m
DE R. IC. UNIVERSITEIT.
MANIFEST VAN DE R.K. STAATSPARTIJ
50 35 20
mmm
MAANDAG 16 OCTOBER 15 J
r BIJ HET TWEEDE LUSTRUM.
VERZEKERINGSWEZEN EN R. K.
MIDDENSTANDSBOND.
Adres réorganlsatiecommissie voor het
verzekeringswezen.
DE BELOFTE-KWESTIE BIJ DE
N. P. V.
NIJVERHEIDSRAAD.
HET LEIDSCHE STADHUIS.
BEZUINIGING BIJ DE SPOORWEGEN.
DR. C. HOITSEMA GAAT HEEN.
GOD GEZAG VRIJHEID
BEDRIEGERS BEDROGEN.
Een nieuwe smokkelaarstruc, die
geen succes had.
.Twee Tilburgenaars in België
gearresteerd.
89-JARIGE MAN AANGEREDEN.
BOTSING TUSSCHEN TRAM
EN AUTO.
NU goedkooper!
BESCHERMING TEGEN GIFGASSEN.
DE MERAPI.
HEEN EN TERUG OVER DE GRENS.
-AA
«IÉ
Op den zeventienden October a.s. zullen de
poorten onzer Universiteit tien jaren open
staan. Wat is er in gegaan, wat kwam er uit?
Die vragen zijn de overdenking waard.
Er in gedragen is veel geld van het Ka
tholieke volk. Het zij er om geprezen. Offe
ren zit den Katholieken in het bloed. Het
zij er mee geluk gewenscht. Offeren houdt
de zielen lenig. Anderen mogen zich ergeren
om het vleiende fluweel van het kerkezakje.
om den aanmatigenden klank der toegescho
ven schalen, zij leggen dan niet den juisten
zin in hetgeen hun mishaagt. Deelnemen aan
het Offer doet eerst hij die geeft. Geest of
goed? Natuurlijk beide. Waar iemands schat
is, is zijn hart. Donner et retenir ne vaut.
Dat heeft het voorgeslacht begrepen. Ge
lukkig een tijd, die het niet vergeet in tegen
spoed.
Voor den offerzin voegt dankbaarheid in
woord en daad. Eenigen tijd is er een aan
drang voelbaar geweest, om den naam der
Katholieke Universiteit door een meer
kleurloozen, wil men meer romantisch ge-
kleurden, naam te vervangen. Zulk een
streven deed, naar mijn persoonlijk inzicht,
niet geheel recht wedervaren aan hetgeen
onze instelling aan het roomsche volk ver
schuldigd is. Om den geloove geeft dit, niet
om een romantisch ideaal. De naam, die aan
onze Universiteit is meegegeven, heeft be-
teekenis over de geheele wereld. Dien naam
met fierheid te voeren, lijkt ons een beter
blijk van dankbaarheid dan het wekken van
welke schoone fantasieën ook. Wat wij on
der anderen naam meer bereiken zouden,
komt ons niet toe. Wie zich aan ons ergert,
genezen wij niet door een pseudonieum te
dragen. In het buitenland moge men daar
voor gevoelig zijn, de Nederlander houdt
van ja of neen, bij vriend en vijand.
Wat er verder in de Universiteit gegaan
ïs? Een schat van arbeid en toewijding. Bij
het bestuur der St. Radboudstichting, bij
haar curatoren, bij haar comité's. Het past
ons voor een klein deel niet om te zeggen,
maar voor een groot deel nog minder om
te verzwijgen: ook bij haar docenten, amb
tenaren en beambten. Tantae molis erat!
Wat andere universiteiten in ons land op de
onze voor hadden door eeuwenoude repu
tatie, door zooveel andere voorrechten, wel
ke eenieder kent, is niet in enkele jaren in
te halen. Stalen ijver, uiterste krachtinspan
ning zijn daartoe vereischt. Het eerste ge
slacht wist, toen het aantrad, dat het zich
volkomen had te geven. De veelbeteekenen-
•de krans heeft het niettemin met blijdschap
aanvaard. Van der Velden, de Langen Wen-
dels, Huybers, van der Grinten, om alleen de
hoogleeraren te noemen, rusten reeds van
een arbeid boven mate. Him nagedachtenis
vlamt op uit de bladen, die de geschiedenis
dezer tien jaren zullen levendig houden. Zij
werkten een korten, felleft, heerlijken dag.
Zij leven elders voort om den arbeid van
hen, die moesten blijven, gade te slaan en
vruchten te doen dragen.
Ten slotte ontving de Universiteit een goed
deel van Neer land's jongelingschap. Vooral
op dit punt is heerlijke voortuitgang zicht
baar. Het eerste jaar werden er in de drie
faculteiten, van godgeleerdheid, letteren en
wijsbegeerte en rechtsgeleerdheid, te zamen
189 studenten ingeschreven. Dit getal was
het blanco crediet, dat de ouders ons schon
ken van hun best bezit. Het is waar, dat de
eigen universiteit nooit gemeend heeft alle
katholieke studeerenden tot zich te trekken.
Er zijn respectabele redenen om een andere
inrichting van onderwijs te kiezen. Maar
daaronder kan in het algemeen niet worden
gerangschikt het motief, alleen hierin ge
legen, dat andere uniyersiteiten meer kans
zouden bieden om materieel vooruit te
komen. Al ware dit juist, dan nog zou het
hoogere goed boven het lagere moeten wor
den gesteld. Maar ook de feitelijke grond
slag van'die meening faalt. De wereld kijkt
op den dag van heden gelukkig heen door
den schijn, die zoolang voldoende is geweest
om afgestudeerden van bepaalde inrichtin
gen op de hoogste plaatsen te brengen. Op
innerlijke deugdelijkheid komt het aan.
Manieren zijn een begeerlijk goed, maar zoo
zij niet door deugd gedragen worden, be
driegen zij. Meer bewondering dan de ouders
die alleen om uiterlijke voordeelen hun kin
deren in den geestelijken vreemde zonden,
verdienen die pioniers, welke getuigenis af
legden van fier geloof in den adel van hun
geslacht, dat bezwaren door eigen kracht
kan overwinnen, dat geestelijke dingen ge
ven kan en niet van anderen behoeft te ont
vangen. Talrijk en ontroerend zijn de ge
vallen, waarin het jonge geslacht dit alles
beter inzag dan het oude en onze universi
teit verkoos in weerwil van in andere rich
ting uitgeoefenden aandrang.
Het resultaat hiervan is in de afgeloopen
jaren gebleken. Niet alleen het getal der
studenten levert hiervan het bewijs. Tot
boven de 500 is dit gestegen. Het pas uitge
komen jaarboek der St. Radboud-stichting
over 1933 doet zien, dat onze faculteiten,
zoowel der letteren en wijsbegeerte als van
de rechten wat betreft het aantal studenten
en toehoorders in 1930/31 reeds de derde
plaats van de zes Nederlandsche universitei
ten hadden bereikt. Daarvan heeft niemand
onzer tien jaren geleden zelfs maar ge
droomd.
Wat er aan vruchten uit de Universiteit
gedragen zijn Het is moeilijk de geschie
denis te schrijven van zijn eigen tijd. Ver-
grooten schaadt even zeker als verkleinen.
Er kunnen er zijn, die meer van de hoog
leeraren hadden verwacht. Zij mogen zich
verzekerd houden, dat niets ons verder is
dan zelftevredenheid. Onze verantwoorde
lijkheid drukt ons dag en nacht. Niet min
der redenen hebben wij dan anderen om de
rekenschap, die eens van ons gevorderd wor
den zal, te duchten. Maar hen, die ons vra
gen, meer nog dan wij deden, in het open
bare leven op te treden, mogen wij herinne
ren aan onzen eersten plicht, het opgroeien
de geslacht in dagelijkschen omgang voor te
gaan. Elke les, die wij door een spreekbeurt
buiten verzuimen of zonder voldoende
voorbereiding zouden geven, verscheurt bij
onze hoorders banden van tucht en plichts
besef, welke in dezen tijd zoo onontbeerlijk
zijn. Het is beter jaarlijks tien leerlingen, be
zield met geestdrift en bekwaamheid, af te
leveren, dan zelf de enkele jaren, die ons
resten, ware het mogelijk, te schitteren. On
ze tweede plicht, aan den eersten gelijk, is
naar beste vermogen de wetenschap te die
nen. Zonder de zestienhonderd publicaties
van onze hoogleeraren, welke men in de
jaarboeken der universiteit vindt opgesomd,
ware het onmogelijk geweest in deze tien
jaren den naam van gelijkwaardigheid van
ons onderwijs te vestigen.
Niet de hoogleeraren, niaar de studenten
maken den roem uit van elke universiteit.
Dit woord, door een wijs man van eerstge
noemde soort gesproken, laat het opmaken
van een volledige balans op dit oogenblik
nog niet toe. Totaal zijn door onze instelling
278 afgestudeerden afgeleverd. De ongunst
der tijden heeft nog niet allen hunner de
gelegenheid gegeven te toonen, wat zij waard
zijn. Maar laat ons vaderland zich daarover
geen zorgèn maken. Tien jaren verder zal
het geen moeite meer kosten onze facultei
ten door eigen menschen te bezetten. De
achterstand van vroegere jaren wordt met.
reuzenschreden ingehaald. Wat hier op elk
gebied, ook buiten dat der wetenschap, aan
banden wordt geknoopt is op zichzelf de
groote offers meer dan waard. Er is een
stijl, een rechtgeaarde trots, een onderling
verstaan, in het kort een academische ge
meenschap aan het groeien, welke, naar wij
met grond vertrouwen, niet vergeten zullen
worden door hen, die eenmaal hier studeer
den. Het tweede geslacht zal den weg naar
Nijmegen gemakkelijker vinden dan het
eerste.
Ziedaar onze verantwoording van het af
geloopen tiental jaren. In Dei nomine felici-
ter. Hoezee in Godes naam.
E. VAN DER HEIJDEN,
h.t. Rector Magnificus.
De centrale reorganisatie-commissie voor
het verzekeringswezen, heeft aan den
Ned. R.K. Middenstandsbond een schrijven ge
richt, paar aanleiding van het feit, dat de R.K.
Middenstandsbond is begonnen haar bemidde
ling te verleenen bij het sluiten van verzeke
ringen voor haar leden waarbij deze, hetzij
door het teruggeven van een deel der provisie
hetzij door een zoojanaamd collectief con
tract, eenigermate worden bevoordeeld.
Het schrijven zegt o.m.:
„Wij meenen onder uw aandacht te moeten
brengen, dat u daardoor een ander deel van
den middenstand in haar bestaan aantast, een
deel dat tevens onderdeel van de clientèle uwer
leden vormt. De ettelijke duizenden leden van
nevengenoemde organisaties die met nog vele
duizenden anderen, niet bij haar georganiseer-
en het verzekeringsbedrijf als beroep uit-
oe enen en waarvan verschillende ook behooren
tot de leden uwer organisatie, kunnen bezwaar
lijk goedvinden dat organisaties als de uwe op
hun terrein misstanden gaan scheppen en gaan
treden moe rechten, die zij meenen in de maat
schappelijke samenleving te hebben verkregen.
Wanneer de middenstandsorganisaties eener-
zijds tegen verbruiks-coöperaties, anderzijds te
gen het groot-winkel- of warenhuisbedrijf zich
paraat stellen en opkomen voor het recht van
den middenstand, komen zij met logica en con
sequentie in flagranten strijd indien zij deze
haar bedreigende euvelen in eigen kring en ten
eigen bate, ten koste van een andere categorie
middenstanders, gaan toepassen.
Met alle ernst willen we er daarom bij u op
aandringen elke inmenging op assurantiege-
bied te willen laten varen en den leden onzer
organisaties welke zeer zeker evenzeer onder
de crisis hebben te lijden als de uwe, de ui -
oefening van hun bedrijf niet te bemoeilij en o
onmogelijk te maken".
De C.R.C. houdt een vergadering in Hotel
„Noord Brabant" te 's Hertogenbosch, op Zater
dag 21 October a.s. des nam. half 4 uur precies,
waar de secretaris der commisie, de heer de
Jonge een causerie zal houden over: „Inconse
quentie van den Middenstand.
EXAMEN NED. R- K. POLITIEBOND
Bij het Vrijdag te 's-Hertógenbosch gehou
den examen ter verkrijging van het politie-di-
ploma van bovengenoemden bond, werd het
diploma met aanteekening behaald dooi F. C.
Verheijen te Oisterwijk, A. Wouben, te Kaats
heuvel, F. Meijer te Schaesberg en J. D. Hou
ten te Maastricht: het gewone diploma door:
M. Jongsk, L. N. Nijkerk, G. J. Letsch, J. C. A.
Uitdenwilligen, J. A. Simonis en F. J. v. d.
Weerd, allen te Schiedam. A. J. Verdaasdonk
te 's-Heerenberg, H. L. W. Voskuilen te Sit-
tard, J. Volkerink te Holten, A. v. Munster te
Zwammerdam. F. Matton te Vianen en F. P. v.
Heel te Terheijden.
De Baden-Powell-belofte vastgesteld.
Men herinnert zich wellicht de kwestie over
de belofte-aflegging voor leden van „De Ne
derlandsche Padvinders". Onze „Katholieke
Verkenners" stonden hier geheel buiten, aan
gezien zij in hun eigen „Aanvullingen" op de
spelregels deze zaak volkomen hadden gere
geld en het voor hen op de eerste plaats aan
kwam, een belofte van trouw tegenover God
in de belofte op te nemen. Bovendien wensch-
ten zij het fundament, waarop de stichter Lord
Baden Powell zijn systeem had geplaatst on
aangetast te laten en de Nederlandsche ver
kenners niet als „Chineezen van Europa" in
een uitzonderingspositie te plaatsen.
De kwestie liep dus uitsluitend in de N.P.V.,
de neutrale en christelijke groepen, georgani
seerd in „De Nederlandsche Padvinders.
De te wijzigen belofte luidde aldus:
„Op mijn eerewoord beloof ik ernstig te
zullen trachten mijn plicht te doen (tegenover
God en mijn land), iedereen te helpen waar ik
kan en de padvinderswet te gehoorzamen."
Het tusschen haakjes gestelde gedeelte was
facultatief gesteld doch thans heeft de Raad
der vereeniging in zijn jongste vergadering
goedgekeurd, de haakjes te laten vervallen en
de geheele belofte voor leden verplicht te
stellen. De oorspronkelijke Baden Powell-be-
lofte zal dus voor alle groepen der vereeniging
gelden. De Hoofdverkenner, Z. Exc. Rambon-
net verkreeg machtiging van den Raad, onder
bepaalde omstandigheden voorloopige vergun
ning te verleenen om de tot dusver geldende
belofte te handhaven.
De Raad der Vereeniging is uitgebreid met
de volgende personen: mr. J. Donner, lid van
den Hoogen Raad, oud-minister van justitie,
staatsraad mr. J. B. Kan, oud-minister van bin-
nenlandsche zaken, Ph. Mees, jhr. mr. Ch. Ruys
de Beerenbrouck, minister van staat, voorzit
ter van de Tweede Kamer, en luit-generaal H.
A. Seyffardt.
NATIONAAL CRISIS-COMITé
Het Nationaal Crisis-Comité deelt mede
Met erkentelijkheid maakt het Nationaal Cri
sis-Comité bekend, dat van de Nederlandsche
Vereeniging voor Ambachts- en Nijverheids-
kunst alsnog twee kostbare prijzen voor de ra-
dio-prysvraag zijn ontvangeneen exemplaar
in zilver van den door deze vereeniging uit
gegeven huwelijkspenning (eventueel met in
scriptie) en een volledig stel jaarboeken der
vereeniging (seriewerk in 11 deelen). Voor
deze uitgave werd Regeeringssubsidie ontvan
gen. Deze laatste prijs werd aangeboden door
de V. A. N. K. en W. L. j. Brusse's Uitge
versmaatschappij te Rotterdam te zamen.
Tot en met Woensdag a.s. (18 October) kun
nen nog prijzen voor de prijsvraag worden in
gezonden.
VOOR HET ACHTTIENDE KIND.
H. M. de Koningin heeft een milde gift ge
schonken aan het gezin van Jac. v. Peer Broos
te Bosschenhoofd (N.B.) ter gelegenheid van
de geboorte van het 18de kind van dit echt
paar. Nog dertien van de kinderen zijn in
leven.
Bewust van haar verantwoordelijkheid te
genover God en ons geheele volk, wenscht
de leiding der R.K. Staatspartij een woord
te spreken tot alle Nederlanders, in het bij
zonder tot alle Katholieke Nederlanders. Zij
wil, dat ieder wete, hoe zij haar plaats be
paalt in het staatkundig leven in Neder
land, en aan welke beginselen zij onvoor
waardelijk zal vasthouden.
De Katholieke Partij in Nederland is, wat
zij tot dusverre was en wat Schaepman ge
wild heeft dat zij zijn zou:
„Een vrije vereeniging van Katholieke
Nederlanders, die uiting geven aan hun
politieke persoonlijkheid."
Met hem erkent de huidige partijleiding,
dat de Katholieken „rustig kunnen zijn",
maar even diep is zij overtuigd van zijn
waarschuwing, dat iedere rust zonder waak
zaamheid een gevaar is en dat ook het krach
tigst bestaan moet worden gehandhaafd.
Dit bestaan wil de partij handhaven, niet
door een „kerkelijke" partij te zijn, wat zij
nooit was, maar door tot grondslag te hou
den een staatkundig program, dat eigen oor
sprong verraadt, eigen kleur toont, eigen
karakter draagt.
Wat den principiëelen grondslag van dit
program betreft: de „geestelijke beweging",
welke de grondslag moet zijn voor ons han
delen op elk gebied des levens en daaraan
overtuiging, kracht en stuwing moet geven,
is het Katholicisme- Juist met het oog op het
staatkundige houdt de Katholieke Partij on
wrikbaar vast aan de groote beginselen van
wijsbegeerte en openbaring over oorsprong
en bevoegdheid van het gezag, over wezen
en inrichting van der. Staat, zooals die zijn
ontwikkeld in de encyclieken der Pausen,
inzonderheid in „Immortale Dei" van Paus
Leo XIII en in „Ubi arcano Dei" van Paus
Pius XI, en voor dezen tijd zeer in het bij
zonder wat de taak van den Staat met
betrekking tot de maatschappelijke orde
betreft, in de encycliek „Quadragesimo
Anno".
De Katholieke Partij houdt vast aan de
altijd door haar beleden waarheid, dat de
wettige Overheid met macht bekleed is en
gehoorzaamheid kan en moet eischen van
allen, omdat haar gezag uit God is.
In de lijn van een groote traditie erkent
de Katholieke Staatspartij de souvereine
rechten van het Huis van Oranje en de
eigen taak van het Koningschap, dat zij be
schouwt als ons hoogste nationale bezit en
welks eigen recht zij wil zien geëerbiedigd.
Zij heeft dat altijd gewild en ook metter
daad getoond.
Voor de Katholieke Partij is souvereinï-
teit echter geen absolutisme. Zij beseft, dat
de ministerieele verantwoordelijkheid een
weldaad is voor de Kroon, die geen werktuig
in handen van Ministers is, maar integen
deel hun contróleerend geweten.
Omdat, zeker in Nederland, de taak der
overheid niet behoorlijk kan worden ver
vuld zonder gezonden volksinvloed, wil de
Katholieke Partij vasthouden aan een ver
tegenwoordiging des volksDe samenwer
king van Overheid en volk, toegepast met
wijze beperking, moet verzekeren een goed
geordend medezeggenschap en de openbars
behandeling der openbare zaak. Juist om
deze groote volksgoederen in hun wezen
lijke beteekenis te behouden, zullen in prak
tijk en wetgeving de wijzigingen moeten
worden gebracht, waardoor uitwassen wor
den afgesneden en het waarachtig volks--
belang wordt gediend.
Een regeeringsvorm echter, waarin eJke
parlementaire zelfstandigheid als verzet
wordt beschouwd, verwerpt de Katholieke
Partij, als volkomen in strijd met de ge
schiedenis en den aard van ons volk. Zulk
een regeeringsvorm is een gevaar voor ge
zag en vrijheid beide.
Daarom stelt de Katholieke Partij zich
met beslistheid te weer tegen eiken vorm
van dictatuur.
Ook in het licht der aan al te velen on
bekende geschiedenis is het aan geen rede
lijken twijfel onderhevig, dat ondermijning
van deze grondslagen onzer staatkundige in
stellingen slechts kan leiden tot een bloed-
arme verzwakking zoo niet algeheele uit
schakeling van den heilzamen invloed,
welken de Katholieken kunnen en moeten
oefenen ten bate van Nederland.
Zeer bijzonder in dezen bewogen tijd vor
dert het landsbelang een zoo krachtig moge
lijk steunen van het zware werk der Regee
ring. Die steun mag in Nederland nimmer
bestaan in een gelijkgeschakeld medejui-
chen. Hij moet zijn opbouwend en stuwend
medewerken. Daarom stelt de partijleiding,
in volledige overeenstemming met de fractie
in de Tweede Kamer der Staten-Generaal
thans voorop een aantal maatregelen, die
aan het program-1933 concrete uitvoering
geven. Voor de verwezenlijking daarvan
vraagt zij de leiding der Regeering en de
medewerking van het Parlement.
Een economisch beleid,
met name een handelspolitiek, welke met
het oog op den landbouw, de nijverheid en
den handel ook in de tegenwoordige om
standigheden de volkswelvaart zooveel mo
gelijk verzekert, zoowel door het binnen-
landsch verbruik steeds meer in te stellen
op de eigen productie, als door het toepassen
van wederkeerigheid bij de regeling der in
ternationale handelsver houdingen. Werk
behoud en werkverruiming behooren in elk
opzicht voorop te staan, omdat de volks
kracht alleen kan worden gered door werk,
vooral voor de jeugd. Daartoe strekkende
maatregelen mogen niet worden uitgesteld
noch vertraagd totdat in feite een sluitende
begrooting is verkregen.
Een maatschappelijke opbouw,
die naar de wijze inzichten, ontvouwd in de
encycliek „Quadragesimo Anno", de huidige
individualistische wanorde beëindigt en een
orde in het leven roept, welke voor goed den
klassenstrijd terzijde stelt, den overbelasten
Staat verlicht en den beroepsstanden hun
plaats geeft in een corporatieve maatschappij-
Steun aan den middenstand
in zijn moeilijken strijd, om in de vergroeide
maatschappelijke verhoudingen eigen plaats
en taak te behouden, mede door het treffen
van voorzieningen tegen ontoelaatbare prak
tijken en van maatregelen tot verlichting
van lasten.
Handhaving van het gezag,
dat met beleidvolle kracht elk optreden in
woord en daad onderdrukt zoo dit een aan
randing beteekent van onze grondwettelijke
instellingen, in het bijzonder voor de positie
l van ons nationale Koningschap.
Beveiliging van de Christelijke
grondslagen
van ons volksleven, door een krachtige ge
zinspolitiek, welke tot uiting behoort te ko
men in belasting- en schoolgeldregelingen,
welke rekening houden met de gezins
grootte; in een verbod van den arbeid van
gehuwde vrouwen niet-kostrwinsters; in
de normen voor steun aan de door werkloos
heid getroffenen.
Daarnaast worde de krachtigste bestrij
ding ter hand genomen van de openbare
zedenverwildering en van alles wat deze in
de hand werkt.
Aanvullen der regeling inzake het
cumuleeren van inkomsten,
uit openbare ambten,
met name in dier voege, dat aansluiting
wordt verkregen tusschen de regeling in het
Rijk, de gebiedsdeelen Overzee, en Provin
ciën en Gemeenten, en dat voor die pen
sioenen, welke in feite het karakter van
wachtgeld dragen, ook een daarmede over
eenkomende regeling wordt getroffen.
Tegengaan van elke niet beslist nood
zakelijke gelijktijdige vervulling van amb
ten.
Nadat de taak voor den eerstkomenden
tijd aldus is afgebakend, kan de partijleiding
in eigen gelederen geen verzwakking of
halfslachtigheid dulden.
Zij moet eischen: sterke
aaneensluiting.
Daaruit volgt, dat zich buiten het werk
der partij stellen:
lo. zij, die op eenigerlei wijze zij het
formeel binnen het partijverband actie
voeren in en door middel van andere orga
nen dan die, welke het partijreglement kent
of het Partijbestuur aanwijst;
2o. zij, die openlijk doen blijken, dat zij
hun staatkundig streven gronden op eenige
andere beweging al dan niet in den vorm
een er partij organisatie.
Natuurlijk beteekent dit niet doodende ge
lijkschakeling of het onderdrukken van op
bouwende gedachtenwisseling. Sterke aan
eensluiting is onafwijsbare eisch, voor doel
bewust werk, in een zwaren tijd met groote
verantwoordelijkheid.
Zoo meent de partijleiding haar standpunt
tegenover vriend en buitenstaander duide
lijk te hebben bepaald. Overtuigd, dat zij
grootsch werk te doen heeft, waarbij op dit
keerpunt in den tijd de hulp van velen noo-
dig is maar niet minder hun inzicht dat
niet slechts voor het heden, maar ook voor
de toekomst moet gearbeid worden, doet zij
een beroep op alle Katholieke Nederlanders,
op mannen en vrouwen van allen stand en
rang, op oud, maar vooral ook op jong, om
op den grondslag van bovengenoemde be
ginselen maar ook alléén op dien grond
slag en met verwijzing naar haar op den
voorgrond geschoven programmapunten zich
aaneen te sluiten ter verdediging en ter
handhaving van de groote beginselen, welke
kunnen worden samengevat in de woorden:
GOD, Dien wij als Katholieken wenschen
te dienen;
GEZAG, dat wij gehandhaafd willen zien
hoog boven de partijen en verpersoonlijkt
in onze Vorstin;
VRIJHEID, welke wij tot uitdrukking wil
len zien gebracht in een gezonden volksin
vloed, die het gezag schraagt en heel de
volksgemeenschap ten goede komt..
Zóó alleen wordt gevoerd een
waarachtige vaderlandsche poli
tiek en kan Nederland zichzelf
blijven
De Voorzitter van den Partijraad:
AALBERSE.
Het Bestuur der R. K. Staatspartij:
C. GOSELING, Voorzitter.
FRANS TEULINGS, Secretaris.
Dr. Posthuma draagt het voor
zitterschap over.
In een daarvoor belegde vergadering van
den Nijverheidsraad, welke 13 October is ge
houden, heeft de aftredende voorzitter, dr. F.
E. Posthuma het presidium, hetwelk hij ruim
12 jaren heeft bekleed, overgedragen aan zijn
opvolger, den heer C. J. P. Zaalberg.
Na de aanvaarding van zijn ambt heeft de
nieuwe voorzitter de groote verdiensten van
den heer Posthuma jegens den Nijverheidsraad
en de Nederlandsche industrie in het licht ge
steld.
Vervroegd ontslag.
Naar de a.r. „Rotterdammer" verneemt, heeft
de directie der Nederlandsche Spoorwegen be
sloten alle arbeiders-remmers en verder alle
treinconducteurs van 55 jaar en ouder met ver
vroegd ouderdoms-pensioen te ontslaan.
Als muntmeester bij 's Rijks Munt.
Na een werkzaamheid van vier en dertig jaar
bij 's Rijks Munt heeft de muntmeester dr. C.
Hoitsema thans eervol ontslag gevraagd, meldt
„de Telegraaf". Dr. Hoitsema heeft aan de re
organisatie van de Munt meegewerkt.
In verband met de inkrimping van de werk
zaamheden aan 's Rijks Munt had dr. Hoitsema,
naar men het blad mededeelde, zijn ontslag als
muntmeester aangeboden, daar ook zijn aftre
den tot vereenvoudiging zou kunnen leiden.
Het ligt in het voornemen van dr. Hoitsema
zich in Diepenveen te vestigen.
Woensdagmorgen werd de garage-Otten Te-
legraafstraat te Tilburg opgebeld door iemand,
die verzocht met een blauwen Citroën-wagen
voor te komen rijden aan een bepaald pand
aan den Korvelschen weg aldaar. De opdracht
gever deelde nog mede, dat hij liefst had dat
de wagen zou worden bestuurd door den chauf
feur, P. A. A. H. wonende Zeestraat aldaar.
Men zeide den wagen noodig te hebben voor
een rit naar Amsterdam. Nadien is echter ge
bleken, dat de bedoelde chauffeur met den
Tilburgschen smokkelaar P. M. onder een
hoedje heeft gespeeld en dat zij de auto heb
ben gebruikt voor het smokkelen van boter
uit België.
Zij hebben echter niet bepaald geboft. De
auto is namelijk op haar smokkeltocht aan de
Belgische grens vermoedelijk bij Zundert of
Strijbeek door douanebeambten beschoten. De
smokkelaars zijn daarop met de auto de grens
overgevlucht naar België waar zij hebben ge
tracht de auto te verkoopen. De candidaat-
kooper te Meerhout (België) vertrouwde ech
ter de zaak niet en stelde de politie van het
geval op de hoogte.
Het gevolg was, dat de beide Tilburgenaars
werden gearresteerd als verdacht van verduis
tering der auto. Ze zijn in de gevangenis te
Meerhout opgesloten in afwachting van het
verdere onderzoek.
Het plan-Blaauw nog steeds de meeste
kansen.
De correspondent te Leiden van de „N. R. Ct."
schrijft aan zijn blad: k
In de afgeloopen weken is er in de verschil
lende officieele instanties binnenskamers druk
vergaderd over het stadhuisvraagstuk. Hoewel
over het resultaat dezer besprekingen weinig
of niets is uitgelekt, zijn wij toch in staat, een
overzicht te geven van de belangrijkste beslis
singen, die door deze instanties zijn genomen.
In de eerste plaats dan het besluit, om geen
gevolg te geven aan een gedaan voorstel om
tot de raadhuis-adviescommissie het verzoek
te richten, ook de plannen der niet-officieel
genoodigde architecten (Nieukerken e. a.) aan
een beoordeeling te onderwerpen. Deze plan
nen zijn dus practisch geheel van de baan.
Eenzelfde lot is beschoren aan de plannen
van de architecten Mertens, van der Laan en
Buurman, die feitelijk vrijwel niet meer in
discussie zijn gebracht.
Blijven dus over de plannen van ir. Blaauw
en Kropholler. Uit de gehouden discussies is
ten duidelijkste naar voren gekomen, dat bei
de inzenders van het programma zijn afgewe
ken. Wel heeft de heer Kropholler een plan in
gediend, dat binnen de grenzen van de opgave
was gebleven, maar dat plan zou in geen geval
voor uitvoering in aanmerking gebracht kun
nen worden. Een minderheid is voor aanvaar
ding van 't volgende: zoowel de heer Blaauw
als de heer Kropholler moeten in de gelegen
heid gesteld worden om, gehoord de verschil
lende op- en aanmerkingen, een nieuw plan in
te dienen. Deze minderheid de grootst mo
gelijke heeft haar standpunt uitvoerig ver
dedigd in een vergadering in de Lakenhal,
waarbij ook de raadhuis-advies-commissie te
genwoordig was. De meerderheid echter is van
meening, dat het plan van ir. Blaauw moet
worden aanvaard.
Het woord is thans aan B. en W., die doende
zijn eén prae-advies aan den raad op te stel
len. Dit prae-advies zou als volgt luiden: in
beginsel het plan-Blaauw aanvaarden en daar
na in overleg met den bouwmeester dit plan
nader uitwerken.
Al zal over het stadhuisvraagstuk nog heel
wat in en buiten den raad gepraat worden,
toch kan men met recht verwachten, dat het
stadhuisvraagstuk zijn oplossing nabij is.
Aan de gevolgen overleden.
In het ziekenhuis te Sittard is overleden de
89-jarige A. C. Cremers uit het rectoraat Stad
broek, die Donderdagavond aldaar was aan
gereden door de auto van B. uit Bom. De
oude man had beide dijbeenen gebroken en
een wonde aan het hoofd bekomen. Hij moest
in het ziekenhuis worden opgenomen. Zijn toe
stand, die zich na het ongeluk niet direct
zoo ernstig liet aanzien, is Vrijdagvoormiddag
plotseling verergerd en eenige uren later over
leed de oude man.
Als tragische bijzonderheid, vermeldt de
„Limb. Koerier", dat het echtpaar Cremers op
23 October a.s. zijn diamanten huwelijk zou
herdenken.
Reel. 663DGVS 14
Voorlichtingseomité, dat gebruik maakt
van gasmaskers van... buitenlandsch
fabrikaat.
Het gasmasker begint ook in ons land in het
teeken van de belangstelling te staan. Zooals
bekend wordt reeds lang in de landen om ons
heen de burgerij vertrouwd gemaakt met het
gebruik van gasmaskers om zich te leeren be
schermen tegen mogelijke gasaanvallen als
eventueel oorlogstoestanden dat noodzakelijk
maken.
Een comité waarin burgemeesters zitting heb
ben, heeft zich gevormd om ook hier te lande
de burgerij op de hoogte te brengen met het
gebruik 'van gasmaskers. Naar het persbureau
Vaz Dias ons mededeelt, gaat dit comité ge
bruik maken van gasmaskers van een.... bui-
tenlandsche fabriek. Het zal wel niet twijfel
achtig zijn of het fabrikaat is deugdelijk. Er is
echter een maar bij en wel 'n zeer groote. Als
inderdaad een oorlogstoestand intreedt, wat
heeft men dan aan deze buitenlandsche mas
kers, waarvan de praeparaten toch over de
grens moeten komen. Het zal niet lang duren
of deze maskers zijn voor hen, die ze gebrui
ken moeten, waardeloos.
Naar aanleiding van bovengenoemde mede-
deelingen heeft V.D. een onderzoek ingesteld
of ook hier te lande gasmaskers worden ver
vaardigd. Verschillende autoriteiten hebben
toen gewezen op de N.V. Electro te Amsterdam,
die in samenwerking met de Heveafabrieken
te Arnhem gasmaskers vervaardigt.
De Artillerie-inrichtingen aan de Hembrug,
die proeven met deze maskers hebben genomen,
hebben verklaard goede resultaten te hebben
bereikt.
Locomotief en wagon omgeslagen.
Zaterdagmorgen, zoo meldt „De Tel.", heeft
in 't Arnhemsche Broek bij 't viaduct van Plat-
tenburg een hevige botsing plaats gegrepen tus
schen een vuilnisauto van de Arnhemsche Ge
meentereiniging en een goederentrein van de
G. T. M., die het zand voor de demping van
de Lauwersgracht vervoert. De trein bestond
uit een locomotief en tien met zand geladen
wagens en ging in de richting Arnhem, toen
plotseling van onder de poort de vuilnisauto
naderde. Noch de trein, noch de auto had groo
te snelheid en toch was een botsing onvermij
delijk. Vlak achter de cabine werd de auto
door de locomotief gegrepen, waardoor zij een
halven slag omdraaide, doch op vier wielen
bleef staan.
Voor den trein had de botsing evenwel ern
stiger gevolgen. Want doordat de locomotief
aan de linkervoorzijde door de auto werd
tegengehouden, en er door de zware lading
wagens een groote druk werd uitgeoefend,
kantelde de locomotief naar rechts. Ook de
wagen, die aan de locomotief gekoppeld was,
sloeg om, terwijl de tweede wagen uit de rails
liep.
Het mag een wonder heeten, dat er geen
persoonlijke ongelukken bij te betreuren zijn.
Het merkwaardige geval deed zich voor, dat
van de auto alleen de linker chassis-balk ont
zet werd, terwijl de materieele schade van de
tram veel grooter was. Een materialenwagen
kwam omstreeks negen uur uit Doetinchem,
waarop onmiddellijk een aanvang werd ge
maakt met het opruimingswerk.
Het vulcanoligsch onderzoek.
DJOKJAKARTA, 14 October. (ANETA).
Dr. Stehn, de leider van het vulcanologisch
onderzoek, stelde na een onderzoek ter plaatse
vast dat op de zuidhelling van de Merapi over
het algemeen niet zooveel nieuw materiaal is
neergekomen als aanvankelijk werd gevreesd.
Boven de Kali Gendol is weinig zand doch zijn
wel eenige steenen neergekomen. Boven de
Kali Koening is practisch niets neergekomen,
hetgeen een groote geruststelling is voor de
ondernemingen in het Oostelijk deel van Djok
jakarta.
VAKDIPLOMA KRUIDENIERS.
Reeds sedert geruimen tijd werden door het
Comité van samenwerking, uitgaande van de
drie landelijke kruideniersorganisaties, nJ. de
Nederlandsche Kruideniersbond, Federatieve
Bond van Kruideniersvereenigingen en R. K.
Bond van Kruideniersvereenigingen, plannen
beraamd om te komen tot het instellen van een
vakdiploma voor kruideniers. Inmiddels heb
ben deze plannen vasteren vorm gekregen. Een
groot aantal leden over het geheele land ver
spreid, volgt thans een cursus in warenkennis,
georganiseerd door het Instituut voor waren
kennis te Groningen. Voor dit vakdiploma
hoopt men t.z.t. de erkenning van overheids
wege te verkrijgen.
KEURING ROODE KRUISHONDEN.
Zooals we reeds berichtten, zal de jaarlijksche
keuring van Roode Kruishonden door de Ned.
Ver. voor Roode Kruishonden, worden gehou
den op Zaterdag 28 October a.s.
Er hebben zich echter zooveel candidaten ge
meld voor plaatsing bij de „Roode Kruishon
den Brigade", dat het niet mogelijk is alle ge
leiders met hun honden op één dag te laten
werken.
De keuring zal nu plaats hebben op Vrijdag
en Zaterdag 27 en 28 October op het land
goed Eykenhorst aan den Leidschestraatweg te
's-Gravenhage, hiertoe door H. M. de Koriöïgin
welwillend ter beschikking gesteld.
DOOR AUTOBUS GEDOOD.
Zaterdagavond te 6 uur is te Dongen de 18-
jarige mej. Swans, doordat zij plotseling den
weg overstak, door een autobus van de Zui-
der Stoomtramwegmaatschappij gegrepen en
op slag gedood.
STEUN VOOR DE KIPPENHOUDERS.
Namens den minister van economische zaken
maakt de regeeringscommissaris bekend, dat
de uitkeering volgens de garantieregeling voor
de week van 16 t.m. 21 October is vastgesteld
op 25 cent per 100 stuks uit te voeren versche
kippeneieren tot een maximum-gewicht van
50 Kg. per 1000 stuks en op 40 cent. per 100
eendeneieren.
Vrijdag zagen de Belgische gendarmes kan»
op de Bilserbaan, bij Maastricht, een troep zi
geuners met hun drie wagens over de Neder
landsche grens te zetten.
De Maastrichtsche politie en marechaussés
vingen het Nomadenvolk je tijdig op, zochten
een gunstige kans en slaagden er in de onge-
wenschte gasten weer aan België kwijt te ra
ken.
ERNSTIGE MISHANDELING
TE ST- JANSTEEN.
De rechtbank te Middelburg behandelde
Vrijdag de zaak tegen den 33-jarigen arbeider
J. de K. te Axel, verdacht van poging tot dood
slag op 27 Augustus te Sint Jansteen, gepleegd
op J. F. de Roos, die te bed lag en die hij na
mishandeling bij de keel greep en van mishan
deling van twee veldwachters, die hem arres
teerden.
De eisch luidde 6 maanden gevangenisstraf
met aftrek van het voorarrest.
De verdediger, mr. baron Thoe Schwartzen-
berg en Hohenlandsberg bepleitte vrijspraak
voor het eerste en een lichte straf voor het
tweede feit. Een verzoek om invrijheidstelling
wees de rechtbank af.
MIJN-ONGELUK.
Vrijdagavond is in Staatsmijn „Emma" de
25-jarige mijnwerker J. S. uit Brunssum onder
afvallend gesteente geraakt en enkele uren la
ter in het St. Jozef ziekenhuis te Heerlen over
leden.
VOLKSGERICHT TE BERLICUM.
De door de dorpelingen totaal ver
nielde woning van een Berlicumsch
gezin, waarvan de vader door vrouw
en dochter moest zijn mishandeld.
