DONDERDAG 5 OCTOBER 1938
FASCISME EN NATIONAAL-
SOCIALISME.
V ereenigbaar met Katholicisme
De noodwendigheid van een prin
cipieel Katholieke partij.
DE MUITERIJ OP DE „ZEVEN
PROVINCIËN".
Nadere bijzonderheden over de
voorgeschiedenis.
ONRUST BIJ DE COMMUNISTEN.
Archieven en geldmiddelen ivorden
in veiligheid gebracht.
Ingrijpen van de regeering?
DE AANSLAG IN DEN JORDAAN.
AUTO RIJDT TEGEN EEN BOOM.
POOTAARDAPPELEN NAAR HET
BUITENLAND.
KOLENDAMPVERGIFTIGING.
ACTIVITEIT VAN HET R. K.
PARTIJBESTUUR.
SAMENSTELLING BEGINSEL
PROGRAMMA.
HET „WAAROM" VAN DE GEKLEURDE
PETROLEUM.
VERDRONKEN.
DOODELIJKE VAL VAN EEN TRAP.
NEDERLANDSCHE MOTORRIJDER
GEDOOD.
INDISCHE POSTVLUCHTEN.
Ik
Prof. Schrnutzer lid der commissie.
Medewerkers voor de pro
paganda.
BEDEVAART NAAR ROME EN NEVERS.
CENTRAAL VERBAND DER SINT
JOSEPH'S GEZELLEN.
Het nationaal leekenleiders-
congres te Rotterdam.
BAARS EN DE CORPORATIEVE
CONCENTRATIE.
INZAMEL1NGSWEEK N. C. C.
DE MERAPI.
Mr. F. Vorstman, leeraar in de staatsweten
schappen aan de M. T. S. en het R.K. Lyceum
te Haarlem hield Dinsdagavond voor den
Haarlemschen R.K. Middenstand die in
grooten getale aanwezig was een rede over
het Fascisme en Nationaal socialisme.
In zijn rede, citeerde Mr. Vorstman allereerst
hetgeen onze landgenoot, prof. H. de Vries
van Heekelingen over ie grondslagen van het
fascisme gezegd heeft, n.l. dat het fascisme de
staatkundige en sociale beginselen hersteld
heeft, die de beschaafde wereld beheerschten
voordat het individualisme zegevierde.
Diens theorie is echter in strijd met de leer
der officieele Italiaansche fascisten, zooals prof.
Rocco weerlegde. Deze beweert n.l. dat de staat
e°n eigen doel heeft, dat los staat van dat der
burgers: de staat is doel en het individu is mid
del. Burgerlijke vrijheden, op het natuurrecht
gegrond, als het recht van vereenigen en ver
gaderen kent het fascisme niet. De vrijheden,
zijn, als ze bestaan een concessie van den staat.
Voorts ontleenen de burgers het recht om
een godsdienst te belijden aan den fascistischen
staat; zoodat de kerk hoogstens als een orgaan
van den fascistischen staat beschouwd moet
worden.
De practische toepassing van deze leer in
Italië had tengevolge:
I. De katholieke godsdienst werd staats
godsdienst. Mussolini zag in haar een bindende
en stuwende kracht hij uitstek.
II. De jeugd mocht alleen in fascistische
organisaties vereenigd worden; wat het beken
de conflict met de Kerk tengevolge had.
III. Het parlementaire stelsel werd afge-
schsfti
IV. Op sociaal terrein werd de klassenstrijd
afgeschaft.
Spr. beantwoordde hierna de vraag: hoe is
de snelle opkomst van het fascisme te ver
klaren en wees daarbij op den drang naar een
versterking van het nationalisme en van het
staatsgezag als gevolg van de ontaarding van
de democratie en de overtuiging, dat
de tegenstellingen tusschen kapitaal en arbeid
moeten worden overbrugd, niet door klassen
strijd, maar door samenwerking.
Grondslagen.
Bij de beoordeeling van het fascisme moet
men rekening houden met de volgende grond
slagen daarvan:
I. De natie is souverein. Voor een Christen
is deze opvatting onaanvaardbaar. Uit de ver
oordeeling door het fascisme van het inter
nationalisme volgt, dat het ook de Kath. Kerk
veroordeelt, de internationale bij uitnemend
heid.
II. De staat heeft zijn eigen doel. De Kerk
verwerpt deze opvatting als een gevaarlijke
dwaling. De staat is geen doel maar 't middel
ter behartiging van de tijdelijke belangen der
individuen.
III. Het individu heeft geen natuurlijke
rechten. De rechten, die het heeft, ontleent het
Admiraal Byrd (links) geeft den kapitein
van zijn expeditie-schip de laatste instruc
ties voor het vertrek naar het Poolgebied
BATAVIA, 4 October (ANETA)
Het „Bat. Nieuwsblad" deelt mede, dat bij
de berechting van de muiterij aan boord van
de „De Zeven Provinciën" eerst de meeloopers.
dan de raddraaiers en daarna de officieren
zullen terechtstaan.
Het blad publiceert bijzonderheden over de
muiterij, welke tot dusverre nog niet bekend
waren.
Uit deze bijzonderheden blijkt, dat de stem
ming aan boord bij vertrek uit Soerabaja goed
was, aangezien kort te voren aan de beman
ning officieel was medegedeeld, dat een ver
dere salariskorting niet zou plaats vinden.
Toen de „De Zeven Provinciën" ter hoogte
van Padang was aangekomen, verscheen op het
publicatiebord de mededeeling, dat toch een
nieuwe korting zou worden opgelegd. Hierover
werd gekankerd, terwijl korporaal B. opmerkte
„dat nu gewerkt moest worden en men ook
eens moest gaan praten met de Inheemsche
schepelingen".
Nadat Padang was gepasseerd verscheen een
tweede mededeeling op het publicatiebord in-
Naar het schijnt, zoo meldt de „Limb. Koe
rier" is de Communistische Partij Holland bezig
haar archieven in veiligheid te brengen, even
eens haar geldmiddelen en de bescheiden van
haar blad „De Tribune".
Blijkbaar vreezen de leiders, aldus het blad,
een ingrijpen der regeering in den vorm var.
huisbezoek, waarvan het resultaat, waarvoor zij
beducht zijn, zou kunnen leiden tot een alge
meen verbod of opheffing van de partij.
Inderdaad blijken ons bij nadere informatie
de communisten bezig hun bescheid^p in veilig
heid te brengen. De aanleiding daartoe schijnt
te zijn gelegen in het feit, dat van sommige
zijden bij de Regeering wordt aangedrongen
op een krachtiger optreden tegen de communis
tische partij. Of de regeering aan dien aandrang
gevolg zal geven is evenwel niet bekend.
aan den staat, die ze hem ook ontnemen kan. i zake de korting van 17 voor de Inlandsche
De staat zelf is niet aan eenig recht onderwor- schepelingen, zoodat ook onder deze de onte-
pen' dus zelf het hoogste recht. De Kath. Kerk i vredenheid groot was.
verwerpt dit eveneens als een grove dwaling: Hierna las men op het pubucatxebord, dat
Dader voor den officier van Justitie.
Men meldt ons uit Amsterdam:
De dader van den moordaanslag op den lo
gementhouder in de Boomstraat is gisteren voor
den officier van justitie geleid. In de buurt van
het politiebureau Raampoort, waar de dader
opgesloten was, hielden zich de laatste dagen
doorloopend honderden Jordaanbewoners, in
hoofdzaak werkloozen, op, om eventueel van de
overbrenging van den dader, die in de buur!
een goede bekende was, getuige te z.jn. De po
litie heeft deze publieke belangstelling echter
weten te ontwijken. De arrestant, is gisternacht
in alle stilte van het bureau Raampoort naar
het bureau aan den Admiraal de Ruyterweg
overgebracht en vandaar naar het huis van be
waring. De groote menigte nieuwsgierigen, die
zich weer in de omgeving van het bureau
Raampoort had verzameld, zag zich dus teleur
gesteld.
De toestand van den logementhouder, die ver
scheidene dagen bewusteloos was, is in zoo
verre verbeterd, dat hij door de politie aan een
verhoor kon worden onderworpen. Eenig resul
taat heeft dit echter niet opgeleverd, daar de
logementhouder verklaarde zich niets meer van
den aanslag te herinneren.
Ontduiking van de gestelde prijzen?
Het Tweede Kamerlid Bakker heeft aan den
minister van Economische Zaken gevraagd:
1. Is het juist, dat in sommige deelen des
lands, de afzet van pootaardappelen naar het
buitenland is bevorderd, doordat de betrokken
exporteurs in samenwerking met de leveran
ciers, de regeling ten aanzien van de prijzen
gesteld, hebben ontdoken?
2. Zoo ja, is de minister dan niet van oor
deel, dat de FriesChe exporteurs en leveran
ciers, welke zich aan bedoelde regeling strikt
gehouden hebben, door bovengenoemde ont
duiking ten zeerste benadeeld worden, aange
zien op deze wijze de export van Friesche
pootaardappelen van de van ouds bekende uit
nemende kwaliteit, onmogelijk wordt geipaakt?
3. Is de minister bereid ten aanzien van
overtredingen van de in bovenbedoelden zin
gestelde regelen zoodanige maatregelen te tref
fen, dat deze, door de gevolgen welke daaruit
voortvloeien voor de overtreders, zooveel mo
gelijk verder zullen worden voorkomen?
Twee der inzittenden ernstig gewond.
In de bocht laan 1914—Leusderweg te Amers
foort botste gistermiddag een luxe-auto tegen
een boom. De drie inzittenden werden naar het
ziekenhuis „De Lichtenberg" overgebracht.
Twee ervan werden met ernstige verwondin
gen opgenomen. De auto werd totaal vernield.
de staat is wel onderworpen aan Godswetten.
Högiescisme kent dus alleen den machtsstaat,
de Kath. Kerk alleen den rechtsstaat.
IV. De Kerk wordt door het fascisme alleen
SSÊffeaft burgerlijk genootschap beschouwd, en
is dus aan den staat ondergeschikt. Ook dit be
rust op een grove dwaling.
Bij de bespreking van de verhouding tus
schen kerk en staat, wees spr. er op dat beide
zelfstandig zijn, daar de een een bovennatuur
lijk en de ander een natuurlijk doel heeft.
Beide hebben een afzonderlijke taak en ook
afzonderlijke middelen. Toch moet tusschen
Kerk en Staat een samenwerking bestaan, n.l.
in gemengde aangelegenheden, zooals onderwijs
en huwelijk. Hierbij heeft de Kerk voorrang
boven den staat en bepaalt ook de Kerk, wat
gemengde aangelegenheden zijn.
Dat deze leer consequent voert naar het be
staansrecht van een katholieke politieke partij
en zelfs naar een bestaansplicht daarvan,
spreekt vanzelf.
Spr. concludeerde dan ook, dat het fascisme
onaanvaardbaar is voor de Christenen in het
algemeen en voor de Katholieken in het bij
zonder.
Nationaal-socialisme.
Het nationaal-socialisme heeft de belang
rijkste grondbeginselen met het fascisme ge
meen, maar verschilt daarin, dat het fascisme
de natie als grondslag neemt voor den staat, en
het nationaal-socialisme het>»as. Het arische
staat volgens het Duitsche nationaal-socialisme
het hoogste en de andere zijn minderwaardig.
Het nationaal-socialisme is vanzelfsprekend
ook onaanvaardbaar voor katholieken, evenals
het fascisme, omdat het bovendien nog de ras
sentheorie bevat, die óók in strijd is met de
wetenschap en niet alleen met de leer der
Kath. Kerk.
Bovendien moet men rekening houden met
het feit, dat vele vooraanstaande leiders in het
nationaal-socialisme geen vrienden zijn van het
Christendom, maar zelfs verwoede vijanden,
hetgeen spr. nader met citaten bewees.
Na de pauze was er gelegenheid tot het
stellen van vragen, welke door spr. werden be
antwoord. Hij betoogde daarbij o.m. nog, dat
men van de N. S. B., die in haar program leert,
dat het staatsgezag onafhankelijk van de ker
kelijke overheid moet zijn, geen lid mag zijn.
Tenslotte voerde de geestelijk adviseur, de
weleerw. rector J. B. Timp het woord, die nog
eens krachtig beklemtoonde dat het fascisme
in principe absoluut voor den katholiek is ver
boden. Als het fascisme alleen betere maatre
gelen nam voor den middenstand, aldus spr.,
dan werden wij allemaal fascist. Maar de
grondslagen zijn in strijd met den Kath. gods
dienst en dus voor den Katholiek verboden.
Spr. wekte nog eens krachtig op zich katho
liek te organiseeren, dan alleen zal men maat
regelen, zooals die in het sociaal-economisch
urgentieprogram geëischt worden, en die zóó
héél heel hard voor den middenstand noodig
zijn, ook uitvoeren.
Het fascisme heeft inderdaad uitstekende din
gen, maar die hebben wij ook! Men leest
wel, wat het fascisme voor den middenstand
wil doen, maar men weet niet, wat de Katho
lieken tot stand brengen om de maatschappij
te verbeteren in den geest van de encycliek
„Quadragesimo Anno".
Wij eischen óók een snel tempo voor de uit
voering van de maatregelen voor den midden
stand, evenals het fascisme, maar waarom doet
dan de R.K. Middenstand niet mee?
Laat de middenstand zélf eens aanpakken,
zélf medewerken, actie voeren. De midden
stand heeft nooit begrepen dat hij in solidari
teit veel kon bereiken. De middenstand redt
zich zelf niet omdat zij geen begrip van orga
nisatie heeft. En daarom roept hij nu om hulp
en loopt over naar het fascisme. Laat men zich
eens bezinnen. Steunt de eigen katholieke
zaak! Het fascisme is in zichzelf veroordeelens-
waardig en een katholiek kan volgens zijn ge
weten geen lid zijn van de N. S. B.
De katholiek heeft te zorgen dat zijn orga
nisatie krachtig wordt en ook dat zijn stand
blijft bestaan.
Na een woord van dank van den voorzitter
yerd de vergadering gesloten.
425 man te Soerabaja dienst hadden geweigerd
De commandant, de kapitein-luitenant ter
zee P. Eikeboom, riep de bakmeesters bij zich
en wees hen op den ernst van dienstweigering.
Hij droeg hen op de bemanning le kalmeeren
en manifestaties achterwege te laten, waarvan
de bakmeesters zich naar eigen inzicht kweten.
Doch des middags werd aan boord een verga
dering belegd, waarbij een Europeesche korpo
raal de dienstweigering besprak en voorstelde
in Sabang te weigeren kolen te laden.
Hierna riep een stoker-olieman de Inheem
sche bemanning op tot een vergadering in een
bioscoopgebouw te Sabang. In die circulaire
werd medegedeeld dat men de Inheemsche col
lega's Nieuwjaar wilde wenschen en met hen
de salariskorting bespreken.
De circulaire was gericht aan „Onze Moham-
medaansche broeders".
In Sabang werd geen dienst geweigerd, doch
schoorvoetend aan het werk gegaan. Uitlatin
gen werden toen van Europeesche en Inheem
sche zijde gedaan, waaruit blijkt, dat men zich
van beide zijden daarover schaamde.
In Sabang gingen de passagierende schepelin
gen naar evenbedoelde vergadering, die door
korporaal B. werd geopend met een Nieuw-
jaarswensch, welke door een Timoerschen ma
troos in het Maleisch werd vertaald. Daarna
besprak B. de salariskorting, doch de politie
verbood hiermede verder te gaan, waarop de
vergadering werd ontbonden.
De „De Zeven Provinciën" lichtte het anker
en vertrok naar Oleh-Leh. Gedurende de reis
werd opnieuw vergaderd en besloten „met het
schip op stap te gaan", waartoe een gunstige
gelegenheid zou worden afgewacht. De In
landsche schepelingen boden aan voor gewe
ren en munitie te zorgen. Kawilarang en Tu-
humena, twee Inheemsche opvarenden, zouden
voor de navigatie zorgen. De Inlandsche sche
peling Rumampi zou het anker lichten en kor
poraal B. de algemeene leiding nemen. Het
sein tot de muiterij zou worden gegeven door
Kawilarang. Het doel was, naar Soerabaja op
te stoomen, teneinde aldaar te protesteeren en
de vrijlating te eischen van de gevangen ka
meraden.
Een Inlandsche djongos kreeg de opdracht de
namen te noteeren der officieren, die aan boord
bleven. Voorts moest hij op een fluitsein hun
hutten afsluiten.
Toen de bemanning werd uitgenoodigd tot
bijwoning van een fuif aan den wal en een
bioscoopvoorstelling, zei Kawilarang: „Jullie
mogen wel passagieren, maar denk er om, om
zeven uur aan boord".
De schepelingen hebben aan wal ook nog een
voetbalwedstrijd gespeeld. Nadat zij dezen wed
strijd hadden verloren, keerden zij aan boord
terug in autobussen. Gedurende deze reis zon
gen zij gemeenschappelijk het lied „Indonesia
Raja" (Indonesië vrij).
Zij, die liever niet aan de muiterij wilden
deelnemen gingen later weer aan wal terug,
maar zij hebben niets verteld van hetgeen ter
zake van de muiterij was overeengekomen.
Aan boord van de „De Zeven Provinciën" wa
ren 17 officieren, allen jongeren en jonge, ach
tergebleven om op het schip te passen.
Precies 10 uur 's avonds ging het afgespro
ken signaal voor het uitbreken van de muiterij.
Op dat oogenblik werden conform het beslo-
tene de lichten gedoofd. Alle stokers werden
de machinekamer ingedreven onder bedrei
ging met den dood. Men had schildwachten bij
den longroom geplaatst, waarin inmiddels de
aanwezige officieren waren opgesloten.
Geheel volgens programma werden nu de an
kers gelicht, daarna werd weggevaren, zij het
dan met eenige moeite.
Intusschen hadden weer anderen de wapen
rekken geforceerd en de munitie naar boven
gebracht. Het een en ander werd bij de hand
gezet en dit alles geschiedde onder veel tu-
mult.
Om twee uur 's nachts voer de „De Zeven
Provinciën" weg, machteloos nageoogd door den
Inspecteur der politie, Vermeer. Het was deze
Inspecteur die reeds om acht uur dien avond
den Commandant der „De Zeven Provinciën"
had gewaarschuwd voor hetgeen hem ter oore
was gekomen omtrent de plannen tot muiterij.
Dit was gebeurd, terwijl de Commandant zich
in de sociëteit bevond en op de waarschuwing
had deze slecht» gereageerd met een glimlach,
Drie oude dames bewusteloos
gevonden.
Dinsdagavond, to'n familieleden een bezoek
wilden brengen aan de dames R. in de Pon-
tanusstraat te Nijmegen bleef de deur geslo
ten De politie werd in den arm genomen en
toen werd de toegang tot het huis geforceerd.
Men vond de drie oude dames bewusteloos in
de kamer liggen.
Het bleek, dat zij door kolendamp waren ver
giftigd. Onmiddellijk is de geneeskundige dienst
gewaarschuwd, die de drie dames terstond naar
het St. Canisiusziekenhuis deed overbrengen.
Gistermorgen was een der dames tot bewust-
ziin gekomen; de andere twee waren nog steeds
buiten kennis. Levensgevaar was niet uitgeslo
ten.
Bij nader onderzoek is komen vast te staan,
dat 'de dames Maandagavond de kachel hadden
aangelaten en dat zich in den nacht zooveel
kolendamp in de kamer had ontwikkeld dat
de drie oude menschen erdoor bedwelmd wer
den.
Nader vernemen wij, dat twee der zusters
gisterenavond tot bewustzijn gekomen zijn. De
toestand van de derde, die gisterenavond nog
bewusteloos was, is zeer ernstig.
Van bevoegde zijde wordt er de aandacht
op gevestigd, dat velen nog niet geheel op de
hoogte zijn van het „waarom" van de gekleur
de petroleum.
Daar de regeering een belasting heeft inge
steld op de benzine, hebben sedert eenigen tijd
verscheidene kleinere benzinehandelaren deze
benzinebelasting gedeeltelijk weten te ontdui
ken door aan de benzine onbelaste petroleum
toe te voegen en dit mengsel als benzine te
verkoopen.
Om nu dit ontduiken onmogelijk te maken
en tevens den verkoop van minderwaardige
benzine tegen te gaan, is het mengverbod tot
stand gekomen.
Hierbij is het verboden om benzine te ver
mengen met stoffen, waarvoor niet de benzine
belasting is betaald.
Om nu overtredingen te kunnen achterhalen
is bepaald, dat aan petroleum en andere hier
mede overeenkomende stoffen de wettelijke
herkenningsmiddelen moeten zijn toegevoegd.
Door deze herkenningsmiddelen is de petro
leum direct aan te toonen bij voorkomen in
de benzine. De wettelijke herkenningsmiddelen
bestaan uit:
a. Blauwe kleurstof. Hierdoor zal de benzine
vermengd met petroleum ook blauw zien en
dit zal het publiek natuurlijk direct opvallen.
b. Een onzichtbaar herkenningsmiddel „fur-
furol", waardoor langs chemischen weg de
petroleum in de benzine op een laboratorium
is aan te toonen.
De wettelijke herkenningsmiddelen zijn zoo
gekozen, dat ze geen invloed hebben op de
brandeigenschappen van de petroleum.
HET VERKOOPEN VAN TABAKS
FABRIKATEN BENEDEN BANDEROLLE-
PRIJS.
De Nederlandsche Bond van marktkooplie-
den-vereenigingen heeft een schrijven gericht
aan den minister van Financiën en aan de
Tweede .Kamer, waarin dringend verzocht
wordt niet in te gaan op de verzoeken van be
langhebbenden in de sigarenindustrie, o.m. om
de Tabakswet te wijzigen in dien zin, dat het
niet meer mogelijk zal zijn tabaksfabrikaten te
verkoopen beneden den prijs, welken de ban-
derolle aangeeft.
De Bond wijst er daarbij op, dat zeer vele
handelaren in sigaren, sigaretten enz. door een
dergelijke bepaling ten zeerste in hun brood
winning zouden worden benadeeld, aangezien
daardoor bijv. de verkoop van „ongeregelde
partijen rookartikelen" niet meer mogelijk
zou zijn.
Tenslotte merkte de Bond op, dat door zoo
danige bepaling niet alleen bedoelde handela
ren zouden worden gedupeerd, doch dat ook
de consument daarvan schade zou ondervin
den.
Te Groesbeek is het 2-jarig kind van den
koster M. S. in een kuip met waschyater ge
vallen en verdronken.
Verleden week Woensdag viel mej. V. uit
Limmel-Maastricht in haar woning van dë
trap. Het slachtoffer werd overgebracht naar
het ziekenhuis en is daar thans zonder tot be
wustzijn te zijn gekomen, overleden.
Tijdens den 1000 K.M.-tocht der combinatie
van Noordelijke Motorclubs naar de Harz, Za
terdag en Zondag gehouden, is de Haarlemmer
motorrijder G. Tjemmes, die met den heer
Tiekenburg als duorijder aan dezen prestatie-
rit deelnam, het slachtoffer geworden van een
aanrijding. Te Altenberge werd de heer Tjem
mes door een Duitschen automobilist aange
reden en gedood. De duo-passagier is in een
ziekenhuis opgenomen.
De „Rijstvogel" is op thuisreis van Cairo
vertrokken en te Belgrado aangekomen.
EEN HEETGEBAKERDE VARENSGEZEL.
Een varensgezel te Haarlem die over een
kleinigheid den heer van Liemt wethouder van
Maatschappelijk Hulpbetoon persoonlijk wilde
spreken maar dezen niet thuis vond, gooide bij
den wethouder de ruiten in. De politie rekende
den man in.
DOODELIJKE VAL.
De 17 jarige loodgietersknecht M. die Maan
dagmorgen j.l. bij werkzaamheden aan hét dak
van 't Bredasche stadhuis uit den dakgoot viel
en daarbij zwaar werd gewond is gistermor
gen in het St. Ignatius-ziekenhuis overleden.
Het toppunt.
Ze raakten in gesprek over drankzucht.
„Ik heb een vent gekend", zei de een, „die
z'n vrouw verkocht voor 'n kan jenever".
„Schrikkelijk, wat kan 'n mensch toch laag
vallen".
„Ja, maar toen ik hem den anderen morgen
ontmoette, vertelde hij dat hij haar toch graag
terug had".
„Had hij spijt van z'n daad".
„Neen, maar hij had alweer dorst".
o.
Wij vermeldden de leden der commissie tot
samenstelling van een staatkundig begin
selprogram naar katholieke opvattingen. Er
ontbrak de naam van één lid, van wien wegens
verblijf buitenlands (Amerika) nog geen ant
woord ontvangen werd. Dit is inmiddels geko
men en het luidt, evenals van alle andere ge-
noodigden, spontaan gunstig, meldt het Maand
blad der „R. K. Staatspartij".
Het negende lid der commissie is: prof. dr.
J. Schrnutzer, hoogleeraar aan de rijksuniver
siteit te Utrecht, oud-voorzitter der Indische
Katholieke Partij.
De volledige samenstelling dér commissie is
als volgt: prof. mr. P. J. M. Aalberse, voorzitter
mr. C. Goseling ondervoorzitter, leden (in al
fabetische volgorde): dr. D. Beaufort, dr. J. van
Beurden prof. mr. P. Kamphuisen, prof. mag.
dr. J. Kors, prof. J. H. Niekel, prof. mr. W.
Pompe, prof. dr. J. Schrnutzer. secretarissen:
mr. Frans Tëulings en mr. H. Kolfschoten.
Óp Zaterdag 14 October a.s. zal de installatie
der commissie plaats hebben, waarna met de
werkzaamheden een aanvang wordt gemaakt.
Raad voor studie en
documentatie.
Aan het „Maandblad" ontleenen we voorts:
Zooals wij als bekend mogen veronderstellen,
heeft de Partijleiding ingesteld een Raad voor
Studie en Documentatie.
De instelling van den raad is een onderdeel
van het werkplan, dat de Partijleiding zich
heeft gesteld te verwezenlijken. De taak van
den Raad voor Studie en Documentatie moet
dan ook allereerst gezien worden in het ka
der van het plan der kernvorming De uitvoe
ring van dit plan zal hooge eischen stellen aan
de voorlichtende en leidende taak, welke daar
bij aan de centrale partijleiding is toegedacht.
Welnu, het is allereerst de taak van dezen
raad als het ware als verlengstuk van de cen
trale partijleiding te dienen bij de uitvoering
van dat voorlichtende werk.
Daarnaast zal aan dezen raad ter verzor
ging worden gegeven den in deze tijden vooral
zoo belanrijken factor .studie en documentatie'
in onzen .partij-organisatorischen arbeid. In
voortdurend contact met de partijleiding zal
die raad in het tempo dat thans van de partij
als geheel wordt geëischt, actueele vraagstuk
ken kunnen behandelen of doen behandelen,
en actueele gegevens verzamelen of doen ver-
zamelen, welke voor de voorlichting noodig
zullen blijken.
De samenstelling van den raad is als volgt:
dr. J. van Angeren, Den Haag; prof. dr. A.
Barge, Leiden; pater dr. D. Beaufort O.F.M.,
Utrecht; mr. F. A. Bijvoet, Haarlem; prof. mr
Duynstee, Nijmegen; ir. L. J. M. Feber, Den
Haag; mgr. dr. Th. Goossens, Tilburg; dr. Huijs-
mans, Eindhoven; prof. mr. P. W. Kamphuisen.
Velp; mr. G. C. J. D. Kropman, Amsterdam;
pater mr. R. Regout S.J., Nijmegen; mr. H. van
Wageningen, Den Haag; mr. dr. P. J. Witte-
man, Amsterdam.
Het geeft groote voldoening te mogen vast
stellen, dat alle personen, die door het partij
bestuur waren uitgenoodigd in den raad zit
ting te nemen, het plan van het nieuwe
instituut van harte toejuichten en met het doel
ervan instemden.
De Raad zal Zaterdag 14 October worden ge
ïnstalleerd en daarna zijn werkzaamheden aan
vangen.
In het rondschrijven van het dagelijksch be
stuur der R. K. Staatspartij aan de kringbe-
sturen waarin het plan der kernvorming werd
uiteengezet, is ook melding gemaakt van het
voornemen van de Partijleiding om voor de
vraagstukken der politieke propaganda zich de
hulp te verzekeren van eenige „Medewerkers
voor de propaganda".
De benoeming dezer medewerkers heeft thans
plaats gehaad. Ook hier vond het Partijbe
stuur onmiddellijk alle uitgenoodigde personen
bereid, de voorge:telde benoeming te aanvaar
den.
Als medewerkers voor de propaganda zijn
aangewezen de navolgende partijleden:
Ph. P. Eisen, voorzitter van den rijkskies
kring Dordrecht der R. K. Staatspartij, te
Naaldwijk; R. de Grood, secretaris van de
rijkskieskring Tilburg der R. K. Staatspartij
te Tilburg; Tj. de Jong, directeur der R. K.
Landbouwschool te Bols ward; mr. W. de Kort,
voorzitter der afdeeling Bussum; A. van der
Lugt, voorzitter der afdeeling Hillegersberg;
Jhr. Mr. G- Michiels van Kessenich, burge
meester te Beek (L.); J. Veldman, te Utrecht.
De Partijleiding heeft bij de keuze dezer per
sonen mede rekening gehouden met eene doel
matige verdeeling deaer medewerkersposten
over het geheele land.
Wij houden er ons van overtuigd, dat de
hulp en bijstand van de benoemde „Medewer
kers voor de Propaganda" voor den vrucht
baren arbeid van de Partijleiding op dit in on
zen tijd van verwarring en demagogie zoo
uiterst belangrijk gebied van massale volks
voorlichting van groote beteekenis zullen zijn.
Er zal hard en stevig moeten worden aange
pakt. Overal zal medewerking noodzakelijk,
onmisbaar zijn. Deze zal zich niet tot de ze
ven officieele „medewerkers" mogen bepalen.
Dit getal zal verhonderd- ja verduizendvoudigd
moeten worden.
Doch als wij onze taak ook op dit belang»
rijke punt met toewijding aanpakken, mogen
wij het bekende katholieke devies tot het
onze maken; „Doe wel uw best, God doet
-de rest!"
Kernleidersdag.
Het ligt in de bedoeling van de Partijleiding,
wanneer de opgaven van de Kernleiders onge
veer volledig binnen is, zoodra mogelijk een
kernleidersdag te organiseeren. De partijleiding
zal dan ook persoonlijk het contact kunnen
leggen en in mondelinge gedachten-uitwisse
ling het werk der kernvorming op uitnemende
wijze kunnen stimuleeren en richten.
Voor de heiligverklaring der kleine zienster
van Lourdes, de Gelukzalige Bernadette Sou-
birous, heeft de Heilige Vader aangewezen den
feestdag der Onbevlekte Ontvangenis.
Rome zal dien dag in feestdos zijn en dit
feest zal er met grooten luister gevierd worden.
Ook Nederland zal daarbij tegenwoordig zijn
en wel met een speciale bedevaart onder leiding
van den zeereerw. Pater H. Rothoff, Overste
van het Missiehuis te Blitterswijk. De terug
reis, die op 4 December zal aanvangen, heeft
plaats over Nevers, de plaats waar het kleine
eenvoudige kloosterzustertje verscheidene ja
ren leefde en waar nu haar ongeschonden
lichaam bewaard wordt.
Nadere inlichtingen geeft een advertentie
in ons blad.
BIJNA ONGELOOFLIJK!
RHEUMATISCHE PIJN VERDWENEN.
Na 33 jaar van ondragelijk lijden.
Het klinkt haast ongelooflijk dat iemand op
70 jarigen leeftijd met vreugde Iran verklaren,
dat hij na 33 jaar gefolterd te zijn geweest
door ondragelijke rheumatische pijnen, hiervan
door Togal geheel is afgeholpen. En toch is
het zoo
Het is te begrijpen, met welke groote dank
baarheid de Heer J. J. V. te B. ons de bijzon
derheden hieromtrent mededeelde. Te meer,
daar hij niet alleen geheel bevrijd is van de
pijnen, die hem zoo vele jaren het leven on
dragelijk maakten, doch deze ook niet meer
zijn teruggekomen.
„Ik gevoel mij dan ook zoo gelukkig, dat ik
ook graag mijn lijdende medsmenschen even
gelukkig mocht zien", zoo schrijft hij ons. Geen
wonder, dat iemand, die zijn leven lang aan
rheumatiek heeft geleden, en zonder baat vrij
wel van alles geprobeerd heeft, uitermatie
verheugd is over wat Togal voor hem gedaan
heeft.
Togal is het meest radicale middel ter be
strijding van rheumatische pijnen, ischias,
jicht, spit, hoofd- en zenuwpijnen en pijnen in
ledematen en gewrichten. Bovendien volmaakt
onschadelijk voor het gestel, zoodat Togal ook
gebruikt kan worden door hen die geen andere
geneesmiddelen kunnen verdragen. Bij apoth.
en drog. a 0.30 en 2.per flacon.
Reel. 431—5 32
Gelijk bereids werd medegedeeld, zal op Za
terdag 7 en Zondag 8 October te Rotterdam in
het gebouw der St. Joseph's Gezellen-Vereeni-
ging aan het Stationsplein een nationaal con
gres worden gehouden voor senioren en com
missarissen.
Zaterdagmiddag om vier uur zal de ontvangst
plaats vinden. Te vijf uur zal de eerste bijeen
komst aanvangen met vlaggengfoet, trommel
slag en bazuinen. Na een begïOiüöi door Jan
Hersbach, den vice-voorzitter van net Centraal
Senioraat en de uitvoering van „Hollands Glo
rie" door de zangclubs van Rotterdam en Schie
dam, zal kapelaan W. H. Simons, vice-praeses
van Amsterdam VIII, spreken over „de gods
dienstige en sociale kernvorming." Te acht uur
vangt de tweede bijeenkomst aan met als spre
kers Joop Reekers uit Amsterdam I over „het
werkloozenvraagstuk in de steden" en Paul
Buysman, senior van district „De Streek" over
„het werkloozenvraagstuk op het platteland."
In een sectie-bijeenkomst voor commissarissen
afd. gehuwden spreekt pater L. D. Oorsprong
O.P., praeses van Rotterdam I, over „Program
van actie en samenwerking afd. gehuwden."
Des avonds zal een fakkeloptocht door Rot
terdam worden gehouden, waartoe alle Rotter-
damsche Gezellen zijn opgeroepen. Deze fakkel
optocht eindigt in het Gezellengebouw, waar
Centraal Praeses, Rector Th. van Galen dan
een toespraak zal houden.
De Zondag zet in met een plechtige Hoogmis
met algemeene H. Communie in de kapel van
het R. K. Weeshuis aan de West-Kruiskade,
waarna gemeenschappelijk ontbijt in het Ge
zellengebouw.
Om elf uur vangt de derde bijeenkomst aan.
Hierop zal de voorzitter van den partijraad der
R. K. Staatspartij mr. C. M. J. F. Goseling
spreken over „de staatkundige vorming onzer
jongeren." In den middag zal eene heropvoe
ring plaats hebben van het zinnespel „Van
Zessen Klaar", waarna het congres zal wor
den besloten met 'n gemeenschappelijken maal
tijd in de groote zaal der Rotterdamsche Dier
gaarde.
Uittreden van Haagsche kopstukken.
Naar men ons meldt, hebben, daar men
meent, dat door de Corporatieve Concentratie
de fascistische gedachte in den A. N. F. B. niet
meer is gewaarborgd, o.m. de volgende functio
narissen voor het lidmaatschap van den A. N.
F. B. bedankt: J. M. v. d. Bijl, hoofdbestuurs
lid, A. J. D. Swemmelaar, id.; J. C. Snijder
v. Wissenkerke, leider van het gewest Den
Haag; H. G. M. Wijttenburg propagandaleider
van het gewest Den Haag, M. v. Breen, leider
en J. E. Wassenaar, prop. leider der afd. Den
Haag.
Koninklijk voorbeeld.
Het secretariaat van het Nationaal-Crisis-
Comité deelt mede: Het heeft H. M. de Konin
gin-Moeder behaagd 'weder een aanzienlijke
gift aan ons comité te doen toekomen ter ge
legenheid van de nationale inzamelingsweek.
Moge dit Koninklijk voorbeeld ruime navolging
vinden!
CARO VAN DOMMELEN.
Weer naar Indië,
Met de „Dempo" van den^Rott. Lloyd, die
20 dezer van Marseille vertrekt, keert mevrouw
Caroline van Dommelen naar Indië terug. Zij
zal te Sabang debarkeeren. Van hier uit her
neemt Caro van Dommelen haar kunstrondreia
door den Indischen Archipel onder den naam
van „Oranje-blanje-bleu"-toumée.
Gelijk bekend, ondervond de actrice destijds
-nWëïlijEheden met de toelating in Insulinde.
Waarom echter thans op ee» vèskeerde vlag
gevaren en niet het rood-wit-blauw ontplooid
„LEIDEN EN ORANJE", Ter gelegenheid van de 3 October-feesten trok een
historische optocht door de Sleutelstad. De hoofdpersonen uit den stoetde
Heer van Heenvliet, Amalia va* Seta* ca Maf» Stort
GOUDEN KLOOSTERJUBILé.
Zaterdag 21 dezer hoopt de Eerw. Zuster
Ewalda (in de wereld mej. G. Schippers, uit
Teveren in Pruisen) van de Eerw. Zusters Poe-
nitenten-Recollectinen van het Moederhuis te
Roosendaal haar gouden professiefeest te vie
ren. Sr. Ewalda is al die jaren werkzaam ge-
Ja to pensionaat te Woerden.
ERY BOS DOOR DE NECO F1LM
GEëNGAGEERD.
De Hollandsche filmactrice Ery Bos, die den
laatsten tijd in Duitschland meer en meer op
den voorgrond is getreden, is door de Neco-lilm.
geëngageerd om een hoofdrol te vervullen in
het filmwerk „De Omweg" van Adam Haag.
Ery Bos is de dochter van den bekenden Hol-
landschen pianist Coenraad Bos.
NIEUW MUSEUM TE NAPELS.
Het Palazzo Gravina te Napels, een zeer fraai
bouwwerk uit den renaissance-tijd, zal binnen
kort worden ingericht als stedelijk museum
voor moderne kunst. Daar de napolitaansche
schilders in het algemeen een bijzondere voor
liefde schijnen te hebben voor schilderijen van
groote afmetingen, zal men zich in deze bepa
len tot zorgvuldige selectie van een honderdtal
werken.
VER. VOOR NED. MUZIEKGESCHIEDENIS.
Op de jongste bestuursvergadering van de
Vereeniging voor Nederlandsche Muziekge
schiedenis, is aan den heer J. R. de Bussy op
zijn verzoek eervol ontslag verleend als pen
ningmeester. In zijn plaats werd benoemd de
heer C. L. Walther Boer, directeur der Ko
ninklijke Militaire Kapel te 's-Gravenhage. De
heer de Bussy blijft bestuurslid.
BANDOENG, 4 October (ANETA).
Dr. Stehn bereikte den bovenrand van den
krater van de Merapi. De lavadom is verdwe
nen. Een gat is ontstaan met een middellijn
van 120 Meter, waarin een lavanaald, met een
doorsnede van 50 Meter, 30 Meter boven dec
kraterrand
