venus en is bovëhdiën de trots van dé plaat
selijke vloot. Goedkoop is de dame niet. Voor
de reis naar New-Castle, welke rond twintig
uur duurt, ei'scht zij 75 gulden, hetgeen ge
zegd zij, opdat toeristen er zich een weinig mee
orienteeren kunnen. De koers is precies Zuid-
West en wijl het schip een hardlooper eerste
klasse is, voert de reis ons geheel buiten de
Noordsche sfeer met zijn lange nachten, enz.
een omstandigheid, welke men met een hart
vol weemoed vaststelt.
Deze weemoed wordt nog iets sterker, wan
neer men den volgenden ochtend bij stralen-
den zonneschijn de aanzienlijke stad Tynemouth
binnen loopt. Tynemouth is zooveel als de
havenstad van New-Castle upon Tyne en het
is één groot brokstuk akeligheid, versjofeling
en nog eens akeligheid. De streek hier heeft
in de laatste jaren erg te lijden gehad..De man
nen, die het vredesverdrag van Versailles
samenstelden, kaapten de Duitsche handelsvloot
weg, maar brachten daarmede een slag aan
de Engelsche scheepstimmerwerven toe, welke
deze nimmer meer te boven is gekomen. En
van deze industrie was juist New-Castle upon
Tyne een der voornaamste centra.' Bovendien
was de stad een zoo gewichtig centrum van
de steenkoolbusiness, dat een onzer voornaam
ste spreekwoorden, in het Engelsch vertaald,
het dragen van steenkool naar New-Castle tot
inhoud heeft.
Maar hoe dit zij, er zijn nog wel meer
steden op dit ondermaansche, die in de laat
ste jaren gevoelige, om niet te zeggen verplet
terende slagen opgeloopen hebben. Maar deze
dragen hun misère niet zoo uitdrukkelijk op
hun voorhoofd gegrift als zulks met Tynemouth
het geval is en later allerwegen het geval zal
blijken te zijn. Maar onder dit voorbehoud, dat
pok in de bloeiende dagen van weleer de En
gelsche steden er vaak weinig appetijtelijk uit
zagen. Wij zijn, na een tiendaagsche vaart over
den smetteloozen Oceaan, ausgerechnet, op een
Zondagochtend ook eens Liverpool binnenge-
loopen en we kregen bij den aanblik van dat,
wat onzen oogen toen aan vies en triestheid
geboden werd een brok in de keel, dat wij
nog altijd niet naar de vergetelheid door heb
ben kunnen slikken. Dat was lang vóór den
oorlog en vóór de crisis en het is misschien dus
onbillijk Tynemouth al te lastig te vallen over
den eersten indruk van Engeland, welken het
den toerist nu biedt. Overigens vormt deze
havenstad ten deze geen unicum. Het klimaat,
naar het schijnt, de rook en de smook, de bij
zondere geaardheid van het materiaal, waaruit
de huizen gebouwd worden, werken in dezen
archipel allen te zamen om de gebouwen een
groezelige teint te geven, die men ook met den
besten wil van de wereld niet als schilderach
tig aan kan zien. Gelukkig verbergt de klimop
hier en daar een paar zonden, tegelijk voor wat
kleur zorgend, welke in de bloemen-arme ste
den -nogal ontbreekt. Maar wat veel beklem
mender werkt dat deze'zwart-grauwe, sombere
achtergrond is de armoede, welke men aller-
wege door de mensehen ten toon ziet dragen
en de martelende wisselwerking tusschen
beiden.
"Wij" gelooven, dat er in een stad als Berlijn,
ook nog al wat armoede geleden wordt. Maar
in Berlijn merkt men er nimmer een spoor
van. De misère past zich hier, overigens net
als in Engeland, aan het stadsbeeld aan. In
Berlijn zijn de straten zoo zindelijk dat men
van het asfalt zou kunnen eten, gelijk de uit
drukking het hebben wil; de parken stralen
van bloemen, de huizen zitten in de verf. En
de bedelaars rukken 's morgens niet uit hun
nacht'asyls uit dan na eerste zorgvuldig toilet
gemaakt, zich geschoren en hun schoenen ge
poetst te hebben.
Maar in de Britsche Archipel werpt men
u dè armoede als het ware met handenvol in
hêt gezicht. Wij hebben in Schotland een ten-
têhliamp van werkloozèn bezocht en wij heb
ben bij de negers van Afrika minder vervui
ling,' minder laissez-aller, minder verval en
mensehelijke verzakking gezien dan hier.. Het
leek wel, alsof men doelbewust een- tentoon
stelling -van versjofeling en armoede georga
niseerd had. En dan zoo'n Zaterdagavond in
Edipburg. Brrrr. Wanneer de achterbuurten hun
inhoud naar Princesstreet spuien, de alcohol
een woordje mee spreekt en dames in kenne
lijker staat met de lalleijde mannen staan te
kijven. Het is daar en. dan, dat zich een don
kere wolk over de zonnige herinneringen aan
merry old England _vormt, een wolk uit een
combinatie van den grauwsten materieelen en
meiïschelijken nood bestaande. V/ij waren vroe
ger voldoende vaak en langdurig in Engeland
geweest om voorbereid te zijn op hetgeen komen
zou, maar toen wij er in levenden lijve weer
eens voet al wal zetten vooral linea recta uit
het frischen Scandinavië komend, voelden wij
Ons toch weer op schrijnende wijze verrast en
ontgoocheld.
MOSKOU, 30 September. (V.D.) Volgens
een bericht uit Charbin zijn heden weer eenige
■sovjet-ambtenaren van den Chinecschen
-Oosterspoorweg op bevel van de Japansche
Ïs8ilitaire politie gearresteerd.
jsn'
LISSABON, 30 September (R.O.) In Portugal
'heerscht groot gebrek aan scholen. Duizenden
onderwijzers kunnen geen werkgelegenheid
vinden.
Ofschoon het onderwijs verplichtend is ge
steld, kan in Portugal nog 65 procent van de
bevolking lezen noch schrijven. Duizenden kin
deren kunnen bij gebrek aan voldoende scholen
geen onderricht krijgen.
GENèVE, 30 September 1933 (Eigen
Telegram.) Zooals bekend, heeft onze mi
nister-president Dr. Colijn, enkele dagen in
Genève vertoefd om met de verschillende dele
gaties besprekingen te houden over de moge
lijkheid van een eventueele hervatting van een
deel van het werk van de conferentie van Lon
den. Naar wij uit goede bron vernemen, zijn
de vooruitzichten voor de hervatting van het
geheele werk der conferentie nog even gering
als in Juli. Dit hangt geheel af van de stabili
satie van de monetaire verhoudingen. Zoolang
op dit gebied niets is bereikt, is het ook on
mogelijk aan den voortgang der geheele confe
rentie te denken.
Naar wij vernemen, zouden de besprekingen
die Dr. Colijn heeft gevoerd hem tot de con
clusie hebben gebracht, dat op het gebied der
handelspolitiek op het oogenblik geen stappen
zijn te ondernemen, die uitzicht op eenig suc
ces bieden.
Wat het tweede belangrijke onderwerp der
economische commissie van Londen betreft, n.l.
de harmonieering der productie en consumptie
is de toestand de volgende: In Londen heeft
men onderhandeld over zuivelproducten, suiker,
wol, koffie, cacao, hout, steenkolen, koper en
NIZZA, 30 September. (R.O.) Volgens hier
gepubliceerde statistieken zijn in Amerika de
meeste automobielen in gebruik, terwijl in
Europa Frankrijk aan de spits staat.
Amerika
Frankrijk
Engeland
Canada
Duitschland
24.000.000
1.800.000
1.300.000
1.000.000
668.000
Spanje 159.999
DE MILITAIRE OPERATIES IN MAROKKO.
PARIJS, 30 September (H.N.) De resident-
generaal van Marokko is volgens een bericht
uit Rabat naar Parijs vertrokken, waar hij met
Daladier en den opperbevelhebber der troepen
in Marokko een conferentie zal hebben, om een
beslissing te nemen over de toekomstige mili
taire operaties in Marokko.
Het plan bestaat, om ten Zuiden van Mara-
kesj op te rukken, ten einde de aldaar wonende
stammen aan het Fransche gezag te onderwer
pen.
Tevens zullen maatregelen getroffen worden,
om in het gebied van Rio del Orö een einde
te maken aan het bandietenwezen aldaar.
Onze Brusselsche correspondent tneldt ons:
Om te protésteeren tegen de taxe van 9 pet.
dp producten uit patisserieën en bakkerijen af
komstig, zullen Zondag'Vanaf het middaguur
'Voor den verderen duur'van den dag, in' België
dé bakkerswinkels en de patisseries gesloten
worden.
DE JONGEN, DIE EEN SLECHT RAPPORT
ZOU KRIJGEN.....
HELSINGFORS, 30 September (R.O.) Een
schooljongen van 16 jaar is wegens brandstich
ten in zijn school door de politie opgesloten.
De knaap had nl. zijn school in brand ge
stoken, in de hoop, dat de lessenaar van zijn
"onderwijzer, waarin zijn slecht rapport zat, door
de vlammen zou worden vernietigd. Doch de
brand werd gebluscht, voordat er ernstige
schade was aangericht.
Eerst een stukje Wrig-
Jey's Kauwgom om een
frissche mond en keel
te houden, dan smaakt
de volgende sigaar of
sigaret veel lekkerder.
Wrigley's houdt de
adem zuiver, de fan-
den schoon.
2 soortenP.K. (zuivere
pepermuntsmaakj,
Spearmint (pittige
kruizemuntsmaak).
una
PAKJE
643DGVS 120
Bestuursverkiezing en afvaardiging
naar den Partijraad
Moties texen zedenverwildering en
cumulatie
De R. K. Kamer-Centrale Leiden heeft Za
terdagmiddag te Leiden een drukbezochte
vergadering gehouden. Na opening met den
Chr. groet sprak de voorzitter, de heer H.
Bader, op deze eerste bijeenkomst na de
Kamerverkiezing een bijzonder woord van
welkom tot de Tweede Kamerleden uit den
kieskring de heeren Kampschöer, Loerakker
en v. d. Weijden. Het resultaat der verkiezin
gen besprekend, zeide de heer Bader, dat de
R. K. Staatspartij voldaan, echter niet tevre
den kans zijn. Zij behaalde weliswaar het mil
lioen stemmen, maar het aantal zetels daalde
van 30 op 28. Onze Katholieke afgevaardig
den moesten in de regeering en de Kamer
een groote en zware verantwoording dragen
in een zeer moeilijken tijd. Dit was b.v. an
ders met de. sociaal-democraten, die een ge
weldige oppositie voerden, doch ondanks dat
eveneens in zeteltal teruggingen. Spreker
memoreerde vervolgens den in Amersfoort ge
houden Kaderdag, waarop de drang der jon
geren naar daden tot uiting kwam. Dat naar
daden wordt verlangd is te begrijpen, want
gevaar dreigt van links en rechts. Het gevaar
van rechts is dat der fascisten. Wij wenschen
echter geen dictatuur, die er in Nederland
ook no:it komén zal, indien dé Katholieken
door hun eenheid de sterkste partij van het
land blijven. Als een uitvloeisel van den Ka
derdag heeft het Partijbestuur aanbevolen en
opgedragen de vorming van kernen, welke in
de toekomst de krachtige steunpilaren zullen
zijn voor een steeds sterker en hechter wor
dende R. K. Staatspartij. De voorzitter advi
seerde ten slotte een trouwe lezing van het
Partijblad om de nooden en behoeften van het
volk beter te leeren kennen.
Het nieuwe Kamerlid v. d. Weijden dankte
dén voorzitter voor de hartelijke en sympa
thieke woorden tot hem gesproken. Spreker
verklaarde zich te verheugen over het onder
ling vertrouwen dat daaruit is gebleken en gaf
dev erzekering in de Kamer de belangen van
het algemeen naar beste overtuiging te zul
len behartigen. Het eenzijdig op de spits drij
ven van groepsbelangen heeft het gevaar de
eenheid in de partij te ondermijnen.
De notulen van de vórige vergadering wer
den goedgekeurd.
Tót de ingekomen stukken behoorde éen
schrijven van de R. K. Kiesvereeniging te
Schoonhoven, houdende medpdeeling van de
intrekking der candidaturen van mr. E. F-
Panhuysen en A. C. A. Deerenberg resp. voor
afvaardiging naar den Partijraad en het be
stuur der Centrale.
JAARVERSLAGEN.
Het keurig verzorgde verslag over 1932
van den secretaris, den heer A. C. van Ber-
kel vermeldde o.m., dat drie algemeene en
acht bestuursvergaderingen werden gehouden.
Het aantal ingekomen stukken bedroeg 212,
dat der uitgegane 1426. Bij den aanvang van
het jaar was het ledental 25104 en op het
einde 25869, een vermeerdering met 765. In
1932 bestond de Centrale 15 jaar; bij de op
richting waren 46 kiesvereenigingen aange
sloten met 11270 leden, thans 50 met 25869
leden.
De rekening van- dén -péningmeester, den
heer Th. A. Houdijk sloot met een batig sal
do van 254.32. De inkomsten beliepen
ƒ1963,67 en de uitgaven ƒ1709,35. De penning
meester werd gedéchargeerd, terwijl de voór-
zitter aan beide functionarissen hulde en
dank betuigde voor het accuraat vervullen
van hun omvangrijke taak.
Als plaats voor de volgende vergadering
werd Gouda aangewezen. Verzoeken om in
Hillegèrsberg, Den Haag of wederom in Lei
den bijeen te komen konden niet vee^ instem
ming vinden.
Bij de rondvraag vóór sluiting van het eer
ste gedeelte der vergadering klaagde een af
gevaardigd er over, dat het bestuur der Cen
trale bij de laatste Kamerverkiezing zoo wei
nig propaganda-materiaal heeft geleverd. Bo
vendien werd het bestuur verzocht er zoo
veel mogelijk op te letten, dat de locale kies
vereenigingen tijdig vóór de vergaderingen der
Kamer-Centrale bijeenkomen.
De heer Rooymans (Waddinxveen) wees er
op, dat niets meer wordt gehoord over het
monument op het graf van Mgr. Nölens. Hij
heeft onlangs bij een bezoek aan de laatste
rustplaats van dezen onvergetelijken priester
en staatsman móeten ervaren, dat het graf
er troosteloos uitziet. Er was geen bloemetje
op te bekennen. Spr. verzocht het bestuur hier
op de aandacht te vestigen bij den Partijraad.
Een afgevaardigde van Voorburg vroeg waar
om deze plaats niet in de verplichte kernen
werd opgenomen.
De voorzitter antwoordde dat hem zulks niet
bekend is. Het Parftijbestuur heeft een aantal
plaatsen aangewezen. Het is echter gewenscht,
dat in de overige gemeenten vrijwillig ker
nen worden gesticht. Over een maand moeten
zij overal bestaan.
De heeren Knaapen (Voorburg) en Deeren
berg (Schoonhoven) oefenden critiek uit op
de verdeeling der toegangskaarten, waarover
de Centrale beschikte, voor den Kaderdag.
De voorzitter en het bestuurslid de heer G.
Weck gaven over deze aangelegenheid een uit
voerige uiteenzetting, waaruit bleek, dat voor
critiek aan het adres van het bestuur niet de
minste reden is. De voorzitter verwonderde
zich over de klacht van den Schoonhovensche
afgevaardigde, -aangezien deze en nog een an
der er oorzaak van zijn, dat de Centrale over
twee kaarten minder beschikte. De heer Week
wees er o.m, op, dat mr. Kolfschoten heeft
verklaard, dat Bodegraven en Schoonhoven
zich zelf hebben uitgenoodigd. De kwestie zal
nader worden onderzocht.
VERKIEZINGEN.
Onmiddellijk na sluiting werd de vergade
ring door het in jaren oudste bestuurslid her
opend en kwam aan de orde de vierjaarlijksche
verkiezing van dertien bestuursleden.
De heer Lieverse (Hoogmade) verzocht den
afgevaardigden er bij hun keuze rekening mee
te willen houden, dat de arbeiders en land
bouwers niet in het bestuur zijn vertegen
woordigd.
De stemming had tot resultaat, dat herkozen
werden de aftredende bestuursleden H. Bader,
Sassenheim (185 stemmen); H. E. J. Bank,
Hoogmade (160 st.)A. C. van Berkel, Wasse
naar (324); mr. E. J. M. Bolsius, Leiden (200);
J. P. van Breukelen, Woerden (203); Th. A.
Houdijk, Boskoop (229); J. Kortekaas, Lisse
(202); J. C. J. v. d. Leeuw, Pijnacker (168);
H. J. van Mil, Zoeterwoude (146); G. A. M.
Weck, Gouda (209). Gekozen werden in de
drie vacatures J. L. H. Boeren, Alphen a. d.
Rijn (118); P. Heemskerk, Leiden (123) en B.
N. Loerakker, Hillegom (130). De zes eerste
opvolgers zijn H. P. v. d. Poel, Rijpwetering
(85); A. C. Meijer, Noordwijk (81); F. C. J.
van Eerden, Lisse (78); H. Lombert, Leiden
(76); A. P. W. v. d. Lugt, Hillegersberg (63);
M. A. Engelhard, Gouda (52).
Uit het nieuwe bestuur werden gekozen als
voorzitter de heer H. Bader (164) en tot secre
taris de heer A. C. van Berkel (272).
Tot lid van het bestuur der R. K. Staatspartij
werd aangewezen de heer H. Bader en tot diens
plaatsvervanger de heer A. C. van Berkel.
Nadat een voorstel van Hillegersberg was
aangenomen om de candidaten, die bij de stem
ming voor de omschreven zetels niet werden
gekozen niet meer te plaatsen bij de candidaten
voor de vrije zetels, werd overgegaan tot de
verkiezingen van afgevaardigden en plaatsver
vangers voor de Partijraad. De stemmingen,
welke veel tijd in beslag namen hadden het
volgende resultaat:
Landbouw: C. W. de Jong, Zoeterwoude, af
gevaardigde; A. J. Verkleij, Sassenheim, plaats
vervanger.
Tiunbouw: Th. A. Houdijk, Boskoop, afgev.;
L. J. v. d. Bosch, Bleiswijk pl.v.
Middenstand: A. C. A. Deerenberg, Schoon
hoven, afgev.; H. E. J. Bank, Hoogmade, pl.v.
Werknemers: N. v. d. Zwaan, Sassenheim en
W. J. Middelweerd, Gouda afgev.; B. *N. Loer
akker, HiUegom en P. Heemskerk, Leiden pl.v.
Vrije zetels: G. Bulten, Voorhout en H. C. A.
M. Schölvinck, Nootdorp, afgev.; F. C. J. van
Eerden. Lisse en J. J. van Duuren, Wassenaar,
pl.v. Alle aftredende afgevaardigden, twee uit
gezonderd werden herkozen.
Tijdens de stemming hebben ook de Kamer
leden Loerakker en Kampschöer erkentelijkheid
betuigd voor de vriendelijkheid, waarmede de
voorzitter in zijn openingswoord hen verwel
komd had. Beiden dankten ook de kiezers van
den kring Leiden voor het vertrouwen in hen
gesteld en spraken de hoop uit met Gods hulp
hun plicht in dezen moeilijken tijd te kunnen
vervullen.
VOORSTELLEN EN MOTIES.
Met algemeene stemmen werden de volgende
voorstellen aangenomen:
Van de Kiesvereeniging Gouda:
De R. K. Kamerfractie verschafte zich
zekerheid, dat de Regeering bereid is ten
spoedigste strenge maatregelen te nemen
tegen de verregaande zedeloosheid, welke
steeds meer veld wint in badplaatsen en
dergelijke.
Indien deze zekerheid niet kan worden
verkregen kome zij met een initiatief wets
voorstel.
Van de Kiesvereeniging Warmond:
De Kiesvereeniging te Warmond verzoekt
den Partijraad allerdringendst het daarheen
te leiden, dat er bij de regeering op wordt
aangedrogen, dat strenge maatregelen zullen
genomen worden of bij de wet worden vast
gelegd om een einde te maken aan de
excessen op het gebied van kleeding en van
sport, meer in het bijzonder de watersport.
(Onder sport wordt ook begrepen al de aan
hang van dien zooals: kampeeren, huisves
ting bij particulieren enz.)
Ook werden de volgende moties aanvaard:
Het bestuur der R. K. Kiesvereeniging te
Veur, in vergadering bijeen op Dinsdag 26
September 1933, verzoekt aan het bestuur
van de R. K. Kamer Centrale Leiden een
onderzoek in te stellen naar de gewenschtheid
van de vereeniging van Kamerlid en Wet
houder van groote gemeenten.
Van de R. K. Kiesvereeniging Gouda:
De R. K. Kamer Centrale Leiden, in ver
gadering bijeen, vernomen hebbend de ver
kiezing tot wethouder van 's Gravenhage
van het lid der Tweede Kamer, den heer ir.
Feber, óverwegend de ongewenschthèid van
de cumulatie van dergelijke functies, tenzij
- -buitengewone omstandigheden in-het belang
van de partij zulks noodig maken, noodigt
het Partijbestuur uit, indien dit laatste 'geval
niet aanwezig is, ten spoedigste in over
weging te willen nemen den heer ir. Feber
te verzoeken voor een dezer functies te be
danken.
Tegen de motie van Gouda, waarop tijdens
de vergadering een telegrafische adhaesie-
betuiging van de kiesvereeniging Oldenzaal in
kwam, stemden Leiden, Katwijk, Voorburg en
Pijnacker, daar de betreffende afgevaardigden
niet speciaal het geval Feber wilden genoemd
zien.
Aangezien de zaal slechts tot half zes be
schikbaar was, moest de vergadering zonder
rondvraag worden gesloten.
DROEVIGE AFLOOP
Het oudste der twee kinderen van het ge
zin Spijkerman in de St. Josephstraat, het
3-jarig meisje, dat eerverleden week bij het
omslaan van een pan kokende kro.ten in de
keuken der woning, evenals haar iy2 jarig
broertje, ernstige brandwonden bekwam, is
hedenochtend in het ziekenhuis overleden.
De toestand van het knaapje is nog zeer
zorgelijk.
BETER EEN HALF EI....
De opbrengst van de vlaggetjesverkoop tij
dens het gehouden concert door de muziek-
vereeniging Juliana op het dorp Sluipwijk, be
draagt ruim 10.
TOL BETAALD
Iemand uit Moordrecht deed bij de politie
aangifte te zijn aangereden door een vracht
auto uit Woerden. De fiets werd totaal ver
nield; de berijder kwam met den schrik vrij.
De aanrijding had plaats op de brug aan den
Oud-Reeuwijkschen Tol. De politie stelt een
onderzoek in.
HENGELSPORT.
De Vlaardingsche Hengelaarsvereeniging
„Vriendschap" hield een bootjesconcours in
de Vliet. Prijzen werden gewonnen door: 1.
G. Wijnhorst; 2. G. Voorburg; 3. H. Brand; 4.
D. Scheepen; 5. K. v. Spijk; 6. A. de Ligt;
7. 'A. v. d. Velden; 8. J. v. Berkel; 9. W. van
Oeveren; 10. N. van Wezel; 11. S. van Ber
kel; 12. P. Vermeulen; 13. N. Gijzen; 14. A.
L. Reygersberg; 15. J. Verheul; 16. J. J. Koets;
17. C. de Ligt, De leiding was in handen van
den heer N. van Beveren.
GEVONDEN VOORWERPEN.
Te bevragen bij: Plugge, Trompstraat 11,
huissleutel; Stolk, Jb. van Heemskerkstraat
25, portemonnaie; Politiebureau, portefeuille
met bankpapier, nummerbord auto, school-
étu i.muts, zakdoek, kinderkapje, Stam, Rij
kestraat 20, bal; Borsboom, Valeriusstraat 133,
schortje; Van der Vlis, Steynstraat 18, ge
wicht. Vermeulen, le Bierslootseheweg 5,
autoped.
COLLECTE VOOR DE ARMEN
De Zondag onder de H.H. Missen gehouden
extra-collecte voor de Armen der parochi»
heeft opgebracht 311.50.
