WOENf AG 11 OCTOBER 1933
OPVALLEND VERSCHIL
SOCIALE STUDIEDAGEN TE BERGEN
OMROEPUITZENDING MET EEN
ZIJBAND.
De demonstratie voor de leden
der U. I. R. te Kootivijk.
Practische beteekenis van het systeem.
TE VEEL BUITENLANDSCHE
ZAKENLIEDEN IN ONS
LAND.
REGEERING ZAL VESTIGING
BEPERKEN.
ACTIE GEZONDHEIDSCOMMISSIES.
Voor zoover noodig en mogelijk.
DE NOOD IN DE MANDEN
INDUSTRIE.
„HET VUILE EI".
PRIKPLANKEN EEN LOTERIJ.
BEDEVAART VAN DE H. FAMILIE
NAAR ROME.
AANBESTEDINGEN VOOR RIJKS-
BEDRIJVEN
2V2 EN 2 JAAR GEVANGENISSTRAF
GEëlSCHT.
GEVAARLIJK JONGMENSCH
GEARRESTEERD.
Hij wilde alle hooibergen in zijn
omgeving in brand steken.
Twee branden reeds gesticht.
Twee dooden.
BLOEDBAD IN EEN CAFE TE
NIJMEGEN.
DOOR ZWAREN AANHANGWAGEN
OVERREDEN.
DE ONTSNAPTE, DIE GESNAPT WERD
Onloochenbaar is, dat de huidige Duitsche
regeering er in slaagde in zeer korten tijd
een groot deel van de wereld tegen zich in
het harnas te jagen.
Maar daarnaast verdient een ander feit
4e aandacht en dat is de wonderbaarlijke
Jjropaganda, welke de tegenstanders van het
nazi-régime weten te ontwikkelen. En hier
vooral dient wel onderscheiden: er zijn er,
die terecht protesteeren en wier zedelijke
verontwaardiging onverdacht is. Maar er zijn
er ook, die alle recht tot protest missen. Dit
zijn de communisten
Deze lieden hangen zelf een régime aan
van de vreeselijkste terreur; een dictatuur,
die alle gewetens onderdrukt, alle vrijheid
onderdrukt, alle geestelijke waarden aan
randt, van Rusland één groote gevangenis
maakt. Deze, die zulk een regeerstelsel ver
dedigen deden beter hun mond te houden
over de nazi's.
Maar de communisten zijn duivelsch sluw.
Zij hebben de wereld in ontzetting gebracht
over de vervolging der Joden. Wij betreuren
die vervolging, niet bij toeval, doch uit be
ginsel. Ondanks alle fouten, die christenen
in 't verleden tegen de Joden begingen, staat
dit muurvast: de Kerk wil niet, dat de Jood
wordt vervolgd omdat hij Jood is. Maar wat
doen de communisten Zij verdelgen dui
zenden christenen, wellicht ook duizenden
Joden. En wie protesteert Waar waren de
heeren, die nu zoo'n grooten mond opzetten
over Hitier
Dit is een tweede feit.
Er is een „Bruinboek" verschenen, ver
zorgd door een „Wereldcomité", dat met
zekerheid eenige tientallen gevallen van
Joden-slachtoffers der nazi's weet te ver
melden. Wij willen de waarheid aanvaarden
en betreuren het feit meer dan wij kunnen
zeggen.
Maar in Rusland zijn er duizenden chris
tenen vermoord. In Mexico woedt nog een
vervolging. In één klein district van Irak
zijn nog pas 315 Assyrische christenen ge
massacreerd en hun verdelging is niet on
mogelijk, schrijft de katholieke Engelsche
pers.
En wie protesteert Waar zijn de wereld-
comité's Waar zijn de gruwelboeken
De Nederlandsche regeering komt te
Genève de Joden te hulp, oud-president
Hoover wordt genoemd als Volkenbonds
commissaris voor steunverleening aan uit
Duitschland gevluchte Joden. Wij benijden
de gesteunden niet; wij denken er niet aan
hun lijden te miskennen.
Maar waarom, waarom omringt een muur
van zwijgen het lijden in Rusland, in Mexico,
in Spanje, in Irak
Indien de wereld niet beheerscht wordt
door een onchristelijke pers, een onchriste
lijk kapitalisme, hoe zijn dan zulke feiten
te verklaren Zij moeten ons bij alle
reserve ten opzichte van de aangevallen
dictatoriale machten te Rome en Berlijn
zeer voorzichtig stemmen.
Wij hebben ons protest; wij wenschen ons
niet te encanailleeren met de Moscovieten en
wij vragen de anderen, die opkomen voor
menschenrechten hun protest niet te be
perken tot Duitschland
DE „STERREN-REGEN1'.
Een geheel nieuwe zwerm.
Onze sterrekundige medewerker schrijft ons:
Tot mijn spijt heb ik slechts het laatste ge
deelte van het verschijnsel kunnen waarnemen.
De plaats van den radiant wordt i- verschil
lende berichte/i opgegeven in den Lier, den
Zwaan en den Draak; naar het gedeelte, dat
ik heb kunner waarnemen, zou ik zeggen, dat
hij ligt in den braak.
Wat is een radiant? Als men de banen van
de vallende sterren achterwaarts verlengt, snij
den zij elkaar ongeveer alle in hetzelfde punt
van den hemelbol. De banen schijnen dus van
hetzelfde punt uit te stralen, vandaar de naam
radiant, dien men aan dit punt heeft gegeven.
Dit uitstralen is echter slechts een perspecti
visch verschijnsel; in werkelijkheid zijn de
banen evenwijdig. Zooals men echter, staande
op een spoorbaan den indruk krijgt, dat de
rails in de verte in een punt samen komen,
zoo zien we ook de meteoorbanen schijnbaar
als snijdende lijnen.
De sterrenregen van Maandagavond heeft
niets te maken met de Orioniden, waarvan in
het maandoverzicht sprake was. Niet alleen
klopt de datum niet, maar ook ligt de radiant
aan den anderen kant van den hemelbol en
ivas deze op den tijd van den sterrenregen niet
boven den horizon. De Orioniden zullen wel
weer van 18 tot 20 October zichtbaar zijn, zoo
als gewoonlijk, bijzonder talrijk is deze zwerm
echter niet en van een sterrenregen zal wel
geen sprake zijn.
Ook met de Leoniden waarover verleden
Jaar zooveel te doen is geweest, staat de ster
renregen van Maandagavond niet in verband,
vooreerst omdat de radiant geheel anders is,
zoodat deze meteoren uit een andere richitng
komen, maar ook wegens het verschil in datum
(Leoniden 1416 November). Een zwerm me
teoren beweegt zich n.l. in een elliptische baan
om de zon.
Er is waarschijnlijk in de wereldruimte een
„r?r- £root aantal van dergelijke zwermen steen-
vermoedelijk overblijfsels van uit elkaar
zwprnfi1 meten- De vlakken, waarin die
hoekmm\Cht bewegen, staan onder allerlei
j vlak van de aardbaan. Alleen
aardbaan pp 6 baan van een zwerm met de
IJfpnren lln a gemeen heeft, kunnen de
meteoren van die zwerm in de aardatmosfeer
komen m gloeitoestand geraken en daardoor
voor ons zichtbaar worden. Dit kan dus alleen
gebeuren als de aarde zich in dat punt van
haar baan bevindt, waar deze door de baan
van de zwerm gesneden wordt en daar de aarde
in een jaar rondloopt, is iedere zwerm slechts
omstreeks een bepaalden datum waar te ne
men.
Nu kan de baan van een zwerm wel door een
planeet gestoord worden, waardoor het ver
schijnsel vroeger of later kan vallen en zelfs
kan de baan zoo veranderen, dat zij de aard
baan niet meer snijdt, zoodat een verwachte
sterrenregen bijna geheel achterwege blijft,
maar dat de datum ruim een maand vervroegd
zou worden is uitgesloten. Wel is het mogelijk
dat de Leoniden dit jaar een sterrenregen ver
oorzaken, maar dan op den gewonen datum.
Ook met de vallende sterren uit den Draak,
die in Januari gezien worden, heeft de sterren
regen van Maandag niets te maken. Wel komt
deze groep blijkbaar uit dezelfde richting,
maar zij snijdt de aardbaan in een punt, dat
3 maanden verder lgt.
We hebben hier te doen met een geheel
nieuwe groep en het verschijnsel is totaal on
verwacht. Of de zwerm in verband staat met de
een of andere bekenae komeet, is niet direct te
zeggen. Dit kan alleen uitgemaakt worden
door de baan van deze zwerm, die uit den
radiant is af te leiden, te vergelijken met de
banen van allerlei bekende kometen.
MELKPRIJS.
De Crisis-Zuivelcentrale maakt bekend, dat
voor de periode van 15 tot en met 21 October
1933 de prijs voor het taxe-gedeelte van coxi-
sumptiemelk, gekocht op regeeringscontract,
voor de verschillende soorten melk is vastge
steld op 5%, 6 en 614 cent per liter en dat het
bedrag der afdracht op andere in consumptie
gebrachte melk is vastgesteld op 1 cent per
liter-
De vastgestelde prijs geldt af boerderij.
Massa-mensch of Christen-mensch.
Zaterdag begonnen in het Retraitehuis te
Bergen (N.H.) de sociale studiedagen, georga
niseerd door den Ned. R.K. Volksbond in het
bisdom Haarlem. Ruim 150 deelnemers waren
bijeen toen de bondsvoorzitter de heer J. v. d.
Akker de studiedagen met een woord van
welkom opende.
Eerste inleider was pastoor W. Nolet uit Am
sterdam over:
De mensch en 't christendom.
Wanneer wij de maatschappij willen hervor
men aldus spr., moet dit geschieden, volgens
de eeuwenoude beginselen van het Christen
dom. Het doel van ieder mensch is God te
verheerlijken. Dit is de plicht van ieder
mensch afzonderlijk maar ook van de massa.
Ieder mensch moet tenslotte met zich zelf uit
maken hoe hij God moet dienen. „Aan ieder
heeft Hij de macht gegeven kinderen Gods te
worden", zegt St. Jan.
Christus stierf voor ons aan het kruis voor
alle menschen, maar ook voor ieder van ons
afzonderlijk. Christus zou zelfs voor één ziel
gestorven zijn, zóó groot is de waarde van ééne
ziel.
In den tijd vóór de Reformatie heeft men
steeds meer den nadruk gelegd op de collec
tiviteit, in den tijd daarna meer op het indi
vidu. Zoo hield de H. Benedictus met zijn
regels niet alleen rekening met de collectivi
teit, maar ook met de geaardheid der mon
niken afzonderlijk. Ook bij St. Ignatius treedt
het individu bij de retraite buitengewoon sterk
naar voren: „Ik ben er voor God en al het
andere is voor mij, om mij te helpen God te
dienen".
De wetten Gods zijn geen beperking van de
menschelijke vrijheid, integendeel zij helpen
den mensch zich volgens zijn aard te ont
plooien in het bereiken van zijn doel.
In Jesus Christus vormen we een gemeen
schap, in het bereiken van ons doel bestaat er
een gemeenschap, maar dat doet niets af aan
de waarheid dat we ieder onze persoonlijke
verhouding tot God hebben.
Wij eischen, dat welke staatsvorm ook, er-
kenne het recht van het indivdu, welk recht
onvervreemdbaar is.
De Staat mag op sommige functies beslag
leggen maar mag nooit treden in de rechten
van de persoonlijkheid tot God.
Hierna werd gelegenheid gegeven om van
gedachten te wisselen.
De tweede dag.
Nadat des morgens om half acht uur de deel
nemers der sociale Studiedagen ter H. Tafel
waren genaderd, werd de tweede les ingeleid
door prof. P. J. M. Heskes van het Philoso-
phicum te Warmond. Spr. had tot onderwerp
gekozen:
De mensch los van God.
De mensch brengt zich in bittere armoede,
vernietigt zijn schoonheid wanneer hij den
draad die hem met Boven verbindt, poogt te
breken. God wil den mensch niet loslaten. De
mensch heeft God noodig voor zijn heele be
staan, om te zijn en te blijven van oogen-
blik tot oogenblik.
Liet God den mensch, met wien Hij altijd
bezig is, los dan zou de mensch met ziel en
lichaam in het niet terugzinken.
De mensch los van God bestaat dus niet,
alleen verbeeldt de mensch zich los van God
te kunnen maken. De mensch los van God is
een armzalige fictie.
Helaas de groote massa meent los van God
te kunnen staan, verbeeldt zich op zich zelf
te kunnen staan.
De consequentie hieruit voortvloeiend, leidt
tot de ontkenning der zondeschuld en de nood
zakelijkheid der verlossing.
Er is geen dwaling die de waardigheid van
den mensch zoozeer verminkt als die van het
individualisme. En als wij blijven varen op
het kompas dat ons met ons individualisme,
maatschappelijk op de klippen liet loopen dan
loopen we er binnenkort weer op.
Er moet een nieuw persoonlijkheidsbesef
komen dat niet langer, een leugen zijn zal,
maar dat ons leert een menschenkind te zijn
door God voor God en tot God, dat we zijn
een kind van Adam door de zonde verloren
en door de Verlossing teruggebracht tot God.
De mensch en de economie
De tweede inleider van dezen dag was mr.
M. M. G. Th. de Kort uit Bussum.
Dat wat het spraakgebruik onder economie
verstaat is geenszins identiek met de econo
mische wetenschap.
Economie is slechts betrekkelijk autonoom,
zij staat in een hiërarchische verhouding tot
de moraal. Een economische wetmatigheid
leert ons wat in de volkshuishouding kan of
niet kan, terwijl de wetten van de moraal zeg
gen of iets behoorlijk is of niet.
Spreker nam dit als uitgangspunt om aan
te toonen aan de hand van voorbeelden hoe
dikwijls in loononderhandelingen, bij deside
rata over inkomstenverdeeling de eigen ken
merken van het economisch-mogelijke en het
sociaal-wenschelijke uit het oog verloren wor
den.
Evenzoo treden deze moeilijkheden op bij de
beoordeeling van het verband tusschen loon en
werkloosheid. Veel te dikwijls wordt al naar
de mentaliteit der betrokkenen of het econo
misch mogelijke of het sociaal wenschelijke
buiten den omvang van zijn werking misbruikt
met al de nadeelige gevolgen voor de solida
riteit en de volkshuishouding.
De inleider ging uitvoerig na hoe juist door
de opkomst van de economische wetenschap
in een periode waarin het liberalisme en in
dividualisme hoogtij vierden, deze wetenschap
een liberaal cachet had verkregen, welke haar
geheel van de werking der moraal heeft los
gemaakt. Meerdere toen ontdekte „wetmatig
heden" kunnen kwalijk gehandhaafd worden
als zijnde in strijd met 's menschen doel. In
die tijden werd niet vóór maar met de men
schen economie gedreven. Een botsing tus
schen deze economie en de christelijke opvat
tingen demonstreerde spreker met een be
schouwing over rationalisatie, waarbij de
mensch in de economie zoo eng betrokken is.
ie nadeelen daaruit kunnen nooit door de
j wetenschap opgevangen worden, wel
ordening zooals deze in Quadregesimo
Anno wordt aangegeven.
wii all<f no vina°°gSte tijd' alduS SPreker> dat
P,.n^ *en wenschen omtrent socia
lisatie en corporatieven staat opvangen en in
cyclick aangewezen door deze en-
Daarmee kan thans geen moment meer ge
talmd worden, willen wij niet uitgeschakeld
worden.
De avond werd doorgebracht met „vrije be
spreking", hetgeen een zeer geanimeerd- en
leerzaam verloop had.
NED- REISVEREENIGING VOOR
KATHOLIEKEN TE ROME.
Men schrijft ons:
Na een prachtige reis kwam een aantal
leden der Ned. Reisvereeniging voor Katholie
ken 5 October te Rome aan, om vijf volle dagen
in de Eeuwige Stad te vertoeven. Zaterdag
avond werd het gezelschap, onder geestelijke
V. ding van kapelaan Lansbergen, in audiëntie
ontvangen door Z. H. den Paus,
Over het bezoek, dat de leden der Union
Internationale de Radiodiffusion Zaterdag aan
Kootwijk hebben gebracht en waarbij hun de
1875 meter-omroepzender is gedemonstreerd,
werkende met één zijband, kunnen wij thans
nog het volgende mededeelen
Den bezoekers werd getoond een oscillografi-
sche weergave van een enkelvoudigen toon, die
op den zender werd gemoduleerd tot een maxi
mum modulatie-diepte, waarbij draaggolf en
zijband even sterk zijn. Er ontstaat dan een
typische kromme, die bewijst, dat de ééne zij-
band afwezig is. De kromme, die met een zuiver
lineaire detectorinrichting is opgenomen, heeft
dan den vorm van een dubbelgelijkgerichte
sinusoïde, waarbij de halve sinuso'ides naast
elkaar staan.
Daarna werd de muziek op dezelfde wijze on
den zender gemoduleerd. Dit werd opgenomen
op een gewoon ontvangtoestel en op een luid
spreker voor de aanwezigen hoorbaar gemaakt.
Een inrichting was samengesteld, die deze
ontvangst op luidspreker onmiddellijk kon om
wisselen met de muziek, direct, met dezelfde
sterkte, op den luidspreker gezet. Daarbij bleek
dat de kwaliteit van den zender goed was.
Tevens werd aan het ontvangtoestel gedemon
streerd, dat slechts één zijb&id aanwezig was.
Aangetoond werd n.l., dat verstemming naar
beide zijden verschillende uitwerking had. Naar
de ééne zijde traden de hooge tonen op den
voorgrond en naar de andere zijde was dit niet
het geval en verdween het geluid vrij snel.
Bovendien werd aan de leden van de Union
de nieuwe kortegolf-telefoniezender met Indië
getoond, welke werkt met één zijband en waar
bij ook de draaggolf onderdrukt is tot op 1 pet.
van haar normale sterkte. Deze zender werkt
reeds circa 4 maanden met Indië met uitsteken
de resultaten, welke resultaten nader werden
toegelicht. Verder werd uiteengezet en gede
monstreerd, dat bij dezen nieuwen kortegolf-
zender zeer veel energie werd bespaard en bo
vendien de lampkosten in belangrijke mate
waren verminderd.
Bij den omroepzender is de energie-besparing
gering, evenals de lampbesparing echter treedt
hierbij op den voorgrond het voordeel, dat de
bandbreedte is verminderd.
Dit beteekent, dat, wanneer alle omroepsta-
tions daartoe zouden overgaan en de ontvang
toestellen zoodanig werden veranderd, dat zij
een smallereji band uit den aether opnamen,
meer stations tegelijkertijd zouden kunnen wer
ken. Hiermede is natuurlijk zeer veel gemoeid,
daar dan een aantal naast elkander liggende
omroepstations moeten veranderen en de ont
vangtoestellen moeten worden gewijzigd.
Een andere mogelijkheid is, dat men, met
behoud van de bestaande ontvangtoestellen, de
omroepzenders tot éénzijbandzenders maakt en
daarbij de bandbreedte, die men wint, gebruikt
om de kwaliteit te verbeteren en hoogere tonen
uit te zenden.
Een bijzondere beteekenis heeft het gedemon
streerde voor den Nederlandschen Omroep.
Onze 1875 M.-golf ligt namelijk dicht bij de
grens van het omroepgebied deze omstandig
heid wordt nu opgeheven wanneer men één
zij band onderdrukt. In zooverre heeft hetgeen
gedemonstreerd werd beteekenis om het onbe
perkt bezit van deze golf voor Nederland te
steunen daarbij zal uiteraard nog nader prac-
tisch moeten worden onderzocht in hoeverre de
bestaande toestellen ongewijzgd kunnen blijven.
Zooals hierboven is uiteengezet heeft de de
monstratie geleerd, dat de verwachtingen gun
stig kunnen tijn in dien zin, dat de eerste resul
taten gunstig zijn uitgevallen.
Wanneer verdere experimenten voor onze
1875 M.-golf goed zullen uitvallen, kan door
Nederland onafhankelijk van andere stations
met één zijband worden gewerkt.
Mocht dit tot uitvoering komen dan is de
overweging opgekomen, in dat geval te beproe
ven een krachtigen dubbelzender te maken,
waarbij de ééne zender met bijbehoorende
antenne de draaggolf uitzendt en de andere
zender met een antenne, die zich op eenigen
afstand van de voorgaande bevindt, den éénen
zijband. Hierbij wordt 50 pet. energie bespaard.
Het eigenaardige is n.l. dat met één zijband
zooiets is te probeeren.
Met twee zijbanden is zooiets niet mogelijk.
De theoretische overwegingen, die hierbij gel
den, kunnen gevoeglijk achterwege blijven.
Adres van het gezondheidscongres aan de
Staten-Generaal.
De ten doode opgeschreven gezondheidscom
missies hebben bij monde van het bestuur van
het Nederlandsch Congres voor Openbare Ge
zondheidsregeling een actie op touw gezet om
door persoonlijk bezoek aan kamerleden nog te
trachten het onvermijdelijke te voorkomen. Bo
vendien hebben zij een nota gezonden aan de
leden van de Staten-Generaal, waarin het voor
noemde bestuur als zijn meening te kennen
geeft dat de voorgenomen opheffing een ern
stig verlies voor de volksgezondheid zou zijn.
Immers in de kringen der gezondheidscommis
sies meent men dat zij door haar samenstel
ling uit vooraanstaande burgers, deskundig op
verschillend gebied en bekend met plaatselijke
toestanden bij uitstek geschikt zijn van advies
te dienen over de zeer uiteenloopende zaken,
de volksgezondheid betreffende. De gezond
heidscommissies zouden volgens hun eigen oor
deel een onmisbare schakel vormen tusschen
overheid en bevolking. Vooral in de kleine ge
meenten zouden zij een steun zijn voor velen.
Adressant meent, dat het nuttige werk ruim
schoots opweegt tegen de kosten en bezuini
ging denkbeeldig zou blijken, omdat het werk
toch zou moeten geschieden door plaatselijke
organen of door de inspectie en dan meer zou
kosten dan nu het geval is. Op al die gronden
dringt het best. van het Congres voor Open
bare Gezondheidsregeling aan op behoud van
die commissies.
In de kringen van het gezondheidscongres
zelf verwacht men blijkbaar niet veel van deze
protestactie, want reeds wordt overwogen de
mogelijkheid om de vereeniging toch in stand
te houden, indien de commissies worden opge
heven.
Het Tweede Kamerlid de heer van Hellen-
berg Hubar had de aandacht van den Minister
van Economische Zaken er op gevestigd, dat
den laatsten tijd tal van buitenlandsche zaken
lieden, met name grossiers en detaillisten, zich
in Nederland hebben gevestigd of maatregelen
nemen zich te vestigen, terwijl de meeste Ne
derlandsche zakenlieden hun uiterste kracht
moeten inspannen om het hoofd boven water
te houden.
Minister Verschuur is het er mee eens dat
het aantal bovenbedoelde buitenlandsche za
kenlieden toenemende is en acht ook onder de
tegenwoordige omstandigheden een onbeperkten
toevloed van buitenlandsche zakenlieden niet
gewenscht.
Die vestiging van zoodanige zakenlieden zal,
evenals reeds ten aanzien van industrieele be
drijven geschiedt, nauwlettend gevolgd en
voor zoover noodig en mogelijk beperkt wor
den. Dat het aantal dezer vestigingen op heden
reeds onevenredig groot zou mogen heeten, is
aan den Minister niet gebleken; hij houdt zich
intusschen van het verloop van dit verschijnsel
op de hoogte.
De bond van exporteurs in de mandenindus
trie, heeft een adres gezonden aan den minis
ter van Economische Zaken, waarin erop
wordt gewezen:
dat in genoemde industrie nood- en wantoe
standen zijn ontstaan doordat er in Engeland
wordt verkocht beneden kostprijzen, hetgeen
tot gevolg heeft dat er loonen worden betaald
waarmede de mandenmakers-werknemers lang
zamerhand tot het pauperisme vervallen en er
teenprijzen worden besteed, welke het den
eigenaars onmogelijk maken dit artikel nog
verder te telen, ondanks den Regeeringssteun
van 100.000. Met dit te lage loon en die te
lage teenprijzen wordt een artikel gefabri
ceerd, dat in Engeland op de markt wordt ge
worpen aan een prijs waarmede de exporteurs
de kosten hunner bedrijven niet kunnen dek
ken, zoodat meerdere fabrikanten-exporteurs
bereids hun personeel ontslag hebben aange
zegd en er nog meerdere zullen volgen, omdat
zij geen verdere risico's kunnen nemen;
dat zij geen steun vraagt, integendeel erop
aandringt geen steun te verleenen aan griend-
cultuur, omdat dit niet noodig is en de schat
kist daarmede onnoodig wordt verzwaard;
dat zij alleen vraagt om instelling van
exportvergunningen aan de bona-fide expor
teurs tegen nader vast te stellen prijzen, dat
hiermede dus een alleszins Nederlandsch be
lang zal worden gediend, terwijl bovendien
geld in Nederland zal blijven wat thans naar
Engeland afvloeit en dat bovendien wordt
voorkomen, dat de Engelsche Regeering we
derom maatregelen zal gaan nemen ter be
scherming harer jonge mandenindustrie.
De Hooge Raad behandelde Maandag een
cassatieberoep van den koopman S. te Hel
mond, die op een stuk karton, dat voor een
raam van een onder zijn beheer staand {mis
hing, woorden had doen schrijven, ontleend
aan een artikel, door hem geschreven in het
periodiek „Het Vuile Ei", welke woorden be-
leedigend werden geacht voor den bank-direc-
teur B. te Helmond.
De rechtbank te Roermond veroordeelde S.
tot 5 weken gevangenisstraf, welke straf het
Hof in Den Bosch voorwaardelijk oplegde.
Voor den Hoogen Raad lichtte mr. A. F. M.
v. d. Meeren uit Eindhoven eenige cassatie
middelen toe. Een onderdeel van een dier mid
delen werd door den advocaat-generaal, mr.
Besier, gegrond geacht. Deze concludeerde tot
vernietiging van het arrest uit hoofde van het
niet hooren van een getuige, die op de getui
genlijst voorkwam en tot verwijzing der zaak
naar een ander Hof. Arrest 6 November.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
Mr. Besier, concludeerde Maandag tot verwer
ping van het cassatieberoep van S. S., exploi
tant van prikplanken. die wegens overtreding
van de loterij wet door de rechtbank te Am
sterdam is veroordeeld tot een voorwaarde
lijke hechtenisstraf van 3 weken en tot een
geldboete van 300 Gulden. Arrest 6 November.
De audiëntie bij Z. H. den Paus.
Omtrent de audiëntie bij den H. Vader op
Zaterdagavond half acht meldt men ons nader,
dat de Heilige Vader de pelgrims 25 minuten
heeft toegesproken en de H. Familie aanspoor
de een luidspreker van den Paus te zijn over
heel Nederland om de beginselen, uitgedrukt
in de encyclieken „Casti Connubii" en „Qua-
dragesimo Anno", steeds dieper te doen be
leven.
Staande aanhoorde Z. H. het lied: Aan U o
koning der Eeuwen, nadat pater dr. Damen
.ss.R. den tekst van het lied in het Italiaansch
had vertaald.
Aan het einde der audiëntie groette de H.
Vader de pelgrims met den in het zuiver Ne
derlandsch uitgesproken christelijken groet:
Geloofd zij Jesus Christus. Een daverend ge
juich brak los. De 500 pelgrims herhaalden
meermalen geestldriftig: Leve de Paus, leve de
H. Vader.
DE LEIDSCHE NAAIMACHINEZWENDEL.
De advocaat-generaal bij den Hoogen Raad,
mr. Besier, heeft gisteren geconcludeerd tot ver
werping van de cassatieberoepen van A. M
en H. J. V., die resp. wegens uitlokking van
verduistering en heling door het Gerechtshof
te 's Gravenhage in de Leidsche naaimachine
zaak veroordeeld zijn tot 9 maanden en tot 6
maanden gevangenisstraf. Arrest 18 October.
DIEFSTAL VAN VAARZEN UIT DE WEIDE
Het Gerechtshof te 's Hertogenbosch heeft
gisteren den caféhouder H. W. J. te Eersel ver
oordeeld tot 2j4 jaar gevangenisstraf terzake
van diefstal van twee vaarzen uit een weide
te Geertruidenberg ten nadeele van de abdij
der Benedictijnen te Oosterhout.
De Bredasche rechtbank had een straf opge
legd van 3 jaar.
INBREKERS IN EEN SIGARENFABRIEK.
In den nacht van Maandag op Dinsdag heb
ben dieven zich door het uitsnijden van een
ruit toegang verschaft tot de sigarenfabriek
van den heer Offerman, gelegen aan den Roer-
mondscheweg te Tegelen.
Er worden ongeveer drieduizend sigaren ver
mist. In de fabriek lag alles overhoop, terwijl
sigaren overal over den grond lagen verspreid.
„NAAR DE VRIJHEID" IN BESLAG
GENOMEN.
De Minister van Justitie heeft opdracht ge
geven aan de politie te Amsterdam tot inbeslag
neming van het oranjenummer van het sociaal-
anarchistische orgaan: „Naar de vrijheid",
waarin een voor het Koninklijk Huis beleedi-
gend artikel voorkomt.
DE GEVAARLIJKE KATAPULT.
Te Borger waren eenige kinderen met een
katapult aan het spelen. Het zoontje van den
landbouwer G. Klaassen werd daarbij met een
steentje in het oog geschoten. Het kind werd
naar het ziekenhuis gebracht en zal waarschijn
lijk het oog moeten verliezen.
Ambtenaar die geheime inlichtingen
verstrekte, en aannemer die er
geld voor betaalde.
Voor de Haagsche rechtbank had zich gisteren
te verantwoorden de 55-jarige J. J. S., bureel
ambtenaar der P. T. T„ thans gedetineerd,
wegens overtreding van art. 363 W. v. S.
Verdachte heeft volgens de dagvaarding in
strijd met zijn plicht verschillende malen aan
den aannemer M. A. v. d. B. te Moordrecht
inlichtingen verstrekt omtrent door den dienst
der P. T. T. aan te besteden werken en daarvoor
geldsbedragen aangenomen in totaal 5 a 6 dui
zend gulden.
Als getuige werd gehoord genoemde aanne
mer v. d. B. (die ter zake eveneens terecht
moet staan), die door den president, mr. de
Joncheere, uitvoerig werd gehoord ten aanzien
van de vraag of hij (getuige) zou begrepen heb
ben of hij met het aanbieden van geld een
strafbaar feit pleegde.
Volgens get. zou hij in totaal elf of twaalf
honderd gulden aan S. hebben betaald.
Verdachte zeide dat hij door bemiddeling van
get. v. d. B. gelegenheid kreeg in verboden
vischwater te visschen. Later heeft getuige hem
uitgenoodigd tot een bespreking waarbij get.
hem inlichtingen vroeg omtrent de deelnemers
aan bepaalde aanbestedingen. S. zeide voorts,
dat get. hem had gezegd, dat nu hij reeds zoo
veel gunsten van dezen had genoten, hij wel
verplicht was de gevraagde inlichtingen te ver
strekken. Verdachte is toen bang geworden.
De president merkte naar aanleiding hiervan
op, dat S. toch met het visschen geen feiten
had gepleegd, die van ernstigen aard waren
en een dergelijken angst zouden wettigen.
De secretaris van den technischen dienst der
P. T. T. de heer van Kesteren verklaarde,
dat S. uitsluitend uit hoofde van zijn dienst
betrekking de wetenschap omtrent de aanbeste
dingen bezat en dat deze ambtsgeheim waren.
31 dienstjaren.
Bij de verdere ondervraging erkende S. die
reeds 31 jaar in Rijksdienst is dat hij den
ambtseed had afgelegd, en dat hij wist, dat hij
tot geheimhouding verplicht was. Verdachte
zeide tot dit misdrijf te zijn gekomen, daar hij
huishoudelijke schulden had en zijn vrouw ver
kwistend was.
Het O. M., waargenomen door mr. P. R. Blok,
ging na, hoe S. als z.g. „blinde" optrad bij de
gebruikelijke aannemers vergaderingen, waarop
de bedragen worden vastgesteld waarvoor een
bepaald werk zal worden aangenomen. Spr.
achtte het feit buitengewoon ernstig en voor
het gezag van den Staat ondermijnend. Deze
handelingen toch zijn koren op den molen van
diegenen, die ons staatsbestel zouden willen
veranderen.
De argumenten, door S. aangevoerd, achtte
spr. zeer zwak, en hij kan niet meegaan met het
reclasseeringsrapport, dat een voorwaardelijke
veroordeeling adviseerde. De ernstige gevolgen
moeten thans geheel voor rekening van S.
komen, die gedurende eenige jaren zijn plicht
als ambtenaar ernstig verwaarloosde. Conclu-
deerend eischte de officier tegen verdachte 2 Yi
jaar gevangenisstraf.
Mr. Krijgsman, de verdediging voerend, be
toogde, dat hier een zware straf van 2% jaar
wordt geëischt ten aanzien van iemand, die zich
niet geheel en al bewust was een ernstig mis
drijf te plegen. De gevolgen zullen afgezien
van een op te leggen straf voor verdachte
zeer ernstig zijn, omdat hij na ruim 33 jaar
dienst, het recht op pensioen verbeurt. Pleiter
verzocht een voorwaardelijke veroordeeling en
onmiddellijke invrijheidstelling van S.
De rechtbank wees dit verzoek af en bepaalde
de uitspraak op 24 October a.s.
Omkooperij.
Vervolgens stond terecht de 40-jarige aanne
mer M. A. v. d. B., uit Moordrecht, die zich te
verantwoorden had wegens overtreding van
art. 177 W. v. S. (het doen van een gift of
belofte aan een ambtenaar met het oogmerk
om hem te bewegen in zijn bediening, in strijd
met zijn plicht iets te doen of na te laten).
Verdachte bekende aan S. verschillende ma
len gelden te hebben gegeven. Hij verwachtte
daardoor medewerking te verkrijgen van S. om
mede in te schrijven.
Mr. Blok betoogde dat uit het vooronderzoek
is gebleken, dat verdachte aanvankelijk heeft
bekend en thans zonder reden op zijn verkla
ringen terugkomt. Dit kan hem echter niet
baten. Bewezen achtte spr. dat v. d. B. zich
heeft schuldig gemaakt aan actieve omkooperij;
een zeer ernstig misdrijf waartegen spr. 2 jaar
gevangenisstraf eischte.
Mr. Simon, uit Utrecht, betoogde dat waar
v. d. B. poogde aan werk te komen, hij met een
straf als door het O. M. geëischt, te zwaar
getroffen zal worden en het inwinnen van een
reclasseeringsrapport gewenscht is, opdat ver
dachte zoo clement mogelijk zal worden ge
straft.
Vonnis 24 October a.s.
Opgravingen van den tempel van Venus
Genitrix, aan de Via del Imperio te Rome
MIJNONGELUK.
WAARSCHUWING
Het staatstoezicht op de volksgezondheid
schrijft: Het schijnt dat op verscheidene kleine
plaatsen getracht wordt door personen, die zich
uitgeven voor verpleegster uit het Wilhelmina-
gasthuis te Amsterdam, langs de huizen buik
banden te verkoopen. Reeds eenige malen
bleek, dat de verkoopsters geen verpleegster
waren en dat. de koopers met het gekochte ge
dupeerd waren. Het publiek wordt tegen deze
praetjjken gewaarschuwd,
Gisterennacht omstreeks half één werd de
politie-brandweer te Delft gewaarschuwd, dat
op den Rotterdamsche weg een hooiberg in
brand stond op het erf van den landbouwer
Klapwijk. Zij begaf zich onmiddellijk daarheen
en was het vuur vrij spoedig meester, omdat
de windrichting niet in die van de belendende
gebouwen was.
Terwijl men bezig was met de nablussching
deelden eenige omstanders den commissaris den
heer U. van der Zee mede, dat een aan dien
weg wonende man had gezegd, dat hij alle wo
ningen langs den Rotterdamsche weg in brand
zou steken.
De Commissaris reed, vergezeld van den in
specteur der recherche, den heer Oerlemans,
met zijn auto den weg op en zag tot zijn schrik
dat verderop de hemel reeds rood werd ge
kleurd door een nieuwen brand. Hij stopte
direct en telefoneerde van af de Lijmfabriek
om een groote spuit.. Hij vervolgde zijn weg
en zag nabij de Haspelfabriek dat een hooiberg
in brand stond op het erf van de landbouwster
de wed. Van den Berg. Ter hoogte van de wo
ning van den landbouwer Duindam werd een
man gezien die aan het opgegeven signalement
beantwoordde. Hij werd aangehouden en be
kende beide branden te hebben gesticht. Een
doosje lucifers stelde hij den commissaris ter
hand. De man, zekere P L. werd gearresteerd
en aan het bureau van politie opgesloten.
De politie was inmiddels met een groote spuit
op het erf van den landbouwster van den Berg
gekomen, die met haar zeven kinderen die in
de woning sliepen, nog tijdig gewekt konden
worden. Door het nat houden der gebouwen
konden deze voor het vuur worden gespaard
De hooiberg is uitgebrand,
Op de mijn Oranje Nassau III geraakten de
mijnwerkers J. V. en Th. S. onder vallend ge
steente en werden doodelijk getroffen.
Beiden waren gehuwd en woonachtig te
Heerlerheide.
Familie-veete uitgevochten..
De laatste dag van de Nijmeegsche kermis,
de zoogenaamde dolle Maandag, is niet zonder
incidenten verloopen. In een café aan de Ko
renmarkt is het Maandagavond, naar het
„Hbld." meldt, tusschen den kastelein en eenige
familieleden alsmede twee bezoekers, cjie in
min of meer beschonken toestand verkeerden,
tot een vechtpartij gekomen, waarbij de café
inventaris zoo goed als geheel werd vernield
en vóór de politie had kunnen ingrijpen, alle
deelnemers aan het gevecht min of meer zwaar
werden gewond.
Omstreeks zes uur waren twee broers, beiden
goede bekenden van de politie en beruchte
vechtersbazen in het café van zekeren G. ge-
komen. Tusschen de beide bezoekers en dejj
kastelein bestond een familiveete en de laatste
dagen scheen er reeds op gezinspeeld te zijn,
dat deze moest worden uitgevochten.
De kastelein verkeerde in de gunstige om
standigheid, dat zijn schoonzoon en zijn zwager
in het café aanwezig waren en hem, zoo noo
dig, assistentie konden verleenen. Het duurde
niet lang, of de gebroeders hadden op de veete
gezinspeeld, waarop een woordenwisseling ont
stond, die een steeds heftiger karakter aannam.
Enkele bezoekers, die een handgemeen vrees
den, namen overhaast de vlucht. Het bleek
daarna spoedig, dat hun vrees niet ongegrond
was, want direct na hun vertrek werden de
eerste klappen uitgedeeld. Er ontstond toen een
algemeene vechtpartij, waarbij met flesschen,
kruiken, biljartkeuen, stoelen en andere ge
makkelijk hanteerbare voorwerpen gesmeten
en gegooid werd. Toen men hiermee niet snel
genoeg een beslissing kon krijgen, werden de
messen voor den dag gehaald en in het café,
dat door de gebroken meubelen en glaswerk
en de vernielde lampen min of meer een Wild-
West-aanzien had verkregen, ontstond 'n woest
gevecht van man tegen man. De ruiten aan de
straatzijde, ongeveer het eenige, dat nog ver
nield kon worden, werden ingeworpen, en hier
door werd de aandacht van de politie getrokken
die direct met een groote macht het terrein
van het gevecht bezette en na veel moeite erin
slaagde, het vechtende kluwen te ontwarren
en partijen te scheiden.
Het bleek, dat de gebroeders in den hoek
hebben gezeten, waar de meeste slagen waren
gevallen. Zij bloedden uit verscheidene wonden
aan hoofd en handen; het overige gedeelte
van hun lichaam was bont en blauw gebeukt.
De oudste had een zeer diepe snij wonde, over
beide polsen en slagwonden op het hoofd. Zijn
broeder zag er al even ontoonbaar uit: zijn
linkerhand en hoofd warén zwaar gekwetst. De
kastelein en zijn familieleden waren er betrek
kelijk goed afgekomen, ofschoon ook zij de
sporen van het gevecht duidelijk vertoonden.
Een geneesheer was eenige men werkzaam om
de gewonden te verbinden. Het café moest met
een slang op de waterleiding van de bloed
sporen worden gereinigd.
Op slag gedood.
Maandagavond ongeveer kwart voor tien re
den op den nieuwen Rijksweg nabij de Stoep
te Naarden twee groote vrachtauto's z.g. trac
tors met trailers van de firma Duyts uit Baarn
De auto's waren geladen met marktgoederen
en kwamen uit de richting Amsterdam. De
voorste auto werd bestuurd door N. M. v. D.
uit Baarn, terwijl naast hem gezeten was de
21-jarige expeditieknecht E. L., eveneens uit
Baarn.
Deze had voor het verrichten van een of
andere bezigheid zich tusschen tractor en aan
hangwagen begeven. Op een gegeven moment
voelde de bestuurder een schok, waarop hij
door het achter raampje van de cabine keek om
te zien, wat de oorzaak hiervan was. Tot zijn
grooten schrik zag hij, dat zijn kameraad zich
niet meer op het platform bevond. Hij stopte
onmiddellijk en zag dat de knecht met ver
minkt lichaam op den weg lag.
De wielen van den aanhangwagen waren
over hem heengegaan en hadden hem op slag
gedood. De politie van Naarden heeft het lijk
in beslag genomen en naar het lijkenhuisje
doen vervoeren.
Gekleed zwemmen zonder resultaat.
Tijdens een transport van Wijk bij Duurstede
naar Utrecht, vlak voor het huis van bewaring
in de laatste stad heeft gisterenmiddag een ge
vangene aan zijn twee bewakers weten te ont
snappen.
In gezelschap van twee veldwachters arri
veerde hij in de Gansstraat te Utrecht per auto
bus. Bij het uitstappen zag hij kans er van door
te gaan.
Hij zwom een klein watertje over, bracht een
kerkhof, waar juist een begrafenis was, in con
sternatie, maar zag zijn vrijheid niet zoo lang
daarna weer een einde nemen, toen hij door
Utrechtsche rechercheurs weer werd ingere
kend. Een groot aantal politiemannen was n.l.
uit Utrecht op rijwielen een jacht begonnen
en deze overmacht was den man te machtig.
